1
2
3
4
Azymut - Kąt pomiędzy kierunkiem północy a kierunkiem na dany punkt np. z Krynicy na Jaworzynę 5
6
7
8
Zadania 1. 15. wykonaj na podstawie załączonej barwnej mapy Kaskada Soły. Zadanie 1. (1 pkt) Na fotografii lotniczej przedstawiono fragment obszaru barwnej mapy. Podaj: nazwę jeziora oznaczonego literą A... literę, którą oznaczono położenie lądowiska szybowców znajdującego się na mapie w polu F5... Zadanie 2. (1 pkt) Zapisz wartości wysokości podanych obiektów wraz z jednostkami (m lub m n.p.m.). Wysokość bezwzględna Źródła Maryjnego (B2)... Wysokość względna szczytu wzniesienia Jaworzyna (G6) w stosunku do Przełęczy Cisowej (H5)... Zadanie 3. (1 pkt) Oblicz odległość w terenie w linii prostej między szczytami gór Jaworzyna (G6) i Cisowa Grapa (H5). Podaj wynik z dokładnością do 0,1 km. Zapisz obliczenia. Obliczenia Odległość w terenie... km Zadanie 4. (1 pkt) Podaj dwie przyrodnicze cechy rezerwatu Buczyna na Zasolnicy (E2/E3). 1.... 2.... Zadanie 5. (2 pkt) Uzupełnij zdania, wpisując właściwe określenia spośród podanych w nawiasach, tak aby opis trasy podróży samochodem z hotelu Odys (D8) do parkingu przy dolnej stacji kolei linowo-terenowej na Żar (F5) był prawdziwy. Z hotelu jedziemy wzdłuż brzegów Jeziora Żywieckiego drogą (asfaltową / gruntową).... Przed miejscowością Czernichów mijamy położoną po prawej stronie zaporę, która spiętrza wody Jeziora (Międzybrodzkiego / Żywieckiego).... Przez miejscowość Czernichów jedziemy (prawym / lewym)... brzegiem Soły. W przysiółku Do Toczka po przekroczeniu mostu skręcamy w prawo i po około 300 m dojeżdżamy do skrzyżowania, przy którym stoi kościół i (restauracja / kawiarnia)....dalej aż do przystanku autobusowego jedziemy w kierunku (SW / NE)....Za przystankiem skręcamy w lewo i drogą prowadzącą serpentynami dojeżdżamy do celu podróży. 9
Zadanie 6. (1 pkt) Podaj trzy funkcje, które pełnią sztuczne jeziora na górskich rzekach. 1.... 2.... 3.... Zadanie 7. (1 pkt) Wyjaśnij, dlaczego na obszarze przedstawionym na mapie lasy zmniejszają zagrożenie powodziowe. Zadanie 8. (1 pkt) Na fotografii przedstawiono fragment Pasma Łamanej Skały i zbiornik na górze Żar. Zaznacz nazwę góry, z której wykonano fotografię. A. Kościelec (G6) B. Palenica (G2) C. Rogacz (C5) D. Hrobacza Łąka (B2) Zadanie 9. (1 pkt) Wpisz nazwy kartograficznych metod prezentacji, które zastosowano na mapie Kaskada Soły do przedstawienia występowania lasów... rzeźby terenu... Zadanie 10. (1 pkt) Z punktu widokowego obok szczytu góry Żar (F4) zmierzono azymut w kierunku szczytu góry Cisowa Grapa (H5). Zaznacz wartość azymutu zmierzonego z tego punktu widokowego w kierunku szczytu Cisowej Grapy. A. 60 B. 100 C. 160 D. 230 Zadanie 11. (2 pkt) Długość trasy kolei linowo-terenowej (F4/F5) na mapie wynosi 2,6 cm. Górna stacja tej kolei jest położona na wysokości 750 m n.p.m. Na podstawie mapy oblicz średnie nachylenie trasy kolei linowo-terenowej. Podaj wynik w %. Zapisz obliczenia. Średnie nachylenie... % 10
Zadanie 12. (1 pkt) Oblicz wysokość górowania Słońca w dniu przesilenia letniego na Przełęczy u Panienki (B2/B3). Zapisz obliczenia. Obliczenia Wysokość górowania Słońca... Zadanie 13. (1 pkt) Porąbka-Żar jest elektrownią szczytowo-pompową o mocy 500 MW. Czas pracy (produkcja energii elektrycznej z wykorzystaniem wody ze zbiornika górnego) to 4 godziny. Czas pompowania wody do zbiornika górnego to 5 godzin. W tej elektrowni więcej energii zużywa się na pompowanie wody do zbiornika górnego (850 GWh na rok) niż uzyskuje się podczas spuszczania wody sztolniami (640 GWh na rok). Czas rozruchu wynosi 180 sekund. Wyjaśnij, dlaczego buduje się elektrownie szczytowo-pompowe, mimo że produkują mniej energii elektrycznej niż pobierają podczas pompowania wody. Zadanie 14. (2 pkt) Teren przedstawiony na mapie leży w Karpatach Zewnętrznych (Beskidach) zbudowanych ze skał fliszowych. a) Zaznacz poprawne dokończenie zdania. Na północnym stoku Hrobaczej Łąki (B2) były eksploatowane skały A. magmowe głębinowe. B. magmowe wylewne. C. osadowe. D. przeobrażone. b) Na podstawie mapy i własnej wiedzy wymień dwie zmiany w litosferze, hydrosferze lub pedosferze, które nastąpiły na północnym stoku Hrobaczej Łąki (B2) na skutek eksploatacji surowców skalnych. 1.... 2.... Zadanie 15. (1 pkt) Po intensywnych opadach atmosferycznych w 2010 r. utworzyło się osuwisko na obszarze osiedla domów rekreacyjnych w przysiółku Łazki (E4) na północno-zachodnim stoku góry Żar. Wymień dwa działania człowieka sprzyjające powstawaniu osuwisk. 1.... 2.... 11
Zadania od 1. do 18. wykonaj na podstawie załączonej barwnej mapy przedstawiającej fragment Pojezierza Kaszubskiego oraz własnej wiedzy. Zadanie 1. (1 pkt) Zapisz skalę liczbową mapy Pojezierza Kaszubskiego w postaci skali mianowanej. Ska la mianowana:... Zadanie 2. (1 pkt) Z punktu widokowego Sobótka (pole B5) do głazu narzutowego (pole A7) na przedstawionej mapie jest 10 cm w linii prostej. Podaj odległość rzeczywistą między tymi obiektami. Obliczenia Odległość rzeczywista to... km. Zadanie 3. (1 pkt) Oblicz różnicę wysokości względnej pomiędzy punktem widokowym Biskupia (pole B3) a wzniesieniem Zielona (pole D3). Zapisz obliczenia. Obliczenia Wynik m. Zadanie 4. (2 pkt) Podaj po dwa przykłady obiektów zagospodarowania terenu umożliwiających uprawianie turystyki: a) pieszej 1.... 2.... b) wodnej (kajakowej, żeglarskiej) 1.... 2.... Zadanie 5. (2 pkt) Zaznacz poprawne zakończenia zdań. a) Grupa turystów postanowiła przepłynąć kajakami z Ostrzyc do Chmielna. Trasa ich wyprawy będzie wiodła kolejno jeziorami A. Ostrzyc kim, Wielkie Brodno, Kłodno, Małe Brodno. B. Kłodno, Małe Brodno, Wielkie Brodno, Ustrzyckim. C. Ostrzyckim, Wielkie Brodno, Małe Brodno, Kłodno. D. Małe Brodno, Wielkie Brodno, Ostrzyckim, Kłodno. b) Grupa turystów postanowiła przepłynąć kajakami z Ostrzyc do Chmielna. Dominującym kierunkiem płynięcia będzie kierunek A. północny. B. wschodni. C. południowy. D. zachodni. Zadanie 6. (2 pkt) Do każdego z podanych elementów mapy dopisz właściwą metodę ich prezentacji na mapie. a) lasy... b) drogi... c) wysokości bezwzględne... d) obiekty noclegowe... Zadanie 7. (3 pkt) Odszukaj na mapie Kartuzy. a) Odczytaj i zapisz szerokość geograficzną schroniska w Kartuzach. Wynik zaokrąglij do 1. szerokość długość 12
b) Oblicz wysokość górowania Słoń ca w dniu 22 czerw ca w tym że schronisku. Zapisz obliczenia zakreśl właściwy wynik. Obliczenia: A. 45 54 B. 38 10 C. 59 07 D. 65 33 Zadanie 8. (2 pkt) Uzupełnij podziałkę liniową mapy Kaszub. Zadanie 9. (1 pkt) Kartuzy to malowniczo położone kaszubskie miasto. Określ trzy cechy przyrodnicze jego położenia. 1... 2... 3... Zadanie 10. (2 pkt) Kartuskie jeziora są bardzo zanieczyszczone. Na podstawie mapy podaj dwa źródła zagrożeń dla ekosystemu jeziora Karczemne. 1.... 2.... Zadanie 11. (2 pkt) Oblicz powierzchnię jeziora, wiedząc, że na mapie wynosi ona 4,6 cm 2. Zapisz obliczenia. Wynik... Zadanie 12. (1 pkt) Rysunki przedstawiają widomą drogę Słońca po sklepieniu niebieskim, obserwowaną w Kartuzach w dniach: 22 VI, 22 XII i 21 III. Uzupełnij rysunek, wpisując właściwe daty. Zadanie 13. (2 pkt) Położenie wsi kaszubskich ma wpływ na ich rozwój przestrzenny oraz na rodzaj zatrudnienia mieszkającej tam ludności. Odczytaj z mapy możliwe kierunki rozwoju przestrzennego dla wsi Kosy i Zawory oraz określ związaną z ich położeniem specyfikę zatrudnienia. 13
Zadanie 14 (2 pkt) Podaj nazwy opisanych obiektów: Opis obiektu Nazwa Jezioro, położone na wschód od rezerwatu Zamkowa Góra do którego dojdziesz czerwonym szlakiem. Wieś turystyczna, z Muzeum Ceramiki Kaszubskiej Wzniesienie, na którym latem notowany będzie najdłuższy dzień Zadanie 15 (2 pkt) Powierzchnia jeziora Kłodno wynosi 134,9 ha, oblicz jaka będzie powierzchnia jeziora na załączonej mapie. Zadanie 16 (1 pkt) Wykorzystując mapę oraz własną wiedzę, zaznacz opis wyjaśniający genezę jeziora Brodno: a) sztuczne utworzone dla potrzeb szlaku wodnego. b) polodowcowe, ukształtowane w zagłębieniu między wzgórzami morenowymi. c) polodowcowe, ukształtowane w rynnie subglacjalnej. d) polodowcowe, ukształtowane w wyniku wytopienia się bryły martwego lodu. Zadanie 17 (1 pkt) Jeziora są zjawiskiem krótkotrwałym w skali czasu geologicznego. Wykorzystując własną wiedzę oraz mapę barwną, podaj dwie przyczyny zanikania jezior na świecie. 1.... 2. Zadanie 18 (2 pkt) Do odpowiednich typów ukształtowania powierzchni Pojezierza dobierz spośród wymienionych poniżej odpowiadające im typy gleb i formacje roślinne. Typ rzeźby Formacja roślinna Typ gleby Wzgórza morenowe Równiny sandrowe Otoczenie jezior Gleby: torfowe, czarne ziemie, rędziny, bielice, mady, brunatne, czarnoziemy. Roślinność: bory, olsy, łęgi, grąd, torfowisko wysokie, dąbrowa. 14
Zadania od 1. do 8. wykonaj na podstawie barwnej mapy przedstawiającej fragment wschodniej części Sudetów. Zadanie 1. (1 pkt) Na fotografii przedstawiającej panoramę Lądka-Zdroju literą A oznaczono górę Trojak (F4). Zaznacz poprawne dokończenie zdania. Fotografię wykonano ze stoku wzniesienia A. Konik (C3). B. Strzybnik (E3). C. Radoszka (B3). D. Kadzielna (G4). Zadanie 2. (1 pkt) Zaznacz wartość azymutu zmierzonego z punktu widokowego na górze Trojak (F4) w kierunku ruin zamku Karpień (G5). A. 90º B. 135º C. 180º D. 225º Zadanie 3. (1 pkt) Podaj nazwy metod kartograficznych, za pomocą których przedstawiono na mapie: kamieniołomy... ukształtowanie powierzchni... Zadanie 4. (1 pkt) Odszukaj na załączonej mapie opisane obiekty i wpisz do tabeli ich nazwy własne. Opis obiektu Nazwa obiektu Grupa skalna znajdująca się na zachodnim stoku Królówki (F5), w obrębie której wznoszą się skały: Iglica, Skalny Ząb, Trzy Ambony. Położony na granicy państwowej szczyt o wysokości 900 m n.p.m., na którym znajduje się wieża widokowa. 15
Dawna sztolnia położona na północ od miejscowości Lądek-Zdrój przy czerwonym szlaku prowadzącym na Strzybnik (E3). Zadanie 5. (2 pkt) Na jednym ze szczytów przedstawionych na mapie wysokość Słońca w momencie górowania w dniu 23 września wynosiła 39º38. Oblicz szerokość geograficzną szczytu, na którym wykonano pomiar. Podaj nazwę tego szczytu. Szerokość geograficzna szczytu:... Nazwa szczytu:... Zadanie 6. (2 pkt) Uzasadnij czterema argumentami, że Lądek-Zdrój jest miejscowością o dużej atrakcyjności turystycznej. W odpowiedzi uwzględnij walory turystyczne i elementy zagospodarowania turystycznego. 1.... 2.... 3.... 4.... Zadanie 7. (1 pkt) Wymień trzy formy turystyki kwalifikowanej uprawianej na obszarze przedstawionym na mapie. 1.... 2.... 3.... Zadanie 8. (1 pkt) Turysta, który przez lornetkę obserwuje panoramę z punktu widokowego znajdującego się koło Źródła św. Antoniego (F5), nie może zobaczyć szczytów niektórych wzniesień. Uzasadnij, dlaczego turysta nie może z punktu widokowego znajdującego się koło Źródła św. Antoniego (F5) zobaczyć szczytu wzniesienia Pustki (G5). 16