Przedmiotowy system oceniania gimnazjum - matematyka Opracowała mgr Katarzyna Kukuła 1
MATEMATYKA KRYTERIA OCEN Kryteria oceniania zostały określone przez podanie listy umiejętności, którymi uczeń musi wykazać się na daną ocenę po spełnieniu wymagań na oceny niższe. KLASA 1 Wiedza i umiejętności ucznia na poszczególne oceny ARYTMETYKA Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który : dodawać, odejmować, mnożyć i dzielić liczby wymierne; obliczyć wartości prostych wyrażeń arytmetycznych; podać zaokrąglenie liczby do jedności, dziesiątek, setek ; szacować wyniki działań; zaznaczyć liczbę wymierną na osi liczbowej ; opisać zbiór liczb za pomocą nierówności; na podstawie rysunku osi liczbowej określić odległość między liczbami; zamienić liczbę na procent i procent na liczbę w prostym przypadku ; obliczyć procent z danej liczby. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który : sprawnie wykonywać podstawowe działania na liczbach wymiernych; zamieniać ułamek zwykły na dziesiętny i odwrotnie; zapisać liczbę wymierną w postaci rozwinięć dziesiętnych skończonych i nieskończonych okresowych ; zaokrąglić rozwinięcie dziesiętne liczby ; porównywać liczby wymierne dodatnie ; zaznaczyć na osi liczbowej liczby spełniające daną nierówność; obliczyć odległość między liczbami na osi liczbowej; zamienić liczbę na procent i procent na liczbę ( ułamki dziesiętne ) ; obliczyć liczbę z danego jej procentu; obliczyć podwyżkę (obniżkę) o pewien procent; odczytywać diagramy procentowe. 2
Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który : obliczać wartości bardziej skomplikowanych wyrażeń arytmetycznych (z podwójnymi nawiasami i potęgą ); posługiwać się przybliżeniami dziesiętnymi; porównywać liczby wymierne różnych znaków ; podać liczbę należącą do danego przedziału liczbowego ; obliczyć jakim procentem jednej liczby jest druga liczba; rozwiązywać zadania tekstowe, w których występują obliczenia procentowe. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który : obliczać wartości bardziej skomplikowanych wyrażeń arytmetycznych (z kilkoma nawiasami, kreską ułamkową i potęgą ); przedstawić rozwinięcie dziesiętne nieskończone okresowe w postaci ułamka zwykłego ( w prostych przypadkach); zapisać wyrażenie arytmetyczne na podstawie treści zadania; znaleźć liczby znajdujące się w określonej odległości na osi liczbowej od danej liczby; zamieniać jednostki długości, masy; rozwiązywać zadania tekstowe, w których występują obliczenia procentowe ; obliczyć o ile procent jedna liczba jest większa lub mniejsza od drugiej. Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który : obliczać wartości bardziej skomplikowanych wyrażeń arytmetycznych (z dużą ilością nawiasów, kreską ułamkową i potęgą, wartością bezwzględną ); obliczyć współrzędną punktu zaznaczonego w danym przedziale liczbowym; zapisać wyrażenie arytmetyczne na podstawie treści nietypowego zadania; zaznaczać na osi liczbowej zbiór liczb, które spełniają jednocześnie dwie nierówności; biegle zamieniać jednostki długości, masy; zna przedrostki: mili, kilo; rozwiązywać nietypowe zadania tekstowe, w których występują obliczenia procentowe. GEOMETRIA Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który : określić pojęcia: prosta, odcinek, proste równoległe, proste prostopadłe; obliczyć trzeci kąt w trójkącie, gdy dane są dwa pozostałe ; 3
wskazać figury przystające; skonstruować trójkąt mając dane trzy jego boki ; rozróżniać poszczególne rodzaje czworokątów; obliczyć pole powierzchni figury płaskiej podstawiając do wzoru ; narysować i poprawnie opisać prostokątny układ współrzędnych na płaszczyźnie ; zaznaczać punkty o podanych współrzędnych ; odczytać z rysunku współrzędne punktów; podzielić konstrukcyjnie odcinek na połowy ; rozpoznać figury symetryczne względem prostej i względem punktu; narysować obraz odcinka w symetrii osiowej i środkowej. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który : zaznaczać w układzie współrzędnych punkty o danych współrzędnych; podać wzory na obliczanie pól powierzchni figur płaskich ; zamieniać podstawowe jednostki pola ; podać nazwy kątów utworzonych przez dwie przecinające się proste oraz kątów utworzonych pomiędzy dwiema prostymi równoległymi przeciętymi trzecią prostą i związki między nimi; obliczyć miarę kąta przyległego do danego, miary kątów wierzchołkowych, naprzemianległych, odpowiadających ; skonstruować prostą prostopadłą do danej ; obliczać na podstawie rysunku miary kątów w trójkącie; podać własności czworokątów; obliczać kąty w czworokątach; rysować obrazy dowolnych figur w symetrii osiowej i środkowej; znaleźć osie lub środki symetrii różnych figur; podać przykłady figur środkowo symetrycznych ; podać pojęcie dwusiecznej kąta i symetralnej boku ; skonstruować dwusieczną kąta. Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który : wyznaczać miary kątów wierzchołkowych,odpowiadających i naprzemianległych ; skonstruować prostą równoległą do danej przechodzącą przez podany punkt ; podać warunek istnienia trójkąta; klasyfikować trójkąty ze względu na boki i kąty; klasyfikować czworokąty ; skonstruować trójkąt mając dane dwa boki i kąt lub jeden bok i dwa kąty do niego przyległe ; wykorzystać własności symetralnej odcinka i dwusiecznej kąta w zadaniach ; zamieniać jednostki pola, w tym ary i hektary; obliczyć pole dowolnej figury narysowanej w układzie współrzędnych ; wyznaczyć współrzędne brakujących wierzchołków prostokąta, równoległoboku i trójkąta; podać zależności między współrzędnymi punktów symetrycznych względem osi układu współrzędnych, jak i względem początku układu współrzędnych; dzielić odcinek i kąt na 4, 8, 16 równych części; podać cechy przystawania trójkątów. 4
Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który : uzasadniać przystawanie trójkątów; stosować własności czworokątów do rozwiązywania zadań; wyznaczać miary kątów w figurach stosując pojęcia kątów wierzchołkowych, odpowiadających i naprzemianległych ; skonstruować trójkąt prostokątny o podanych przyprostokątnych ; rozwiązywać problemy praktyczne wykorzystując wiedzę o symetrii środkowej i osiowej; Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który : uzasadniać przystawanie trójkątów w trudniejszych przypadkach; obliczyć pole figury płaskiej, gdy do wyznaczenia potrzebnej wielkości potrzebna jest znajomość własności figur ; skonstruować trójkąt prostokątny o podanej jednej przyprostokątnej i przeciwprostokątnej; stosować własności symetralnej odcinka i dwusiecznej kąta w zadaniach. ALGEBRA Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który : rozpoznać wyrażenia algebraiczne w tym jednomiany i sumy algebraiczne; obliczać wartości liczbowe prostych wyrażeń algebraicznych dla wymiernych wartości zmiennych; wykonywać proste przekształcenia jednomianów i sum algebraicznych (redukcja wyrazów podobnych, dodawanie i odejmowanie sum algebraicznych,mnożenie sumy algebraicznej przez liczbę całkowitą dodatnią ); rozwiązać elementarne równania pierwszego stopnia z jedną niewiadomą; wykonać sprawdzenie równania; rozpoznać wielkości proporcjonalne ; rozwiązać proste równanie zapisane w postaci proporcji. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który : budować proste wyrażenia algebraiczne na podstawie określeń słownych; zapisać w postaci wyrażeń algebraicznych wzory na obwody i pola podstawowych figur geometrycznych ; przekształcać jednomiany i sumy algebraiczne (wykonuje mnożenie jednomianów, redukuje wyrazy podobne, dodaje i odejmuje sumy algebraiczne,mnoży i dzieli sumy algebraiczne przez jednomian); obliczać wartości liczbowe nieskomplikowanych wyrażeń algebraicznych; 5
rozwiązywać niezbyt skomplikowane równania; podać liczbę spełniającą nierówność; rozwiązać równanie podane w postaci proporcji ; rozpoznawać wielkości odwrotnie proporcjonalne. Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który : opisać słowami wyrażenia algebraiczne; zapisać w postaci wyrażeń algebraicznych wzory na obwody i pola złożonych figur geometrycznych ; sprawnie przekształcać złożone wyrażenia algebraiczne stosując działania na jednomianach i sumach algebraicznych; wyłączać wspólny czynnik przed nawias ; przekształcać proste wzory fizyczne i geometryczne ; stosować przekształcenia algebraiczne w rozwiązywaniu równań i nierówności; sprawnie korzystać z twierdzeń dotyczących rozwiązywania równań i nierówności; rozwiązywać równania i nierówności o współczynnikach ułamkowych; dokonać analizy zadania z treścią i rozwiązać je układając równanie oraz dokonać sprawdzenia poprawności rozwiązania; sprawdzić, czy otrzymane rozwiązanie jest zgodne z warunkami zadania; rozwiązać równanie podane w postaci proporcji ; ułożyć proporcję na podstawie zadania z treścią ; rozwiązać zadanie tekstowe związane z wielkościami wprost i odwrotnie proporcjonalnymi. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który : swobodnie rozwiązywać bardziej skomplikowane równania i nierówności; rozwiązywać nietypowe zadania tekstowe za pomocą równań i nierówności; wyrazić treść zadnia z procentami za pomocą równania i potrafi je rozwiązać i sprawdzić; rozwiązać zadanie tekstowe dotyczące wielkości wprost proporcjonalnych i odwrotnie proporcjonalnych ; przekształcać różne wzory ( w tym fizyczne i geometryczne ). Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który : stosować wyrażenia algebraiczne w rozwiązywaniu zadań z treścią; swobodnie rozwiązywać bardziej skomplikowane równania i nierówności ( z kreską ułamkową, współczynnikami ułamkowymi ); rozwiązywać zadania tekstowe o znacznym stopniu trudności za pomocą równań i nierówności; przekształcać różne wzory ( w tym fizyczne i geometryczne ), wymagające wyłączania przed nawias. 6