dr Adam Salomon Katedra Transportu i Logistyki Wydział Nawigacyjny Uniwersytet Morski w Gdyni Spedycja wykład 04 dla 6 sem. TiL (stacjonarne i niestacjonarne)
Spedycja Podstawowy podręcznik do ćwiczeń i wykładów. A. Salomon, Spedycja - teoria, przykłady, ćwiczenia, Wyd. AM, Gdynia 2011. dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 2
SPEDYCJA program wykładu 04. Opakowanie i oznakowanie ładunków w spedycji. Cechy idealnych opakowań. Wymogi, jakim powinno odpowiadać opakowanie w spedycji. Zadania opakowań. Rodzaje opakowań. Charakterystyka najczęściej spotykanych form konstrukcyjnych opakowań transportowo-spedycyjnych. Próba sztaplowania. Klasyfikacja znaków na opakowaniach. Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 3
Opakowanie ładunków Opakowanie ładunków ma istotne znaczenie z punktu widzenia dostarczenia ich do odbiorcy w stanie nie uszkodzonym i w pełnej wartości handlowej oraz użytkowej. Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 4
Szkody transportowe (1) Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 5
Szkody transportowe (2) Za uszkodzenie lub zniszczenie ładunku w największym stopniu odpowiada: niewłaściwe rozmieszczenie i zabezpieczenie ładunków w transporcie - około 30% szkód; narażenia oddziałujące na ładunek podczas przewozu - około 30% szkód; niewłaściwe opakowanie wyrobów - około 25% szkód; niewłaściwie realizowana technologia robót ładunkowych - około 15% szkód. W dużej mierze bezpieczeństwo wyrobu w obrocie jest pochodną jakości opakowań transportowych. Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 6
Kruchość niektórych towarów/ładunków Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 7
Cechy idealnych opakowań w spedycji 1. powinny być dostosowane do właściwości fizykochemicznych ładunku; 2. powinny być ekonomiczne (tanie); 3. powinny być odpowiednio trwałe; 4. powinny być lekkie (co jest szczególnie ważne ponieważ opłaty za transport i przeładunek są najczęściej kalkulowane według ciężaru brutto; 5. powinny ułatwiać, a nie utrudniać przeładunek i czynności manipulacyjne. Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 8
Wymogi, jakim powinno odpowiadać opakowanie 1. rodzaj towaru i jego podatność transportowa (im mniejsza podatność transportowa, tym ważniejsze jest opakowanie); 2. wartość towaru (im droższy towar, tym bezpieczniejsze i droższe opakowanie); 3. rodzaj i czas trwania transportu (największe ograniczenia występują w przesyłkach pocztowych i lotniczych, głównie ze względu na wymiary luków, a ze wzrostem czasu przewozu opakowane zwiększa swoją rolę); 4. środki transportowe zastosowane do przewozu; 5. wymagania kupującego sformułowane w kontrakcie; 6. wymagania innych podmiotów sformułowane w innych dokumentach (np. wymagania przewoźnika i ubezpieczyciela); 7. przepisy sanitarne kupującego (mogą być wymagane świadectwa sanitarne i dezynfekcyjne, niektóre materiały użyte do wyprodukowania opakowania mogą nie zostać wpuszczone na obszar kraju importera, np. wióry drewniane, słoma). Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 9
Opakowania wg kryterium przeznaczenia 1. jednostkowe, zwane też bezpośrednimi zawierają one taką dozę produktu, jaka jest często sprzedawana w handlu detalicznym. Chronią one wyroby przed ubytkami ilościowymi, a częściowo także przed zmianami jakościowymi, nie zapewniają jednak samodzielnie dostatecznej ochrony zawartości przed zniszczeniem podczas transportu i magazynowania; 2. zbiorcze stanowią opakowania pośrednie między opakowaniami jednostkowymi a transportowymi; 3. transportowe zapewniają ochronę zawartości przed narażeniami mechanicznymi, klimatycznymi i biologicznymi w czasie magazynowania i transportu. Mogą być w nich przewożone wyroby w opakowaniach jednostkowych, zbiorczych lub luzem. Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 10
Najważniejsze zadania opakowań (klasyczne) 1. ochrona ładunku przed szkodliwymi wpływami statycznych czynników zewnętrznych, a więc działających niezależnie od transportu (np. zabrudzenie, zawilgocenie, wyschnięcie); 2. ochrona ładunku w czasie przewozu i przeładunku przed szkodliwymi wpływami dynamicznych czynników zewnętrznych, przy czym ładunek jest tym bardziej narażony, im dłuższa jest droga przewozu i im więcej jest przeładunków; 3. ułatwianie przewozu, przeładunku i składowania; 4. reklama i akwizycja ładunków. Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 11
Czynniki wpływające na wybór konstrukcji opakowań 1) masa; 2) wymiary wyrobu; 3) kształt wyrobu; 4) możliwość przeprowadzania demontażu opakowania po jego opróżnieniu z towaru; 5) własności chemiczne wyrobu (wytrzymałość, odporność na działanie wstrząsów); 6) odporność na korozję; 7) oddziaływanie czynników klimatycznych, atmosferycznych i biologicznych; 8) przewidywana technika transportu i przeładunków; 9) wartość wyrobu. Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 12
Przykładowa klasyfikacja opakowań wg podstawowych kryteriów Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 13
Najczęściej spotykane formy konstrukcyjne opakowań transportowych (1) balon szklany w koszu (opakowanie szklane o pojemności co najmniej 5 dm 3, umieszczone w koszu wiklinowym, z tworzyw sztucznych, drutu lub taśmy metalowej, otwarty lub z kapturem); Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 14
Najczęściej spotykane formy konstrukcyjne opakowań transportowych (2) beczka (opakowane podobne do elipsoidy ściętej o pojemności około 200 dm 3, wykonane z deseczek drewnianych, z blachy stalowej lub aluminiowej lub z tworzyw sztucznych); Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 15
Najczęściej spotykane formy konstrukcyjne opakowań transportowych (3) bęben (opakowanie o kształcie zbliżonym do walca, pojemności co najmniej 10 dm 3, wykonane z blachy stalowej, z tworzyw papierniczych, z tworzyw drewnopochodnych oraz z tworzyw sztucznych); Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 16
Najczęściej spotykane formy konstrukcyjne opakowań transportowych (4) butla (opakowanie wykonane ze stali o pojemności do 50 dm 3 do gazów sprężonych); Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 17
Najczęściej spotykane formy konstrukcyjne opakowań transportowych (5) hobok (opakowanie metalowe lub z tworzyw sztucznych, o kształcie zbliżonym do walca z uchwytami na pobocznicy, o pojemności co najmniej 10 dm 3 ); Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 18
Najczęściej spotykane formy konstrukcyjne opakowań transportowych (6) kanister (opakowanie o przekroju poprzecznym zbliżonym do prostokąta, z otworem wlewowym szczelnie zamkniętym, o pojemności do 20 dm 3, wykonanym z blachy metalowej lub z tworzyw sztucznych); Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 19
Najczęściej spotykane formy konstrukcyjne opakowań transportowych (7) klatka (opakowanie o kształcie prostopadłościanu, o konstrukcji szkieletowej wykonanej z listew drewnianych, prętów metalowych lub plastiku, służące do umieszczania w nim towarów o masie około 1000 kg); Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 20
Najczęściej spotykane formy konstrukcyjne opakowań transportowych (8) pudło (opakowanie o kształcie prostopadłościanu, drewniane, z tworzyw sztucznych, drewnopochodnych lub metalowe, o ścianach litych lub ażurowych, z wiekiem lub bez, zawartość skrzyni ma masę co najmniej 150 kg, skrzynki do 150 kg); Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 21
Najczęściej spotykane formy konstrukcyjne opakowań transportowych (9) worek (opakowanie, które w stanie złożonym ma kształt zbliżony do prostokąta, wykonane z papieru workowego, tkaniny, folii, o pojemności co najmniej 10 dm 3. Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 22
Próba sztaplowania Opakowania dopuszczone do przewozu materiałów niebezpiecznych muszą spełniać wymagane przez kody towarów niebezpiecznych (IMDG Code) warunki, ujęte w Dodatku V do Umowy RID. Określają one podstawowe parametry, materiały oraz badania opakowań. Opakowania te muszą wytrzymać przez 24 godziny nakładane na nie obciążenia, o ciężarze równym całkowitemu ciężarowi opakowań, które mogą być na nich sztaplowane podczas transportu (tzw. próba sztaplowania ). Po tej próbie maksymalna wysokość sztaplowania w metrach podana jest na opakowaniu i na taką wysokość można materiały niebezpieczne w danym opakowaniu piętrzyć. Każdy materiał niebezpieczny można pakować do opakowania właściwej kategorii w zależności od potencjalnego niebezpieczeństwa, jakie on stwarza. Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 23
Klasyfikacja znaków na opakowaniach rozpoznawcze zasadnicze wynikające z warunków umowy handlowej i pozwalające zidentyfikować ładunek i miejsce jego przeznaczenia (np. znak transakcji, miejsce przeznaczenia, znak odbiorcy). pomocnicze określające cechy handlowe opakowania i pochodzenia ładunku (np. numer kolejny opakowania, masa jednostki ładunku, kraj pochodzenia towaru, znak firmy nadawcy). ostrzegawcze niebezpieczeństw a wskazujące na konieczność zachowania specjalnych środków ostrożności podczas przewozu, przeładunku i składowania ze względu na specyficzne właściwości ładunków (np. ładunki wybuchowe, żrące, łatwo psujące się, delikatne). manipulacyjne określające rodzaj ładunku i sposób obchodzenia się z nim w czasie przewozu, przeładunku i składowania). Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 24
Znak może być wyrażony w postaci: 1. napisu (wyrazy, skróty, liczby); 2. rysunku. Ale napis czy rysunek musi być zastosowany w kolorze kontrastującym z tłem opakowania (aby łatwo go było odczytać). Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 25
Przykład znakowania opakowań transportowych z zawartością ABC - skrócona nazwa odbiorcy; 1234 - nr kontraktu; Bombay - miejsce przeznaczenia; 1/25 - nr opakowania transportowego i liczba opakowań w partii. Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 26
Przykłady znaków manipulacyjnych Środek ciężkości Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 27
Przykłady znaków manipulacyjnych Hakami bezpośrednio nie zaczepiać Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 28
Przykłady znaków manipulacyjnych Góra, nie przewracać Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 29
Przykłady znaków manipulacyjnych Chronić przed wilgocią Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 30
Przykłady znaków manipulacyjnych Ostrożnie kruche Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 31
Przykłady znaków manipulacyjnych Opakowanie hermetyczne Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 32
Przykłady znaków manipulacyjnych Chronić przed nagrzaniem (ciepłem) Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 33
Przykłady znaków manipulacyjnych Produkty łatwo psujące się Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 34
Przykłady znaków manipulacyjnych Przestrzegać zakresu temperatur (dla zawartości opakowania dla której wymagane jest nie przekroczenie temperatury minimalnej) Przestrzegać zakresu temperatur (dla zawartości opakowania dla której wymagane jest nie przekroczenie temperatury maksymalnej) Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 35
Przykłady znaków manipulacyjnych Przestrzegać zakresu temperatur (dla zawartości opakowania dla której wymagane jest pozostawanie w danym zakresie temperatur) Przestrzegać zakresu temperatury Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 36
Przykłady znaków manipulacyjnych Nie przemieszczać przez toczenie Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 37
Przykłady znaków manipulacyjnych Nie obracać, nie przetaczać Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 38
Przykłady znaków manipulacyjnych Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 39
Przykłady znaków manipulacyjnych Chronić przed promieniowaniem Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 40
Przykłady znaków manipulacyjnych Chronić przed upadkiem Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 41
Przykłady znaków manipulacyjnych Podnosić bezpośrednio za ładunek Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 42
Przykłady znaków manipulacyjnych Nie chwytać w tym miejscu Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 43
Przykłady znaków manipulacyjnych Nie podnosić wózkiem Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 44
Przykłady znaków manipulacyjnych Miejsce zakładania zawiesi Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 45
Przykłady znaków manipulacyjnych Żywe zwierzęta Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 46
Przykłady znaków manipulacyjnych Zakaz piętrzenia ładunku Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 47
Przykłady znaków manipulacyjnych Ograniczenie piętrzenia Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 48
Przykłady znaków manipulacyjnych Dopuszczalna liczba warstw piętrzenia Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 49
Przykłady znaków manipulacyjnych Tu otwierać Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 50
Przykłady oznaczeń substancji niebezpiecznych Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 51
Przykłady oznaczeń substancji niebezpiecznych Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 52
Przykłady oznaczeń substancji niebezpiecznych Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 53
Przykłady oznaczeń substancji niebezpiecznych Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 54
Przykłady oznaczeń substancji niebezpiecznych Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 55
Przykłady oznaczeń substancji niebezpiecznych Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 56
Przykłady oznaczeń substancji niebezpiecznych Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 57
Przykłady oznaczeń substancji niebezpiecznych Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 58
Przykłady oznaczeń substancji niebezpiecznych Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 59
Przykłady oznaczeń substancji niebezpiecznych Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 60
Przykłady oznaczeń substancji niebezpiecznych Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 61
Przykłady oznaczeń substancji niebezpiecznych Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 62
Przykłady oznaczeń substancji niebezpiecznych Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 63
Przykłady oznaczeń substancji niebezpiecznych Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 64
Przykłady oznaczeń substancji niebezpiecznych Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 65
Przykłady oznaczeń substancji niebezpiecznych Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 66
Przykłady oznaczeń substancji niebezpiecznych Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 67
Przykłady oznaczeń substancji niebezpiecznych Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 68
Przykłady oznaczeń substancji niebezpiecznych Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 69
Numery rozpoznawcze właściwości materiału niebezpiecznego Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 70
Wymiary, konstrukcja i oznakowanie Europalety Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 71
Znaki identyfikujące materiał opakowania Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 72
SPEDYCJA koniec wykładu 04. Dziękuję za uwagę...... i zapraszam na kolejne zajęcia Spedycja (UM) dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 73