LABORATORIUM ELEKTRONIKA Generatory drgań sinusoidalnych Opracował: mgr inż. Tomasz Miłosławski Wymagania, znajomość zagadnień: 1. Rodzaje generatorów. 2. Warunki generacji generatorów RC z przesuwnikiem fazowym i z mostkiem Wiena. 3. Warunki generacji generatorów LC. Parametry i wymagania stawiane generatorom. 4. Stałość amplitudy i częstotliwości. 5. Pomiar przesunięcia fazowego przebiegów sinusoidalnych. 6. Generatory przebiegów prostokątnych. Literatura: 1. Tietze U., Schenk C.: Układy półprzewodnikowe. Wyd. III. WNT, Warszawa 1996. 2. Horowitz P., Hill W: Sztuka elektroniki, cz.1. Wyd. VII. WKiŁ, Warszawa 2009. 3. Pawłowski J.: Podstawowe układy elektroniczne - wzmacniacze i generatory. WKiŁ, Warszawa 1980. 4. Guziński A.: Liniowe elektroniczne układy analogowe. WNT, Warszawa 1993. 5. Nosal Z., Baranowski J.: Układy elektroniczne cz. I. Układy analogowe liniowe. WNT, Warszawa 2003. 6. Rusek M., Pasierbiński J.: Elementy i układy elektroniczne w pytaniach i odpowiedziach. WNT, Warszawa 2009. 7. Wykłady. 1
I. Generator z przesuwnikiem fazowym RC Rys.1. Schemat generatora RC z przesuwnikiem fazowym. Rys.2. Obwód sprzężenia zwrotnego. Przebieg ćwiczenia: 1. W module dydaktycznym KL23008-block a umieścić zwory oraz potencjometr VR2 o rezystancji 10kΩ zgodnie ze schematem na rys. 3. 2
2. Zbadać przebieg sygnału wyjściowy generatora za pomocą oscyloskopu podłączając go do gniazda OUT (TP4). Zmieniając rezystancję potencjometru VR2 doprowadzić sygnał wyjściowy aby uzyskał kształt sinusoidalny. Zmierzyć amplitudę sygnału i jego częstotliwość. 3. Zmierzyć za pomocą oscyloskopu napięcia w punktach a, b, c układu oraz przesunięcia fazowe pomiędzy punktami TP4-a, a-b, b-c. 4. Zanotować otrzymane wyniki. Rys.3. Schemat układu generatora RC z przesuwnikiem fazowym - KL23008-block a. II. Generator z mostkiem Wiena Przebieg ćwiczenia: 1. W module dydaktycznym KL23008-block b umieścić zwory oraz potencjometr VR2 o rezystancji 10kΩ zgodnie ze schematem na rys. 4. 2. Zbadać przebieg sygnału wyjściowy generatora za pomocą oscyloskopu podłączając go do gniazda OUT. Zmieniając rezystancję potencjometru VR2 doprowadzić sygnał wyjściowy aby uzyskał kształt sinusoidalny. Zmierzyć amplitudę sygnału i jego częstotliwość. 3. Zmierzyć za pomocą oscyloskopu napięcia w punktach TP1, TP2 i TP3 układu oraz ich fazy względem siebie. 4. Zanotować otrzymane wyniki. 3
Rys.4. Schemat układu generatora RC z mostkiem Wiena - KL23008-block b. III. Generator Hartleya Przebieg ćwiczenia: 1. W module dydaktycznym KL23008-block c umieścić zwory oraz potencjometr VR2 o rezystancji 10kΩ zgodnie ze schematem na rys. 5. 2. Przyłączyć do układu napięcie zasilające z możliwością regulacji w zakresie 3 18V. 3. Ustawić napięcie zasilające na 18V. 4. Zbadać przebieg sygnału w punktach TP1 i TP2 generatora za pomocą oscyloskopu. Zmieniając rezystancję potencjometru VR2 doprowadzić sygnał wyjściowy aby uzyskał kształt sinusoidalny. Zmierzyć amplitudę sygnału i jego częstotliwość. 5. W module dydaktycznym KL23008-block c umieścić zwory zgodnie ze schematem na rys. 6. 6. Powtórzyć czynności opisane w pkt 4. 7. Powoli zmniejszać napięcie zasilania i zaobserwować wartość napięcia zasilającego przy której znikną oscylacje na wyjściu generatora. 8. Zanotować otrzymane wyniki. 4
Rys.5. Schemat układu generatora Hartleya (podłączony C17) - KL23008-block c. Rys.6. Schemat układu generatora Hartleya (podłączony C18) - KL23008-block c. 5
MODUŁ EDUKACYJNY: KL23008 1. Oscylator z przesuwnikiem fazowym RC - block a 2. Oscylator z mostkiem Wiena - block b 6
3. Oscylator Hartleya - block c 7