DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH GMINY ŻYRAKÓW WRAZ ZEWSKAZANIEM OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI 28 marzec 2017 r.
CZYM JEST REWITALIZACJA? Rewitalizacja to kompleksowy proces wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych poprzez działania całościowe (powiązane wzajemnie przedsięwzięcia obejmujące kwestie społeczne oraz gospodarcze lub przestrzenno-funkcjonalne lub techniczne lub środowiskowe), integrujące interwencję na rzecz społeczności lokalnej, przestrzeni i lokalnej gospodarki, skoncentrowane terytorialnie i prowadzone w sposób skoordynowany. Stan kryzysowy jest spowodowany koncentracją negatywnych zjawisk społecznych (w szczególności bezrobocia, ubóstwa, przestępczości, niskiego poziomu edukacji lub kapitału społecznego, niewystarczającego poziomu uczestnictwa w życiu publicznym i kulturalnym), współwystępujących z negatywnymi zjawiskami w innych sferach.
CZYM JEST REWITALIZACJA? Obszar zdegradowany obszar, na którym zidentyfikowano stan kryzysowy. Obszar zdegradowany może być podzielony na podobszary, w tym podobszary nieposiadające ze sobą wspólnych granic pod warunkiem stwierdzenia sytuacji kryzysowej na każdym z podobszarów. Obszar rewitalizacji - obszar obejmujący całość lub część obszaru zdegradowanego, cechującego się szczególną koncentracją negatywnych zjawisk, z uwagi na istotne znaczenie dla rozwoju lokalnego, zamierza się prowadzić rewitalizację. Obszar rewitalizacji może być podzielony na podobszary, w tym podobszary nieposiadające ze sobą wspólnych granic, lecz nie może obejmować terenów większych niż 20% powierzchni gminy oraz zamieszkałych przez więcej niż 30% mieszkańców gminy.
ZASTOSOWANY PODZIAŁ
STREFA SPOŁECZNA Wykorzystano następujące wskaźniki określające sytuację społeczną w roku 2015. Gęstość zaludnienia (liczba mieszkańców na km 2 ); Liczba przydzielonych świadczeń społecznych na 100 mieszkańców, Liczba mieszkań komunalnych przypadająca na 100 mieszkańców, Liczba bezrobotnych z wykształceniem gimnazjalnym i poniżej na 100 mieszkańców, Długotrwale bezrobotni (powyżej 24 miesięcy) na 100 mieszkańców, Liczba popełnionych przestępstw na 100 mieszkańców, Liczba popełnionych wykroczeń na 100 mieszkańców, Liczba pożarów, miejscowych zagrożeń i fałszywych alarmów na 100 mieszkańców, Liczba placówek oświatowych na 100 uczniów, Wyposażenie informatyczne placówek na 100 uczniów, Liczba organizacji społecznych na 100 mieszkańców, Dostęp do placówek sportowych, oświatowych i kulturalnych na 100 mieszkańców, Frekwencja wyborcza.
GĘSTOŚĆ ZALUDNIENIA
MIGRACJE Migracja za 2015 rok w Gminie Żyraków Sołectwo Przybyli spoza gminy Wymeldowani poza gminę Saldo Bobrowa 26 9 17 Bobrowa Wola 2 3-1 Góra Motyczna 13 13 0 Korzeniów 10 2 8 Mokre 3 3 0 Nagoszyn 12 10 2 Straszęcin 16 17-1 Wiewiórka 1 3-2 Wola Wielka 2 8-6 Wola Żyrakowska 7 5 2 Zasów 7 8-1 Zawierzbie 20 7 13 Żyraków 19 5 14 Razem 138 93 45
POMOC SPOŁECZNA Powody przyznania pomocy społecznej 221 221 107 113 3 3 2 24 52 9 11 5
POMOC SPOŁECZNA Największą liczbę świadczeń społecznych w przeliczeniu na 100 mieszańców przyznano na terenie sołectwa Korzeniów i sołectwa Mokre. Duża liczba świadczeń została także udzielona na terenie sołectw Nagoszyn i Zasów. W południowo zachodniej części gminy udzielono najmniej świadczeń.
Przyjętym wskaźnikiem opisującym możliwości sołectw w tym zakresie jest liczba mieszkań komunalnych na 100 mieszkańców. Im większa jest liczba posiadanego zasobu mieszkaniowego sołectwa tym dany obszar jest w stanie zapewnić lepsze warunki życia najuboższym mieszkańcom, i tym samym przeciwdziałać wykluczeniu społecznemu oraz nierówności bytowej i materialnej mieszkańców. MIESZKANIA KOMUNALNE
BEZPIECZEŃSTWO Bójki i pobicia, uszkodzenia ciała Uszkodzenia mienia Włamania Kradzieże Inne 2 8 9 13 30 Zakłócenie spokoju, porządku publicznego Kradzież Zniszczenie, uszkodzenie rzeczy Niezachowanie środków ostrożności przy trzymaniu zwierzęcia, drażnienie zwierzęcia 3 13 2 1
BEZPIECZEŃSTWO Największą liczbę przestępstw w przeliczeniu na 100 mieszkańców odnotowano na terenie sołectwa Straszęcin, Żyraków i Bobrowa. Najniższą wartość tego wskaźnika odnotowano na terenie sołectwa Wola Żyrakowska i Wola Wielka.
BEZPIECZEŃSTWO Największa liczba wykroczeń na 100 mieszkańców na terenie gminy została odnotowana na terenie sołectwa Straszęcin oraz Żyraków. Najmniej wykroczeń odnotowano w północnej części gminy.
BEZPIECZEŃSTWO Na terenie gminy Żyraków w roku 2015 odnotowano 105 wyjazdów Państwowej Staży Pożarnej, w tym: 41 wyjazdów dotyczyło pożarów, 61 wyjazdów dotyczyło miejscowych zagrożeń, 3 wyjazdy dotyczyły fałszywych alarmów. Na podstawie wskaźnika opisującego liczbę pożarów, miejscowych zagrożeń i fałszywych alarmów na km 2 sołectw Gminy Żyraków w roku 2015, można stwierdzić, że obszarami najbardziej problemowymi w omawianej skali są Straszęcin, Żyraków, Zawierzbie, Nagoszyn i Bobrowa Wola.
BEZROBOCIE Bezrobotni z podziałem na wyksztalcenie 197 203 110 54 72 wyższe policelne i średnie zawodowe średnie ogólnokształcące zasadnicze zawodowe gimnazjalne i poniżej
BEZROBOCIE Najwyższa wartość wskaźnika definiująca osoby długotrwale pozostające bez pracy w przeliczeniu na 100 mieszkańców występuje na terenie sołectwa Nagoszyn, Żyraków oraz Mokre. Sytuacja najlepiej kształtuje się na terenie sołectwa Wola Wielka.
BEZROBOCIE Liczba bezrobotnych na terenie gminy Żyraków w roku 2015 z podziałem na czas pozostawania bez pracy. Czas pozostawania bez pracy Liczba ogółem Liczba kobiet Liczba mężczyzn do 1 m-ca 50 23 27 1-3 m -cy 121 56 65 3-6 m-cy 121 62 59 6-12 m-cy 113 68 45 12-24 m-cy 79 52 27 powyżej 24 m-cy 165 108 57 Razem 649 369 280 Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Dębicy.
BEZROBOCIE Najwyższa wartość wskaźnika definiująca osoby długotrwale pozostające bez pracy w przeliczeniu na 100 mieszkańców występuje na terenie sołectwa Nagoszyn, Żyraków oraz Mokre. Sytuacja najlepiej kształtuje się na terenie sołectwa Wola Wielka.
BEZROBOCIE Stopa bezrobocia w ujęciu porównawczym. Obszar Wartość Gmina Żyraków 4,6 % Powiat Dębicki 11,4% Województwo Podkarpackie 13,2 %
DOSTĘP DO KULTURY, EDUKACJI, OŚRODKÓW ZDROWIA I SPORTU wskaźnikiem decydującym o stopniu zdegradowania obszarów zalicza się dostęp do placówek sportowych, oświatowych, kulturalnych i ochrony zdrowia na 100 mieszkańców. Na terenie gminy do obszarów problemowych w tym zakresie zaliczono sołectwa: Mokre, Bobrowa Wola oraz Zawierzbie.
AKTYWNOŚĆ SPOŁECZNA Aktywność społeczności lokalnej może mieć istotny wpływ na zmiany jakie zachodzą w ich otoczeniu. Jednym z przejawów takiej aktywności jest liczba organizacji pozarządowych działających na terenie gminy, na potrzeby niniejszego opracowania reprezentowana przez wskaźnik liczby organizacji społecznych przypadających na 100 mieszkańców.
Do organizacji społecznych działających na terenie gminy można zaliczyć: Bobrowskie Stowarzyszenie Aktywnych Łączymy Pokolenia w Bobrowej, Stowarzyszenie inicjatyw społecznych, kulturalnych, edukacyjnych, zdrowotnych Dębina, Stowarzyszenie Gospodyń Wiejskich GÓRZANKI w Górze Motycznej, Stowarzyszenie Przyjaciół Szkoły w Górze Motycznej, Stowarzyszenie "Nasz Korzeniów", Stowarzyszenie Łączymy Pokolenia Mokre Wczoraj i Dziś", Stowarzyszenie Nagoszyn otwarty na zmiany w Nagoszynie, Stowarzyszenie Mój Straszęcin, Stowarzyszenie Razem zdziałamy więcej w Straszęcinie, Stowarzyszenie Szkółka Piłkarska Straszęcin, Stowarzyszenie Przyjaciół Domu Dziecka "Hanka", Stowarzyszenie Koło Gospodyń Wiejskich im. Księżnej Heleny Jabłonowskiej w Straszęcinie, Stowarzyszenie Aktywnych Kobiet w Wiewiórce, Koło Gospodyń Wiejskich "Wolanki, Stowarzyszenie Przyjaciół Szkoły w Woli Wielkiej, Stowarzyszenie "Razem w przyszłość", Stowarzyszenie Zasowianki w Zasowie, Podkarpackie Stowarzyszenie Producentów Materiału Szkółkarskiego w Zasowie, Stowarzyszenie "Dla Zawierzbia", Stowarzyszenie na rzecz odnowy kapliczki w Żyrakowie, Stowarzyszenie Kobiet na Rzecz Środowiska Wiejskiego w Żyrakowie, Stowarzyszenie Orkiestra Dęta Gminy Żyraków. AKTYWNOŚĆ SPOŁECZNA
FREKWENCJA WYBORCZA Najniższa frekwencja została odnotowana na terenie sołectw: Straszęcin, Zawierzbie, Korzeniów, Bobrowa Wola. Najwyższa wartość tego wskaźnika została odnotowana na terenie Wiewiórka i Góra Motyczna.
STREFA GOSPODARCZA Liczba podmiotów gospodarczych z podziałem na sołectwa 184 147 71 24 86 23 16 59 47 26 32 43 94
PODMIOTY GOSPODARCZE Wskaźnikiem opisującym stan sytuacji gospodarczej na terenie gminy jest liczba podmiotów gospodarczych przypadająca na kilometr kwadratowy powierzchni danego sołectwa. Im mniej podmiotów znajduje się na danym obszarze tym zostaje sklasyfikowany on jako bardziej problemowy. Jak można zauważyć południowa część gminy jest bardziej rozwinięta gospodarczo.
STREFA FUNKCJONALNO - PRZESTRZENNA ZABYTKI Liczba zabytkow z podziałem na sołectwa 10 7 7 3 0 2 5 0 3 1 1 0 4
ZABYTKI Na potrzeby niniejszego opracowania przyjęty wskaźnik jako obszary bardziej problemowe wykazuje te, na których występuje wyższy stopień zagęszczenia zabytkami na km 2. Do obszarów najbardziej problemowych zaliczono teren sołectwa Straszęcin i Zasów.
ZDARZENIA DROGOWE Liczba zdarzeń drogowych z podziałem na sołectwa 23 21 5 2 5 6 1 4 3 3 1 8 9
ZDARZENIA DROGOWE W roku 2015 wskaźnik liczby zdarzeń drogowych na 100 mieszkańców przyjmował wartości od 0 do 1. Największe wartości tego wskaźnika odnotowano w Straszęcinie i Żyrakowie.
STREFA TECHNICZNA AZBEST Stopień degradacji budynków mieszkalnych analizowano za pomocą liczby budynków, które zawierają wyroby azbestowe na 1 km 2.
Ilość wyrobów zawierających azbest w poszczególnych miejscowościach Gminy Żyraków AZBEST Źródło: Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu gminy Żyraków na lata 2016-2032.
DIAGNOZA ZJAWISK SPOŁECZNYCH Aspekty społeczne Sołectwo 1.1 Gęstość zaludnienia na 1 km 2 1.2 Liczba przydzielonyc h świadczeń społecznych na 100 mieszkańców 1.3 Liczba mieszkań komunalnych przypadająca na 100 mieszkańców 1.4 Liczba popełnionych przestępstw na 100 mieszkańców 1.5 Liczba popełnionych wykroczeń na 100 mieszkańców 1.6 Liczba pożarów, miejscowych zagrożeń i fałszywych alarmów na 100 mieszkańców 1.7 Długotrwale bezrobotni (powyżej 24 miesięcy) na 100 mieszkańców 1.8 Bezrobotni z wykształcenie m gimnazjalnym i poniżej na 100 mieszkańców 1.9 Liczba placówek oświatowych na 100 mieszkańców 1.10 Wyposażenie informatyczn e placówek na 100 uczniów 1.11 Liczba organizacji społecznych na 100 mieszkańców 1.12 Dostęp do placówek sportowych, oświatowych, kulturalnych i ochrony zdrowia na 100 mieszkańców 1.13 Frekwencja wyborcza Wskaźnik drgradacji Bobrowa 0,88 0,23 0,98 0,84 0,52 0,36 0,61 0,40 0,62 0,81 0,96 0,36 0,74 8,31 Bobrowa Wola 0,92 0,31 1,00 0,74 0,00 0,96 0,43 0,89 0,00 1,00 0,96 1,00 1,00 9,21 Góra Motyczna 0,90 0,31 0,86 0,52 0,74 0,60 0,35 0,25 0,47 0,63 0,00 0,40 0,15 6,18 Korzeniów 0,93 1,00 1,00 0,55 0,00 0,71 0,70 0,97 0,26 0,41 0,90 0,58 0,92 8,93 Mokre 0,92 0,72 1,00 0,22 0,00 0,00 0,84 0,32 0,41 0,00 0,83 1,00 0,27 6,53 Nagoszyn 1,00 0,40 0,95 0,44 0,16 0,97 0,95 0,81 0,52 0,60 0,77 0,19 0,53 8,29 Straszęcin 0,59 0,00 0,93 1,00 1,00 0,91 0,67 1,00 0,73 0,66 0,71 0,54 0,92 9,66 Wiewiórka 0,99 0,21 0,00 0,44 0,00 0,38 0,62 0,28 0,40 0,64 1,00 0,32 0,00 5,28 Wola Wielka 0,93 0,33 1,00 0,00 0,42 0,58 0,00 0,22 0,70 0,30 0,88 0,49 0,23 6,08 Wola Żyrakowska 0,81 0,12 1,00 0,20 0,37 0,13 0,38 0,00 1,00 1,00 0,44 0,55 0,20 6,20 Zasów 0,60 0,61 0,71 0,77 0,29 1,00 0,59 0,52 0,37 0,47 0,52 0,64 0,75 7,84 Zawierzbie 0,00 0,06 1,00 0,44 0,83 0,86 0,45 0,14 1,00 1,00 0,87 1,00 0,83 8,48 Żyraków 0,61 0,02 0,66 0,95 0,49 0,84 1,00 0,55 0,65 0,46 0,71 0,00 0,32 7,26
DIAGNOZA ZJAWISK GOSPODARCZO PRZESTRZENNO -TECHNICZNO-ŚRODOWISKOWYCH Aspekty gospodarczo-środowiskowo-przestrzenno-techniczne Sołectwo Liczba podmiotów gospodarczych na 100 mieszkańców Liczba zabytków na 1 km 2 Liczba zdarzeń drogowych na 100 mieszkańców Liczba gospodarstw pokrytych azbestem na km 2 Wskaźnik degradacji Bobrowa 0,70 0,24 0,17 0,52 1,63 Bobrowa Wola 0,49 0,00 0,33 0,22 1,04 Góra Motyczna 0,25 0,21 0,28 0,51 1,25 Korzeniów 0,93 0,66 0,55 0,36 2,50 Mokre 1,00 0,00 0,01 0,63 1,64 Nagoszyn 0,84 0,32 0,10 0,77 2,03 Straszęcin 0,16 0,84 0,82 0,32 2,14 Wiewiórka 0,67 0,23 0,15 0,69 1,74 Wola Wielka 0,78 0,17 0,29 1,00 2,24 Wola Żyrakowska 0,74 0,22 0,00 0,17 1,13 Zasów 0,70 1,00 0,64 0,82 3,16 Zawierzbie 0,00 0,00 0,70 0,00 0,70 Żyraków 0,11 0,60 1,00 0,11 1,82
IDENTYFIKACJA OBSZARÓW ZDEGRADOWANYCH
IDENTYFIKACJA OBSZARU REWITALIZACJI Wyznaczony obszar rewitalizacji zajmuje 65,38 ha i zamieszkany jest przez 392 osoby. Wytypowany obszar rewitalizacji zajmuje 0,59 % powierzchni gminy oraz jest zamieszkały przez 2,83 % mieszkańców gminy.
PODOBSZARY REWITALIZACJI Podobszar I Podobszar obejmuje działki nr 975, 987, 1000, 696/63 i 867. Jest to teren niezamieszkały stanowiący drogi dojazdowe mieszkańców sołectwa Straszęcin. Drogi na terenie sołectwa są w bardzo złym stanie i uniemożliwiają bezpieczne poruszanie się mieszkańców. Zły stan dróg wpływa na pogłębianie się negatywnych zjawisk w aspekcie funkcjonalno przestrzennym. Liczba mieszkańców podobszaru niezamieszkały Powierzchnia podobszaru rewitalizacji 1,11 ha
Podobszar II PODOBSZARY REWITALIZACJI Podobszar obejmuje tereny obszaru Park przemysłowego Straszęcin obejmującego działki o numerach 48, 49, 50, 51, 474/1, 474/2, 474/4, 583/1, 583/2 i 579. Tereny te to obszar dawnego Kombinatu Rolno Przemysłowego Igloopol. W szczytowym momencie działalności Igloopolu pracowało prawie 35 tysięcy ludzi. Igloopol posiadał gospodarstwa rolne, chłodnie, zakłady przetwórstwa owocowo warzywnego, mięsnego, zakłady produkcji metalowej oraz własne ogólnospożywcze sklepy firmowe. Produkował żywność, napoje, samochody chłodnicze, maszyny rolnicze, materiały budowalne. Skala oddziaływania byłego Kombinatu Rolno Przemysłowego i jego inwestycji na rozwój Straszęcina był ogromny. Po likwidacji dawnych struktur kombinatu Rolno Przemysłowego, prywatyzacji i podziału jego majątku część obiektów położonych na terenie Straszęcina wydzierżawiono prywatnym firmom. Liczba mieszkańców podobszaru niezamieszkały Powierzchnia podobszaru rewitalizacji 52,93 ha
Podobszar III PODOBSZARY REWITALIZACJI Podobszar III obejmuje teren oczyszczalni ścieków na terenie sołectwa Straszęcin znajdującej się na działce 684/25 oraz drogi dojazdowej do terenu oczyszczalni nr 866. Modernizacja istniejącej oczyszczalni podyktowana jest koniecznością dostosowania jej parametrów pracy do obecnie obowiązujących przepisów i norm w zakresie oczyszczania ścieków. Obecnie stosowana technologia oraz urządzenia są przestarzałe i wymagają modernizacji, ponadto oczyszczalnia ścieków pracuje na granicy zaprojektowanych mocy przerobowych, co również jest przyczyną występowania uciążliwości. Konieczna jest także wymiana sieci kanalizacyjnej w związku z jej złym stanem technicznym. Liczba mieszkańców podobszaru niezamieszkały Powierzchnia podobszaru rewitalizacji 1,21 ha
Podobszar IV PODOBSZARY REWITALIZACJI Podobszar obejmuje teren kościoła wraz z parkingiem numery działek 593/5 i 593/17. W bliskim sąsiedztwie kościoła znajduje się grota solna, która stanowi niezagospodarowaną w żaden sposób atrakcję turystyczną. Teren znajdujący się wokół groty solnej oraz kościoła jest niezaniedbany i nieprzystosowany do komfortowego poruszania dla mieszkańców i turystów. Liczba mieszkańców podobszaru niezamieszkały Powierzchnia podobszaru rewitalizacji 1,86 ha
PODOBSZARY REWITALIZACJI Podobszar V Obszar rewitalizacji obejmuje centrum sołectwa Straszęcin, gdzie znajdują się budynki mieszkalne wielorodzinne (spółdzielnia mieszkaniowa), parkingi, drogi dojazdowe. W centrum Straszęcina znajduje także się Zespół dworsko parkowy, który odznacza się zaniedbaną przestrzenią wokół tego zabytkowego obiektu. W skład wyznaczonego obszaru rewitalizacji wchodzą także drogi dojazdowe na terenie gminy, będące w bardzo złym stanie technicznym, stanowiące realne niebezpieczeństwo dla mieszkańców gminy.
PODOBSZARY REWITALIZACJI
PODOBSZARY REWITALIZACJI Podobszar VI Obszar obejmuje działki 165, 363/6 oraz 703 stanowiące drogi dojazdowe do budynków mieszkalnych na terenie gminy Żyraków. Drogi dojazdowe do miejsc zamieszkania są w wyjątkowo złym stanie i nie pozwalają na swobodne i bezpieczne poruszanie się zarówno samochodem jak i pieszo. Liczba mieszkańców podobszaru niezamieszkały Powierzchnia podobszaru rewitalizacji 0,54 ha