Co to jezioro? Powstawanie jezior zależy od: - procesów rzeźbiących powierzchnię Ziemi - warunków klimatycznych - rodzaju skał

Transkrypt

1 Jeziora

2 Co to jezioro? Jeziora- to naturalne zagłębienie terenu wypełnione wodą, które nie mają bezpośredniego połączenia z morzem. Różnią się one miedzy innymi genezą misy jeziornej. Powstawanie jezior zależy od: - procesów rzeźbiących powierzchnię Ziemi - warunków klimatycznych - rodzaju skał Jeziora mogą być zasilane przez: - opady atmosferyczne - wody powierzchniowe - wody podziemne - dostawę mas lodowych

3 Klasyfikacja jezior Ze względu na ciągłość zasilania Stałe (misy jeziora stale wypełnione wodą) Okresowe (wypełniają się wodą tylko w określonej porze roku) Epizodyczne (istnieją bardzo krótko po obfitych opadach) Ze względu na sposób zasilania i odprowadzania wody Odpływowe (zasilają wypływające z nich rzeki) Przepływowe (woda dostarczana przez jeden lub kilka cieków wodnych, po czym jest ona z niego odprowadzana jednym korytem) Bezodpływowe (nie wypływają żadne cieki wodne, a dopływ jest równoważony przez parowane) Ze względu na zawartość soli w wodzie Słodkie (stężenie soli nie przekracza 0,5g/l) Słone (stężenie soli przekracza 35 ) Słonawe ( stężenie soli o 0,5-35 ) Ze względu na ilość substancji odżywczych Oligotroficzne (przeźroczyste wody ubogie w składniki pokarmowe o niskiej temperaturze) Eutroficzne (zielonkawe zabarwienie, bogate w substancje odżywcze i tlen) Dystroficzne (płytkie nie wielkie, silnie zarastające o brunatnej barwie, silnie zakwaszone)

4

5 Jeziora tektoniczne JEZIORA TEKTONICZNE: - występują w zagłębieniach powstałych wskutek ruchów skorupy ziemskiej, - wypełniają swoimi wodami m.in. fragmenty zapadlisk lub rowów tektonicznych, - są długie i głębokie (najgłębsze na świecie) PRZYKŁADY: Bajkał, Martwe, Ładoga, Górne, Tanganika, Titicaca Jezioro Tanganika Jezioro tektoniczne Jezioro Bajkał

6 Jeziora wulkaniczne JEZIORA WULKANICZNE: - powstają w kraterach nieczynnych wulkanów, w zagłębieniach lawy (lawowe) oraz w wulkanach eksplozywnych, tzw. maary - zajmują niewielką powierzchnię, dość głębokie, mają owalny kształt, a ich źródło zasilania stanowią opady deszczu. - wody tych jezior są mocno zmineralizowane, dlatego mają one czasem nietypowe zabarwienie (zielone lub czerwonawe). Jezioro Kerid PRZYKŁADY: jezioro Kraterowe w Stanach Zjednoczonych, Bolsena, Towada, Sewan, Kerid (Islandia) Jezioro lawowe Jezioro kraterowe Kelimutu- Indonezja

7 Jeziora reliktowe Utworzyły się w wyniku odcięcia części dawnych mórz przez powolne podnoszenie się skorupy ziemskiej lub obniżenia poziomu morza. PRZYKŁADY: Morze Kaspijskie, jezioro Aralskie, jezioro Ilmen Jezioro Aralskie Morze Kaspijskie

8 Jeziora polodowcowe Morenowe występują w zagłębieniach moreny dennej, płytkie i rozległe, urozmaicona linia brzegowa, np. Śniardwy, Mamry Rynnowe utworzyły się w wyniku erozyjnej działalności wód płynących pod lądolodem, charakteryzują się urozmaiconą rzeźbą dna oraz stromymi brzegami. Są wąskie i długie, osiągają też znaczną głębokość np. Hańcza (najgłębsze w Polsce), Gopło

9 Czarny Staw Cyrkowe (karowe) zajmują dawne cyrki polodowcowe czyli nieckowate zagłębienia w stoku górskim, ograniczone z trzech stron stromymi zboczami, a z czwartej ryglem skalnym. Mają kolisty kształt są małe i głębokie. np. Czarny Staw pod Tatrami, Wielki i Mały Staw w Karkonoszach Oczka polodowcowe występują w zagłębieniach po wytopionych bryłach lodu, kolisty kształt, małe i płytkie, bezodpływowe szybko zarastające np. małe jeziora

10 JEZIORA KRASOWE: - wody tych jezior wypełniają zagłębienia krasowe, np. w miejscu Jeziora krasowe zapadnięcia się stropu jaskiń - na dnach jezior krasowych często występują formy powstałe w wyniku wytrącania się węglanu wapnia. PRZYKŁADY: Perespa, Ochrydzkie, Piaseczno, Krasne Jezioro Piaseczno Jezioro Krasne Jezioro Ochrydzkie

11 Jeziora przybrzeżne Powstają na niskich wybrzeżach, zazwyczaj wskutek odcięcia zatoki morskiej przez mierzeję. Charakteryzują się dużą powierzchnią, niewielką głębokością oraz płaskimi bagnistymi brzegami. PRZYKŁADY: Łebsko, Gardno, Jamno, Sarbsko Jezioro Łebsko Jezioro Jamno

12 Jeziora deltowe Ich wody wypełniają zagłębienia w obrębie delt rzecznych powstają pomiędzy wałami brzegowymi odgałęzień rzeki. Są płytkie i szybko zarastają. Posiadają niskie i zabagnione brzegi. PRZYKŁADY: Drużno, Dąbie Jezioro Drużno Jezioro Dąbie

13 Jeziora zakolowe (starorzecza) Ich wody wypełniają fragmenty dawnych koryt rzecznych, które są odcięte od głównego nurtu rzeki. Charakteryzują się owalnym i wydłużonym kształtem. Występują w obrębie dolin dużych meandrujących rzek. PRZYKŁADY: Czerniakowskie Jezioro Czerniakowskie

14 Jeziora eoliczne Występują w nieckach deflacyjnych i w obniżeniach pomiędzy wydmami. PRZYKŁADY: Eyre, Czad (W ciągu ostatnich 40 lat powierzchnia jeziora zmniejszyła sie o ponad 90%), Jezioro Czad Jezioro Eyre

15 Mały egzamin Jezioro polodowcowe cyrkowe Jezioro rynnowe Jezioro przybrzeżne Jezioro krasowe

16 Wykonały: Martina Herdzin Magdalena Nowaczyk Źródło: R. Malarz, M. Więckowski Oblicza geografii 1 -zakres rozszerzony J. Kop, M. Kucharska, E. Szkurłat Geografia cz.1 Szkoła ponadgimnazjalna zakres podstawowy