Materiał pomocniczy do określenia maksymalnej kwoty dofinansowania projektów z zakresu Osi priorytetowej VI Rewitalizacja i potencjał endogeniczny regionu, Działania VI.1 Dziedzictwo kulturowe i infrastruktura kultury, Poddziałania VI.1.2 Dziedzictwo kulturowe i infrastruktura kultury (w oparciu o Rozporządzenie GBER). Aby określić maksymalny poziom dofinansowania projektu środkami Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR), konieczne jest, w pierwszej kolejności przeanalizowanie, czy dofinansowanie stanowi pomoc publiczną. W tym celu należy zastosować tzw. state aid grid 1 oraz Projekt - Zawiadomienie Komisji w sprawie pojęcia pomocy państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE 2. (Pomocny może okazać się również materiał KE z odpowiedziami na najczęściej zadawane pytania w zakresie Rozporządzenia GBER: http://ec.europa.eu/competition/state_aid/legislation/practical_guide_gber_en.pdf) Jeśli wykazano poprawnie, że w projekcie nie występuje pomoc publiczna, poziom dofinansowania z EFRR obliczany jest zgodnie z art. 61 Rozporządzenia 1303/2013, tj. za pomocą wskaźnika luki w finansowaniu 3. W projektach, w których występuje regionalna pomoc inwestycyjna, zgodnie z art. 14 ust. 12 GBER intensywność pomocy wyrażona jako ekwiwalent dotacji brutto 4 nie przekracza maksymalnej intensywności pomocy określonej w mapie pomocy regionalnej i obowiązującej w dniu przyznania pomocy na danym obszarze. W przypadkach gdy intensywność pomocy jest obliczana na podstawie ust. 4 lit. c) GBER, maksymalna intensywność pomocy nie może przekroczyć najbardziej korzystnej kwoty wynikającej z zastosowania tej intensywności na podstawie kosztów inwestycji lub kosztów płacy. W zakresie pozostałych podstaw udzielania pomocy publicznej w ramach przedmiotowego Konkursu - jeśli analiza w oparciu o state aid grid wykaże, że w projekcie występuje pomoc publiczna, należy zastosować poniższe kroki: Krok I: wyliczenie maksymalnej wielkości pomocy inwestycyjnej zgodnie z metodologią opisaną w rozporządzeniu w sprawie wyłączeń blokowych 5 (General Block Exemption Regulation GBER ); oraz Krok II: obliczenie wielkości dofinansowania z EFRR. 1 Szczegóły zamieszczone są na stronie KE Analytical Grids on the application of State aid rules to the financing of infrastructure projects : http://ec.europa.eu/competition/state_aid/studies_reports/state_aid_grids_2015_en.pdf 2 Dokument dostępny na stronie: http://ec.europa.eu/competition/consultations/2014_state_aid_notion/draft_guidance_pl.pdf 3 Należy zastosować : Wytyczne w zakresie zagadnień związanych z przygotowaniem projektów inwestycyjnych, w tym projektów generujących dochód i projektów hybrydowych na lata 2014-2020, Warszawa 18 marca 2015. Należy zastosować okres referencyjny zgodnie z Załącznikiem I do Rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 480/2014 z dnia 3 marca 2014 r. 4 Sposób wyliczania ekwiwalentu dotacji brutto został wskazany w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 2004 r. w sprawie szczegółowego sposobu obliczania wartości pomocy publicznej udzielanej w różnych formach. 5 Rozporządzenie KE nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (Dz. Urz. UE L 187 z 26.6.2014). 1
UWAGA: w wytycznych stosowane są dwa pojęcia, które nie są tożsame: zysk operacyjny liczony zgodnie z regulacją GBER i opisany w Kroku I, punkcie 2; oraz zysk netto liczony zgodnie z krajowymi standardami rachunkowości i opisany w Załączniku. Krok I: Obliczenie maksymalnej wielkości dofinansowania z publicznych środków (EFRR + środki krajowe) w oparciu o metodologię GBER 1. Należy dokonać analizy finansowej, dokonując projekcji kosztów i przychodów w projekcie, w oparciu o następujące założenia ogólne: a. Analiza finansowa powinna opierać się na podejściu przyrostowym (zgodnie z metodą różnicowego modelu finansowego), tj. na podstawie różnic w kosztach i przychodach między scenariuszem uwzględniającym projekt (wariant zrobić coś ) a scenariuszem alternatywnym nieuwzględniającym projektu. b. Analiza finansowa powinna być sporządzona w sposób skonsolidowany, dla Beneficjenta i Operatora infrastruktury, jeśli są to odrębne podmioty (wzajemne przepływy należy wyeliminować). c. Analiza powinna być sporządzona w cenach realnych, bez uwzględnienia inflacji. d. Analiza powinna być sporządzona w cenach netto (bez podatku VAT) e. Do obliczenia wartości zdyskontowanych należy zastosować stopę oprocentowania wykorzystywaną do obliczenia wartości pomocy inwestycyjnej. 6 f. Analiza powinna być przeprowadzona w okresie odniesienia równemu cyklowi życia inwestycji definiowanym jako okres ekonomicznej użyteczności danych aktywów (okres amortyzacji zasadniczych aktywów (dominujących w projekcie) będących przedmiotem inwestycji). W przypadku aktywów o różnym okresie amortyzacji, należy brać pod uwagę najdłuższy z tych okresów. Beneficjent jest zobowiązany do sprecyzowania, jakiego rodzaju aktywa będą przedmiotem projektu i uzasadnienia długości cyklu życia inwestycji przyjętej na potrzeby kalkulacji zysku operacyjnego. 2. Należy zastosować wzór z GBER dotyczący pomocy inwestycyjnej dla cyklu życia inwestycji. MaxPI = KK(GBER) ZO Gdzie: MaxPI - Maksymalna wielkość pomocy inwestycyjnej (zdyskontowana 7 ) KK (GBER) - Zdyskontowane koszty kwalifikowalne wg GBER (patrz: definicja poniżej) ZO - Zdyskontowany prognozowany zysk operacyjny (patrz: poniżej) 6 Stopa dyskontowa = stopa bazowa + marża 100 punktów bazowych. Stopy bazowa i dyskontowa publikowane są na stronach internetowych UOKiK. Na potrzeby złożenia wniosku, należy zastosować stopę procentową na dzień złożenia wniosku. W przypadku, w którym wartość stopy referencyjnej w dniu podpisania umowy o dofinansowanie będzie się różnić od wartości stopy referencyjnej w dokumentacji projektowej, Beneficjent będzie zobowiązany do ponownego przeliczenia wartości pomocy inwestycyjnej w oparciu o stopę procentową aktualną na dzień podpisania umowy. 7 Zgodnie z art. 7 (3 ) GBER Pomoc wypłacana w kilku ratach jest dyskontowana do wartości w momencie jej przyznania. 2
W przypadku pomocy na kulturę i zachowanie dziedzictwa kulturowego, zgodnie z art. 53 ust. 6 GBER operator infrastruktury ma prawo zatrzymać rozsądny zysk przez odnośny okres (Wytyczne w tym zakresie przedstawione są w Załączniku I). A. Obliczenie kosztów kwalifikowalnych zgodnie z rozporządzeniem w sprawie wyłączeń blokowych (GBER): W przypadku pomocy na kulturę i zachowanie dziedzictwa kulturowego, zgodnie z art 53 ust. 4 GBER: W przypadku pomocy inwestycyjnej za koszty kwalifikowalne uznaje się koszty inwestycji w rzeczowe aktywa trwałe i wartości niematerialne i prawne, w tym: a) koszty budowy, modernizacji, nabycia, konserwacji lub poprawy infrastruktury, jeżeli w skali roku przynajmniej 80 % czasu lub przestrzeni tej infrastruktury jest wykorzystywane do celów związanych z kulturą; b) koszty nabycia, w tym leasingu, przekazania własności lub fizycznej relokacji dziedzictwa kulturowego; c) koszty zabezpieczenia, ochrony, renowacji i odnowy materialnych i niematerialnych zasobów dziedzictwa kulturowego, w tym dodatkowe koszty przechowywania w odpowiednich warunkach, specjalnych narzędzi, materiałów oraz koszty dokumentacji, badań, digitalizacji i publikacji; d) koszty poprawy dostępu do dziedzictwa kulturowego, w tym koszty digitalizacji i innych nowych technologii, koszty poprawy dostępu dla osób o specjalnych potrzebach (w szczególności rampy i windy dla niepełnosprawnych, objaśnienia w języku Braille'a i eksponaty dotykowe w muzeach) oraz promowania różnorodności kulturowej w odniesieniu do prezentacji, programów i odwiedzających; e) koszty projektów i działań kulturalnych, programów współpracy i wymiany oraz dotacje, w tym koszty procedur wyboru, promocji oraz koszty ponoszone bezpośrednio w wyniku projektu; B. Prognozowanie poziomu zysku operacyjnego Należy obliczyć poziom zysku operacyjnego w ujęciu przyrostowym w oparciu o wzór: Zysk operacyjny = przychody operacyjne koszty operacyjne Przychody operacyjne to przychody od użytkowników infrastruktury (nie obejmują dotacji operacyjnych) Koszty operacyjne (zgodnie z Art. 2(39) GBER) obejmują koszty, takie jak koszty personelu, materiałów, zakontraktowanych usług, komunikacji, energii, konserwacji, czynszu, administracji, lecz nie uwzględniają kosztów amortyzacji i kosztów finansowania, jeśli zostały one objęte zakresem pomocy inwestycyjnej. 3
Nie uwzględnia się wartości rezydualnej, ponieważ zakłada się, że okres odniesienia będzie równoznaczny z okresem ekonomicznej użyteczności aktywów oraz, że projekt nie będzie generował przychodów netto po okresie odniesienia. W wyniku uzyskanych obliczeń i podstawienia wartości do wzoru możliwe są dwie sytuacje: Przypadek I, w którym zysk operacyjny jest mniejszy lub równy 0. W takiej sytuacji maksymalna wielkość pomocy inwestycyjnej równa jest kosztom kwalifikowalnym według GBER (wartości zdyskontowane). Przypadek II, w którym zysk operacyjny jest większy od 0. W takiej sytuacji, maksymalna wielkość pomocy inwestycyjnej równa jest kosztom kwalifikowalnym według GBER pomniejszonym o poziom zysku operacyjnego (wartości zdyskontowane). C. Należy przedstawić maksymalną wielkość pomocy inwestycyjnej jako wartość niezdyskontowaną. Należy zastosować wzór: MaxPIn =KK(GBER)n * MaxPI/KK(GBER) Gdzie MaxPIn maksymalna wartość pomocy inwestycyjnej nominalna (niezdyskontowana) KK(GBER)n koszty kwalifkowalne według GBER - wartość nominalna (niezdyskontowana). W Przypadku I, w którym zysk operacyjny jest mniejszy lub równy 0, maksymalna nominalna wielkość pomocy inwestycyjnej równa jest sumie niezdyskontowanych kosztów kwalifikowalnych wg GBER. Krok II: Obliczenie wielkości dofinansowania środkami EFRR 1. Aby obliczyć podstawę do wyliczenia maksymalnej dopuszczalnej kwoty pomocy z EFRR należy wyliczyć koszty kwalifikowalne wg GBER oraz według RPO WŁ (niezdyskontowane koszty kwalifikowalne wg GBER należy pomniejszych o niezdyskontowane koszty niekwalifikowalne wg RPO WŁ (np. wartość VAT)). Uzyskaną wartość należy następnie pomnożyć przez stosunek maksymalnej wielkości pomocy inwestycyjnej zdyskontowanej do wielkości kosztów kwalifikowalnych wg GBER zdyskontowanych. 4
Podstawa do obliczenia kwoty pomocy z EFRR = (KK(GBER)n-KK(niekwalifikowalne wg EFRR))* MaxPI/KK(GBER) 2. Maksymalna dopuszczalna kwota pomocy z EFRR w ramach Konkursu wynosi 89% kosztów kwalifikowalnych projektu w przypadku projektów rewitalizacyjnych oraz 85% w przypadku pozostałych typów projektu podstawy wyliczonej w punkcie 1. W zakresie pomocy na kulturę i zachowanie dziedzictwa kulturowego stosuje się art. 53 ust. 8 GBER, tj. w przypadku pomocy nieprzekraczającej 1 mln EUR, maksymalną kwotę pomocy można ustalić, alternatywnie wobec powyższej metody na poziomie 80 % kosztów kwalifikowalnych. W przypadku publikowania muzyki i literatury zgodnie z definicją w ust. 2 lit. f), maksymalna kwota pomocy nie przekracza ani różnicy między kosztami kwalifikowalnymi i zdyskontowanymi przychodami projektu ani 70 % kosztów kwalifikowalnych. Przychody odlicza się od kosztów kwalifikowalnych na zasadzie ex ante albo przy użyciu mechanizmu wycofania. Kosztami kwalifikowalnymi są koszty publikacji muzyki i literatury, w tym wynagrodzenie autorów (koszty praw autorskich), tłumaczy, wydawców, inne koszty redakcyjne (korekta tekstu, rewizja), koszty związane z opracowaniem układu tekstu i przygotowaniem do druku oraz koszty drukowania lub publikacji on-line. Wzór na współczynnik dyskontowy używany do dyskontowania kosztów całkowitych oraz przychodów i kosztów operacyjnych: t rok 8 r stopa dyskontowa Załącznik I Wszyscy Beneficjenci pomocy publicznej są zobowiązani do monitorowania, czy w projekcie występuje zysk netto zgodnie z krajowymi standardami rachunkowości dla działalności dotyczącej projektu, a jeśli występuje tak obliczony zysk netto, do rejestrowania corocznie jego poziomu. Beneficjent jest zobowiązany na koniec cyklu życia inwestycji (okres amortyzacji zasadniczych aktywów (dominujących w projekcie) będących przedmiotem inwestycji) do przedstawienia Instytucji 8 Na potrzeby dyskontowania pierwszy rok okresu odniesienia traktowany jest, jako rok zerowy (t=0; współczynnik dyskontowy=1) prognoza przepływów pieniężnych powinna obejmować okres od roku zerowego do roku t, gdzie t oznacza liczbę lat okresu odniesienia przyjętego do analizy pomniejszoną o 1. 5
Zarządzającej będącej stroną umowy o dofinansowanie projektu informacji czy nie wystąpił nadmierny skumulowany zysk netto w projekcie w całym okresie obowiązywania umowy. Dodatkowo dla projektów, dla których cykl życia inwestycji jest dłuższy od wynikającego z umowy o dofinansowanie okresu trwałości projektu (tj. 10 lat od podpisania umowy o dofinansowanie) beneficjent jest zobowiązany do przedłożenia stosowanej informacji również po upływie 10 lat od momentu zawarcia umowy. Mechanizm wycofania ( claw-back ) należy zastosować poprzez wykazanie skumulowanej wielkość zysku netto ponad wartość rozsądnego zysku dotyczącego projektu wyliczonego zgodnie z krajowymi standardami rachunkowości. Na etapie kontroli realizacji projektu (w trakcie realizacji, na zakończenie realizacji oraz podczas trwałości projektu) Instytucja Zarządzająca może kontrolować, czy Beneficjent corocznie weryfikuje występowanie i poziom zysku netto. MECHANIZM WYCOFANIA Zgodnie z rozporządzeniem GBER, niezależnie od źródła pomocy (inwestycyjnej lub operacyjnej), operator infrastruktury ma prawo zatrzymać rozsądny zysk przez odnośny okres. UWAGA (w przypadku, w którym Beneficjent i Operator infrastruktury są odrębnymi podmiotami) W przypadku, w którym operator infrastruktury zostanie wyłoniony w trybie przetargu, uznaje się, że poziom zysku nie będzie nadmierny zgodnie z przepisami GBER i nie ma potrzeby badania poziomu zysku operatora infrastruktury. W takim przypadku, należy zweryfikować występowanie i poziom rozsądnego zysku Beneficjenta (właściciela infrastruktury) w zakresie dotyczącym projektu. W przypadku, w którym, operator infrastruktury został wyłoniony w innym trybie zgodnym z krajowymi przepisami, należy przeprowadzić analizę poziomów zysku netto (odrębnie dla właściciela infrastruktury (Beneficjenta dotacji inwestycyjnej) i operatora infrastruktury) zgodnie z dalszymi wytycznymi w tym rozdziale. Beneficjent jest odpowiedzialny za zawarcie odpowiednich postanowień w umowie z operatorem w celu korekty nadwyżki zysku netto ponad zysk rozsądny. Uznaje się, że akceptowana wartość rozsądnego zysku jest równa wartości odnośnej stopy swapu powiększonej o premię w wysokości 100 punktów bazowych (GBER Art 2 ust. 142). Stopa swap - stopa dla instrumentów o dłuższym terminie wymagalności odpowiadająca międzybankowej oferowanej stopie referencyjnej (stopie IBOR), publikowana jest na stronie: http://ec.europa.eu/competition/state_aid/legislation/swap_rates_en.html. Wartości stopy swap są podawane dla wartości dla okresów 1-10 lat. W przypadku inwestycji, dla których cykl życia inwestycji przekracza 10 lat należy przyjąć zastosować wartość stopy swap dla 10 letniego okresu. Poziom rozsądnego zysku to poziom zysku netto (zgodnie z krajowymi standardami rachunkowości) umożliwiający uzyskanie rentowności sprzedaży netto na poziomie swap plus 100 punktów bazowych. 6
Beneficjent/Operator zobowiązany jest prowadzić rachunkowość w sposób umożliwiający wyodrębnienie kosztów i przychodów związanych ze świadczeniem usług w ramach dotowanego projektu poprzez całkowite lub proporcjonalne przypisanie kosztów i przychodów do tego projektu. W kalkulacji kosztów i przychodów usług objętych projektem (na cele weryfikacji poziomu rozsądnego zysku) powinny zostać uwzględnione wszystkie koszty związane ze świadczeniem tych usług (zarówno koszty stałe jak i zmienne) i przychody związane ze świadczeniem tych usług,, w tym m.in.: a. wszystkie koszty bezpośrednie związane z działalnością, którą obejmuje projekt kalkulowane zgodnie z zasadami rachunkowości, b. koszty pośrednie, w tym zarządu i administracji związane z działalnością, którą obejmuje projekt (odpowiednio podzielone w przypadku, gdy Beneficjent/Operator prowadzi inną działalność niż świadczenie usług w ramach projektu),przychody bezpośrednie i przychody pośrednio związane z działalnością, którą obejmuje projekt (odpowiednio podzielone w przypadku, gdy Beneficjent/Operator prowadzi inną działalność niż świadczenie usług w ramach projektu), c. w kalkulacji należy także uwzględnić pozostałe przychody z działalności operacyjnej, w tym rozliczenie dotacji inwestycyjnej w danym roku obrachunkowym d. VAT należy uwzględnić w kalkulacji kosztów, zgodnie z przepisami podatkowymi, gdy podatek VAT stanowi rzeczywisty nieodzyskiwalny wydatek podmiotu ponoszącego wydatki e. podatek dochodowy (ze względu na fakt, że zakładany zysk przyjęty do kalkulacji poziomu rozsądnego zysku jest kalkulowany w oparciu o zysk po opodatkowaniu). W przypadku, gdy w projekcie wystąpi zysk netto ponad poziom rozsądnego zysku w okresie cyklu życia inwestycji (również w momencie zakończenia okresu trwałości projektu - w przypadku inwestycji, dla których cykl życia wykracza poza okres 10 lat od momentu zawarcia umowy o dofinansowanie), wówczas należy dokonać zwrotu nadmiernego dofinansowania ze środków EFRR wraz z odsetkami naliczonymi na podstawie obowiązujących przepisów prawa. Zgodność z regułami rynku wewnętrznego UE ewentualnej pomocy operacyjnej dla operatora infrastruktury odrębnego od jej właściciela powinna być oceniana w oparciu o art. 53 ust. 7 GBER. 7