UCHWAŁA NR XXX.287.2013 RADY MIASTA EŁKU z dnia 26 marca 2013 r. zmieniająca uchwałę w sprawie przyjęcia Miejskiego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie Gminy Miasta Ełk na lata 2010-2015. Na podstawie art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz.U. z 2005r. Nr 180, poz. 1493 z późn. zm.) Rada Miasta Ełku w uchwale Nr L/464/10 z dnia 30 marca 2010r. wprowadza następujące zmiany: 1. 1 otrzymuje brzmienie: Przyjmuje się Miejski Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie Gminy Miasta Ełk na lata 2010-2015, stanowiący załącznik do niniejszej uchwały. 2. Wykonanie uchwały powierza się Prezydentowi Miasta Ełku. 3. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia i obowiązuje na lata 2010-2015. 4. Uchwała podlega opublikowaniu w lokalnej prasie. Przewodniczący Rady Miasta Ełku Stefan Węgłowski Strona 1
Załącznik do Uchwały Nr XXX.287.2013 Rady Miasta Ełku z dnia 26 marca 2013 roku MIEJSKI PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE NA LATA 2010-2015 Strona 2
WSTĘP Problematyka przeciwdziałania przemocy w rodzinie stanowiła dotychczas integralną część Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Od wielu bowiem lat na mocy ustawy o przeciwdziałaniu alkoholizmowi gminy mają obowiązek realizowania zadań związanych z przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie. Wychodząc na przeciw problematyce znęcania się nad rodziną powstała ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Dlatego aktualnie gminy powinny uchwalać samodzielny program przeciwdziałania przemocy w rodzinie, którego założeniem ma być zarówno zwiększenie skuteczności działań polegających na rozwiązywaniu problemów z zakresu przemocy domowej, jak i podnoszeniu świadomości społecznej w zakresie przyczyn i skutków przemocy w rodzinie. Gmina jest szczególnie zobowiązana do ochrony rodzin przed przemocą. Samorząd powinien dążyć do tego, aby na ich terenie powstał skoordynowany system przeciwdziałania przemocy w rodzinie, oparty na profesjonalnych, interdyscyplinarnych działaniach. Szczególną uwagę należy zwrócić na dzieci w rodzinach, w których często dochodzi do przemocy. Pamiętać należy, że doświadczenia w dzieciństwie powodują również zmiany w postrzeganiu i umiejętności rozwiązywania problemów, które także mogą przenosić się na późniejsze życie dorosłe. Dlatego jednym z celów interwencji na rzecz ofiary z dziećmi jest tworzenie rozwiązań organizacyjnych koniecznych dla zapewnienia dzieciom skutecznej ochrony i bezpieczeństwa. Strona 3
Realizacja zadań z zakresu pomocy osobom doświadczającym przemocy w ramach Miejskiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w 2009 roku 1. W Poradni Terapii Uzależnień i Współuzależnienia w Ełku prowadzona była terapia indywidualna i grupowa dla osób współuzależnionych (członkowie rodziny osoby uzależnionej). 2. W 2009r. w ramach Punktu Konsultacyjnego dla Ofiar Przemocy Domowej prowadzona była terapia indywidualna dla osób doświadczających przemocy oraz prowadzona była praca terapeutyczna ze sprawcami przemocy. 3. W ramach ww Punktu prowadzone były porady prawne, psychologiczne i terapeutyczne dla osób dotkniętych przemocą. 4. W Miejskiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych prowadzone były grupy wsparcia dla dzieci i młodzieży pochodzących z rodzin alkoholowych. 5. W ramach Punktu Konsultacyjnego dla młodzieży udzielano porad pedagogicznych, psychologicznych i terapeutycznych dla młodzieży i ich rodziców. 6. Powstała grupa wsparcia dla Dorosłych Dzieci Alkoholików oraz grupa wsparcia dla kobiet współuzależnionych. Strona 4
DANE STATYSTYCZNE DOTYCZĄCE ZJAWISKA PRZEMOCY DOMOWEJ W EŁKU WSKAŹNIKI 2008 2009 141 w tym 6 mężczyzn Liczba osób współuzależnionych, która skorzystała z terapii indywidualnej i grupowej w Poradni Terapii Uzależnień i Współuzależnienia w Ełku (żony, matki i dorosłe dzieci osób uzależnionych doświadczających przemocy) Ilość osób dotkniętych przemocą korzystających z terapii indywidualnej w Punkcie Konsultacyjnym dla Ofiar Przemocy Domowej Ilość sprawców przemocy, która uczestniczyła w korekcyjnych sesjach terapii indywidualnej prowadzonej w ramach Miejskiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych 127 w tym 2 mężczyzn 278 484 20 87 Ilość osób korzystających z porad prawnych 210 179 Ilość grup wsparcia dla dzieci i młodzieży 5 6 pochodzących z rodzin z problemem alkoholowym Ilość osób korzystających z grup wsparcia 92 99 Ilość porad udzielonych w Punkcie Konsultacyjnym 398 403 dla dzieci i młodzieży Ilość osób korzystających z grupy Dorosłych Dzieci 0 18 Alkoholików Ilość osób korzystających z grupy wsparcia dla kobiet współuzależnionych 0 12 OGÓLNOPOLSKIE DANE STATYSTYCZNE DOTYCZĄCE ZJAWISKA PRZEMOCY DOMOWEJ 1. Przemoc w rodzinie 2005 2006 2007 2008 Liczba ofiar przemocy domowej ogółem 156.788 157.854 130.682 139.747 w tym: kobiety 91.374 91.032 76.162 81.985 w tym: mężczyźni 10.387 10.313 8.556 10.664 dzieci do lat 13 37.227 38.233 31.001 31.699 nieletni od 13 do 18 lat 17.800 18.276 14.963 15.399 Strona 5
2. Liczba sprawców przemocy domowej 2005 2006 2007 2008 Liczba sprawców przemocy domowej ogółem 97.142 96.775 81.743 86.568 w tym: kobiety 4.153 4.074 3.632 3.942 w tym: mężczyźni 92.776 92.526 77.937 82.425 nieletni 213 175 170 201 3. Liczba przeprowadzonych interwencji Policji 2005 2006 2007 2008 Interwencje domowe ogółem 608.751 620.662 718.819 658.651 w tym dotyczące przemocy w rodzinie 96.773 96.099 81.403 86.455 4. Liczba sprawców przemocy domowej będących pod wpływem alkoholu 2005 2006 2007 2008 Liczba sprawców przemocy domowej będących pod wpływem alkoholu ogółem 74.633 74.772 63.303 61.991 - kobiety 2.255 2.126 2.073 1.949 - mężczyźni 72.315 72.588 61.085 59.987 - nieletni 63 58 145 55 W tym: przewieziono do Izb Wytrzeźwień 19.521 18.536 15.875 15.434 - kobiety 657 630 481 476 - mężczyźni 18.848 17.889 15.405 14.951 - nieletni 16 17 7 7 W tym: przewiezieni do policyjnych pomieszczeń dla zatrzymanych do 21.162 23.624 20.769 22.502 wytrzeźwienia - kobiety 423 465 452 527 - mężczyźni 20.726 23.148 20.299 21.958 - nieletni 13 11 18 17 Strona 6
PODSTAWA PRAWNA Ustawa z dnia 29.07.2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2005r. Nr 180, poz. 1493). Ustawa z dnia 26.10.1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2002r. Nr 147, poz. 1231 z późn. zm.). Ustawa z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (Dz. U. z 2004r. Nr 64, poz. 593 z późn. zm.) Inne ustawy korelujące w swych zapisach z powyższymi i pomocne w rozwiązywaniu przemocy w rodzinie. Dokumenty te stanowiły podstawę przy opracowaniu Miejskiego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata 2010-2015. Ponadto uwzględnione zostały kierunki działań ujęte w Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Miasta Ełku na lata 2008-2018 oraz wytyczne wynikające z przeprowadzonych badań dotyczących zjawiska przemocy. Strona 7
ZASOBY MIASTA EŁKU - Biuro Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Narkomanii Urzędu Miasta w Ełku, - Poradnia Rodzinna, - Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, - Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, - Poradnia Terapii Uzależnień i Współuzależnienia, - Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, - Komenda Powiatowa Policji, - Sąd i Prokuratura, - Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna, - Pedagodzy szkolni, - Zakłady opieki zdrowotnej lekarze pierwszego kontaktu, chirurdzy, pielęgniarki środowiskowe, - Organizacje pozarządowe i instytucje kościelne, - lokalne media. ADRESACI PROGRAMU - Osoby doświadczające przemocy, - Sprawcy przemocy domowej, - Świadkowie przemocy domowej, - Osoby, przedstawiciele instytucji działający w obszarze przeciwdziałania przemocy domowej, - Społeczność lokalna. Strona 8
CEL GŁÓWNY PROGRAMU Przeciwdziałanie zjawisku przemocy w rodzinie na terenie Miasta Ełku poprzez tworzenie zintegrowanego systemu pomocy i wsparcia. CELE SZCZEGÓŁOWE I Zapobieganie występowaniu przemocy w rodzinie poprzez podnoszenie świadomości społecznej oraz ograniczenie zaburzeń życia społecznego związanych z występowaniem przemocy. ZADANIA DZIAŁANIA Zwiększenie dostępności do - prowadzenie mediacji, w tym mediacji rodzinnych; informacji o nieagresywnych α) - prowadzenie programów profilaktycznych dla sposobach rozwiązywania dzieci, młodzieży i rodziców uczących umiejętności konfliktów społecznych i funkcjonowania w rodzinie i społeczeństwie bez rodzinnych stosowania przemocy; - warsztaty wychowawcze dotyczące nieagresywnego rozwiązywania konfliktów; Rozpowszechnienie - stworzenie strony internetowej na miejskim informacji o możliwościach serwerze Urzędu Miasta dotyczącej zjawiska uzyskania pomocy przez przemocy i oferowanego systemu pomocy; ofiary i sprawców przemocy - wydawanie ulotek informacyjnych o możliwości Promowanie nieagresywnych zachowań w społeczeństwie uzyskania pomocy; - współpraca z mediami, - udział w lokalnych edycjach ogólnopolskich kampanii informacyjnych; - promowanie działań realizowanych w ramach Programu; Wskaźniki osiągnięć celu: - liczba przeprowadzonych mediacji; - liczba rodzin objętych mediacjami; - liczba dzieci i młodzieży biorącej udział w programach dotyczących nieagresywnych zachowań w rodzinie i społeczeństwie; Strona 9
- liczba warsztatów wychowawczych dotyczące nieagresywnego rozwiązywania konfliktów; - liczba osób uczestniczących w warsztatach wychowawczych dotyczących nieagresywnego rozwiązywania konfliktów; - ilość wydanych materiałów informacyjnych. II Zmniejszanie negatywnych następstw dla ofiar i świadków występowania przemocy w rodzinie. ZADANIE Udzielenie pomocy i wsparcia osobom dotkniętym przemocą Udzielenie pomocy i wsparcia osobom lub rodzinom dotkniętym przemocą zmuszonym do opuszczenia dotychczasowego miejsca zamieszkania DZIAŁANIE - poradnictwo psychiatryczne, psychologiczne, pedagogiczne, rodzinne, prawne i socjalne; - interwencja kryzysowa; - terapia indywidualna i grupowa z osobami doświadczającymi przemocy domowej; - promocja i realizacja systemu Niebieskiej karty. - pomoc w znalezieniu bezpiecznego schronienia osobom dorosłym lub rodzinom dotkniętym przemocą; - udzielenie bezpiecznego schronienia dzieciom ofiarom przemocy (rodziny zastępcze); Wskaźniki osiągnięcia celu: - liczba porad udzielonych osobom dotkniętym przemocą, - liczba osób objętych poradnictwem oraz pomocą i wsparciem, - liczba interwencji kryzysowych, - liczba osób dorosłych lub rodzin, którym udzielono bezpiecznego schronienia, - liczba dzieci, którym udzielono bezpiecznego schronienia, - liczba spraw o występowaniu przemocy w rodzinie przekazana przez Miejską Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych do prokuratury lub zgłoszonych Policji. Strona 10
III Zapobieganie stosowaniu przemocy w rodzinie ZADANIE Działania korekcyjno edukacyjne dla dorosłych sprawców przemocy Działania korekcyjno edukacyjne dla nieletnich sprawców przemocy Wskaźniki osiągnięcia celu: - liczba porad dla dorosłych sprawców przemocy, - liczba zajęć grupowych dla sprawców przemocy, - liczba dorosłych sprawców objętych działaniami, - liczba warsztatów prowadzonych w szkołach, DZIAŁANIE - poradnictwo psychologiczne, pedagogiczne i rodzinne; - zajęcia korekcyjno edukacyjne w zakresie radzenia sobie ze stresem, agresją i konfliktem indywidualne i grupowe - program ART prowadzony w szkołach - liczba nieletnich sprawców przemocy biorących udział w warsztatach. IV Poprawa skuteczności działań osób uprawnionych do przeciwdziałania przemocy oraz monitorowanie występowania przemocy w rodzinie, jej rozmiarów i skutków społecznych oraz efektywność podejmowanych działań ZADANIE Oddziaływanie na osoby zajmujące się zawodowo lub społecznie, pośrednio lub bezpośrednio przemocą w rodzinie Oddziaływanie na społeczność lokalną w celu włączenia jej w system monitorowania zjawisk związanych z występowaniem przemocy Zbieranie i analiza informacji dotyczących zjawisk sprzyjających występowaniu przemocy w rodzinie DZIAŁANIE - szkolenie z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie, - funkcjonowanie interdyscyplinarnych zespołów przeciwdziałania przemocy w rodzinie, - współpraca z instytucjami, organizacjami działającymi w obszarze przeciwdziałania przemocy w rodzinie, - wywiady środowiskowe w społecznościach szczególnie zagrożonych przemocą, - rozprowadzanie ulotek informacyjno edukacyjnych w tych środowiskach. - opracowanie rocznego sprawozdania na temat występowania zjawiska przemocy w rodzinie oraz podejmowanie działań będących podstawą do ewaluacji systemu działań. Strona 11
Wskaźniki osiągnięcia celu: - liczba przeprowadzonych szkoleń, - liczba osób biorących udział w szkoleniach, - liczba zespołów interdyscyplinarnych, - liczba interwencji podjętych przez zespoły, - liczba rozprowadzonych materiałów edukacyjnych. EWALUACJA MIEJSKIEGO PROGRAMU PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE Ewaluacja służy ocenie skuteczności działań podejmowanych w ramach realizacji programu. Stanowi również podstawę jego modyfikacji. Ewaluacja jest współczesnym wymogiem realizacji każdego programu profilaktyki. Sposób realizacji: 1. Prowadzenie badań w zakresie: pełnego rozpoznania populacji osób doświadczających przemocy i sprawców przemocy w celu określenia priorytetu działań, monitoringu, dostępności, skuteczności, jakości oraz efektywności ekonomicznej różnych kategorii działań, MONITORING REALIZACJI PROGRAMU - Realizacja zadań ujętych w Miejskim Programie Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata 2010-2015 koordynowana będzie przez Pełnomocnika Prezydenta Miasta Strona 12
ds. Profilaktyki Alkoholowej i Narkomanii oraz Miejską Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. - Sprawozdanie z wykonania w danym roku Miejskiego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie przedłożone zostanie Prezydentowi Miasta Ełku w terminie do 31 marca roku następnego. Strona 13