6.2 Prognoza, cele strategiczne i harmonogram działań. Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr XXV/230/14 Rady Gminy Brańsk z dnia 23 lipca 2014r. Zgodnie z prognozą Oceny Zasobów Pomocy Społecznej za lata 2012-2013 prezentowaną podczas sesji Rady Gminy Brańsk przez GOPS oraz na podstawie wniosków ze spotkania Zespołu ds. Wdrażania, Monitoringu strategii dokonano analizy celów, kierunków działania oraz harmonogramu strategii. Wśród najważniejszych rekomendacji i nowych prognoz OZPS na najbliższe dwa lata wskazano: 1) Uruchomienie nakładów na usługi opiekuńcze w gminie. W związku z zachodzącymi procesami demograficznymi w gminie ( wzrost liczby osób w wieku poprodukcyjnym). Z roku na rok wieszają się nakłady finansowe związane z ponoszeniem odpłatności za pobyt mieszkańców gminy w domach pomocy społecznej. Należy rozważyć realizację usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania, które są inną formą pomocy osobom, które z powodu wieku lub choroby wymagają pomocy innych. Realizacja cel I strategii. 2) Promocja i rozwój wolontariatu. Ważnym aspektem jest zwiększenie społecznego zaangażowania mieszkańców gminy Brańsk w obszarach życia społecznego. Zaangażowanie ludzi dobrej woli może usprawnić działania ośrodka pomocy społecznej. Realizacja- cel IV strategii 3) Zabezpieczenie środków na realizację zadań wynikających z ustawy o wspieraniu strategii. rodziny i systemie pieczy zastępczej. Dotyczy to szczególnie organizacji wsparcia dla rodzin z problemami opiekuńczo-wychowawczymi ( zatrudnienia asystenta rodziny od 2015 roku). Realizacja- cel II strategii Poniższe zapisy aktualizują dokument zgodnie z systemem zarządzania realizacją
Lp. Kierunki realizacyjne (działania) Odpowiedzialny Realizatorzy Ramy finansowe Oczekiwane rezultaty Wskaźniki CEL STRATEGICZNY NR 1 WZROST INTEGRACJI OSÓB STARSZYCH NIEPEŁNOSPRAWNYCH Cel operacyjny nr 1.1. Profesjonalna opieka dzienna nad osobami starszymi i niepełnosprawnymi 1.1.1. Świadczenie pomocy sąsiedzkiej GOPS GOPS, mieszkańcy poszczególnych sołectw sponsorzy, częściowa odpłatność osoby starszej poprawienie jakości życia osób starszych i niepełnosprawnych osób świadczących pomoc sąsiedzką, osób, którym udzielono pomocy 1.1.2. 1.1.3. Przygotowanie do świadczenia i Świadczenie usług opiekuńczych dziennych w miejscu zamieszkania i specjalistycznych dla osób starszych i niepełnosprawnych Kierowanie do domów pomocy społecznej osób wymagających całodobowej opieki. GOPS GOPS, budżet państwa, dotacje i, sponsorzy GOPS GOPS budżet gminy i poprawienie jakości życia osób starszych i niepełnosprawnych zapewnienie całodobowej opieki usług, osób, którym udzielono pomocy osób skierowanych do DPS 1.1.4. Nawiązanie współpracy z podmiotem prowadzącym na terenie gminy dzienny oddział ośrodka dla osób przewlekle chorych Gmina, GOPS GOPS wkład własny Nawiązanie współpracy w celu kierowania osób wymagających j opieki do oddziału dziennego osób korzystających z pomocy dziennego ośrodka
1.1.5. Współpraca z podmiotem prowadzącym na terenie gminy całodobowy ośrodek dla osób przewlekle chorych Gmina, GOPS GOPS wkład własny Nawiązanie współpracy w celu kierowania osób wymagających całodobowej opieki do ośrodka osób umieszczonych z terenu gminy Lp. Zadania realizacyjne (działania) Odpowiedzialny Realizatorzy Ramy finansowe Oczekiwane rezultaty Wskaźniki 1.2.1. Zwiększenie dostępności do lekarzy specjalistów Cel operacyjny nr 1.2. Poprawa jakości opieki zdrowotnej dla osób starszych i niepełnosprawnych NZOZ NFZ, Zakłady Opieki Zdrowotnej i NFZ, dotacje i poprawa jakości życia osób starszych i niepełnosprawnych, poprawa stanu zdrowia, wzrost dostępności i jakości usług medycznych specjalistów, z którymi nawiązano współpracę, porad, pacjentów 1.2.2. Profilaktyka zdrowotna dla osób starszych NZOZ Zakłady Opieki Zdrowotnej NFZ, dotacje i poprawa jakości życia osób starszych i niepełnosprawnych, poprawa stanu zdrowia projektów, 1.3.1. 1.3.2. Prowadzenie Klubu Seniora w GOUK oraz praca nad uruchomieniem w z fili w Świetlicach Wiejskich Organizowanie wycieczek, wyjazdów, pikników dla osób starszych i niepełnosprawnych Cel operacyjny nr 1.3. Pobudzenie aktywności społecznej osób starszych i niepełnosprawnych Gmina, sołectwa, GOUK, sołectwa, dotacje i (EFS- GOUK PO KL itp.) GOUK GOUK, pozarządowe i parafie dotacje, EFS PO KL, środki pomocowe z UE i wzrost integracji osób starszych, wzrost jakości życia wzrost integracji osób starszych, wzrost jakości życia Powstanie Klubu Seniora, projektów,
1.3.3. Organizowanie kolonii i turnusów rehabilitacyjnych dla niepełnosprawnych Gmina KRUS, pozarządowe dotacje, środki pomocowe z UE i wzrost integracji, poprawa jakości życia, poprawa stanu zdrowia psychicznego i fizycznego osób niepełnosprawnych 1.3.4. Organizacja zajęć różnego typu mających na celu rozwijanie zainteresowań oraz spotkania w Klubie Seniora GOUK GOUK, szkoły,, dotacje, EFS PO KL, środki pomocowe z UE i wzrost integracji osób starszych i niepełnosprawnych, wzrost jakości życia i samooceny, pożyteczna forma spędzania czasu wolnego zajęć, 1.3.5. Organizowanie imprez rekreacyjno-integracyjnych dla osób starszych i niepełnospraw. GOUK GOUK, szkoły, dotacje, EFS PO KL, środki UE i wzrost integracji i aktywności społecznej imprez, 1.4.1. Promocja wolontariatu jako formy pomocy zwłaszcza w stosunku do osób starszych i niepełnosprawnych Cel operacyjny nr 1.4. Zwiększenie w społeczności poszanowania osób starszych i niepełnosprawnych Gmina, szkoły Gmina, GOPS, GOUK, placówki, Dotacje, sponsorzy i wzrost integracji międzypokoleniowej, poprawa jakości życia osób starszych i niepełnosprawnych projektów, działających grup 1.4.2. Organizacja wspólnych, rodzinnych imprez rekreacyjnointegracyjnych jako forma kulturalnego i pożytecznego spędzania czasu wolnego w gronie rodzinnym GOUK Instytucje kultury, dotacje, środki pomocowe z UE i wzrost integracji międzypokoleniowej, imprez,
1.4.3. Działalność zespołów tańca i pieśni ludowych składających się z w różnym wieku GOUK Instytucje kultury, dotacje, środki pomocowe z UE i wzrost integracji międzypokoleniowej działających zespołów, CEL STRATEGICZNY NR 2 WZROST ZARADNOŚCI ŻYCIOWEJ MIESZKAŃCÓW I POPRAWA JAKOŚCI ŻYCIA Cel operacyjny nr 2.1. Poprawa warunków życia najuboższych rodzin 2.1.1. Pomoc osobom i rodzinom, u których stwierdzono ubóstwo w formie celowej i rzeczowej. GOPS GOPS, darowizny i poprawa sytuacji finansowej świadczeń, rodzin korzystających z pomocy 2.1.2. Pomoc rodzinom wielodzietnym i niepełnym w formie celowej na dopłatę do utrzymania mieszkania. GOPS GOPS poprawa sytuacji finansowej świadczeń, rodzin korzystających z pomocy 2.1.3. Pomoc dzieciom rozpoczynającym rok szkolny z rodzin wielodzietnych i niepełnych. GOPS, placówki GOPS, placówki budżet państwa, dotacje i poprawa sytuacji finansowej świadczeń, rodzin korzystających z pomocy 2.1.4. Pomoc niepełnosprawnym i długotrwale chorym w formie celowej na pokrycie kosztu GOPS GOPS, darowizny i poprawa sytuacji finansowej osób niepełnosprawnych i świadczeń, rodzin
zakupu leków lub środków medycznych. długotrwale chorych korzystających z pomocy 2.1.5. Pomoc w zakupie opału dla najuboższych. GOPS GOPS budżet gminy poprawa warunków mieszkaniowych, zmniejszenie zachorowalności mieszkańców świadczeń, rodzin korzystających z pomocy 2.1.6. Dożywianie dzieci i młodzieży z rodzin zagrożonych ubóstwem, wykluczeniem społecznym i społeczną marginalizacją. GOPS, placówki GOPS, placówki,, dotacje celowe, darowizny i wyrównanie dostępu do edukacji świadczeń, rodzin/osób korzystających z pomocy 2.1.7. Dożywianie osób i rodzin, które własnym staraniem nie mogą sobie zapewnić posiłku. GOPS GOPS, dotacje celowe, darowizny i każde potrzebujące dziecko otrzyma ciepły posiłek w szkole świadczeń, rodzin korzystających z pomocy 2.1.8 Zapewnienie wsparcia rodzinom z problemami opiekuńczowychowawczymi, w tym usług asystenta rodziny. UG, UG, placówki i Budżet gminy, środki zewnętrzne Wzrost rodzin funkcjonalnych rodzin objętych usługami asystenta rodziny Lp. Zadania realizacyjne (działania) Odpowiedzialny Realizatorzy Ramy finansowe Oczekiwane rezultaty Wskaźniki Cel operacyjny nr 2.2. Ograniczenie bezrobocia
2.2.1. Kursy zawodowe dla bezrobotnych, w tym klientów pomocy społecznej Gmina, PUP, GOPS PUP, GOPS, firmy prywatne (biznes) i Projekt systemowy GOPS z PO KL, PO KL, środki pomocowe UE, dotacje i wzrost aktywności zawodowej, zmniejszenie poziomu bezrobocia kursów, 2.2.2. Kursy przekwalifikowujące Gmina, PUP PUP, GOPS, ODR, firmy prywatne (biznes) i środki pomocowe UE, dotacje i wzrost aktywności zawodowej, zmniejszenie poziomu bezrobocia kursów, 2.2.3. Profesjonalne doradztwo zawodowe Gmina, PUP PUP, GOPS, i Projekt systemowy GOPS z PO KL, PO KL, środki pomocowe UE, dotacje i wzrost aktywności zawodowej udzielonych porad 2.2.4. Promocja samo zatrudnienia i ułatwienie warunków rozpoczęcia pracy na własny rachunek Gmina, PUP gmina, PUP i PO KL, środki pomocowe UE i powstanie nowych miejsc pracy, zmniejszenie poziomu bezrobocia, poprawa samoorganizacji udzielonych porad, rozpoczętych nowych działalności 2.2.5. Reintegracja zawodowa i społeczna osób długotrwale bezrobotnych Gmina, GOPS, PUP Gmina, PUP, GOPS i budżet państwa, środki pomocowe UE, dotacje i wzrost aktywności zawodowej, poprawa samoorganizacji powstałych klubów, Lp. Zadania realizacyjne (działania) Odpowiedzialny Realizatorzy Ramy finansowe Oczekiwane rezultaty Wskaźniki CEL STRAREGICZNY NR 3 OGRANICZENIE PATOLOGII SPOŁECZNYCH W GMINIE
Cel operacyjny nr 3.1. Ograniczenie zjawiska alkoholizmu i jego skutków 3.1.1. Utworzenie grup samopomocowych GKRPA GKRPA, Punkt Konsultacyjny GPPiRPA powstanie grup samopomocowych różnego rodzaju powstałych grup samopomocowych 3.1.2. Edukacja w zakresie zdrowego stylu życia. NZOZ, placówki GKRPA, placówki, NZOZ NFZ i GPPiRPA poprawa zdrowia mieszkańców projektów, 3.1.3. Wdrożenie programu pomocy osobom uzależnionym. GKRPA Niepubliczne Zakłady Opieki Zdrowotnej, GKRPA, GOPS NFZ, GPPiRPA dotacje i wzrost liczby osób wyleczalnych z uzależnienia i poprawa zdrowia mieszkańców projektów 3.1.4. Prowadzenie działań profilaktyczno-terapeutycznych dla osób uzależnionych, współuzależnionych i dla ofiar przemocy GKRPA GKRPA, GOPS, lokalny zespół interdyscyplinarny, punkt konsultacyjny, GPPiRPA Poprawa relacji z rodziną i otoczeniem projektów, osób objętych działaniami 3.1.5. Lp. Ograniczenie dostępności i spożywania alkoholu przez młodzież poprzez kontrole punktów sprzedaży i miejsc publicznych Zadania realizacyjne (działania) GKRPA, Posterunek Policji Odpowiedzialny GKRPA, Posterunek Policji, gmina budżet gminy GPPiRPA wzrost liczby kontroli punktów sprzedaży, ograniczenie spożywania alkoholu w miejscach publicznych projektów, kontroli Realizatorzy Ramy finansowe Oczekiwane rezultaty Wskaźniki
Cel operacyjny 3.2 Poprawa bezpieczeństwa w gminie 3.2.1. 3.2.2. Spotkania z dziećmi i młodzieżą na temat bezpieczeństwa publicznego oraz o niebezpieczeństwach płynących z Internetu Tworzenie Młodzieżowych Drużyn Strażackich Placówki OSP Placówki, Komenda Powiatowa Policji, Posterunek Policji, gmina, OSP, środki pomocowe UE i wzrost świadomości w zakresie bezpieczeństwa, ograniczenie agresji wśród młodzieży powstanie młodzieżowych, nabycie umiejętności udzielania pomocy projektów, powstałych drużyn, CEL STRAREGICZNY NR 4 WZBOGACENIE OFERTY SPĘDZANIA CZASU WOLNEGO DLA MIESZKAŃCÓW, W SZCZEGÓLNOŚCI DLA DZIECI I MŁODZIEŻY Cel operacyjny nr 4.1. Zwiększenie oferty zajęć rozwijających zainteresowania dzieci i młodzieży zajęć, 4.1.1. Prowadzenie zajęć korekcyjnowyrównawczych dla dzieci z deficytami rozwojowymi. Placówki placówki, PO KL, środki pomocowe UE i wyrównywanie szans edukacyjnych, wzrost poczucia własnej wartości, wzrost uzdolnień, rozwój zainteresowań 4.1.2. Organizowanie zajęć rozwijających zainteresowanie dzieci i młodzieży, takie jak: muzyczne, taneczne, plastyczne, rękodzielnicze, teatralne, sportowe, komputerowe i GOUK, Placówki GOUK, placówki, parafie, dotacje, środki pomocowe UE i wzrost integracji i aktywności społecznej rodzin, zacieśnienie więzi społecznych, pożyteczna forma spędzenia czasu wolnego, rozwijanie zajęć,
umiejętności i zainteresowań 4.1.3. Wsparcie istniejących inicjatyw społecznych (wsparcie dla, istniejących sportowych grup nieformalnych, zespołów itp.) Gmina, GOUK gmina, GOUK, placówki, parafie, dotacje, środki pomocowe UE i wzrost integracji i aktywności społecznej rodzin, zacieśnienie więzi społecznych, pożyteczna forma spędzenia czasu wolnego w gronie rodziny, projektów, grup nieformalnych Lp. Zadania realizacyjne (działania) Odpowiedzialny Realizatorzy Ramy finansowe Oczekiwane rezultaty Wskaźniki 4.1.4. Doposażenie placówek oświatowych w nowoczesny sprzęt i środki dydaktyczne. Gmina, placówki Placówki budżet państwa, PO KL, środki pomocowe UE i wzrost jakości usług edukacyjnych zakupionego wyposażenia, % doposażonych placówek 4.1.5. Likwidacja barier architektonicznych w placówkach oświatowych. Gmina, placówki Placówki PEFRON, dotacje i wyrównanie szans edukacyjnych dla niepełnosprawnych projektów 4.1.6. Zapewnienie w placówkach oświatowych pomocy psychologa szkolnego i pedagoga Gmina, placówki Placówki PO KL, środki pomocowe UE i poprawa rozwoju psychicznego dzieci i młodzieży, ograniczenie liczby uczniów z problemem psychologicznym,, pedagogicznym, zagrożeniem patologiami i wypadnięciem z systemu oświaty udzielonych porad, specjalistów
4.1.7. Współpraca między placówkami oświatowymi różnego typu. Placówki szkoły podstawowe, gimnazjum, szkoły ponadgimnazjalne Bez nakładów wymiana doświadczeń i wzajemna pomoc nawiązanych kontaktów 4.2.1. Promocja i animacja wolontariatu jako formy wspierającej rozwój aktywności społecznej Cel operacyjny nr 4.2. Wzrost aktywności społecznej u dzieci i młodzieży Gmina, placówki Gmina, GOUK, placówki, środki pomocowe UE i powstanie młodzieżowych grup formalnych i nieformalnych, wzrost integracji dzieci i młodzieży, wzrost samooceny projektów, powstałych grup 4.2.2. Wspieranie inicjatyw podjętych przez młodzież Gmina, placówki Gmina, GOUK, placówki, środki pomocowe UE i powstanie młodzieżowych grup formalnych i nieformalnych, wzrost samooceny, wzrost integracji i aktywności społecznej dzieci i młodzieży projektów Lp. Zadania realizacyjne (działania) Odpowiedzialny Realizatorzy Ramy finansowe Oczekiwane rezultaty Wskaźniki 4.3.1. Organizowanie rodzinnych imprez integracyjnych takich jak rodz festyny środowiskowe, pikniki, festiwale rodz, turnieje i zawody sportowe itp. Cel operacyjny nr 4.3. Uatrakcyjnienie oferty na zagospodarowanie czasu wolnego dla rodzin Gmina, GOUK, placówki, OSP, parafie GOUK, placówki, OSP, parafie środki pomocowe UE i wzrost integracji i aktywności społecznej rodzin, zacieśnienie więzi społecznych, pożyteczna forma spędzenia czasu wolnego w gronie rodziny imprez, 4.3.2. Organizowanie wycieczek dla rodzin Gmina, GOUK, placówki, OSP, parafie GOUK, placówki, OSP, parafie środki pomocowe UE i wzrost integracji i aktywności społecznej rodzin, zacieśnienie więzi społecznych, pożyteczna wycieczek,
forma spędzenia czasu wolnego w gronie rodziny Cel operacyjny nr 4.4. Pobudzenie aktywności społecznej mieszkańców 4.4.1. Ułatwienie dostępu do instytucji kulturalnych tj. kino, teatr itp. poprzez organizowanie wyjazdów do tych instytucji Gmina, GOUK gmina, GOUK, PO KL, środki pomocowe UE, dotacje i wzrost aktywności w życiu towarzyskim i społecznym, wzrost aktywności mieszkańców w zakresie samorganizacji i podejmowanie inicjatyw społecznych w tym edukacyjnych zorganizowanyc h wyjazdów, 4.4.2. Zajęcia rozwijające zainteresowania dla różnych grup wiekowych, np. rękodzielnictwo, malarstwo, fotografia, gra na instrumentach, taniec towarzyski, fryzjerstwo, wizaż i Gmina, GOUK GOUK, środki pomocowe UE, dotacje, darowizny, sponsorzy, wolontariat i wzrost uczestnictwa mieszkańców w życiu i wydarzeniach kulturalnych, pożyteczne i aktywne zagospodarowanie czasu wolnego zajęć, 4.4.3. Organizacja imprez plenerowych i imprez rekreacyjno-integracyjnych dla rodzin takich jak: festyny, pikniki, turnieje rodz i Gmina, GOUK GOUK, środki pomocowe UE, dotacje, sponsorzy, wolontariat i wzrost uczestnictwa mieszkańców w życiu i wydarzeniach kulturalnych, pożyteczne i aktywne zagospodarowanie czasu wol imprez, 4.4.4. Promocja i ułatwienie tworzenia grup społecznych, organizacji, stowarzyszeń i wolontariatu (formalnych i nieformalnych) Gmina, GOUK gmina, jednostki organizacyjne gminy, środki pomocowe UE, dotacje, sponsorzy, wolontariat i powstanie grup społecznych różnego rodzaju powstałych grup/organiza-cji
4.4.5. Odpłatny i nieodpłatny dostęp do Internetu Gmina gmina, PO Rozwój Polski Wschodniej, środki pomocowe UE, dotacje i łatwiejszy dostęp do e- informacji, wzrost umiejętności wykorzystania e- usług, wzrost odsetka mieszkańców wykonujących e-prace, wzrost aktywności zawodowej z samokształceniem przy użyciu Internetu punktów z dostępem do Internetu 4.4.6. Przygotowanie i realizacja oferty edukacyjnej dla różnych grup wiekowych (usługi edukacyjne podnoszące umiejętności i wiedzę kursy, szkolenia, warsztaty) Placówki Placówki, pozarządowe, GOUK i PO KL, środki własne i wzrost ilości i jakości przeprowadzanych kursów, szkoleń, wyrównywanie szans edukacyjnych, wzrost poczucia własnej wartości projektów, 4.4.7. Modernizacja i rozbudowa bazy rekreacyjno-sportowej dla mieszkańców Gmina gmina dotacje, środki pomocowe UE i wyższa jakość infrastruktury rekreacyjnej i sportowej zmodernizowanych i nowowybudowanych obiektów 4.4.8. Poszerzenie oferty imprez sportowo-rekreacyjnych Placówki GOUK, placówki, parafie, PO KL, środki pomocowe UE i wzrost integracji społecznej, wzrost aktywności społecznej mieszkańców imprez/przedsię wzięć,
Harmonogram realizacji GSRPS na lata 2014-2015 Działania Lata 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 Cel operacyjny 1.1. Działanie 1.1.1. X X X X X X X X X Działanie 1.1.2. X X X X X X X Działanie 1.1.3. X X X X X X X X X Działanie 1.1.4. X X X X X X Działanie 1.1.5. X X X X X X X Cel operacyjny 1.2. Działanie 1.2.1. X X X X X X X X Działanie 1.2.2. X X X X X X X X Cel operacyjny 1.3. Działanie 1.3.1. X X X X X X X Działanie 1.3.2. X X X X X X X X X Działanie 1.3.3. X X X X X X X X X Działanie 1.3.4. X X X X X X X Działanie 1.3.5. X X X X X X X Cel operacyjny 1.4. Działanie 1.4.1. X X X X X X Działanie 1.4.2. X X X X X X X X X Działanie 1.4.3. X X X X X X X X X Cel operacyjny 2.1.
Działanie 2.1.1. X X X X X X X X X Działanie 2.1.2. X X X X X X X X X Działanie 2.1.3. X X X X X X X X X Działanie 2.1.4. X X X X X X X X X Działanie 2.1.5. X X X X X X X X X Działanie 2.1.6. X X X X X X X X X Działanie 2.1.7. X X X X X X X X X Działanie 2.1.8 x x x x x x Cel operacyjny 2.2. Działanie 2.2.1. X X X X X X X X X Działanie 2.2.2. X X X X X X X X X Działanie 2.2.3. X X X X X X X X X Działanie 2.2.4. X X X X X X X X X Działania Lata 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 Działanie 2.2.5. X X X X X X X X X Cel operacyjny 3.1. Działanie 3.1.1. X X X X X X Działanie 3.1.2. X X X X X X X X X Działanie 3.1.3. X X X X X X X X X Działanie 3.1.4. X X X X X X X X X Działanie 3.1.5. X X X X X X X X X Cel operacyjny 3.2.
Działanie 3.2.1. X X X X X X X X X Działanie 3.2.2. X X X X X X X X X Cel operacyjny 4.1. Działanie 4.1.1. X X X X X X X X X Działanie 4.1.2. X X X X X X X X X Działanie 4.1.3. X X X X X X X X X Działanie 4.1.4. X X X X X X X X X Działanie 4.1.5. X X X X X X X X X Działanie 4.1.6. X X X X X X Działanie 4.1.7. X X X X X X X X X Cel operacyjny 4.2. Działanie 4.2.1. X X X X X X X X X Działanie 4.2.2. X X X X X X X X X Cel operacyjny 4.3. Działanie 4.3.1. X X X X X X X X X Działanie 4.3.2. X X X X X X X X X Cel operacyjny 4.4. Działanie 4.4.1. X X X X X X X X X Działanie 4.4.2. X X X X X X X X X Działanie 4.4.3. X X X X X X X X X Działanie 4.4.4. X X X X X X X X X Działanie 4.4.5. X X X X X X Działanie 4.4.6. X X X X X X X X X