STATUT KAPITUŁY KATEDRALNEJ KATOWICKIEJ NOTA HISTORYCZNA. Papież Pius XI bullą Divina disponente clementia z dnia 22 stycznia 1926 roku ustanowił katowicką kapitułę katedralną. Statuty tejże (Statuta Capituli Katowicensis) zatwierdzone zostały przez biskupa Arkadiusza Lisieckiego dnia 4 marca 1927 roku. Dwukrotnie dokonywano w nich zmian zatwierdzanych przez katowickich biskupów: biskupa Stanisława Adamskiego w roku 1937, oraz arcybiskupa Damiana Zimonia, po tym, jak bullą Totus Tuus Poloniae Populus papież Jan Paweł II diecezję katowicką przekształcił w archidiecezję. Wówczas to Statuta Capituli Katowicensis zastąpione zostały przez Statut Kapituły Metropolitalnej Katowickiej (17.11.2006 r.). NOTA PRAWNA. Zgodnie z obowiązującym prawem kapituła kanoników może być katedralna lub kolegiacka i stanowi kolegium kapłanów, którego zadaniem jest sprawowanie bardziej uroczystych czynności liturgicznych w kościele katedralnym lub kolegiackim. Kapituła katedralna wypełnia ponadto zadania zlecone jej przez prawo lub przez biskupa diecezjalnego (por. kan. 503). Każda kapituła, tak katedralna, jak i kolegiacka, powinny mieć własne statuty, sporządzone zgodnym z prawem aktem kapitulnym i zatwierdzone przez biskupa diecezjalnego. Statutów tych nie wolno zmieniać ani znosić, jak tylko za aprobatą biskupa diecezjalnego (por. kan. 505). Niniejszy Statut kapituły katedralnej katowickiej wchodzi w życie z dniem jego zaaprobowania przez arcybiskupa katowickiego Wiktora Skworca, tj. dn. 14 listopada 2012 r., zastępując tym samym obowiązujący dotychczas Statut Kapituły Metropolitalnej Katowickiej. 1
ROZDZIAŁ I POSTANOWIENIA OGÓLNE 1. Kapituła Katedralna Katowicka, zwana dalej Kapitułą, jest powołanym zgodnie z kan. 503 Kodeksu Prawa Kanonicznego kolegium kapłanów pełniącym zadania wynikające z prawa powszechnego i partykularnego, a także zlecone przez Arcybiskupa Katowickiego. 2. Kapituła Katedralna Katowicka, ustanowiona dekretem Stolicy Apostolskiej z dnia 22 stycznia 1926 roku jest publiczną osobą prawną mocą kan. 116 KPK, a także art. 8, ust. 1, pkt 2 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Polsce (Dziennik Ustaw Nr 29, poz. 154). 3. Kapituła ma własny herb i posługuje się własną okrągłą pieczęcią z napisem: CAPITULUM CATHEDRALE KATOVICENSE. Pieczęć ta przechowywana jest w siedzibie Kurii Metropolitalnej w Katowicach. 4. Kapituła, jako osoba prawna, jest podmiotem zdolnym do nabywania, przyjmowania, posiadania, zarządzania oraz alienowania dóbr doczesnych, zgodnie z prawem (kan. 1255). 5. Dobra doczesne będące własnością Kapituły mogą być przeznaczone wyłącznie na cele określone przez Arcybiskupa Katowickiego. ROZDZIAŁ II CZŁONKOWIE KAPITUŁY 6. W skład Kapituły wchodzi 12 kanoników gremialnych oraz kanonicy honorowi w liczbie nieokreślonej. 7. Kanoników gremialnych i honorowych, po wysłuchaniu zdania Kapituły, mianuje Arcybiskup Katowicki (kan. 509 1). Zdanie w tej sprawie mogą wyrazić poszczególni kanonicy gremialni nie będąc zgromadzeni na zebraniu zwyczajnym czy nadzwyczajnym. 8. Kanonikiem honorowym może być mianowany także kapłan nie należący do Archidiecezji Katowickiej. 9.Objęcie godności kanonika następuje przez złożenie wobec przewodniczącego Kapituły wyznania wiary według formuły zatwierdzonej przez Stolicę Apostolską. 10.Każdy nowo mianowany kanonik otrzymuje oznakę kanonicką (distinctorium) i tekst Statutu Kapituły. Oznaka kanonicka jest własnością Kapituły. Nowo mianowani kanonicy zobowiązani są do poświadczenia tego w formie pisemnej tak przed jej przyjęciem, jak i w sporządzonym przez siebie zgodnie z normami prawa - testamencie. ROZDZIAŁ III OBOWIĄZKI KANONIKÓW 11. 1. Kanonicy zobowiązani są do uczestnictwa w liturgii sprawowanej: 2
a) w katedrze Chrystusa Króla w Katowicach: w jej uroczystość patronalną (Uroczystość Jezusa Chrystusa Króla Wszechświata) w uroczystość rocznicy jej poświęcenia w uroczystość św. Jacka, patrona Archidiecezji Katowickiej w rocznicę święceń biskupich Arcybiskupa Katowickiego. b) w parafii Imienia Najświętszej Maryi Panny i świętego Bartłomieja Apostoła w Piekarach Śląskich w czasie dorocznych pielgrzymek stanowych mężczyzn i kobiet. 2. Zachęca się członków Kapituły, by w miarę możliwości uczestniczyli również w porannej liturgii Wielkiego Piątku i Wielkiej Soboty w kościele katedralnym. 3. W trakcie powyższych celebracji kanoników obowiązuje strój chórowy. 12. Za zmarłego kanonika każdy z członków Kapituły zobowiązany jest odprawić przynajmniej jedną Mszę św. ROZDZIAŁ IV URZĘDY W KAPITULE 13. Dla właściwej realizacji celów Kapituły i jej prawidłowego funkcjonowania ustala się w niej następujące urzędy: przewodniczącego, zastępcy przewodniczącego, kanonika penitencjarza i sekretarza. 14. Przewodniczącego, jego zastępcę i sekretarza wybierają na sześć lat w tajnym głosowaniu kanonicy gremialni. Wybranego przez Kapitułę przewodniczącego zatwierdza Arcybiskup Katowicki (por. kan. 509 1). W przypadku odmowy zatwierdzenia należy dokonać ponownego wyboru. 15. Do zadań przewodniczącego należy: zwoływanie zebrań Kapituły i prowadzenie obrad oraz reprezentowanie Kapituły na zewnątrz. W przypadku jego nieobecności, bądź przeszkody w spełnieniu powyższych czynności, jego obowiązki pełni zastępca przewodniczącego lub najstarszy według nominacji kanonik gremialny. 16. Kanonika penitencjarza mianuje na czas nieokreślony spośród kanoników gremialnych Arcybiskup Katowicki. Powinien on w miarę swoich możliwości sprawować sakrament pokuty w kościele katedralnym, w pobliżu którego, o ile to możliwe, powinien zamieszkiwać. Uprawnienia kanonika penitencjarza określa kan. 508 1 KPK 17. Sekretarz Kapituły sporządza protokoły z jej posiedzeń Kapituły, prowadzi zleconą przez przewodniczącego korespondencję Kapituły oraz jej księgę personalną, troszczy się też o jej archiwum. 18. Kanonicy gremialni w Kapitule z chwilą ukończenia 75 roku życia przestają pełnić w niej urzędy i nabywają status kanoników seniorów. 19. Kanonicy nie otrzymują żadnego dodatkowego wynagrodzenia z racji należenia do Kapituły. 3
ROZDZIAŁ V STRÓJ CHÓROWY KANONIKÓW 20. 1. Strój chórowy kanoników gremialnych stanowi: czarna sutanna z fioletową obszywką, fioletowymi guzikami, komża, fioletowa pelerynka z fioletową obszywką i z fioletowymi guzikami oraz pierścień i oznaka kanonicka. 2. Strój chórowy kanoników honorowych stanowi: czarna sutanna z fioletową obszywką, fioletowymi guzikami, komża, czarna pelerynka z fioletową obszywką i z fioletowymi guzikami oraz pierścień i oznaka kanonicka. 21. Strój ten kanonicy poza określonymi wyżej celebracjami mogą nosić wyłącznie na terenie Archidiecezji Katowickiej: w czasie uroczystych nabożeństw w kościele katedralnym, jak również w celebracjach mających miejsca na terenie parafii Archidiecezji Katowickiej. Poza Archidiecezją Katowicką kanonicy mogą nosić strój chórowy jedynie wówczas gdy towarzyszą Arcybiskupowi lub reprezentują: Arcybiskupa, Archidiecezję Katowicką albo Kapitułę. ROZDZIAŁ VI ZEBRANIA KAPITUŁY 22. Zebrania Kapituły mogą być zwyczajne i nadzwyczajne, zaś ich program ustala przewodniczący. 23. Zebranie zwyczajne odbywa się co roku w tygodniu przed uroczystością Jezusa Chrystusa, Króla Wszechświata, zaś nadzwyczajne wyłącznie na polecenie Arcybiskupa Katowickiego. 24. Przewodniczący Kapituły w powiadomieniu o zebraniu podaje informację o programie zebrania i o sprawach, które mają być rozważane czy załatwiane. Gdy z jakiegokolwiek powodu powiadomienia nie może dokonać przewodniczący, czyni to jego zastępca. 25. Kanonicy, którzy z jakiegokolwiek powodu nie mogą wziąć udziału w zebraniu, powinni na piśmie powiadomić o tym przewodniczącego Kapituły. 26. Protokoły z zebrań są przedstawiane do akceptacji na kolejnym zebraniu Kapituły. Podpisuje je przewodniczący i sekretarz. ROZDZIAŁ VII DECYZJE PODEJMOWANE PRZEZ KAPITUŁĘ 27. Głos decydujący przysługuje jedynie kanonikom gremialnym. Kanonicy honorowi mogą jednakże wyrazić swoje opinie. 28. Do ważności postanowień podejmowanych przez Kapitułę wymagane jest, by każdy kanonik gremialny otrzymał pisemne zawiadomienie o zebraniu. 29. Przy wyborze przewodniczącego Kapituły wybrany zostaje ten, który otrzymał bezwzględną większość głosów, przy obecności przynajmniej połowy uprawnionych do głosowania. Jeśli po jednym głosowaniu nie dokonano wyboru, należy głosować 4
na dwóch kandydatów, którzy otrzymali największą ilość głosów. Gdyby obaj otrzymali jednakową ilość głosów, za wybranego należy uznać tego, który jest starszy nominacją na kanonika. 30. Przy głosowaniu w innych sprawach decyduje zdanie bezwzględnej większości obecnych. W przypadku równej ilości głosów przeważa głos prowadzącego zebranie. 31. Kanonicy zobowiązani są do zachowania tajemnicy o sprawach mających charakter poufny, rozpatrywanych w czasie posiedzeń Kapituły. Niniejszy statut został przyjęty na zebraniu Kapituły w dniu 14 listopada 2012 roku. Nie może on zostać zmieniony ani zniesiony, jak tylko za aprobatą Arcybiskupa Katowickiego (kan. 504). Stosownie do postanowienia kan. 505 KPK zatwierdzam powyższy Statut Kapituły Metropolitalnej Katowickiej. Ks. Adam Pawlaszczyk Kanclerz Kurii Metropolitalnej + Wiktor SKWORC Arcybiskup Metropolita Katowicki Katowice, dnia 14.11.2012 r. VA I 7233/12 5