Płetwonurek Wrakowo-Morski KDP/CMAS (PWM) Hydrologia morza. Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS

Płetwonurek Wrakowo-Morski KDP/CMAS (PWM) Hydrologia morza WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 1

Agenda: Hydrologia morza Typy wybrzeży morskich Ukształtowanie dna strefy przybrzeżnej Prądy morskie Falowanie morskie Upwelling Pływy Strefy morza Życie w wodach morskich Bałtyk nasze morze WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 2

Hydrologia morza Morze to zbiornik posiadający: własny układ prądów samodzielny system dopływów typowy poziom zasolenia i temperatur WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 3

Hydrologia morza Dlaczego wody morskie są słone Wody słone powstały na skutek opadów deszczów (gwałtownego skraplania wody) i wymywania przez nie z powierzchni gruntu związków mineralnych. Zasolenie wód morskich sięga wynosi od 1,2 do 235. WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 4

Hydrologia morza Dlaczego wody morskie są słone Występujące w wodzie morskiej praktycznie wszystki minerały nadają jej słono-gorzki smak. Wysoka zawartość minerałów, a co za tym idzie duża gęstość wody, powoduje że płetwonurek musi zabrać więcej obciążenia niż w wodach słodkich. WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 5

Hydrologia morza Oceany i morza cechują się: falowaniem: głównie na skutek działania wiatru prądami: wiatr, zasolenie i różnice temperatur pływami: oddziaływanie Księżyca na masy wody WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 6

Typy wybrzeży morskich WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 7

Typy wybrzeży morskich WYBRZEŻE to pas terenu po obu stronach linii brzegowej, na którym dostrzegalne są skutki aktualnie trwających procesów brzegowych (działalności fal morskich, przyboju, prądów przybrzeżnych, itp.). WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 8

Typy wybrzeży morskich Pod względem ukształtowania wyróżniamy dwa podstawowe typy wybrzeża: niskie (np. plaża) wysokie (np. klif). WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 9

Typy wybrzeży morskich Podział wybrzeża pod względem genezy i przebiegu linii brzegowej: fiordowe szkierowe (szerowe) riasowe dalmatyńskie mierzejowo-zalewowe lidowo-lagunowe WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 10

Typy wybrzeży morskich Wybrzeże fiordowe powstało w wyniku zalania dolin polodowcowych na terenach górskich (Norwegia, Alaska, Grenlandia, Chile) WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 11

Typy wybrzeży morskich Wybrzeże fiordowe WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 12

Typy wybrzeży morskich Wybrzeże szkierowe (szerowe) charakteryzuje się tysiącem małych wysepek. Powstało w wyniku częściowego zalania terenów pagórkowatych rzeźby polodowcowej (Finlandia, Szwecja) WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 13

Typy wybrzeży morskich Wybrzeże szkierowe WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 14

Typy wybrzeży morskich Wybrzeże riasowe powstało w wyniku zatopienia wylotowych odcinków dolin rzecznych ułożonych prostopadle lub skośnie do linii brzegowej (Francja, Hiszpania, Chiny, Irlandia) WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 15

Typy wybrzeży morskich Wybrzeże riasowe WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 16

Typy wybrzeży morskich Wybrzeże dalmatyńskie powstało poprzez zalanie pasm górskich ciągnących się równolegle do brzegu morza; grzbiety tworzą łańcuchy wysp (Chorwacja, Kalifornia). WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 17

Typy wybrzeży morskich Wybrzeże dalmatyńskie WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 18

Typy wybrzeży morskich Wybrzeże mierzejowozalewowe powstało poprzez odcięcie zatoki piaszczystą mierzeją utworzoną przez prąd przybrzeżny (Polska, Litwa) WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 19

Typy wybrzeży morskich Wybrzeże mierzejowo-zalewowe WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 20

Typy wybrzeży morskich Wybrzeże lidowo-lagunowe powstało na skutek odcięcia płytkiej zatoki od otwartego morza wynurzonym podczas odpływu piaszczystym wałem przybrzeżnym (Laguna Wenecka, Zatoka Meksykańska). WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 21

Typy wybrzeży morskich Wybrzeże lidowo-lagunowe WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 22

Ukształtowanie dna strefy przybrzeżnej WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 23

Ukształtowanie dna strefy przybrzeżnej Rewa, (podwodzie) - element rzeźby dna w strefie przybojów piaszczystych płytkowodnych wybrzeży. Jest to wał piaszczysty ze stromymi stokami odlądowymi o wysokości 0,5-2,5 metra i rozciągłości od kilkuset metrów do kilku kilometrów WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 24

Ukształtowanie dna strefy przybrzeżnej Występują seriami: dwa, trzy lub więcej wałów ciągnących się pasami równoległymi do siebie i do brzegu WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 25

Ukształtowanie dna strefy przybrzeżnej Dno morskie w przeciwieństwie do innych akwenów śródlądowych zbudowane jest z na przemian występujących rowów i rew (płycizn). Wchodząc do wody zwykle najpierw napotkamy na rów a później na rewę po czym znowu na rów. Takich rew występujących na kąpieliskach na przemian z rowami może wystąpić od 2 5 w zależności od miejscowości. WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 26

Ukształtowanie dna strefy przybrzeżnej źródło - Wyjazdy Nurkowe - Marcin Dąbrowski WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 27

Ukształtowanie dna strefy przybrzeżnej Tam gdzie wczoraj była rewa, dziś możemy napotkać rów! WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 28

Prądy morskie WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 29

Prądy morskie Prądy morskie to postępowy ruch mas wodnych w morzach i oceanach, przenoszący znaczne ilości wody na duże odległości w określonym czasie. Duże i niemal niezmienne ruchy wody w oceanach wywołane różnicami temperatur, ruchem obrotowym Ziemi, występowaniem wiatrów stałych bądź zasoleniem. Prędkość prądów morskich jest różna; największa dochodzi do 10 km/h. WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 30

Prądy morskie Warstwa wody objęta tymi ruchami ma stosunkowo niewielką szerokość i miąższość w porównaniu z jej długością. Prądy morskie są jednym z podstawowych czynników pobudzających cyrkulację wód w oceanie. Wpływ na prądy morskie wywiera także rozkład lądów i mórz (zarysy kontynentów) i rzeźba dna oceanu. WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 31

Prądy morskie Ze względu na sposób powstawania rozróżnia się prądy morskie: wiatrowe (dryfowe), grawitacyjno-gradientowe, pływowe. WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 32

Prądy morskie Prądy morskie wiatrowe powstają wskutek tarcia o powierzchnię oceanów i mórz poruszających się mas powietrza oraz parcia wiatru na dowietrzne zbocza fal. WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 33

Prądy morskie Prąd morski wywołany wiatrami stałymi (pasaty), wiatrami sezonowymi (monsuny) lub wiatrami zdecydowanie przeważającymi (np. wiatry zachodnie w strefie umiarkowanej) jest nazywany prądem dryfowym, w odróżnieniu od prądu morskiego wywołanego wiatrami krótkotrwałymi zwanego prądem wiatrowym. WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 34

Prądy morskie Prądy morskie grawitacyjno-gradientowe obejmują: prądy morskie barogradientowe, wywołane zmianami ciśnienia atmosferycznego nad morzami i oceanami; prądy morskie spływowe, powstające wskutek dopływu wód rzecznych, opadu atmosferycznego, parowania, dopływu wód z innego akwenu lub odpływu wód; WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 35

Prądy morskie prądy morskie gęstościowe, powstające na skutek różnic gęstości wody morskiej, o czym decydują różnice temperatury i zasolenia wody (są to głównie prądy podpowierzchniowe i głębinowe); prądy morskie kompensacyjne, o charakterze wtórnym, dążące do wyrównania poziomu morza bez względu na przyczynę, która wywołała zakłócenie równowagi hydrostatycznej. WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 36

Prądy morskie Prądy morskie pływowe, ruchy wód okresowo zmieniające kierunek i prędkość, powstające w związku z przesuwaniem się fal pływowych (pływy) Szczególnie silne prądy pływowe są obserwowane w akwenach przybrzeżnych, gdzie obejmują całą masę wody (do dna); im dalej od brzegów tym są słabsze WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 37

Prądy morskie Ze względu na stałość i czas trwania rozróżnia się prądy morskie: stałe - mające zawsze ten sam kierunek i tę samą prędkość okresowe - zmieniające kierunek i prędkość w regularnych odstępach czasu czasowe - powstające sporadycznie pod wpływem krótkotrwałych silnych wiatrów, gwałtownych zmian ciśnienia atmosferycznego i opadów WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 38

Prądy morskie Zależnie od głębokości położenia warstwy wody objętej prądem rozróżnia się prądy morskie: powierzchniowe (głównie prądy wiatrowe) głębinowe (ruchy wymienne między masami wodnymi; wiatry nie mają na nie wpływu) przydenne (rozprowadzają ciężkie wody antarktyczne w kierunku północnym) WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 39

Prądy morskie W zależności od kierunku, w jakim porusza się woda morska, wyróżnia się prądy morskie: poziome pionowe - prądy morskie pionowe mogą być zstępujące lub wstępujące WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 40

Prądy morskie W zależności od różnic temperatury wód niesionych prądem morskim i temperatury wód otaczających rozróżnia się prądy: ciepłe (temperatura wód płynących jest wyższa od temperatury wód otaczających prąd) zimne (odwrotnie) WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 41

Prądy morskie Prądy morskie rzadko są wywołane jedną przyczyną; zwykle powstają pod wpływem działania kilku sił, których rola w ich formowaniu jest różna WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 43

Prądy morskie Prądy morskie odgrywają ważną rolę w kształtowaniu mas wodnych oceanu, zakłócają strefowość w rozkładzie temperatury oraz wpływają na zasolenie, zawartość tlenu, barwę, przezroczystość mas wodnych oraz wpływają na procesy biologiczne. WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 44

Prądy morskie Prąd przybrzeżny - prąd, który płynie równolegle do brzegu na wysokości linii przyboju; wywołują go fale zbliżające się do brzegu pod kątem ostrym Prąd strumieniowy - prąd wody tworzący się, kiedy woda w linii przyboju przepływa przez wąski przesmyk tworzy się wówczas silny prąd, który płynie prostopadle do linii brzegowej w kierunku od lądu Prąd wsteczny - ruch wody w kierunku od plaży do morza; powstaje w wyniku ruchu falowego wody (możliwość przewrócenia nurka podczas wchodzenia/wychodzenia WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 45

Prądy morskie źródło - Wyjazdy Nurkowe - Marcin Dąbrowski WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 46

Falowanie morskie WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 50

Falowanie morskie Falowanie, fale morskie jest to oscylacyjny ruch cząstek wody po orbitach kołowych lub eliptycznych. Najczęstszą przyczyną falowania jest tarcie wiatru o powierzchnię wody. WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 51

Falowanie morskie Falowanie wody A Na głębinach - kołowy ruch cząsteczek maleje z głębokością B Na płyciznach - ruch kołowy zamienia się na elipsoidalnie spłaszczony (tym bardziej im płytsza jest woda) WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 53

Falowanie morskie Rozmiary falowania (wysokość, długość i okres fali) zależą od: prędkości wiatru generującego falowanie czasu wiania wiatru nad wodą z tego samego lub zbliżonego kierunku długość rozbiegu fali w akwenach płytkich na parametry fali ma też wpływ głębokość akwenu WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 55

Falowanie morskie Proces przekazywania energii wiatru powierzchni wody jest zależny od różnicy prędkości fali i prędkości wiatru, dlatego dla danej prędkości wiatru istnieje maksymalna długość i wysokość fali, którą może wywołać dany wiatr. WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 57

Falowanie morskie Wyróżnia się: Falowanie ustalone - które przy danej prędkości wiatru osiągnęło swoje maksymalne rozmiary. Falowanie nieustalone - które przy danej prędkości wiatru nie osiągnęło jeszcze swoich maksymalnych rozmiarów WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 58

Skala Beauforta Nazwa wiatru Stopnie skali m/s km/h węzły Objawy na lądzie Stan morza Cisza 0 0-0,2 1 1 Powiew, słaby wiatr 3-1 0,3-0,5 19-1 10-1 Umiarkowany wiatr 4 5,5-7,9 20-28 15-11 Dość silny wiatr 5 8,0-10,7 29-38 16 21 Silny wiatr 7-6 10,8-17,1 39-61 22 33 Wicher i wiatr sztormowy 9-8 17,2-24,4 62-88 34 47 Dym unosi się prostopadle do góry Wiatr porusza liśćmi i gałązkami drzew Unosi z ziemi pył i papierki Małe drzewa liściaste kołyszą się Trudno utrzymać parasol, drzewa kołyszą się Wiatr łamie gałęzie i wyrządza drobne szkody na dachach domów Gładkie lustro wody Powierzchnia wody marszczy się, tworzą się fale i szklista piana Małe, lekko spienione fale Średnie, spienione fale Morze wzburzone, dość wysoka, spieniona fala Wysoka fala, piana rozprzestrzenia się na duże odległości Sztorm 10 24,5-28,4 89-102 48 55 Silny sztorm 11 28,5-32,6 103-117 56 63 Wyrwane drzewa z korzeniami, zerwane dachy Poważne i rozległe zniszczenia Bardzo wysoka fala, morze białe od piany Wyjątkowo wysoka fala, widoczność ograniczona z powodu piany Orkan 12 32,7 118 64 Spustoszenie Morze białe od piany, powietrze wypełnione pianą

Skala Beauforta/Pedersena St.B St.P Stan morza Objawy na morzu Dł.fal do[m] Wys.fal [m] 0 0 zupełnie spokojne lustrzana tafla wody - - 1 1 spokojne niewielkie zmarszczki, drobne łuski 5 0,1-0,25 2 3 2 prawie spokojne drobna, krótka fala o szklistych grzbietach 25 0,25-0,75 4 3 trochę ruchliwe dłuższe fale o wierzchołkach często spienionych 50 0,75-1,25 5 4 ruchliwe wyraźne, długie fale, gęste białe grzebienie na falach 75 1,3-2,0 6 5 lekko wzburzone 7 6 wzburzone 8 7 bardzo wzburzone powstają duże fale, których grzbiety pokryte są białą pianą, szum morza fale stają się strome, powstają pasma piany, silny szum łamiących się fal Wysokie, długie fale, gęsta piana układa się w długie pasma w kierunku wiatru; morze zaczyna huczeć 100 2,0-3,5 135 3,5-6,0 200 6,0-8,5 9 10 8 rozszalałe tworzą się wysokie góry wodne, które się przełamują 250 8,5-11,0 11 12 9 nadzwyczaj rozszalałe wiatr porywa grzywy fal i unosi pył wodny, bardzo słaba widoczność 300 i powyżej powyżej 11

Falowanie morskie DLA NURKOWAŃ MAKSYMALNY STAN MORZA TO 2-3 STOPNI WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 61

Falowanie morskie Oprócz najczęściej spotykanych fal wiatrowych wyróżnia się także inne rodzaje fali, wywoływane przez inne czynniki: fale sejsmiczne wywołane podmorskim trzęsieniami ziemi; mogą wówczas powstać wysokie i niszczycielskie fale nazywane tsunami, powstałe w wyniku wybuchu podmorskiego bądź podoceanicznego wulkanu WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 62

Falowanie morskie fale pływowe wywołane przyciąganiem Słońca i Księżyca fale baryczne (sejsze) wywołane różnicami ciśnienia atmosferycznego fale okrętowe wywołane ruchem morskich jednostek pływających WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 63

Pływy WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 66

Pływy Pływy to okresowy, pionowy ruch wody morskiej wywołany siłami przyciągania Księżyca i Słońca (w mniejszym stopniu) Wzajemne położenie Słońca i Księżyca wpływa na wysokość pływu WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 67

Pływy Rodzaje pływów Pływy Syzygijne o księżyc w nowiu - powstają najwyższe pływy o pełnia księżyca pływy są wysokie, lecz mniejsze niż w czasie nowiu Pływy Kwadraturowe (pierwsza i ostatnia kwadra księżyca) pływy niewielkie o małej różnicy między przypływem a odpływem WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 68

Pływy PŁYWY KWADRATUROWE PŁYWY SYZYGIJNE WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 69

Pływy Różnice poziomu lustra wody podczas odpływu i przypływu WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 70

Pływy Pojęcia związane z pływami: zero mapy poziom morza w stosunku do którego podaje się głębokości na mapie woda wysoka najwyższy stan wody podczas przypływu woda niska najniższy stan wody podczas odpływu WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 71

Pływy Pojęcia związane z pływami: przypływ wznoszenie się poziomu wody do czasu uzyskania wody wysokiej odpływ opadanie poziomu wody do czasu uzyskania wody niskiej czas przypływu czas od wody niskiej do wysokiej czas przypływu czas od wysokiej niskiej do niskiej WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 72

Pływy Pojęcia związane z pływami: skok pływu różnica między poziomem wody wysokiej i poprzedzającej ją wody niskiej wysokość pływu odległość pomiędzy zerem mapy a poziomem wody w danym momencie WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 73

Upwelling WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 74

Upwelling Upwelling zjawisko podnoszenia się oceanicznych wód głębinowych, zwykle z głębokości poniżej termokliny, na powierzchnię Upwelling przybrzeżny występuje w strefie przybrzeżnej i jest generowany przede wszystkim przez wiatry wiejące wzdłuż brzegu, które powodują, odpływanie od brzegu wody powierzchniowej i zastępowanie jej wodami z niższych warstw WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 75

Upwelling WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 76

Środowisko morskie - strefy morza WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 77

Strefy morza WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 78

WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 79

Strefy morza TYPY DNA MORSKIEGO Dno twarde - zwarte dno skaliste, na którym ze względu na zbyt silne ruchy wody lub nachylenie nie odkłada się piasek Dno skaliste - (spójne, lekko nachylone lub poziome płaszczyzny skalne charakteryzujące się obecnością w piasku pojedynczych, większych odłamków skalnych) Dno kamieniste - (rumowiska kamienne) Rafy Dno miękkie (piasek, muł) WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 80

Jednostki miary Jednostki miary wykorzystywane na morzu Mila morska (Mm) - jednostka odległości 1852m Kabel (kbl) - jednostka odległości równa 0,1Mm czyli 185,2m. Węzeł - jednostka prędkości równa 1Mm/godzinę. Sążeń - jednostka miary głębokości stosowana w starych mapach morskich, równa 1,8288m (6 stóp). Stopa - jednostka miary głębokości stosowana w starych mapach morskich, równa 0,3048m. WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 81

Życie w wodach morskich ŻYCIE W WODACH MORSKICH W morzach i oceanach żyje ok. 150 tys. gatunków zwierząt Flora mórz i oceanów jest uboższa w przeciwieństwie do świata zwierzęcego WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 82

Życie w wodach morskich Ukwiały WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 83

Życie w wodach morskich Gąbki WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 84

Życie w wodach morskich Gorgonia WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 85

Życie w wodach morskich Rozgwiazdy WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 86

Życie w wodach morskich Meduzy WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 87

Życie w wodach morskich Korale WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 88

Życie w wodach morskich Ślimaki WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 89

Życie w wodach morskich Langusta Stawonogi Homar Krewetka Krab pustelnik WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 90

Życie w wodach morskich Ryby WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 91

BAŁTYK NASZE MORZE WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 92

Bałtyk nasze morze Podział Bałtyku na akweny Bałtyk jest morzem śródlądowym, głęboko wciśniętym w kontynent europejski Łączy się z sąsiednim Morzem Północnym cieśninami, które nazywane są zewnętrznymi (Kattegat i Skagerrak) i wewnętrznymi (Sund, Wielki Bałt i Mały Bełt WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 93

Bałtyk nasze morze WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 94

Bałtyk nasze morze BAŁTYK W LICZBACH Powierzchnia Bałtyku z Kattegatem i cieśninami duńskimi: 415 266 km² Powierzchnia Bałtyku bez cieśnin: 385 tyś. km² Średnia głębokość: 52,3 m Największa głębokość (Głębia Lansort): 459 m WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 95

Bałtyk nasze morze BRZEGI I WYBRZEŻA brzegi piaszczyste archipelagi/szkiery fiordy klify zatoki i zalewy WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 96

Bałtyk nasze morze UKSZTAŁTOWANIE DNA Dno Bałtyku tworzą baseny oddzielone progami. Gdyby poziom morza obniżył się o 50 m, z Bałtyku powstałoby kilka niezależnych od siebie jezior W kilku miejscach dno gwałtownie opada tworząc głębie WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 97

Bałtyk nasze morze GŁĘBOKOŚCI Głębia Arkońska 50 m Głębia Bornholmska 105 m Głębia Gdańska 118 m Głębia Gotlandzka 249 m Głębia Landsort 459 m Głębia Alandzka 405 m Głębia Botnicka 294 m WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 98

Bałtyk nasze morze ZASOLENIE WÓD BAŁTYKU Przewaga dopływu wód rzecznych i opadowych nad wlewami słonych wód z Kattegatu ma decydujący wpływ na zasolenie Bałtyku, które jest niewielkie w porównaniu z zasoleniem oceanu. WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 99

Bałtyk nasze morze ŚREDNIE ZASOLENIE WÓD POWIERZCHNIOWYCH Bałtyku: 7,5 Średnie zasolenie wód oceanicznych: 36,6 Zasolenie wód bałtyckich nie jest jednolite - zmniejsza się ono w miarę oddalania się od cieśnin duńskich. WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 100

Bałtyk nasze morze Różnice zasolenia wód Bałtyku wody powierzchniowe wody przydenne WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 101

Bałtyk nasze morze Różnice zasolenia wód Bałtyku WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 102

Bałtyk nasze morze STRATYFIKACJA WÓD BAŁTYKU Istotną cechą wód bałtyckich jest ich uwarstwienie. Wyróżnia się dwie zasadnicze warstwy: Wody powierzchniowe o niskim zasoleniu, dobrze wymieszane i natlenione - temperatura waha się, w zależności od sezonu, od 0 C do 20 C. Wody głębinowe o zasoleniu 12-22 - wykazujące prawie stałą temperaturę 4-6 C. WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 103

Bałtyk nasze morze STRATYFIKACJA WÓD BAŁTYKU WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 104

Bałtyk nasze morze W warstwie pośredniej, tzw. haloklinie, następuje gwałtowny wzrost zasolenia i tym samym gęstości wody Jest to bariera utrudniająca mieszanie się wód powierzchniowych z głębinowymi, dlatego też te ostatnie są gorzej natlenione WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 105

Bałtyk nasze morze BIORÓŻNORODNOŚC Życie w Bałtyku jest ubogie. W naszych wodach spotykamy znacznie mniej gatunków niż w sąsiednim Morzu Północnym Ponadto liczba gatunków zmniejsza się w miarę przesuwania się od Kattegatu do zatok: Fińskiej i Botnickiej Jest to efekt spowodowany niższym zasoleniem WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 106

Bałtyk nasze morze Liczba gatunków fauny dennej Bałtyku w zależności od zasolenia wody WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 107

Podsumowanie Znajomość zjawisk zachodzących na morzu daje możliwość bezpiecznego nurkowania Planuj nurkowania uwzględniając warunki hydrologiczne Maksymalny stan morza dla nurkowań to 2-3 WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 108

Autorzy Tekst i opracowanie o Marcin Kasprzak praca dyplomowa na stopień M3 KDP/CMAS*** o Promotor - Marcin Dąbrowski Zdjęcia o Marian Araszewski o Marcin Dąbrowski o Bartosz Kusz o Robert Goszczyński o Zbiory OCSP PTTK o Źródło własne Prawa autorskie do niniejszej prezentacji przysługują OCSP KDP PTTK. Powielanie prezentacji w całości lub w części, jej modyfikowanie i publiczne odtwarzanie bez zgody OCSP KDP PTTK jest zabronione. Aktualizacja 2017 - Marcin Wajdyk WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 109

Pytania? WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 110