paper T e m a t D A T U M NOWA USTAWA O OPAKOWANIACH 8.1.2019 W ramach transgranicznej działalności naszego HÄRTING Polish Desku regularnie doradzamy firmom importującym opakowane towary z zagranicy do Niemiec. Dla tych firm nowa Ustawa o wprowadzaniu do obrotu, zwrocie i wysokiej wartości odzysku opakowań (tzw. Ustawa o Opakowaniach - VerpackG) będzie prawdopodobnie jedną z najważniejszych innowacji prawnych 2019 roku. Z tego powodu wyjaśnimy poniżej, o czym należy pamiętać i jakie konsekwencje mogą być związane z lekceważeniem nowego prawa. Sytuacja wyjściowa: Sprzedawca internetowy z siedzibą w Polsce kieruje swój sklep internetowy do klientów w Niemczech i sprzedaje im swoje towary. Co musi wziąć pod uwagę od 1.1.2019 r.? I. Podstawowe informacje na temat Ustawy o Opakowaniach Przepisy nowej Ustawy o Opakowaniach weszły w życie z dniem 1 stycznia 2019 r. i zastąpiły wcześniejsze Rozporządzenia o Opakowaniach (VerpackV). Nowa ustawa dąży do realizacji różnych celów proekologicznych, których osiągnięcie ma być zapewnione poprzez wpływanie na zachowania osób zobowiązanych z ustawą. Celem ustawy jest zapobieżenie lub przynajmniej zmniejszenie wpływu odpadów opakowaniowych na środowisko oraz znaczne zwiększenie wskaźników recyklingu i odzysku. II. Zakres Ustawy o Opakowaniach Ustawa skierowana jest do producentów i dystrybutorów opakowań, którzy komercyjnie wprowadzają je na rynek. W związku z tym przepisy te mają zastosowanie również w przypadku sprzedaży internetowej, gdyż opakowania wtórne i opakowania wysyłkowe wchodzą w zakres stosowania nowej ustawy. Opakowanie w znaczeniu ustawy oznacza każdy produkt wykonany z jakiegokolwiek materiału 1/5
przeznaczony do odbioru, ochrony, obsługi, dostawy lub prezentacji towarów, które są przekazywane od producenta do dystrybutora lub tzw. konsumenta końcowego. W tym kontekście ustawa rozróżnia: Opakowania handlowe Opakowania usługowe Opakowania wysyłkowe opakowania wtórne Opakowania transportowe UWAGA: Kontenery do transportu drogowego, kolejowego, morskiego lub lotniczego nie są opakowaniami transportowymi w rozumieniu ustawy. Przykłady różnych rodzajów opakowań można znaleźć w załączniku 1 do sekcji 3 pkt 1 VerpackG. Termin "wprowadzenie do obrotu" należy rozumieć jako każde odpłatne lub nieodpłatne dostarczenie rzeczy osobom trzecim w ramach zakresu stosowania prawa, w celu dystrybucji, konsumpcji lub wykorzystania opakowania. III. Nowe lub zmienione definicje Nowa Ustawa o Opakowaniach zawiera liczne definicje. Większość z nich została przejęta z Rozporządzenia o Opakowaniach (VerpackV), ale niektóre z nich zostały również zmienione. Szczególnie istotnym przepisem dla naszego przykładu wyjściowego znajduje się w 3 ust. 1 pkt 1 lit. b) Ustawy o Opakowaniach. Owy przepis po raz pierwszy wyjaśnia, że opakowania transportowe należy klasyfikować jako opakowania handlowe. Ze względu na to obowiązki wynikające z nowej ustawy obejmują również sprzedawców internetowych wysyłających zakupione produkty. W 3 ust. 8 Ustawy o Opakowaniach określono jakie opakowania podlegają uczestnictwu w tzw. systemie. Są nimi opakowania handlowe i wtórne wypełnione towarami, które są typowo wytwarzane jako odpady przez prywatnych konsumentów końcowych po ich użyciu. Ze względu na wprowadzony tu termin "typowo", opakowania handlowe - w przeciwieństwie do Rozporządzenia o Opakowaniach - niekoniecznie muszą być wytwarzane przez konsumenta końcowego jako odpady, aby mogły być uznane za podlegające uczestnictwu w systemie. Definicja odpadu jest obecnie określane abstrakcyjnie, orientując się na typowym przypadku użycia. Wskazówka: Jeśli jako sprzedawca macie Państwo wątpliwości, czy opakowanie jest "typowo" rozumiane jako odpad, możecie złożyć wniosek online (https://www.verpackungsregister.org), aby uzyskać precyzyjną klasyfikację. IV. Jakie są obowiązki producenta lub dystrybutora? Z nowej Ustawy o Opakowaniach wynikają różne zobowiązania o których trzeba pamiętać. 1. Obowiązek odpowiedniego oznakowania / etykietowania ( 6 VerpackG) Po pierwsze, istnieje tzw. obowiązek odpowiedniego oznakowania / etykietowania. W celu identyfikacji materiału opakowań dozwolone jest stosowanie wyłącznie numerów i skrótów określonych w 2/5
załączniku 5 do Ustawy o Opakowaniach. 2. Obowiązek uczestnictwa w tzw. Systemie ( 7 VerpackG) Jeżeli opakowanie ojęte jest obowiązkiem uczestniczenia w tzw. Systemie ( 3 ust. 8 VerpackG) dystrybutorzy i producenci opakowań są zobowiązani do uczestnictwa w jednym lub kilku systemach dualnych w celu zapewnienia ogólnokrajowego odbioru zwrotnego i odpowiedniego licencjonowania stosowanego opakowania. Osoba odpowiedzialna musi zatem przekazać organizację odbioru, sortowania i odzysku opakowań do jednego z systemów dualnych i nie może tego robić sama. Zabronione jest komercyjne wprowadzanie do obrotu opakowań podlegających uczestnictwu w systemie, w którym producent nie uczestniczył ( 7 ust. 1 S. 4 VerpackG). Używane opakowania podlegają jednak zasadzie, że nowe licencjowanie nie jest konieczne, jeżeli takowe opakowania nadal objęte są systemem dualnym. 3. Nowe obowiązki w zakresie rejestracji i przekazywania danych ( 9, 10 VerpackG) Wyżej wymieniony obowiązek licencjonowania idzie w parze z obowiązkiem rejestracjyjnym ( 9 VerpackG) w tzw. Centrali ( Zentrale Stelle ). Musi to nastąpić przed wprowadzeniem opakowania do obrotu. Początkowa rejestracja i wszelkie późniejsze powiadomienia o zmianach są dokonywane przy pomocy elektronicznego systemu przetwarzania danych udostępnionego na stronie internetowej Centrali. Po rejestracji producentom zostaje przydzielony numer rejestracyjny, który jest również warunkiem wstępnym uczestnictwa w systemie dualnym. Każda rejestracja jest dostępna do wglądu publicznego ( 9 ust. 4 S. 1 VerpackG). Wszyscy uczestnicy rynku mają za tem po raz pierwszy możliwość sprawdzenia, czy inne firmy dopełniły obowiązku rejestracjyjnego. Uwaga: W razie naruszenia prawa może to prowadzić do tzw. upomnień (Abmahnungen) ze strony konkurentów. Dlatego terminowa rejestracja i przestrzeganie przepisów jest szczególnie ważne. Dane publikowane w internecie muszą zostać usuniete trzy lata po zakończeniu roku, w którym kończy się rejestracja producenta. Ponadto istnieje również obowiązek przekazywania danych zgodnie z 10 VerpackG. Jest to obowiązek dotyczący przekazania wszystkich informacji z opakowania do Centrali ( Zentrale Stelle ). Należy je przesyłać niezwłocznie (tzn. bez tzw. zbędnej zwłoki). Obowiązek ten dotyczy producentów opakowań podlegających uczestnictwu w systemie. Podać należy przy tym conajmniej następujące dane: numer rejestracyjny rodzaj materiału i masę opakowania nazwę dualnego systemu uczestnictwa 3/5
okres uczestnictwa. 4. Obowiązek złożenia tzw. deklaracji kompletności ( 11 VerpackG) Tzw. deklaracja kompletności jest deklaracją o wszystkich opakowaniach handlowych i wtórnych wprowadzonych przez producentów opakowań do obrotu po raz pierwszy, z zastrzeżeniem obowiązkowego udziału w poprzednim roku kalendarzowym. Musi ona zostać złożona w Centrali drogą elektroniczną do dnia 15 maja każdego roku wraz ze związanymi z nią sprawozdaniami. Dotychczas deklaracje kompletności musiały być składane do właściweje izby handlowej przez przedsiębiorstwa tylko wówczas, jeżeli w następnym roku przekroczone zostały określone progi ilościowe opakowań. Zasadniczo zwolniony z tego obowiązku jest każdy, kto nie przekroczy tzw. wartości progowej, tj. kto po raz pierwszy w poprzednim roku kalendarzowym wprowadził do obrotu opakowania ze szkła o masie mniejszej niż 80.000 kg, lub papieru, tektury i kartonów o masie mniejszej niż 50.000 kg ( 11 ust. 4 S. 1 VerpackG). Niemniej jednak w takich przypadkach Centrala może zażądać od nas oświadczenia o kompletności ( 11 ust. 4 zdanie 2 VerpackG). Sprzedawca internetowy z naszego przykładu wyjściowego będzie więc zasadniczo zwolniony z obowiązku składania deklaracji kompletności. V. Utworzenie tzw. Centrali ( 24-30 VerpackG) Wraz z wdrożeniem Ustawy o Opakowaniach utworzono nowy organ kontrolny, tzw. Centrale (Centralny Rejestr Opakowań). Centrala jest finansowana z systemów dualnych i operatorów rozwiązań branżowych zgodnie z ich udziałem w rynku ( 25 ust. 1 VerpackG). Jako organ posiada ona daleko idące uprawnienia, które są określone w 26 VerpackG. VI. Jakie konsekwencje grożą w przypadku naruszenia powyższych przepisów? W przypadku naruszenia powyższych przepisów (np. obowiązku rejestracjyjnego lub obowiązku uczestnictwa w systemie) na odpowiedzialnych może zostać nałożona kara pieniężna w wysokości do 200.000,00 EUR. Tak np. brak uczestnictwa w systemie dualnym może skończyć się grzywną w wysokości do 200.000,00 EUR, a brak rejestracji może skutkować karą do 100.000,00 EUR. Ponadto, nie wykluczone jest otrzymanie tzw. upomnień od konkurentów, wzywajączch nas do zachowania przepisów, które także związane są z wysokimi kosztami. VII. Dlaczego warto skontaktować się z HÄRTING Polish Deskiem? HÄRTING Polish Desk z przyjemnością odpowie Państwu na wszelkie pytania związane z nową Ustawą o Opakowaniach. 4/5
Nie tylko chętnie wyjaśnimy Państwu zakres jej obowiązywania i odpowiemy na pytania z nią związane, ale również pomożemy w dokonaniu niezbędnej rejestracji, a w przypadku otrzymania grzywny i/lub upomnienia, z przyjemnością podejmiemy się Państwa obrony. W razie jakichkolwiek pytań i/lub potrzeby wsparcia, prosimy o kontakt z HÄRTING Polish Deskiem i mecenasem Andrzejem Bielajew (bielajew@haerting.de). HÄRTING Polish Desk: Berlin, 8. stycznia 2019 r. Andrzej Bielajew A D W O K A T Zajmujący się m.in.: Polsko-Niemiecką obsługą prawną Prowadzeniem postępowań sądowych Międzynarodowym prawem gospodarczym IT / Oprogramowaniem Prawem konkurencji E-Commerce bielajew@haerting.de Olivia Wykretowicz S T U D E N T K A P R A W A Wspiera Andrzeja Bielajew w ramach obsługi polsko-niemieckich klientów. wykretowicz@haerting.de HÄRTING HÄRTING Polish Desk Facebook Twitter 5/5