Seminarium z AUTOMATYKI CHŁODNICZEJ I KLIMATYZACYJNEJ Temat: Kompleksowe systemy sterowania i monitoringu obiektów chłodniczych na przykładzie supermarketów : a) system ADAP-KOOL firmy Danfoss, b) system TELEVIS firmy INVENSYS. Prowadzący: dr inŝ. Zenon Bonca Wykonał: Roman Szczepański SiUChKl Semestr IX Rok 2005/2006
Zakres pracy: 1. Wstęp...3 2. Co to jest system sterowania i monitoringu ADAP-KOOL?...4 3. Elementy wchodzące w skład systemu sterowania ADAP-KOOL...5 4. Zastosowanie systemu ADAP-KOOL...10 5. Zalety....11 6. Podsumowanie....13 7. Literatura...13 2
System ADAP-KOOL firmy Danfoss 1. Wstęp Zagadnienie monitoringu instalacji chłodniczych cieszy się coraz szerszym zainteresowaniem. Z jednej strony wynika to z coraz bardziej wymagających uregulowań prawnych związanych z prowadzeniem dokumentacji warunków przechowywania produktów spoŝywczych w całym łańcuch chłodniczym, z drugiej strony zaś dostrzegane są coraz powszechniej wymierne korzyści płynące z pełnego monitoringu instalacji chłodniczych. 3
2. Co to jest system sterowania i monitoringu ADAP-KOOL? Głównym produktem firmy Danfoss w zakresie sterowania i monitoringu nowoczesnych instalacji chłodniczych jest system automatyki chłodniczej obejmujący całą grupę wyrobów o wspólnej nazwie ADAP-KOOL. Podstawowymi elementami tego systemu są mikroprocesorowe sterowniki realizujące róŝne funkcje związane z działaniem instalacji chłodniczej. Oprócz funkcji regulacyjnych wszystkie sterowniki serii ADAP- KOOL pełnią jednocześnie rolę urządzeń monitorujących mierzone przez siebie parametry, sygnalizując wszelkie nieprawidłowości i przekroczenia ustalonych limitów alarmowych. Sterowniki ADAP-KOOL mogą pracować niezaleŝnie lub teŝ, połączone magistralą transmisji danych DANBUSS, stanowią elementy złoŝonych systemów sterowania. Istotną rolę w systemie pełni specjalny moduł nadrzędny rejestrujący wybrane parametry, nadzorujący komunikację między elementami systemu oraz mogący realizować globalne funkcje sterujące. Moduł nadrzędny odbiera równieŝ alarmy napływające z pozostałych urządzeń, przekazuje je do podłączonego do systemu komputera lub - za pośrednictwem modemu - do serwisu 4
odpowiedzialnego za pracę instalacji. Jest on teŝ swego rodzaju wielokanałowym rejestratorem o szerokich moŝliwościach definiowania parametrów zapisu kaŝdego kanału pomiarowego. Do obsługi całego systemu za pomocą komputera PC słuŝy odpowiednie oprogramowanie. MoŜliwość swobodnej konfiguracji elementów systemu oraz ich róŝnorodność pozwala na zastosowanie systemu ADAP-KOOL w dowolnej instalacji chłodniczej. Najbardziej typowym zastosowaniem są centralne, rozbudowane instalacje chłodnicze z jakimi mamy na przykład do czynienia w supermarketach i zakładach przemysłu spoŝywczego, głównie mięsnego i drobiarskiego. Od jego wprowadzenia, przed ponad piętnastoma laty, system jest ciągle rozwijany i modernizowany. ADAP-KOOL jest układem sterowania preferowanym przez przodujące w świecie sieci supermarketów. 3. W skład systemu sterowania ADAP-KOOL wchodzą następujące elementy: 3.1 Elektroniczne sterowniki AKC Sterowniki AKC sterują pracą od jednego do trzech parowników w urządzeniach i komorach chłodniczych. W zaleŝności od wykonania posiadają róŝne funkcje. Funkcje AKC 114-116 Termostaty z funkcją alarmu. Regulacja temperatury dwupołoŝeniowa lub modulowana. Nastawa nocna wg zegara wewnętrznego. Przyłącze wyświetlacza LCD do odczytu temperatury. Funkcja odtajania, wewnętrzny program odtajania. Koniec odtajania wg temperatury lub czasu. Realizacja cyklu odtajania gorącym gazem Sterowanie pracą wentylatorów i dodatkowych grzałek Sygnał sterujący spręŝarką. 5
Przykład zastosowania jednego ze sterowników AKC116A 6
3.2 Elektronicznie sterowane zawory rozpręŝne AKV 3.3 Czujniki temperatury Pt 1000: AKS 11 i AKS 21 7
3.4 Przetworniki ciśnienia AKS 32, 32R i 3000 Mierzą ciśnienie i zamieniają zmierzoną wartość na standardowy sygnał. 3.5 Moduły pomiarowo - monitorujące AKL Są to moduły pozbawione funkcji sterujących, przeznaczone wyłącznie do monitoringu. Pozwalają one na pomiar temperatur, sygnałów dwustanowych, dowolnych sygnałów analogowych pochodzących np. z przetworników ciśnienia, wilgotności, poziomu itp. Moduły pomiarowe zapewniają oczywiście pełny nadzór nad mierzonymi parametrami dzięki moŝliwości wprowadzenia limitów alarmowych. 8
3.6 Moduły nadrzędne AKA Moduły nadrzędne umoŝliwiają tworzenie złoŝonych układów sterowania z monitoringiem alarmów i rejestracją danych w rozbudowanych instalacjach chłodniczych. Wszystkie sterowniki w systemie sterowania ADAP-KOOL są podłączone do 2-Ŝyłowego przewodu transmisji danych systemu komunikacyjnego, zarejestrowanego pod nazwą DANBUSS. Moduł AKA pozwala na podłączenie drukarki oraz komputera PC lub modemu. 9
3.7 Oprogramowanie AKM. Obsługa i monitorowanie systemów sterowania ADAP-KOOL odbywa się przy pomocy oprogramowania AKM zainstalowanego na komputerze PC i modułom komunikacji - jednostkom nadrzędnym (gateway) typu AKA. Kombinacje tych produktów dają moŝliwość zaspokojenia dowolnych wymogów i oczekiwań uŝytkowników wobec systemu monitoringu i sterowania instalacji chłodniczej. 4. Zastosowanie systemu ADAP-KOOL. Sterowane elektronicznie zawory rozpręŝne AKV mogą być stosowane w instalacjach chłodniczych o wydajnościach parownika 0.5-100 kw. Układ sterowania ADAP-KOOL moŝe być zastosowany do dowolnych czynników chłodniczych. Jest takŝe przystosowany do nowych czynników chłodniczych dzięki moŝliwości odpowiedniego dopasowanie oprogramowania. Układ sterowania ADAP-KOOL moŝe być uŝyty do rejestracji temperatur i alarmów równieŝ w instalacjach chłodniczych wyposaŝonych w tradycyjną automatykę. System ADAP-KOOL moŝe być zastosowany do: Urządzeń sklepowych: chłodniczych i zamraŝalniczych Komór chłodniczych i mroźni Klimatyzacji Schładzaczy wody Agregatów spręŝarkowych Skraplaczy 10
5. Zalety systemu ADAP-KOOL. Oszczędność energii - Zawór AKV umoŝliwia optymalne wykorzystanie objętości parownika - Odtajanie według potrzeb - DOD (pomijanie zbędnych odtajań) - Regulacja pracy wentylatorów i grzałek dodatkowych - MoŜliwość obniŝenia ciśnienia skraplania w zaleŝności od temperatury zewnętrznej - MoŜliwość zadania nocnej nastawy termostatu i zmiany ciśnienia ssania. Lepsza jakość przechowywanych produktów - Zmniejszenie wahań temperatury i róŝnicy temperatur między chłodzonym powietrzem i powierzchnią parownika to wysoka i stała wilgotność powietrza. Zapobiega to wysychaniu nie opakowanych towarów i stracie płynów w opakowanym mięsie. - Zakończenie odtajania po osiągnięciu określonej temperatury zapobiega nadmiernemu ogrzewaniu przestrzeni chłodzonej. Rejestracja temperatury - System ADAP-KOOL spełnia wymagania ustawowe odnośnie rejestracji temperatur. Monitorowanie alarmów - Inteligentne monitorowanie alarmów połączone z procedurami awaryjnymi zapewniającymi chłodzenie w przypadku niektórych awarii instalacji minimalizuje ryzyko zepsucia się towarów i obniŝa koszty serwisu. Przystosowany do potrzeb w przyszłości - Swobodna konfiguracja systemu pozwala na podłączenie kolejnych sterowników w przypadku późniejszej rozbudowy instalacji. Łatwy montaŝ - Specjalizowane elementy ułatwiają montaŝ, rozruch i obsługę systemu sterowania - System moŝe być stosowany równieŝ z termostatycznymi zaworami rozpręŝnymi. 11
ObniŜone koszty obsługi - Zdalne monitorowanie umoŝliwia ocenę czy alarmy, np. nocne alarmy, wymagają natychmiastowej interwencji serwisu czy teŝ moŝna się nimi zając w czasie planowej wizyty serwisu. Przykład systemu sterowania i monitoringu ADAP-KOOL 12
6. Podsumowanie. System sterowania i monitoringu ADAP-KOOL posiada wiele zalet. Daje mam moŝliwość monitoringu i rejestracji parametrów pracy urządzeń chłodniczych co pozwala nam na sprawdzenie czy przez cały okres chłodzenia produkty spoŝywcze były przechowywane w odpowiednich warunkach. System taki bardzo ułatwi kontrole urządzenia chłodniczego i ewentualny serwis. Wśród tych wielu zalet omówionych równieŝ wcześniej trudno doszukać się wad takiego systemu. Jedynym problemem moŝe być cena takiego systemu sterowania i monitoringu. System taki znacznie zwiększa cenę całego urządzenia chłodniczego. Mimo wszystko systemy takie będą coraz częściej wprowadzane do urządzeń chłodniczych, głównie w supermarketach gdzie znajduje się znaczna ilość róŝnego rodzaju urządzeń chłodniczych. Sądzę Ŝe w niedługim czasie będzie potrzeba i wymóg stosowania tego typu systemów monitoringu, mających na celu rejestrację temperatur panujących w chłodniach. 7. Literatura: [1] Bodil LINDHARD: Systemy sterowania i monitoringu ADAP-KOOL. Chłodnictwo & Klimatyzacja 2001, nr:7. [2] Strony internetowe: http://www.danfoss.com.pl http://www.gobox.com.pl http://www.sdu.dk http://www.masarnia.pl http://us.refrignet.danfoss.com http://farmina.ru 13