Geowłóknina: zastosowanie w przydomowym ogrodzie Geowłóknina jest materiałem bardzo istotnym i często koniecznym do zastosowania w architekturze krajobrazu. Warto wiedzieć kiedy i w jaki sposób należy ją użyć przy układaniu brukowych nawierzchni wokół domu. Zdarzają się w szeroko pojętym budownictwie hasła - klucze. Określenia lub nazwy, których używają niemal wszyscy mający z tą branżą cokolwiek wspólnego na gruncie zawodowym. Oprócz słów do grupy tej zaliczyć można także kilka produktów i materiałów budowlanych. Co ciekawsze (choć niekoniecznie optymistyczne) - dość często zdarza się, że znaczna część owych niemal wszystkich nie ma o określeniach i materiałach, których używa niemal żadnej wiedzy, lub posiada jedynie wiadomości ogólne. Do produktów takich należy geowłóknina. Używana powszechnie (przy czym zaryzykuję stwierdzenie, że w znacznej części niezgodnie z przeznaczeniem) i najczęściej kompletnie bez zrozumienia sposobu działania. Dodać należy, że jej parametry i funkcjonowanie nie są danymi szczególnie skomplikowanymi i trudnymi do zrozumienia. Jednocześnie jest to materiał bardzo istotny zwłaszcza jeśli chodzi o zastosowania w architekturze krajobrazu. Być może więc warto zapoznać się z jej cechami i zastosowaniem całościowo - powinno to pomóc w podejmowaniu decyzji dotyczących na przykład planowania zagospodarowania działki. Geowłóknina najczęściej jest używana jako powłoka separacyjna lub filtracyjna. Czasem także jako warstwa wzmacniająca lub osłonowa. (Zdjęcie aranżacyjne - archiwum DOM.pl) page 1 / 21
Czym są geowłókniny? Posługując się definicją - są to płaskie geosytnetyki wytwarzane z włókien polipropylenowych lub poliestrowych. Domyślam się jednak, że tak podana definicja bardziej zaciemnia obraz niż cokolwiek tłumaczy. Dla potrzeb tego artykułu powiedzmy więc w pewnym uproszczeniu, że jest to materiał z włókien sztucznych. Od tkaniny różni się tym, że nie jest tkany, a zgrzewany lub igłowany - stąd też geowłókninę charakteryzuje chaotyczny układ włókien (w tkaninach dla odmiany jest on bardzo uporządkowany i tworzący rytmiczną, powtarzalną strukturę). Inną charakterystyczną cechą geowłóknin jest bardzo duża przepuszczalność dla wody i gazów i spora elastyczność. Jeśli zaś chodzi o zastosowanie - najczęściej są używane jako powłoki separacyjne lub filtracyjne. Czasem także jako warstwy wzmacniające lub osłonowe. Rozważania teoretyczne nigdy jednak nie wyjaśnią wystarczająco zasad stosowania tego materiału - posłużmy się więc przykładami. Rodzaj gruntu decyduje o stosowaniu geowłókniny W wypadku domów jednorodzinnych (a na tym skupimy się w poniższym tekście) głównym obszarem zastosowania geowłóknin są ścieżki i podjazdy. Ich wykonanie jest pracą dość prostą, ale wieloetapową. Zaś oprócz widocznej nawierzchni składają się one z kilku warstw konstrukcyjnych, różnych zależnie od warunków terenowych. Z reguły doskonale wiemy, jak ma wyglądać nasza wymarzona nawierzchnia. Mamy zaprojektowaną, dobraną i rozliczoną kostkę brukową i przebieg obrzeży. Cała mniej lub bardziej skomplikowana geometria wymyślona samemu lub przy współpracy z projektantem zostaje przeniesiona na teren działki, następnie wykonane zostaje korytowanie. Niespodzianki zaczynają się jednak, kiedy po wykonaniu korytowania zaczynamy się orientować jakim gruntem dysponujemy pod usuniętą warstwą humusu. Wersją bardzo pozytywną są grunty piaszczyste. Charakteryzują się doskonałą przepuszczalnością wody i dużą stabilnością, można więc na nich wykonywać kolejne warstwy podbudowy bez żadnych dodatkowych komplikacji i stosowania specjalnych powłok. Przekroje poszczególnyc h rodzajów kostki. Układ warstw na gruncie o bardzo dobrych parametrach nośnych i przepuszczalności wody. rys. Buszrem 1. Kostka brukowa 2. Podsypka piaskowa 3. Podbudowa 4. Grunt rodzimy page 2 / 21
Gliny, iły itp. Obok optimum jakim są piaski występują jednak również dwa ekstrema. Pierwszym są iły lub inne grunty plastyczne. Głównym niebezpieczeństwem w tym przypadku jest fakt, że zmieniają one objętość wraz z nasyceniem wodą, a także stosunkowo łatwo mieszają się z cząstkami warstw leżących wyżej. W tym wypadku należy więc użyć geowłókniny jako warstwy separacyjnej, czyli oddzielającej warstwy podbudowy od gruntu. Geowłóknina powinna więc zostać umieszczona bezpośrednio na dnie wykopu powstałego w wyniku korytowania. Jej funkcja będzie w tym wypadku dwojaka. Po pierwsze umożliwi właściwe zagęszczenie warstw podbudowy w trakcie jej konstruowania, po drugie natomiast zdecydowanie wydłuży jej żywotność. Rola separacyjna nie dotyczy jednak wyłącznie warstw konstrukcyjnych. Geowłóknina w roli separatora okaże się niezwykle istotna także na przykład w wypadku wykonywania ścieżek żwirowych. W tej sytuacji musi jednak być położona bezpośrednio pod żwirową nawierzchnią, oddzielając ją od podbudowy i zapobiegając jej mieszaniu i zanieczyszczaniu. Przekroje poszczególnyc h rodzajów kostki. Układ warstw na gruncie plastycznym, o złych parametrach nośnych. Po lewej stronie bez zastosowania geowłókniny, po prawej z geowłókniną jako warstwą stabilizacyjną. rys. Buszrem 5. Geowłóknina stabilizująca 8. Grunt rodzimy. page 3 / 21
page 4 / 21
Ekstremum drugim są grunty gliniaste, a więc nie przepuszczające wody. Odprowadzenie nadmiaru wilgoci z warstwy page 5 / 21
podbudowy wymaga w tym wypadku zastosowania na dnie wykopu piaskowej warstwy drenażowej. Jej zadaniem będzie page 6 / 21
przejęcie i rozprowadzenie wody. Aby jednak pełniła swoją funkcję prawidłowo i długo, wraz z wodą nie mogą do warstwy page 7 / 21
drenażowej dostawać się drobne cząsteczki, które mogłyby ją zamulić. W tym wypadku geowłóknina będzie więc pełnić page 8 / 21
rolę warstwy filtracyjnej - zatrzyma zanieczyszczenia ale nie utrudni przepływu wody. page 9 / 21
Przekroje poszczególnyc h rodzajów kostki. Układ warstw na gruncie nieprzepuszczającym wody. Po lewej stronie bez zastosowania geowłókniny, po prawej z geowłókniną o funkcji filtracyjnej. rys. Buszrem 5. Geowłóknina filtracyjna 6. Warstwa drenażowa. Po prawej funkcjonująca poprawnie, po lewej zamulona cząsteczkami niesionymi przez wodę, a więc o zmniejszonej przepuszczalności. 7. Grunt rodzimy page 10 / 21
page 11 / 21
Geowłóknina ma również wiele innych zastosowań, jak chociażby wzmacnianie skarp i nabrzeży czy osłona rur drenażowych. page 12 / 21
W niektórych przypadkach może także pełnić rolę warstwy stabilizującej. Jako jej główne przeznaczenie możemy jednak page 13 / 21
(zwłaszcza w wypadku domów jednorodzinnych i ich otoczenia) przyjąć dwie opisane wyżej role. page 14 / 21
Zobacz także: Zagospodarowanie powierzchni biologicznie czynnych Zapisy miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego regulują między innymi minimalny udział powierzchni biologicznie czynnej w zagospodarowaniu działki. Spełnienie tego wymagania przy zachowaniu koniecznego komfortu mieszkańców domu jest możliwe przy wykorzystaniu kostek i płyt ażurowych. Jak wykonać oczko wodne z folii? Wysypujemy piaskiem linię, która wyznaczać będzie obszar oczka. Będzie nam łatwiej, jeśli najpierw użyjemy kołków drewnianych i sznurka, a dopiero potem wyznaczoną linię posypiemy piaskiem. page 15 / 21
page 16 / 21
Podbudowa pod nawierzchnię z kostki brukowej Podbudowa jest to warstwa odpowiadająca za równomierne przeniesienie obciążeń z nawierzchni na grunt rodzimy. Pełni również rolę warstwy chroniącej przed działaniem ujemnych temperatur i stanowi podstawę prawidłowego ułożenia kostki. page 17 / 21
page 18 / 21
page 19 / 21
Brukowanie nawierzchni w ogrodzie krok po kroku Brukowanie nawierzchni to wbrew pozorom proces dość złożony i chociaż zajmują się nim najczęściej wyspecjalizowane ekipy, wszyscy inwestorzy zlecający wykonanie takich prac powinni mieć o nich minimalne pojęcie. page 20 / 21