Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND (77 00 N, 15 33 E, 10 m a.s.l.) PODSUMOWANIE ROKU 2011 SUMMARY OF THE YEAR 2011 Redakcja / Editors: Marta Bania, Elżbieta Majchrowska, Tomasz Wawrzyniak.
Charakterystyka wybranych elementów meteorologicznych w roku 2011 na tle wartości wieloletnich 1979-2010. Annual mean end extreme values of meteorological parameters in year 2011. 2011 1979-2010 * TEMPERATURA POWIETRZA / AIR TEMPERATURE [ C] średnia roczna/annual mean -2,6-4,2 maksymalna/maximum 11,1 (18.08) 13,5 (07.07.2005) minimalna/minimum -27,0 (30.01) -35,9 (16.01.1981) minimalna przy gruncie/minimum near the ground -31,5 (24.03) -40,3 (16.01.1981) maks. amplituda dobowa/max. daily amplitude 19,8 (22.02) 22,5 (16.02.1980) maks. zmiana w ciągu 3 h/max change per 3 h 6,6 (21.02) 10,2 (27.12.1980) maks. zmiana w ciągu 6 h/max change per 6 h 12,2 (22.02) 14,7 (23.02.1993) maks. zmiana w ciągu 12 h/max change per 12 h 17,0 (22.02) 17,9 (15-16.02.1980) dni mroźnych/ice days (tmax<0 C) 154 181 dni bardzo mroźnych/strong ice days (tmax<-10 C) 37 53 dni z temp. maks, >0 C/ days with tmax>0 C 208 182 CIŚNIENIE ATMOSFERYCZNE / AIR PRESSURE [hpa] (0 m a,s,l,) średnie roczne/annual mean 1006,4 1008,3 maksymalne/maximum 1035,9 (11.05) 1046,8 (27.11.2010) minimalne/minimum 959,3 (24.12) 949,4 (31.01.1993) maks. zmiana w ciągu 3 h/max. change per 3 h 12,5 (18.03) 14,9 (27.11.2001) maks. zmiana w ciągu 6 h/max. change per 6 h 18,6 (18.03) 24,1 (27.11.2001) maks. zmiana w ciągu 12 h/max. change per 12 h 27,1 (14.10) 41,7 (15.12.1990) maks. zmiana w ciągu 24 h/max. change per 24 h 37,2 (07-08.11) 56,9 (15-16.12.1990) PRĘDKOŚĆ WIATRU / WIND SPEED [m/s] średnia roczna/annual mean 5,7 5,6 maks. średnia w obserwacji/max. mean at observation 25 (02.04.2011) 35 (21.01.1985) maks. poryw/max. wind gust 49 (30.11) - dni z wiatrem silnym/days with wind speed 10 m/s 149 162 dni z wiatrem bardzo silnym/days with wind speed >15m/s 31 47 *Dla niektórych parametrów dane wieloletnie pochodzą z krótszego okresu
WILGOTNOŚĆ WZGLĘDNA / RELATIVE HUMIDITY [%] średnia roczna/annual mean 82 80 minimalna w obserwacji/minimum at observation 38 (10.05) 24 (15.01.1981) OPADY ATMOSFERYCZNE / PRECIPITATION [mm] suma roczna/annual precipitation 617,1 452,6 maks. suma dobowa/max. daily precipitation 31,0 (07.09.2011) 58,3 (01.08.1994) dni z opadem deszczu/days with rain 129 94 dni z opadem śniegu/days with snow 169 170 dni z opadem 0,0 mm/days with daily precip. 0,0 mm 255 242 dni z opadem 0,1 mm/days with daily precip. 0,1 mm 181 171 dni z opadem 1,0 mm/ days with daily precip. 1,0 mm 101 87 dni z opadem 10,0 mm/days with daily precip. 10,0 mm 15 10 dni z opadem 20,0 mm/days with daily precip. 20,0 mm 8 2 POKRYWA ŚNIEŻNA / SNOW COVER [cm] maksymalna wysokość pokr. śn./max. snow depth 37 (24-26.03) 80 (14.05.1998) średnia wysokość pokr. śn./mean depth snow cover 10 19 dni z pokrywą śnieżną/days with snow cover 206 256 dni z pokrywą śn. 10 cm/days with snow cover 10 cm 95 174 dni z pokrywą śn. 20 cm/days with snow cover 20 cm 22 107 dni z pokrywą śn. 40 cm/days with snow cover 40 cm 0 27 ZJAWISKA METEOROLOGICZNE / METEOROLOGICAL PHENOMENA dni z mgłą/days with fog 61 39 dni z szadzią/days with rime 0 11 dni z gołoledzią/days with glazed frost 6 16 dni z zamiecią niską/days with drifting snow-low 78 105 dni z zamiecią wysoką/days with blowing snow-high 67 63 ZACHMURZENIE I USŁONECZNIENIE / CLOUDINESS AND SUNSHINE usłonecznienie [godz.]/total sunshine [h] 1036,8 1006,0 średnie zachmurzenie/mean cloud cover [%] 75 72
Zestawienie wybranych miesięcznych wartości parametrów meteorologicznych w roku 2011 (część I). Monthly values of selected meteorological parameters in year 2011 (part I). miesiąc month średnia mean odchyl. od średniej 1979-2010 difference with multiannual mean 1979-2010 Temperatura powietrza Air temperature [ C] maximum data minimum data minim. przy gruncie minimum near the ground data Ciśnienie powietrza Air pressure (0 m a.s.l.) [hpa] średnia mean minimum maximum średnia mean Prędkość wiatru Wind speed [m/s] I -12,5-1,8 3,0 20-27,0 30-30,5 30 1007,5 983,5 1027,8 7,2 34 II -9,4 1,3 3,5 26-23,5 1-26,7 2 1010,0 971,4 1032,8 8,1 31 III -9,8 0,9 2,9 18-21,1 13-31,5 24 993,8 962,3 1012,0 4,8 39 IV -3,7 4,7 5,1 24-17,9 1-26,7 1 1000,7 977,1 1031,3 6,6 41 V -1,6 1,2 4,2 23-7,9 16-14,9 27 1017,1 1000,0 1035,9 4,6 25 VI 3,2 1,3 8,3 23-0,9 5-5,8 6 1017,8 997,6 1034,4 3,7 24 VII 3,9-0,5 8,7 4-0,5 25 0,3 18 1013,6 994,0 1024,1 4,5 35 VIII 4,2 0,2 11,1 18 0,6 6 0,1 6 1015,4 991,3 1023,8 5,7 25 IX 4,1 2,7 9,3 8-0,8 30-3,9 18 1006,2 989,6 1018,9 5,4 26 X -0,9 2,5 5,4 2-11,6 31-15,0 13 1003,6 990,0 1022,9 6,4 30 XI -3,8 2,7 5,2 6-13,7 14-17,0 19 1001,5 965,7 1026,9 5,3 49 XII -4,6 4,9 3,6 24-16,8 29-20,5 29 989,4 959,3 1010,3 6,5 43 maks. poryw max gust ROK YEAR -2,6 1,7 11,1 18.VIII -27,0 30.I -31,5 24.III 1006,4 959,3 1035,9 5,7 49
Zestawienie wybranych miesięcznych wartości parametrów meteorologicznych w roku 2011 (część II). Monthly values of selected meteorological parameters in year 2011 (part II). miesiąc month suma miesięczna monthly total Opady atmosferyczne Precipitation [mm] % normy % of multiannual mean maks. suma dobowa maximum daily total data Liczba dni z opadem dobowym No. of days with daily total precipitaion 0,0 0,1 1,0 10,0 Liczba dni z: No. of days with: Usłonecznienie Total sunshine Zachmurzenie Cloudiness deszczem śniegiem mgłą mm mm mm mm rain snow fog total mean 1979-2010 [h] [%] I 26,2 80 7,8 25 20 16 5 0 1 19 2-65 II 50,1 184 21,4 25 19 18 7 1 3 19 0 3,8 66 III 62,8 224 14,4 15 22 17 13 1 5 21 5 111,6 68 IV 32,2 137 7,5 21 24 18 10 0 8 21 2 105,7 79 V 40,6 209 20,8 1 20 14 5 1 6 19 4 217,9 71 VI 1,9 7 1,6 1 12 2 1 0 12 3 2 297,5 63 VII 24,5 59 7,5 9 23 16 4 0 21 0 16 95,4 89 VIII 34,8 70 10,9 11 18 13 9 1 19 0 7 120,6 82 IX 148,3 224 31,0 7 26 21 20 5 24 1 12 42,1 89 X 113,2 243 29,3 1 22 13 9 4 15 20 6 42,2 77 XI 65,7 166 13,0 23 23 20 13 2 11 23 5-74 XII 16,8 46 4,8 24 26 13 5 0 4 23 0-73 suma średnia ROK YEAR 617,1 137 31,0 07.IX 255 181 101 15 129 169 61 1036,8 75
Przebieg średniej dobowej temperatury powietrza w roku 2011. Annual course of daily mean air temperature (2011). temperatura [ C] 10 5 0-5 -10-15 -20-25 1-01 1-02 1-03 1-04 1-05 1-06 1-07 1-08 1-09 1-10 1-11 1-12 data
Przebieg średniej miesięcznej temperatury powietrza w roku 2011 na tle średnich wieloletnich (1979-2010). Annual (2011) and multi-annual (1979-2010) course of monthly mean air temperature. temperatura [ C] 8 6 4 2 0-2 -4-6 -8-10 -12-14 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 1979-2010 2011 data
Przebieg średniego dobowego ciśnienia powietrza w roku 2011. Annual course of daily mean air pressure (2011). ciśnienie [hpa] 1040 1030 1020 1010 1000 990 980 970 960 1-01 1-02 1-03 1-04 1-05 1-06 1-07 1-08 1-09 1-10 1-11 1-12 data
Przebieg średniej dobowej prędkości wiatru w roku 2011. Annual course of daily mean wind speed (2011).
Częstość (w %) występowania kierunków wiatru (w stopniach azymutu) w roku 2011. Frequency (%) of occurance of wind directions (degrees) 2011. 330 340 350 360 16 14 10 20 30 320 12 40 310 10 50 300 8 60 280 270 290 6 4 2 0 70 80 90 260 100 250 110 240 120 230 130 220 140 210 200 190 180 170 160 150
Przebieg miesięcznych sum opadów w roku 2011 na tle średnich wartości wieloletnich (1979-2010). Annual (2011) and multi-annual (1979-2010) course of monthly total precipitation.
Przebieg wysokości pokrywy śnieżnej w roku 2011. Annual course of snow cover (2011). wysokość pokrywy śnieżnej [cm] 40 35 30 25 20 15 10 5 0 1-01 1-02 1-03 1-04 1-05 1-06 1-07 1-08 1-09 1-10 1-11 1-12 data Przebieg dobowej sumy usłonecznienia w roku 2011. Annual course of daily sunshine (2011). usłonecznienie [godziny] 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 1-01 1-02 1-03 1-04 1-05 1-06 1-07 1-08 1-09 1-10 1-11 1-12 data
KOMENTARZ OBSERWATORA Rok 2011 w Hornsundzie można zaliczyć do najcieplejszych lat w historii pomiarów meteorologicznych. Średnia roczna temperatura wyniosła -2,6 o C. Wynik ten jest o 1,7 o C wyższy od średniej z wielolecia. W 2005 roku odnotowano identyczną średnią roczną temperaturę. Należy też zwrócić uwagę na zmianę wartości średniej wieloletniej. Dane zostały uzupełnione do 2010 roku. Obserwuje się wzrost temperatury w Hornsundzie. Średnie dla wieloleci: 1979-2006 średnia roczna temperatura: -4,4 o C, 1979-2010 średnia roczna temperatura: -4,2 o C, Zanotowano tylko dwa miesiące chłodniejsze od średniej wieloletniej. Styczeń - chłodniejszy o 1,8 o C oraz lipiec - chłodniejszy o 0,5 o C. Dziesięć miesięcy było cieplejszych. Rekordowy był grudzień z temperaturą o 4,9 o C wyższą od średniej wieloletniej (grudzień zawsze zaliczał się do miesięcy najzimniejszych w Hornsundzie). Kwiecień ze średnią miesięczną temperaturą -3,7 o C był cieplejszy o 4,7 o C. Miniony rok pod względem opadów atmosferycznych był równie rekordowy. Sumę 617,1 mm można porównać do średniej rocznej sumy opadów w Polsce. Jest to 137% normy dla Hornsundu rok bardzo wilgotny. Najbardziej zasobnym miesiącem w ilość opadów atmosferycznych był wrzesień 148,3 mm. Siedem miesięcy przekroczyło 100% normy opadowej, a 4 miesiące 200%. Najbardziej odbiegającym od normy miesiącem był październik - 243%. Najniższą sumę opadów zanotowano w kwietniu 1,9 mm, co dało 7% normy opadowej. Rozkład kierunków wiatru niewiele odbiegał od średnich wieloletnich, przeważał wiatr wschodni. Najrzadziej notowano wiatr z kierunku północnego i południowego. 30 listopada 2011 roku na stacji zanotowano najwyższy odkąd prowadzi się zapisy poryw wiatru 49 m/s. Długość sezonu z pokrywą śnieżną jest krótsza niż wartości średnich z wielolecia. Typowo zakończył się okres zalegania stałej pokrywy śnieżnej w Hornsundzie 11.06.2011. Pierwsze opady śniegu notowano już we wrześniu. Pokrywa śnieżna na nowo zaczęła się tworzyć pod koniec października, jednak bardzo częste odwilże i towarzyszące im obfite opady deszczu nie pozwoliły do końca roku na utworzenie się stałej pokrywy śnieżnej. Liczba dni z pokrywą śnieżną stanowi 80% normy w porównaniu do średnich wyliczonych z wielolecia 1979-2010. Podczas obserwacji meteorologicznych w ciągu całego roku zanotowano rekordową liczbę dni z mgłą 61. Liczba ta jest najwyższą jaką do tej pory notowano na stacji w Hornsundzie. Mgła występowała również w nietypowym dla tego zjawiska okresie: styczeń, marzec, październik, listopad - łącznie dla tych miesięcy zanotowano 18 dni z mgłą.
FOTOGRAFIE Fot. 1. Wał fenowy nad Sofiekammen 15.08.2011 (Marta Bania). Fen above Sofiekammen 15.08.2011 (Marta Bania).
Fot. 2. Chmura Stratocumulus lenticularis duplicatus (Sc len du) 13.09.2011 (Marta Bania). Stratocumulus lenticularis duplicatus cloud (Sc len du) (Marta Bania).
Fot. 3. Stratocumulus lenticularis duplicatus (Sc len du) nad Hohelohefjellet 16.09.2011 (Marta Bania). Stratocumulus lenticularis duplicatus above Hohenlohefjellet 16.09.2011 (Marta Bania).
Fot. 4. Zorza polarna 01.11.2011 (Marta Bania). Aurora Borealis 01.11.2011 (Marta Bania).
Fot. 5. Halo księżycowe (Elżbieta Majchrowska). Halo around the Moon (Elzbieta Majchrowska).
Fot. 6. Pierwszy wschód Słońca po nocy polarnej, 13.02.2011 (Elżbieta Majchrowska). The first sunrise after the polar night, 13.02.2011 (Elzbieta Majchrowska).
Fot. 7. Halo słoneczne (Elżbieta Majchrowska). Halo (optical phenomenon) (Elzbieta Majchrowska).