PROGRAM KURSU NA STOPIE STARSZEGO RATOWNIKA WODNEGO OCHOTNICZEGO POGOTOWIA RATUNKOWEGO
SPIS TRECI I. Wstp II. Cel szkolenia III. Załoenia organizacyjne IV. Wymagania formalne V. Program kursu VI. Sprawdzian wstpny VII. Zestawienie przedmiotów i tematów zaj dydaktycznych VIII. Egzamin kocowy IX. Wykaz rodków dydaktycznych X. Algorytm czynnoci administracyjnych
I. WSTP Realizacja misji Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego - zmniejszania liczby osób toncych w wodach polskich wymaga dobrze przygotowanej kadry starszych ratowników WOPR kierujcej zespołami ratowników wodnych. WOPR jest specjalistycznym stowarzyszeniem kultury fizycznej - organizacj pozarzdow - zajmujcym si ratownictwem wodnym, zdolnym do zabezpieczania obiektów rekreacyjnych i sportowych, które działa na mocy Ustawy o kulturze fizycznej z dnia 18 stycznia 1996 r. W art. 55 ust. 2 niniejszej ustawie zawarto: Organizowanie pomocy oraz ratowanie osób, które uległy wypadkowi lub naraone s na niebezpieczestwo utraty ycia lub zdrowia na wodach, naley w szczególnoci do Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego (...) a szczegółowe regulacje dotyczce ratownictwa wodnego znajduj si we właciwych rozporzdzeniach w sprawie okrelenia warunków bezpieczestwa osób przebywajcych w górach, pływajcych, kpicych si i uprawiajcych sporty wodne oraz w sprawie szczegółowego zakresu obowizków i uprawnie specjalistycznych organizacji ratowniczych oraz wysokoci wiadcze przysługujcych ratownikom (...) wodnym. WOPR realizuje swój cel poprzez organizowanie wodnej słuby ratowniczej przy współdziałaniu z organami administracji rzdowej, samorzdowej oraz innymi podmiotami zainteresowanymi bezpieczestwem i porzdkiem na wodach. Ratownicy WOPR angauj si w przedsiwzicia na rzecz ochrony rodowiska naturalnego, w szczególnoci wodnego. Programowanie i prowadzenie profilaktycznej działalnoci w zakresie bezpieczestwa na wodach i ochrony rodowiska wodnego pozwala kreowa now jako korzystania z wód. WOPR jest przygotowany do udziału w akcjach ratowniczych podczas zagroe powszechnych, katastrof naturalnych i awarii technicznych na wodach. Prowadzone kursy i szkolenia specjalistyczne z zakresu ratownictwa wodnego i doskonalenie umiejtnoci ratowniczych a dalej okrelanie uprawnie do prowadzenia działa ratowniczych oraz nadawanie stopni, w zalenoci od posiadanych kwalifikacji, stanowi gwarancj dobrego przygotowania kadry WOPR. WOPR prowadzi rekrutacj ratowników z szerokiej rzeszy zgłaszajcej si młodziey, z której najsprawniejsi, najbardziej odpowiedzialni i zaangaowani zostaj ratownikami wodnymi. Stawiane wymagania s bardzo wysokie, precyzyjne i zgodnie z kompetencjami: młodszy ratownik WOPR - powinien wiedzie, ratownik WOPR - powinien wiedzie i umie, starszy ratownik WOPR - powinien wiedzie, umie i kierowa, instruktor WOPR - powinien wiedzie, umie, kierowa i nauczy. Nauczanie i doskonalenie umiejtnoci pływania jest elementem szerokiej profilaktyki realizowanej przede wszystkim w rodowisku dzieci i młodziey, a funkcji egzaminowania i wydawania dokumentów (dyplomy, karty pływackie) oraz odznak potwierdzajcych umiejtno pływania nie sposób przeceni. Profilaktyka zapobiegajca utoniciom powinna by realizowana moliwie jak najszerzej. Moliwoci zapobiegania utoniciom s znaczne - nie przez represj i karanie, lecz promowanie bezpiecznego kpania si, pływania i uprawiania sportów wodnych. WOPR jest członkiem Midzynarodowej Organizacji Ratownictwa Wodnego Federacji Europejskiej (International Life Saving Federation of Europa - ILSE) wyznaczajcej standardy wyszkolenia ratowników wodnych. Działalno sportowa prowadzi do wzrostu sprawnoci ratowników i jest doskonałym elementem marketingowym WOPR.
Struktury organizacyjne WOPR tworzy zgodnie z podziałem administracyjnym kraju w miejscach, gdzie istnieje taka potrzeba, gdzie s wody ogólnie dostpne, kpieliska i pływalnie majc na wzgldzie art. 54 ust. 2 ustawy o kulturze fizycznej który stanowi, e Zapewnienie bezpieczestwa osób pływajcych, kpicych si w miejscach wyznaczonych oraz uprawiajcych sporty wodne naley do osób prawnych i fizycznych prowadzcych nad wod działalno w tym zakresie oraz do organów administracji rzdowej i właciwych terytorialnie gmin.. W powiatach i gminach powinien pojawia si WOPR zgodnie z oczekiwaniami władz oraz administracji pastwowej i samorzdowej a kierownikami gminnych i rodowiskowych druyn WOPR powinni by starsi ratownicy WOPR. Biorc pod uwag rozległy zakres działa starszych ratowników WOPR i specyfik ich pracy konstrukcja Programu kursu na stopie starszego ratownika WOPR uwzgldnia odpowiednio przygotowany materiał teoretyczny utrzymany w konwencji układu przedmiotowego i specyfiki zagadnie specjalistycznych, pozwalajcy przygotowa absolwentów do wykonywania zada, wymagajcych specjalistycznej wiedzy i umiejtnoci zawodowych. II. CEL SZKOLENIA Celem kursu jest przygotowanie starszego ratownika WOPR do pracy na kpieliskach, pływalniach krytych i odkrytych oraz w czasie imprez wodnych i nad wodami zgodnie z obowizujcymi przepisami oraz do pełnienia funkcji kierownika grupy ratowników. Absolwenci kursu bd przygotowani do wykonywania zada specjalistycznych z zakresu ratownictwa wodnego w szczególnoci: 1) pełnienia funkcji starszego ratownika WOPR, 2) organizowania akcji ratowniczej, 3) stosowania sprztu ratowniczego, 4) zapewnienia bezpieczestwa imprez na wodach, 5) działania na wodach w rónych warunkach atmosferycznych, 6) prowadzenia działa w obrbie budowli hydrotechnicznych oraz w warunkach powodzi, 7) ochrony rodowiska, 8) wykonywania prac bosmaskich, 9) posługiwania si sprztem ratowniczym, 10) udzielania informacji dotyczcych ratownictwa wodnego. III. ZAŁOENIA ORGANIZACYJNE 1. Kursy na stopie starszego ratownika WOPR s organizowane na zlecenie Zarzdu Głównego WOPR przez jednostk wojewódzk WOPR, posiadajc właciwe warunki do ich przeprowadzenia. 2. Jednostka wojewódzka WOPR moe wystpi z wnioskiem do Zarzdu Głównego WOPR w sprawie przeprowadzenia kursu na stopie starszego ratownika WOPR. 3. Kandydaci na kurs na stopie starszego ratownika WOPR rekrutuj si sporód wyróniajcych si ratowników WOPR, a zgłoszenia dokonuje si poprzez jednostk wojewódzk WOPR. 4. Kandydaci na kurs na stopie starszego ratownika WOPR przyjmowani s na podstawie protokołu z wstpnego egzaminu kwalifikacyjnego. 5. Kurs na stopie starszego ratownika WOPR jest kursem stacjonarnym trwajcym 10 dni, z liczb 80 jednostek dydaktycznych.
6. Na kursach na stopie starszego ratownika WOPR jest prowadzony dziennik, stanowicy dokument potwierdzajcy realizacj zaj dydaktycznych, zalicze i egzaminów. 7. Oceny z egzaminów i sprawdzianów naley wpisa do dziennika zaj. 8. Za stron formaln i merytoryczn kursu, w tym przeprowadzenie zaj dydaktycznych zgodnie z programem i rozkładem zaj oraz zapewnienie wykorzystania rodków dydaktycznych odpowiada kierownik kursu na stopie starszego ratownika WOPR. 9. Za poziom dydaktyczny kursu, w tym jako szkolenia i sposób uycia rodków dydaktycznych odpowiada zastpca kierownika kursu na stopie starszego ratownika WOPR. 10. Prezes WOPR powołuje przewodniczcego i członków komisji egzaminacyjnej kursu na stopie starszego ratownika WOPR. 11. W skład komisji egzaminacyjnej kursu na stopie starszego ratownika WOPR mog wchodzi osoby prowadzce zajcia na kursie. 12. Kierownikiem kursu na stopie starszego ratownika WOPR jest instruktor-wykładowca WOPR powołany na wniosek przewodniczcego komisji WOPR właciwej w sprawach szkoleniowych przez Prezesa WOPR po uzyskaniu opinii Prezydium ZG WOPR. 13. Kadr szkoleniow stanowi instruktorzy-wykładowcy WOPR i asystenci w stopniu instruktorów WOPR. 14. Zajcia specjalistyczne mog prowadzi inne osoby w tym spoza WOPR. 15. Stopie starszego ratownika WOPR z upowanienia Prezesa WOPR nadaje przewodniczcy komisji egzaminacyjnej kursu na stopie starszego ratownika WOPR. 16. Informacje o zakoczeniu kursu i nadaniu stopni starszego ratownika WOPR zamieszcza kierownik biura WOPR na stronie internetowej ZG WOPR. IV. WYMAGANIA FORMALNE 1. Posiadanie przez co najmniej 36 miesicy uprawnie ratownika WOPR. 2. Sta godzinowy co najmniej 300 h pracy, w tym co najmniej 200 h na wodach otwartych. 3. Karta kandydata na kurs na stopie starszego ratownika WOPR, wystawiona przez jednostk WOPR wg wzoru zamieszczonego na stronie internetowej ZG WOPR. 4. Pozytywna opinia Prezesa jednostki wojewódzkiej WOPR zamieszczona na karcie kandydata o działalnoci w WOPR. 5. Wana legitymacja członka WOPR z powiadczeniem lekarskim o zdolnoci do pracy w charakterze ratownika na dany rok kalendarzowy. 6. Przedstawienie Komisji Egzaminacyjnej kursu na stopie starszego ratownika WOPR 2 uprawnie przydatnych w ratownictwie wodnym (wyłcznie oryginały): a) motorowodne b) eglarskie c) nurkowania swobodnego (bez płetwonurka młodzieowego) d) trenera lub instruktora pływania e) lekarza medycyny, f) pielgniarki, g) ratownika medycznego, h) przewodnika turystyki kajakowej, i) instruktora innych dyscyplin wodnych okrelonych przez Prezydium ZG WOPR. 7. Pozytywny wynik sprawdzianu teoretycznego. 8. Pozytywny wynik zaliczenia testu sprawnociowego na wodach otwartych.
V. PROGRAM KURSU Lp. Przedmiot wykłady wiczenia Razem Sprawdzian wstpny sprawnociowy i teoretyczny 6 6 1. Zagadnienia prawne i etyka 8 8 2. Organizacja pracy ratownika 4 3 7 3. Ratownictwo medyczne 5 11 16 4. Techniki ratownictwa wodnego 10 19 29 5. Sprzt ratowniczy 3 7 10 Egzamin kocowy 4 4 RAZEM: 30 50 80 VI. SPRAWDZIAN WSTPNY 1. Cz teoretyczna w formie testu. Uwaga! 45 pyta do testu z zakresu materiału na stopie ratownika WOPR przygotowuje kierownik kursu i przedkłada przewodniczcemu komisji WOPR właciwej w sprawach szkolenia. 2. Cz praktyczna, na któr składa si: a) przepłynicie dystansu 100 m stylem dowolnym w czasie do 1 40, b) wykazanie si umiejtnoci poprawnego holowania sposobem eglarskim, z chwytem oburcz i jednorcz (z wyłczeniem eglarskiego) na łcznym dystansie 75 m, c) nurkowanie (z powierzchni wody) na odległo 25 m, w linii prostej w torze o szerokoci 4m, d) nurkowanie (z powierzchni wody) w głb i wydobycie manekina z głbokoci 4 m, podczas jednej próby, e) przepłynicie łodzi wiosłow wg regulaminu ILS poniej 2 40, f) próba wytrzymałoci siłowej polegajca na utrzymaniu ciaru 2 x 1,5 kg w obu rkach nad wod w czasie 2 minut. Uwaga! Wszystkie próby s wykonywane na wodach otwartych.
VII. ZESTAWIENIE PRZEDMIOTÓW I TEMATÓW ZAJ DYDAKTYCZNYCH Nr przed Nr tem Tematyka zaj Wykł h w h Egzamin wstpny sprawnociowy i teoretyczny 6 I Zagadnienia prawne i etyka 8 1 Przepisy dotyczce bezpieczestwa na wodach ródldowych 1 i w kpieliskach morskich 2 Statut i struktura organizacyjna WOPR 1 3 Odpowiedzialno ratownika WOPR 1 4 Rola i zadania asystenta na kursach młodszego ratownika WOPR 0,5 i ratownika WOPR 5 Działania profilaktyczne, upowszechnianie i nauczanie pływania 0,5 oraz sport w WOPR 6 Starszy ratownik WOPR organizator, kierownik i wychowawca 1 w druynie WOPR 7 Współdziałanie jednostek WOPR z samorzdem terytorialnym 0,5 oraz udzielanie informacji o bezpieczestwie i porzdku na wodach 8 Podstawowe zasady zarzdzania i kierowania w ratownictwie 1 wodnym oraz sprawy socjalno-bytowe ratowników WOPR 9 Cechy osobowoci i moralno ratownika WOPR 0,5 10 Miejsce i rola WOPR w systemie bezpieczestwa pastwa oraz na arenie midzynarodowej 1 II Organizacja pracy ratownika wodnego 4 3 1 Obowizki starszego ratownika WOPR na kpielisku 1 2 Organizacja kpieliska na wodach ródldowych i morskich 1 3 Prowadzenie podstawowej dokumentacji na kpielisku 1 4 Organizacja pokazów ratownictwa wodnego 1 3 a układanie scenariusza b Pokazy III Ratownictwo medyczne 5 11 1 Fizjologia krenia i oddychania 1 2 RKO 2 8 a organizacja i przebieg akcji oywiania z udziałem jednego i dwóch ratowników b zaliczanie indywidualne akcji oywiania wg programu komputerowego lub wskaników mechanicznych na fantomie 3 Procedury z zakresu ratownictwa medycznego obowizujce w Krajowym Systemie Ratowniczo -Ganiczym 2 3 IV Techniki ratownictwa wodnego 10 19 1 Akcja ratownicza z podrcznym sprztem ratowniczym 1 3 a indywidualna akcja z kołem ratunkowym, bojk SP, pas ratowniczy b zespołowa akcja przy uyciu liny asekuracyjnej z szelkami 2 Akcja ratownicza przy uyciu łodzi wiosłowych, kajaka, deski ratowniczej, deski windsurfingowej i innych. 1 4 3 Posługiwanie si łodziami wiosłowymi 4 a doskonalenie wiosłowania przy uyciu dwóch wioseł b doskonalenie wiosłowania przy uyciu jednego wiosła 4 Akcja ratownicza przy uyciu łodzi motorowych ze skokami 1 1 5 Akcja ratownicza przy uyciu skutera 1 2 6 Techniki opanowania toncego 1
Nr przed Nr tem Tematyka zaj Wykł h w h 7 Ratowanie załóg jednostek pływajcych 1 1 8 Akcja ratownicza przy uyciu sprztu ABC indywidualna i zespołowa z penetracj dna 1 1 9 Organizacja asekuracji podczas pływania na wodach otwartych 1 2 10 Technika i bezpieczestwo 3 a elementy hydrologii wód ródldowych i morskich b budowle hydrotechniczne c podstawowe wiadomoci z meteorologii d ochrona rodowiska e powód V Sprzt ratowniczy 3 7 1 Konstrukcja podrcznego sprztu ratowniczego 1 2 Sposoby uycia podrcznego sprztu ratowniczego 1 4 a koła ratunkowe b rzutki ratunkowe c wybrane techniki ILS d klarowanie łodzi 3 Prace bosmaskie 1 2 a konserwacja sprztu b usuwanie usterek c wykonywanie wzłów przydatnych w ratownictwie VI 4 Nowoci sprztowe 1 ZALICZENIA CZSTKOWE W TRAKCIE KURSU: przygotowanie i przeprowadzenie pokazów ratowniczych zaliczenie RKO wg programu komputerowego Warunkiem dopuszczenia do egzaminu ko cowego jest uzyskanie pozytywnych zalicze czstkowych w trakcie kursu EGZAMIN KOCOWY 4 Uwaga: Tematy w czci mog by przygotowane i realizowane przez uczestników kursu w formie pogadanek pod nadzorem i konsultacj instruktorów VIII. EGZAMIN KOCOWY 1. Cz teoretyczna w formie testu, który składa si z 60 pyta z zakresu materiału kursu na stopie starszego ratownika WOPR. 2. Cz praktyczna w formie symulacji, która obejmuje umiejtnoci zdobyte i doskonalone w trakcie kursu na stopie starszego ratownika WOPR. Uwaga! Przygotowane materiały egzaminacyjne kierownik kursu na stopie starszego ratownika WOPR przedkłada przed rozpoczciem egzaminu pełnomocnikowi Prezesa WOPR.