Sprawozdanie z działalności Inspekcji Weterynaryjnej za rok 2011

Sprawozdanie z działalności Inspekcji Weterynaryjnej za rok 2011 A. Zespół ds. zdrowia i ochrony zwierząt I. Realizacja zadań w zakresie zwalczania zakaźnych chorób zwierzęcych. 1. Badania kontrolne występowania zakażeń zwierząt prowadzono celem wykrycia następujących chorób zakaźnych: 1) gruźlicy bydła - akcją zwalczania gruźlicy bydła objęto 1/5 stanu pogłowia bydła w gospodarstwach indywidualnych i wielkotowarowych w wieku powyżej 6 tyg. życia. Badanie bydła z zastosowaniem testu alergicznego przeprowadzono u 1654 szt. bydła w 123 stadach - nie stwierdzono wyników dodatnich. 2) brucelozy bydła - akcją zwalczania brucelozy bydła objęto 1/5 stanu pogłowia w gospodarstwach indywidualnych i wielkotowarowych w wieku powyżej 2 lat. Badania serologiczne prób krwi wykonano w 91 stadach u 884 szt. bydła nie stwierdzono wyników dodatnich. 3) gąbczastej encefalopatii bydła - w analizowanym okresie nie stwierdzono klinicznie ani laboratoryjnie u bydła gąbczastej encefalopatii. Do badań monitoringowych w kierunku BSE przesłano określone elementy mózgów od 160 krów w tym 62 krowy z uboju oraz od 98 padłych krów. 4) enzootycznej białaczki bydła - badania kierunku białaczki wykonano w gospodarstwach indywidualnych i wielkotowarowych w wieku powyżej 2 lat u 884 szt. bydła w 91 stadach i nie stwierdzono dodatnich wyników. 5) wścieklizny - do badań kontrolnych w kierunku wścieklizny lisów wolnożyjących w ramach monitorowania skuteczności szczepień przesłano do ZHW Opole 74 odstrzelone lisy. Badania w kierunku wścieklizny uzyskano ujemne. Wykonano ponadto badania w ZHW Opole w związku z podejrzeniem wystąpienia wścieklizny u 21 zwierząt w tym 9 lisów wolnożyjących, 1 psa, 3 koty, 1 szczura, 5 norek, 1 sarnę, 1 kunę i uzyskano laboratoryjnie wyniki ujemne. W celu wykluczenia wścieklizny przeprowadzono 145 obserwacji psów i kotów po pogryzieniu ludzi. Wszystkie obserwacje były ujemne. 1

6) klasycznego pomoru świń u dzików- badanie monitoringowe w kierunku klasycznego pomoru świń u dzików prób krwi pobranej od 71 dzików wykonano w ZHW Wrocław z wynikiem ujemnym, 7) choroba Aujeszkeygo - zbadano 2460 szt. świń, w 683 stadach. Nie stwierdzono wyników dodatnich w kierunku choroby Aujeszkyego. W/w stada uzyskały status stada wolnego od wirusa choroby Aujeszkyego. Ponadto przeprowadzono badania w kierunku następujących chorób zakaźnych: brucelozy owiec i kóz, - pobrano 38 prób, nie stwierdzono wyników dodatnich, choroby pęcherzykowej świń pobrano 10 prób krwi w 5 zagrodach do badania w kierunku choroby pęcherzykowej świń - nie stwierdzono wyników dodatnich, pryszczycy - przeprowadzono badania w Zakładzie Pryszczycy Państwowego Instytutu Weterynaryjnego w Zduńskiej Woli pobrano 10 prób krwi od bydła w 6 zagrodach w kierunku pryszczycy - nie stwierdzono wyników dodatnich klasycznego pomoru świń u świń - przeprowadzono również badanie 15 prób krwi pobranych w 8 gospodarstwach w kierunku klasycznego pomoru świń u świń nie stwierdzono wyników dodatnich, influenzy u ptaków- pobrano 40 prób, nie stwierdzono wyników dodatnich, zakaźne zapalenie nosa i tchawicy/otrętu bydła(ibr/ipv) pobrano14 prób, nie stwierdzono wyników dodatnich, gorączka Q- pobrano14 prób nie stwierdzono wyników dodatnich Salmonella u drobiu prowadzono badania w fermach wielkotowarowych w ramach systematycznego monitoringu zgodnie z Krajowym Programem Zwalczania niektórych serotypów Salmonella. Zestawienie z realizacji badań monitorowych w zakresie zwalczania zakaźnych chorób zwierzęcych obrazuje poniższa tabela. Kierunek badania kontrolnego Rok 2009 Rok 2010 Rok 2011 Ilość stad Ilość badań Ilość stad Ilość badań Ilość stad Ilość badań Gruźlica bydła 286 3204 361 3935 123 1654 Bruceloza bydła 249 2045 249 1872 91 884 Gąbczasta encefalopatia bydła (BSE) - 275-269 160 Enzootyczna białaczka bydła 242 1502 242 1462 91 884 Wścieklizna - 82(lisy) - 82(lisy) 74lisy Klasyczny pomór Świn u dzików - 22-64 71 Choroba Aujeszkyego 816 5953 486 2120 683 2460 Bruceloza owiec i kóz - 36-38 38 Choroba pęcherzykowata świń 8 8 5 10 5 10 2

Pryszczyca 8 8 6 10 6 10 Klasyczny pomór świń u świń 8 8 8 15 8 15 Influenza u ptaków - 1-10 40 Zakaźne zapalenie nosa i tchawicy/ - - - 7 14 otrętu bydła (IBR/IPV) Gorączka Q - - - 7 14 Martwica układu krwiotwórczego - 2-1 0 oraz wirusowej krwotocznej posocznicy 2. Zwalczanie chorób zakaźnych - w 2011 roku nie wykryto chorób zakaźnych zwierząt podlegających obowiązkowi zgłaszania i zwalczania 3. W ramach akcji profilaktycznej przeciwko wściekliźnie zwierząt domowych przeprowadzanej przez lekarzy weterynarii wolnej praktyki ilość zaszczepionych psów przedstawiała się następująco w latach 2009 2011 Rok 2009 Rok 2010 Rok 2011 9973 szt. 10084 szt. 9922 szt. II. Nadzór w zakresie profilaktyki chorób zakaźnych. Nadzorem objęto: 1 schronisko dla bezdomnych zwierząt, (liczba dokonanych kontroli 2) 6 ferm kurzych towarowych (jaja konsumpcyjne), (liczba dokonanych kontroli 10) 4 zakłady reprodukcyjne drobiu (jaja wylęgowe), (liczba dokonanych kontroli 4) 2 zakłady odchowu drobiu (liczba dokonanych kontroli 1) 7gospodarstw, w których prowadzony jest tucz drobiu, (liczba dokonanych kontroli nadzór lekarzy wet. wyznaczonych) 22 podmioty zajmujące się lecznictwem zwierząt, (liczba dokonanych kontroli 17 ) gospodarstwa, w których utrzymywane są zwierzęta gospodarskie (przeprowadzono 108 kontroli w gospodarstwach) 3

Z upoważnienia art. 16 ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej w 2011 r. Powiatowy Lekarz Weterynarii wydał 30 wyznaczeń dla lekarzy urzędowych zakresie nadzoru nad środkami spożywczymi pochodzenia zwierzęcego w formie decyzji administracyjnych oraz 42 wyznaczenia w zakresie nadzoru nad zwalczaniem chorób zakaźnych i nadzoru nad obrotem zwierzętami w formie decyzji administracyjnej III. Nadzór nad handlem ( przywóz zwierząt z UE ). W trakcie 2011 r. objęto nadzorem 299 przesyłek zwierząt,które obejmowały przywóz 152 szt. bydła,14130 szt. świń i 28112 szt. piskląt jednodniowych IV. Nadzór nad handlem ( wywóz do UE). Wysyłka królików rzeźnych do Republiki Czeskiej( 7 przesyłek). V. Nadzór nad miejscami skupu zwierząt Aktualnie rejestrze powiatowego lekarza weterynarii znajduje się 1 punkt skupu zwierząt rzeźnych, który zawiesił działalność. W trakcie roku stacjonarny punkty skupu zwierząt w Skoroszycach stracił uprawnienia do prowadzenia skupu zwierząt. VI. Nadzór weterynaryjny nad znakowaniem oraz rejestracją zwierząt i gospodarstw oraz zasadami Wzajemnej Zgodności w zakresie identyfikacji i rejestracji zwierząt W ramach nadzoru weterynaryjnego nad identyfikacją i rejestracją zwierząt zgodnie z harmonogramem kontroli na miejscu w siedzibach stad bydła w roku 2011 przeprowadzono 13 kontroli w zakresie prawidłowego oznakowania zwierząt, posiadania paszportów bydła i prowadzenia ksiąg rejestracji stada bydła. Zgodnie z ustawą z dnia 26 stycznia 2007 o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego zostały przeprowadzone kontrole gospodarstw w zakresie zgodności w zakresie identyfikacji i rejestracji zwierząt( Obszar A ) oraz ( Obszar B), do których to czynności ustawowo została zobowiązana Inspekcja Weterynaryjna. W 2011 roku.przeprowadzono kontrole we wszystkich 22 wyznaczonych gospodarstwach. Ponadto w ramach weryfikacji siedzib stad w ramach tzw. pilotażu oraz na wniosek podmiotów przeprowadzono 42 kontrole. Współpracowano w tym zakresie z Oddziałem Regionalnym ARiMR w Opolu i Biurem Powiatowym ARiMR w Nysie. 4

VII.Higiena materiału biologicznego 1.Punkty unasieniania zwierząt Na terenie powiatu Nysa jest 10 podmiotów prowadzących działalność polegającą na wykorzystaniu materiału biologicznego poprzez unasienianie bydła i trzody chlewnej. Przeprowadzono 10 kontroli, weterynaryjnych. 2.Punkty kopulacyjne zwierząt nie stwierdzono nieprawidłowości w realizacji wymogów Pod nadzorem Inspekcji Weterynaryjnej w roku 2011 było 6 punktów kopulacyjnych: 1 knura i 5 ogierów. W 2 punktach wydano zalecenia pokontrolne, które zostały zrealizowane 3.Nadzór nad gospodarstwami akwakultury W Rejestrze Powiatowego Lekarza Weterynarii zostało zaewidencjonowanych - 12 przedsiębiorstw produkcyjnych sektora akwakultury, które wymagały zatwierdzenia. - 5 łowiska typu wpuść złów, wymagające rejestracji -10 podmiotów akwakultury, bez zamiaru umieszczania zwierząt na rynku, -10 przedsiębiorstw akwakultury, które umieszczają na rynku zwierzęta akwakultury wyłącznie w celu spożycia przez ludzi Łącznie przeprowadzono 24 kontroli podczas których wydano 3 zalecenia pokontrolne zrealizowanych przez podmioty oraz wydano 3 decyzje administracyjne kwalifikującą gospodarstwo akwakultury do wpisu do Rejestru Powiatowego Lekarza Weterynarii oraz wypisu z tego Rejestru B. Zespół ds. bezpieczeństwa żywności, pasz oraz ubocznych produktów zwierzęcych; Zespół wykonuje zadania inspekcyjne z zakresu: nadzoru nad paszami, utylizacją oraz bezpieczeństwem żywności pochodzenia zwierzęcego. I. Nadzór nad paszami Nadzór Inspekcji Weterynaryjnej nad paszami normują 2 ustawy prawodawstwa polskiego - ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej, - ustawa z dnia 22 lipca 2006 r. o paszach. oraz rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady oraz decyzje Komisji w ramach przepisów prawodawstwa U.E, które obowiązują we wszystkich Państwach Członkowskich. 1.Nadzór weterynaryjny w zakresie pasz obejmował: - wytwarzanie pasz wprowadzanych do obrotu, - konfekcjonowanie dodatków paszowych i ich wprowadzanie do obrotu - obrót paszami : mieszankami i materiałami paszowymi, 5

- wytwarzanie materiałów paszowych w podmiotach nadzorowanych - wytwarzanie mieszanek paszowych w gospodarstwach nie przeznaczonych do obrotu, - stosowanie pasz i pasz leczniczych w żywieniu zwierząt, - nadzór nad skupem i przechowywaniem materiałów paszowych (zbóż ) - nadzór nad transportem pasz a. Podmioty wytwarzające pasze Inspekcja nadzoruje: 1 podmiot wytwarzający pasze z przeznaczeniem do obrotu posiadający rejestrację Powiatowego Lekarza Weterynarii, 1 podmiot wymagający zatwierdzenia z zakresem działalności konfekcjonowanie dodatków paszowych 1 podmiot wytwarzający materiał paszowy (DDGS) w ramach produkcji bioetanolu. Przeprowadzono łącznie 14 kontroli (okresowych, uzupełniających i sprawdzających) wydano zalecenia pokontrolne dotyczące warunków produkowania i wprowadzania do obrotu pasz o właściwej jakości zdrowotnej. Podmioty wykonały nałożone na nich obowiązki. b. Podmioty zajmujące się obrotem paszami w zakresie mieszanek paszowych i materiałów paszowych W 2011 roku skontrolowano 21 podmiotów zajmujących się obrotem detalicznym paszami, przeprowadzono 41 kontroli okresowych i sprawdzających. W przypadku stwierdzenia niezgodności (7 niezgodności w 4 podmiotach )wydano zalecenia pokontrolne, które podmiot zobowiązany wykonał. c. Podmioty zajmujące się skupem i magazynowaniem materiałów paszowych oraz ich transportem Łącznie w Rejestrze Przedsiębiorstw Paszowych na terenie powiatu nyskiego zostało zarejestrowanych 64 podmioty. W roku 2011 przeprowadzono w tych podmiotach 28 kontroli. d. Stosowanie pasz oraz pasz leczniczych w żywieniu zwierząt gospodarskich oraz wytwórcy materiałów paszowych w ramach produkcji pierwotnej. W 2011 roku przeprowadzono 124 kontrole w gospodarstwach hodowlanych w zakresie higieny przygotowania pasz ich przechowywania oraz żywienia zwierząt gospodarskich zgodnie z rozporządzeniem Nr 183/2005 oraz celowości i warunków stosowania pasz leczniczych. Ponadto skontrolowano 5 gospodarstw wytwarzających materiały paszowe i wprowadzające je do obrotu 2. Urzędowe badania laboratoryjne pasz W ramach Krajowego Planu Kontroli Urzędowej Pasz na rok 2010 przeprowadzono badania kontrolne pasz. Zrealizowano wszystkie wyznaczone do badania próby w ilości 67 w kierunku 6

właściwej jakości sanitarnej i handlowej pasz ze szczególnym uwzględnieniem badań na obecność w paszy pałeczek z rodzaju Salmonella i składników przetworzonego białka zwierzęcego oraz dodatkowo przeprowadzono 9 badania urzędowe pasz i wody w kierunku obecności pałeczek z rodzaju Salmonella. W 2 przypadkach wyniki badań przekroczyły dozwolone parametry co spowodowało wdrożenie postępowania dochodzeniowego. Nadzór nad ubocznymi produktami pochodzenia zwierzęcego Nadzór Inspekcji Weterynaryjnej nad ubocznymi produktami pochodzenia zwierzęcego prowadzony jest w oparciu o unormowania rozporządzenia (WE) Nr 1069/2009 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 października 2009 r. Nadzorem nad ubocznymi produktami pochodzenia zwierzęcego objęto następujące podmioty wg ich klasyfikacji: a. 3 hodowle mięsożernych zwierząt futerkowych. Przeprowadzono w tych podmiotach 7 kontroli oraz wydano 3 decyzje administracyjne dotyczące dopuszczenia środków transportu do przewozu ubocznych produktów pochodzenia zwierzęcego na teren ferm. b. 2 podmioty zajmujące się transportem ubocznych produktów poch. zw. kat 3 Przeprowadzono 2 kontrole w 1 podmiocie, drugi podmiot zrezygnował z prowadzenia działalności. c. 2 zakłady pośrednie kategorii 3 prowadzący działalność w zakresie skupu, przewozu magazynowania i obrotu skórami surowymi bydlęcymi i wieprzowymi, Przeprowadzono w tych zakładach 2 kontrole. Nie stwierdzono uchybień warunków sanitarno-technicznych. d. Schronisko dla bezdomnych zwierząt w Konradowej w zakresie przygotowania karmy dla psów z produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego. Przeprowadzono 1 kontrolę. e. Nadzór nad gospodarstwami hodowlanymi w zakresie postępowania z ubocznymi produktami pochodzenia zwierzęcego kat. 2 (zwierzęta padłe) oraz stosowania w żywieniu świń produktów mlecznych-serwatki. Przeprowadzono łącznie 5 kontroli. II. Nadzór nad zakładami produkującymi środki spożywcze pochodzenia zwierzęcego 1. Powiatowy Lekarz Weterynarii prowadzi nadzór nad zakładami zatwierdzonymi i zarejestrowanymi. Na terenie powiatu nyskiego funkcjonuje 15 zakładów zatwierdzonych ( z uprawnieniami na rynek Państw Unii Europejskiej) w tym: A - 1 rzeźnia zwierząt gospodarskich w których uruchomione jest stacje badania na włośnie metodą wytrawiania, która została poddana monitoringowi akredytacyjnemu(kamiennik ) 7

B - 3 zakłady zintegrowane: rzeźnia, rozbiór z przetwórstwem w których również działają stacje badania na włośnie metodą wytrawiania, które uzyskały akredytację PCA, (Wilamowa, Konradowa, Otmuchów) C - 2 zakłady : rozbiór z przetwórstwem (Skoroszyce, Strobice) D 1 zakład mleczarski,( Łambinowice) E - 1 zakład garmażeryjny,( Paczków) F - 6 pakowni jaj konsumpcyjnych,( Wierzbno, Koperniki, Ścinawa Nyska, Włostowa, Bielice, Meszno) G - 1 zakład przetwórstwa jajecznego (Wierzbno). Powiatowy Lekarz Weterynarii w Nysie zarejestrował 42 podmioty w zakresie produkcji środków spożywczych pochodzenia zwierzęcego, w tym: 6 zakładów zakwalifikowanych do MLO / marginalna, lokalna, ograniczona/ 20 pasiek zakwalifikowanych do sprzedaży bezpośredniej w zakresie produktów pszczelich nieprzetworzonych, 9 punktów skupu dziczyzny, 6 ferm jaj konsumpcyjnych. 1 podmiot zajmujący się obrotem bez magazynowania Ponadto stałym nadzorem objęto 121 obór wprowadzających mleko do obrotu. W wyżej wymienionych podmiotach przeprowadzono łącznie 220 kontroli. W wyniku kontroli w zakładach branży mięsa czerwonego wydano 22 decyzje administracyjnych w tym 10 decyzji w ramach postępowania administracyjnego celem poprawy stanu sanitarno-technicznego nadzorowanych zakładów. Ponadto w gospodarstwach produkujących i wprowadzających mleko do obrotu wydano 7 decyzji administracyjnych celem poprawy stanu sanitarno-technicznego. Przeprowadzone kontrole sprawdzające decyzji administracyjnych wykazały, ze podmioty wykonały obowiązki, które zostały na nich nałożone. 2. Badanie zwierząt rzeźnych i mięsa. Zgodnie z ustawą o Inspekcji weterynaryjnej Powiatowy Lekarz Weterynarii w Nysie wyznaczył do badania zwierząt rzeźnych i mięsa 9 lekarzy weterynarii w 4 obwodach rzeźnianych oraz 14 lek. wet. w 32 obwodach terenowych. 8

Poniższa tabela ilustruje przeprowadzone badanie zwierząt rzeźnych w latach 2009 2011 Miejsce Rok 2009 Rok 2010 Rok 2011 badanie Świnie Bydło Dziki Świnie Bydło Dziki Świnie Bydło Dziki Obwód 24741 1279-26 557 1 287-25944 1161 - rzeźniany Obwód terenowy (naużytek własny) 87-868 36-577 45-492 III. Badanie monitorowe żywności pochodzenia zwierzęcego Badania kontrolne żywności zostały przeprowadzone w 2011 roku z godnie z harmonogramem Weterynaryjnego Programu Badań Pozostałości oraz w ramach urzędowego nadzoru nad środkami spożywczymi pochodzenia zwierzęcego. Badania przeprowadzono kontrolując pozostałości: chemiczne, biologiczne i radiologiczne w mięsie czerwonym, w mięsie ryb, krwi i moczu zwierząt, mleku, jajach, oraz miodzie. Na podstawie wyników badań 61 prób w ramach monitoringu krajowego oraz 23 prób urzędowych w ramach nadzoru pobranych na terenie powiatu nyskiego w podległych gospodarstwach mlecznych, ubojniach zwierząt, przetwórniach mięsa fermach jaj konsumpcyjnych oraz pasiekach nie stwierdzono obecności czy przekroczeń dopuszczalnych limitów dla pozostałości biologicznych, chemicznych i radiologicznych co świadczy, że produkowana i wprowadzana do obrotu żywność spełniała kryteria sanitarno-zdrowotne. 9