Uniwersytecki Biuletyn Meteorologiczny Borucino ROK 213 KATEDRA METEOROLOGII I KLIMATOLOGII Instytut Geografii, Uniwersytet Gdański Nr 44 (93) ISSN 281-884X
Od Redakcji: Opracowanie i publikację warunków meteorologicznych na stacjach kaszubskich, z inicjatywy prof. M. Miętusa, kierownika Katedry Meteorologii i Klimatologii (KMiK) Uniwersytetu Gdańskiego, zapoczątkował dr J. Filipiak w czerwcu 26 r. Początkowo porównywane były dane ze stacji Borucino i Ostrzyce (Złota Góra). W styczniu 27 r. do analiz włączono kolejną stację kaszubską - Kościerzyna. Wszystkie dotychczasowe opracowania są dostępne w formacie.pdf, na stronie domowej Katedry: http://www.klimat.ug.edu.pl/?page_id=493 Począwszy od stycznia 29 r. analizy prowadzone są przez dra A. Wyszkowskiego. Od maja 21 r. ich wyniki ukazują się w postaci Uniwersyteckiego Biuletynu Meteorologicznego, a począwszy od lipca 21, oprócz analiz porównawczych, w Biuletynie zamieszczana jest ogólna ocena warunków meteorologicznych Borucina za dany miesiąc, opracowywana przez dra M. Marosza. Uzupełniają ją wykresy zmienności natężenia promieniowania, a od stycznia 211 również wykresy przedstawiające zachmurzenie i usłonecznienie. Począwszy od stycznia 214, na stronie domowej Katedry, w trybie on line, dostępne są również bieżące wyniki pomiarów z Borucina i Kampusu UG w Oliwie. Pierwszy Biuletyn ujmujący w sposób syntetyczny zmienność warunków meteorologiczne w Borucinie dotyczący całego roku został opublikowany w roku 213 - numer 31 (8). Uniwersytecki Biuletyn Meteorologiczny Adres redakcji: Katedra Meteorologii i Klimatologii Instytut Geografii, Uniwersytet Gdański 8-958 Gdańsk, ul. Bażyńskiego 4, B-326 tel. 58-523-65-24, e-mail: klimat@ug.gda.pl Redaktor Naczelny: Andrzej Wyszkowski (geoaw@ug.gda.pl) Projekt graficzny i skład: Andrzej Wyszkowski Wydawca: Katedra Meteorologii i Klimatologii IG UG Uniwersytecki Biuletyn Meteorologiczny ROK 213 2
Spis treści: Objaśnienia i założenia metodyczne... 4 Lokalizacja stacji meteorologicznej w Borucinie... 6 Zachmurzenie ogólne... 7 Usłonecznienie... 8 Dni pogodne... 1 Dni pochmurne... 11 Maksymalne natężenie promieniowania całkowitego... 12 Temperatura powietrza (2m)... 13 Kalendarz warunków termicznych miesięcy... 14 Anomalie średniej rocznej temperatury powietrza... 14 Temperatury powietrza przy gruncie (5 cm)... 15 Wilgotność względna powietrza... 16 Prędkość wiatru... 17 Róże kierunkowo-prędkościowe wiatru... 18 Opady atmosferyczne... 21 Kalendarz warunków pluwialnych miesięcy... 22 Anomalie średnich rocznych sum opadów... 22 Pokrywa śnieżna... 23 Temperatura wody w jeziorze Raduńskim Górnym... 24 Uniwersytecki Biuletyn Meteorologiczny ROK 213 3
Objaśnienia i założenia metodyczne 1. Biuletyn został opracowany na podstawie analizy statystycznej zweryfikowanych danych meteorologicznych rejestrowanych na stacji klimatologicznej w Borucinie. Pomiary w roku 213 wykonywane były z pomocą automatycznego systemu pomiarowego firmy Vaisala (MILOS 5). Pomiary w okresie 1971-2 wykonywane były metodami tradycyjnymi trzy razy na dobę, o godz. 7., 13. i 19. UTC. Stacja automatyczna jest ustawiona w bezpośrednim sąsiedztwie klatek meteorologicznych, w których pomiary są prowadzone począwszy od roku 196. 2. Zachmurzenie ogólne przedstawiono w skali 8-stopniowej (oktantach). Liczbę dni pogodnych (n<1,6) oraz dni pochmurnych (n>6,4) obliczono dla miesięcy i sezonów (ZIMA: grudzień-luty, WIOSNA: marzec-maj, LATO: czerwiec-sierpień, JESIEŃ: wrzesień-listopad, ROK: styczeń-grudzień). 3. Temperatura średnia dobowa obliczana była wg wzoru: T śr.dob. =(t min + t max + t 6 + t 18 )/4 4. Anomalie średniej rocznej temperatury powietrza wyznaczono jako odchylenie średniej rocznej temperatury powietrza danego roku od średniej rocznej obliczonej dla 3-lecia 1971-2. 5. Kalendarz warunków termicznych miesięcy opracowano w oparciu o 11-klasową klasyfikację kwantylową (Miętus i in. 22). Wartości kwantyli empirycznego rozkładu średniej dobowej temperatury powietrza obliczone były dla okresu 1961-2. Rząd kwantyli Charakter termiczny Rząd kwantyli Charakter termiczny (%) miesiąca (%) miesiąca > 95 ekstremalnie ciepły 4,1-6, NORMALNY 9,1-95, anomalnie ciepły 3,1-4, lekko chłodny 8,1-9, bardzo ciepły 2,1-3, chłodny 7,1-8, ciepły 1,1-2, bardzo chłodny 6,1-7, lekko ciepły 5,1-1, anomalnie chłodny 4,1-6, NORMALNY 5, ekstremalnie chłodny Uniwersytecki Biuletyn Meteorologiczny ROK 213 4
6. Wiatr. Średnią dobową prędkość wiatru dla okresu 1971-2 obliczano jako średnią arytmetyczną wyników pomiarów z godz. 7., 13. i 19. UTC. Róże kierunkowo-prędkościowe wykreślono na podstawie cogodzinnych pomiarów stacji MILOS 5. Prędkości zaklasyfikowano do pięciu klas: >-2, >2-4, >4-8, >8-1 i >1 ms -1. 7. Anomalie rocznej sumy opadów wyznaczono, jako odchylenie średniej rocznej sumy opadów danego roku od średniej rocznej obliczonej dla 3-lecia 1971-2. 8. Kalendarz warunków pluwialnych miesięcy opracowano w oparciu o 5-klasową klasyfikację kwantylową (Miętus i in. 25). Wartości progowe kwantyli miesięcznych sum opadów obliczone były dla okresu 1961-2. Rząd kwantyli 1% (1% - 3%> Suchy Klasa opadu Ekstremalnie suchy (3% - 7%) NORMALNY <7% - 9%) Wilgotny 9% Skrajnie wilgotny 9. Pokrywa śnieżna. Charakterystyka opracowywana była dla sezonu zimowego obejmującego trzy kolejne miesiące (grudzień - luty) oraz dla pozostałych miesięcy, w których pokrywa występowała. 1. Temperatura wody w jeziorze Raduńskim Górnym. Ten element został uwzględniony ze względu na położenie ogródka meteorologicznego w bezpośrednim sąsiedztwie dużego jeziora rynnowego i jego oddziaływanie na warunki termiczno-wilgotnościowe w rejonie Stacji. Miętus M., Owczarek M., Filipiak J., 22, Warunki termiczne na obszarze Wybrzeża i Pomorza w świetle wybranych klasyfikacji, Mat. Bad. IMGW, s. Meteorologia, 36. Miętus M., Filipiak J., Owczarek M., Jakusik E., 25, Zmienność warunków opadowych w rejonie polskiego wybrzeża Morza Bałtyckiego w świetle kwantylowej klasyfikacji opadowej, Mat. Bad. IMGW, s. Meteorologia, 37. Uniwersytecki Biuletyn Meteorologiczny ROK 213 5
Lokalizacja stacji meteorologicznej UG w Borucinie BORUCINO szerokość geogr. 54 15 N długość geogr. 17 59 E wysokość n.p.m. 163 m Uniwersytecki Biuletyn Meteorologiczny ROK 213 6
ZACHMURZENIE (oktanty) 8, 6, 4, 2,, Średnie zachmurzenie 7,3 7,3 6,3 6,5 6,5 6,5 6, 6, 5,4 5, 5,2 5,4 5, 5,1 4,6 4,8 4,7 4,7 4,3 4,2 4,3 4,3 4,5 4,4 213 1971-2 1,5 1,,5, -,5-1, Anomalie średniego zachmurzenia 1,3 1,,5,, -,2 -,2 -,5 -,4 -,5 -,8 -,7 8, 6, 4, 4,8 4,9 4,3 Średnie zachmurzenie 7,2 6,3 6,5 6,3 5,5 5,7 4,6 1,2,9,6,3 Anomalie średniego zachmurzenia,9,2 2,,, 213 1971-2 -,3 -,6 -,1 -,2 -,3 Uniwersytecki Biuletyn Meteorologiczny ROK 213 7
USŁONECZNIENIE (godz.) 1, 8, 6, 4, 2,, Usłonecznienie średnie dobowe 8,3 7,3 7,4 7,2 7,3 7,4 6,8 6,1 6,2 5,4 5,1 4,4 4,4 4,4 4,1 3,3 3, 2,6 2,3 2,2,5,6,4,4 213 1971-2, -,5-1, -1,5-2, -2,5-3, Anomalie usłonecznienia średniego dobowego, -,1 -,1 -,7 -,7-1,2-1,1-1,5-1,8-1,8-2,2-2,7 8, 6, 4, 2,, Usłonecznienie średnie dobowe 7,4 6,9 6,3 5,5 5, 3,9 3,9 2,6 2,6,7 213 1971-2, -,4 -,8-1,2-1,6-2, Anomalie usłonecznienia średniego dobowego -,5 -,8-1,1-1,3-1,9 Uniwersytecki Biuletyn Meteorologiczny ROK 213 8
USŁONECZNIENIE (godz.) 25 2 15 1 5 Sumy usłonecznienia 229,9 222,2 219,9 211,7 213,7 215,3 23, 191,1 161,3 156, 135,2 13,8 129,8 96,4 94 93,2 48,1 27,3 35,8 16,3 18,2 21,5 11,5 13,3 213 1971-2 6 4 2-2 -4 Anomalie sum usłonecznienia 38,8 16,9 5,3 8,5 1,,8-11, -8,2-18,2-24,2-24,3-29,9 18 15 12 9 6 3 Sumy usłonecznienia 1425,5 147, 633,2 632,1 58,8 482,3 236,3 258,8 62,7 96,9 213 1971-2 4 2-2 -4-6 Anomalie sum usłonecznienia 26,5 1,1-22,5-34,2-44,5 Uniwersytecki Biuletyn Meteorologiczny ROK 213 9
DNI POGODNE 6 6 Liczba dni pogodnych 5,4 4 Anomalie liczby dni pogodnych 5 3 2 4 3,7 3,3 3 33,2 3,3 3 3 2,6 3,1 2,3 2,1 2 2 1 1 1, 1,3 213 1971-2 2-2 -4 2,3,7,4,7 -,2-1,1-1,3 -,5-1, -2,3-2,4-2,1 4 Liczba dni pogodnych 34,8 Anomalie liczby dni pogodnych, 3 2 1 27 11 12,4 1 1, 6,7 5,7 4 2 213 1971-2 -3-6 -9-1,4-2,7-3,7-7,8 Uniwersytecki Biuletyn Meteorologiczny ROK 213 1
DNI POCHMURNE Liczba dni pochmurnych Anomalie liczby dni pochmurnych 28 24 2 16 12 8 4 25 23 2,5 19,6 18,9 18 17 15,6 13,8 12 12,6 9 9,8 1,3 1 8 6,8 7,9 7,3 6,7 7 5 2 3 213 1971-2 9 6 3-3 -6-9 7,4 5,4 5,2-1,8-2,3-1,9-2,6-2,5-3,7-3,3-4,8-5,9 16 12 Liczba dni pochmurnych 139 149,8 8 4 Anomalie liczby dni pochmurnych 5,3 8 4 61 55,7 41,8 29 3,4 34 21,9 1 213 1971-2 -4-8 -12-16 -1,4-7,8-11,9-1,8 Uniwersytecki Biuletyn Meteorologiczny ROK 213 11
MAKSYMALNE DOBOWE NATĘŻENIE PROMIENIOWANIA CAŁKOWITEGO (Wm -2 ) 14 12 1 8 6 4 2 Brak danych 1-sty 1-lut 1-mar 1-kwi 1-maj 1-cze 1-lip 1-sie 1-wrz 1-paź 1-lis 1-gru Uniwersytecki Biuletyn Meteorologiczny ROK 213 12
TEMPERATURA POWIETRZA ( C) 2 m Średnia temperatura powietrza Anomalie temperatury powietrza 2, 15, 1, 5, 4, 2,, -2, -,7,6 -,2 2,5 1,8 1,4 1,1 -,2 1,7 2, 2,9, -4, -5, 213 1971-2 -6, -4,4 Średnia temperatura powietrza Anomalie temperatury powietrza 2, 16, 12, 8, 4, 5,2 6, 17,4 15,9 8,7 7,6 7,7 7, 2, 1,5 1,,5, 1,5 1,1,7, -,5-4, -2,1-1,4 213 1971-2 -1, -1,5 -,8 -,7 Uniwersytecki Biuletyn Meteorologiczny ROK 213 13
KALENDARZ WARUNKÓW TERMICZNYCH MIESIĘCY 1 Ekstremalnie ciepły 2 Anomalnie ciepły 3 Bardzo ciepły 4 Ciepły 5 Lekko ciepły 6 Normalny 7 Lekko chłodny 8 Chłodny 9 Bardzo chłodny 1 Anomalnie chłodny 11 Ekstremalnie chłodny 213 6 6 9 6 4 4 4 4 6 5 5 4 ANOMALIE ŚREDNIEJ ROCZNEJ TEMPERATURY POWIETRZA ( C) Uniwersytecki Biuletyn Meteorologiczny ROK 213 14
TEMPERATURA POWIETRZA PRZY POWIERZCHNI GRUNTU ( C) - 5 cm 2 2 17,9 15 15 1 5 1 5 5,4 8,5 7,7-5 -5-2,3 Pomiary temperatury powietrza na wysokości 5 cm nad powierzchnią gruntu w Borucinie rozpoczęto dopiero w 25 roku, tj. po uruchomieniu pomiarów automatycznych, stąd brak odniesienia tego elementu do wielolecia 1971-2 Uniwersytecki Biuletyn Meteorologiczny ROK 213 15
WILGOTNOŚĆ WZGLĘDNA POWIETRZA (%) Średnia wilgotność względna Anomalie wilgotności względnej 1 1 9,1 9 8 6,4 8 7 6 4 4,4 5,1 3,3 4,2 3,6 6 5 213 1971-2 2-2 1,8 1,1,2,6-1,3 Średnia wilgotność względna Anomalie wilgotności względnej 1 8 76,4 73 76,1 73 86,8 94,1 85 87 82,9 8 8 6 7,1 6 4 4 3,4 3,1 2,9 2 2 1,8 213 1971-2 Uniwersytecki Biuletyn Meteorologiczny ROK 213 16
PRĘDKOŚĆ WIATRU (ms -1 ) Średnia prędkość wiatru Anomalie średniej miesięcznej prędkość wiatru 5, -,2 4, -,6 3, -1, 2, 1,, 213 1971-2 -1,4-1,8-2,2-1,2-1,2-1,4-1,5-1,5-1,5-1,6-1,6-1,7-1,8-1,9 sty lut mar kwi maj cze lip sie wrz paź lis Średnia prędkość wiatru Anomalie średnich sezonowych prędkości wiatru 5, 4, 3, 2, 1,, 4,4 3,9 3,8 3,8 3,2 2,3 2,4 2,3 2, 1,8 213 1971-2, -,5-1, -1,5-2, -2,5-3, -1,6-1,4-1,4-1,5-2,4 Uniwersytecki Biuletyn Meteorologiczny ROK 213 17
KIERUNEK i PRĘDKOŚĆ WIATRU WIOSNA (marzec maj) LATO (czerwiec - sierpień) NW NNW N NNE NE > - 2 >2-4 >4-8 >8-1 >1 m. s -1 NW NNW N NNE NE > - 2 >2-4 >4-8 >8-1 >1 m. s -1 WNW ENE WNW ENE W E % 5% 1% 15% 2% 25% W E % 5% 1% 15% 2% 25% WSW ESE WSW ESE SW SE SW SE SSW S SSE SSW S SSE Uniwersytecki Biuletyn Meteorologiczny ROK 213 18
KIERUNEK i PRĘDKOŚĆ WIATRU JESIEŃ (wrzesień - listopad) ZIMA (grudzień - luty) NW NNW N NNE NE > - 2 >2-4 >4-8 >8-1 >1 m. s -1 NW NNW N NNE NE > - 2 >2-4 >4-8 >8-1 >1m. s -1 WNW ENE WNW ENE W E % 5% 1% 15% 2% 25% W E % 5% 1% 15% 2% 25% WSW ESE WSW ESE SW SE SW SE SSW S SSE SSW S SSE Uniwersytecki Biuletyn Meteorologiczny ROK 213 19
KIERUNEK i PRĘDKOŚĆ WIATRU ROK (styczeń - grudzień) N NW NNW NNE NE > - 2 >2-4 >4-8 >8-1 >1m. s -1 WNW ENE W E % 5% 1% 15% 2% 25% WSW ESE SW SE SSW S SSE Uniwersytecki Biuletyn Meteorologiczny ROK 213 2
OPADY ATMOSFERYCZNE (mm) 1 8 6 4 2 Sumy opadów atmosferycznych 8,6 82,8 75,3 66,9 66,1 61,8 61,6 62,1 62,9 58,6 59,1 56,2 57, 54,2 54,2 47,7 41,3 38, 39, 34,3 36,3 31,4 27,4 7,8 213 1971-2 3 2 1-1 -2-3 -4-5 Anomalie sum opadów atmosferycznych 18,5 16,7 8,5 3,7 4,8-8,9-4,4-4,9-13,7-23,9-33,5-35,5 Sumy opadów atmosferycznych Anomalie sum opadów atmosferycznych 8 6 4 2 667,4 595, 24,2 173,6 176,187,6 134,6 97, 122,2 141, 213 1971-2 -2-4 -6-8 -1-11,6-18,8-37,6-3,6-72,4 Uniwersytecki Biuletyn Meteorologiczny ROK 213 21
KALENDARZ WARUNKÓW PLUWIALNYCH MIESIĘCY 2 ekstremalnie wilgotny 1 wilgotny normalny -1 suchy -2 ekstremalnie suchy ANOMALIE ŚREDNICH ROCZNYCH SUM OPADÓW (mm) 3 2 1-1 -2 a = 23,4 mm/1 lat -3 196 1964 1968 1972 1976 198 1984 1988 1992 1996 2 24 28 212 Uniwersytecki Biuletyn Meteorologiczny ROK 213 22
POKRYWA ŚNIEŻNA Liczba dni z pokrywą Skumulowana grubość pokrywy śnieżnej (cm) 2 15 1 5 18 18 16 15 16 11 11 4 4 3 3 1 sty lut mar kwi paź lis gru 1971-2 213 3 25 2 15 1 5 252,6 261,5 146,7 99,9 26, 42, 3, 26, 32, 4,7,,, 11, sty lut mar kwi paź lis gru 1971-2 213 2 15 1 5 Średnia grubość pokrywy (cm) 15,5 14,9 13,5 5,4 5,9 1,4 2,8 1,9 1, 1, 3,7 1,7 9,3 sty lut mar kwi paź lis gru 6 5 4 3 2 1 Maksymalna grubość pokrywy (cm) 5 47 39 33 28 22 7 11 1 13 2 1 7 sty lut mar kwi paź lis gru 1971-2 213 1971-2 213 Uniwersytecki Biuletyn Meteorologiczny ROK 213 23
TEMPERATURA WODY ( C) w JEZIORZE RADUŃSKIM GÓRNYM (-4 cm) 25, 2, 15, 1, 5,, Temperatura wody 1971-2 213 3, 2, 1,, -1, -2, Anomalie temperatury wody 2,3 2,4 1,8 1,6 1,,7 1,2 1,,2 -,2-1,2-1,5 25, 2, Temperatura wody 2,1 18,2 2,5 2, Anomalie temperatury wody 1,9 15, 1, 5,, 1,8 11,8 9,41,2 6,6 6,5 2,1 2,4 1971-2 213 1,5 1,,5, -,5 1,,8,3 -,1 Uniwersytecki Biuletyn Meteorologiczny ROK 213 24
Stacja UG w Borucinie (fot. A.Wyszkowski) Uniwersytecki Biuletyn Meteorologiczny ROK 213 25