Wybrane zagadnienia oceny stanu technicznego opon ciężarowych i autobusowych

STOWARZYSZENIE INŻYNIERÓW I TECHNIKÓW KOMUNIKACJI RP Polish Association of Engineers & Technicians of Transportation ODDZIAŁ W KROŚNIE 38-400 Krosno, ul. Lewakowskiego 53 Tel./fax 13/432-30-12 e-mail: biuro@klubdiagnosty.pl REGON: 370018453 NIP: 684-10-59-472 Wybrane zagadnienia oceny stanu technicznego opon ciężarowych i autobusowych opracowanie ; mgr inż. Gabriel Porawski - rzeczoznawca SITK RP konsultacja ; Marcin Mazur - Sales Force Engagement Management Manager ECN MICHELIN POLSKA S.A. źródło danych ; Katalogi Techniczne MICHELIN POLSKA S.A. Katalogi Handlowe MICHELIN POLSKA S.A.

Opony odpowiadają za przyczepność na drodze, przenoszenie obciążeń statycznych i dynamicznych, tłumienie drgań wywodzących się z podłoża czyli odpowiadają za bezpieczeństwo i komfort jazdy 2

Standardowa budowa opony SITK RP ODDZIAŁ w KROŚNIE 3

Standardowe oznaczenia opon ciężarowych SITK RP ODDZIAŁ w KROŚNIE Źródło ; WIKIPEDIA - wolna encyklopedia 1) 315 - Szerokość opony 2) 80 Profil - stosunek wysokości do szerokości wyrażony w % 3) R - Konstrukcja radialna 4) 22.5 - Średnica osadzenia 5,6) 156/150 - Indeks nośności przy nominalnej prędkości koło pojedyncze / podwójne 7) L - Indeks prędkości 8) 154/150M - Indeks nośności przy większej prędkości koło pojedyncze / podwójne 9) TWI- Tread Wear Indicator (wskaźnik głębokości bieżnika) 10) Numer homologacji ECE TL Tubeless - opona bezdętkowa TT Tube Type - opona dętkowa Regional RHD - Nazwa handlowa Regroovable dopuszczalne pogłębianie i bieżnikowanie RFID wbudowany chip identyfikacyjny opony

Oznakowanie opon ciężarowych produkcji Michelin przed czerwcem 2012 r SITK RP ODDZIAŁ w KROŚNIE 5

Oznakowanie opon ciężarowych produkcji Michelin po czerwcu 2012 r SITK RP ODDZIAŁ w KROŚNIE 6

Wskazówki montażowe MICHELIN SITK RP ODDZIAŁ w KROŚNIE 9

OGÓLNE OZNACZENIA OPON zimowych i wielosezonowych SITK RP ODDZIAŁ w KROŚNIE OPONY ZIMOWEJ OPONY WIELOSEZONOWEJ Źródło ; WIKIPEDIA - wolna encyklopedia 13

Oznakowanie na oponie bieżnikowanej 16

Tabela indeksów nośności Poniższa tabela zawiera liczby odpowiadające poszczególnym obciążeniom LI index kg - nośność SITK RP ODDZIAŁ w KROŚNIE 20

Tabela indeksów prędkości Poniższa tabela zawiera liczby odpowiadające poszczególnym maksymalnym prędkościom podanym w kilometrach na godzinę. SITK RP ODDZIAŁ w KROŚNIE 21

Przepisy prawne dotyczące warunków technicznych pojazdów oraz ich niezbędnego wyposażenia w części dotyczącej opon SITK RP ODDZIAŁ w KROŚNIE OBWIESZCZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY I BUDOWNICTWA z dnia 27 października 2016 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia Rozdział 2 Wyposażenie 10. 1. Przedmioty wyposażenia i części pojazdów związane z bezpieczeństwem ich użytkowania i ochroną środowiska mogą być stosowane w pojazdach, jeżeli spełniony jest co najmniej jeden z następujących warunków: 1) oznakowane są znakami homologacji międzynarodowej stosowanymi w homologacji Europejskiej Komisji Gospodarczej Organizacji Narodów Zjednoczonych (EKG ONZ) E lub Unii Europejskiej e ; 2)33) oznakowane są cechami producenta pojazdu, na który wystawiono świadectwo homologacji typu pojazdu; ocechowanie to powinno być zgłoszone do jednostki uprawnionej 22 w celu ewidencji;

3)33) oznakowane są cechami dostawcy producenta pojazdu, na który wystawiono świadectwo homologacji typu pojazdu; ocechowanie to powinno być zgłoszone do jednostki uprawnionej w celu ewidencji; 4) oznakowane są znakiem zgodności zgodnie z przepisami o systemie oceny zgodności i akredytacji; przepisu nie stosuje się do przedmiotów wyposażenia i części oznakowanych znakiem bezpieczeństwa na podstawie dotychczasowych przepisów o badaniach i certyfikacji; 11. 1. Pojazd samochodowy wyposaża się: 5. Pojazd powinien być wyposażony w ogumienie pneumatyczne, o nośności dostosowanej do nacisku koła, oraz dostosowane do maksymalnej prędkości pojazdu; ciśnienie w ogumieniu powinno być zgodne z zaleceniami wytwórni dla danej opony i obciążenia pojazdu. 5a. Dla opon oznakowanych jako śniegowe, zgodnie z dyrektywą 92/23/EWG, dopuszcza się niespełnianie dostosowania do maksymalnej prędkości pojazdu, pod warunkiem że są one dostosowane co najmniej do prędkości równej 160 km/h,a w pojeździe umieszczono nalepkę ostrzegawczą o maksymalnej prędkości tych opon tak, aby była ona widoczna oraz czytelna dla kierowcy. 7. Pojazd nie może być wyposażony, z zastrzeżeniem ust. 5: 1) w opony różnej konstrukcji, w tym o różnej rzeźbie bieżnika, na kołach jednej osi, z zastrzeżeniem pkt 3; 23

2) w przypadku pojazdu samochodowego o dwóch osiach z kołami pojedynczymi: a) w opony diagonalne lub diagonalne z opasaniem na kołach tylnej osi, jeżeli na kołach przedniej osi znajdują się opony radialne, b) w opony diagonalne na kołach tylnej osi, jeżeli na kołach przedniej osi znajdują się opony diagonalne z opasaniem; 3) w opony różnej konstrukcji na osiach składowych; 4) w opony, których wskaźniki pokazują graniczne zużycie bieżnika, a w odniesieniu do opon niezaopatrzonych w takie wskaźniki o głębokości rzeźby bieżnika mniejszej niż 1,6 mm, z zastrzeżeniem 23 ust. 4 pkt 3; 5) w opony o widocznych pęknięciach odsłaniających lub naruszających ich osnowę; 6) w opony z umieszczonymi trwale, wystającymi na zewnątrz elementami przeciwślizgowymi. 4. Autobus powinien być wyposażony w: 3) opony o głębokości rzeźby bieżnika co najmniej 3 mm; 4)44) opony homologowane według Regulaminu nr 54 EKG ONZ; nie dopuszcza się opon bieżnikowanych na osiach z kołami pojedynczymi, o ile osie te nie są osiami składowymi, oraz nie dopuszcza się na żadnej z osi opon o pogłębionych (nacinanych) rowkach bieżnika; 24

Przepisy prawne w sprawie zakresu i sposobu przeprowadzania badań technicznych pojazdów w części dotyczącej opon SITK RP ODDZIAŁ w KROŚNIE Załącznik do obwieszczenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 21 kwietnia 2015 r. (poz. 776) ROZPORZĄDZENIE MINISTRA TRANSPORTU, BUDOWNICTWA I GOSPODARKI MORSKIEJ1) z dnia 26 czerwca 2012 r. w sprawie zakresu i sposobu przeprowadzania badań technicznych pojazdów oraz wzorów dokumentów stosowanych przy tych badaniach 2. 1. Zakres okresowego badania technicznego pojazdu obejmuje: 3) sprawdzenie i ocenę prawidłowości działania poszczególnych zespołów i układów pojazdu, w szczególności pod względem bezpieczeństwa jazdy i ochrony środowiska, w tym sprawdzenie i ocenę: a) stanu technicznego ogumienia, w tym prawidłowości doboru obciążenia, prędkości i przeznaczenia właściwego dla danego typu pojazdu, 4. Stwierdzone w trakcie badania technicznego usterki dzieli się na trzy grupy: 1) usterki drobne usterki techniczne niemające istotnego wpływu na bezpieczeństwo ruchu drogowego i ochrony środowiska; 2) usterki istotne usterki techniczne mogące naruszać bezpieczeństwo ruchu drogowego i ochrony środowiska; 3) usterki stwarzające zagrożenie usterki stanowiące bezpośrednie i natychmiastowe zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu drogowego i ochrony środowiska w stopniu uniemożliwiającym używanie pojazdu w ruchu drogowym, niezależnie od okoliczności. 25

5. Wytyczne dotyczące oceny usterek ujawnionych w trakcie przeprowadzania badania technicznego pojazdu zawarto w kolumnie czwartej załącznika nr 1 oraz załącznika nr 2 do rozporządzenia. 6. W przypadku uznania stanu technicznego za niezadowalający w obrębie jednej usterki, o której mowa w kolumnie trzeciej załącznika nr 1 oraz załącznika nr 2 do rozporządzenia, co do której ocena danej usterki może zostać zakwalifikowana do więcej niż jednej grupy wytycznych, o których mowa w kolumnie czwartej tych załączników, uprawniony diagnosta podejmuje decyzję o zakwalifikowaniu usterki do odpowiedniej grupy. 7. W przypadku uznania stanu technicznego za niezadowalający w obrębie kilku usterek, o których mowa w kolumnie trzeciej załącznika nr 1 oraz załącznika nr 2 do rozporządzenia, a które należą do różnych grup usterek, uprawniony diagnosta określa wynik badania technicznego na podstawie najbardziej poważnej usterki. 8. W przypadku uznania stanu technicznego za niezadowalający w obrębie kilku usterek, o których mowa w kolumnie trzeciej załącznika nr 1 oraz załącznika nr 2 do rozporządzenia, a które należą do tej samej grupy usterek, uprawniony diagnosta podejmuje decyzję o zakwalifikowaniu usterek do wyższej grupy usterek, jeżeli ich skumulowany wpływ skutkuje wzrostem zagrożenia powodowanego przez pojazd. 26

Wymagania dotyczące kontroli oraz wytyczne oceny usterek w części dotyczącej opon SITK RP ODDZIAŁ w KROŚNIE 27

Ważniejsze czynniki wpływające na nieprawidłowe zużycie opon SITK RP ODDZIAŁ w KROŚNIE Przyczynami uszkodzeń lub nieregularnego zużycie opon najczęściej są : 1. Niewłaściwa geometria pojazdu (zbieżność kół osi przedniej, równoległość osi) 2. Ciśnienie w oponach 3. Moment przenoszony na koła (napędowy i hamownia) 4. Technika jazdy kierowcy 5. Stan nawierzchni dróg i placów manewrowych 6. Temperatura 7. Prędkość 29

B I E Ż N I K Zalecenia: 1. Kontrola ciśnienia na zimnej oponie 2. Sprawdzić równoległość osi pojazdu 3. Sprawdzić poprawność montażu w stosunku do kierunku tocznia opony 30

Zalecenia: 1. Kontrola ciśnienia na zimnej oponie 2. Sprawdzić równoległość osi pojazdu 3. Sprawdzić poprawność montażu w stosunku do kierunku tocznia opony 31

Zalecenia: 1. Kontrola ciśnienia na zimnej oponie 2. Kontrola głębokości bieżnika 32

Zalecenia: 1. Kontrola ciśnienia na zimnej oponie 2. Kontrola rozmiaru obręczy zg z homologacją producenta pojazdu 34

Zalecenia: 1. Kontrola ciśnienia na zimnej oponie 2. Kontrola głębokości bieżnika 3. Sprawdzić, czy układ bliźniaczy spełnia wymagania różnicy w zużyciu <5mm i czy opony są tej samej marki i typu 36

Zalecenia: 1. Kontrola ciśnienia na zimnej oponie 2. Kontrola głębokości bieżnika 3. Sprawdzić czy parametry techniczne opony, odpowiadają warunkom homologacji pojazdu 38

Zalecenia: 1. Kontrola ciśnienia na zimnej oponie 2. Kontrola głębokości bieżnika 3. Sprawdzić czy parametry techniczne opony, odpowiadają warunkom homologacji pojazdu 39

Zalecenia: 1. Kontrola ciśnienia na zimnej oponie 2. Kontrola głębokości bieżnika 3. Sprawdzić czy parametry techniczne opony, odpowiadają warunkom homologacji pojazdu (index nośności) 41

Zalecenia: 1. Bez względu na stopień wytarcia bieżnika opona powinna być zdemontowana 43

Zalecenia: 1. Kontrola ciśnienia na zimnej oponie 2. Kontrola głębokości bieżnika 3. Sprawdzić czy parametry techniczne opony, odpowiadają warunkom homologacji pojazdu (index nośności) 4. Sprawdzić czy uszkodzenia nie sięgają opasania 44

Zalecenia: 1. Kontrola ciśnienia na zimnej oponie 2. Kontrola głębokości bieżnika i ubytków 3. Kontrola wieku opony opony o wieku powyżej 10 lat od daty produkcji nie zaleca się stosować na osiach prowadzących ciężarówek i autobusów 4. Sprawdzić czy parametry techniczne opony, odpowiadają warunkom homologacji pojazdu 45

Zalecenia: 1. Bez względu na zakres separacji opona powinna być zdemontowana 46

Zalecenia: 1. Sprawdzić czy nie ma wycieków paliwa 2. Sprawdzić bieżnik i boki opony czy nie występują na nich ślady materiałów ropopochodnych 3. Sprawdzić czy przy pocieraniu nie jest miękka, lepka, nie pozostają wałki gumy i czarne ślady na palcach 4. Jeżeli potwierdza się badanie z pkt 2 i 3 opona powinna być zdemontowana 47

B O K O P O N Y Zmiany w wyniku procesu starzenia się gumy Zalecenia: 1. Kontrola kodu produkcji opony o wieku powyżej 10 lat od daty produkcji nie powinne być stosowane na osiach prowadzących (F) samoch. ciężarowych i autobusów 2. Kontrola głębokości pęknięć 49

Zalecenia: 1. Kontrola ciśnienia na zimnej oponie 2. Kontrola minimalnego odstępu pomiędzy kołami bliźniaczymi wymaganego dla danego rozmiaru opony - sprawdzić czy parametry techniczne opony odpowiadają warunkom homologacji pojazdu 3. Jeśli pofałdowania od strony wewnętrznej na bokach opon bliźniaczych są wyraźne, opony powinne być zdemontowane 50

Zalecenia: 1. Kontrola stanu technicznego obręczy w okolicy stopki opony 2. Opona powinna być zdemontowana 51

Zalecenia: 1. W przypadku kół bliźniaczych, kontrola minimalnego odstępu pomiędzy kołami bliźniaczymi wymaganego dla danego rozmiaru opony - sprawdzić czy parametry techniczne opony odpowiadają warunkom homologacji pojazdu 2. Opona powinna być zdemontowana 52

Zalecenia: 1. Opona powinna być zdemontowana 53

OBSZAR STOPKI Zalecenia: 1. Kontrola obręczy koła -w przypadku istnienia uszkodzeń mechanicznych obręcz powinna być zdemontowana 2. Opona powinna być zdemontowana 54

Zalecenia: 1. Kontrola obręczy koła - w przypadku istnienia korozji, wżerów obręcz powinna być zdemontowana 2. Opona powinna być zdemontowana 55

Zalecenia: 1. Kontrola obręczy koła -w przypadku istnienia śladów przegrzania, spawania na obręczy - obręcz powinna być zdemontowana 1. Opona powinna być zdemontowana 56

INNE USZKODZENIA Zalecenia: 1. Opona powinna być zdemontowana 57

Diagnosta SKP w przypadku stwierdzenia wad czy uszkodzeń opon w samochodzie, dokonuje kwalifikacji usterki w oparciu o: OBWIESZCZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY I BUDOWNICTWA z dnia 27 października 2016 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia ROZPORZĄDZENIE MINISTRA TRANSPORTU, BUDOWNICTWA I GOSPODARKI MORSKIEJ1) z dnia 26 czerwca 2012 r. w sprawie zakresu i sposobu przeprowadzania badań technicznych pojazdów oraz wzorów dokumentów stosowanych przy tych badaniach Załącznik do obwieszczenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 21 kwietnia 2015 r. (poz. 776) 58

U W A G A! Niniejsze opracowanie należy traktować jako materiał pomocniczy przy wykonywaniu przez diagnostę SKP czynności kontrolnych stanu technicznego opon samochodów ciężarowych i autobusów. Zastrzeżenie : Przedstawiony materiał nie może być tak w części jak i w całości przedmiotem kopiowania i rozpowszechniania bez pisemnej zgody Zarządu Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji RP Oddział w Krośnie. 59