Co czeka przemysł sztucznych w Polsce i w Europie w roku 2017? Kazimierz Borkowski - PlasticsEurope Polska Seminarium Plastech, Mszczonów, 6.04.2017 PlasticsEurope - organizacja branżowa przemysłu tworzyw sztucznych Reprezentuje europejskich producentów polimerów Ponad 90% wszystkich producentów europejskich Branża to około 59,000 firm Ponad 1,450 tys. zatrudnionych Obroty: ponad 300 mld /rok 21 1
Sytuacja ekonomiczna na świecie bez większych zmian Source: Cefic EOTF (Historical data: Feri) Globalny indeks PMI 60 Indeks 55 Luty 2017 52.7 (PL 54,2) 50 45 Cienka niebieska linia PMI w Polsce 40 35 30 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Source: J.P. Morgan, Markit Global Manufacturing Index; t rading economics 4 2
Produkcja w różnych działach europejskiego przemysłu chemicznego 5 Eksport wyrobów przemysłu chemicznego EU w 2016 6 3
Import wyrobów przemysłu chemicznego EU 7 Światowa produkcja tworzyw sztucznych 1950 2016e Mln ton 400 350 300 250 200 Świat 2000: 187 2008: 245 2016: ~335 Tworzywa sztuczne to globalny succes story Ciągły wzrost produkcji od ponad 50 lat. Produkcja tworzyw wzrosła o 4,2% w 2016 roku Średnia stopa wzrostu (CAGR) ok. 8,5% 150 100 1990: 105 2016e - szacunek 1977: 50 50 1950: 1.5 0 1950 1960 1970 1980 1990 2000 2010 2020 Źródło: PlasticsEurope Market Research Group (PEMRG) / Consultic Marketing & Industrieberatung GmbH 8 4
Produkcja tworzyw sztucznych w 2016 Chiny światowym liderem Geografia produkcji tworzyw w roku 2006 i 2016 Rest of Asia 14% Japan 6% Latin America 5% China 21% Middle East, Africa 6% CIS 2% NAFTA 23% Europe (WE + CEE) 22% Rest of Asia 17% Japan 4% Latin America 4% Middle East, Africa 7% China 29% NAFTA 18% CIS 2% Europe (WE + CEE) 19% 2006 205 mln t* 2016 280 mln t* *) bez tworzyw termoutwardzalnych, powłok, klejów *w/o Other Plastics (ncludes Thermosets, Elastomers, Adhesives, Coatings and Sealants and PP-Fibers. Not included PET-, PA- and Polyacryl-Fibers) Source: PlasticsEurope Market Research Group (PEMRG) / Consultic Marketing & Industrieberatung GmbH 9 Wstępne dane za 2016 pokazują stosunkowo duży wzrost w 2016 (4,6%), ale w 2015 była niska baza. Prognoza skromnego wzrostu w 2017 (1,5%) 10 5
W którym kierunku idzie rozwój tworzyw sztucznych? Żródło: PlasticsEurope Deutschland 11 Rok 2016-7 w przemyśle produkcji tworzyw sztucznych w Europie Warunkowa zgoda Komisji Europejskiej na fuzję Dow i DuPont (zbycie części działalności związanej ze środkami ochrony roślin) Problemy z dostawą dwutlenku tytanu Propozycja (ANSES) klasyfikacji TiO2 jako związek kancerogenny (kategoria 1b wg CLP) Albis zostaje dystrybutorem Basell Orlen Polyolefins Europejskie crackery dostosowują się do feedstocku gazowego (etan) (Sabic Wilton UK, Borealis, Versalis Dunkierka, Ineos) import hgazu z USA Poważny wypadek w instalacji petrochemicznej BASF (Ludwigshafen) Unipetrol (Litvinov) ruszył po pożarze Unipetrol kupił Spolanę od Anwilu Force majeure (2016): BOP, Oltchim, Lukoil, MOL, Vinnolit, BASF, Borealis, Total, 121 6
Polski przemysł w 2016 wg GUS Produkcja 2015 2016 Zmiana 2016 vs. 2015 etylen 545 447-18,0% propylen 391 336-14,1% butadien 61 55-9,8% kaprolaktam 165 164-0,6% polietylen 395 322-18,5% polimery styrenu 133 148 11,3% w tym polistyren do spieniania 82,8 90,7 9,5% polichlorek winylu 321 259-19,3% żywice epoksydowe 29,9 polipropylen 298 245-17,8% polimery akrylu 13,9 poliamidy 159 Źródło: GUS, Rocznik Statysytyczny Przemysłu 2016 GUS: Produkcja ważniejszych wyrobów przemysłowych Ciągły wzrost zużycia tworzyw w Polsce 2015 2014 2013 2012 2011 2010 W ciągu 6 ostatnich lat zapotrzebowanie na tworzywa w Polsce wzrosło o ok. 31% Odpowiada to średniorocznemu wzrostowi średniemu o ok. 4,6% 2009 2008 2007 2006 0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 7
Polska reprezentuje średni europejski popyt na tworzywa 250 Zapotrzebowanie roczne w kg/mieszkańca 203 200 147 150 100 81 96 119 115 50 0 Polska UE 28 Niemcy Belgia Holandia Włochy Polska UE 28 Niemcy Belgia Holandia Włochy Zapotrzebowanie na tworzywa w Europie Dane za 2015 Source: PlasticsEurope (PEMRG) / Consultic / myceppi 16 8
Zapotrzebowanie na tworzywa w Europie Europa Zachodnia Europa Środkowa Znaczna większość mocy przetwórczych ciągle w Europie Zachodniej Netherlands 5% Spain 9% Others 14% France 11% Germany 30% Italy 17% Bulgaria 5% Slovakia 6% Romania 10% Hungary 10% Others 13% Czech Republic 15% Poland 41% Dane za 2015 41.4 mln t 7.5 mln t Source: PlasticsEurope (PEMRG) / Consultic / myceppi 17 Wyzwania dla przemysłu związane z projektem Circular Economy 9
Odpady tworzyw sztucznych w centrum uwagi legislatorów Pakiet Gospodarki o Obiegu Zamkniętym - tworzywa sztuczne jednym z pięciu krytycznych zagadnień Strategia na temat tworzyw - Mapa Drogowa The New Plastics Economy Polskie podejście wdrażania gospodarki o obiegu zamkniętym Mapa drogowa transformacji (Ministerstwo Rozwoju) 19 Gospodarka o obiegu zamkniętym 4 obszary działalności Produkcja Od odpadów do zasobów Gospodarka o obiegu zamkniętym Konsumpcja Gospodarka odpadami 20 10
5 krytycznych zagadnień dla powodzenia GOZ Tworzywa sztuczne Straty żywności Surowce krytyczne Budownictwo i rozbiórki Biomasa i bioprodukty 21 Pakiet Circular Economy Najważniejsze szczegóły propozycji Zharmonizowanie definicji (np. recyklingu) we wszystkich dyrektywach Precyzyjne zdefiniowanie metodologii pomiaru odzysku i recyklingu Zwiększenie nacisku na Rozszerzoną Odpowiedzialność Producentów - Extended Producer Responsibility (EPR) koszt dla wprowadzających na rynek wyroby w opakowaniach Zakaz składowania odpadów komunalnych zebranych selektywnie Tylko 10% (5%) odpadów komunalnych może być składowane w 2030 r. Zwiększone poziomy recyklingu Odpady komunalne : 60% do 2025 oraz 65% (70%) do 2030 Wszystkie opakowania: 65% do 2025, 75% (80%) do 2030 Opakowania z tworzyw sztucznych: 55% (60%) do 2025 Dyskusja nad konkretnymi rozwiązaniami wciąż trwa w Parlamencie Europejskim głosowanie plenarne odbyło się 14 marca 2017 (czerwone liczby powyżej). Teraz negocjacje na poziomie Rady i państw 22 11
Strategia na temat tworzyw mapa drogowa Komisji Europejskiej Circular 23 Dokumenty wiodące w dyskusji na temat tworzyw w GOZ: The New Plastics Economy (2016 i 2017) 24 12
The New plastics economy proponowana strategia nt. rynku opakowań z tworzyw sztucznych 25 Co myśli o tym branża tworzyw sztucznych? + Szeroka analiza zmierzająca do wykorzystania wszystkich zalet tworzyw ze wskazaniem ich wad Prawidłowo postawione pytanie: jak zwiększyć stopień zawrócenia do obiegu tworzyw, zwłaszcza w sektorze opakowań, bez obniżenia bezpieczeństwa dla konsumentów Promuje myślenie innowacyjne - Podejście oparte bardziej na obiegowych opiniach niż na argumentach naukowych Fokus na opakowanie, a nie na opakowany produkt Podejście nieholistyczne, nie oparte o myślenie kategoriami całego cyklu życia (Life Cycle Thinking) Gospodarka o obiegu zamkniętym musi być zrównoważona 26 13
Gospodarka o obiegu zamkniętym jako element strategii wykorzystania zasobów Efektywnie wykorzystać wszystkie zasoby Używać mniej zasobów w całym cyklu życia STOP DLA SKŁADOWANIA ODPADÓW TWORZYW DO ROKU 2025 Wykorzystać odpady jako zasoby Gospodarka o Obiegu Zamkniętym Używać powtórnie Odzyskać materiały (recykling) i energię 27 Cykl życia wyrobów zawierających tworzywa sztuczne Produkcja tworzyw CO2 odnawialne nieodnawialne Surowce Recykling mechaniczny Produkcja wyrobów z tworzyw Energia Recykling surowcowy Odzysk energii Reuse, repair Faza poużytkowa Faza użytkowania wyrobów 28 14
Zyski w fazie użytkowania Obecne Przyszłe OSZCZĘDNOŚĆ DO 15 TON W CYKLU ŻYCIOWYM OSZCZĘDNOŚĆ DO 9 TON W CYKLU ŻYCIOWYM 1 TONA W FAZIE PRODUKCJI 1 TONA W FAZIE PRODUKCJI Korzyści osiągane podczas fazy użytkowania wyrobu są 5-9 razy większe niż emisja podczas produkcji i odzysku wszystkich tworzyw sztucznych Przewidywane korzyści podczas użytkowania mogą 9 do 15 razy przewyższyć emisje związane z fazą produkcji i zagospodarowania odpadów. 29 Wpływ stosowania nowoczesnych opakowań na środowisko Nowoczesne opakowania zwiększają nieco ślad środowiskowy Ale zmniejszone straty żywności pokrywają ten wzrost z nawiązką CO2 opakowanie Przeciętny wpływ na środowisko liczony na 1 kg żywności CO2 straty żywności 15
Sposoby zagospodarowania odpadów tworzyw sztucznych 31 Ale recykling mechaniczny tworzyw sztucznych ma granice Oszacowanie granicznych poziomów recyklingu dla różnych odpadów tworzyw sztucznych. Powyżej poziomu granicznego (maksymalnego) wartość salda korzyści i kosztów i korzyści staje się negatywna prowadzenie recyklingu przestaje mieć sens w wymiarze ekologiczno-ekonomicznym. Rachunek oparty na danych z krajów EU27+2 (rok 2012) Rodzaje odpadów tworzyw sztucznych Udział (%) w strumieniu odpadów pokonsumenckich tworzyw sztucznych Osiągnięty poziom recyklingu w 2012 r. (%) Oszacowanie maksymalnego (granicznego) poziomu ekoefektywnego recyklingu (%) Opakowania hurtowe 22,9 38 50-70 Opakowania indywidualne (handlowe) 39,3 32 27-42 Budownictwo 5,5 22 27-45 Sprzęt AGD RTV 4,9 16 16-33 Motoryzacja 4,9 15 18-38 Rolnictwo 5,2 26 29-55 Sprzęt domowy, meble, artykuły sportowe 3,5 2 5-10 Pozostałe 13,7 14 15-20 Całość 100 27 29-45 Żródło: denkstatt 2015 32 16
Optymalne poziomy recyklingu opakowań 33 Dlatego uzupełnieniem recyklingu musi być odzysk energii 34 17
Odzysk energetyczny skuteczną środkiem na zredukowanie składowania Średni poziom recyklingu 29,6% Średni poziom odzysku energii 39,5% 35 36 18