SZYBKI START INSTRUKCJA OBSŁUGI MODEL D. Dystrybucja w Polsce:

SZYBKI START INSTRUKCJA OBSŁUGI MODEL D Dystrybucja w Polsce: ul. Kineskopowa 1, 05-500 Piaseczno tel. 22 632 02 85, email: info@soundtrade.pl web: http://soundtrade.pl

1 ŚRODKI OSTROŻNOŚCI Specyfikacja techniczna oraz wygląd urządzenia, mogą ulec zmianie bez powiadomienia. Niniejsza informacja jest aktualna na dzień jej publikacji. Wszystkie znaki towarowe są własnością ich właścicieli. Zabronione jest samodzielne rozmontowywanie urządzenia oraz jego modyfikowanie Zabrania się otwierania wnętrza urządzenia oraz wnętrza zasilacza AC, a także rozmontowywania urządzenia w celu modyfikacji jego części. Naprawy mogą być wykonywane wyłącznie przez wykwalifikowany personel techniczny. Należy używać jedynie zasilacza AC lub przewodu dostarczonego wraz z urządzeniem. Dopuszcza się używanie jedynie zasilacza AC lub przewodu dołączonego do urządzenia. Wykorzystanie innego zasilacza lub przewodu może spowodować poważne uszkodzenie systemu zasilania wewnętrznego, a nawet stanowić ryzyko porażenia prądem elektrycznym. Zabrania się umieszczania urządzenia na niestabilnej powierzchni Zabronione jest umieszczanie urządzenia w niestabilnej pozycji, która może doprowadzić do jego przewrócenia. Zaleca się niedopuszczanie, aby ciecze lub obiekty obce dostały się do wnętrza urządzenia Zabrania się umieszczania naczyń wypełnionych cieczą na powierzchni urządzenia. Nie należy dopuścić do przedostania się obiektów obcych (np. obiektów łatwopalnych, monet, czy przewodów) oraz cieczy do wnętrza urządzenia. Może to doprowadzić do zwarcia, wadliwego działania oraz uszkodzeń. Zabrania się umieszczania produktów oraz przechowywania go w warunkach: nadmiernej ekspozycji na zimno lub ciepło ( np. w warunkach bezpośredniego nasłonecznienia, w pobliżu grzejnika oraz we wnętrzu samochodu); ekspozycji na parę wodną lub dym; nadmiernej wilgotności ekspozycji na słoną wodę; ekspozycji na deszcz; ekspozycji na pył lub piasek; skrajnych zmian temperatury lub wilgotności ekspozycji na silne wibracje i wstrząsy. Zabrania się gwałtownego upuszczania urządzenia oraz wystawiania go na silny ucisk przez inne obiekty Zabronione jest gwałtowne upuszczanie urządzenia. Urządzenie należy chronić przed silnym uciskiem przez inne obiekty.

2 Zabrania się podłączania urządzenia do gniazdka elektrycznego wraz z nadmierną liczbą innych urządzeń. Zabronione jest podłączanie przewodu zasilającego urządzenie do gniazdka elektrycznego wraz z nadmierną liczbą innych urządzeń. Może to doprowadzić do przegrzania się gniazda elektrycznego, a w rezultacie - do spowodowania pożaru. Używanie urządzenia przez dzieci dopuszcza się jedynie pod nadzorem osoby dorosłej Używanie urządzenia przez dzieci jest możliwe jedynie pod nadzorem osoby dorosłej. Należy zachować szczególną uwagę, aby urządzenie nie zostało przez nie uszkodzone. Zabrania się zbyt długiego używania urządzenia przy nasilonej głośności dźwięków Urządzenie, zarówno bez, jak i w połączeniu ze wzmacniaczem, słuchawkami lub głośnikami, może spowodować wytworzenie dźwięków o natężeniu mogącym powodować trwałą utratę słuchu. Nie należy używać go przez długi czas przy nasilonym poziomie głośności. W przypadku wystąpienia jakichkolwiek problemów ze słuchem lub uczucia dzwonienia w uszach, należy zaprzestać używania urządzenia i skonsultować się z lekarzem. W przypadku zauważenia odchyleń od prawidłowego działania urządzenia, zaleca się jego natychmiastowe wyłączenie. Należy bezwzględnie przestrzegać poniższych środków ostrożności w celu uniknięcia ryzyka utraty zdrowia i życia w następstwie porażenia prądem elektrycznym, pożaru lub innych sytuacji niebezpiecznych. Zabrania się instalowania oraz odłączania zasilacza AC lub kabla za pomocą mokrych rąk Zabronione jest chwytanie zasilacza AC oraz jego wtyczki lub kabla wilgotnymi lub mokrymi rękoma podczas instalowania oraz odłączania zasilacza z gniazda elektrycznego. Co jakiś czas zaleca się odłączanie wtyczki zasilacza AC i czyszczenie go suchą ściereczką. W przypadku nieużywania urządzenia przez dłuższy czas, należy odłączyć zasilacz od gniazda elektrycznego. Zaleca się zapobieganie splątaniu się przewodów powiązanych z urządzeniem. Wszystkie przewody i kable powinny być trzymane poza zasięgiem dzieci. W celu uniknięcia ryzyka porażenia prądem elektrycznym lub uszkodzenia urządzenia, przed przystąpieniem do czyszczenia go, należy wyłączyć je i wyjąć wtyczkę zasilacza AC z gniazda elektrycznego. Zaleca się odłączenie zasilacza AC z gniazda elektrycznego podczas burzy. W przypadku prawdopodobieństwa wystąpienia burzowych warunków pogodowych, zaleca się odłączenie zasilacza AC z gniazda elektrycznego.

3 Zabrania się opierania ciężaru ciała na urządzeniu oraz umieszczania na nim ciężkich obiektów. Urządzenie oraz zasilacz AC powinny być rozlokowane w taki sposób, aby ich pozycja nie zakłócała odpowiedniej wentylacji. Zabrania się używania urządzenia w klimacie tropikalnym. Zaleca się umieszczenie urządzenia w pobliżu gniazda elektrycznego, tak aby jego odłączenie było łatwo możliwe. PRAWIDŁOWA UTYLIZACJA PRODUKTU Ten symbol wskazuje, że tego produktu nie należy wyrzucać razem ze zwykłymi, domowymi odpadami tylko w zgodzie z dyrektywą w sprawie zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (WEEE)(2002/96/WE) oraz przepisami krajowymi. Niniejszy produkt należy przekazać do autoryzowanego punktu zbiórki zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Niewłaściwe postępowanie z tego typu odpadami może wywołać szkodliwe działanie na środowisko naturalne i zdrowie człowieka z powodu potencjalnych substancji niebezpiecznych zaliczanych jako zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny. Szczegółowych informacji o miejscach utylizacji tego typu sprzętu można uzyskać w lokalnych urzędach miejskich oraz przedsiębiorstwach utylizacji odpadów. PRAWA AUTORSKIE I ZNAKI HANDLOWE SoundTrade jest autoryzowanym dystrybutorem produktów firmy Behringer w Polsce. Specyfikacja techniczna oraz wygląd urządzenia, mogą ulec zmianie bez powiadomienia. Niniejsza informacja jest aktualna na dzień jej publikacji. SoundTrade nie ponosi żadnej odpowiedzialności za jakiekolwiek naruszenie prawa przez użytkownika korzystającego z danego urządzenia. Wszystkie znaki handlowe i usługowe należą do swoich właścicieli i są zastrzeżone. Instrukcja ta jest chroniona prawem autorskim i żadna jej część nie może być reprodukowana lub przesyłana w jakiejkolwiek formie bez pisemnej zgody SoundTrade. Wszelkie prawa zastrzeżone SoundTrade 2018. SoundTrade ul. Kineskopowa 1, 05-500 Piaseczno tel. 22 632 02 85, email: info@soundtrade.pl web: http://soundtrade.pl

4 SPIS TREŚCI: Środki ostrożności i ważne informacje.... 1 I. Podłączenie (przykłady)......... 5 II. Złącza, pokrętła i przełączniki... 9 III. Panel tylny i przełączniki MIDI.... 20 IV. Rozpoczęcie pracy z syntezatorem.. 22 V. Implementacja MIDI i komunikaty SysEX 27 VI. Instalacja w obudowie Eurorack 31 VII. Najważniejsze cechy Model D.... 34

5 I. Podłączenie (przykłady)

6

7

8

9 II. Złącza, pokrętła i przełączniki.

10 1. Gniazdo USB (typ B) pozwala na połączenie syntezatora z komputerem, bez konieczności instalowania dodatkowych sterowników. Dzięki USB zyskujemy możliwość wysyłania i odbierania danych MIDI, pomiędzy instrumentem a oprogramowaniem DAW. 2. Gniazdo wejściowe MIDI IN (typu Din-5) pozwala na wprowadzenia danych MIDI, pochodzących z innych urządzeń sterujących lub komputera z DAW. 3. Gniazdo MIDI THRU służy do przesyłania danych MIDI pochodzących z gniazda MIDI IN do kolejnych urządzeń. Za pomocą tego gniazda można również dokonać połączenia kilku instrumentów MODEL D w tryb Poly Chain. 4. Przełącznik OSC3/FILTER EG ustala źródło modulacyjne pomiędzy trzecim oscylatorem OSC3 a filtrem obwiedni. 5. Pokrętło GLIDE zmienia czas płynnego przechodzenia z jednego dźwięku do drugiego (portamento). 6. Pokrętło TUNE dostosowuje częstotliwość oscylatorów: OSC1, OSC2 i OSC3 (nie ma wpływu na OSC3 jeśli przycisk OSC3 CONTROL jest wyłączony). 7. Przełącznik OSCILLATOR MODULATION w pozycji ON oznacza, że trzy oscylatory są modulowane przez miks modulacyjny regulowany pokrętłem MOD MIX. 8. Pokrętło MOD MIX określa miks modulacyjny pomiędzy OSC3/FILTER EG a NOISE/LFO. 9. Przełącznik NOISE (MOD SRC)/LFO stanowi wybór pomiędzy generatorem szumu NOISE (lub zewnętrznym źródłem modulacyjnym) a generatorem wolnych przebiegów LFO jako źródłem modulacyjnym. 10. Pokrętło MOD DEPTH reguluje głębokość modulacji w zakresie od 0 (wyłączony) do maksimum. Ten parametr można również regulować korzystając z kółka modulacji zewnętrznej klawiatury sterującej MIDI. 11. Przełącznik WAVE SHAPE zmienia kształt fali LFO pomiędzy trójkątnym a prostokątnym. 12. Pokrętło LFO RATE reguluje częstotliwość LFO.

11

12 13. Przełącznik OSC3 CONTROL w pozycji ON umożliwia kontrolę częstotliwości oscylatora OSC3, zależną od zewnętrznej klawiatury MIDI. W pozycji OFF komunikaty pochodzące z klawiszy, kółka modulacji i kółka pitch nie będą miały wpływu na OSC3. 14. Pokrętła wyboru RANGE pozwalają na włączenie jednego z 6 zakresów częstotliwości dla oscylatorów OSC1, OSC2 i OSC3. 15. Pokrętła REGULACJI CZĘSTOTLIWOŚCI ustawić częstotliwości dla oscylatorów 2 i 3. 16. Pokrętło wyboru KSZTAŁTU FALI ustawia kształt fali dla oscylatorów 1, 2 i 3 z dostępnych możliwości: trójkątna, trójkątna/piłokształtna (OSC1 i OSC 2), odwrócona piłokształtna (OSC3), piłokształtna, średni impuls, wąski impuls. 17. Wejście MOD SOURCE umożliwia podłączenie zewnętrznego źródła modulacyjnego. Jeśli nic nie zostanie podłączone, wówczas wewnętrzny generator szumu staje się źródłem modulacyjnym. 18. Wejście OSC 1V/OCT pozwala ustawiać częstotliwość trzech oscylatorów za pomocą zewnętrznego sterowania napięciowego (zwiększenie napięcia o 1V, zwiększa częstotliwość o jedną oktawę). 19. Wejście LFO CV pozwala kontrolować częstotliwość LFO za pomocą zewnętrznego sterowania napięciowego.

13

14 20. Pokrętła VOLUME regulują głośność dla oscylatorów OSC1, OSC2 i OSC3. 21. Przełączniki ON/OFF wybiera źródło generowanego brzmienia spośród OSC 1, OSC 2, OSC 3, Noise oraz wejścia zewnętrznego. Możliwa jest również kombinacja wszystkich 5 źródeł. 22. Pokrętło NOISE VOLUME określa poziom głośności wewnętrznego generatora szumów. 23. Przełącznik WHITE/PINK pozwala wybrać rodzaj generowanego szumu pomiędzy białym a różowym. 24. Dioda OVERLOAD wskazuje przesterowanie poziomu sygnałów audio w miksie. 25. Pokrętło EXT IN VOLUME określa poziom głośności dla zewnętrznego źródła podłączonego do wejścia EXTERNAL. Jeśli nic nie jest podłączone do tego wejścia, wówczas pokrętło spełnia funkcję ogólnej regulacji głośności. 26. Wyjście LFO TRÓJKĄTNE wyprowadza wewnętrzny LFO o trójkątnym kształcie fali. 27. Wyjście LFO PROSTOKĄTNE wyprowadza wewnętrzny LFO o prostokątnym kształcie fali. 28. Wejście EXT służy do podłączenia dowolnego zewnętrznego urządzenia o liniowym sygnale audio. Jeśli żadne urządzenie nie jest podłączone do tego wejścia, wówczas główne wyjście sygnału audio jest wewnętrznie połączone z tym wejściem. 29. Wyjście MIX wyprowadza całościowy miks wszystkich źródeł dostępnych w sekcji miksera.

15

16 30. Kiedy DECAY jest włączony wówczas sygnał będzie zanikał w czasie określonym przez przekręcenie pokrętła DECAY; jeśli jest wyłączony wówczas dźwięk będzie podtrzymany tylko do momentu zwolnienia klawisza zewnętrznej klawiatury sterującej lub innego sterownika. LOUDNESS DECAY powoduje zanikanie/podtrzymanie poziomu głośności sekcji LOUDNESS. FILTER DECAY powoduje zanikanie/podtrzymanie odciętych częstotliwości CUTOFF FREQUENCY sekcji FILTER. 31. Przełącznik KEYBOARD CONTROL decydują o zmianie działania śledzenia klawiatury (keyboard tracking), gdzie na sekcję filtru wpływa wysokość dźwięku odgrywanej nuty. SWITCH 1 i 2 w pozycji OFF oznacza brak efektu tracking. SWITCH 1 i 2 w pozycji ON oznacza maksimum efektu tracking. SWITCH 1 w pozycji ON oznacza 1/3 efektu tracking. SWITCH 2 w pozycji ON oznacza 2/3 efektu tracking. 32. Przełącznik FILTER MODULATION w pozycji ON oznacza, że sekcja filtrów jest modulowana przez miks modulacyjny, regulowany pokrętłem MOD MIX. 33. Przełącznik FILTER MODE oznacza wybór pomiędzy filtrami: dolnoprzepustowym (LO) i górnoprzepustowym (HI). 34. Te trzy pokrętła sekcji LOUDNESS CONTOUR decydują o ogólnym kształcie obwiedni po uprzednim przejściu sygnału audio przez sekcje miksera i filtrów. ATTACK Kontroluje czas jakiego potrzebuje sygnał aby osiągnąć maksymalny poziom po tym, jak zagrany został dany dźwięk na klawiaturze. DECAY Kontroluje czas zanikania sygnału do osiągniecia poziomu podtrzymania SUSTAIN, po zakończeniu czasu parametru ATTACK. Jeśli przełącznik LOUD DECAY jest w pozycji ON, wówczas decyduje również o tym jak długo sygnał zanika po tym jak klawisz zostanie zwolniony. SUSTAIN Kontroluje poziom głośności jaki jest podtrzymywany po upłynięciu wyznaczonego czasu parametrów ATTACK oraz DECAY.

17 35. Trzy pokrętła FILTER ENVELOPE CONTROLS decydują o ogólnym kształcie obwiedni sekcji filtrów wpływając na zmianę częstotliwości odcięcia w czasie. ATTACK Kontroluje czas dla częstotliwości odcięcia zwiększając go począwszy od ustawionej wartości do momentu osiągnięcia częstotliwości ustawionej przez pokrętło AMOUNT OF CONTOUR. DECAY Kontroluje czas zanikania dla częstotliwości odcięcia do momentu osiągniecia częstotliwości podtrzymania SUSTAIN, po tym jak czas parametru ATTACK dobiegnie końca. Jeśli przełącznik FILTR DECAY jest w pozycji ON, wówczas decyduje również o czasie zanikania od częstotliwości SUSTAIN po tym jak klawisz zostanie zwolniony. SUSTAIN Kontroluje częstotliwość odcięcia jaka jest podtrzymywana po upłynięciu wyznaczonego czasu parametrów ATTACK oraz DECAY. 36. W sekcji FILTER CONTROLS korzystając z przełącznika FILTER MODE możemy dokonać wyboru między filtrami dolnoprzepustowym a górnoprzepustowym. W trybie działania filtra dolnoprzepustowego częstotliwości dźwięku powyżej częstotliwości filtra odcięcia zostaną osłabione, w trybie filtra górnoprzepustowego częstotliwości poniżej filtra odcięcia zostaną osłabione. Pokrętło CUTOFF FREQUENCY ustala częstotliwość odcięcia filtra. Pokrętło FILTER EMPHASIS ustala wartość zwiększenia głośności (rezonans) podany przez częstotliwość odcięcia. Pokrętło AMOUNT OF CONTOUR dostosowuje zakres przesunięcia częstotliwości podanej dla częstotliwości odcięcia. 37. Wejście CUT CV pozwala na sterowanie napięciowe parametrem częstotliwości odcięcia. 38. Wejście FC GATE pozwala na zastosowanie zewnętrznego wyzwalania napięciowego dla filtra CONTOUR. 39. Wyjście FILT CONT to wyjście filtra CONTOUR. 40. Wejście LC GATE pozwala na zastosowanie zewnętrznego wyzwalania napięciowego dla filtra LOUDNESS CONTOUR. 41. Wyjście LOUD CONTOUR to wyjście dla filtra LOUDNESS CONTOUR.

18

19 42. Przełącznik A-440 w pozycji ON spowoduje włączenie wyjściowego sygnału celem dostrojenia do częstotliwości 440 Hz. Przełącznik ten umożliwia również wybór różnych trybów pracy podczas włączania syntezatora (szerzej o tym można przeczytać w rozdziale ROZPOCZĘCIE PRACY Z SYNTEZATOREM na stronie 21). 43. Dioda POWER sygnalizuje swoim światłem to, że instrument jest włączony. 44. Pokrętło VOLUME reguluje ogólną głośność wyjściową instrumentu. 45. Pokrętło VOLUME (SŁUCHAWKI) reguluje ogólną głośność na wyjściu słuchawkowym instrumentu. 46. Wyjście PHONES pozwala na podłączenie słuchawek z wtykiem mini jack stereo 3,5 mm. Upewnij się, że głośność dla wyjścia słuchawkowego jest skręcona do minimum zanim podłączysz słuchawki! 47. Przełącznik ON służy jako funkcja MUTE szybko włączając i wyłączając obecność sygnału na wyjściach syntezatora. 48. Wejście LOUD CV pozwala na podłączenie zewnętrznego sterownika napięciowego do kontroli Loudness Contour. 49. Wyjście MAIN AUDIO pozwala na wyprowadzenie głównego sygnału poprzez gniazdo mini jack stereo 3,5 mm. Zwykle złącze służy do patchowania do wejścia kolejnego MODEL D lub innego sprzętu w formacie modularnym. Jeśli Model D jest elementem zestawu w formacie Eurorack, wówczas wyjście to jest traktowane jako główne wyjście audio instrumentu, z uwagi na niedostępność złącz wyjściowych na tylnym panelu.

20 III. Panel tylny i przełączniki MIDI.

21 50. Para wyjść MAIN OUTPUT pozwala na wyprowadzenie głównego sygnału poprzez gniazda jack mono 6,3 mm do zewnętrznego systemu nagłośnieniowego. Warto zauważyć, że przez obydwa wyjścia wysyłany jest sygnał mono, a nie lewy i prawy kanał. LOW to wyjście instrumentalne umożliwiające podłączenie do zewnętrznych głośników aktywnych, mikserów, wzmacniaczy i innych urządzeń wyposażonych w wejście instrumentalne. HIGH to wyjście liniowe umożliwiające podłączenie do zewnętrznych głośników aktywnych, mikserów, wzmacniaczy i innych urządzeń wyposażonych w wejście liniowe. 51. Cztery przełączniki MIDI CHANNEL pozwalają ustawić numer kanału MIDI (1 16, patrz rysunek). Kanał komunikacji MIDI można również zmienić za pomocą komunikatów SysEX zawartych w tabeli implementacji MIDI. 52. Włącznik POWER pozwala włączyć i wyłączyć Model D. Upewnij się, że wszystkie niezbędne połączenia zostały dokonane prawidłowo zanim włączysz syntezator. 53. Wejście prądowe DC INPUT pozwala na podłączenie dostarczanego w komplecie zasilacza 12V DC. Zasilacz jest przystosowany do działania w zakresie od 100V do 240V przy 50Hz/60Hz. Należy używać wyłącznie oryginalnego zasilacza!

22 IV. Rozpoczęcie pracy z syntezatorem Poniższe wskazówki pozwolą na uruchomienie i dokonanie podstawowych ustawień analogowego syntezatora Model D oraz po krótce przedstawią jego podstawowe własności. POŁĄCZENIA Aby prawidłowo połączyć Model D z innymi elementami twojego systemu skorzystaj ze wskazówek zawartych w rysunkowych schematach na pierwszych stronach tej instrukcji. UWAGA! OSTRZEŻENIE! Przy korzystaniu z wejść 3,5 mm należy zwrócić uwagę aby ich nie przeciążyć. Wejścia te akceptują wyłącznie prawidłowe wartości napięcia przedstawione w specyfikacji technicznej. Wyjścia 3,5 mm powinny być połączone do odpowiednich wejść gotowych na odebranie podanego napięcia wyjściowego. Niestosowanie się do tego ostrzeżenia może skutkować uszkodzeniem syntezatora lub podłączonych do niego urządzeń. USTAWIENIA PROGRAMOWE (SOFTWARE) Model D spełnia standard USB Class Compliant MIDI i nie potrzebuje dodatkowych sterowników do współpracy z komputerami z systemami Windows i MacOS. USTAWIENIA SPRZĘTOWE (HARDWARE) Dokonaj wszystkich połączeń w swoim systemie. Użyj przełączników MIDI CHANNEL zlokalizowanych na tylnym panelu Model D aby ustalić numer kanału do komunikacji MIDI. Podłącz zewnętrzną klawiaturę sterującą MIDI bezpośrednio do wejścia MIDI IN w Model D za pomocą kabla typu DIN 5-pin (kabel nie jest elementem zestawu). Do zasilania Model D używaj wyłącznie dostarczonego w komplecie zasilacza. Przed włączeniem upewnij się, że twój system nagłośnieniowy jest wyciszony. Włącznik instrumentu znajduje się na tylnym panelu. CZAS ROZGRZEWANIA Zaleca się pozostawienie włączonego instrumentu przez nie mniej niż 15 minut przed rozpoczęciem nagrania lub występu (odpowiednio dłużej jeśli jest znacznie wychłodzony). Czas ten pozwoli na osiągniecie prawidłowej temperatury działania analogowych podzespołów oraz wydajne zestrojenie.

23 CZYNNOŚCI WSTĘPNE Szybkim sposobem na sprawdzenie prawidłowego połączenia audio oraz dopasowanie poziomu głośności zewnętrznego systemu nagłośnienia jest przestawienia włącznika A-440 w pozycję ON, co spowoduje wyemitowanie stałego sygnału o częstotliwości 440 Hz. SEKCJA MIXER Model D posiada 3 oscylatory, generator szumów oraz wejście na zewnętrzne źródło. Wszystkie one pracując w rozmaitych kombinacjach powodują generowanie brzmienia przez Model D. Sekcja miksera pozwala na włączenie bądź wyłączenie danego źródła oraz określenie poziomu jego głośności w całym miksie. Najlepiej jest rozpocząć od włączenia pierwszego oscylatora (Oscillator 1), a wyłączenie pozostałych. Ustaw poziom głośności dla pierwszego oscylatora. W sekcji OUTPUT ustaw poziom głośności całości. Jeśli teraz zagrasz dźwięk na podłączonej do syntezatora klawiaturze, powinieneś usłyszeć brzmienie pochodzące wyłącznie z pierwszego oscylaotra. Włącz pozostałe źródła i dopasuj ich głośność do całościowego miksu. SEKCJA OSCILLATOR W sekcji oscylatorów można dokonać zmian za pomocą pokręteł wyboru RANGE aby usłyszeć zmianę oktaw, z kolei przy pomocy pokręteł wyboru WAVEFORM można zmieniać kształt fali co daje natychmiastowo słyszalną różnicę brzmienia. Niebieski przełącznik OSCILLATOR MODULATION w pozycji ON pozwala na modulowanie częstotliwości oscylatora przez MODULATION MIX. Przełącznik OSC3 CONTROL pozwala na zadecydować czy częstotliwości OSC3 będą zależne od kontroli z zewnętrznego sterownika (dźwięki klawiatury, pokrętła pitch i modulation) czy też nie. Uwaga: Pokrętła TUNE oraz OSCILLATOR-2 i OSCILATOR-3 FREQUENCY dla ogólnej orientacji są oznaczone jednostkami półtonowymi. SEKCJA FILTER Zagraj na instrumencie równocześnie korzystając z pokręteł CUTOFF FREQUENCY, EMPHASIS oraz CONTOUR i posłuchaj jaki mają wpływ na brzmienie. Ustal parametry ATTACK, DECAY i SUSTAIN które wpływają na częstotliwość odcięcia w czasie kiedy dany dźwięk jest grany na klawiaturze. Przełącznik FILTER DECAY wpływa na czas zanikania brzmienia, kiedy dźwięk na klawiaturze zostanie już zwolniony. Przełączniki KEYBOARD CONTROL decydują o tym, jak mocny wpływ wywiera filtr na częstotliwość granych dźwięków. Jeśli przełącznik FILTER MODULATION jest w pozycji ON wówczas sekcja FILTER jest poddana modulacji przez MODULATION MIX.

24 SEKCJA LOUDNESS CONTOUR W tej sekcji można ustalić parametry ATTACK, DECAY i SUSTAIN które wpływają na poziom całości w czasie, gdy odgrywany jest dźwięk. Przełącznik LOUD DECAY wpływa na czas zanikania brzmienia po tym, jak dźwięk na klawiaturze zostanie już zwolniony. SEKCJA CONTROLLERS Na początku ustaw dwa przełączniki sekcji aby zdecydować o użyciu wewnętrznego LFO lub wewnętrznego generatora szumów, trzeciego oscylatora lub obwiedni. Użyj pokrętła MOD MIX aby ustalić zależności pomiędzy wybranymi parametrami w miksie. Można również eksperymentować przełączając się na OSC3 i skręcając pokrętło MOD MIX maksymalnie w lewą stronę. Następnie ustal pokrętłem RANGE dla OSC3 na pozycję LO, a przełącznik OSCILLATOR MODULATION w pozycję ON. Teraz możesz odsłuchać brzmienie pierwszego oscylatora OSC1 modulowane przez trzeci oscylator OSC3. Użyj pokrętła MOD DEPTH lub pokrętła modulacji w zewnętrznej klawiaturze aby zmieniać natężenie efektu. Jeśli włączony jest przełącznik FILTER MODULATION możesz posłuchać efektu modulacji na filtrze. Krzywa czułości modulacji ma trzy zakresy do wyboru: hard, medium lub soft (domyślne ustawienie) za pomocą komunikatów SysEX. TRYBY DZIAŁANIA Przełącznik A-440 może zostać użyty do wprowadzenia Model D w różne tryby działania. Odbywa się to dzięki włączaniu i wyłączaniu przełącznika określoną ilość razy w ciągu pierwszych 5 sekund od włączenia syntezatora. Ilość przełączeń określa tryb tak jak to pokazano w tabelce poniżej. Dioda POWER pokazuje aktualnie wybrany tryb poprzez miganie. Przycisk A-440 Tryb działania Miganie diody POWER ON i OFF Włączony Multi-trigger Dwukrotne szybkie ON i OFF i ON Wyłączony Multi-trigger Priorytet dźwięku LAST/LOW/HIGH Dwukrotne wolne Trzykrotne ON i OFF, ON i OFF Włączony Poly Chain Czterokrotne szybkie Wyłączony Poly Chain Czterokrotne wolne

25 MULTI-TRIGGER Kiedy uruchomiony jest ten tryb, wówczas zagranie nowego dźwięku powoduje oprócz zmiany wysokości uruchomienie filtra oraz obwiedni VCA. Jeśli multi-trigger nie jest aktywny (domyślnie, legato) zagranie nowego dźwięku powoduje zmianę wysokości ale zmiany filtra nie są uruchomione do czasu aż wszystkie odgrywane dźwięki nie zostaną zwolnione. Dla przykładu można zagrać pojedynczy dźwięk i przytrzymać go, a każdy kolejny zagrany dźwięk będzie korzystał z obwiedni ustalonej dla pierwszego, podtrzymanego dźwięku. Drugi dźwięk najczęściej odzywa się po upłynięciu czasu parametrów ataku i zanikania przytrzymanego dźwięku tak więc drugi zagrany w tej sytuacji dźwięk nie będzie miał cech które zwykle nadają parametry Attack i Decay. PRIORYTET DŹWIĘKU Jeśli więcej niż jeden dźwięk jest odgrywany w tym samym czasie to ustawienie pozwala użytkownikowi określić priorytet ich odtwarzania pomiędzy LAST (ostatni zagrany dźwięk, domyślnym LOWEST (najniższy zagrany dźwięk) a HIGH (najwyższy zagrany dźwięk). POLY CHAIN Jeśli posiadasz więcej niż jedną sztukę Model D możesz połączyć je w łańcuch zwany Poly Chain. Wówczas najniższy zagrany dźwięk jest odtwarzany przez pierwszy w łańcuchu Model D a drugi realizuje kolejny najniższy zagrany dźwięk. Idąc dalej tym okiem możemy uzyskać, w zależności od ilości połączonych ze sobą sztuk Model D, polifoniczne (wielogłosowe) brzmienie. Każdy połączony syntezator musi posiadać ustawiony ten sam kanał MIDI (patrz punkt 51 na schemacie rysunkowym wcześniej). Połączenie Poly Chain jest również zademonstrowane na schemacie rysunkowym na pierwszych stronach tej instrukcji. Tryb Poly Chain należy uaktywnić wyłącznie dla pierwszego Model D w łańcuchu. Po rozłączeniu z łańcucha należy ten tryb dezaktywować jeśli posiadasz wyłącznie jeden Model D upewnij się, że Poly Chain nie jest aktywny. EURORACK Syntezator Model D może zostać wymontowany z fabrycznej obudowy i umieszczony w dowolnej obudowie standardu Eurorack. Więcej szczegółów w kolejnych rozdziałach tej instrukcji. AKTUALIZACJA SYSTEMU Celem dokonania aktualizacji systemu należy odnaleźć produkt na stronie www.behringer.com a następnie pobrać i zachować w komputerze dostępne aktualizacje (zakładka DOWNLOADS). Oryginalna instrukcja aktualizacji jest zawsze dołączona do plików aktualizacyjnych i należy się z nią zapoznać przed rozpoczęciem procesu.

26 DOBREJ ZABAWY :) Model D posiada mnóstwo wejść i wyjść które pozwolą na szersze eksperymenty z kontrolowaniem brzmienia, jak również umożliwiają połączenie syntezatora z innymi kompatybilnymi sprzętami. Komunikaty SysEX dają możliwość swobodnej kontroli i ustawiania w wygodny sposób wybranych parametrów według własnego uznania. Lista komunikatów a także opis procedury kopiowanie i zapisywanie własnych ustawień znajdują się w kolejnym rozdziale tej instrukcji.

27 V. Implementacja MIDI i komunikaty System Exclusive (SysEX). Niektóre parametry syntezatora Model D mogą być zmieniane za pomocą komunikatów System Exclusive (SysEX). Nawet proste programy obsługujące komunikaty MIDI (np. MIDI OX) mogą zostać użyte do wysłania wybranego komunikatu SysEX do Model D za pomocą połączenia USB/MIDI z komputerem. FORMAT DANYCH SysEX Podczas tworzenia komunikatów SysEX obowiązuje następujący ich format (komunikat zaczyna się od F0 a kończy na F7): F0 00 20 32 aa bb cc dd ee ff F7 Poszczególne pozycje i ich parametry w tym komunikacie SysEX wyjaśnia tabela poniżej: Pozycja Opis 00 20 32 Numer ID producenta (Behringer GmbH) aa Zastrzeżony bb Numer ID urządzenia: 00-0xF (musi być zgodny z numerami na urządzeniu lub zastąpiony przez 7F adresujący wszystkie urządzenia. UWAGA: Dokładnie tak samo dzieje się z Poly Chain ID. To nie jest kanał MIDI cc dd ee ff Numer główny parametru (MAIN) (patrz kolejna tabela) Numer poboczny parametru (SUB) (patrz kolejna tabela) Wartość parametru MSB (ustawi się na zero jeśli będzie większa niż 127) Wartość parametru LSB (patrz kolejna tabela)

28 TABELA KOMEND cc (MAIN) 0xA Ustawienie globalne 0xB 0xE 0xF dd (SUB) Opis ff (wartości parametru) Ustawienie domyślne 00 Kanał MIDI 0 do 15 0 01 Priorytet dźwięku 02 Multi Trigger 03 Zakres dla kółka Pitch (półtony) 06 Transpozycja MIDI IN 07 Przyporządkowanie MIDI NOTE dla 0 Volt 08 Poly Chain * 09 0A 0B ID urządzenia (ID Poly Chain) Dostępność/niedostępność przełączników MIDI Krzywa modulacyjna Przywrócenie ustawień globalnych Rozpoczęcie kalibracji Pitch CV użytkownika Przywrócenie domyślnej kalibracji CV 0 LOW 1 HIGH 2 - LAST 0 OFF 1 - ON 0 - LOW 0 - OFF 0 do 12 12 0 do 24 (gdzie 12 oznacza bez transp) 12 0 do 127 36 0 OFF 1 - on 0 - OFF 0 do 15 0 0 TAK 1 - NIE 0 SOFT 1 MED 2 - HARD 0 - TAK 0 - SOFT * Uwaga: Jeśli do ustawienia łańcucha Poly Chain używasz komunikatu SysEX zamiast rekomendowanego sposobu z klawiszem A-440, wówczas numery ID kolejnych Model D w łańcuchu nie ustawią się automatycznie. Należy użyć komunikatu SysEX aby ustawić numer ID pierwszego syntezatora w łańcuchu jako 0, drugiego jako 1, trzeciego jako 2 i tak dalej. Wszystkie Model D w łańcuchu muszą mieć wybrany ten sam kanał MIDI.

29 PRZYKŁADOWE KOMUNIKATY Uwaga: Wszystkie parametry komend powinny być wyrażone w systemie szesnastkowym. Działanie Ustaw kanał MIDI na 13 Ustaw priorytet dźwięku LAST Włącz Multi Trigger Ustaw kółko Pitch na 11 półtonów Włącz transpozycję MIDI IN na +8 Przyporządkuj dźwięk C5 jako 0 V Linia komunikatu SysEX F0 00 20 32 00 7F 0A 00 00 0C F7 F0 00 20 32 00 7F 0A 01 00 02 F7 F0 00 20 32 00 7F 0A 02 00 01 F7 F0 00 20 32 00 7F 0A 03 00 0B F7 F0 00 20 32 00 7F 0A 06 00 14 F7 F0 00 20 32 00 7F 0A 07 00 48 F7 Włącz Poly Chain F0 00 20 32 00 7F 0A 08 00 01 F7 Ustaw nr ID jako 5 F0 00 20 32 00 7F 0A 09 00 05 F7 Przełączniki MIDI niedostępne Ustaw krzywą modulacyjną na MEDIUM F0 00 20 32 00 7F 0A 0A 00 01 F7 F0 00 20 32 00 7F 0A 0B 00 01 F7 Uwaga: Tabela konwersji liczb z systemu dziesiętnego na szesnastkowy znajduje się na kolejnej stronie. Jeśli używasz komunikatu dotyczącego transpozycji, wówczas trzecia kolumna pokazuje jej wartość np. jak w tabeli wyżej dla wartości +8 wartość w systemie szesnastkowym wyniesie 14.

30 System dziesiętny System szesnastkowy Transpozycja MIDI 0 0-12 1 1-11 2 2-10 3 3-9 4 4-8 5 5-7 6 6-6 7 7-5 8 8-4 9 9-3 10 A -2 11 B -1 12 C 0 13 D 1 14 E 2 15 F 3 16 10 4 17 11 5 18 12 6 19 13 7 20 14 8 21 15 9 22 16 10 23 17 11 24 18 12

31 VI. Instalacja w obudowie Eurorack Model D może zostać oddzielony od części swojej fabrycznej obudowy i zostać zainstalowany w obudowie standardu Eurorack (do nabycia osobno). Zalecamy dokonywanie tego typu instalacji przy pomocy odpowiednio wykwalifikowanych osób, celem uniknięcia narażenia własnego bezpieczeństwa oraz uszkodzenia urządzena. Obudowa Eurorack powinna posiadać własny zasilacz, odpowiedni pod kątem parametrów do współpracy z Model D. 10 pinowy konektor na tyle płyty głównej, pozwala na podłączenie zasilania +12V DC. W komplecie z syntezatorem znajduje się specjalna taśma z adapterem 10 pin na 16 pin, która umożliwi połączenie do wbudowanego zasilania obudowy Eurorack. Uwaga! Zanim rozpoczniesz połączenie zasilania, upewnij się czy zasilacz obudowy zapewnia + 12V DC i 1A. Uwaga! Upewnij się czy używając dołączonej taśmy z adapterem zapewnione jest prawidłowe uziemienie i zasilanie dla odpowiednich pinów w X23. KROKI DLA PROCEDURY INSTALACJI 1. Odłącz zasilanie oraz kable ze wszystkich złącz w Model D. 2. Odkręć osiem śrub górnego panelu tak jak pokazano na poniższym rysunku. Nie ma potrzeby odkręcania innych śrub.

32 3. Odłącz dwa kable podłączone do dolnej części płyty głównej i wyciągnij ją z obudowy. 4. Zadbaj aby pozostałe oryginalne: obudowa i zasilacz, zostały przechowane w suchym i bezpiecznym miejscu. 5. Podłącz ostrożnie 10 pinowy złącze taśmy do konektora zasilania X23 na płycie głównej Model D. 6. Uwaga! Upewnij się, że zasilacz obudowy nie działa i jest wyłączony ze źródła prądu sieciowego. 7. Uwaga! Upewnij się, że posiadasz zasilacz zgodny z ustawieniem pinów X23, tak jak pokazuje tabelka poniżej. Pin Połączenie 1 i 2 Nie podłączone 3 do 8 Uziemienie 9 i 10 + 12V DC

33 8. Ostrożnie podłącz 16 pinowy koniec P2 do zasilacza obudowy Eurorack. Raz jeszcze sprawdź poprawność wszystkich połączeń. 9. Zamontuj fizycznie Model D do obudowy Eurorack, korzystając z 8 śrub na górnym panelu. 10. Dokonaj pełnego sprawdzenia oraz kontroli zasad bezpieczeństwa zanim użyjesz Model D. 11. Złącze mini jack 3,5 mm na górnym panelu jest teraz używane jako główne wyjście MAIN OUT, zamiast złącz na tyle obudowy, które są teraz niedostępne. Ustawienia kanałów MIDI Po zainstalowaniu Model D w obudowie Eurorack, kanał MIDI jest automatycznie ustawiany jako 1 (przełączniki MIDI są teraz niedostępne). Kanał MIDI można zmienić wysyłając do syntezatora komunikat SysEX przy pomocy odpowiedniego oprogramowania w komputerze, a zostało to opisane w poprzednim rozdziale

34 VII. Najważniejsze cechy Model D Potrójny generator napięciowy VCO pozwala na niesamowicie tłuste brzmienie Autentyczne odwzorowanie oryginalnego układu "D Type" z dopasowanymi podzespołami o wysokiej precyzji wykonania Czysta, analogowa ścieżka sygnału oparta na autentycznych generatorach VCO, VCF i VCA 5 zmiennych kształtów oscylatora ze zmienną szerokością impulsu dla najlepszego brzmienia Klasyczny filtr drabinkowy 24 db z resonance zapewniającym legendarną jakość dźwięku Przełączany tryb filtra dolnoprzepustowego i górnoprzepustowego dla ulepszonej kreacji brzmienia Dedykowana i całkowicie analogowa fala LFO typu trójkąt/prostokąt 16-głosowy Poly Chain umożliwia łączenie wielu syntezatorów do 16 głosów polifonii Semi-modularna konstrukcja panelu obudowy, bez konieczności łączenia kablami w celu uzyskania natychmiastowej wydajności Obwód overdrive dodający brzmieniu charakteru i zadziorności Generator szumów znacznie rozszerzający możliwości generowania przebiegów waveform Kompletne rozwiązanie - moduł może zostać zamontowany do standardowej skrzynki Eurorack 48 kontrolerów sterujących zapewniających bezpośredni dostęp w czasie rzeczywistym do wszystkich ważnych parametrów Zewnętrzne wejście audio do przetwarzania zewnętrznych źródeł dźwięku Wyjścia niskiego i wysokiego poziomu o najwyższych stopniach integralności sygnału Kompleksowa implementacja MIDI z wyborem kanału MIDI i priorytetu głosu Opracowany i zaprojektowany w Wielkiej Brytanii