OPERACJE NA ZAZNACZENIACH

OPERACJE NA ZAZNACZENIACH Zaznaczenia pozwalają pracować z wyszczególnionym fragmentem obrazu (np. tylko jednym z obiektów całej kompozycji) i poddawać go dowolnym przekształceniom bez obawy o wprowadzenie jakichkolwiek zmian w pozostałej jego części. Przy pomocy zaznaczeń oraz ich złożeń można też rysować dowolne figury i tworzyć efekty. Wiemy już, jak tworzyć zaznaczenia przy pomocy dostępnych w GIMPie narzędzi zaznaczania. Poznaliśmy też sposób na szybkie i łatwe zaznaczanie bardziej skomplikowanych obiektów na dość jednolitym tle poprzez wykorzystanie magicznej różdżki i odwrócenia zaznaczenia. Rozszerzymy tą wiedzę o operacje powiększania i zmniejszania zaznaczeń i na konkretnych przykładach zastosowania sprawdzimy, jak przydatnymi mogą być te operacje. OBRAMOWANIA WARSTWY Niejednokrotnie, aby projekt, nad którym pracujemy stał się ciekawszy lub by zwrócić uwagę odbiorcy na konkretny element projektu, będziemy chcieli wyróżnić ten element (lub elementy) kompozycji obrazu, odznaczając go od reszty. Jednym ze sposobów na wyróżnienie elementu jest obramowanie go. Dodatkowo oczywiście można wzmocnić wrażenie jego odrębności lub wyjątkowości np. poprzez modyfikację kolorystyczną jego albo pozostałej części obrazu, by zwiększyć kontrast pomiędzy danym obiektem a resztą elementów, które mają mniejsze znaczenie dla całości i np. mają tylko stanowić tło. Zabieg obramowania obiektu jest bardzo prosty i w praktyce ogranicza się do kilku prostych operacji. A więc, po kolei: 1. Przede wszystkim musimy określić, który z elementów kompozycji poddamy obramowaniu. Jeżeli leży on w osobnej warstwie, to część pracy mamy już za sobą. Jeśli nie, wówczas musimy interesujący nas element zaznaczyć, skopiować i wkleić do nowej warstwy: a. Zaznaczamy wybrany element jednym z przeznaczonych do tego narzędzi lub ich kombinacją b. Kopiujemy wciskając kombinację klawiszy CTRL + C c. Aby wkleić zaznaczony element do nowej warstwy przechodzimy do menu Edycja Wklej do. W menu Warstw pojawia się tzw. Oderwane zaznaczenie (Wklejona warstwa), Studia podyplomowe w zakresie Informatyki 1

Grafika rastrowa - GIMP Prowadzący: mgr Agnieszka Paradzińska 12 stycznia 2014 które nie jest jeszcze pełnoprawną warstwą naszego projektu. Aby się nią stało, wciskamy przycisk tworzenia nowej warstwy, znajdujący się pod listą warstw. Możemy teraz nowo utworzonej warstwie zmienić nazwę na taką, która będzie jednoznacznie określać jej zawartość, poprzez dwukrotne kliknięcie na jej aktualną nazwę (Wklejona warstwa). 2. Aktywujemy warstwę poprzez kliknięcie na nią na liście warstw. 3. Aby zaznaczyć wszystkie nieprzezroczyste piksele wchodzące w skład warstwy (a więc cały nasz obiekt), musimy użyć przeznaczonej do tego funkcji o nazwie Kanał alfa na zaznaczenie, dostępnej z menu Warstwy Przezroczystość Kanał alfa na zaznaczenie. 4. Obiekt jest zaznaczony. Aby utworzyć w jego obszarze odrobinę miejsca na obramowanie musimy zmniejszyć obszar zaznaczenia o taką ilość pikseli, jaką ma zająć ramka. Przechodzimy do menu Zaznaczenie Zmniejsz, po czym w oknie dialogowym wpisujemy stopień zmniejszenia zaznaczenia (czyli grubość naszej ramki) w pikselach lub innych, wybranych przez nas z listy jednostkach. 5. Teraz należy odwrócić zaznaczenie (Zaznaczenie Odwróć lub CTRL + I), aby zaznaczony był nie cały obiekt, a tylko ten jego fragment, który znajduje się pomiędzy jego oryginalną granicą, a zmniejszonym zaznaczeniem utworzonym w poprzednim punkcie. 6. Dla wygody dalszej pracy otrzymane zaznaczenie można skopiować do nowej warstwy, ale nie jest to konieczne i zależy od kontekstu. 7. Tworzone ramki przeważnie są dość wąskie w stosunku do całego obiektu, a zatem i zaznaczenie jest ledwo widoczne. Aby móc z nim komfortowo pracować powinniśmy powiększyć widok naszego obrazu poprzez zmianę wartości procentowej u dołu okna edycji lub używając kółka (scroll a) myszki przy jednoczesnym trzymaniu wciśniętego klawisza CTRL. 8. Gdy zaznaczenie jest już wyraźnie widoczne, nadajemy mu kontrastujący z otoczeniem kolor przy użyciu narzędzia Kubełek. Wybieramy kolor, klikamy na narzędzie Kubełek. Należy przy tym pamiętać o tym, aby w ustawieniach narzędzia opcja Całe zaznaczenie, które sprawia, że całość zaznaczenia zostanie wypełniona żądanym kolorem. W przeciwnym razie pokolorowane zostałyby tylko te piksele, których barwa jest taka sama jak barwa piksela, w który kliknęliśmy narzędziem Kubełek (lub podobna do niej zależnie od ustawienia Progu, czyli tolerancji na odchylenie od danego odcienia koloru piksela). Alternatywnie do szybkiej zmiany opcji Całe zaznaczenie na Podobne kolory można używać też klawisza SHIFT, gdy klikamy w obszar zaznaczenia. Na czas wciśnięcia klawisza wybrana będzie Studia podyplomowe w zakresie Informatyki 2

ta opcja Kubełka, która wstępnie nie była zaznaczona. Dla sprawdzenia, możesz spróbować, jak wypełni się ramka przy użyciu Kubełka, gdy wciśnięty jest SHIFT oraz bez tego klawisza. 9. Aby powrócić do standardowego widoku obrazu (100%) wciskamy klawisz 1. Jeśli w międzyczasie zmienił się rozmiar okna edycji, wciśnij CTRL + E, aby dopasować okno do rozmiarów projektu. Studia podyplomowe w zakresie Informatyki 3

Grafika rastrowa - GIMP Prowadzący: mgr Agnieszka Paradzińska 12 stycznia 2014 Ćwiczenia tatry1 1. Utwórz nowy obraz o wymiarach 800x600 i wklej do niego tatry-a.jpg (wklejona fotografia powinna się znaleźć na nowej warstwie) 2. Korzystając z zakraplacza pobierz ze zdjęcia niebieski kolor i wypełnij nim tło rysunku. 3. Zaznacz całe wklejone zdjęcie - w oknie warstwy wykonaj kanał alfa na zaznaczenie. Zaznaczenie zmniejsz o jeden piksel, odwróć zaznaczenie i wypełnij białą farbą. 4. Następnie wklej cztery pozostałe zdjęcia. Miniaturki umieść na nowych warstwach i rozmieść mniej więcej tak jak na rysunku. W celu dokładnego wyrównania warstw dodamy do rysunku jednopikselowy prostokąt który wskaże lewy górny narożnik dużego zdjęcia. 5. Powiększ widok obrazu do 18000% i zaznacz kwadrat o boku jednego piksela zaczynając od punktu (100, 100) na nowej warstwie wypełnij na czerwono. 6. Wyśrodkuj pierwsze małe zdjęcie względem czerwonego kwadratu. Pozostałe trzy małe zdjęcia wyrównaj pionowo względem pierwszego małego zdjęcia rozłóż poziomo względem pierwszego zdjęcia dodając przesunięcie 200px. 7. Dodaj białe jednopikselowe obramowanie każdemu z czterech małych zdjęć. 8. Dodaj do obrazu napis Tatry czcionka Steiner Light Semi-Expanded. 9. Dodaj niebieski prostokąt większy od napisu i wyśrodkuj go poziomo w obrazie. 10. Wykonaj kolejny czerwony jednopikselowy kwadrat i umieść go w lewym dolnym rogu dużej fotografii. dolny kwadrat wykorzystaj do pionowego wyśrodkowania niebieskiego prostokąta. 1 Projekty zostały zaczerpnięte z rozdziału 9. podręcznika GIMP. Praktyczne projekty W. Gajda Studia podyplomowe w zakresie Informatyki 4

Grafika rastrowa - GIMP Prowadzący: mgr Agnieszka Paradzińska 12 stycznia 2014 Ćwiczenie- Auto tuning 1. Otwórz obraz tuning.jpg i wykonaj zaznaczenie przedstawione powyżej. Zaznaczenie skopiuj i wklej na nową warstwę. Nazwij ją fragment. 2. Następnie zaznacz wklejony fragment kanał alfa na zaznaczenie. 3. Zmniejsz zaznaczenie o 4 piksele i odwróć zaznaczenie. 4. Otrzymane zaznaczenie skopiuj z warstwy fragment i wklej na nową warstwę. Nazwij ją ramka. 5. Zaznacz nieprzezroczyste na warstwie ramka i wypełnij na czarno. 6. Przekształć Tło filtrem Kolory/Progowanie i dodaj białą warstwę która przysłoni trochę tło. 7. Zakończ pracę dodając odpowiedni napis czcionka wykorzystana w projekcie to Parisian. Ćwiczenie żaby i rapuchy Studia podyplomowe w zakresie Informatyki 5

Grafika rastrowa - GIMP Prowadzący: mgr Agnieszka Paradzińska 12 stycznia 2014 1. Otwórz obraz zaby-i-ropuchy.jpg i wykonaj następujące operacje: a. Automatyczne wyrównanie poziomów kolorów; b. Wyostrzanie z parametrem 50; c. Zwiększ jasność o 30 i kontrast o 15; 2. Dodaj do obrazu białą warstwę i wyłącz jej widoczność. 3. Zaznacz cały obraz i zmniejsz o 20px. Skopiuj z białej warstwy i wklej do obrazu. Wklejoną warstwę nazwij duży prostokąt i wyłącz jej widoczność. 4. Zaznacz na dole prostokąt obejmujący całą szerokość obrazu. 5. Zaznaczony obszar skopiuj z warstwy duży prostokąt i wklej do obrazu. Nową warstwę nazwij prostokąt i wyłącz jej widoczność. 6. Zaznacz nieprzezroczyste piksele warstwy prostokąt i wykonaj polecenie Zaznaczenie/Zaokraglenie z parametrem 30. Zaznaczone zaokrąglenie skopiuj z białego tła i wklej na nową warstwę. Zmniejsz krycie tej warstwy na 50. 7. Korzystając z zakraplacza - pobierz ze zdjęcia zielony kolor ustaw tło jako aktywną warstwę i kliknij w łodygę. 8. Zaznacz nieprzezroczyste piksele warstwy z bladym prostokątem. Zaznaczenie zmniejsz o 4 piksele a następnie odwróć. Skopiuj zaznaczony obszar z warstwy z bladym prostokątem i klej jako nową warstwę. nazwij ją ramka. 9. Zaznacz nieprzezroczyste piksele warstwy ramka i wypełnij ją zielonym kolorem. 10. Na koniec dodamy tekst. czcionka Antykwa Poltawskiego Italic, Antykwa Toruńska Bold oraz Iwona. a. Napis żaby i ropuchy wykonany jest dwa razy raz czarnym raz białym kolorem. b. Napis biały przesuń na stosie warstw pod spód. c. Korzystając z narzędzia do przesuwania przesuń go o dwa piksele do dołu i na prawo. Obramowań ciąg dalszy przekształcenia Tworzone przez nas dotychczas obramowania były wyraźne, jednolite, mocno odcinające obiekt od pozostałych elementów obrazu. Teraz zobaczymy, że praca z obramowaniami nie różni się niczym od pracy z innymi elementami. Mogą one przyjmować dowolne kształty (oczywiście w nawiązaniu do obiektu, który okalają) i można w ich obrębie stosować wszelkie dostępne narzędzia przekształcania obrazu, uzyskując bardzo ciekawe efekty. Kilka użytecznych efektów, jak Zaokrąglenie czy Zmiękczenie zaznaczenia pozwala zmieniać estetykę napisów, obiektów czy całych obrazów poprzez np. dodanie efektu obwiedni czy poświaty. Te opcje przekształcania zaznaczeń znajdują się w menu Zaznaczenia górnego paska okna edycji. Studia podyplomowe w zakresie Informatyki 6

Grafika rastrowa - GIMP Prowadzący: mgr Agnieszka Paradzińska 12 stycznia 2014 W przypadku wspomnianych efektów, aby nie naruszyć oryginalnego obiektu i nie utracić w trakcie modyfikacji żadnego z jego szczegółów, po zaznaczeniu nieprzezroczystych pikseli jego warstwy (Kanał alfa na zaznaczenie), zaznaczenie to należy powiększyć o odpowiednią ilość pikseli (zamiast je zmniejszać, jak to miało miejsce wcześniej). Ćwiczenie lokata prima2 1. Otwórz plik monety.jpg dodaj do projektu białą warstwę i wyłącz jej widoczność. 2. Umieść w obrazie czarne napisy wykonane czcionką Broadbay. 3. Wykonaj obwiednię napisu: a. Zaznacz nieprzezroczyste piksele wybranego napisu; b. Powiększ zaznaczenie o 2 piksele; c. Skopiuj zaznaczenie z białej warstwy i wklej do obrazu; d. Przejdź do okna warstwy i umieść wklejoną obwiednię poniżej warstwy z napisem; Ćwiczenie Sosnowica 2 Projekty zostały zaczerpnięte z rozdziału 10. podręcznika GIMP. Praktyczne projekty W. Gajda Studia podyplomowe w zakresie Informatyki 7

Grafika rastrowa - GIMP Prowadzący: mgr Agnieszka Paradzińska 12 stycznia 2014 1. 2. 3. 4. 5. 6. Otwórz zdjęcie Sosnowica.jpg; Wykonaj automatyczne wyrównanie poziomów kolorów; Wykonaj filtr wyostrzający z parametrem 50; Dodaj do obrazu białą warstwę oraz napis Sosnowica wykonany czcionką Scriptina Pro Light; Wyłącz widoczność białej warstwy; Wykonanie poświaty zdjęcia: a. Zaznacz cały obraz b. Zmniejsz zaznaczenie o 40px; c. Zmiękcz zaznaczenie o 40px; d. Odwróć zaznaczenie; e. Skopiuj zaznaczenie z białego tła i wklej na nową warstwę; 7. Wykonaj poświatę napisu: a. Zaznacz nieprzezroczyste piksele napisu; b. Powiększ zaznaczenie o 10px; c. Zmiękcz zaznaczenie o 20px; d. Skopiuj zaznaczenie z białej warstwy i wklej do obrazu; e. W oknie warstw wklejoną poświatę przesuń pod warstwę z napisem; f. Zmniejsz krycie poświaty do 70; Ćwiczenie X developer 1. Otwórz plik budynek-1.jpg i dodaj do niego trzy jednolite warstwy: białą, różową oraz niebieską. Wyłącz widoczność tych utworzonych warstw. 2. Pomniejsz widok obrazu i wykonaj dużą selekcję eliptyczną przedstawioną na rysunku: Studia podyplomowe w zakresie Informatyki 8

3. Skopiuj zaznaczenie z niebieskiej warstwy i wklej do obrazu. Nową warstwę nazwij zaznaczenie. będziemy z niej jeszcze korzystać do uzyskania identycznego zaznaczenia. 4. Zaznacz nieprzezroczyste piksele warstwy zaznaczenie, powiększ o 5px, skopiuj z różowej warstwy i wklej do obrazu. Wklejoną warstwę przesuń na stosie warstw poniżej warstwy zaznaczenie. 5. Wykonanie górnego kształtu: a. Zaznacz nieprzezroczyste piksele warstwy zaznaczenie. b. Odwróć zaznaczenie; c. Korzystając z klawiatury (strzałki)przesuń zaznaczenie do góry pamiętaj o przytrzymaniu klawisza Alt ; d. Zaznaczenie skopiuj z niebieskiej warstwy i wklej do obrazu. Wklejoną warstwę nazwij zaznaczenie górne. e. Zaznacz nieprzezroczyste piksele warstwy zaznaczenie górne; f. Powiększ zaznaczenie o 5px; g. Skopiuj z różowej warstwy i wklej do obrazu; h. Wklejona warstwa przesuń pod warstwę zaznaczenie górne. 6. Wykonanie napisu: a. Umieść w obrazie napisy wykonane czcionką Utuntu title; b. Wykonaj podwójna obwiednię: i. Pierwsza powiększona jest o 5px i skopiowana z warstwy niebieskiej; ii. Druga zaznaczenie powiększone jest o 10px i skopiowane jest z warstwy różowej. LINIJKI, PROWADNICE I MIARKA Narzędzia te są niezbędne w projektowaniu graficznym, ponieważ wspomagają użytkownika w precyzyjnym zaznaczaniu obszarów oraz rozmieszczaniu i wyrównywaniu obiektów w obrębie ramy kompozycji. Linijka znajduje się u góry oraz po lewej stronie okna edycji programu. Prowadnica to linia pomocnicza, która można dowolnie ustawić w obrębie obrazu, by była płaszczyzną odniesienia np. dla rozmieszczania obiektów. Nie jest ona widoczna po zapisaniu gotowego projektu czy w druku. Miarka to narzędzie, które znajduje się w przyborniku, a jego ikona ma postać cyrkla. Pozwala ono na mierzenie kątów i odległości. Widoczność linijek i prowadnic uruchamiamy za pomocą skrótów klawiszowych CTRL + SHIFT + R (linijki) oraz CTRL + SHIFT + T (prowadnice). Możemy też uruchomić lub wyłączyć ich wyświetlanie z poziomu menu Widok. Opcje dotyczące prowadnic znajdują się w menu Obraz Prowadnice. Studia podyplomowe w zakresie Informatyki 9

Grafika rastrowa - GIMP Prowadzący: mgr Agnieszka Paradzińska 12 stycznia 2014 Ćwiczenie Padalec3 1. Otwórz zdjęcie padalec.jpg i opcją Obraz/Prowadnice/Nowa Prowadnica dodaj prowadnice poziome:40, 80, 120, 160, 200 i 240 oraz pionowe 40 i 760. 2. Na podstawie tych prowadnic wykonaj zaokrąglony prostokąt i umieść w nim napisy. Czcionkami wykorzystanymi w tym projekcie są Latin Modern Roman oraz latin Modern Roman Slanted. Znak wypunktowania to nowa warstwa tekstowa kropka o odpowiedniej wielkości. 3. Dodaj ręcznie dwie pionowe prowadnice przeznaczone do wyrównania kropek i napisów z prawej strony. 4. Kropki i napisy najłatwiej wyrównać gdy warstwy na których się znajdują zostaną przycięte obserwuj te same litery w poszczególnych napisach i zadbaj o to, by ich ułożenie względem prowadnic poziomych było identyczne. 5. Obrys zaokrąglonego prostokąta: a. Zaznacz zaokrąglony prostokąt; b. Powiększ zaznaczenie, skopiuj z tła i wklej do obrazu. c. Wklejoną warstwę wypełnij kolorem białym. d. Następnie zaznacz ponownie mniejszy zaokrąglony prostokąt, przejdź do warstwy z większym prostokątem i wyczyść zaznaczenie. Większa warstwa ma krycie ustawione na 100 a mniejsza na 50. Ćwiczenie Bryza 3 Projekty zostały zaczerpnięte z rozdziału 11. podręcznika GIMP. Praktyczne projekty W. Gajda Studia podyplomowe w zakresie Informatyki 10

1. W nowym białym obrazie wykonaj czarny prostokąt o wymiarach 16x16 pikseli: a. Zaznacz kwadrat o wymiarach 16x16 pikseli; b. Zaznaczenie skopiuj z tła; c. Skopiowany fragment wklej na nową warstwę; d. Wklejony kwadrat wypełnij kolorem czarnym. 2. Kwadrat ten powiel cztery razy i rozmieść tak ja na rysunku obok przestrzeń między kwadratami wynosi 4 piksele, do przesuwania można użyć strzałek na klawiaturze i narzędzia przesuń; 3. Wykonaj jeszcze kilka duplikatów i ułóż kompozycję tak jak na rysunku obok. Złącz wszystkie kwadraty w jedną warstwę o nazwie kompozycja. 4. Wykonanie logo: a. Umieść w obrazie napis BRYZA wykonany czcionką Big Apple NF o wielkości 70. b. Do napisu chcemy dodać dwa prostokąty których grubość będzie taka jak pałki w literze B. Prostokąty te mają mieć długość jak cały napis. Odległość prostokąta od napisu ma być identyczna jak odstęp między literami. c. Dodaj do napisu prowadnice4 pionowe i dwie poziome tak aby wyznaczyć wysokość napisu, oraz szerokość pałki litery B, szerokość całej litery B oraz odstęp między literami B i R. d. Włącz narzędzie do mierzenia kątów i odległości. miarka podlega przyciąganiu przez prowadnice, dlatego otrzymane wyniki będą dokładne. i. Zmierz szerokość pałki litery B oraz odstęp między literą B i R. e. Dodaj dwie prowadnice poziome nad napisem: i. Pierwsza odległa o wyznaczoną szerokość odstępu; ii. Druga odległa od napisu o wyznaczoną szerokość odstępu + wyznaczoną szerokość pałki litery B. f. W analogiczny sposób dodaj dwie prowadnice pod napisem. Studia podyplomowe w zakresie Informatyki 11

Grafika rastrowa - GIMP Prowadzący: mgr Agnieszka Paradzińska 12 stycznia 2014 g. Na podstawie prowadnic wykonaj dwa czarne prostokąty nad i pod napisem. h. Dwa prostokąty oraz napis połącz w jedną warstwę i nadaj jej nazwę logo. 5. Utworzenie projektu: a. Utwórz nowy projekt z białym tłem; b. Otwórz jako warstwy plik z logo, z kompozycją oraz ze zdjęciem bryza.jpg c. Wykonaj ramkę do zdjęcia, po czym dodaj napisy. d. Wyrównaj elementy obrazu według wzoru. SKALOWANIE I KADROWANIE Czasem może okazać się, że obiekt główny zdjęcia, nad którym pracujemy jest zbyt mały, natomiast tło zajmuje znaczną część fotografii (i w dodatku jest niepotrzebne). W takim przypadku można posłużyć się narzędziem Kadrowanie, za pomocą którego można bardzo szybko przyciąć fotografię pozbywając się niepotrzebnego otoczenia obiektu. Wystarczy wybrać to narzędzie z Przybornika i za jego pomocą zaznaczyć interesujący nas obszar zdjęcia. Zaznaczenie odbywa się analogicznie do tego, które wykonuje się za pomocą narzędzia Zaznaczenie prostokątne. Gdy fragment zostanie zaznaczony, wszystko co nie mieści się w wyznaczonym kadrze zostanie lekko przyciemnione, by przed całkowitym zatwierdzeniem operacji użytkownik widział dokładnie, co zostanie odcięte. Zatwierdzenie odbywa się po wciśnięciu klawisza ENTER. Obraz (a właściwie warstwa na której on leży zostanie) ulegnie zmniejszeniu do rozmiaru określonego przez granice kadru. Nie zmienia to jednak w żaden sposób rozmiaru naszego obiektu pozbyliśmy się jedynie niepotrzebnych fragmentów zdjęcia. Aby powiększyć to, co pozostało po kadrowaniu, należy posłużyć się narzędziem Skalowanie, również dostępnym w Przyborniku. Pozwala ono na modyfikację warstwy, zaznaczenia bądź ścieżki. Dodatkowo opcje Normalne i Korekcyjne pozwalają określić, jak ma przebiegać skalowanie niezależnie od rozmiaru obrazu, czy też względem jego wymiarów. Jeżeli skalowanie sprawi, że część poddawanemu mu obrazu stała się niewidoczna, ponieważ wystaje poza obszar płótna (skalowana warstwa jest większa od całości obrazu), wówczas można zmienić rozmiar obrazu poprzez funkcję Obraz Dopasuj płótno do warstw, ewentualnie, jeżeli rozmiary obrazu muszą zostać zachowane, warto zastanowić się nad skalowaniem warstwy do innego rozmiaru, który mieściłby się w ramach kompozycji, wyznaczonych przez rozmiar płótna (pamiętamy, że CTRL + Z wycofuje ostatnio wprowadzone na obrazie zmiany). Musimy pamiętać, że grafika rastrowa jest niezbyt dobrze skalowana. To znaczy, że nadmierne powiększenie obrazu sprawi, że zatracona zostanie szczegółowość obrazu. Jeżeli natomiast skalowanie zostało przeprowadzone rozsądnie, ale po tej operacji szczegóły obrazu wydają się być lekko rozmyte, można pokusić się o zastosowanie filtra Wyostrzanie, by to skorygować. Znajduje się on w menu Filtry Uwydatnianie. Studia podyplomowe w zakresie Informatyki 12

Grafika rastrowa - GIMP Prowadzący: mgr Agnieszka Paradzińska 12 stycznia 2014 Ćwiczenie żółw czerwonolicy4 1. Otwórz plik zolw-1.jpg. 2. Wykonaj operację Obraz/Skaluj obraz. W oknie dialogowym, które się pojawi wprowadź szerokość obrazu 400 pikseli. Jeśli spinacz zaznaczony na rysunku 5 jest złączony, to wysokość obrazu zostanie automatycznie dopasowana do podanej szerokości w taki sposób, by obraz zachował swoje proporcje. Podany obraz ma proporcje 3:2, zatem wysokość zostanie ustalona na 266 pikseli. Po kliknięciu przycisku Przeskaluj obraz zostanie przeskalowany do wymiarów 400x266. 3. W identyczny sposób przeskaluj pozostałe trzy zdjęcia. 4. Utwórz nowy obraz o wymiarach 800x532 piksele i wklej do niego cztery przeskalowane zdjęcia. Narzędziem do wyrównywania rozmieść zdjęcia. 5. Dodatkowo, korzystając z ostatnich ćwiczeń dodaj do projektu białą jednopikselową ramkę. 4 Projekty zostały zaczerpnięte z rozdziału 12. podręcznika GIMP. Praktyczne projekty W. Gajda Studia podyplomowe w zakresie Informatyki 13

Grafika rastrowa - GIMP Prowadzący: mgr Agnieszka Paradzińska 12 stycznia 2014 Ćwiczenie Kazimierz Dolny 1. Utwórz nowy projekt o wymiarach 1200x900 pikseli i o czarnym tle. 2. Pierwsze ze zdjęć przeskaluj do wymiarów 531x800 i wklej do przygotowanej pocztówki. 3. Następnie przeskaluj dziewięć pozostałych zdjęć tak, by ich wysokość wyniosła 200. Przeskalowane fotografie wklej do czarnego obrazu. 4. Wykorzystując narzędzie do wyrównywania, rozłóż dziewięć miniatur tak jak na rysunku powyżej. a. Ustal poziome rozmieszczenie miniatur w wierszy co 150 pikseli5; b. Ustal pionowe rozmieszczenie miniatur w kolumnie co 217 pikseli - ustawienia wyrównania poziomego; 5. Wklejone zdjęcia zgrupuj i przesuń w miejsce po prawej stronie. 6. Wykorzystując różdżkę do zaznaczenia rozmytego dodaj do obrazu jednopikselowe obramowanie miniatur. a. W ustawieniach różdżki wybierz opcje Z obszarami przezroczystymi oraz Próbkuj wszystkie warstwy. b. Następnie zmień widoczność warstw obrazu tak, by widoczne były tylko miniaturki. c. Kliknij w dowolny przezroczysty piksel obrazu. Otrzymasz zaznaczenie, które obejmie cały obszar poza miniaturkami. d. Otrzymane zaznaczenie powiększ o jeden piksel, po czym wykonaj operację Edycja/Skopiuj widoczne (Ctrl+Shift+C). e. Skopiowany fragment wklej do obrazu, umieszczając go na nowej warstwie (Ctrl + V). f. Na wklejonym obramowaniu wykonaj operację Kanał alfa na zaznaczenie, po czym wypełnij kolorem białym. 7. Pracę nad projektem zakończ, dodając napis wykonany czcionką Mutlu. 5 Przeskalowane miniaturki mają wymiary 133x200. Jeśli je rozmieścimy poziomo z odstępem 150 pikseli, wówczas pionowa przerwa między zdjęciami wyniesie 17 pikseli. Jeśli chcemy osiągnąć identyczną przerwę poziomą, to należy zdjęcia rozmieści co 200 + 17 = 217 pikseli Studia podyplomowe w zakresie Informatyki 14

Studia podyplomowe w zakresie Informatyki 15

Ćwiczenie zdjęcie do legitymacji Zdjęcie do legitymacji ma szerokość 3,5 cm i wysokość 4,5 cm. Do wykonania 4 zdjęć legitymacyjnych wystarczy więc pojedyncza odbitka o wymiarach 9 na 13 cm. 1. Utwórz nowy obraz o wymiarach 89x127 milimetrów i rozdzielczości 300 dpi. Nowy obraz zapisz pod nazwą Foto.xcf. 2. Chcemy wykonać odbitkę na której każde z 4 zdjęć będzie miało szerokość 3,5 cm i wysokość 4,5 cm. Musimy wyliczyć rozmiar tych zdjęć mierzonych w pikselach. Najłatwiej do tego wykorzystać Plik/Nowy i w oknie dialogowym wprowadzić Szerokość 35 mm i wysokość 45 mm oraz rozdzielczość 300 dpi. W oknie dialogowym pojawi się informacja, że obraz taki mierzony w pikselach będzie miał wymiary 413x531px. 3. Otwórz plik portret.jpg. Przejdź do Właściwości/Narzędzia do kadrowania. Ustal szerokość na 350 wysokość 450 i zablokuj proporcje. 4. Otrzymany obraz przeskaluj zachowaniem proporcji do szerokości 413 pikseli. Wysokość powinna zostać automatycznie wyliczona na 531 px. Wykadrowane zdjęcie skopiuj do schowka i wklej do obrazu Foto.xcf. 5. Wklejoną warstwę powiel 3 krotnie. Cztery wklejone zdjęcia rozmieść na środku obrazu oddzielając od siebie pasem o 40 pikseli. a. W dowolnym miejscu obrazu zaznacz kwadrat o boku 40 px; b. Zaznaczenie skopiuj z białego tła i wklej na nową warstwę wypełnij na czerwono; Czerwony kwadrat wyrównaj automatycznie na środek obrazu; c. Zaznacz nieprzezroczyste piksele warstwy z czerwonym kwadratem d. Dodaj do obrazu prowadnicę na podstawie zaznaczenia e. Dosuń 4 wklejone portrety do prowadnicy 6. Zapisz projekt 7. Wyłącz widoczność czerwonego kwadracika 8. Zapisz obraz do pliku JPEG i podczas konwersji ustaw suwak jakość na 100 Studia podyplomowe w zakresie Informatyki 16

Studia podyplomowe w zakresie Informatyki 17

FILTRY Filtry to narzędzia, pozwalające na przekształcania warstw lub też całości obrazu poprzez skomplikowane obliczenia matematyczne. Algorytmy odpowiedzialne za poszczególne przekształcenia wykonują je w sposób automatyczny. Użytkownik jednak musi określić, jaki filtr zastosować i z jakimi parametrami, aby uzyskać zamierzony efekt. Cześć filtrów dostępnych w programach do cyfrowej obróbki obrazu oraz w aparatach cyfrowych to programowe, udoskonalone i uproszczone w obsłudze zarazem odpowiedniki filtrów używanych w fotografii analogowej. Zakładane na obiektywy dawały przeróżne efekty, często wspomagane innymi trikami, jak gra światła i tym podobne zjawiska oraz niestandardowe ustawienia aparatu. Dostępne w GIMP ie ( w menu górnym głównego okna edycji) filtry pozwalają na uzyskanie efektów takich jak: rozmycie, szum, modyfikacje kolorów, uwydatnianie, wykrywanie krawędzi, efekty świetlne, efekty szkła, zniekształcenia, renderowanie, odwzorowanie, efekty artystyczne, animacje, łączenie. Oczywiście są to tylko efekty, które są dostępne w programie od momentu instalacji. Zestaw może być rozszerzany przez użycie specjalnych plugin ów, których bardzo wiele dostępnych jest w Internecie i tworzone są przez osoby związane z projektem GIMP oraz przez użytkowników. Pozwalają one uzyskiwać najróżniejsze efekty. Jednym z najbardziej podstawowych i szeroko stosowanych filtrów jest Rozmycie. Algorytmów rozmywających mamy w zanadrzu cały zestaw i można je dowolnie modyfikować poprzez zmiany parametrów rozmywania w oknach dialogowych dostępnych po wybraniu sposobu rozmywania, którego chcemy użyć. Wśród filtrów rozmywających znajduje się m.in. pikselizacja zamiana obrazu na duże kwadratowe, kolorowe piksele. Efekt ten znamy z telewizji, gdy twarz osoby jest maskowana, aby jej rozpoznanie było niemożliwe. Innym algorytmem rozmywającym jest rozmycie w ruchu, które służy do takiego przekształcenia obrazu, aby uzyskać złudzenie poruszania się obrazu bądź obiektu, jego przesunięcia albo przybliżenia. Ustawienia tego rozmycia dają możliwość ustalenia kierunku rozmycia jest to bardzo istotne i konieczne dla zachowania spójności kompozycyjnej projektu. Studia podyplomowe w zakresie Informatyki 18

Grafika rastrowa - GIMP Prowadzący: mgr Agnieszka Paradzińska 12 stycznia 2014 Jeszcze inny rodzaj rozmycia to rozmycie Gaussa działa na wszystkie piksele w danej warstwie, lub na określone zaznaczenie. Polega ono na ustaleniu średniej wartość danych pikseli w określonym promieniu, który możemy ustawić w oknie dialogowym tego filtra. Im większą ustawimy wartość, tym większe będzie rozmycie. Może ono odbywać się z innymi wartościami w pionie a innymi w poziomie, dzięki czemu możemy osiągnąć bardzo ciekawe efekty. Rozmycie kafelkowe to pozwala na wygładzanie krawędzi i rozmywanie brzegów części składowych obrazu leżących obok siebie (tzw. kafelków), których używa się jako tła. Ogólnie rzecz ujmując rozmycie to przeciwieństwo wyostrzenia filtr liczy wartość średnią piksela i sąsiadujących z nim pikseli, po czym ustala wybrany piksel na tę właśnie wartość. Barwy pikseli w sąsiedztwie upodabniają się do siebie, przez co uzyskujemy efekt rozmycia. Oczywiście rozmycia to tylko jedna dostępnych grup, a samych filtrów jest tak wiele (nawet w podstawowym zestawieniu), że nie możliwym było by opisanie ich wszystkich w ramach tych zajęć. Również ich efekty w dużej mierze zależą, nie tylko od ustawień nadanych przez użytkownika, ale również od obrazów i obiektów, na jakie są nakładane. Dodatkowo, efekty działania filtrów można na siebie nakładać, tak więc najlepszym sposobem na zapoznanie się z nimi i uzyskanie ciekawych efektów jest eksperymentowanie w ramach wykonywanych projektów. Projekt Obraz olejny Przy pomocy odpowiedniego filtra można przerobić każdy obraz graficzny tak, aby wyglądał jak obraz olejny. W tym ćwiczeniu przerobimy całe zdjęcie. Należy jednak pamiętać, że filtry możemy stosować do każdej warstwy obrazu z osobna (w przypadku, gdy mamy wiele warstw oczywiście) 1. Otwórz zdjęcie o nazwie drzewa-044.jpg. 2. Otwórz menu Filtrów i przejdź do filtrów artystycznych po czym wybierz Farba olejna. Studia podyplomowe w zakresie Informatyki 19

Grafika rastrowa - GIMP Prowadzący: mgr Agnieszka Paradzińska 12 stycznia 2014 3. Otworzy się okno ustawień tego filtra najważniejszym z nich jest Rozmiar maski, ponieważ to od niego zależy rozmiar plam farby im większa wartość tym większe plamy. 4. Ustal wartość na 9. Po czym kliknij OK. Obejrzyj zdjęcie. 5. Teraz cofnij tą operację, wróć do filtru Farba olejna i jego ustawień włącz opcję Intensywny algorytm. Opcja ta sprawia, że filtr dodatkowo przetwarza kolory obrazu i wzmacnia je. 6. Poeksperymentuj z ustawieniami, by zobaczyć jak różne efekty można uzyskać. Ten filtr posiada jeszcze ustawienia Wykładnika - jest to swego rodzaju rozmycie dotknięć i pociągnięć pędzla. Im niższa jego wartość, tym mniejsze rozmycie. Projekt Zawinięta strona Przetestujemy teraz działanie filtra Zawinięcie strony. 1. Otwórz plik dolary-08.jpg. 2. Odpowiedni filtr pozwoli nam zawinąć obraz tak, że wyglądać to będzie mniej więcej jak próba zwinięcia dolarów w rulon. 3. Przejdź do: Filtry Zniekształcenia Zawinięcie strony. 4. Ustaw opcje w oknie dialogowym wg własnych preferencji i sprawdź działanie filtra. Zauważ, że po zawinięciu obrazu, fragment warstwy, który został odsłonięty jest przezroczysty daje nam to pewne możliwości ciekawego wykorzystania zawiniętych obrazów jako elementów większych projektów bez konieczności dalszej obróbki. Projekt Niestandardowe krawędzie obrazu 1. 2. 3. 4. Otwórz zdjęcie rzeki-jeziora-60.jpg Stwórz nową warstwę o białym tle i połóż ją na dole listy warstw Przejdź na warstwę z obrazem jeziora Zmniejsz warstwę zawierającą obraz jeziora o 100 pixeli szerokości zachowując współczynnik proporcji (Warstwa Skaluj warstwę) Studia podyplomowe w zakresie Informatyki 20

Grafika rastrowa - GIMP Prowadzący: mgr Agnieszka Paradzińska 12 stycznia 2014 5. Kliknij prawym przyciskiem myszy i wybierz opcję Spłaszcz obraz - połączone warstwy utworzą jedną. 6. Zaznacz wszystko (CTRL + A) 7. Zmniejsz zaznaczenie o 80 px 8. Zmiękcz zaznaczenie o 40 px 9. Odwróć zaznaczenie (CTRL + I) 10. Przejdź do Filtry Zniekształcenia Faluj 11. Ustaw parametry - Amplituda: 22 ; Faza: 222; Dł. Fali : 25 i zatwierdź OK. Równie ciekawe efekty można uzyskać stosując zamiast Faluj innych filtrów takich jak np. Skręcanie i zaciskanie lub Falowanie. Gradient Gradient zapewnia gładkie przejście pomiędzy kolorami (lub pomiędzy kolorem a przezroczystością) Narzędzie oznaczone tą ikoną wypełnia zaznaczony obszar gradientem domyślnie wykorzystującym kolory pierwszoplanowy i tła, ale istnieje możliwość zmiany. Aby narysować gradient należy przeciągnąć kursor w kierunku, w którym ma być tworzony i zwolnić przycisk myszy po uzyskaniu zadowalającego efektu. Płynność przejścia kolorów zależy od długości przeciągnięcia. Mniejsza długość oznacza gwałtowniejsze przejście. Studia podyplomowe w zakresie Informatyki 21

Zakres możliwości wykorzystania narzędzia jest ogromny. Najważniejszymi opcjami narzędzia są Gradient i Kształt. Kliknięcie przycisku Gradient spowoduje wyświetlenie długiej listy gradientów udostępnianych przez program GIMP. Istnieje również możliwość utworzenia i zachowania własnych gradientów. Dostępnych jest 11 kształtów: Liniowy, Dwuliniowy, Promienisty, Prostokątny, Stożkowy (sym.), Stożkowy (asym.), Rozlany (kąt), Rozlany (sfera), Rozlany (dół), Spiralny (w prawo) i Spiralny (w lewo). Szczegółowo zostały one opisane poniżej. Najbardziej interesujące są kształty rozlane: powodują one, że gradient zachowuje kształt zaznaczenia, bez względu na to, jak bardzo jest ono złożone. W przeciwieństwie od innych kształtów, kształty Rozlane nie są zależne od długości ani kierunku przeciągnięcia. W celu ich narysowania, podobnie jak dla innych gradientów, należy przeciągnąć kursor wewnątrz zaznaczenia, jednak sposób przeciągnięcie nie będzie miał wpływu na wygląd rysowanego gradientu. Wybór trybu Różnica i wielokrotne rysowanie gradientu (nawet przy pełnym kryciu) powoduje powstawanie ciekawych wzorów, zmieniających się przy każdym pociągnięciu myszy. Poniżej znajduje się opis poszczególnych ustawień narzędzia gradient: Tryb tryby zapewniają różnorakie ciekawe przekształcenia kolorystyczne obszaru poddawanego działaniu gradientu. Krycie suwak ten ustawia, w jakim stopniu efekt gradient ma przesłaniać warstwę, na którą gradient oddziałuje. Im wyższe ustawienie, tym bardziej przesłonięty gradientem będzie obraz / obiekt. Gradient lista schematów gradientowych. Efekt każdego można wyobrazić sobie na podstawie miniatury obecnej przy jego nazwie. Przesunięcie Wartość Przesunięcia pozwala zwiększyć nachylenie gradientu. Określa ono w jakiej odległości od punktu kliknięcia rysowany będzie gradient. Opcja ta nie ma wpływu na kształty Rozlane. Kształt - Program GIMP udostępnia 11 kształtów, które można wybrać z rozwijanej listy. Schematyczne miniatury widoczne na liście obrazują przykładowy efekt otrzymany przez użycie danego kształtu Okresowość - Dostępne są dwa tryby Okresowości: Fala piłokształtna i Fala trójkątna. Fala piłokształtna przechodzi od koloru pierwszoplanowego do koloru tła, a następnie operacja powtarzana jest od początku. Fala trójkątna także rysowana Studia podyplomowe w zakresie Informatyki 22

jest od koloru pierwszoplanowego do koloru tła, następnie jednak zmienia swój kierunek na przeciwny. Dithering - Specjalistyczny model kolorystyczny opisujący kolor poprzez dwie składowe - ilość światła w danym obszarze i proporcje koloru. Nadpróbkowanie adaptywne - Jest to bardziej złożona metoda zmiękczania efektów ostrego przechodzenia kolorów dla linii ukośnych i krzywych. Gradient jest dość przydatnym efektem kolorystycznym w tworzeniu projektów graficznych. Rozpatrując go w kategoriach elementów kompozycji można użyć go do stworzenia niebanalnej, niejednolitej plamy barwnej, która może pomóc w zrównoważeniu kompozycji. Można również użyć go do przebarwiania elementów kompozycji, tak by kolorystycznie komponowały się z całością kompozycji. Studia podyplomowe w zakresie Informatyki 23

Projekt Samochód. C A.. D.B 1. Utwórz nowy obraz o wymiarach 800x600 i wklej do niego samochód z pliku samochod.xcf 2. Dodaj do obrazu prowadnicę pionową, a następnie włącz narzędzie do pobierania koloru z obrazu. a. Kliknij najpierw w punkt wskazany na rysunku literą A, po czym przytrzymując przycisk Ctrl kliknij w punkt wskazany literą B. b. Obserwuj zaznaczone na rysunku kwadraty z kolorem pierwszoplanowym i kolorem tła. c. Zauważysz, ze kliknięcia powodują zmianę kolorów. 3. Dodaj do obrazu nową przezroczystą warstwę. Wybierz narzędzie do wypełniania gradientem, kliknij w punkt zaznaczony na rysunku literą C i przytrzymując przycisk myszki - przesuń kursor do punktu D punkt C i D leżą na tej samej prowadnicy pionowej. 4. Po zwolnieniu przycisku myszki w obrazie pojawi się gradient taki jak na rysunku obok. Studia podyplomowe w zakresie Informatyki 24

Projekt Orzechy 1. Utwórz nowy projekt o wymiarach 800x600 i wklej do niego wycięte zdjęcie orzecha. 2. Ze zdjęcia pobierz kolor żółty oraz ciemnobrązowy. 3. Dodaj do obrazu prowadnicę pionową 4. Dodaj do obrazu nową przezroczystą warstwę 5. Włącz narzędzie gradient i w jego właściwościach zmień kształt gradientu na dwuliniowy. 6. Wykorzystując prowadnicę pionową, wypełnij przezroczystą warstwę gradientem. 7. Następnie dodaj do obrazu napisy wykonane czcionkami Pleasantly Plump i Promocja Medium. 8. Zaznacz nieprzezroczysty obszar zajęty przez napis ORZECHY. 9. Zaznaczenie wypełnij liniowym gradientem. 10. Następnie powiększ zaznaczenie o kilka pikseli 11. Dodaj nową przezroczystą warstwę. 12. Powiększone zaznaczenie wypełnij na nowej warstwie odwrotnym gradientem. Odwrotny gradient wykonasz na jeden z dwóch sposobów: a. Możesz zachować identyczne kolory i odwrócić kolejność punktów, które kliknąłeś, wypełniając pierwszy gradient. b. Możesz zachować kolejność klikniętych punktów, a odwrócić kolory (skrót klawiszowy x). Studia podyplomowe w zakresie Informatyki 25

Projekt Przycisk 1. Utwórz nowy projekt o wymiarach 700x250 i dodaj w nim prowadnice odległe od krawędzi obrazu o 40px a. Zaznacz cały obraz b. Zaznaczenie zmniejsz o 40 c. Dodaj do obrazu prowadnice na podstawie zaznaczenia. 2. Na zaznaczonym prostokącie wykonaj operację Zaznaczenie/Zaokrąglenie z parametrem 90. 3. Dodaj do obrazu nową warstwę i wypełnij ją gradientem liniowym przechodzącym od koloru jasnoniebieskiego do nieco ciemniejszego (od lewego górnego narożnika- powyżej obrazu do prawego dolnego narożnika poniżej obrazu) 4. Zmniejsz zaznaczenie o 10 px i na nowej przezroczystej warstwie wypełnij odwrotnym gradientem, otrzymany efekt przedstawiony jest na rysunku poniżej. 5. Wybierz narzędzie do zaznaczenia odręcznego i narysuj rogalika w lewym górnym obszarze przycisku. Studia podyplomowe w zakresie Informatyki 26

6. Zmiękcz zaznaczenie o 100 pikseli, skopiuj z białego tła i wklej na nową warstwę. 7. Zmniejsz krycie wklejonego elementu do 30. 8. Dodaj do obrazu nową przezroczystą warstwę i wypełnij na niej duży owalny prostokąt dwuliniowym gradientem czarno-białym. Aby uzyskać prostokąt owalny: a. zaznacz duży prostokąt b. Wykonaj Zaznaczenie/Zaokrąglenie z parametrem 90. 9. Zmień tryb warstwy z dwuliniowym gradientem a. Z listy rozwijalnej w Warstwach, Kanałach, Ścieżkach wybierz Miękkie Światło, b. Zmniejsz krycie do 70. 10. Dodaj do przycisku czarną poświatę. Zaznacz duży owalny prostokąt i wykonaj następujące operacje. a. Powiększ zaznaczenie o 2 piksele b. Zmiękcz zaznaczenie o 2 piksele c. Skopiuj zaznaczenie z białego tła i wklej na nową warstwę d. Odwróć kolory wklejonego elementu e. Zmniejsz krycie czarnego zaokrąglonego prostokąta i przesuń go pod spód. 11. Wykonaj biały element przedstawiony na rysunku poniżej a. Wybierz narzędzie do selekcji eliptycznej b. Kliknij w prawym dolnym rogu poza obszarem roboczym projektu, c. Przytrzymaj Ctrl na klawiaturze d. Przesuwaj wskaźnik myszy, aż otrzymasz zaznaczenie podobne do przedstawionego na rysunku. 12. Skopiuj zaznaczenie z białego tła i wklej na nową warstwę. Wklejony element przytnij tak aby swoim rozmiarem obejmował tylko mały zaokrąglony prostokąt. Studia podyplomowe w zakresie Informatyki 27

a. Zaznacz mały zaokrąglony prostokąt b. Odwróć zaznaczenie c. Wyczyść obszar objęty zaznaczeniem. 13. Zmniejsz krycie utworzonej warstwy. 14. Gotowy przycisk zapisz do pliku przycisk.xcf Nałożenie napisu: 1. Otwórz plik z przyciskiem, wyłącz widoczność tła i skopiuj widoczne Edycja/Skopiuj widoczne, 2. Skopiowany rysunek wklej do nowego obrazu i dodaj biały napis lorem ipsum. 3. Napis wyśrodkuj pionowo i poziomo. 4. Wykonaj kopię warstwy z napisem. Duplikat nazwij mapa. a. Zmień rozmiar warstwy mapa dostosowując ją do całego obrazu. b. Rozmyj ją filtrem Rozmycie Gaussa z parametrem 2 5. Otrzymaną warstwę wykorzystaj do wytłoczenia napisu na przycisku. a. Filtry/Odwzorowania/Mapowanie wypukłości. Maski warstw Aby obrazowo przedstawić funkcje masek warstw w programach do obróbki grafiki (ponieważ, tak jak i warstwy, są one standardem w programach tego typu) można porównać je do masek karnawałowych. Działają one dokładnie tak samo częściowo przykrywają one to na czym są umieszczone. Zupełnie jak maski karnawałowe, które w miejscach wycięć na oczy czy usta odsłaniają te fragmenty twarzy, maski warstw odsłaniają fragmenty obrazu tylko w miejscach oznaczonych przez użytkownika. Dzięki temu zabiegowi możemy w precyzyjny sposób edytować tylko wyznaczone elementy obrazu, bez ryzyka, że zmodyfikujemy cokolwiek w innych częściach obrazu. Dodatkowo, używając masek możemy testować różne efekty specjalne i modyfikacje na wybranych częściach obrazu bez wprowadzania trwałych zmian. Efekty nakładane na daną warstwę lub jej część są de facto umieszczane nie bezpośrednio na niej a właśnie na masce. Zaletą tego rozwiązania jest to, że w trakcie zapisu pliku graficznego, efekty nie są na stałe przypisywane do warstwy zapis do pliku z rozszerzeniem xcf (format Studia podyplomowe w zakresie Informatyki 28

własny GIMP a) daje możliwość zapisania masek jako osobnych składowych obrazu (choć przypisanych do danej warstwy). W związku z tym po odczytaniu takiego pliku wciąż mamy możliwość zdejmowania i nakładania na warstwę efektu specjalnego w dowolnym momencie i wg potrzeb poprzez wyłączanie lub wyłączanie maski. Dopiero gdy jesteśmy na etapie, kiedy możemy stwierdzić, że któryś z uzyskanych efektów jest satysfakcjonujący, możemy go utrwalić poprzez połączenie maski z warstwą w takim przypadku, po zapisaniu pliku, nie ma możliwości zdjęcia tego efektu z warstwy. Efekty nieodpowiadające nam możemy usunąć poprzez usunięcie maski. Zatem, jeżeli projekt wciąż jest w fazie rozwojowej, zamiast aplikować efekty bezpośrednio na warstwę, warto posłużyć się maską, ponieważ nigdy do końca nie wiadomo, jak dany projekt będzie się rozwijał i jakie modyfikacje będą wymagane w trakcie jego powstawania. Rola maski jest nieco zbliżona do roli suwaka ustalającego krycie warstwy. Przy użyciu suwaka Krycie możemy zmieniać stopień przezroczystości wszystkich pikseli warstwy naraz, maska natomiast umożliwia modyfikowanie przezroczystości pikseli czarnobiałym obrazem. W ten sposób niektóre piksele warstwy pozostaną w pełni widoczne (będą miały krycie 100), inne znikną zupełnie (krycie 0), jeszcze inne będą częściowo przezroczyste (krycie większe od 0, a mniejsze od 100) Studia podyplomowe w zakresie Informatyki 29

Mechanika działania masek Maska warstwy określa, który jej obszar jest odsłonięty a który przysłonięty. Aby określić te obszary należy na maskę zaaplikować odpowiednie kolory odpowiadające właśnie za ich widoczność. Kolorami tymi są: Biel w miejscach, gdzie maska ma właśnie ten kolor, obszar warstwy jest w pełni widoczny Czerń określa obszary niewidoczne malując po warstwie czarnym pędzlem będziemy zatem przysłaniać elementy warstwy, na której leży maska, i tym samym odsłaniać to, co leży na warstwach położonych niżej Szarość to obszary półprzeźroczyste malując szarościami (różnego stopnia) sprawiamy, że elementy warstwy zamalowane szarością są częściowo przeźroczyste i tym samym częściowo odsłaniają elementy warstw niższych. Dodawanie maski warstwy Aby dodać maskę konkretnej warstwie, należy: 1. kliknąć na nią prawym przyciskiem myszy w oknie Warstwy, Kanały, 2. wybrać z menu kontekstowego opcję Dodaj maskę warstwy. 3. Pokaże się wtedy okno opcji maski należy wybrać odpowiednie dla naszych potrzeb i zatwierdzić utworzenie maski poprzez OK. 4. W menu bocznym w zakładce warstw pojawi się miniatura maski obok miniatury warstwy, do której ona należy. Korzystanie z maski warstwy Przetestujmy, jak korzysta się z masek. 1. Otwórz jakiś obraz, którego użyjemy do testu (będziemy się do niego odnosić jako do obrazu testowego) 2. Dodaj kolejną warstwę w całości wypełnioną kolorem białym. Obraz testowy zostanie przez nią w pełnie przysłonięty. 3. Do białej warstwy dodaj maskę wg instrukcji podanych w poprzednim paragrafie niech również będzie biała. Studia podyplomowe w zakresie Informatyki 30

4. W przyborniku upewnij się, że pierwszoplanowy kolor farby to czarny. Jeżeli taki nie jest, to zmień go na czerń. 5. Również w przyborniku wybierz narzędzie Pędzel lub Ołówek i wybierz dość grubą końcówkę. 6. Upewnij się, że maska warstwy białej jest wybrana i widoczna Maskę włącza i wyłącza się poprzez zaznaczenie lub odznaczenie opcji Wyłącz maskę warstwy w oknie kontekstowym opcji warstwy dostępnym po kliknięciu na warstwę prawym przyciskiem myszy) lub poprzez kliknięcie na nią z przytrzymanym klawiszem CTRL. To czy wybrana do edycji jest warstwa czy też jej maska można poznać po białej ramce dookoła miniatury danego elementu. Jeżeli wybrana jest warstwa, jej miniatura będzie obramowana na biało, jeśli nie na czarno. Analogicznie z maską. Tylko jedno z nich może być aktywne w danym momencie. 7. Zacznij rysować na masce białej warstwy zaczną pojawiać się pasma odsłaniające obraz testowy (czyli warstwę leżącą poniżej warstwy aktywnej, po masce której aktualnie malujemy). Edytowanie maski warstwy 1. Aktywuj maskę poprzez kliknięcie na jej miniaturę zostanie ona obramowana na biało. 2. Wybierz dowolne narzędzie malarskie (i odpowiednią końcówkę pędzla) lub edycyjne 3. Teraz, aby: a. Ukryć część warstwy danej maski, a tym samym odsłonić warstwy niższe zamaluj tą część kolorem czarnym b. Odsłonić fragment warstwy danej maski, a tym samym przysłonić to co znajduje się na warstwach niższych zamaluj ten fragment kolorem białym c. Sprawić, że fragment warstwy będzie półprzeźroczysty zamaluj ten fragment maski na szaro, przy czym pamiętaj, że stopień przeźroczystości jest proporcjonalny do stopnia szarości użytej farby im ciemniejszy odcień szarego koloru, tym fragment maski nim pomalowany będzie bardziej przeźroczysty. 4. Jeżeli chcemy edytować nie całą maskę a tylko jej fragment, musimy na aktywnej masce wykonać zaznaczenie dowolnym przeznaczonym do tego narzędziem. Wówczas malowanie i inne modyfikacje będą możliwe tylko w obrębie tego zaznaczenia. Zdjęcie zaznaczenia z obrazu (SHIFT + CTRL + A) pozwoli na powrót do edycji całej maski. 5. Jeśli chcielibyśmy opuścić edycję maski i przejść do edycji warstwy, należy kliknąć na miniaturę warstwy, by ją aktywować (jej obramowanie stanie się białe) Studia podyplomowe w zakresie Informatyki 31

Grafika rastrowa - GIMP Prowadzący: mgr Agnieszka Paradzińska 12 stycznia 2014 6. Gdy modyfikacja warstwy przy użyciu maski nas zadowala, można utrwalić jej efekt poprzez połączenie warstwy i jej maski Utrwalanie efektów działania maski scalanie z warstwą 1. W zakładce Warstwy okna pomocniczego kliknij na maskę prawym klawiszem myszy 2. Z menu kontekstowego wybierz opcję Zastosuj maskę warstwy 3. Maska, a właściwie efekty jej działania zostaną na stałe przypisane do obrazu na warstwie, do której maska się odnosiła. Od tej pory obraz i efekty przeniesione z warstwy tworzą całość. Efekty działania maski zostały utrwalone. 4. Możesz oczywiście cofnąć operację w Historii Edycji lub poprzez CTRL + Z 5. Po scaleniu maski z warstwą masz możliwość utworzenia kolejnej maski tyle, że będzie ona pracowała już na warstwie zmodyfikowanej przez pierwszą maskę. Usuwanie maski 1. Aby usunąć maskę warstwy kliknij na nią prawym przyciskiem myszy 2. Z menu kontekstowego wybierz opcję Usuń maskę warstwy Znaczenie koloru obwódki jest następujące: Biały maska jest bieżącą warstwą; operacje edycyjne, np. wypełnianie kolorem czy rozmywanie, działają na masce (opcja Modyfikacja maski warstwy w menu kontekstowym okna warstw). Czerwony działanie maski jest wyłączone (opcja Wyłączenie maski warstwy w menu kontekstowym okna warstw). Zielony w oknie obrazu wyświetlany jest wygląd maski (opcja Wyświetl maskę warstwy w menu kontekstowym okna warstw). Należy pamiętaj, że maska zachowuje się jak zwykła warstwa obrazu. Możesz na niej wykonywać niemal wszystkie operacje, jakie wykonywałeś w przypadku zwykłych warstw. Przykładami takich operacji są rozmywanie, wypełnianie kolorem czy wypełnianie gradientem. Studia podyplomowe w zakresie Informatyki 32

Projekt Winyl i W projekcie pt. Winyl przygotujemy znikające zdjęcie płyty gramofonowej. 1. Otwórz plyta.jpg. Całe zdjęcie skopiuj i wklej do nowego, pustego obrazu o wymiarach 800 600. 2. Wklejony element przesuń tak, by otrzymać efekt przedstawiony na gotowym projekcie. 3. Z menu kontekstowego w oknie warstw wybierz opcję Dodaj maskę warstwy. Zwróć uwagę, by warstwą bieżącą była warstwa z wklejonym zdjęciem płyty. 4. W oknie dialogowym pozostaw domyślnie zaznaczoną opcję Biała (bez przezroczystości). Pamiętaj, że wypełnienie całej maski kolorem białym powoduje, że warstwa jest widoczna w niezmienionej postaci. Wypełnienie maski czarnym kolorem spowoduje natomiast, że warstwa będzie zupełnie niewidoczna. 5. Po dodaniu maski przejdź do okna warstw. Zaszła w nim istotna zmiana. Pojawiła się ikona maski. Musisz teraz zwracać pilną uwagę nie tylko jak dotychczas na bieżącą warstwę, ale także na maski. 6. Teraz należy maskę wypełnić czarno-białym gradientem. a. Kliknij ikonę maski; b. Następnie wybierz narzędzie do wypełniania gradientem koloru (skrót l), c. po czym wykonaj gradient widoczny na rysunku przedstawiającym okno warstw. 7. Czarny kolor powoduje zniknięcie pikseli warstwy, dlatego po zastosowaniu takiej maski fotografia będzie stopniowo znikała w kierunku lewego górnego narożnika. 8. Przejdź teraz do okna warstw i przyjrzyj się uważnie wszystkim ikonom. Obraz ma dwie warstwy: Tło oraz płyta. Warstwa o nazwie płyta posiada maskę. Wygląd warstw oraz ich masek przedstawiono w znacznym pomniejszeniu w postaci ikon w oknie warstw. Każdą z tych ikon możesz wybrać jako aktywną. Aktywna może być warstwa Tło, warstwa płyta lub maska warstwy płyta. Ikona bieżącej warstwy lub maski jest otoczona białą. Studia podyplomowe w zakresie Informatyki 33

9. Kiedy zaczniesz dodawać maski warstwom, to w oknie warstw powinieneś zwracać uwagę nie tylko na szare podkreślenie bieżącej warstwy, ale także na białą obwódkę otaczającą ikonę warstwy lub maski. 10. Na koniec dodaj do obrazu napisy i zapisz w pliku 6. Projekt. Elektro W drugim projekcie wykorzystującym maskowanie warstwy wykonamy efekt dwukierunkowego znikania zdjęcia oraz zmienimy krycie warstwy mającej maskę. Skończony projekt jest przedstawiony na poniższym rysunku. 1. Otwórz zdjęcie elektronika.jpg. 2. Usuń kolory zdjęcia (polecenie Kolory/Desaturacja),a następnie zmień zabarwienie zdjęcia (polecenie Kolory/Barwienie). 3. Ustal następujące parametry barwienia: a. Odcień 180. b. Nasycenie 50. c. Jasność 25. 4. Następnie zmniejsz krycie warstwy do 60 5. Dodaj pod spodem warstwę koloru białego. 6. Wykonaj dwukrotnie filtr Uwydatnianie/Wyostrzanie z parametrem 30. 7. Umieść w obrazie dwie prostopadłe prowadnice, a następnie dodaj maskę warstwy 6 W projekcie tym wykorzystałem czcionki Big Apple oraz Georgia Bol Studia podyplomowe w zakresie Informatyki 34

przedstawiającej zdjęcie. Maskę wypełnij używając prowadnic dwuliniowym, czarno-białym gradientem widocznym na rysunku obok. 8. Pobierz ze zdjęcia ciemnozielony kolor, a następnie dodaj do obrazu warstwę przysłaniającą wypełnioną tym kolorem. Zmniejsz krycie warstwy do 8. Zadaniem tej warstwy jest nadanie obrazowi jednolitego odcienia we wszystkich obszarach. 9. Na zakończenie dodaj do obrazu napisy wykonane czcionkami szlichta07 Medium i Typewriter oraz przesuń zdjęcie trochę do dołu. Zwróć uwagę, że podczas przesuwania zdjęcia maska jest przesuwana w identyczny sposób. 10. W skończonym projekcie sprawdź możliwość wyłączania działania maski oraz podglądania samej maski. a. Kliknij ikonę maski, przytrzymując przycisk Ctrl. Działanie maski zostanie wyłączone, a ikona maski zostanie otoczona czerwoną obwódką. b. To samo zadanie możesz wykonać, wybierając z menu kontekstowego okna warstw opcję Wyłączenie maski warstwy c. Ponowne kliknięcie ikony maski z przytrzymanym przyciskiem Ctrl włącza działanie maski. d. Jeżeli przytrzymasz przycisk Alt, możesz zobaczyć wygląd samej maski. Dla przećwiczenia zmień widoczność warstw tak, by widoczna była jedynie warstwa przedstawiająca zdjęcie układów elektronicznych. Przytrzymaj przycisk Alt i kliknij ikonę maski w oknie warstw. Ikona maski zostanie otoczona zieloną obwódką. e. Kliknięcie maski z przytrzymanym przyciskiem Alt odpowiada opcji Wyświetl maskę warstwy w menu kontekstowym okna warstw. f. Ponowne kliknięcie maski z przytrzymanym przyciskiem Alt usunie zieloną obwódkę i przywróci poprzedni wygląd obrazu. Studia podyplomowe w zakresie Informatyki 35

Projekt Antykwariat W kolejnym projekcie nauczysz się, w jaki sposób maskę poddać operacji rozmywania. Ukończony projekt pt. Antykwariat jest widoczny na rysunku obok. 1. Otwórz plik ksiazki.jpg, po czym wykonaj na nim następujące przekształcenia: a. usuń kolor; b. zmień zabarwienie fotografii na jasnobrązowe: odcień 30, nasycenie 60, c. jasność 30; d. zmniejsz krycie zdjęcia do 80; e. dodaj białą warstwę poniżej zdjęcia. 2. Przejdź do okna dialogowego właściwości gradientu i ustal gradient prostokątny, 3. Następnie dodaj do obrazu prowadnicę poziomą i pionową. Prowadnice umieść na środku obrazu. 4. Dołącz maskę warstwy ze zdjęciem, po czym wypełnij maskę gradientem przedstawionym na rysunku warstwy kanały ścieżki. 5. Gradient widoczny na rysunku obok zawiera bardzo wyraźny biały krzyż biegnący wzdłuż przekątnych obrazu. W celu usunięcia białego krzyża zastosuj filtr Rozmycie Gaussa. a. Wybierz maskę jako warstwę bieżącą, po czym wybierz opcję Filtry/Rozmycie/Rozmycie Gaussa o promieniu 200. 6. Kolory w środku obrazu są nieco intensywniejsze od kolorów na zewnątrz. W celu usunięcia tego mankamentu dodaj do obrazu biały, rozmyty kwadrat widoczny na warstwie biały prostokąt, który wykonany jest następująco: a. zaznacz prostokąt o wielkości przedstawionej na rysunku 15.26; b. zaznaczenie zmiękcz, podając promień 100; c. skopiuj zaznaczony fragment z białego tła i wklej na nową warstwę; d. zmniejsz krycie wklejonego rozmytego prostokąta do 30. 7. Po dodaniu białego prostokąta zdjęcie będzie w bardziej równomierny sposób nasycone kolorami. Studia podyplomowe w zakresie Informatyki 36

Grafika rastrowa - GIMP Prowadzący: mgr Agnieszka Paradzińska 12 stycznia 2014 8. Na zakończenie dodaj do obrazu napisy wykonane kolorem brązowym. Czcionki wykorzystane w tym projekcie nazywają się GangueOuais oraz AntsyPants. Szlaczek tworzy seria znaków * w kroju AntsyPants. Kolor brązowy pobierz ze zdjęcia za pomocą pipety do pobierania koloru z obrazu (skrót o). Na wierzchołku stosu dodaj warstwę brązową o niewielkim kryciu. Nada ona jednolity ton całemu obrazowi. Projekt Konie W projekcie Konie maska została wykonana z wykorzystaniem tekstu i prostokąta.. A. B Etap pierwszy: przygotowanie zdjęcia Pracę rozpoczniemy od wydłużenia nieba nad głowami koni. 1. Otwórz zdjęcie konie.jpg, przesuń tło do dołu, dodaj pod spodem białą warstwę, oraz zakraplaczem pobierz kolor pierwszoplanowy i kolor tła z punktów wskazanych na rysunku literami A i B. 2. Dodaj do obrazu nową warstwę i wypełnij ją gradientem 3. Wykonaj odręczne zaznaczenie. 4. Dodaj do obrazu nową białą warstwę o nazwie maska. Zmiękcz zaznaczenie o 150 pikseli i wypełnij czarnym kolorem na warstwie maska. Otrzymasz warstwę taką jak na rysunku obok. Studia podyplomowe w zakresie Informatyki 37

5. Maskę z rysunku należy teraz zastosować do zdjęcia. Kolejno: a. przejdź do warstwy maska; b. zaznacz całą warstwę (Ctrl+A); c. skopiuj zaznaczony obraz (Ctrl+C); d. przejdź do warstwy ze zdjęciem; e. dodaj maskę warstwy; f. wybierz maskę warstwy, by była aktywna (tj. kliknij ikonę maski; ikona maski otrzyma białą obwódkę); g. wklej obraz ze schowka (Ctrl+V); h. umieść wklejony obraz na masce. 6. Do umieszczania wklejonego obrazu na aktywnej warstwie służy przycisk Jeśli aktywną warstwą jest maska, to wklejony obraz zostanie na niej umieszczony. Jest to jedyna metoda umieszczenia wklejonego obrazu na masce. W przypadku gdy aktywną warstwą jest maska, przycisk Nowa warstwa jest zablokowany. 7. Po zastosowaniu maski i dodaniu białej warstwy pod spodem warstwa ze zdjęciem będzie wyglądała tak jak na rysunku poniżej. 8. Włącz widoczność dwóch warstw: niebieskiego gradientu oraz zdjęcia poddanego maskowaniu. Zaznacz cały obraz, wykonaj operacje: a. Edycja/Skopiuj widoczne (Ctrl+Shift+C). b. Edycja/Wklej jako/nowy obraz (Ctrl+Shift+V). Studia podyplomowe w zakresie Informatyki 38

Maskowanie zdjęcia napisem W nowym obrazie wykonaj warstwę zawierającą czarnobiały obraz przedstawiony na rysunku obok. Wykorzystana czcionka nazywa się Fancy Pants. 9. Warstwę taką wykonasz następująco: a. dodaj do obrazu biały napis KONIE; b. dodaj do obrazu nową czarną warstwę; c. zaznacz prostokąt obejmujący zdjęcie poniżej napisu; d. skopiuj prostokąt z czarnego tła i wklej na nową warstwę; e. wykonaj inwersję kolorów prostokąta (prostokąt stanie się biały); f. wyrównaj napis i prostokąt; g. połącz warstwy napis, biały prostokąt i czarne tło w jedną warstwę; h. otrzymaną warstwę nazwij maska. 10. Następnie poddaj maskowaniu warstwę ze zdjęciem: a. skopiuj warstwę maska do schowka; b. przejdź do okna warstw; c. dodaj maskę warstwy ze zdjęciem; d. wklej skopiowaną maskę; e. umieść wklejony obraz na masce. 11. Otrzymasz obraz taki jak na rysunku poniżej. 12. Projekt zakończ, dodając białą warstwę poniżej warstwy ze zdjęciem. Studia podyplomowe w zakresie Informatyki 39

Studia podyplomowe w zakresie Informatyki 40

Projekt Vincent van Gogh: W ostatnim z projektów maska zostanie wykonana do płynnego połączenia dwóch obrazów. Dwa fragmenty obrazu Vincenta van Gogha. Należy je połączyć w jeden obraz, usuwając widoczne na skanach zszywki oraz zagięcie papieru. Obraz widoczny na rysunku 15.38 otrzymamy, maskując płynnie krawędzie, które należy połączyć. 1. Otwórz pliki skan-1.jpg oraz skan- 2.jpg. Najszybciej to wykonasz, zaznaczając oba obrazy w oknie eksploratora i wybierając z menu kontekstowego operację Edit with GIMP. 2. Skopiuj cały plik skan-1.jpg i wklej na nową warstwę do pliku skan-2.jpg. Otrzymany obraz ma zbyt małe rozmiary, by pomieścić oba obrazy. a. Przejdź do okna dialogowego Obraz/Wymiary płótna, b. rozłącz spinacz łączący szerokość i wysokość obrazu, c. ustal szerokość obrazu na 3000 i naciśnij przycisk Zmień rozmiar. 3. W otrzymanym obrazie dodaj białą warstwę i rozsuń dwa fragmenty obrazu, tak jak aby otrzymać przerwę między zeskanowanymi obrazami. 4. Przejdź do okna warstw i dodaj lewemu fragmentowi maskę. Powiększ wielokrotnie widok obrazu i wypełnij maskę gradientem takim jak na rysunku poniżej. 5. Gradient ten ma usunąć z obrazu fragment, na którym występuje zagięcie kartki oraz zszywki Studia podyplomowe w zakresie Informatyki 41

6. Przejdź do prawego fragmentu i dodaj mu w analogiczny sposób maskę przedstawioną na rysunku poniżej. 7. Włącz widoczność obu fragmentów, dodaj pod spodem białą warstwę i narzędziem do przesuwania zbliż oba fragmenty do siebie. a. Wykorzystując klawiaturę, przesuń fragmenty tak, by miejsce połączenia było jak najmniej widoczne. b. Jakość połączenia oceniaj na powiększonym widoku obrazu. Dzięki temu, że obie krawędzie stopniowo znikają, otrzymamy płynne połączenie dwóch obrazów. 8. Otrzymany obraz wykadruj, by z żadnej strony nie zawierał białego marginesu. Ścieżki Narzędzie ścieżki nazywane też krzywymi Beziera używane jest do tworzenia skomplikowanych linii (prostych, krzywych, łamanych, figur geometrycznych itp.). Narzędzie pozwala uzyskać bardzo skomplikowane kształty w o wiele bardziej precyzyjny sposób niż przy przy użyciu pędzla, ołówka czy aerografu. Używa się go również do zaznaczeń, gdy inne narzędzia selekcji nie są wystarczająco elastyczne, by zaznaczyć dany obiekt. Przy pracy ze ścieżkami używa się opcje narzędzia widocznych po jego wyborze w dolnej części Przybornika oraz zakładki "Ścieżki" w oknie Warstwy, Kanały,, gdzie tworzy się lista wszystkich ścieżek utworzonych w trakcie pracy z obrazem. Studia podyplomowe w zakresie Informatyki 42