Beata Hudziak 8Tax Doradztwo Podatkowe Sp. z o.o. Październik 2017 r.

Beata Hudziak 8Tax Doradztwo Podatkowe Sp. z o.o. Październik 2017 r.

Split payment mechanizm podzielonej płatności 2

Co to jest split payment i na czym polega? To model podzielonej płatności, który dotyczy podatku VAT i występuje na terenie takich krajów, jak Czechy, Turcja, czy Włochy. Jest to mechanizm wdrażany w odpowiedzi na powiększającą się lukę podatkową w VAT. Podzielona płatność w Polsce ma obowiązywać od 1 kwietnia 2018 r. za sprawą nowelizacji ustawyopodatkuod towarów iusługorazniektórychinnychustaw zdnia1sierpnia2017r., a dokładniej jej rozdziału 1a. 3

Co to jest splitpaymenti na czym polega? Split payment będzie polegał na tym, że kupujący będzie dzielił swoją płatność na dwa rachunki bankowe. Na rachunek sprzedawcy będzie przelewał tylko kwotę netto. Natomiast kwotę należnego podatku od towarów i usług będzie wpłacał na specjalne konto, czyli rachunek VAT. Pieniądze zgromadzone na rachunku VAT będą własnością sprzedawcy, ale dostęp do nich będzie ograniczony. Mechanizm podzielonej płatności będzie można stosować zarówno do regulowania całości zobowiązań, jak i ich części. 4

Co to jest splitpaymenti na czym polega? Jak wskazuje art. 108a ust. 1 projektu zmienianej ustawy, ze split payment będą mogli korzystać nabywcy, którzy otrzymali fakturę z wykazaną kwotą podatku. Split payment będzie mógł mieć miejsce wyłącznie w odniesieniu do transakcji dokonywanych na rzecz innych podatników, czyli w relacjach B2B(firma- firma). Mechanizm ten nie będzie stosowany w transakcjach B2C(firma- osoba prywatna). Ustawa przewiduje dobrowolność stosowania podzielonej płatności dla nabywców i oddaje im inicjatywę w tym zakresie. Jednak zastosowanie mechanizmu będzie wiązało się z określonymi konsekwencjami zarówno dla nabywcy, jak i dla dostawcy towarów lub usługodawcy. 5

Co to jest splitpaymenti na czym polega? Dokonanie zapłaty zgodnie z zasadami podzielonej płatności będzie możliwe dzięki posiadaniu odrębnego rachunku VAT, który będzie zakładany przez banki lub SKOK-i dla każdego podatnika VAT. Założenie i prowadzenie rachunku VAT przez banki oraz SKOK-i ma być neutralne finansowo. Jak wskazano w uzasadnieniu do projektu ustawy: (...) Jeżeli więc opłata za normalny przelew wynosi np. 2 zł, to opłata za przelew w mechanizmie podzielonej płatności nie może być wyższa, niż 2 zł. Czynnik finansowy nie może być czynnikiem zniechęcającym podatników do korzystania z mechanizmu podzielonej płatności.(...). Co ważne, na ich prowadzenie nie będą musiały być zawierane dodatkowe umowy. Zapłata w ramach mechanizmu podzielonej płatności może następować jedynie w złotych polskich. 6

Co to jest splitpaymenti na czym polega? Zgodnie z nowelizacją ustawy Prawo bankowe, na rachunku bankowym dedykowanym rozliczeniom split payment nie mogą być wpłacane środki inne niż z tytułu podatku VAT. Art. 62b ust. 1 ustawy Prawo bankowe szczegółowo wskazuje środki, które mogą być wpłacane na rachunek VAT. Mogą one pochodzić z: 1. zapłaty odpowiadającej kwocie podatku od towarów i usług płaconej dostawcy towarów lub usługodawcy w ramach split payment; 2. wpłaty kwot podatku od towarów i usług przez podatników, o których mowa w art. 103 ust. 5a ustawy o VAT (WNT paliw silnikowych) na rzecz płatników, o których mowa w art. 17a tej ustawy, przy użyciu komunikatu; 3. dokonania płatności z rachunku VAT posiadacza rachunku VAT prowadzonego wtymsamymbanku; 4. zwrotu kwoty VAT w przypadku: wystawienia faktury korygującej zmniejszającej podstawę opodatkowania (gdy do faktury pierwotnej miał zastosowanie mechanizm split payment), zwrotu przez urząd skarbowy. 7

Co to jest splitpaymenti na czym polega? Zgodnie z treścią projektu (art. 108b ust. 1) podatnik będzie miał prawo do wystąpienia z wnioskiem o dokonanie przelewu środków zgromadzonych na jego rachunku VAT na rachunek bankowy tego podatnika prowadzony dla celów działalności gospodarczej. Przelew mógłby być wykonany wyłącznie na wniosek podatnika, w którym określa kwotę, która ma zostać mu zwrócona. Wniosek będzie podlegał odpowiedniej weryfikacji przez właściwe organy podatkowe. Naczelnik US wydaje postanowienie w terminie 60 dni od daty otrzymania wniosku. Naczelnik urzędu skarbowego nie wyrazi zgody na przelanie środków z rachunku VAT na rachunek rozliczeniowy podatnika w przypadku gdy: zachodzi uzasadniona obawa, że zobowiązanie podatkowe z tytułu podatku nie zostanie wykonane, w szczególności gdy podatnik trwale nie uiszcza wymagalnych zobowiązań z tytułu tego podatku lub dokonuje czynności polegających na zbywaniu majątku, które mogą utrudnić lub udaremnić egzekucję lub w trakcie prowadzonego wobec podatnika postępowania podatkowego w zakresie podatku zachodzi uzasadniona obawa określenia zaległości podatkowej w podatku lub ustalenia dodatkowego zobowiązania podatkowego w podatku, lub weryfikacja zasadności złożonego przez podatnika wniosku wskazuje, że zachodzi uzasadniona obawa wystąpienia zaległości podatkowej w podatku. 8

Co to jest splitpaymenti na czym polega? Zachętami do korzystania ze split payment mają być między innymi szybkie zwroty nadwyżki podatku naliczonego nad należnym na rachunek VAT. Przedsiębiorca, który wystąpi o taki zwrot na konto VAT, a nie na zwykły rachunek służący do prowadzenia biznesu, dostanie przelew w ciągu 25 dni, licząc od dnia złożenia deklaracji VAT. Termin ten nie będzie mógł być przedłużany. Wniosek o zwrot na konto VAT będzie mógł złożyć każdy podatnik, bez względu na to, czy rozlicza się w systemie podzielonej płatności, czy nie. Korzystanie ze split paymentu ma być też traktowane jako zachowanie należytej staranności. Jednak oficjalna lista przesłanek takiej należytej staranności dopiero powstaje w Ministerstwie Finansów. 9

Co to jest splitpaymenti na czym polega? Inne zachęty do stosowania mechanizmu podzielonej płatności: 1. Zmniejszenie kwoty zobowiązania podatkowego zgodnie z art. 108d ust. 1 projektu zmienianej ustawy o VAT - jeżeli zapłata zobowiązania podatkowego z tytułu podatku następuje w całości z rachunku VAT w terminie wcześniejszym niż termin określony dla zapłaty podatku, kwotę zobowiązania podatkowego z tytułu podatku do zapłaty można obniżyć o kwotę wyliczoną według wzoru: S=Z*r*(n/360) gdzie: S oznacza kwotę, o którą obniża się kwotę zapłaty zobowiązania podatkowego z tytułu podatku, wyrażoną w zaokrągleniu do pełnych złotych, Z oznacza kwotę zobowiązania podatkowego z tytułu podatku wynikającą z deklaracji podatkowej przed obniżeniem tego zobowiązania, r oznacza stopę referencyjną Narodowego Banku Polskiego obowiązującą na dni robocze przed dniem zapłaty podatku, n oznacza liczbę dni od dnia, w którym zlecono przelew, z wyłączeniem tego dnia, do terminu określonego dla zapłaty podatku, włącznie z tym dniem. 10

Co to jest splitpaymenti na czym polega? 2. Brak odpowiedzialności solidarnej zgodnie z art. 108c ust. 1 projektu - w przypadku zapłaty danej faktury przy zastosowaniu metody podzielonej płatności nie będą miały zastosowania przepisy o odpowiedzialności solidarnej, zawarte w dziale Xa oraz nie będą miały zastosowania regulacje związane ze stosowaniem sankcji określonych w art. 112b ust. 1 pkt 1 i ust. 2 pkt 1 oraz art. 112 c ustawy o VAT, do wysokości kwoty podatku wynikającej z otrzymanej faktury zapłaconej z zastosowaniem mechanizmu split payment. 3. Art. 108c ust. 2 - nie stosuje się art. 56b Ordynacji podatkowej (podwyższona stawka odsetek za zwłokę w odniesieniu do zaległości w podatku VAT) do zaległości powstałej w wyniku złożonej deklaracji podatkowej, w której podatnik wykazał kwotę podatku naliczonego, której co najmniej 95% wynika z faktur, które zostały zapłacone z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności 11

Konfiskata rozszerzona wyłudzonego mienia i mienia użytego do przestępstw skarbowych 12

Konfiskata rozszerzona Konfiskata rozszerzona to możliwość szerszego zabezpieczenia majątku sprawców przestępstw, już na etapie śledztwa. Przepisy o konfiskacje rozszerzonej wyłudzonego mienia i mienia użytego do przestępstw skarbowych weszły w życie 27 kwietnia 2017 r. w związku z nowelizacją z 23 marca 2017 r. kodeksu karnego oraz niektórych innych ustaw(dz.u. z 2017 r. poz. 768). Zmiany mają uderzyć w oszustów gospodarczych oraz uniemożliwić czerpanie korzyści z nielegalnie zdobytych majątków. Sprawca sam będzie musiał dowieść, że zgromadzone przez niego mienie jest legalne. Konfiskata może objąć nie tylko majątek przestępców, ale również firmy, które zostaną wykorzystane do popełnienia przestępstw, np. przez menedżerów. 13

Konfiskata rozszerzona Konfiskata rozszerzona pozwala na: przepadek przedsiębiorstwa (firmy osoby fizycznej), przy pomocy którego popełniono przestępstwo, przeniesienie na oskarżonego ciężaru udowodnienia, że jego mienie pochodzi z legalnych źródeł(także mienie zgromadzone w ciągu 5 lat wstecz), przepadek mienia przekazanego osobom trzecim nieodpłatnie lub poniżej wartości rynkowej, przepadek mienia mimo braku możliwości wydania wyroku skazującego (np. w związku ze śmiercią sprawcy, jego ucieczką, chorobą psychiczną), natychmiastowe zabezpieczenie mienia na potrzeby późniejszej konfiskaty (tzw. zamrożenie prewencyjne), prowadzenie kontroli operacyjnej (m.in. podsłuchów) w celu ujawnienia mienia zagrożonego przepadkiem. 14

Konfiskata rozszerzona Celem nadrzędnym wprowadzenia nowelizacji ustawy jest implementacja Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/42/UE w sprawie zabezpieczenia i konfiskaty narzędzi służących do popełnienia przestępstwa i korzyści pochodzących z przestępstwa w Unii Europejskiej. Skutkuje to wprowadzeniem do polskiego systemu prawa szeregu zmian (ustawa nowelizuje przepisy 22 ustaw), które mają zwiększyć efektywność mechanizmów prawnych służących pozbawianiu sprawców przestępstw korzyści osiągniętych z popełnienia czynu zabronionego. W wielu krajach z powodzeniem stosowane są różne modele konfiskaty rozszerzonej. Sprowadzają się one do domniemania przestępczego pochodzenia mienia sprawcy i dają możliwość skutecznego pozbawienia przestępców efektów finansowych ich nielegalnej działalności, nawet zanim jeszcze zostaną prawomocnie skazani. 15

Konfiskata rozszerzona Przesłanką zastosowania domniemań jest np. udowodnienie sprawcy popełnienia czynów zabronionych w ramach zorganizowanej grupy przestępczej, uczynienia z przestępstwa stałego źródła dochodów albo popełnienie przestępstwa o określonym ciężarze gatunkowym. Efektem domniemania jest stwierdzenie przestępczego pochodzenia całego lub części mienia znajdującego się we władaniu sprawcy. Konstrukcja ta uzupełniona została o rozwiązania pozwalające orzec przepadek mienia w stosunku do osób trzecich, którym sprawca przekazał mienie nieodpłatnie lub zbył je za kwotę znacznie niższą od jego wartości rynkowej - w sytuacji, gdy osoby trzecie wiedziały lub powinny były wiedzieć, że celem tych działań jest uniknięcie konfiskaty. Chodzi o wyeliminowanie sytuacji, w której dochodziło do przepisywania nielegalnie zdobytego majątku na inne osoby, np. rodzinę czy znajomych. Przewidziano możliwość skorzystania z instytucji przepadku bez wyroku skazującego. Polega ona na przepadku korzyści z przestępstwa nawet wówczas, gdy postępowanie karne trzeba umorzyć lub zawiesić, np. z powodu śmierci sprawcy albo jego ucieczki. 16

Konfiskata rozszerzona Wprowadzono zmiany dotyczące przepadku rozszerzonego (tzw. konfiskata rozszerzona) przez rozszerzenie katalogu przestępstw, wobec których przepadek taki może zostać orzeczony. Chodzi o przestępstwa zagrożone karą powyżej 5 lat pozbawienia wolności. Wprowadzono również okres 5 lat przed popełnieniem przestępstwa, jako granicę kontroli legalności nabytego mienia przez sprawcę. Oznacza to, że w przypadku skazania za poważne przestępstwo, sprawca będzie musiał wykazać legalność posiadanego majątku w ostatnich 5latach. 17

Konfiskata rozszerzona Zgodnie z konstytucyjnymi standardami, przyjęto również możliwość przepadku przedsiębiorstwa nienależącego do sprawcy, które może być uznane za narzędzie przestępstwa. Chodzi zatem o przedsiębiorstwa, przy pomocy których popełniono szczególnie groźne przestępstwa gospodarcze, polegające np. na praniu brudnych pieniędzy. Przepadek taki może nastąpić, jedynie jeżeli właściciel przedsiębiorstwa będący osobą fizyczną wiedział, że służy ono do popełniania przestępstwa i godził się na to. Nie obejmie to zatem sytuacji, w których do wykorzystania przedsiębiorstwa jako narzędzia przestępstwa doszło wskutek nieostrożności czy lekkomyślności właściciela. Przepadek przedsiębiorstwa nie będzie mógł być orzeczony, jeżeli rozmiar szkody wyrządzonej przestępstwem lub rozmiar ukrytej korzyści nie jest znaczny wobec rozmiarów samego przedsiębiorstwa. 18

Konfiskata rozszerzona Państwowy zarząd nad zabezpieczoną w trakcie postępowania karnego firmą pozwoli jej przetrwać i uregulować zobowiązania, a w wyjątkowych sytuacjach nawet zaciągać nowe, jeśli jest to dla niej korzystne. Zarządca będzie wypłacać pensje pracownikom i dochodzić wierzytelności od dłużników. Takie rozwiązanie jest korzystne dla skarbu państwa, który - jeśli taka będzie decyzja sądu - przejmie przedsiębiorstwo. Jest również korzystne dla przedsiębiorstwa, umożliwia bowiem kontynuację jego działalności. 19

Zajmowanie środków na rachunkach podatników 20

Blokowanie rachunków bankowych przez KAS Wprowadzenie zmian przewiduje projekt nowelizacji niektórych ustaw zaproponowany przez Ministerstwo Finansów w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych. Jest on jednym z proponowanych przez MF rozwiązań zmierzających do uszczelnienia systemu VAT. Projekt został przyjęty przez rząd 26 września br. W projekcie, który został już przyjęty przez rząd, zaproponowano upoważnienie KAS do prowadzenia analizy ryzyka wykorzystywania banków oraz spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych (SKOK) do dokonywania wyłudzeń skarbowych. Analizy mają być sporządzane na podstawie danych o rachunkach firm i transakcjach pomiędzy przedsiębiorcami. 21

Blokowanie rachunków bankowych przez KAS Szef Krajowej Administracji Skarbowej będzie mógł zażądać blokady rachunku przedsiębiorcy, na okres nie dłuższy niż 72 godziny (z możliwością przedłużenia do trzech miesięcy), "jeżeli posiadane informacje, w szczególności wyniki analiz ryzyka, wskazują, że przedsiębiorca może wykorzystywać działalność banków lub spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych do celów mających związek z wyłudzeniami skarbowymi lub do czynności zmierzających do wyłudzenia skarbowego, a blokada rachunku przedsiębiorcy jest konieczna, aby temu przeciwdziałać. 22

Blokowanie rachunków bankowych przez KAS Projekt zakłada uruchomienie system STIR (System Teleinformatyczny Izby Rozliczeniowej), za pomocą którego instytucje finansowe będą przesyłać do izby rozliczeniowej oraz KAS informacje o rachunkach firm i transakcjach na nich. Izba rozliczeniowa opracuje tzw. wskaźniki ryzyka wykorzystywania danego konta do oszustw skarbowych. Natomiast szef KAS ma prowadzić analizę ryzyka wykorzystywania banków i SKOK-ów do wyłudzeń skarbowych, zwłaszcza w zakresie VAT przez zorganizowane grupy przestępcze oraz przestępstw z tym związanych (np. wystawianie pustych faktur). W Ocenie Skutków Regulacji resort finansów wskazał, że: "W karuzelach VAT służących wyłudzeniu zwrotów VAT transfery środków przez kolejne rachunki są najczęściej przeprowadzane z wykorzystaniem systemu bankowego. Analiza nadużywania sektora bankowego może posłużyć nie tylko jako narzędzie wykrywania przestępstw popełnianych na szkodę instytucji finansowych lub ich klientów, ale także przestępstw skarbowych. 23

Należyta staranność 24

Należyta staranność W Ministerstwie Finansów trwają prace nad opracowaniem znamion należytej staranności, a więc wytycznych dla firm, których spełnienie pozwoli uniknąć skutków uczestnictwa w karuzeli podatkowej. 28.08.2017 r. resort finansów opublikował wyniki konsultacji z organizacjami biznesowymi w sprawie tych wytycznych. 25

Należyta staranność Proponuje się, aby sprawdzano, czy kontrahent jest zarejestrowanym podatnikiem VAT, ma wpis w ewidencji działalności gospodarczej lub Krajowym Rejestrze Sądowym oraz czy ma nadany numer REGON bądź posiada zaświadczenie o niezaleganiu w podatkach i składkach ZUS. Innym narzędziem do uwiarygodnienia kontrahentów mogłaby być także weryfikacja, czy zaproponowana przez nich cena odpowiada realiom rynkowym, a wykonywane przez nich płatności pochodzą z konta firmowego oraz sprawdzanie, czy sama transakcja dotyczy profilu działalności gospodarczej, a także czy przeprowadza je osoba, która ma do tego umocowanie. O należytej staranności miałoby też świadczyć przesyłanie UPO, czyli dowodu przekazania do urzędu skarbowego plików JPK_VAT. 26

Osoba kontaktowa Beata Hudziak Doradca Podatkowy M +48 509 774 544 E beata.hudziak@8tax.pl

8Tax Doradztwo Podatkowe Sp. z o.o. Biurowiec Delta Biuro w Warszawie ul. Towarowa 35 ul. Piękna 24/26A 61-896 Poznań 00-549 Warszawa Biuro w Katowicach ul. Z. Krasińskiego 29/9 40-019 Katowice E. info@8tax.pl T. +48 61 85 08177 F. +48 61 62 42 089 NIP: 7831703274 REGON: 302520250 KRS 0000475766 Kapitał zakładowy 56 000 zł Sąd Rejonowy Poznań Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu, VIII Wydział Gospodarczy KRS