KOMENTARZ Ustawa o podatku akcyzowym Jacek Matarewicz WYDANIE 1 Stan prawny na 1 marca 2014 roku Warszawa 2014
Spis treści Spis treści Spis treści Wykaz skrótów............................................................. 21 Wprowadzenie............................................................. 27 USTAWA z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (tekst jedn. Dz.U. z 2011 r. Nr 108, poz. 626 ze zm.)................................... 29 DZIAŁ I. Przepisy ogólne (art. 1 7c)......................................... 29 Art. 1. [Przedmiot ustawy]................................................ 29 Zakres przedmiotowy ustawy........................................... 29 Zasady ogólne podatku akcyzowego..................................... 35 Jednokrotność opodatkowania.......................................... 35 Pierwszeństwo prawa wspólnotowego................................... 36 Konkretyzacja przedmiotu opodatkowania............................... 36 Opodatkowanie konsumpcji............................................ 36 Zakaz wprowadzania ograniczeń w handlu UE............................ 37 Akcyza jako dochód budżetu państwa.................................... 38 Art. 2 [Słowniczek ustawowy]............................................. 38 Wyroby akcyzowe..................................................... 46 Terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i terytorium innego państwa członkowskiego.................................................... 61 Eksport............................................................. 64 Import.............................................................. 64 Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów................................ 65 Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów................................. 65 Skład podatkowy..................................................... 66 Procedura zawieszenia poboru akcyzy................................... 66 Zarejestrowany odbiorca............................................... 66 Zarejestrowany wysyłający............................................. 67 E-AD, dokument zastępujący e -AD oraz System........................... 67 Uproszczony dokument towarzyszący.................................... 68 Znaki akcyzy......................................................... 69 Faktura............................................................. 69 www.lexisnexis.pl 5
Spis treści Nabywca końcowy.................................................... 69 Ubytki wyrobów akcyzowych........................................... 72 Sprzedaż............................................................ 73 Podmiot zużywający.................................................. 73 Podmiot pośredniczący................................................ 74 Pośredniczący podmiot węglowy........................................ 74 Pośredniczący podmiot tytoniowy....................................... 75 Pośredniczący podmiot gazowy......................................... 76 Finalny nabywca węglowy............................................. 78 Finalny nabywca gazowy............................................... 78 Zawieszająca procedura celna.......................................... 79 Miejsce importu...................................................... 79 Raport odbioru, raport wywozu oraz dokumenty zastępujące te raporty...... 80 Podmiot odbierający oraz podmiot wysyłający............................ 81 Procesy mineralogiczne................................................ 81 Art. 3 [Klasyfikacja wyrobów według CN]................................... 82 Art. 4 [Podstawa ustalania ulg i zwolnień].................................. 86 Art. 5 [Konkretyzacja przedmiotu opodatkowania]........................... 87 Art. 6 [Odpowiednie stosowanie ustawy Ordynacja podatkowa do postępowań akcyzowych]......................................................... 88 Art. 7. [Współpraca administracyjna w dziedzinie akcyzy].................... 90 Współpraca administracyjna w akcyzie.................................. 90 Biuro łącznikowe..................................................... 91 Art. 7a [Mosty transgraniczne]............................................ 92 Art. 7b [Wiążąca informacja taryfowa]..................................... 93 Art. 7c [Procedury celne a akcyza]......................................... 95 DZIAŁ II. Opodatkowanie akcyzą wyrobów akcyzowych (art. 8 39)............ 98 Rozdział 1. Przedmiot opodatkowania i powstanie obowiązku podatkowego (art. 8 12)..................................................... 98 Art. 8 [Przedmiot opodatkowania]......................................... 98 Produkcja wyrobów akcyzowych........................................ 100 Wprowadzenie wyrobów akcyzowych do składu podatkowego.............. 101 Import wyrobów akcyzowych........................................... 102 Wewnątrzwspólnotowe nabycie wyrobów akcyzowych..................... 103 Wyprowadzenie ze składu podatkowego poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy........................................................... 103 Wysłanie wyrobów akcyzowych z miejsca importu przez zarejestrowanego wysyłającego...................................................... 103 Użycie wyrobów akcyzowych zwolnionych ze względu na przeznaczenie...... 103 Dostarczenie wyrobów akcyzowych zwolnionych ze względu na przeznaczenie 104 Sprzedaż wyrobów akcyzowych zwolnionych ze względu na przeznaczenie... 105 Nabycie bądź posiadanie wyrobów akcyzowych, od których akcyza nie została opłacona......................................................... 106 Ubytki wyrobów akcyzowych........................................... 107 6
Spis treści Zużycie niektórych wyrobów akcyzowych................................ 108 Sprzedaż i oferowanie na sprzedaż papierosów lub tytoniu powyżej maksymalnej ceny detalicznej....................................... 109 Zasada jednokrotnego powstania obowiązku podatkowego w akcyzie........ 110 Art. 9 [Przedmiot opodatkowania energia elektryczna]...................... 110 Wewnątrzwspólnotowe nabycie energii elektrycznej przez nabywcę końcowego 111 Sprzedaż energii elektrycznej na rzecz nabywcy końcowego................. 112 Zużycie energii elektrycznej............................................ 113 Import energii elektrycznej przez nabywcę końcowego..................... 116 Jednokrotność opodatkowania energii elektrycznej akcyzą.................. 116 Art. 9a [Przedmiot opodatkowania wyroby węglowe]....................... 117 Sprzedaż wyrobów węglowych finalnemu nabywcy węglowemu............. 118 Wewnątrzwspólnotowe nabycie i import wyrobów węglowych przez finalnego nabywcę węglowego............................................... 120 Użycie wyrobów węglowych............................................ 120 Ubytki wyrobów węglowych............................................ 121 Art. 9b [Przedmiot opodatkowania susz tytoniowy]......................... 124 Wewnątrzwspólnotowe nabycie suszu tytoniowego........................ 125 Sprzedaż suszu tytoniowego............................................ 125 Import suszu tytoniowego.............................................. 128 Zużycie suszu tytoniowego............................................. 128 Nabycie lub posiadanie suszu tytoniowego................................ 129 Art. 9c [Przedmiot opodatkowania wyroby gazowe]........................ 129 Uwagi ogólne........................................................ 130 Wewnątrzwspólnotowe nabycie i import wyrobów gazowych................ 130 Sprzedaż wyrobów gazowych.......................................... 131 Użycie wyrobów gazowych............................................. 132 Art. 10 [Obowiązek podatkowy]........................................... 133 Obowiązek podatkowy zasada ogólna.................................. 134 Obowiązek podatkowy wyroby węglowe................................ 135 Import wyrobów akcyzowych........................................... 135 Wewnątrzwspólnotowe nabycie wyrobów akcyzowych..................... 136 Sprzedaż wyrobów akcyzowych z naruszeniem warunków uprawniających do preferencyjnej stawki............................................ 139 Nabycie bądź posiadanie wyrobów, od których akcyza nie została zapłacona w należnej wysokości............................................... 139 Art. 11 [Obowiązek podatkowy energia elektryczna]........................ 140 Wewnątrzwspólnotowe nabycie energii elektrycznej....................... 140 Sprzedaż energii elektrycznej........................................... 141 Zużycie energii elektrycznej............................................ 144 Import energii elektrycznej............................................. 144 Art. 11a [Obowiązek podatkowy susz tytoniowy]........................... 144 Wewnątrzwspólnotowe nabycie suszu tytoniowego........................ 145 Sprzedaż suszu tytoniowego............................................ 145 Zużycie suszu tytoniowego............................................. 145 www.lexisnexis.pl 7
Spis treści Nabycie bądź wejście w posiadanie suszu tytoniowego..................... 145 Import suszu tytoniowego.............................................. 146 Art. 11b [Obowiązek podatkowy wyroby gazowe].......................... 146 Art. 12 [Obowiązek podatkowy w dniu stwierdzenia czynności przez organy].... 146 Rozdział 2. Podatnik akcyzy. Właściwość organów podatkowych (art. 13 15)... 147 Art. 13 [Podatnicy]...................................................... 147 Podatnik akcyzy reguły ogólne........................................ 149 Podatnik akcyzy nabywca lub posiadacz wyrobów poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy.......................................... 151 Podatnik akcyzy nabywca końcowy.................................... 151 Podmiot, u którego powstają ubytki..................................... 152 Przedstawiciel podatkowy.............................................. 153 Zarejestrowany odbiorca............................................... 153 Zarejestrowany wysyłający............................................. 154 Importer............................................................ 154 Podmiot wyprowadzający wyroby z cudzego składu podatkowego........... 154 Podmiot reprezentujący................................................ 155 Odpowiedzialność solidarna............................................ 155 Art. 14 [Właściwość organów]............................................ 156 Właściwość rzeczowa organów podatkowych............................. 158 Właściwość miejscowa zasady ogólne.................................. 158 Organy właściwe do przeprowadzenia czynności na wniosek oraz organy właściwe, gdy nie można ustalić właściwości........................... 160 Właściwość miejscowa ustalana na podstawie przepisów celnych............ 160 Art. 15 [Właściwość organów w sprawach znaków akcyzy].................... 168 Właściwość rzeczowa................................................. 168 Właściwość miejscowa................................................. 168 Rozdział 3. Rejestracja podmiotów (art. 16 20).............................. 170 Art. 16 [Rejestracja]..................................................... 170 Uwagi ogólne........................................................ 172 Dane, jakie powinno zawierać zgłoszenie................................ 172 Potwierdzenie zgłoszenia.............................................. 173 Aktualizacja zgłoszenia................................................ 173 Pośredniczący podmiot węglowy, pośredniczący podmiot gazowy i pośredniczący podmiot tytoniowy................................... 174 Wyłączenia z obowiązku złożenia zgłoszenia rejestracyjnego................ 175 Art. 16a [Wykreślenie z listy pośredniczących podmiotów tytoniowych]......... 178 Art. 17 [Podmiot reprezentujący].......................................... 180 Wymogi dotyczące podmiotów reprezentujących.......................... 180 Terminy na przesyłanie dokumentów.................................... 181 Art. 18 [Rejestr podatników].............................................. 182 Rejestr podatników................................................... 182 Ewidencja w formie elektronicznej...................................... 183 Art. 19 [Wyrejestrowanie]................................................ 184 Art. 20 [Delegacja dla Ministra Finansów w sprawie określenia wzorów dokumentów rejestracyjnych].......................................... 188 8
Spis treści Rozdział 4. Deklaracja podatkowa. Terminy płatności akcyzy (art. 21 26)...... 188 Art. 21 [Deklaracje podatkowe]........................................... 188 Deklaracje podatkowe uwagi ogólne................................... 190 Obowiązek składania deklaracji oraz obliczania i zapłaty akcyzy............. 191 Obowiązki podmiotu wyprowadzającego wyroby akcyzowe z cudzego składu podatkowego...................................................... 195 Zasada samoobliczenia akcyzy.......................................... 195 Informacje o wyrobach akcyzowych w składzie podatkowym................ 196 Odliczenia wpływające na zmniejszenie zobowiązania podatkowego w akcyzie......................................................... 197 Ponadnormatywne ubytki wyrobów akcyzowych.......................... 199 E-deklaracje......................................................... 200 Art. 21a [Deklaracje od wyrobów węglowych]............................... 202 Deklaracje od wyrobów węglowych uwagi ogólne........................ 202 Deklaracje kwartalne.................................................. 203 Art. 22 [Przedpłata akcyzy]............................................... 203 Art. 23 [Wpłaty dzienne]................................................. 206 Wpłaty dzienne podmioty zobowiązane................................ 207 Wpłaty dzienne terminy wpłat........................................ 207 Wpłaty dzienne obniżenia............................................ 207 Nadpłata wpłat dziennych............................................. 208 Wpłaty dzienne jako zaliczki na podatek................................. 208 Art. 24 [Deklaracje energia elektryczna].................................. 208 Art. 24a [Deklaracje susz tytoniowy]..................................... 210 Art. 24b [Deklaracje wyroby gazowe]..................................... 210 Art. 25 (uchylony)....................................................... 212 Art. 26 [Delegacja dla Ministra Finansów w sprawie określenia wzorów deklaracji]........................................................... 212 Rozdział 5. Postępowanie w przypadku importu (art. 27 29).................. 214 Art. 27 [Import]......................................................... 214 Rozliczenie akcyzy z tytułu importu zasady ogólne....................... 215 Obniżenia akcyzy..................................................... 216 Decyzje korygujące rozliczenie podatku.................................. 216 Rozliczenie akcyzy a procedura uproszczona.............................. 217 Art. 28 [Odpowiednie stosowanie przepisów ustawy Prawo celne]............ 218 Art. 29 [Przedawnienie należności celnych a określenie kwoty akcyzy z tytułu importu]............................................................ 221 Rozdział 6. Zwolnienia (art. 30 39)......................................... 222 Art. 30 [Zwolnienia]..................................................... 222 Energia z odnawialnych źródeł......................................... 223 Ubytki i całkowite zniszczenie wyrobów akcyzowych....................... 226 Zużycie energii elektrycznej............................................ 229 Alkohol etylowy...................................................... 232 Inne zwolnienia dotyczące napojów alkoholowych przewidziane w rozporządzeniu w sprawie zwolnień................................ 237 Art. 31 [Zwolnienia dla instytucji i organizacji prawa międzynarodowego]....... 237 www.lexisnexis.pl 9
Spis treści Zwolnienie z akcyzy wyrobów wykorzystywanych przez wskazane organizacje międzynarodowe.................................................. 238 Zwolnienie realizowane przez zwrot akcyzy.............................. 238 Art. 31a [Zwolnienia wyrobów węglowych]................................. 241 Produkcja energii elektrycznej.......................................... 242 Produkcja wyrobów energetycznych..................................... 243 Gospodarstwo domowe................................................ 243 Organ administracji publicznej......................................... 244 Jednostka Sił Zbrojnych RP............................................ 245 Podmiot systemu oświaty.............................................. 245 Żłobek i klub dziecięcy................................................ 246 Podmiot leczniczy.................................................... 246 Jednostka organizacyjna pomocy społecznej.............................. 247 Jednostka pożytku publicznego......................................... 248 Przewóz towarów i pasażerów koleją.................................... 249 Wytwarzanie ciepła i energii elektrycznej................................ 249 Prace rolnicze, ogrodnicze i leśnictwo................................... 249 Procesy mineralogiczne, elektrolityczne i metalurgiczne oraz redukcja chemiczna........................................................ 250 Zakład energochłonny................................................. 251 Ochrona środowiska oraz podwyższenie efektywności energetycznej......... 252 Straty u finalnego nabywcy węglowego.................................. 255 Nadwyżki u finalnego nabywcy węglowego............................... 255 Warunki zwolnienia wyrobów węglowych................................ 255 Zwrot wyrobów węglowych przez finalnego nabywcę węglowego............ 256 Art. 31b [Zwolnienia wyrobów gazowych].................................. 257 Uwagi ogólne dotyczące zwolnień wyrobów gazowych..................... 259 Zwolnienia obejmujące wszystkie wyroby gazowe......................... 260 Zwolnienia obejmujące niektóre wyroby gazowe.......................... 264 Straty powstałe u finalnego nabywcy gazowego........................... 267 Umowy zawarte przed 1 listopada 2013 r. i inne przepisy przejściowe........ 268 Art. 32 [Szczególne przypadki zwolnień ze względu na przeznaczenie oraz warunki ich stosowania].......................................... 269 Paliwa lotnicze, wyroby energetyczne zużywane do celów żeglugi oraz węglowodory gazowe.......................................... 273 Wyroby energetyczne zużywane w procesie produkcji energii elektrycznej....................................................... 277 Alkohol etylowy i napoje alkoholowe.................................... 278 Warunki zwolnienia ze względu na przeznaczenie......................... 279 Weryfikacja tożsamości podmiotu zużywającego.......................... 284 Zwrot wyrobów zwolnionych ze względu na przeznaczenie................. 284 Art. 33 [Szczególne zwolnienia dotyczące paliw silnikowych].................. 285 Paliwa silnikowe przewożone w standardowych zbiornikach................ 286 Warunki zwolnienia................................................... 287 Art. 34 [Zwolnienia WNT w celach niehandlowych].......................... 287 10
Spis treści Art. 35 [Szczególne zwolnienia dla importu paliw i smarów].................. 290 Art. 36 [Zwolnienia importu wyrobów tytoniowych i alkoholowych w bagażu osobistym].................................................. 291 Art. 37 [Zwolnienia importu wyrobów tytoniowych i napojów alkoholowych o charakterze okazjonalnym]........................................... 293 Import wyrobów tytoniowych lub napojów alkoholowych umieszczonych w przesyłce....................................................... 294 Normy uprawniające do zwolnienia importu w ramach przesyłki............ 295 Przeliczenie wartości przesyłki na PLN................................... 295 Art. 38 [Delegacja dla Ministra Finansów w sprawie zwolnień]................. 296 Art. 39 [Delegacja dla Ministra Finansów w sprawie zwolnień]................. 297 DZIAŁ III. Organizacja obrotu wyrobami akcyzowymi (art. 40 85)............. 300 Rozdział 1. Procedura zawieszenia poboru akcyzy (art. 40 46)................ 300 Art. 40 [Zastosowanie procedury zawieszenia poboru akcyzy]................. 300 Uwagi ogólne........................................................ 302 Wyłączenia ze stosowania procedury zawieszenia poboru akcyzy............ 305 Art. 41 [Zasady stosowania procedury zawieszenia poboru]................... 305 Rejestracja do Systemu i korzystanie z procedury zawieszenia poboru........ 307 Warunki stosowania procedury zawieszenia poboru....................... 309 Wygaśnięcie obowiązku podatkowego i przejście obowiązku rozliczenia akcyzy na kolejny podmiot.......................................... 311 Wyłączenia.......................................................... 312 Ewidencje........................................................... 312 Art. 41a [Przemieszczanie wyrobów akcyzowych]............................ 315 Rozpoczęcie przemieszczania wyrobów w procedurze z zawieszeniem poboru akcyzy........................................................... 316 Przemieszczanie wyrobów w procedurze z zawieszeniem poboru akcyzy...... 317 Zakończenie przemieszczania wyrobów w procedurze z zawieszeniem poboru akcyzy........................................................... 319 Niedostępność Systemu................................................ 321 Art. 41b [Projekt e -AD].................................................. 321 Art. 41c [Podmiot odbierający]............................................ 323 Art. 41d [Zmiana miejsca przeznaczenia]................................... 323 Art. 41e [Raport odbioru]................................................ 324 Kontrola przychodzących wyrobów...................................... 326 Projekt raportu odbioru............................................... 327 Projekt raportu wywozu............................................... 328 Zwolnienie zabezpieczenia............................................. 328 Art. 41f [Niedostępność Systemu]......................................... 328 Art. 41g [Niedostępność Systemu dokument zastępujący raport odbioru]...... 330 Art. 41h [Informacje przesyłane do Systemu]................................ 331 Art. 42 [Zakończenie procedury zawieszenia poboru akcyzy].................. 332 Znaczenie zakończenia procedury zawieszenia poboru akcyzy............... 335 Czynności związane ze składem podatkowym............................. 335 Naruszenie warunków stosowania procedury............................. 336 www.lexisnexis.pl 11
Spis treści Naruszenie warunków procedury zawieszenia poboru w Polsce.............. 337 Naruszenie warunków procedury zawieszenia poboru w innym państwie członkowskim..................................................... 337 Art. 43 [Delegacja dla Ministra Finansów w związku z dokumentowaniem procedury zawieszenia poboru]......................................... 338 Art. 44 [Inne przypadki zakończenia procedury zawieszenia poboru]........... 339 Inne przypadki zakończenia procedury zawieszenia poboru akcyzy.......... 340 Spis z natury......................................................... 341 Szacowanie zobowiązania podatkowego................................. 341 Art. 45 [Zobowiązanie podatkowe w związku z zakończeniem procedury zawieszenia poboru akcyzy]............................................ 341 Art. 46 [System]........................................................ 342 Rozdział 2. Składy podatkowe (art. 47 55)................................... 344 Art. 47 [Zastosowanie składów podatkowych]............................... 344 Uwagi ogólne........................................................ 346 Produkcja wyrobów w składzie podatkowym............................. 346 Magazynowanie wyrobów w składzie podatkowym........................ 347 Przemieszczenie wyrobów między składami podatkowymi.................. 349 Przeładunek wyrobów w składzie podatkowym........................... 350 Urzędowe sprawdzenie................................................ 350 Art. 48 [Zezwolenie na prowadzenie składu podatkowego].................... 357 Warunki uzyskania zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego......... 359 Dodatkowe warunki na uzyskanie zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego...................................................... 360 Art. 49 [Wydanie zezwolenia]............................................. 361 Wniosek o zezwolenie na prowadzenie składu............................ 363 Załączniki do wniosku................................................. 363 Zmiana danych zmiana wniosku....................................... 365 Art. 50 [Numer akcyzowy, regulamin składu]................................ 365 Numer akcyzowy..................................................... 366 Regulamin funkcjonowania składu...................................... 366 Art. 51 [Obowiązek posługiwania się numerem akcyzowym].................. 367 Art. 52 [Odmowa wydania lub cofnięcie zezwolenia]......................... 367 Odmowa wydania zezwolenia.......................................... 368 Cofnięcie zezwolenia.................................................. 370 Art. 53 [Ewidencja prowadzona przez skład podatkowy]...................... 371 Art. 54 [Zezwolenie wyprowadzenia wyrobów z cudzego składu podatkowego].. 375 Zezwolenie na wyprowadzenie wyrobów z cudzego składu podatkowego..... 377 Odmowa lub cofnięcie zezwolenia na wyprowadzenie...................... 380 Wzajemne informowanie.............................................. 380 Art. 55 [Delegacja dla Ministra Finansów w sprawie składów podatkowych]..... 381 Rozdział 3. Podmiot pośredniczący (art. 56)................................. 382 Art. 56 [Zezwolenie na prowadzenie działalności jako podmiot pośredniczący]... 382 Zezwolenie na prowadzenie działalności jako podmiot pośredniczący........ 384 Odmowa lub cofnięcie zezwolenia....................................... 386 12
Spis treści Rozdział 4. Zarejestrowani odbiorcy (art. 57 59)............................. 387 Art. 57 [Warunki uzyskania zezwolenia na prowadzenie działalności jako zarejestrowany odbiorca].......................................... 387 Rodzaje zezwoleń i warunki ich uzyskania............................... 389 Odmowa wydania, cofnięcie lub wygaśnięcie zezwolenia................... 395 Art. 58 [Numer akcyzowy zarejestrowanego odbiorcy]........................ 395 Art. 59 [Obowiązki zarejestrowanego odbiorcy].............................. 396 Zakres działalności zarejestrowanego odbiorcy............................ 397 Ewidencja........................................................... 399 Rozdział 5. Niezarejestrowani handlowcy.................................... 400 Art. 60 62 (uchylone).................................................... 400 Rozdział 5a. Zarejestrowani wysyłający (art. 62a 62c)........................ 401 Art. 62a [Zezwolenie na prowadzenie działalności jako zarejestrowany wysyłający].......................................................... 401 Zezwolenie na wysyłanie wyrobów jako zarejestrowany wysyłający.......... 402 Odmowa wydania, cofnięcie lub wygaśnięcie zezwolenia................... 403 Art. 62b [Numer akcyzowy zarejestrowanego wysyłającego]................... 404 Art. 62c [Obowiązki zarejestrowanego wysyłającego]......................... 404 Zakres działalności zarejestrowanego wysyłającego........................ 405 Ewidencja........................................................... 405 Rozdział 6. Zabezpieczenie akcyzowe (art. 63 76)............................ 406 Art. 63 [Podmioty obowiązane do złożenia zabezpieczenia akcyzowego]........ 406 Podmioty obowiązane do złożenia zabezpieczenia akcyzowego.............. 407 Fakultatywne zabezpieczenia składane przez osoby trzecie................. 408 Art. 64 [Zwolnienie z zabezpieczenia akcyzowego]........................... 408 Podmioty uprawnione do zwolnienia z zabezpieczenia..................... 410 Warunki zwolnienia z obowiązku złożenia zabezpieczenia akcyzowego....... 410 Obowiązek informowania o zmianach................................... 413 Cofnięcie zwolnienia.................................................. 413 Wyłączenia.......................................................... 413 Art. 65 [Rodzaje zabezpieczeń akcyzowych]................................. 414 Rodzaje zabezpieczeń................................................. 416 Zabezpieczenie generalne.............................................. 417 Zabezpieczenie ryczałtowe............................................. 421 Art. 66 [Delegacja dla Ministra Finansów w sprawie zabezpieczeń akcyzowych].. 422 Art. 67 [Formy zabezpieczeń]............................................. 424 Formy zabezpieczeń................................................... 425 Sposób i miejsce składania zabezpieczeń................................. 425 Art. 68 [Depozyt w walucie polskiej]....................................... 426 Art. 69 [Gwarant]....................................................... 427 Gwarant przesłanki podmiotowe...................................... 428 Zakres odpowiedzialności gwaranta..................................... 430 Wzór gwarancji bankowej i ubezpieczeniowej............................. 431 Art. 70 [Wybór formy zabezpieczenia]...................................... 436 Art. 71 [Odmowa przyjęcia zabezpieczenia akcyzowego]...................... 436 www.lexisnexis.pl 13
Spis treści Art. 72 [Żądanie uzupełnienia lub przedłużenia zabezpieczenia]............... 437 Art. 73 [Pokrycie zobowiązania z zabezpieczenia]............................ 437 Art. 74 [Zwrot zabezpieczenia akcyzowego]................................. 440 Art. 75 [Brak odsetek od kwoty zwracanego zabezpieczenia akcyzowego]....... 441 Art. 76 [Delegacja dla Ministra Finansów w sprawie potwierdzenia zabezpieczenia składanego przez podmiot dokonujący wewnątrzwspólnotowego nabycia z zapłaconą akcyzą]..................... 442 Rozdział 7. Wyroby akcyzowe z zapłaconą akcyzą (art. 77 83a)................ 443 Art. 77 Dokumentowanie wewnątrzwspólnotowej dostawy i wewnątrzwspólnotowego nabycia wyrobów akcyzowych z zapłaconą akcyzą] 443 Art. 78 [Obowiązki podatnika przy wewnątrzwspólnotowym nabyciu z akcyzą zapłaconą poza Polską]................................................ 451 Podstawowe obowiązki podatnika....................................... 452 Wewnątrzwspólnotowe nabycie wyrobów z zapłaconą akcyzą przykładowy schemat rozpoczęcia biznesu........................................ 454 Obowiązki podatnika w zakresie prowadzenia ewidencji................... 458 Obowiązki podatnika przy nabywaniu wyrobów akcyzowych innych niż wymienione w załączniku nr 2 do ustawy objętych stawką akcyzy inną niż 0 zł 459 Obowiązki podatnika przy nabywaniu wyrobów akcyzowych przez osoby fizyczne na cele handlowe........................................... 460 Art. 79 [Przedstawiciel podatkowy]........................................ 463 Art. 80 [Warunki i obowiązki przedstawiciela podatkowego]................... 464 Warunki, jakie musi spełnić podmiot ubiegający się o zezwolenie na prowadzenie działalności jako przedstawiciel podatkowy................ 465 Obowiązki przedstawiciela podatkowego................................. 465 Art. 81 [Zezwolenie na wykonywanie czynności w charakterze przedstawiciela podatkowego]........................................................ 466 Zezwolenie.......................................................... 468 Wniosek............................................................. 468 Odmowa lub cofnięcie zezwolenia....................................... 470 Art. 82 [Zwrot akcyzy z tytułu wewnątrzwspólnotowej dostawy lub eksportu].... 470 Zwrot z tytułu wewnątrzwspólnotowej dostawy i eksportu konstrukcja...... 473 Zwrot w związku z dokonaniem wewnątrzwspólnotowej dostawy............ 474 Zwrot w związku z eksportem.......................................... 475 Nieprawidłowości w związku z przemieszczaniem wyrobów z akcyzą zapłaconą 475 Art. 83 [Reklamacja wyrobów akcyzowych wykorzystywanych następnie do produkcji kolejnych wyrobów].......................................... 477 Art. 83a [Reklamacja wyrobów akcyzowych podlegających niszczeniu].......... 478 Rozdział 8. Zezwolenia (art. 84)............................................ 480 Art. 84 [Zezwolenia akcyzowe]............................................ 480 Rozdział 9. Normy dopuszczalnych ubytków wyrobów akcyzowych i dopuszczalne normy zużycia wyrobów akcyzowych (art. 85)...... 482 Art. 85 [Rozliczanie ubytków akcyzowych].................................. 482 Opodatkowanie akcyzą ubytków........................................ 484 Zasady kalkulacji dopuszczalnych norm ubytków.......................... 484 14
Spis treści Podmiot odpowiedzialny za ubytki powstałe podczas transportu............. 485 Ustalanie ubytków dla podmiotów prowadzących kilka składów podatkowych.... 487 Delegacja dla Ministra Finansów do wydania rozporządzeń w sprawie ubytków 487 DZIAŁ IV. Wyroby akcyzowe przepisy szczegółowe. Podstawa opodatkowania i stawki akcyzy (art. 86 99a)...................................... 500 Rozdział 1. Wyroby energetyczne i energia elektryczna (art. 86 91b)........... 500 Art. 86 [Katalog wyrobów energetycznych]................................. 500 Uwagi ogólne........................................................ 501 Oleje smarowe....................................................... 501 Paliwa silnikowe...................................................... 503 Paliwa opałowe...................................................... 503 Biokomponenty...................................................... 503 Art. 87 [Produkcja wyrobów energetycznych]............................... 504 Produkcja wyrobów energetycznych..................................... 504 Produkty uboczne.................................................... 504 Dodatki do paliw..................................................... 506 Art. 88 [Podstawa opodatkowania wyrobów energetycznych oraz energii elektrycznej]......................................................... 507 Ilość wyrobów energetycznych lub energii elektrycznej jako podstawa opodatkowania akcyzą.............................................. 509 Wartość opałowa jako podstawa opodatkowania wyrobów energetycznych.... 512 Art. 89 [Stawki akcyzy na wyroby energetyczne oraz energię elektryczną]....... 514 Stawki akcyzy na wyroby energetyczne.................................. 519 Stawki akcyzy na oleje i paliwa opałowe warunki ich stosowania........... 524 Art. 90 [Znakowanie i barwienie olejów]................................... 535 Oleje podlegające obowiązkowi znakowania i barwienia.................... 535 Podmioty obowiązane do znakowania i barwienia olejów................... 536 Zasady znakowania i barwienia olejów................................... 536 Art. 91 [Ewidencja energii elektrycznej].................................... 536 Podmioty obowiązane do prowadzenia ewidencji energii elektrycznej........ 538 Dane, jakie powinna zawierać ewidencja energii elektrycznej............... 539 Formy i zasady prowadzenia ewidencji energii elektrycznej................. 540 Art. 91a [Ewidencja wyrobów węglowych].................................. 541 Art. 91b [Ewidencja wyrobów gazowych]................................... 542 Podmioty obowiązane do prowadzenia ewidencji.......................... 543 Dane jakie powinna zawierać ewidencja................................. 543 Formy i zasady prowadzenia ewidencji................................... 544 Rozdział 2. Napoje alkoholowe (art. 92 97).................................. 545 Art. 92 [Katalog napojów alkoholowych]................................... 545 Art. 93 [Stawka akcyzy na alkohol etylowy]................................. 545 Art. 94 [Akcyza od piwa]................................................. 547 Art. 95 [Akcyza od win].................................................. 549 Art. 96 [Napoje fermentowane]........................................... 550 Art. 97 [Akcyza od wyrobów pośrednich]................................... 551 www.lexisnexis.pl 15
Spis treści Rozdział 3. Wyroby tytoniowe i susz tytoniowy (art. 98 99a).................. 552 Art. 98 [Katalog wyrobów tytoniowych].................................... 552 Art. 99 [Stawki akcyzy na wyroby tytoniowe]................................ 553 Produkcja wyrobów tytoniowych........................................ 556 Stawki akcyzy na wyroby tytoniowe..................................... 557 Średnia ważona detaliczna cena sprzedaży papierosów..................... 559 Obowiązek informacyjny do Ministra Finansów........................... 559 Rozliczenie akcyzy od wyrobów tytoniowych............................. 559 Art. 99a [Akcyza od suszu tytoniowego].................................... 560 Definicja suszu tytoniowego............................................ 560 Stawka akcyzy na susz tytoniowy....................................... 562 Wyłączenie dotyczące obrotu suszu tytoniowego.......................... 562 DZIAŁ V. Opodatkowanie akcyzą samochodów osobowych (art. 100 113)...... 563 Art. 100 [Samochody osobowe przedmiot opodatkowania].................. 563 Samochody osobowe.................................................. 565 Czynności podlegające opodatkowaniu akcyzą, których przedmiotem są samochody osobowe............................................. 571 Jednokrotność opodatkowania akcyzą samochodów osobowych............. 573 Art. 101 [Samochody osobowe obowiązek podatkowy]...................... 573 Import.............................................................. 574 Wewnątrzwspólnotowe nabycie......................................... 574 Sprzedaż............................................................ 575 Brak możliwości wskazania momentu powstania obowiązku podatkowego...................................................... 576 Art. 102 [Samochody osobowe podatnik]................................. 576 Art. 103 [Samochody osobowe płatnik podatku]........................... 577 Art. 104 [Podstawa opodatkowania samochody osobowe]................... 579 Sprzedaż............................................................ 581 Wewnątrzwspólnotowe nabycie......................................... 581 Import.............................................................. 581 Ambulans........................................................... 582 Darowizna........................................................... 582 Średnia wartość rynkowa.............................................. 582 Przeliczenie waluty................................................... 583 Art. 105 [Samochody osobowe stawka akcyzy]............................. 583 Art. 106 [Samochody osobowe deklaracje]................................ 584 Deklaracje AKC-4..................................................... 584 Import samochodów.................................................. 585 Deklaracje uproszczone................................................ 585 Art. 107 [Samochody osobowe zwrot akcyzy na wniosek].................... 586 Zwrot akcyzy uwagi ogólne........................................... 586 Wniosek o zwrot...................................................... 587 Art. 108 (uchylony)...................................................... 589 Art. 109 [Samochody osobowe potwierdzenie zapłaty akcyzy]................ 589 16
Spis treści Potwierdzenie zapłaty akcyzy lub zwolnienia z akcyzy..................... 591 Szczególne zasady potwierdzania braku obowiązku zapłaty akcyzy w obrocie z udziałem wyspecjalizowanych salonów sprzedaży nowych samochodów... 591 Art. 110 [Samochody osobowe zwolnienie mienia osobistego]................ 592 Samochód przywożony przez osobę fizyczną przybywającą do Polski na pobyt stały............................................................. 594 Zaświadczenie o zwolnieniu............................................ 596 Art. 111 [Samochód osobowy przywożony czasowo do celów prywatnych]...... 597 Uwagi ogólne........................................................ 599 Samochód osobowy przywożony czasowo do celów prywatnych............. 599 Samochód osobowy przywożony do celów zawodowych.................... 600 Zaświadczenie o zwolnieniu............................................ 601 Art. 112 [Samochód osobowy stanowiący mienie przesiedleńcze].............. 601 Art. 113 [Delegacja dla Ministra Finansów do określenia innych zwolnień samochodów osobowych w rozporządzeniu].............................. 603 DZIAŁ VI. Znaki akcyzy (art. 114 138)...................................... 605 Rozdział 1. Obowiązek oznaczania znakami akcyzy (art. 114 119)............. 605 Art. 114 [Wyroby oznaczane znakami akcyzy]............................... 605 Art. 115 [Wytwórca znaków akcyzy]....................................... 606 Art. 116 [Podmioty obowiązane do oznaczania wyrobów znakami akcyzy]....... 607 Podmioty obowiązane do oznaczania wyrobów znakami akcyzy............. 608 Wyroby znajdujące się poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy........... 609 Przestępstwa karne skarbowe........................................... 610 Szczególne przypadki, w których nie ma obowiązku wymiany znaków na nowe 610 Art. 117 [Moment oznaczenia wyrobów znakami akcyzy]..................... 611 Procedura zawieszenia poboru akcyzy................................... 611 Sprzedaż suszu tytoniowego............................................ 612 Produkcja wyrobów akcyzowych objętych stawką akcyzy inną niż 0 zł........ 612 Import wyrobów akcyzowych........................................... 613 Wewnątrzwspólnotowe nabycie poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy... 613 Art. 118 [Zwolnienia z obowiązku oznaczania znakami akcyzy]................ 613 Wyroby zwolnione z obowiązku oznaczania znakami akcyzy................ 614 Ewidencja prowadzona przez podmioty obowiązane do oznaczania znakami akcyzy w sytuacjach zwolnienia z tych obowiązków..................... 615 Art. 119 [Zwolnienia z obowiązku oznaczania określone przez Ministra Finansów] 616 Rozdział 2. Zasady i tryb nanoszenia znaków akcyzy (art. 120 124)............ 618 Art. 120 [Sposób nanoszenia znaków akcyzy]............................... 618 Postacie znaków akcyzy............................................... 619 Odpowiednie nanoszenie banderoli..................................... 619 Art. 121 [Nanoszenie znaków akcyzy na opakowania nietypowe]............... 620 Art. 122 [Delegacja dla Ministra Finansów w zakresie określenia sposobu nanoszenia znaków akcyzy w rozporządzeniu]............................ 621 Kryteria jakościowe banderol podatkowych i legalizacyjnych na opakowania jednostkowe importowanych, nabywanych wewnątrzwspólnotowo www.lexisnexis.pl 17
Spis treści i wyprodukowanych na terytorium kraju wyrobów tytoniowych (papierosów, tytoniu), spirytusowych i winiarskich oraz suszu tytoniowego 621 Art. 123 [Zgoda na zdjęcie znaków akcyzy]................................. 623 Art. 124 [Kasowanie znaków akcyzy]....................................... 625 Rozdział 3. Procedura otrzymywania znaków akcyzy (art. 125 129)............ 625 Art. 125 [Otrzymywanie znaków akcyzy]................................... 625 Podatkowe znaki akcyzy............................................... 627 Banderole legalizacyjne................................................ 629 Wstępne zapotrzebowanie na banderole................................. 631 Art. 126 [Wniosek o wydanie znaków akcyzy]............................... 632 Decyzja w sprawie wydania podatkowych znaków akcyzy lub sprzedaży legalizacyjnych znaków akcyzy....................................... 634 Obowiązek zapłaty przed odbiorem..................................... 635 Art. 127 [Odmowa wydania lub sprzedaży znaków].......................... 636 Art. 128 [Podmioty wydające znaki akcyzy]................................. 637 Art. 129 [Wzory wniosków delegacja dla Ministra Finansów]................. 637 Rozdział 4. Prawa i obowiązki wynikające ze stosowania znaków akcyzy (art. 130 138).................................................. 638 Art. 130 [Zbywanie znaków akcyzy]....................................... 638 Art. 131 [Ewidencja znaków akcyzy]....................................... 640 Podmioty obowiązane do prowadzenia ewidencji znaków akcyzy............ 641 Zasady prowadzenia ewidencji znaków akcyzy............................ 642 Protokół dotyczący zdarzeń związanych ze znakami akcyzy................. 643 Zasady przechowywania i przewożenia znaków akcyzy..................... 644 Art. 132 [Rozliczenie z przekazanych znaków].............................. 646 Rozliczenie od podmiotów trzecich nanoszących znaki akcyzy............... 647 Zwrot znaków akcyzy................................................. 647 Art. 133 [Znaki uszkodzone i zniszczone]................................... 647 Art. 134 [Nowe wzory znaków; zwrot znaków niewykorzystanych]............. 648 Wprowadzenie nowych znaków......................................... 649 Stwierdzenie nieważności decyzji w sprawie wydania znaków............... 650 Zaprzestanie wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu akcyzą.... 650 Przejęcie praw i obowiązków (sukcesja).................................. 650 Podwyższenie stawek od 2014 r. a znaki akcyzy........................... 651 Art. 135 [Zwrot wpłaconych kwot w przypadku zwrotu znaków akcyzy]......... 651 Art. 136 [Terminy naniesienia znaków na opakowania]....................... 652 Wyroby spirytusowe lub winiarskie...................................... 653 Wyroby tytoniowe.................................................... 654 Terminy przedawnienia znaków akcyzy na przełomie 2013 i 2014 r.......... 656 Art. 137 [Sposób zwrotu znaków akcyzy]................................... 656 Art. 138 [Straty znaków akcyzy]........................................... 657 Dopuszczalne straty znaków zasady ogólne............................. 657 Podmioty uprawnione do zwrotu bądź otrzymania nowych znaków.......... 658 Zwrot znaków uszkodzonych lub zniszczonych............................ 658 Zwrot wpłaconych kwot na zakup znaków lub wydanie nowych znaków...... 658 18
Spis treści DZIAŁ VII. Zmiany w przepisach obowiązujących, przepisy przejściowe i końcowe (art. 139 169)........................................ 659 Rozdział 1. Zmiany w przepisach obowiązujących (art. 139 153).............. 659 Art. 139 [Zmiana w ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji]..... 659 Art. 140 [Zmiana w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych]....... 659 Art. 141 [Zmiana w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych]........ 659 Art. 142 [Zmiana w przepisach o autostradach płatnych]..................... 660 Art. 143 [Zmiana w przepisach o Numerze Identyfikacji Podatkowej]........... 660 Art. 144 [Zmiany w ustawie Prawo energetyczne].......................... 660 Art. 145 [Zmiany w ustawie Prawo o ruchu drogowym]..................... 660 Art. 146 [Zmiany w Kodeksie karnym skarbowym]........................... 661 Art. 147 [Zmiany w przepisach dotyczących wytwarzania alkoholu i wyrobów tytoniowych]......................................................... 661 Art. 148 [Zmiany w przepisach dotyczących wyrobów winiarskich]............. 661 Art. 149 [Zmiana w ustawie o podatku od towarów i usług]................... 661 Art. 150 [Zmiana w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej]............ 662 Art. 151 [Zmiany w ustawie o biokomponentach i biopaliwach ciekłych]........ 662 Art. 152 [Zmiany w przepisach o wyrobie napojów spirytusowych]............. 662 Art. 153 [Zmiany w przepisach dotyczących wyrobów energetycznych].......... 662 Rozdział 2. Przepisy przejściowe (art. 154 167).............................. 663 Art. 154 [Obowiązek podatkowy].......................................... 663 Art. 155 [Rejestracja].................................................... 665 Art. 156 [Zezwolenia].................................................... 665 Art. 157 [Zabezpieczenia akcyzowe]....................................... 666 Art. 158 [Postępowania w sprawie zwrotu akcyzy]........................... 666 Art. 159 [Zezwolenie wyprowadzenia oraz podmioty pośredniczące]........... 667 Art. 160 [Dopuszczalne ubytki]........................................... 667 Art. 161 [Wyroby energetyczne powstałe jako produkt uboczny]............... 668 Art. 162 [Fakturowanie energii sprzedawanej na przełomie lutego i marca 2009 r.]............................................................. 668 Art. 163 [Opodatkowanie wyrobów węglowych i koksu]...................... 669 Art. 164 [Opodatkowanie gazu ziemnego].................................. 670 Art. 165 [Prawo Ministra Finansów do obniżenia stawek akcyzy]............... 670 Art. 166 [Najpopularniejsza kategoria cenowa papierosów].................... 670 Art. 167 [Znaki akcyzy].................................................. 671 Rozdział 3. Przepisy końcowe (art. 168 169)................................. 671 Art. 168 [Uchylenie ustawy z 2004 r.]...................................... 671 Art. 169 [Data wejścia w życie ustawy]..................................... 671 Bibliografia............................................................... 673 www.lexisnexis.pl 19
Wykaz skrótów Wykaz skrótów Wykaz skrótów 1. Akty prawne dyrektywa 2006/112/WE dyrektywa Rady 2006/112/WE z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz. UE 2006 L 347/1 ze zm.) dyrektywa 2008/118/WE dyrektywa Rady 2008/118/WE z 16 grudnia 2008 r. w sprawie ogólnych zasad dotyczących podatku akcyzowego, uchylająca dyrektywę 92/12/WE (Dz.Urz. UE 2009 L 9/12 ze zm.) dyrektywa 2011/64/UE dyrektywa Rady 2011/64/UE z 21 czerwca 2011 r. w sprawie struktury oraz stawek akcyzy stosowanych do wyrobów tytoniowych (Dz.Urz. UE 2011 L 176/24) dyrektywa 92/83/EWG dyrektywa Rady 92/83/EWG z 19 października 1992 r. w sprawie harmonizacji struktury podatków akcyzowych od alkoholu i napojów alkoholowych (Dz.Urz. WE 1992 L 316/21 ze zm.) dyrektywa 92/84/EWG dyrektywa Rady 92/84/EWG z 19 października 1992 r. w sprawie zbliżenia stawek podatku akcyzowego dla alkoholu i napojów alkoholowych (Dz.Urz. WE 1992 L 316/29 ze zm.) dyrektywa 2003/96/WE dyrektywa Rady 2003/96/WE z 27 października 2003 r. w sprawie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów ramowych dotyczących opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej (Dz.Urz. UE 2003 L 283/51 ze zm.) I dyrektywa VAT pierwsza dyrektywa Rady 67/227/EWG z 11 kwietnia 1967 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich dotyczących podatków obrotowych (Dz.Urz. WE 1967 L 71/1301 ze zm. uchylona) VI dyrektywa VAT szósta dyrektywa Rady 77/388/EWG z 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich dotyczących podatków obrotowych wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (Dz.Urz. WE 1977 L 145/1 ze zm. uchylona) k.c. ustawa z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jedn. Dz.U. z 2014 r., poz. 121 ze zm.) k.k. ustawa z 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 553 ze zm.) k.k.s. ustawa z 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r., poz. 186 ze zm.) Konstytucja RP Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm.) k.p. ustawa z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn. Dz.U. z 1998 r. Nr. 21, poz. 94 ze zm.) k.p.a. ustawa z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst. jedn. Dz.U. z 2013 r., poz. 267) www.lexisnexis.pl 21