Uniwersytecki Biuletyn Meteorologiczny Borucino-Kościerzyna-Ostrzyce KATEDRA METEOROLOGII I KLIMATOLOGII Instytut Geografii, Uniwersytet Gdański Nr 19 (68) STYCZEŃ 2012 ISSN 2081-884X
Od Redakcji: Opracowanie i publikację warunków meteorologicznych na stacjach kaszubskich, z inicjatywy prof. M. Miętusa, kierownika Katedry Meteorologii i Klimatologii (KMiK) Uniwersytetu Gdańskiego, zapoczątkował dr J.Filipiak w czerwcu 2006 r. Początkowo porównywane były dane ze stacji Borucino i Ostrzyce (Złota Góra). W styczniu 2007 r. do analiz włączono kolejną stację kaszubską - Kościerzyna. W przyszłości planowane jest zwiększenie liczby stacji o Gdańsk UG (stacja KMiK w Kampusie Oliwa UG). Wszystkie dotychczasowe opracowania są dostępne w formacie.pdf, na stronie domowej Katedry: http://julia.univ.gda.pl/~geokmk/borucko/ostrzyce.html Począwszy od stycznia 2009 r. analizy prowadzone są przez dra A. Wyszkowskiego. Od maja 2010 r. ich wyniki ukazują się w postaci Uniwersyteckiego Biuletynu Meteorologicznego. Począwszy od lipca 2010, oprócz analiz porównawczych, w Biuletynie zamieszczana jest ogólna ocena warunków meteorologicznych Borucina za dany miesiąc, opracowywana przez dra M. Marosza. Uzupełniają ją wykresy zmienności natężenia promieniowania. Od stycznia 2011 zamieszczane są również wykresy przedstawiające zmienność zachmurzenia i usłonecznienia. Uniwersytecki Biuletyn Meteorologiczny Adres redakcji: Katedra Meteorologii i Klimatologii Instytut Geografii, Uniwersytet Gdański 80-958 Gdańsk, ul. Bażyńskiego 4, B-324 tel. 58-523-65-24, e-mail: klimat@ug.gda.pl Redaktor Naczelny: Andrzej Wyszkowski (geoaw@ug.gda.pl) Współpraca: Michał Marosz (geocelt@ug.gda.pl) Projekt graficzny i skład: Andrzej Wyszkowski Wydawca: Katedra Meteorologii i Klimatologii IG UG 2
Spis treści: Rozmieszczenie stacji meteorologicznych... 4 Ogólna ocena warunków meteorologicznych w Borucine w styczniu 2012... 5 Natężenie promieniowania słonecznego... 6 Zachmurzenie ogólne i usłonecznienie... 8 Charakterystyka porównawcza przebiegu elementów meteorologicznych - Borucino i Ostrzyce (Złota Góra) Wartości średnie miesięczne, odchylenia standardowe i współczynniki korelacji... 9 Charakterystyka porównawcza przebiegu elementów meteorologicznych - Borucino i Kościerzyna Wartości średnie miesięczne, odchylenia standardowe i współczynniki korelacji... 21 Zmienność czasowa temperatury powietrza (2 m)... 10 Zmienność czasowa temperatury powietrza (2 m)... 22 Zmienność czasowa temperatury powietrza przy gruncie... 11 Zmienność czasowa temperatury powietrza przy gruncie... 23 Zmienność czasowa wilgotności względnej powietrza... 12 Zmienność czasowa wilgotności względnej powietrza... 24 Zmienność czasowa średniej prędkości wiatru... 13 Zmienność czasowa średniej prędkości wiatru... 25 Zmienność czasowa maksymalnej prędkości wiatru... 14 Róże kierunkowo prędkościowe wiatru... 26 Róże kierunkowo prędkościowe wiatru... 15 Sumy dobowe i miesięczne opadu atmosferycznego... 27 Sumy dobowe i miesięczne opadu atmosferycznego... 17 Odchylenia standardowe temperatury powietrza (2 m)... 28 Odchylenia standardowe temperatury powietrza (2 m)... 18 Odchylenia standardowe temperatury powietrza przy gruncie... 28 Odchylenia standardowe temperatury powietrza przy gruncie... 18 Odchylenia standardowe wilgotności względnej powietrza... 29 Odchylenia standardowe wilgotności względnej powietrza... 19 Odchylenia standardowe średniej prędkości wiatru... 29 Odchylenia standardowe średniej prędkości wiatru... 19 Odchylenia standardowe maksymalnej prędkości wiatru... 20 3
Rozmieszczenie stacji meteorologicznych szerokość geogr. długość geogr. wysokość n.p.m. właściciel stacji 54 15 N 17 59 E 163 m UG KOŚCIERZYNA szerokość geogr. długość geogr. wysokość n.p.m. właściciel stacji 54 08 N 17 58 E 190 m IMGW (Złota Góra) szerokość geogr. 54 16 N długość geogr. 18 06 E wysokość n.p.m. 224 m właściciel stacji IMGW Źródło mapy: Mapy Google 4
OGÓLNA OCENA WARUNKÓW METEOROLOGICZNYCH W BORUCINE - STYCZEŃ 2012 Regularne pomiary na Stacji Limnologicznej UG w Borucinie rozpoczęły się na początku lat 60-tych ubiegłego stulecia. W roku 2005, dzięki podpisaniu umowy między UG a IMiGW, zainstalowano automatyczną stację pomiarów meteorologicznych opartą o system akwizycji danych MILOS-500. Zakres pomiarów obejmuje: temperaturę powietrza, temperaturę przy powierzchni gruntu, opady atmosferyczne, wilgotność względną powietrza, prędkość i kierunek wiatru oraz ciśnienie atmosferyczne. W roku 2009 na wieży zainstalowano wiatromierz soniczny (WS-425), a w ogródku uruchomiono pomiary aktynometryczne (CNR-1). TEMPERATURA POWIETRZA Średnia miesięczna temperatura powietrza w styczniu wyniosła -0,9 C. Stosując kryteria klasyfikacji kwantylowej warunków termicznych (Miętus M., i inni, 2002) styczeń był miesiącem NORMALNYM. Najwyższa wartość średniej dobowej temperatury powietrza (t dsr ) została zanotowana w 1 dekadzie (2.01) i wyniosła 7,5 C. Generalnie, w pierwszej połowie miesiąca t dsr oscylowała między 0 C a 5 C, natomiast w 3 dekadzie stycznia zanotowano wyraźny jej spadek. Najniższa średnia dobowa temperatura powietrza (-12,4 C) wystąpiła 31.01.12. W przebiegu maksymalnej dobowej temperatury powietrza notowano 2 wyraźne maksima (w pierwszej połowie miesiąca) z wartościami przekraczającymi 5 C (2.01, 12.01), a temperatura osiągnęła w tych dniach odpowiednio 9,3 C oraz 7,4 C. Wartości temperatury minimalnej wahały się od -16,0 C (31.01) do 3,2 C (2.01). OPADY ATMOSFERYCZNE Miesięczna suma opadów wynosiła 76,0mm. Na tle wielolecia styczeń był miesiącem WILGOTNYM - według kwantylowej klasyfikacji opadowej (Miętus i in., 2005). Odnotowano 25 dni z opadem atmosferycznym. W pięciu przypadkach dobowa suma opadu przekroczyła 5 mm. Najwyższą dobową sumę opadu zarejestrowano 20.01 i wyniosła ona 9 mm. W siedmiu przypadkach dobowa suma opadu nie przekroczyła 1 mm. PRĘDKOŚĆ I KIERUNEK WIATRU Struktura kierunkowa wiatru jest charakterystyczna dla stacji zlokalizowanych w dnach rynien polodowcowych i wskazuje na znaczną dominację kierunków zgodnych z osią jeziora tj. SW-NE. W styczniu zaobserwowano przewagę kierunków z sektora SW (SSW, SW, WSW - łącznie 54,2% przypadków). Średnia miesięczna prędkość wiatru w styczniu wynosiła 2,4 ms -1, a najwyższą średnią wartość dobową zanotowano 4 stycznia (7,3 ms -1 ). Maksymalne prędkości wiatru (porywy) zarejestrowano 12.01 i wyniosły one 17,7 ms -1. 5
NATĘŻENIE PROMIENIOWANIA SŁONECZNEGO () 6
7
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 ZACHMURZENIE i USŁONECZNIENIE () 8,0 7,0 6,0 5,0 4,0 Zachmurzenie (oktanty) 8,0 7,0 6,0 5,0 4,0 Usłonecznienie (godz.) 8
CHARAKTERYSTYKA PORÓWNAWCZA PRZEBIEGU ELEMENTÓW METEOROLOGICZNYCH NA STACJACH W BORUCINIE i OSTRZYCACH (Złota Góra) Element Wskaźnik Ostrzyce Borucino Temperatura powietrza [ C] Temperatura powietrza przy powierzchni gruntu [ C] Wilgotność względna [%] Prędkość średnia wiatru [ms -1 ] Średnia -1,5-0,9 Odchylenie standardowe 5,1 5,1 Współczynnik korelacji 0 Średnia -1,3-1,3 Odchylenie standardowe 4,4 5,1 Współczynnik korelacji 0,99 Średnia 86,4 92,7 Odchylenie standardowe 8,9 7,8 Współczynnik korelacji 0,99 Średnia 4,0 2,4 Odchylenie standardowe 1,9 2,1 Współczynnik korelacji 0,72 Prędkość średnia maksymalna wiatru [ms -1 ] 6,3 4,3 Opady atmosferyczne [mm] suma miesięczna 35,4 76,0 9
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 TEMPERATURA POWIETRZA [ C] 10 TEMPERATURA POWIETRZA 1,2 TEMPERATURA POWIETRZA - RÓŻNICE 5 0,9 0 0,6-5 -10 0,3-15 - 0,5 TEMPERATURA POWIETRZA TEMPERATURA POWIETRZA - RÓŻNICE 0,8-0,5 0,6 - -1,5 0,4-0,2-2,5-10
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 TEMPERATURA POWIETRZA PRZY POWIERZCHNI GRUNTU [ C] 10 TEMPERATURA POWIETRZA PRZY GRUNCIE TEMPERATURA POWIETRZA PRZY GRUNCIE - RÓŻNICE 5 0-5 - - -10 - -15-4,0 - TEMPERATURA POWIETRZA PRZY GRUNCIE 1,2 TEMPERATURA POWIETRZA PRZY GRUNCIE - RÓŻNICE 0,8 0,4 - - -0,4 - -0,8-11
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 WILGOTNOŚĆ WZGLĘDNA POWIETRZA [%] 100 WILGOTNOŚĆ WZGLĘDNA POWIETRZA 1 WILGOTNOŚĆ WZGLĘDNA POWIETRZA - RÓŻNICE 90 8,0 80 6,0 70 4,0 60 50-100 WILGOTNOŚĆ WZGLĘDNA POWIETRZA 8,0 WILGOTNOŚĆ WZGLĘDNA POWIETRZA - RÓŻNICE 90 6,0 4,0 80 70-12
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 PRĘDKOŚĆ ŚREDNIA WIATRU [ms -1 ] 8 PRĘDKOŚĆ ŚREDNIA WIATRU PRĘDKOŚĆ ŚREDNIA WIATRU - RÓŻNICE 6-4 - - 2-4,0 0-5,0-5,0 PRĘDKOŚĆ ŚREDNIA WIATRU PRĘDKOŚĆ ŚREDNIA WIATRU - RÓŻNICE 4,0-0,5 - -1,5 - -2,5-13
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 PRĘDKOŚĆ MAKSYMALNA WIATRU [ms -1 ] 12 PRĘDKOŚĆ MAKSYMALNA WIATRU PRĘDKOŚĆ MAKSYMALNA WIATRU - RÓŻNICE 10 8 - - 6-4 -4,0 2-5,0-6,0 0-7,0-8,0 PRĘDKOŚĆ MAKSYMALNA WIATRU PRĘDKOŚĆ MAKSYMALNA WIATRU - RÓŻNICE -0,4 6,0-0,8 4,0-1,2-1,6 - -2,4-2,8-14
KIERUNEK i PRĘDKOŚĆ WIATRU KIERUNKOWO-PRĘDKOŚCIOWA RÓŻA WIATRÓW KIERUNKOWO-PRĘDKOŚCIOWA RÓŻA WIATRÓW NW NNW N NNE NE >0-2 >2-4 >4-8 >8-10 >10 m. s -1 NW NNW N NNE NE >0-2 >2-4 >4-8 >8-10 >10 m. s -1 WNW ENE WNW ENE W E 0% 5% 10% 15% 20% 25% W E 0% 5% 10% 15% 20% 25% WSW ESE WSW ESE SW SE SW SE SSW S SSE SSW S SSE 15
KIERUNEK i PRĘDKOŚĆ WIATRU KIERUNKOWO-PRĘDKOŚCIOWA RÓŻA WIATRÓW - CZUJNIK WEKTOROWY N NW NNW NNE NE >0-2 >2-4 >4-8 >8-10 >10 m. s -1 WNW ENE W E 0% 5% 10% 15% 20% 25% WSW ESE SW SE SSW S SSE 16
OPADY ATMOSFERYCZNE [mm] SUMY DOBOWE OPADU ATMOSFERYCZNEGO (mm) 1 8,0 6,0 4,0 Opady atmosferyczne - suma miesięczna Ostrzyce Borucino 35,4 mm 76,0 mm 17
ODCHYLENIE STANDARDOWE TEMPERATURA POWIETRZA - ODCHYLENIE STANDARDOWE 1,2 TEMPERATURA POW. - ODCHYLENIE STANDARDOWE RÓŻNIC 2,5 0,8 1,5 0,6 0,4 0,5 0,2-4,5 TEMPERATURA PRZY GRUNCIE - ODCHYLENIE STANDARDOWE TEMPERATURA PRZY GRUNCIE - ODCH. STANDARDOWE RÓŻNIC 4,0 3,5 2,5 2,5 1,5 1,5 0,5 0,5-18
1 WILGOTNOŚĆ WZGLĘDNA - ODCHYLENIE STANDARDOWE 7,0 WILGOTNOŚĆ WZGL. - ODCHYLENIE STANDARDOWE RÓŻNIC 1 6,0 8,0 6,0 5,0 4,0 4,0 - PRĘDKOŚĆ ŚREDNIA WIATRU - ODCHYLENIE STANDARDOWE 1,6 PRĘDKOŚĆ ŚREDNIA - ODCHYLENIE STANDARDOWE RÓŻNIC 2,5 1,4 1,2 1,5 0,8 0,5 0,6 0,4-19
4,0 3,5 2,5 PRĘDKOŚĆ MAKSYMALNA WIATRU - ODCHYLENIE STANDARDOWE 2,6 2,4 2,2 1,8 PRĘDKOŚĆ MAKS. - ODCHYLENIE STANDARDOWE RÓŻNIC 1,6 1,5 0,5 1,4 1,2 0,8 0,6-20
CHARAKTERYSTYKA PORÓWNAWCZA PRZEBIEGU ELEMENTÓW METEOROLOGICZNYCH W BORUCINIE i KOŚCIERZYNIE Element Wskaźnik Kościerzyna Borucino Temperatura powietrza [ C] Temperatura powietrza przy powierzchni gruntu [ C] Wilgotność względna [%] Prędkość średnia wiatru [ms -1 ] Średnia -1,1-0,9 Odchylenie standardowe 5,1 5,0 Współczynnik korelacji 0 Średnia -1,4-1,3 Odchylenie standardowe 5,2 5,1 Współczynnik korelacji 0 Średnia 91,5 91,6 Odchylenie standardowe 10,1 8,6 Współczynnik korelacji 0,98 Średnia 2,6 2,4 Odchylenie standardowe 2,1 Współczynnik korelacji 0,79 Opady atmosferyczne [mm] suma miesięczna 78,0 76,0 21
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 TEMPERATURA POWIETRZA [ C] 10 TEMPERATURA POWIETRZA 1,2 TEMPERATURA POWIETRZA - RÓŻNICE 5 0,8 0 0,4-5 -10-15 -0,4 KOŚCIERZYNA -KOŚCIERZYNA 0,5 TEMPERATURA POWIETRZA 0,4 TEMPERATURA POWIETRZA - RÓŻNICE -0,5 0,3-0,2-1,5-0,1-2,5 KOŚCIERZYNA - KOŚCIERZYNA 22
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 TEMPERATURA PRZY POWIERZCHNI GRUNTU [ C] 10 TEMPERATURA POWIETRZA PRZY GRUNCIE 1,2 TEMPERATURA POWIETRZA PRZY GRUNCIE - RÓŻNICE 5 0,8 0 0,4-5 -10-0,4-15 -0,8 KOŚCIERZYNA -KOŚCIERZYNA TEMPERATURA POWIETRZA PRZY GRUNCIE 0,5 TEMPERATURA POWIETRZA PRZY GRUNCIE - RÓŻNICE 0,5 0,4-0,5 - -1,5 0,3 0,2 0,1 - -2,5-0,1 - -0,2 KOŚCIERZYNA - KOŚCIERZYNA 23
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 WILGOTNOŚĆ WZGLĘDNA POWIETRZA [%] 100 WILGOTNOŚĆ WZGLĘDNA 1 WILGOTNOŚĆ WZGLĘDNA - RÓŻNICE 90 9,0 6,0 80 70 60 - KOŚCIERZYNA -KOŚCIERZYNA 100 WILGOTNOŚĆ WZGLĘDNA POWIETRZA 1,5 WILGOTNOŚĆ WZGLĘDNA POWIETRZA - RÓŻNICE 90 0,5 80-0,5-70 -1,5 KOŚCIERZYNA - KOŚCIERZYNA 24
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 PRĘDKOŚĆ ŚREDNIA WIATRU [ms -1 ] 8 PRĘDKOŚĆ ŚREDNIA WIATRU PRĘDKOŚĆ ŚREDNIA WIATRU - RÓŻNICE 7 6 5 4 3-2 - 1-0 -4,0 KOŚCIERZYNA -KOŚCIERZYNA 3,5 PRĘDKOŚĆ ŚREDNIA WIATRU 0,1 PRĘDKOŚĆ ŚREDNIA WIATRU - RÓŻNICE -0,1 2,5-0,2-0,3 1,5-0,4-0,5-0,6 KOŚCIERZYNA - KOŚCIERZYNA 25
KIERUNEK i PRĘDKOŚĆ WIATRU KIERUNKOWO-PRĘDKOŚCIOWA RÓŻA WIATRÓW KIERUNKOWO-PRĘDKOŚCIOWA RÓŻA WIATRÓW KOŚCIERZYNA NW NNW N NNE NE >0-2 >2-4 >4-8 >8-10 >10 m. s -1 NW NNW N NNE NE >0-2 >2-4 >4-8 >8-10 >10 m. s -1 WNW ENE WNW ENE W E 0% 5% 10% 15% 20% 25% W E 0% 5% 10% 15% 20% 25% WSW ESE WSW ESE SW SE SW SE SSW S SSE SSW S SSE 26
OPADY ATMOSFERYCZNE SUMY DOBOWE OPADU ATMOSFERYCZNEGO (mm) 1 8,0 6,0 4,0 Kościerzyna Borucino Opady atmosferyczne - suma miesięczna Kościerzyna Borucino 78,0 mm 76,0 mm 27
ODCHYLENIE STANDARDOWE TEMPERATURA POWIETRZA - ODCHYLENIE STANDARDOWE TEMPERATURA POW. - ODCHYLENIE STANDARDOWE RÓŻNIC 2,5 0,8 0,6 1,5 0,4 0,5 0,2 KOŚCIERZYNA - KOŚCIERZYNA 4,5 TEMPERATURA PRZY GRUNCIE - ODCHYLENIE STANDARDOWE 2,5 TEMPERATURA PRZY GRUNCIE - ODCH. STANDARDOWE RÓŻNIC 4,0 3,5 2,5 1,5 1,5 0,5 0,5 KOŚCIERZYNA - KOŚCIERZYNA 28
1 WILGOTNOŚĆ WZGLĘDNA - ODCHYLENIE STANDARDOWE 8,0 WILGOTNOŚĆ WZGL. - ODCHYLENIE STANDARDOWE RÓŻNIC 1 7,0 6,0 8,0 5,0 6,0 4,0 4,0 KOŚCIERZYNA - KOŚCIERZYNA PRĘDKOŚĆ ŚREDNIA WIATRU - ODCHYLENIE STANDARDOWE 1,6 PRĘDKOŚĆ ŚREDNIA - ODCHYLENIE STANDARDOWE RÓŻNIC 2,5 1,4 1,2 1,5 0,8 0,5 0,6 0,4 0,2 KOŚCIERZYNA - KOŚCIERZYNA 29
stacja UG w Borucinie (fot. A.Wyszkowski) stacja IMGW w Kościerzynie (fot. A.Wyszkowski) stacja IMGW na Złotej Górze (Ostrzyce) (fot. A.Wyszkowski) 30