Centrum Kształcenia Nauczycieli Języków Obcych i Edukacji Europejskiej UW Uniwersyteckie Kolegium Kształcenia Nauczycieli Języka Angielskiego REGULAMIN PRAKTYK OPIEKUŃCZO-WYCHOWAWCZYCH oraz ANEKS 2017/2018 Postanowienia ogólne 1. Uniwersyteckie Kolegium Kształcenia Nauczycieli Języka Angielskiego organizuje w ramach programu kształcenia Praktyki Opiekuńczo-Wychowawcze, stanowiące integralną część studiów. 2. Student I roku zobowiązany jest do odbycia praktyki opiekuńczo-wychowawczej wynikającej ze standardów kształcenia w szkole podstawowej lub innej placówce edukacyjno-wychowawczej prowadzącej zajęcia z dziećmi w wieku przedszkolnym i szkoły podstawowej (3 15) lat, w wymiarze 30 godzin, za którą otrzyma ocenę, zgodnie ze wskazanymi w aneksie kryteriami. Organizacja praktyk opiekuńczo-wychowawczych 1. Za nadzór nad organizacją i przebiegiem praktyk opiekuńczo-wychowawczych odpowiada kierownik praktyk w UKKNJA oraz opiekun praktyk O-W wyznaczony przez Dyrektora Centrum. 2. Kierownik oraz opiekun praktyk O-W informują studentów o zasadach i terminach odbywania praktyk, organizują zebrania w sprawie praktyk. 3. Opiekun praktyk O-W a) kontroluje dziennik praktyk, dokonuje zaliczenia praktyk w dzienniku praktyk na podstawie skompletowanych dokumentów potwierdzonych przez dyrektora placówki edukacyjnej, w której prowadzona jest praktyka, oraz mentora, pod którego kierunkiem prowadzona jest praktyka opiekuńczo-wychowawcza w danej placówce edukacyjno-wychowawczej; b) ocenia portfolio; c) wpisuje ocenę z praktyk do systemu USOS. 4. Szczegółowe zasady odbywania praktyk omówione są w ANEKSIE. Główne cele praktyk opiekuńczo wychowawczych 1. Zapoznanie się ze specyfiką pracy nauczyciela w szkole podstawowej. 2. Nabycie umiejętności prowadzenia obserwacji pracy opiekuna/nauczyciela/wychowawcy i jej dokumentowania oraz samodzielnego prowadzenia działań opiekuńczych i wychowawczych. 3. Nabycie umiejętności analizy pracy nauczyciela i uczniów z pomocą nauczyciela-mentora (szkolnego opiekuna praktyk) podczas wspólnego omawiania praktyk. 4. Nabycie umiejętności analizowania własnej pracy opiekuńczej i wychowawczej oraz jej efektów. 5. Zapoznanie się z zachowaniami i funkcjonowaniem emocjonalnym, intelektualnym oraz społecznym dzieci. 6. Nabycie umiejętności diagnozowania pedagogicznego, planowania pracy dydaktycznowychowawczej, uwzględniającej różnice indywidualne uczniów. 7. Uświadomienie studentom przyszłym nauczycielom języka obcego problemów pojawiających się w kształceniu i wychowaniu dzieci w wieku 3-15 lat (biopsychicznych, społecznych, ekonomicznych, emocjonalnych, wolicjonalnych, itp.). 8. Szczegółowe cele odbywania praktyk omówione są w ANEKSIE. Obowiązki studenta odbywającego praktyki opiekuńczo-wychowawcze 1. Rzetelne wypełnianie obowiązków związanych z praktykami, współpraca zarówno z kierownikiem i opiekunem praktyk opiekuńczo-wychowawczych w Kolegium, jak również z dyrekcją wybranej placówki oraz mentorem. 2. Rzetelne prowadzenie dziennika praktyk: wpisywanie tematów wszystkich obserwowanych i samodzielnie prowadzonych zajęć opiekuńczo-wychowawczych. 3. Opisanie przypadku oraz samodzielne przeprowadzenie (pod kierunkiem mentora) zajęć lub ich fragmentów zgodnych z kartą zadań oraz uzgodnionych z opiekunem praktyk (mentorem). 4. Czynne uczestniczenie w pracy nauczyciela-wychowawcy, opiekuna (zapoznanie się z zasadami prowadzenia dokumentacji opiekuńczej i wychowawczej).
5. Przestrzeganie ustalonych terminów i zasad zaliczenia praktyk opiekuńczo-wychowawczych w Kolegium, dostarczanie wymaganej dokumentacji. Warunki zaliczenia praktyk opiekuńczo-wychowawczych Warunkiem zaliczenia praktyk opiekuńczo-wychowawczych jest zarejestrowanie się na platformie (nie dotyczy słuchaczy studiów podyplomowych), złożenie w wyznaczonym terminie portfolio dokumentującego przeprowadzone zadania opisane w karcie zadań, wypełnionego dziennika praktyk oraz dokumentów dołączonych do skierowania (szczegóły w ANEKSIE). ANEKS I. PRAKTYKI OPIEKUŃCZO-WYCHOWAWCZE: CELE SZCZEGÓŁOWE Celem praktyk jest kształcenie kompetencji opiekuńczo-wychowawczych kandydatów na nauczycieli poprzez: 1) zapoznanie się ze specyfiką placówki, w której praktyki są odbywane, a w szczególności poznanie wypełnianych przez nią zadań opiekuńczo-wychowawczych, sposobu funkcjonowania placówki, organizacji pracy, personelu, uczestników procesów pedagogicznych oraz prowadzonej dokumentacji; 2) obserwowanie: a) aktywności formalnych i nieformalnych grup dzieci w toku aktywności zorganizowanej i podejmowanej spontanicznie, b) aktywności poszczególnych uczniów, w tym uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych, c) interakcji dorosły (nauczyciel, wychowawca) dziecko oraz interakcji między dziećmi (w tym samym i w różnym wieku), d) procesów komunikowania interpersonalnego i społecznego w grupach wychowawczych, ich prawidłowości i zakłóceń, e) czynności podejmowanych przez opiekuna praktyk oraz prowadzonych przez niego zajęć, f) integrowania przez nauczyciela-opiekuna praktyk działalności opiekuńczo-wychowawczej, dydaktycznej, pomocowej, terapeutycznej itp., g) działań podejmowanych przez opiekuna praktyk (mentora) na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa i zachowania dyscypliny; 3) współdziałanie z opiekunem praktyk (mentorem) w: a) sprawowaniu opieki i nadzoru nad grupą oraz zapewnianiu bezpieczeństwa, b) podejmowaniu działań wychowawczych wynikających z zastanych sytuacji, c) prowadzeniu zorganizowanych zajęć wychowawczych, d) podejmowaniu działań na rzecz uczniów/wychowanków o specjalnych potrzebach edukacyjnych; 4) pełnienie roli opiekuna-wychowawcy (pod kierunkiem mentora), a w szczególności: a) poznawanie uczniów, ich sytuacji społecznej, potrzeb, zainteresowań i zdolności, a także określanie poziomu rozwoju oraz wstępne diagnozowanie dysfunkcji i zaburzeń, b) samodzielne prowadzenie działań opiekuńczo-wychowawczych wobec grup i poszczególnych jednostek, c) sprawowanie opieki nad grupą w toku spontanicznej aktywności dzieci, d) organizacja i prowadzenie zajęć wychowawczych (w tym zajęć integrujących grupę, działań profilaktycznych) w oparciu o samodzielnie opracowywane scenariusze zajęć, e) animowanie aktywności grupy i współdziałania jej uczestników, organizacja pracy dzieci w grupach zadaniowych, f) podejmowanie indywidualnej pracy z wychowankami (także o specjalnych potrzebach edukacyjnych), g) podejmowanie działań wychowawczych o charakterze interwencyjnym, w sytuacjach konfliktu, zagrożenia bezpieczeństwa, naruszania praw innych, nieprzestrzegania ustalonych zasad, h) sprawowanie opieki nad uczniami/wychowankami poza terenem placówki; 5) analizę i interpretację zaobserwowanych albo doświadczanych zjawisk i sytuacji
pedagogicznych, w tym: a) prowadzenie dokumentacji praktyki (dziennik praktyk, portfolio), b) konfrontowanie wiedzy teoretycznej z praktyką, c) ocena własnego funkcjonowania w toku realizowania zadań opiekuńczych i wychowawczych (dostrzeganie swoich mocnych i słabych stron), d) analiza oceny zewnętrznej przebiegu prowadzonych działań oraz realizacji zamierzonych celów, e) konsultacje z opiekunem praktyk w celu omawiania obserwowanych i przeprowadzanych działań. II. ZADANIA DO WYKONANIA PODCZAS ODBYWANIA PRAKTYKI Szczegółowe informacje dla studentów wraz z dokładnym opisem działań organizacyjnych oraz wymaganej dokumentacji związanej z odbywaniem praktyk znajdują się poniżej. Student jest zobowiązany do dokumentacji odbywanej praktyki. Podstawą jej zaliczenia oraz oceny końcowej jest przedstawienie (w ciągu 2 tygodni od daty zakończenia praktyk wskazanej na potwierdzeniu) POTWIERDZENIA odbytych praktyk, wypełnionego DZIENNIKA PRAKTYK oraz PORTFOLIO zawierającego: - opis wykonanych zadań zawarty w formularzach A, B1 i B2 karty zadań - załączniki dokumentujące wykonywane zadania III. WARUNKI ZALICZENIA PRAKTYK: zarejestrowanie się na platformie COME w wyznaczonym terminie (nie dotyczy słuchaczy studiów podyplomowych) dostarczenie w wyznaczonym terminie kompletnej dokumentacji praktyk; zgodność placówki, w której odbyła się praktyka z regulaminem i celami praktyk; zgodność terminu odbywania praktyk z regulaminem praktyk; zgodność zadań wybranych z karty zadań i udokumentowanych w portfolio z dziennikiem praktyk; IV. OCENA KOŃCOWA Przy wystawianiu oceny za praktykę opiekuńczo-wychowawczą brane są pod uwagę następujące elementy: zakres i stopień trudności przeprowadzonych zadań opisanych w karcie zadań; zróżnicowany poziom tematyczny i organizacyjny zadań); zakres merytoryczny i redakcja opisów przeprowadzonych zadań w dokumentach praktyki (w dzienniku praktyk i portfolio); estetyka i przejrzystość portfolio; opinia mentora w dzienniku praktyk V. SZCZEGÓŁOWE INFORMACJE DLASTUDENTÓW Opiekun praktyk O-W: dr Piotr Sokołowski zalicza praktyki (piotrs@lm.pl) Kierownik praktyk w UKKNJA: mgr Barbara Górska (b.gorska@uw.edu.pl) Kwestie finansowe: mgr Ewa Krawiec (ewa.krawiec@uw.edu.pl) Miejsce odbywania praktyk: przedszkola, szkoły podstawowe (dowolne), a także świetlice środowiskowe/terapeutyczne, domy kultury lub inne placówki opiekuńczo-wychowawcze prowadzące zajęcia dla dzieci w wieku 3-15 lat. Termin odbywania praktyk: Praktyki dla I roku studiów dziennych odbywają się od pierwszego dnia sesji zimowej do końca zajęć semestru letniego (I termin) oraz do końca sesji poprawkowej semestru letniego (II termin). Praktyki na studiach podyplomowych w specjalności nauczycielskiej w zakresie przygotowania pedagogicznego do nauczania języka angielskiego odbywają się w I semestrze. Studenci I roku (tryb dzienny) będą objęci ubezpieczeniem NNW (od następstw nieszczęśliwych wypadków) od pierwszego dnia sesji zimowej do końca września.
Uwaga: studenci niestacjonarni zaoczni oraz słuchacze studiów podyplomowych będą również objęci ubezpieczeniem NNW w czasie odbywania praktyk. Szczegółowy opis działań organizacyjnych związanych z odbywaniem praktyk: Uwaga: Informacje na temat poszczególnych dokumentów w punkcie (4) dokumentacja poniżej. (1) PRZED ROZPOCZĘCIEM PRAKTYK - Zapoznać się ze wszystkimi dokumentami dotyczącymi odbywania praktyk, w tym INFORMACJAMI DLA MENTORA - Przedstawić dyrekcji wybranej placówki SKIEROWANIE z pieczęcią i podpisem kierownika praktyk w UKKNJA oraz - dokument ZGODA DYREKTORA/DEKLARACJA MENTORA/POTWIERDZENIE ODBYCIA PRAKTYK, DZIENNIK PRAKTYK - Zgłosić się do wyznaczonego mentora, uzgodnić z nim termin odbywania praktyki, przekazać dokument INFORMATOR DLA MENTORA, uzyskać podpis na DEKLARACJI (2) W TRAKCIE PRAKTYK - Realizować wyznaczone cele praktyk - Współpracować z mentorem - Prowadzić na bieżąco dokumentację praktyk (3) PO ZAKOŃCZENIU PRAKTYK - Uzyskać wymagane pieczęcie i podpisy na POTWIERDZENIU ODBYCIA PRAKTYK, w DZIENNIKU PRAKTYK oraz na KARTACH ZADAŃ - Niezwłocznie (w ciągu 2 tygodni od daty zakończenia praktyk) przekazać opiekunowi praktyk w UKKNJA KOMPLET dokumentów: właściwie uzupełniony dziennik praktyk (z opinią mentora i pieczęciami placówki), portfolio oraz potwierdzenie odbycia praktyk. Daty na umowie muszą się zgadzać z datami w dzienniku praktyk, na deklaracji i na potwierdzeniu. - Niekompletne dokumenty nie będą przyjmowane. Dostarczenie ww. dokumentów we wskazanym wyżej terminie jest jednym z warunków uzyskania zaliczenia praktyk. (4) DOKUMENTACJA - SKIEROWANIE na praktyki (do pobrania w sekretariacie) - ZGODA DYREKTORA/DEKLARACJA MENTORA/POTWIERDZENIE ODBYCIA PRAKTYK do pobrania w sekretariacie lub z zakładki Praktyki (drukować dwustronnie, na jednej kartce!). Jest to trzyczęściowy dokument niezbędny do rozliczeń finansowych z mentorami i zaliczenia praktyk. Proszę koniecznie zakreślić tryb studiów na dole strony! (Uwaga: Każda z części musi być opieczętowana przez szkołę.) Przed rozpoczęciem praktyk należy uzyskać zgodę (podpis i pieczęć) dyrektora oraz podpis wyznaczonego mentora na deklaracji. Kserokopia tej strony dokumentu musi być dołączona do dostarczanej umowy, jeżeli mentor chce zawrzeć umowę z UKKNJA. (Uwaga: Jeśli mentor rezygnuje z wynagrodzenia i nie zawiera umowy, nie należy robić kserokopii i dostarczać jej do Sekcji Finansowej.) ZAWARCIE UMOWY Z MENTOREM NIE JEST WARUNKIEM ODBYCIA I ZALICZENIA PRAKTYK PRZEZ SŁUCHACZA! Po zakończeniu praktyki należy uzyskać na drugiej stronie dokumentu (potwierdzenie) podpis mentora poświadczający odbycie praktyk oraz pieczęć placówki i bezzwłocznie (najpóźniej w ciągu 2 tygodni od daty zakończenia praktyk) dostarczyć kompletną dokumentację opiekunowi praktyk O-W w UKKNJA. - INFORMATOR DLA MENTORA Do pobrania z zakładki Praktyki (drukować dwustronnie, na jednej kartce!). Dotyczy on m.in. umowy i innych dokumentów finansowych oraz sposobu i terminu ich dostarczania do Sekcji Finansowej w p 315. Dokument ten należy bezzwłocznie przekazać wyznaczonemu mentorowi. Mentor poświadcza zapoznanie się z nim, podpisując deklarację przyjęcia na praktyki. - DZIENNIK PRAKTYK Do pobrania w sekretariacie.
Jest to dokument, który jest podstawą do zaliczenia praktyk przez opiekuna praktyk O-W w UKKNJA i który trzeba będzie złożyć w sekretariacie przed przystąpieniem do egzaminu. W przypadku zagubienia dziennika, trzeba go będzie odtworzyć! Dziennik praktyk zostaje w teczce słuchacza w archiwum UKKNJA.Dokumentujemy w nim każdą godzinę lekcyjną (w sumie 30 godzin) z datą, krótkim opisem (2-3 zdania) danego działania/zadania oraz informacją na temat klasy/wieku i liczby dzieci (zabawa z dziećmi na boisku szkolnym; wyjście do muzeum, do kina, na basen; opieka nad dziećmi w świetlicy szkolnej, obserwacja/asystowanie/prowadzenie zajęć, w tym wyrównawczych, dodatkowych, w klasie integracyjnej itp.; obserwacja lekcji pod kątem działań opiekuńczowychowawczych itd.). W zakres możliwych do wykonania zadań wchodzi też np. wywiad z pedagogiem szkolnym/ obserwacja pracy pedagoga/ psychologa/logopedy (musi Państwa skierować mentor, tak jak na zajęcia odbywające się pod kierunkiem innych nauczycieli). Na każdej stronie sumujemy liczbę godzin. Każda strona musi być opatrzona pieczęcią szkoły/placówki i podpisem mentora. (W tym samym dzienniku należy kontynuować dokumentację kolejnych praktyk w UKKNJA! Po wyczerpaniu miejsca w dzienniku, pobieramy kolejny w sekretariacie.) Uwaga: w dzienniku praktyk, w ramach 30 godzin praktyk, zapisujemy także oczywiście godziny przeprowadzone w związku z realizacją zadań opisanych w karcie zadań i udokumentowanych w portfolio. Należy je wyraźnie zaznaczyć w dzienniku (np. kolorem lub podkreśleniem). W dzienniku powinna się też znaleźć krótka opinia mentora na temat praktykanta, opatrzona pieczęcią szkoły oraz datą i podpisem mentora. - PORTFOLIO (szczegóły w tabeli A poniżej). Kompletne portfolio wraz z wypełnionym dziennikiem praktyk oraz potwierdzeniem odbycia praktyk należy przekazać opiekunowi praktyk O-W w ciągu 2 tygodni od zakończenia praktyk podanej na potwierdzeniu. Portfolio przygotowuje się na bieżąco w trakcie odbywania praktyk. - KARTA ZADAŃ (szczegóły w tabeli B poniżej). Jest to zbiór zadań dokumentowanych w portfolio, opisanych w formularzach A, B1 i B2 karty zadań załączanych do portfolio. Wzór karty zadań (formularze A, B1 i B2 z tabelami dopasowującymi się do zawartości znajdują się w osobnych plikach Word.doc w zakładce Praktyki) - DOKUMENTY FINANSOWE UWAGA! Podpisana przez mentora umowa musi do nas dotrzeć najpóźniej na 3 dni robocze przed datą podaną przez mentora w umowie jako data rozpoczęcia praktyk. (Proszę zapoznać się z informacjami dla mentora). Jeśli zgłaszają się Państwo do szkoły/placówki tuż przed planowanym rozpoczęciem praktyk, mentor nie zdąży wysłać na czas umowy. Przed zgłoszeniem się do szkoły warto wydrukować wszystkie dokumenty zamieszczone w zakładce Studenci-Praktyki-umowy (wzory i druki umowy, rachunku oraz ZUS-zua i ZUS-zwua), przekazać je mentorowi w dniu ustalania terminu praktyk, razem za skierowaniem, deklaracją itd., a następnie,na prośbę/za zgodą mentora, dostarczyć podpisane dokumenty w zaklejonej kopercie do p. 315 (Sekcja Finansowa). Daty na umowie muszą się zgadzać z datami w dzienniku praktyk, na deklaracji i na potwierdzeniu.
PORTFOLIO opis karty zadań oraz dokumentacji A
A Opis przypadku 1. Wprowadzenie opis kontekstu/ profilu placówki rodzaj szkoły/placówki, ilość klas/grup, uczniów w klasach/grupach, organizacja działalności opiekuńczo-wychowawczej (czy są nauczyciele świetlicy, pedagog, psycholog, logopeda, reedukator; zajęcia dodatkowe; system pracy z uczniami o specjalnych potrzebach, ew. na podstawie dokumentów IPET i KIPU) sporządzony na podstawie informacji zamieszczonych na stronie internetowej placówki, wywiadów z pracownikami i uczniami oraz własnych obserwacji. 2. Informacja o uczniu (wybranym w porozumieniu z mentorem) identyfikacja zjawiska i uzasadnienie wyboru na podstawie własnej obserwacji, rozmowy z dzieckiem, nauczycielem-wychowawcą, pedagogiem wiek, klasa, płeć, imię (nie podajemy nazwiska dziecka!), sytuacja rodzinna, materialna; relacje z dorosłymi i rówieśnikami; trudności napotykane w szkole, problemy wychowawcze, szczególne potrzeby, zdolności (jeśli występują opis specyficznych lub specjalnych potrzeb dziecka). 3. Opis możliwych/wskazanych (zalecenia co bym zrobił/a ucząc takiego ucznia), zaobserwowanych i podejmowanych działań opis zaobserwowanych w toku praktyk sytuacji, problemów i działań podjętych przez nauczyciela, pedagoga itp. oraz działań własnych a także działań, które mogły/powinny być podjęte w danej/podobnej sytuacji/ np. wstępnego diagnozowania trudności w nauce czytania, pisania lub/i liczenia lub też zaburzeń zachowania dziecka. 4. Autorefleksja wnioski: należy przedstawić krótką analizę własnego funkcjonowania w toku realizowania zadań opiekuńczych i wychowawczych (dostrzeganie swoich mocnych i słabych stron); opisać przydatność zgromadzonych w czasie praktyk doświadczeń w przyszłej pracy nauczyciela. 5. Dokumentacja (w karcie zadań podajemy listę ponumerowanych załączników ) np. prace własne ucznia intencjonalnie wytworzone, kserokopie lub fotografie kart ćwiczeń, próbki pisma, fotografie przygotowanych pomocy itp, B Praca z grupą 1. Scenariusze dwóch różnych samodzielnie zaplanowanych i przeprowadzonych po konsultacji i pod nadzorem mentora lub wskazanego przez niego opiekuna zajęć lub fragmentów zajęć o charakterze wychowawczym/ diagnostyczno-dydaktycznym/ animacji kulturalnej/ oświatowej, np.: krótkiej wycieczki, zajęć dramowych, teatralnych, okolicznościowych występów dzieci itp.; zajęć godziny wychowawczej dotyczącej np. zaobserwowanych problemów związanych z pracą w grupie; zajęć wychowawczych związanych z problemem zachowania (agresja, ADHD, fobia szkolna, wycofanie i nieśmiałość, lęk separacyjny itp.); zajęć przeznaczonych dla dzieci szczególnie uzdolnionych; zajęć opartych na założeniach pedagogiki zabawy; zajęć przeznaczonych dla dzieci z orzeczoną niepełnosprawnością ruchową lub narządów zmysłów przeprowadzonych w klasie integracyjnej lub świetlicy szkolnej w szkole integracyjnej. 2. Dokumentacja dostosowana do charakteru/rodzaju zajęć np. wypełniona lista tasków przygotowana przed wycieczką lub prace, które powstały w związku z wycieczką (w karcie zadań podajemy listę ponumerowanych załączników) patrz także punkt A.5 3. Opis zaobserwowanych sytuacji/reakcji dzieci i podjętych działań w toku przeprowadzania zajęć (nie podajemy nazwisk dzieci!). Patrz także punkt A.3. B KARTA ZADAŃ Część A Imię i nazwisko studenta: OPIS PRZYPADKU
Imię i nazwisko mentora: Nazwa szkoły/placówki: Termin odbywania praktyk: 1. Wprowadzenie: 2. Informacja o uczniu: 3. Opis działań: 4. Autorefleksja: 5. Dokumentacja (lista ponumerowanych załączników): Podpis mentora i pieczęć placówki KARTA ZADAŃ Część B1/B2 (Scenariusz nr 1/2) PRACA Z GRUPĄ Imię i nazwisko studenta: Imię i nazwisko mentora: Nazwa szkoły/placówki: Data przeprowadzenia zajęć: 1. Rodzaj zajęć: 2. Informacja o grupie: 3. Cele zajęć: 4. Materiały/Pomoce: 5. Przebieg zajęć: 6. Autorefleksja: 7. Dokumentacja (lista ponumerowanych załączników): Podpis mentora i pieczęć placówki