DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO Warszawa, dnia 12 kwietnia 2013 r. Poz. 4545 UCHWAŁA Nr XIV.156.2013 RADY GMINY W WIENIAWIE z dnia 22 marca 2013 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Wspierania Rodziny na lata 2013 2015 Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (tekst jednolity: Dz.U. z 2001r. Nr 142, poz. 1591, z późn. zm.) oraz art. 176 pkt 1 i art. 179 ust.2 ustawy z dnia 9 czerwca 2011r.o wspieraniu rodziny i systemu pieczy zastępczej (Dz.U. z 2011r. Nr 149, poz. 887 z póź. zm.), Rada Gminy Wieniawa uchwala co następuje: 1. Przyjmuje się Gminny Program Wspierania Rodziny na lata 2013 2015, stanowią c y załącznik do uchwały. 2. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Wieniawa. 3. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od jej ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Mazowieckiego. Przewodniczący Rady Gminy: Marian Korba
Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego 2 Poz. 4545 Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr XIV.156.2013 Rady Gminy w Wieniawie z dnia 22 marca 2013r. Gminny Program Wspierania Rodziny w Gminie Wieniawia na lata 2013-2015 I. Wstęp Rodzina to podstawowe środowisko, które powinno zapewnić bezpieczeństwo emocjonalne dziecku. Rodzina oddziałuje w sposób świadomy i nieświadomy na osobowość dziecka, przekazując mu swój system wartości, tradycje, ukierunkowuje jego aktywność i postępowanie na całe życie. Jest najbardziej stabilnym punktem odniesienia w doświadczeniu dziecka. Dlatego, jeśli w funkcjonowaniu rodziny pojawiają się dysfunkcje, instytucje i służby zobligowane do wspierania rodziny zobowiązane są do podjęcia na jej rzecz określonych działań. Problemy występujące w rodzinie często są złożone i wymagają interdyscyplinarnych rozwiązań. Choroba alkoholowa, przemoc w rodzinie, niewydolność w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych, to główne problemy dezorganizujące życie rodzin, którym często towarzyszy również problem ubóstwa, czy długotrwałego bezrobocia. Dlatego rodziny dysfunkcyjne wymagają stałego monitorowania przez pracowników socjalnych, pedagogów szkolnych, pracowników przychodni medycznych, policji, kuratorów sądowych i przedstawicieli innych instytucji, które mają kontakt z rodziną oraz podejmowania działań na rzecz rodziny w oparciu o sprecyzowany plan działania. Praca z rodziną przedstawicieli służb społecznych powinna być połączona ze wsparciem ze strony środowiska, w tym również bliższych i dalszych krewnych oraz aktywnością własną ze strony rodziny. Ponadto, praca z rodziną powinna być prowadzona przez odpowiednio przygotowaną kadrę, kompetentną i obiektywną oraz podejmowana możliwie jak najwcześniej. Organizując różnorodne formy wsparcia na rzecz rodziny wieloproblemowej, należy doceniać i konsekwentnie realizować zasadę podstawowej roli opiekuńczej i wychowawczej rodziny w rozwoju dziecka. Zamiast zastępować rodzinę w jej funkcji opiekuńczo-wychowawczej, należy ją wspierać i wspomagać tak, aby przywrócić prawidłowe funkcjonowanie. Stąd też, założeniem Programu jest wsparcie rodziny naturalnej już na etapie, kiedy pojawiają się problemy. II. Podstawa prawna Gminny program wspierania rodziny w Gminie Wieniawa na lata 2013 2015 określa zadania własne Gminy wynikające z: Ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej z 9 czerwca 2011r. (Dz.U. z 2011r. Nr 149 poz. 887), Ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 z późn. zm.), Ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz.U. z 2005r. Nr 180, poz. 1493 z późn. zm.), III. Diagnoza sytuacji demograficznej i społecznej w Gminie Wieniawa Z danych Ewidencji Ludności w Wieniawie wynika, że na dzień 31 grudnia 2012r. Gmina Wieniawa liczyła 5579 mieszkańców, wśród których kobiety stanowiły, 50,47%. Dzieci i młodzież poniżej 18 roku życia stanowiły 19,91%, osoby w wieku produkcyjnym stanowiły 63,18%, osoby w wieku poprodukcyjnym 16,90% ogółu mieszkańców Gminy Wieniawa (tabela 1). Tabela 1. Stan ludności gminy Wieniawa na dzień 31.12.2012r. Ogółem kobiety mężczyźni wiek przedprodukcyjny Wiek produkcyjny wiek poprodukcyjny 5579 2816 2763 1111 3525 943 Źródło : Dane Ewidencja Ludności w Wieniawie
Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego 3 Poz. 4545 Pomimo otwarcia rynków pracy przez wiele państw członkowskich Unii Europejskiej i związanej z tym migracji zarobkowej ważną kwestią społeczną naszej gminy, jak również całego powiatu przysuskiego nadal pozostaje bezrobocie. Na dzień 31 grudnia 2012r. w Powiatowym Urzędzie Pracy w Przysusze zarejestrowanych było 5646 bezrobotnych w tym 2597 kobiety. Prawo do zasiłku z tego tytułu posiadało jedynie 958 osób, w tym 390 kobiet. Jest to około 200 osób więcej, niż przed rokiem ubiegłym. W najtrudniejszej sytuacji na rynku pracy nadal pozostają w szczególności osoby młode do 25 roku życia. W 2012 roku odnotowano wzrost liczby bezrobotnych i na koniec roku było zaewidencjonowanych 839 osób w tym 382 kobiety z terenu gminy Wieniawa. Prawo do pobierania zasiłku dla bezrobotnych przysługiwało 132 osobom, w tym dla 47 kobiet. Wśród osób ubiegających się o wsparcie w ramach ustawy o pomocy społecznej, bezrobocie pozostaje jednym z głównych powodów. W 2012 r. wśród 175 rodzin korzystających z pomocy społecznej, kwestia bezrobocia dotyczyła 125 rodzin (521osób). Inne powody to m.in. ubóstwo, niepełnosprawność, długotrwała choroba, bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, w tym rodziny niepełne i wielodzietne (tabela 2). Z danych Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Wieniawie wynika, że w okresie od stycznia do grudnia 2012r. udzielono wsparcia: 175 rodzinom (rzeczywista liczba rodzin) na podstawie ustawy o pomocy społecznej, 126 rodzinom na podstawie ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego Pomoc państwa w zakresie dożywiania, 359 rodzinom / zasiłki rodzinne/ na podstawie ustawy o świadczeniach rodzinnych, 95 rodzin - /świadczenia opiekuńcze/ na podstawie ustawy o świadczeniach rodzinnych, 180 rodzin zasiłki pielęgnacyjne/ na podstawie ustawy o świadczeniach rodzinnych, 14 rodzinom na podstawie ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, Tabela 2. Najczęstsze powody przyznawania pomocy społecznej w 2012 roku. Powód trudnej sytuacji życiowej Liczba rodzin Liczba osób w rodzinach Ubóstwo 120 495 Bezrobocie 125 521 Niepełnosprawność 47 166 Długotrwała lub ciężka choroba 2 7 Bezradność w sprawach opieki w i prowadzenia gospodarstwa domowego ogółem w tym: 71 371 rodziny niepełne 10 33 rodziny wielodzietne 56 333 Źródło: Dane Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Wieniawie. Z danych Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Przysusze wynika, że w okresie do grudnia 2012 roku w 2 rodzinach zastępczych spokrewnionych umieszczono 3 dzieci z terenu naszej Gminy. Nie było dzieci umieszczonych w rodzinach niespokrewnionych (niezawodowych). IV. Cel główny Wspieranie rodzin przeżywających trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych w procesie przywracania ich zdolności do prawidłowego funkcjonowania. V. Cele szczegółowe 1. Diagnozowanie i analiza środowisk rodzinnych poprzez: a) wywiad środowiskowy w rodzinie przeżywającej trudności, pracę socjalną polegającą na rozpoznaniu deficytów w zakresie pełnienia ról rodzicielskich, zaniedbań względem dzieci oraz sytuacji dziecka w rodzinie, środowisku szkolnym, rówieśniczym, konsultacje ze specjalistami w celu sprecyzowania czynników mających wpływ na dysfunkcjonalność rodziny.
Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego 4 Poz. 4545 2. Zabezpieczenie podstawowych potrzeb bytowych dziecka i rodziny poprzez: a) Objęcie dożywianiem uczniów szkół podstawowych, gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych na terenie placówek oświatowych Monitorowanie zagrożeń dot. sytuacji zdrowotnej dzieci poprzez kontakt i współpracę z placówkami służby zdrowia na terenie gminy Wieniawa, Zapewnienie pomocy materialnej i rzeczowej ubogim rodzinom w ramach ustawy o pomocy społecznej, między innymi poprzez przyznawanie zasiłków. 3. Rozwijanie umiejętności opiekuńczo wychowawczych rodziny, zapewnienie jej specjalistycznego poradnictwa i wsparcia poprzez: a) umożliwienie rodzinom korzystania z pomocy asystenta rodziny, którego zadaniem jest organizowanie pracy z rodziną w miejscu zamieszkania bądź w miejscu wskazanym przez rodzinę, umożliwianie rodzinom przeżywającym trudności korzystania z pomocy rodzin wspierających, które przy wsparciu asystenta rodziny pomagają w opiece i wychowaniu dzieci, prowadzeniu gospodarstwa domowego, kształtowaniu i wypełnianiu podstawowych ról społecznych, pomoc w dostępie rodzinom przezywającym trudności do konsultacji i specjalistycznego poradnictwa psychologicznego, pedagogicznego, terapeutycznego pomoc w dostępie rodzinom do poradnictwa prawnego, szczególnie w zakresie prawa rodzinnego. 4. Zapobieganie powstaniu sytuacji kryzysowych wymagających interwencji oraz rozwiązywanie już istniejących poprzez: a) systematyczne monitorowanie rodzin zagrożonych kryzysem przez pracowników socjalnych, nauczycieli, pedagogów szkolnych oraz przedstawicieli innych zawodów kontaktujących się z rodziną, w tym z placówkami służby zdrowia, motywowanie członków rodziny do podejmowania działań na rzecz ograniczenia bądź niwelowania własnych dysfunkcji np. podjęcie terapii leczenia uzależnień współpraca z Gminną Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Punktem Konsultacyjnym, podjęcie terapii dla ofiar oraz sprawców przemocy domowej współpraca z policją i zespołem interdyscyplinarnym ds. Przeciwdziałania Przemocy, angażowanie i motywowanie rodzin oraz pomoc w dostępie do korzystania ze specjalistycznego wsparcia dla rodziców w celu podniesienia umiejętności opiekuńczo-wychowawczych, wzmocnienia poczucia odpowiedzialności za własną sytuację życiowa, dostarczenie wiedzy na temat prawidłowego wypełniania obowiązków rodzicielskich, współpracę z podmiotami, instytucjami działającymi w środowisku lokalnym, policją, placówka mi służby zdrowia, sądami, Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie, w celu poprawy sytuacji rodzinnej pod względem zdrowotnym, materialnym i społecznym. 5. Dążenie do reintegracji rodzin poprzez: a) pomoc rodzinie z której dzieci zostały umieszczone w pieczy zastępczej w odbudowaniu odpowiedniego środowiska wychowawczego z poprawnymi relacjami i rolami, pozwalającymi na powrót dzieci do rodziny naturalnej, przywracanie prawidłowego funkcjonowania rodzin. VI. Adresaci programu 1. Rodziny wychowujące dzieci, zamieszkałe na terenie Gminy Wieniawa dotknięte przemocą, problemem uzależnień, zagrożone ubóstwem, przezywające trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczowychowawczych oraz rodziny w których dzieci umieszczone zostały w pieczy zastępczej. Przedstawiciele instytucji oraz służb pracujących na rzecz dziecka i rodziny. VII. Źródło finansowania Źródła finansowania programu: - środki własne gminy zaplanowane na dany rok budżetowy w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Wieniawie,
Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego 5 Poz. 4545 - środki pochodzące z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych - dotacje z budżetu państwa VIII. Realizacja programu Program będzie realizowany przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Wieniawie we współpracy z następującymi instytucjami: Lp. Instytucja Zadania/ zakres współpracy: 1. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Przysusze Udzielanie pomocy i wsparcia w rozwiązywaniu problemów dotyczących rodzin zastępczych oraz rodzin zagrożonych kryzysem. Zapewnienie dzieciom pieczy zastępczej w rodzinach zastępczych, rodzinnych domach dziecka oraz w placówkach opiekuńczowychowawczych. Udzielanie wsparcia osobom usamodzielnianym opuszczającym rodziny zastępcze. Podejmowanie czynności w ramach procedury Niebieskiej Karty. 2. Kuratorzy Podejmowanie czynności w ramach procedury Niebieskiej Karty. Wykonywanie zadań o charakterze wychowawczoresocjalizacyjnym, profilaktycznym i kontrolnym związanych z wykorzystaniem orzeczeń sądowych 3. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Wieniawie Zapewnienie osobom uzależnionym i ich rodzinom oraz ofiarom przemocy w rodzinie do form wsparcia. Podejmowanie czynności w ramach procedury Niebieskiej Karty 4. Zespół Interdyscyplinarny Integrowanie i koordynowanie działań wszystkich instytucji oraz specjalistów w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Wspieranie osób i rodzin dotkniętych problemem przemocy. Podejmowanie czynności w ramach procedury Niebieskiej karty 5. Gminny Ośrodek Kultury w Wieniawie 6. Zespół Szkół Ogólnokształcących w Wieniawie 7. Ośrodki Zdrowia na terenie gm. Wieniawa 8. Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna w Przysusze 9. Sąd Zamiejscowy Wydział Rodzinny i Nieletnich 10. Komenda Powiatowa Policji w Przysusze Organizowanie zajęć pozaszkolnych i pozalekcyjnych mających na celu rozwijanie pasji, zainteresowań i talentów. Zagospodarowanie czasu wolnego dzieci i młodzieży uczęszczających do świetlic wiejskich i ośrodka kultury w Wieniawie poprzez kulturę, sztukę i zajęcia ruchowe Realizacja szkolnych programów profilaktycznych, edukacyjnych, wychowawczych. Wsparcie pedagogiczne dla rodziców i dzieci. Pomoc w rozwiązywaniu problemów wychowawczych. Uświadamianie rodzicom potrzeb edukacyjnych dzieci i młodzieży Opieka i profilaktyka zdrowotna. Podejmowanie czynności w ramach procedury Niebieskiej Karty. Umożliwienie rodzinom z dziećmi skorzystania ze specjalistycznego wsparcia psychologicznego, terapeutycznego i pedagogicznego Orzekanie z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego Zapewnienie bezpieczeństwa dzieciom i rodzinom na terenie gm. Wieniawa Podejmowanie czynności w ramach procedury Niebieskiej karty. Przeciwdziałanie przestępczości i uzależnień wśród dzieci i młodzieży
Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego 6 Poz. 4545 IX. Monitorowanie programu Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Wieniawie będzie co roku przedstawiał Radzie Gminy sprawozdanie z realizacji Programu. Przewodniczący Rady Gminy: Marian Korba