System zabezpieczenia logistycznego Wielonarodowych Sił Morskich ATO

Krzysztof Ficoń 1 System zabezpieczenia logistycznego Wielonarodowych Sił Morskich ATO Wstęp Sojusz Północnoatlantycki NATO (orth Atlantic Treaty Organization) jest przede wszystkim sojuszem państw morskich (na 28 państw członkowskich, tylko 3 nie mają dostępu do morza), które posiadają swoje narodowe siły morskie okrętowe i lotnicze. Zgodnie z doktryną obroną NATO jednym z podstawowych warunków jakie musi spełnić państwo dysponujące siłami morskimi w celu zapewnienia skutecznej działalności tychże sił na teatrze morskim jest narodowe i wielonarodowe zagwarantowanie im najwyższej sprawności operacyjnej w sensie gotowości do działań na teatrze morskim. Istotnym czynnikiem tej gotowości jest wszechstronne zabezpieczenie logistyczne (materiałowe, techniczne, serwisowe) ich różnorodnych potrzeb operacyjnych 2. W zależności od aktualnych potrzeb może być ono realizowane zarówno w wymiarze narodowym w odniesieniu do własnych sił morskich działających na teatrze morskim, jak też w wymiarze ponad narodowym, sojuszniczym w przypadku gdy siły zostały włączone np. do tzw. Wielonarodowych Sił Morskich NATO MNMF (Multinational Maritime Force). Zabezpieczenie to wykonywane jest na mocy ratyfikowanych przez państwa NATO umów międzynarodowych i porozumień standaryzacyjnych oraz ogólnych zasad polityki logistycznej NATO i szczegółowych procedur jej realizacji 3. Władze NATO oczekują, że poszczególne państwa członkowskie zagwarantują właściwy poziom zabezpieczenia logistycznego swoim siłom morskim, zarówno w wymiarze narodowym jak też w układach sojuszniczych. Oczekują również, że państwa znajdujące się aktualnie w obszarze opera- 1 prof. dr hab. inż. Krzysztof Ficoń Akademia Marynarki Wojennej 2 ALP-4.1 SUPP 1 NATO Standard operating procedures for the operation of advanced and forward logistic sites, NATO 04.2001. 3 AJP-01 NATO. Doktryna operacyjna Wielonarodowych Połączonych Sił Sojuszu, NATO 09.2000. cyjnego zainteresowania dla potrzeb teatru morskiego stworzą niezbędne warunki zgodne z ustalonymi standardami - do przyjęcia Międzynarodowych Sił Morskich i pełnej realizacji procesu zabezpieczenia logistycznego tych sił, głównie w zakresie zaopatrzenia materiałowo-technicznego oraz wymaganych obsług i świadczeń logistycznych. Dzięki rozbudowanej sieci jednostek zaopatrzeniowych i remontowych, a także stacjonarnych obiektów magazynowych, medycznych, koszarowych itp. okręty i samoloty lotnictwa morskiego będą w stanie, w krótkim czasie odtworzyć gotowość bojową Wielonarodowych Sił Morskich 4. Koncepcja i ogólne założenia zabezpieczenia logistycznego Wielonarodowych Sił Morskich NATO działających na teatrze morskim zostały przedstawione w sojuszniczym wydawnictwie ALP-11 Logistyka Wielonarodowych Sił Morskich NATO 5. ALP- 11 jest dokumentem koordynującym proces zabezpieczenia logistycznego w ramach Wielonarodowych Sił Morskich, przedstawia walory wielonarodowego systemu zabezpieczenia logistycznego, jak również opisuje procedury niezbędne do realizacji tego zabezpieczenia w jednostkach wchodzących w skład Wielonarodowych Sił Morskich. Koncepcja tego zabezpieczenia opiera się na ogólnych zasadach polityki logistycznej obowiązujących w NATO i akceptuje wszystkie międzynarodowe porozumienia - dwustronne i wielostronne - w zakresie wsparcia logistycznego Wielonarodowych Sił Morskich NATO. Wskazuje także na konieczność przestrzegania specyficznych zasad narodowego zabezpieczenia logistycznego i potrzebę ich dostosowania do działań wspólnych na teatrze operacyjnym w strukturach Wielonarodowych Sił Morskich NATO. 4 AAP-7 (D) Minimum distribution for list of alied publications for maritime use, MAS 1995. 5 Wydawnictwo ALP-11 jako standaryzacyjna publikacja sojusznicza omawia koncepcję i podstawowe zasady planowania, organizacji i koordynacji zabezpieczenia logistycznego na szczeblu taktycznym i operacyjnym Wielonarodowych Sił Morskich. Adresowana jest przede wszystkim do oficerów pionu logistyki wszystkich szczebli dowodzenia, uczestniczących w procesach zabezpieczenia logistycznego Wielonarodowych Sił Morskich NATO. Logistyka 6/2013 129

Polityka zabezpieczenia logistycznego MMF ATO Publikacja ALP-11, będąca formalnie doktryną logistyczną sił morskich NATO przedstawia koncepcję i procedury wielonarodowego systemu zabezpieczenia logistycznego Wielonarodowych Sił Morskich, działających na morskim teatrze wojennym. Jej celem jest racjonalne ukierunkowanie działań narodowych i wielonarodowych organów logistycznych na rzecz pełnego i skutecznego zabezpieczenia potrzeb logistycznych Wielonarodowych Sił Morskich. W swoich założeniach doktrynalnych ALP-11 rozwija i interpretuje przyjęte sojusznicze umowy i porozumienia - dwustronne i wielostronne, przy czym zwraca uwagę na konieczność przestrzegania jednego z głównych filarów politycznych NATO, którym jest zasada narodowej niepodległości i suwerenności państw członkowskich. Oznacza ona potrzebę poszanowania procedur i wewnętrznych ustaleń narodowych poszczególnych krajów, biorących udział w działaniach operacyjnych i zabezpieczeniu logistycznym Wielonarodowych Sił Morskich NATO. Podstawą funkcjonowania doktryny logistycznej Wielonarodowych Sił Morskich ALP-11 są zasadnicze dokumenty normatywne takie jak: MC-317 Struktura Sił Zbrojnych ATO połowy lat 90. i poza rok 2000 opisująca organizację i zasady działania Wielonarodowych Sił Zbrojnych, w tym także strukturę sił morskich, MC-319 Zasady Polityki Logistycznej ATO zawierające ogólne wytyczne organizacji i funkcjonowania zabezpieczenia logistycznego zalecane dla organów NATO i władz państwowych, w celu pełnej koordynacji ich wysiłku w zakresie zabezpieczenia logistycznego Wielonarodowych Sił Morskich NATO, Inne specjalistyczne publikacje logistyczne NATO, ze szczególnym uwzględnieniem Wielonarodowych Sił Morskich, jak np.: ALP-1(D) Navy Podręcznik informacji portowej dla sił morskich NATO, ALP-12 Poradnik planowania i organizacji HNSA, MC-326 Poradnik zabezpieczenia medycznego NATO. Doktryna zabezpieczenia logistycznego sił morskich NATO, będąca podstawą wdrażania ALP-11 oparta jest na ogólnych zasadach zabezpieczenia logistycznego sił zbrojnych NATO, które dzielą się na ogólne założenia polityczne i specjalistyczne zasady logistyczne. Głównymi założeniami polityki logistycznej NATO są następujące wytyczne: Dowódca ustala potrzeby logistyczne i koordynuje zabezpieczenie logistyczne w swojej strefie odpowiedzialności. Każdy kraj ponosi ostateczną odpowiedzialność za zapewnienie ciągłości zasilania materiałowego narodowych sił zbrojnych wydzielonych do Sojuszu, przy czym może zawierać w tej kwestii stosowne porozumienia z innymi państwami lub z władzami NATO. Kraje zachowują kontrolę nad narodowymi zasobami logistycznymi do czasu przekazania tych zasobów pod kontrolę odpowiedniego dowódcy NATO. Składane meldunki logistyczne muszą zawierać precyzyjną ocenę sytuacji logistycznej 6, aby zapewnić Dowódcom NATO możliwość skutecznego wykonania operacji w zakresie utrzymania pokoju, przeciwdziałania kryzysowi lub wojnie. Z uwagi na wielonarodowy charakter zarówno sił operacyjnych NATO, jak sił wsparcia logistycznego, bardzo ważnym elementem tej polityki jest problem przekazywania władzy nad narodowymi zasobami logistycznymi odpowiednim dowódcom NATO. Zgodnie z dokumentem MC-319 dowódcom NATO odpowiedniego szczebla musi być przekazana na tyle wystarczająca władza nad zasobami logistycznymi, aby mogli elastycznie wykorzystać podporządkowane im siły operacyjne w najbardziej efektywny sposób. Szczegółowy tryb przekazywania zwierzchnictwa nad zasobami narodowymi określają dokumenty serii MC, a forma i tryb ich przekazywania musi służyć zbliżaniu wszystkich krajów Sojuszu. Działania operacyjne wielonarodowych sił NATO oparte są na następujących ogólnych zasadach logistycznych. Władze NATO oraz władze krajowe ponoszą wspólną odpowiedzialność za zabezpieczenie logistyczne wielonarodowych operacji sił zbrojnych Sojuszu, co wymaga pełnej koordynacji wspólnych wysiłków i działań. Dowódcy odpowiedniego szczebla dowodzenia NATO musi być przekazana wystarczająca władza 6 ACE DIR 80-50 t.vi. System meldowania w Dowództwie Połączonych Sił Zbrojnych ATO. Meldunki logistyczne. 2003. 130 Logistyka 6/2013

nad zasobami logistycznymi, aby mógł wykorzystać podporządkowane mu siły w najbardziej efektywny sposób. Zabezpieczenie logistyczne musi być na tyle skuteczne aby zabezpieczyć trwałość i ciągłość operacji morskich, a zwłaszcza skuteczność działania jednostek wysuniętych. Szeroki zakres operacyjnego użycia sił zbrojnych NATO wymaga, aby proces zabezpieczenia logistycznego był w wysokim stopniu elastyczny. Struktury dowodzenia oraz procedury logistyczne muszą zapewnić dowódcy odpowiedniego szczebla operacyjnego niezbędną władzę do użycia zasobów logistycznych, zgodnie z potrzebami operacyjnymi z uwzględnieniem ograniczeń narodowych. System zabezpieczenia logistycznego Wielonarodowych Sił Morskich NATO składa się z 2. zasadniczych podsystemów dotyczących (Rys.1): zabezpieczenia morskiego sił operacyjnych na teatrze morskim, zabezpieczenia brzegowego sił morskich w bazach stałych i czasowych. Rys. 1. Koncepcja zabezpieczenia logistycznego wielonarodowych sił morskich NATO na teatrze wojennym. Źródło: Opracowanie własne. Dodatkowymi elementami tego systemu jest tzw. zabezpieczenie narodowe (krajowe), realizowane przez państwo delegujące swoje siły oraz zabezpieczenie regionalne (lokalne) realizowane zazwyczaj w formie wsparcia w ramach porozumień międzynarodowych jako HNS (Host ation Support) 7. W doktrynie logistycznej NATO obowiązuje zasada nadrzędności autonomii logistycznej sił narodowych. Nakłada ona obowiązek pełnego zabezpieczenia logistycznego m.in. 7 ALP-12 Poradnik planowania i organizacji HNSA, NATO 2003 narodowych sił morskich delegowanych do NATO. Kraje delegujące muszą zagwarantować indywidualnie lub zbiorowo pełną wystarczalność logistyczną swoich sił narodowych, w tym przypadku także sił morskich. Podsystem zabezpieczenia morskiego MMF ATO Wielonarodowe Siły Morskie (MNMF) na teatrze działań operacyjnych (wojennych) mogą działać jako Morskie Grupy Operacyjne lub Grupy Zadaniowe NATO. We wszystkich przypadkach, zwłaszcza w operacjach długookresowych, ciągłość i efektywność ich działań operacyjnych na teatrze morskim warunkuje zabezpieczenie logistyczne. Morskie zabezpieczenie logistyczne realizuje najczęściej grupa specjalistycznych okrętów logistycznych, których głównym zadaniem jest dostarczenie zaopatrzenia i świadczenie specjalistycznych usług logistycznych w zakresie obsługi medycznej załóg 8, remontu i napraw techniki okrętowej oraz ewakuacji medycznej i ratownictwa technicznego. Podsystem zabezpieczenia morskiego (nawodnego) oparty jest przede wszystkim na specjalistycznych siłach okrętowych i jednostkach pływających zabezpieczenia logistycznego. W skład zespołu zabezpieczenia morskiego wchodzi od jednego do kilku okrętów zabezpieczenia logistycznego, realizujących zadania związane z dostarczaniem podstawowych asortymentów zaopatrzeniowych takich jak: paliwo i materiały pędne, pociski rakietowe i amunicja oraz ładunki suche obejmujące żywność, materiały medyczne i inne rodzaje zaopatrzenia materiałowego. Szczególną kategorią zaopatrzenia Wielonarodowych Sił Morskich jest dostarczanie części zamiennych, oraz tworzenie tzw. funduszu remontowego dla sił operacyjnych działających na teatrze morskim 9. Sprawność i niezawodność procesów zabezpieczenia logistycznego gwarantuje w zasadniczy sposób efektywność kierowania tym zabezpieczeniem, jego czasowo-przestrzenna koordynacja zgodnie z potrzebami operacyjnymi sił morskich na teatrze wojennym. W celu koordynacji i nadzorowania gotowości systemu zabezpieczenia logistycznego Wielonarodowych Sił Morskich NATO dowódca tych sił wyznacza: 8 STANAG 1208 Minimum requirements of emergency medical supplies on board ship (Edition 2) (Amendment 1), MAS 1998. 9 STANAG 1013 RAS Desing criteria for replenishment aspects of new construktion naval vessels,, Edycja 3, MAS, 1998. Logistyka 6/2013 131

Koordynatora Logistyki Sił FLC (Force Logistic Coordinator), Koordynatora Logistyki Grupy GLC (Group Logistic Coordinator). Koordynatorzy Logistyki FLC i GLC mają za zadanie utrzymanie odpowiedniej gotowości sił i środków logistyki - odpowiednio zespołu sił (FLC) i grupy okrętowej (GLC) w zakresie zaopatrywania materiałowego i świadczenia usług logistycznych głównie medycznych, remontowych i ratowniczych stosownie do planowanego zakresu działań operacyjnych. Koordynatorzy Logistyki FLC lub GLC planują, organizują i nadzorują procesy zabezpieczenia logistycznego zgodnie z decyzjami odpowiednich dowódców operacyjnych. Szczegółowe problemy zabezpieczenia logistycznego w poszczególnych pionach rozwiązują następujący specjaliści: Doradca Medyczny MA (Medical Advisor), Lokalny Koordynator Logistyki LLC (Local Logistic Coordinator), Koordynator Uzupełnienia Bieżącego URC (Underway Replenishment Coordinator), Oficer Kontroli Materiałowej MATCONOFF, Koordynator Remontów RC (Repair Coordinator), Lokalny Koordynator Logistyki Powietrznej LALC (Local Air Logistic Coordinator). Koordynatorzy logistyki Wielonarodowych Sił Morskich mają za zadanie odciążyć dowódczy personel operacyjny od konieczności organizowania procesów zabezpieczenia logistycznego i różnych problemów cywilno-prawnych związanych z pozyskiwaniem i utrzymaniem odpowiedniego do potrzeb potencjału logistycznego. Podstawowym zadaniem koordynatorów logistyki odpowiedniego szczebla jest zabezpieczyć wykonanie zamiarów i planów taktycznych lub operacyjnych właściwego dowódcy. W przypadku braku takich możliwości należy uprzedzić dowódcę o skali ryzyka i trudnościach z realizacją zakładanego planu taktycznego (operacyjnego). Okręty zabezpieczenia logistycznego pozostają pod operacyjnym (OPCON) i taktycznym (TACON) podporządkowaniem dowódcy Wielonarodowych Sił Morskich. Dowódca ten może upoważnić Koordynatora Logistyki Sił (FLC) do bieżącej koordynacji zadań logistycznego zabezpieczenia morskiego we współpracy z brzegowymi, morskimi bazami logistycznymi. Podsystem zabezpieczenia morskiego jest systemem dynamicznym przemieszczającym się w odpowiednim oddaleniu za siłami operacyjnymi. Okręty logistyczne zaopatrywane są z reguły w bazach morskich lub w wysuniętych rejonach zabezpieczenia logistycznego (ALSS) albo w wysuniętych punktach logistycznych (FLS) (Rys.2). Rys. 2. Zadania systemu zabezpieczenia morskiego sił okrętowych MNMF NATO Źródło: Opracowanie własne. Dowódca każdego okrętu Grupy Operacyjnej działającego w składzie Wielonarodowych Sił Morskich NATO ponosi indywidualną odpowiedzialność także za gotowość logistyczną okrętu do działań operacyjnych na teatrze morskim 10. W szczególności odpowiada za: a) Terminowe dostarczanie Meldunków Stanowych ze szczególnym uwzględnieniem krytycznych problemów logistycznych i poinformowanie wyższego przełożonego. b) Przekazanie na okręt zabezpieczenia materiałowego lub na śmigłowiec logistyczny siły żywej, ładunków i przesyłek pocztowych przeznaczonych dla innych członków Grupy Operacyjnej. c) Informowanie z 10-dniowym wyprzedzeniem Koordynatora Logistyki Sił lub Koordynatora Logistyki Grupy oraz Koordynatora Remontów i Oficera Kontroli Materiałowej o aktualnym stanie okrętu i doraźnych potrzebach materiałowych. d) Dostarczanie meldunków i zapotrzebowań materiałowych na asortymenty, które powinny być odtworzone w trakcie działań operacyjnych zgod- 10 STANAG 4154 NAV Ogólne kryteria i wspólne procedury określania właściwości morskich okrętów,, Ed. 2, MAS (NAVY) 1986 132 Logistyka 6/2013

nie z zarządzeniem Koordynatora Logistyki Grupy. Głównym zadaniem wszystkich organów kierowania zabezpieczeniem logistycznym Wielonarodowych Sił Morskich, w szczególności koordynatorów logistyki FLC i GLCs na teatrze morskim jest utrzymanie sił okrętowych w gotowości do działań operacyjnych w nakazanym przez dowódcę stanie gotowości bojowej. Jednym z najważniejszych zadań jest utrzymanie wysokości limitów zapasów niezniżalnych środków bojowych i materiałowych na ustalonym poziomie. Przed rozpoczęciem operacji za krytyczne asortymenty materiałowe w Wielonarodowych Siłach Morskich NATO uważa się limity takich zapasów jak: paliwo lotnicze F-44, paliwo okrętowe F-76, amunicja artyleryjska, pociski rakietowe powietrze-powietrze, powietrze-woda, woda-woda i woda-powietrze, torpedy przeciw okrętom podwodnym, boje hydroakustyczne, łóżka transportowe i sprzęt medyczny do prowadzenia zabiegów chirurgicznych. W przypadku zaistnienia niedoborów w powyższych asortymentach koordynator logistyki przedstawia dowódcy plan działania w celu poprawy zaistniałej sytuacji. Podsystem zabezpieczenia brzegowego MMF ATO Logistyczne zabezpieczenie brzegowe jest drugim obok zabezpieczenia morskiego podsystemem wsparcia logistycznego Wielonarodowych Sił Morskich NATO w ich działaniach operacyjnych na teatrze morskim. Zabezpieczenie Brzegowe obejmuje wszelkie czynności logistyczne wykonywane na lądowym zapleczu morskiego teatru działań wojennych, a mające na celu bezpośrednie zabezpieczenie logistyczne Wielonarodowych Sił Morskich. Jest realizowane poprzez różnorodne opcje zabezpieczenia logistycznego obejmujące: samodzielne zabezpieczenie narodowe, umowy i porozumienia dwustronne i wielostronne, instytucje państwa-gospodarza HN (Host ation) i HNSA (Host ation Support Agreements), wykorzystanie Wysuniętych Rejonów Zabezpieczenia Logistycznego (ALSS) lub Wysuniętych Punktów Logistycznych (FLS). Wielowariantowe możliwości użycia Wielonarodowych Sił Morskich NATO wymagają bardzo dynamicznego i elastycznego systemu zabezpieczenia logistycznego, który gwarantuje efektywne wykorzystanie ograniczonych zasobów logistycznych do zachowania ciągłości prowadzenia wielonarodowych operacji morskich. Zintegrowany system zabezpieczenia logistycznego określa konieczny poziom zabezpieczenia brzegowego, a dyslokacja geograficzna operacji Wielonarodowych Sił Morskich kształtuje organizację narodowej logistyki brzegowej. System Logistycznego Zabezpieczenia Brzegowego obejmuje trzy zasadnicze elementy: Zabezpieczenie Regionalne (Lokalne), Zabezpieczenie Wysunięte ALSS i FLS, Zabezpieczenia Narodowe (Krajowe). Podsystem zabezpieczenia brzegowego (lądowego) ma charakter systemu statycznego, choć dyslokacja jego niektórych elementów może być zmienna, stosownie do aktualnej sytuacji operacyjnej. Obejmuje on całe lądowe (brzegowe) zaplecze logistyczne wydzielone do logistycznego wsparcia działań Wielonarodowych Sił Morskich 11. Realizuje on przede wszystkim początkowy etap logistycznego wsparcia sił operacyjnych, zgodnie z dyslokacją i przestrzennym rozmieszczeniem sił morskich, głównie okrętowych. Logistyczne zabezpieczenie brzegowe jest wykonywane przez Siły Zabezpieczenia Regionalnego lub Zabezpieczenie Wysunięte. W tym celu buduje się czasowe bazy morskie w postaci tzw. Wysuniętych Rejonów Zabezpieczenia Logistycznego ALSS (Advanced Logistic Support Site) oraz Wysuniętych Punktów Logistycznych FLS (Forward Logistic Site). Dowódca NATO ponosi pełną odpowiedzialność za koordynację zabezpieczenia brzegowego na potrzeby Wielonarodowych Sił Morskich (Rys.3). Rys. 3. Struktura systemu zabezpieczenia brzegowego sił okrętowych MNMF NATO Źródło: Opracowanie własne. Wysunięty Rejon Zabezpieczenia Logistycznego (ALSS) stanowi kompleksowy rejon obsługi i ekspe- 11 ALP-1(D) (NAVY), Informator o portach wojennych i przepisy wsparcia logistycznego Sił Morskich ATO, MAS, 2000. Logistyka 6/2013 133

dycji ludzi, ładunków, przesyłek pocztowych i zaopatrzenia z miejsc zakupu (dostawy) bezpośrednio na teatr działań Wielonarodowych Sił Morskich. Jest to morski punkt (port) bazowy (przesyłowy) dla ludzi, materiałów i ładunków kierowanych na okręty będące na teatrze morskim oraz wycofywanych z okrętów w stronę lądu. Wysunięty Punkt Logistyczny jest zwykle ostatnim, najczęściej mobilnym lądowym punktem przeładunkowym w obsłudze transportów morskich i stanowi pomost pomiędzy Wysuniętym Rejonem Zabezpieczenia Logistycznego a okrętami bojowymi i jednostkami zaopatrującymi będącymi w morzu. Szczególnym rodzajem zabezpieczenia brzegowego jest tzw. zabezpieczenie regionalne (lokalne). Obejmuje ono dowóz z głębi kraju do morskich baz logistycznych znajdujących się w strefach Wielonarodowych Sił Morskich ludzi, poczty i różnych asortymentów zaopatrzeniowych, takich ładunków jak: paliwa, amunicja, części zamienne, zapasy materiałowe i paliwa specjalne. Utrzymanie i zaopatrywanie tych baz należy do obowiązków krajów na terytorium których zostały one rozmieszczone. Organizacja i koordynacja wszystkich rodzajów i aspektów zabezpieczenia logistycznego sił wydzielonych do NATO jest przedmiotem szczegółowych porozumień między władzami państwowymi a organami NATO. Jeszcze inną formą brzegowego zabezpieczenia logistycznego Wielonarodowych Sił Morskich jest tzw. zabezpieczenie narodowe (krajowe) państwagospodarza, realizowane zazwyczaj w ramach NATOwskiego programu HNS. Warunkiem realizacji zadań zabezpieczenia lokalnego i zadań państwa-gospodarza na rzecz wojsk Sojuszu przebywających na jego terytorium, jest zgoda na utworzenie Wysuniętych Rejonów Zabezpieczenia Logistycznego (ALSS) oraz Wysuniętych Punktów Logistycznych (FLS). Najogólniej, w zakres zabezpieczenia lokalnego wchodzą systemy i urządzenia techniczne, wyposażenie specjalistyczne, różnorodne świadczenia i usługi oraz pozyskanie specjalistycznej siły ludzkiej. Uwagi końcowe W procesie zabezpieczenia logistycznego Wielonarodowych Sił Morskich NATO, w szczególności brzegowego bardzo ważną rolę odgrywają specjalistyczne procedury dotyczące zabezpieczenia medycznego 12, realizacji zapotrzebowań ładunkowych oraz przestrzegania procedur celnych. Zgodnie z ogólną doktryną militarną i logistyczną Sojuszu szczególną opieką i najwyższym bezpieczeństwem są otoczone siły żywe żołnierze Sojuszu bez względu na ich narodowość i wykonywane aktualnie funkcje. Szeroko rozumiane zasady polityki medycznej stanowią istotę wspólnych działań operacyjnych sił wielonarodowych Sojuszu. Podstawą polityki medycznej NATO jest kardynalne założenie, że władze państwowe krajów delegujących zachowują całkowitą odpowiedzialność za stan zdrowotny swoich sił zbrojnych delegowanych do NATO. W momencie ich oddelegowania do sił wielonarodowych, dowódcy NATO oraz władze państwowe ponoszą wspólną odpowiedzialność za stan zdrowotny sił zbrojnych Sojuszu. Brzegowe zabezpieczenie medyczne będzie realizowane za pomocą wszystkich jednostek i urządzeń medycznych Logistyki Wielonarodowej znajdujących się także w Wysuniętych Rejonach Zabezpieczenia Logistycznego i Wysuniętych Punktach Logistycznych. Ranni ewakuowani do Wysuniętych Rejonów i Punktów Logistycznych są tam leczeni i hospitalizowani do czasu ich powrotu do zdrowia lub do chwili ich wprowadzenia do narodowych systemów ewakuacyjnych. Koordynacja zabezpieczenia medycznego w skali Wielonarodowych Sił Morskich wymaga dysponowania wielonarodowym personelem łącznikowym. Za sprawność wszystkich procesów transportowo-magazynowych ładunków dostarczonych do Wysuniętych Rejonów i Punktów Logistycznych w strefie Wielonarodowych Sił Morskich i dalej aż do końcowego odbiorcy odpowiada Dowództwo Logistyki Wielonarodowej. Dowódcy Wysuniętych Rejonów i Punktów Logistycznych meldują Dowódcy Logistyki Wielonarodowej poprzez Koordynatora Logistyki Sił (Grupy) i Oficera Kontroli Materiałowej aktualny stan ładunków narodowych ich miejsce przebywania, termin i rodzaj planowego transportu 13. Dowództwo Logistyki Wielonarodowej koordynuje z właściwym Koordynatorem Logistyki Sił (Grupy) punkt (pozycję) dostawy i termin dostawy ładunku na okręt. Okręt jest zobowiązany do poinformowania właściwego Koordy- 12 AMedP-11 ATO handbook on maritime medicine, NATO 1984. 13 STANAG 1162 HOS Pionowe metody uzupełniania zapasów, oznaczanie rejonu, światła, prześwity i inne dane, Ed. 5, MAS (NAVY), 1991. 134 Logistyka 6/2013

natora Logistyki Sił (Grupy) lub Oficera Kontroli Materiałowej o odebraniu zamówionej dostawy 14. Wielonarodowy charakter sił sojuszniczych wymaga precyzyjnych i zgodnych z prawem międzynarodowym i narodowym (krajowym) ustaleń w zakresie obsługi celnej transportów i dostaw wojskowych. Siły zbrojne NATO przebywające na terytorium innego kraju podlegają regulacjom prawnym obowiązującym w tym kraju. Indywidualne porozumienia mogą wyjątkowo dla sygnatariuszy NATO spowodować odstępstwa i zwolnienia z niektórych obowiązków celnych. Szczególnie istotne są dwie zasady: Zgodnie z postanowieniami NATO SOFA z 1951 roku towary i ładunki przeznaczone dla Sił Zbrojnych NATO mogą być importowane i eksportowane bez opłat celnych. Okręty państw NATO nie muszą być poddawane kontroli celnej przez organa celne państwa goszczącego siły morskie NATO. Problemy sporne rozwiązują przedstawiciele odpowiednich Biur Łącznikowych. Skuteczność i niezawodność procesów zabezpieczenia logistycznego Wielonarodowych Sił Morskich w zasadniczy sposób zależy od stopnia koordynacji i współpracy poszczególnych krajów w globalnej skali NATO. Podstawą tej koordynacji są odpowiednie dokumenty formalno-prawne i ratyfikowane przez kraje członkowskie dwustronne i wielostronne porozumienia międzynarodowe. Wyjątkową rolę w procesie wsparcia logistycznego Sił MNMF odgrywa instytucja państwa-gospodarza (HNS) i związane z nią zobowiązania wobec sił sojuszniczych. Celem pełnej koordynacji zabezpieczenia logistycznego Wyższe Dowództwo NATO musi znać status wszystkich Wysuniętych Rejonów i Punktów Logistycznych w jego strefie operacyjnej oraz musi dysponować pełnym przeglądem wszystkich umów HNSA. W przypadku wystąpienia braków w pełnym pokryciu potrzeb logistycznych powinno renegocjować odpowiednie umowy HNSA. Generalnie proces zabezpieczenia logistycznego wielonarodowych sił sojuszniczych oparty jest na fundamentalnej zasadzie pełnego pokrycia potrzeb logistycznych sił narodowych przez poszczególne kraje 14 OP-LU-M 04 NATO Usługi portowe procedura operacyjna (AMSA, kupujący, kontraktorzy), NATO 15.09.2003. delegujące siły do struktur wielonarodowych. W sytuacji koniecznej Dowódca Wielonarodowych Sił Morskich może dokonać redystrybucji narodowych zasobów logistycznych na zabezpieczenie wybranych rodzajów sił. Podstawą tej decyzji są zasady przedstawione w dokumencie MC-319 z zachowaniem warunku uzyskania zgody państw dysponujących odpowiednimi zasobami logistycznymi. Streszczenie W pracy scharakteryzowano funkcjonujący aktualnie w NATO system zabezpieczenia logistycznego wielonarodowych sił morskich MNMF (Multinational Maritime Force). We wstępie zarysowano ramy ogólnej polityki zabezpieczenia logistycznego sił morskich NATO. Następnie omówiono dwa zasadnicze podsystemy: podsystem zabezpieczenia morskiego (nawodnego) i brzegowego (lądowego). Na zakończenie zwrócono uwagę na problematykę zabezpieczenia medycznego, operacje przeładunkowe w portach i na morzu oraz międzynarodowe procedury celne obowiązujące wszystkie państwa członkowskie NATO. Abstract The paper characterizes functioning security system in ATO multinational naval logistics MMF (Multinational Maritime Force). The introduction outlines the overall policy of logistic ATO naval forces. ext, the two main subsystems: subsystem maritime security (an offshore) and edge (inland). At the end drew attention to the problems of medical security, handling operations in ports and at sea as well as international customs procedures applicable to all Member States of ATO. Literatura 1. AAP-7 (D) Minimum distribution for list of alied publications for maritime use, MAS 1995. 2. ACE DIR 80-50 t.vi. System meldowania w Dowództwie Połączonych Sił Zbrojnych ATO. Meldunki logistyczne. 2003. 3. AJP-01 NATO. Doktryna operacyjna Wielonarodowych Połączonych Sił Sojuszu, NATO 09.2000. Logistyka 6/2013 135

4. ALP-1(D) (NAVY), Informator o portach wojennych i przepisy wsparcia logistycznego Sił Morskich ATO, MAS, 2000. 5. ALP-11 / MLP-11 Multinational Maritime Force (MMF) Logistics, NATO 08.2000. 6. ALP-11 Logistyka Wielonarodowych Sił Morskich ATO, Warszawa, WBS, 2001. 7. ALP-12 Poradnik planowania i organizacji HNSA, NATO 2003. 8. ALP-4.1 SUPP 1 NATO Standard operating procedures for the operation of advanced and forward logistic sites, NATO 04.2001r. 9. AMedP-11 ATO handbook on maritime medicine, NATO 1984. 10. EXTAC 1003 Replenishment at see multinational manual,, NATO 1998. 11. MMPG NATO, Przewodnik morskiego planowania medycznego, NATO 1994. 12. MNC-GEP919-YR-A Plan użycia wielonarodowych sił lądowych i morskich NATO 2005. 13. OP-LU-M 04 NATO Usługi portowe procedura operacyjna (AMSA, kupujący, kontraktorzy), NATO 15.09.2003. 14. SACLANT 3056 Poradnik medycznego planowania morskiego NATO, 2002. 15. STANAG 1013 RAS Desing criteria for replenishment aspects of new construktion naval vessels,, Edycja 3, MAS, 1998. 16. STANAG 1084 Replenishment of fuel in harbor and replenishment of water in harbor and at see, (Edition 5), Annex A, MAS 1996. 17. STANAG 1162 HOS Pionowe metody uzupełniania zapasów, oznaczanie rejonu, światła, prześwity i inne dane, Ed. 5, MAS (NAVY), 1991. 18. STANAG 1208 Minimum requirements of emergency medical supplies on board ship (Edition 2) (Amendment 1), MAS 1998. 19. STANAG 4154 NAV Ogólne kryteria i wspólne procedury określania właściwości morskich okrętów, Ed. 2, MAS (NAVY) 1986. 136 Logistyka 6/2013