ZINTEGROWANA EDUKACJA WCZENOSZKOLNA I WYCHOWANIE PRZEDSZKOLNE I EDUKACJA I REHABILITACJA OSÓB Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ INTELEKTUALNĄ

Transkrypt

1 Instrukcja praktyk dla studentów kierunku Pedagogika, specjalność: ZINTEGROWANA EDUKACJA WCZENOSZKOLNA I WYCHOWANIE PRZEDSZKOLNE I EDUKACJA I REHABILITACJA OSÓB Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ INTELEKTUALNĄ Praktyka II I. Liczba punktów ECTS: 2 II. Miejsce praktyk: szkoły specjalne III. Czas realizacji: 30 godzin (10 dni dwa tygodnie) ; semestr III Dni wolne od zajęć dydaktycznych (święta państwowe i kościelne) student zobowiązany jest odrobić w kolejnym tygodniu (podobnie w przypadku absencji studenta z powodu choroby). Jeśli czas praktyk studenckich ulegnie zmianie, dyrektor placówki lub opiekun praktyk dokumentuje zmianę w aneksie, który student dołącza do porozumienia IV. Cele ogólne: Praktyka w placówkach specjalnych, ma na celu gromadzenie doświadczeń związanych z pracą opiekuńczo wychowawczą i dydaktyczną z uczniami z głębszą niepełnosprawnością intelektualną, zarządzaniem grupą i diagnozowaniem indywidualnych potrzeb uczniów oraz konfrontowanie nabytej wiedzy psychologiczno-pedagogicznej oraz dydaktycznej z rzeczywistością pedagogiczną w działaniu praktycznym. V. Cele szczegółowe: W trakcie praktyki student zdobywa wiedzę oraz kształtuje umiejętności i kompetencje opiekuńczo-wychowawcze i dydaktyczne, poprzez realizację następujących zadań: 1. Zapoznanie ze specyfiką placówki:

2 poznanie całokształtu działalności szkoły specjalnej, jako instytucji dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej a także jej roli społeczno kulturalnej w środowisku lokalnym, zapoznanie z dokumentacją placówki (statutem szkoły, systemem oceniania, dziennikami zajęć, planami wychowawczymi), zapoznanie z pracą pedagoga/psychologa oraz zespołów problemowo zadaniowych funkcjonujących w placówce; 2. Obserwacja: zorganizowanej i podejmowanej spontanicznie aktywności formalnych i nieformalnych grup uczniów z zaburzeniami w rozwoju i z niepełnosprawnością intelektualną, aktywności poszczególnych uczniów, z uwzględnieniem specyfiki zaburzeń i nieprawidłowości rozwojowych, interakcji dorosły (nauczyciel, wychowawca) - dziecko oraz interakcji między dziećmi i młodzieżą (w tym samym i w różnym wieku) w sytuacjach lekcyjnych i pozalekcyjnych, uwzględniając problemy dzieci o specyficznych zaburzeniach w rozwoju, procesów komunikowania interpersonalnego i społecznego w grupach wychowawczych i zespołach uczniowskich (klasach), ich specyfiki, prawidłowości i zakłóceń (uczniowie z trudnościami komunikacyjnymi, w tym z zaburzeniami autystycznymi i alternatywnymi metodami komunikacji), czynności podejmowanych przez opiekuna praktyk w toku prowadzonych przez niego lekcji (zajęć) oraz aktywności uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, toku metodycznego lekcji (zajęć), stosowanych przez nauczyciela metod, form pracy i wykorzystywanych pomocy dydaktycznych, z uwzględnieniem rodzaju i stopnia niepełnosprawności oraz niedostosowania społecznego uczniów, integrowania przez opiekuna praktyk działalności opiekuńczo-wychowawczej, dydaktycznej, pomocowej i terapeutycznej, dynamiki grupy (klasy), ról pełnionych przez uczestników grupy, zachowania i postaw uczniów, funkcjonowania i aktywności w czasie lekcji (zajęć) poszczególnych uczniów,

3 sposobów aktywizowania i dyscyplinowania uczniów oraz różnicowania poziomu aktywności poszczególnych uczniów, z uwzględnieniem rodzaju i stopnia niepełnosprawności oraz niedostosowania społecznego, sposobu zadawania i kontrolowania pracy domowej, z uwzględnieniem możliwości uczniów, sposobu oceniania uczniów, działań podejmowanych na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa i zachowania dyscypliny uczniów, organizacji przestrzeni w klasie, sposobu jej zagospodarowania (ustawienie mebli, wyposażenie, dekoracje i dostosowanie ich do potrzeb i możliwości percepcji uczniów w zależności od rodzaju i stopnia niepełnosprawności); 3. Współdziałanie z opiekunem praktyk: sprawowaniu opieki i nadzoru nad grupą oraz w zapewnianiu bezpieczeństwa, podejmowaniu działań wychowawczych i terapeutyczno-rehabilitacyjnych wynikających z zastanych sytuacji, prowadzeniu zorganizowanych zajęć wychowawczych, planowaniu i przeprowadzaniu lekcji (zajęć), organizowaniu pracy w grupach, stosownie do możliwości i ograniczeń uczniów, usprawnianiu zaburzonych funkcji uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, przygotowywaniu pomocy dydaktycznych adekwatnych do możliwości i ograniczeń uczniów, doborze i wykorzystywaniu środków multimedialnych i technologii informacyjnej w pracy dydaktycznej z uczniami o zróżnicowanych możliwościach i ograniczeniach, kontrolowaniu i ocenianiu uczniów, organizowaniu przestrzeni klasy, podejmowaniu działań w zakresie projektowania i udzielania pomocy psychologicznopedagogicznej; 4. Pełnienie roli opiekuna-wychowawcy oraz nauczyciela, w szczególności: diagnozowanie dynamiki grupy oraz sytuacji uczniów w grupie,

4 poznawanie uczniów, ich sytuacji społecznej, potrzeb, zainteresowań i zdolności, z uwzględnieniem rodzaju i stopnia niepełnosprawności oraz niedostosowania społecznego, samodzielne prowadzenie działań opiekuńczo-wychowawczych i terapeutycznych wobec grup i poszczególnych uczniów, z uwzględnieniem ich potrzeb, zgodnie z możliwościami wynikającymi z niepełnosprawności oraz niedostosowania społecznego, sprawowanie opieki nad grupą w toku spontanicznej aktywności uczniów, organizację i prowadzenie zajęć wychowawczych (w tym zajęć integrujących grupę i działań profilaktycznych) w oparciu o samodzielnie opracowywane scenariusze, podejmowanie indywidualnej pracy z uczniami (szczególnie tymi, u których występuje potrzeba stosowania odrębnych działań opiekuńczo-wychowawczych ze względu na rodzaj niepełnosprawności lub niedostosowanie społeczne), sprawowanie opieki nad uczniami poza terenem szkoły lub placówki, planowanie lekcji (zajęć), formułowanie celów, dobór metod i form pracy oraz środków dydaktycznych, dostosowywanie metod i form pracy do realizowanych treści, etapu edukacyjnego oraz dynamiki grupy uczniowskiej i rodzaju niepełnosprawności lub niedostosowania społecznego, organizację i prowadzenie lekcji (zajęć) w oparciu o samodzielnie opracowywane scenariusze, wykorzystywanie w toku lekcji (zajęć) środków multimedialnych i technologii informacyjnej, dostosowywanie sposobu komunikacji w toku lekcji (zajęć) do poziomu rozwoju i możliwości uczniów, animowanie aktywności poznawczej i współdziałania uczniów, rozwijanie umiejętności w miarę możliwości samodzielnego zdobywania wiedzy z wykorzystaniem technologii informacyjnej, organizację pracy uczniów w grupach zadaniowych, diagnozowanie poziomu wiedzy i umiejętności uczniów z zaburzeniami w rozwoju, podejmowanie indywidualnej pracy dydaktycznej z uczniem, z uwzględnieniem rodzaju niepełnosprawności lub niedostosowania społecznego,

5 podejmowanie działań wychowawczych o charakterze interwencyjnym w sytuacjach konfliktu, zagrożenia bezpieczeństwa, naruszania praw innych i nieprzestrzegania ustalonych zasad, podejmowanie współpracy z innymi nauczycielami, wychowawcą klasy, pedagogiem szkolnym, psychologiem szkolnym oraz innymi specjalistami pracującymi z uczniami; 5. Analiza i interpretacja zaobserwowanych i doświadczonych sytuacji i zdarzeń pedagogicznych, w tym: prowadzenie dokumentacji praktyki, konfrontowanie wiedzy teoretycznej z praktyką, ocena własnego funkcjonowania w toku wypełniania zadań opiekuńczych, wychowawczych i dydaktycznych wobec uczniów z głębszą niepełnosprawnością intelektualną (dostrzeganie swoich słabych i mocnych stron), ocena przebiegu prowadzonych zajęć oraz realizacji zamierzonych celów, konsultacje z opiekunem praktyk w celu omówienia przeprowadzonych działań, omawianie zgromadzonych doświadczeń w grupie studentów na spotkaniu podsumowującym. VI. Proponowany harmonogram praktyki w szkole ( w razie potrzeby, może być modyfikowany przez Dyrekcję placówki) 1. dzień praktyki: spotkanie z Dyrekcją szkoły specjalnej oraz nauczycielem - wychowawcą (opiekunem praktyk ze strony placówki) i ustalenie szczegółowego harmonogramu praktyk, 2. dzień praktyki: hospitacja zajęć np. w klasie I zapoznanie z dokumentacją, 3. dzień praktyki: asystowanie nauczycielowi w zajęciach z uczniami z umiarkowaną niepełnosprawnością intelektualną w klasie I, 4. dzień praktyki: samodzielne prowadzenie zajęć z uczniami z umiarkowaną niepełnosprawnością intelektualną w tejże klasie

6 5. dzień praktyki: samodzielne prowadzenie zajęć z uczniami z umiarkowaną niepełnosprawnością intelektualną w tejże klasie, 6. dzień praktyki: hospitacja zajęć w klasie skupiającej uczniów z głębszą niepełnosprawnością intelektualną np. w gimnazjum, 7. dzień praktyki: asystowanie nauczycielowi w prowadzeniu zajęć w tejże klasie, 8. dzień praktyk: samodzielne prowadzenie zajęć w tejże klasie, 9. dzień praktyk: samodzielne prowadzenie zajęć w tejże klasie, 10. dzień praktyk: pożegnanie z uczniami, podsumowanie zgromadzonych doświadczeń, wręczenie studentowi opinii przez opiekuna praktyk Każdy dzień praktyki to około 3 godzin przewidzianych na realizację zajęć, co znajduje odzwierciedlenie w scenariuszu. Student szczegółowo opisuje czynności nauczyciela i uczniów, tak aby opiekun praktyk miał możliwość sprawdzenia prawidłowości merytorycznej i metodycznej przygotowanych zajęć. Konspekty z wypunktowanym skrótowo przebiegiem zajęć nie będą przyjmowane. VII. Obowiązki studenta Student jest zobowiązany do: 1. zapoznania się z planem praktyki, 2. zgłoszenia się do dyrektora placówki w terminie wyznaczonym przez uczelnię, 3. zrealizowania 30 godzin praktyki 4. sumiennego wykonywania zadań wynikających z programu praktyki i bezpośrednich zleceń zwierzchników w miejscu pracy, 5. przestrzegania dyscypliny pracy, obowiązującej wszystkich pracowników, 6. uczestniczenia w zebraniach, uroczystościach szkolnych, 7. przygotowywania niezbędnych pomocy, 8. prowadzenia dziennika praktyki wg podanego wzoru, 9. wypełnienia karty samooceny oraz ankiety, zamieszczonych w dzienniku praktyk, 10. bezpośredniego złożenia, po zakończeniu praktyki dziennika praktyk wraz z opinią i porozumieniem do opiekuna praktyk w WSH, 11. posiadania, od pierwszego dnia praktyki ubezpieczenia od następstw

7 nieszczęśliwych wypadków, którego koszty pokrywa we własnym zakresie (oświadczenie do pobrania) VIII. Instrukcja dla opiekuna praktyk Nauczyciel wychowawca stwarza warunki, dostarcza wzorców, wspiera, nadzoruje i pomaga studentowi w kształtowaniu kompetencji opiekuńczo wychowawczych i dydaktycznych, niezbędnych do podjęcia zawodu pedagoga specjalnego, w tym celu: 1. wspólnie ze studentem opracowuje szczegółowy plan praktyki, uwzględniający realizację zadań wymienionych w punkcie V, 2. zapoznaje studenta ze specyfiką placówki, udostępnia dokumentację, 3. prowadzi zajęcia pokazowe i omawia je ze studentem, 4. zaznajamia studenta ze swoim warsztatem pracy, umożliwia dostęp do dziennika klasowego, podręczników, płyt, instrumentów muzycznych, tablicy interaktywnej, programów edukacyjnych, rzutnika oraz innych pomocy i środków, którymi dana placówka dysponuje, 5. kontroluje prawidłowość zapisów w dzienniku studenta, 6. sprawdza i zatwierdza konspekty zajęć prowadzonych przez studenta, 7. hospituje i omawia zajęcia prowadzone przez studenta, uwagi dotyczące ich realizacji wpisuje na scenariuszu, 8. podpisem w dzienniku praktyki studenta stwierdza odbycie zaplanowanych zadań w każdym dniu praktyki, 9. sporządza opinię o studencie i przedkłada ją do zatwierdzenia dyrektorowi placówki. Student może przebywać z podopiecznymi tylko wraz z nauczycielem. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości, nauczyciel wychowawca proszony jest o kontakt telefoniczny z opiekunem praktyk ze strony uczelni (mgr Marta Lekston tel )) IX. Instrukcja dla Dyrektora placówki

8 1. Wyznacza opiekuna instruktora praktyki. Opiekunem może zostać nauczyciel, który posiada wyższe wykształcenie, jest nauczycielem mianowanym lub dyplomowanym i pracuje co najmniej od 5 lat w zawodzie nauczyciela. 2. Zapoznaje studenta z całokształtem działalności placówki oraz z prawami i obowiązkami pracownika placówki. 3. Czuwa nad prawidłowym przebiegiem praktyki. 4. Kontroluje na bieżąco realizację ustalonego harmonogramu zajęć. 5. Na zakończenie organizuje naradę pracowników celem omówienia wyników praktyki studenckiej. 6. Potwierdza odbycie praktyki. 7. W ostatnim dniu, wręcza studentowi opinię z odbytych praktyk. X. Warunki zaliczenia praktyki Wywiązanie się z zadań sformułowanych w programie praktyki i niniejszej instrukcji, co znajduje odzwierciedlenie w postaci pozytywnej opinii o studencie, wystawionej przez opiekuna i Dyrekcję placówki Przedłożenie opiekunowi praktyk w wyznaczonym terminie (do końca III semestru) stosownej dokumentacji: 1. Porozumienia 2. Kwestionariusza opinii, wypełnionego przez opiekuna praktyk (ze strony placówki, w której student odbywał praktykę) 3. Dziennika praktyk, wypełnionego według wyznaczonego schematu, zawierającego minimum 4 scenariusze zajęć przeprowadzonych samodzielnie, zaopiniowanych przez opiekuna. 4. Protokołu zaliczenia praktyki. Zaliczenia praktyki z oceną dokonuje na spotkaniu podsumowującym (z całą grupą)opiekun praktyk kierunku Pedagogika mgr Marta Lekston (termin - patrz dyżury) Spotkanie ma na celu omówienie zgromadzonych doświadczeń.

9 W przypadku, gdy student nie uzyskał zaliczenia praktyki, Dziekan Wydziału Nauk Humanistycznych może wyrazić zgodę na jej powtórzenie. Student, który nie odbył wszystkich wymaganych w planach studiów praktyk, nie może być dopuszczony do egzaminu dyplomowego.