Załącznik nr 6 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia.. 2019 r. (Dz. U. poz. ) PODSTAWY PROGRAMOWE KSZTAŁCENIA W ZAWODACH BRANŻY CHEMICZNEJ (CHM) Załącznik zawiera podstawy programowe kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego przyporządkowanych do branży chemicznej, określonych w klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego: 1) operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych; 2) operator urządzeń przemysłu chemicznego; 3) technik analityk; 4) technik ochrony środowiska; 5) technik technologii chemicznej.
OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO PRZETWÓRSTWA TWORZYW SZTUCZNYCH 814209 KWALIFIKACJA WYODRĘBNIONA W ZAWODZIE CHM.01. Obsługa maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych CELE KSZTAŁCENIA Absolwent szkoły prowadzącej kształcenie w zawodzie operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych powinien być przygotowany do wykonywania zadań zawodowych w zakresie kwalifikacji CHM.01. Obsługa maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych: 1) użytkowania maszyn, urządzeń i narzędzi stosowanych w procesie przetwórstwa tworzyw sztucznych; 2) wytwarzania wyrobów z tworzyw sztucznych. EFEKTY KSZTAŁCENIA Do wykonywania zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie niżej wymienionych efektów kształcenia CHM.01. Obsługa maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych CHM.01.1.Bezpieczeństwo i higiena pracy 1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią 1) wymienia akty normatywne określające wymagania w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy ujęte w programie nauczania 2) wyjaśnia znaczenie pojęcia: bezpieczeństwo pracy, higiena pracy, ochrona pracy, ergonomia 3) określa zakres i cel działań ochrony przeciwpożarowej 4) określa zakres i cel działań na rzecz ochrony środowiska w środowisku pracy 5) identyfikuje pojęcia związane z wypadkami przy pracy i chorobami zawodowymi 6) wymienia akty prawa obowiązujące w Polsce i Unii Europejskiej związane z ochroną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska 7) wymienia akty prawa wewnątrzzakładowe związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną 2) rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska w Polsce 3) określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa 2 środowiska i ergonomią 1) wymienia instytucje oraz służby sprawujące nadzór nad warunkami pracy i bezpiecznym użytkowaniem maszyn i urządzeń w Polsce 2) wymienia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb sprawujących nadzór nad warunkami pracy i bezpiecznym użytkowaniem maszyn i urządzeń w Polsce 3) wymienia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce 1) wymienia prawa i obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy
i higieny pracy 4) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka 5) identyfikuje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych 6) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisów prawa dotyczących ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska w zawodzie operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych 7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony 2) wymienia prawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy 3) wymienia środki prawne możliwe do zastosowania w sytuacji naruszenia przepisów w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy 4) wymienia konsekwencje nieprzestrzegania obowiązków przez pracownika i pracodawcę w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy 5) wskazuje rodzaje świadczeń z tytułu wypadku przy pracy 6) wskazuje prawa pracownika, który zachorował na chorobę zawodową 1) wymienia rodzaje czynników materialnych tworzących środowisko pracy 2) rozpoznaje rodzaje i stopnie zagrożenia spowodowane działaniem czynników środowiska pracy 3) rozróżnia źródła czynników szkodliwych w środowisku pracy 4) opisuje skutki oddziaływania czynników środowiska pracy na organizm człowieka 5) wymienia rodzaje chorób zawodowych mogących wystąpić w zawodzie operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych 6) opisuje objawy typowych chorób zawodowych występujących w zawodzie operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych 1) określa zagrożenia na stanowisku pracy przy wykonywaniu zadań zawodowych operatora maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych 2) określa sposoby przeciwdziałania zagrożeniom istniejącym na stanowiskach pracy operatora maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych 3) określa procedury w sytuacji zagrożeń 4) określa działania zapobiegające zagrożeniom istniejącym na zajmowanym stanowisku pracy operatora maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych 1) określa zasady i przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy i ochrony środowiska obowiązujące w zawodzie operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych 2) określa zasady zachowania się w przypadku pożaru 3) rozróżnia środki gaśnicze ze względu na zakres ich stosowania 4) obsługuje maszyny i urządzenia na stanowiskach pracy zgodnie z zasadami i przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska 1) określa zasady organizacji swojego stanowiska pracy 2) sprawdza czy stanowisko, przy którym 3
przeciwpożarowej i ochrony środowiska 8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych operatora maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych 9) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy podejmie pracę spełnia wymagania ergonomii, jest zgodne z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska 3) dokonuje niezbędnych zmian na stanowisku pracy, aby było ono zgodne z wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska 4) utrzymuje ład i porządek na stanowisku pracy 1) określa środki ochrony indywidualnej stosowane podczas wykonywania zadań zawodowych operatora maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych 2) określa środki ochrony zbiorowej stosowane podczas wykonywania zadań zawodowych operatora maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych 3) rozpoznaje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej stosowane na stanowisku pracy operatora maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych 4) stosuje środki ochrony indywidualnej na stanowisku pracy zgodnie z przeznaczeniem 5) określa informacje jakie niosą znaki bezpieczeństwa, ewakuacji i ochrony przeciwpożarowej 6) stosuje informacje znaków zakazu, nakazu, ostrzegawczych, ewakuacyjnych, ochrony przeciwpożarowej oraz sygnałów alarmowych 1) wymienia procedury udzielania pierwszej pomocy w sytuacji wypadku przy pracy 2) zabezpiecza miejsce wypadku 3) wykonuje czynności wchodzące w zakres pierwszej pomocy CHM.01.2. Podstawy budowy maszyn, obróbki metali i tworzyw sztucznych 1) wykonuje rysunki techniczne zachowując zasady ich sporządzania 2) posługuje się dokumentacją techniczną maszyn i urządzeń 4 1) stosuje normy dotyczące rysunku technicznego 2) sporządza szkice elementów konstrukcyjnych zgodnie z obowiązującymi normami i zasadami 3) wykonuje rzuty brył, przekroje i wymiarowanie zgodnie z obowiązującymi normami i zasadami; 4) sporządza szkice części maszyn 5) oblicza wymiary graniczne i tolerancje 6) określa kształt, wymiary, parametry powierzchni oraz rodzaj obróbki na podstawie szkiców i rysunków technicznych części 7) sporządza rysunki techniczne z wykorzystaniem technik komputerowych 8) drukuje rysunek 1) rozróżnia rodzaje dokumentacji technicznej dotyczącej użytkowania maszyn i urządzeń,
obsługi codziennej, konserwacji 2) odczytuje informacje zawarte w dokumentacji technicznej 3) omawia na podstawie dokumentacji technicznej sposób użytkowania maszyn i urządzeń 4) określa zastosowanie poszczególnych grup części maszyn i urządzeń w oparciu o dokumentację techniczną 5) wyjaśnia sposób działania maszyn i urządzeń posługując się dokumentacją techniczną 3) rozróżnia części i funkcje maszyn i urządzeń 1) rozpoznaje elementy maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych 2) opisuje funkcje elementów maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych 3) wymienia elementy maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych 4) określa zakres zastosowania elementów maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych 5) dobiera elementy maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych 6) rozróżnia części i mechanizmy maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych 7) opisuje budowę i działanie mechanizmów: dźwigniowych, krzywkowych, korbowych, jarzmowych i ruchu przerywanego 4) określa rodzaje połączeń i technologie ich wykonywania 1) klasyfikuje rodzaje połączeń 2) rozróżnia rodzaje połączeń rozłącznych 3) rozróżnia rodzaje połączeń nierozłącznych 4) dobiera narzędzia, urządzenia i materiały do wykonania połączeń rozłącznych 5) dobiera narzędzia, urządzenia i materiały do wykonania połączeń nierozłącznych 6) rozróżnia technologie stosowane do wykonywania połączeń rozłącznych 7) rozróżnia technologie stosowane do wykonywania połączeń nierozłącznych 5) określa zasady tolerancji i pasowań 1) wyjaśnia konieczność stosowania tolerancji i pasowań 2) wyjaśnia sposoby zapisu wymiarów tolerowanych w dokumentacji technicznej 3) stosuje symbole tolerancji kształtu i położenia 4) oblicza podstawowe parametry dotyczące tolerancji 5) określa rodzaj pasowania na podstawie obliczonych wartości luzów (wcisków) granicznych 6) dobiera rodzaj pasowania do współpracujących części 6) rozróżnia materiały konstrukcyjne 1) rozpoznaje materiały konstrukcyjne na podstawie oznaczeń 2) opisuje właściwości materiałów konstrukcyjnych: metali i ich stopów, 5
7) rozróżnia materiały eksploatacyjne pomocnicze stosowane w budowie maszyn tworzyw sztucznych, drewna, szkła, ceramiki, gumy i kompozyty 3) dobiera materiały konstrukcyjne do wymagań eksploatacyjnych i technologicznych 1) rozpoznaje materiały eksploatacyjne stosowane w budowie maszyn 2) rozpoznaje materiały pomocnicze stosowane w budowie maszyn 3) opisuje właściwości materiałów eksploatacyjnych stosowanych w budowie maszyn 4) opisuje właściwości materiałów pomocniczych stosowanych w budowie maszyn 5) dobiera materiały eksploatacyjne stosowane w budowie maszyn 6) dobiera materiały pomocnicze stosowane w budowie maszyn 8) dobiera sposoby transportu i składowania materiałów 1) rozpoznaje środki transportu wewnętrznego 2) dobiera środek transportu do określonych warunków linii technologicznych i montażowych 3) określa sposoby składowania surowców i podzespołów produkcyjnych oraz odpadów 4) rozróżnia sposoby składowania surowców i podzespołów produkcyjnych oraz odpadów 9) identyfikuje procesy powstawania korozji i metody zabezpieczania przed nią 10) określa techniki i metody wytwarzania części maszyn i urządzeń 6 1) wyjaśnia przyczyny powstawania ognisk korozji elementów maszyn i urządzeń 2) rozróżnia rodzaje i źródła korozji 3) rozpoznaje objawy korozji 4) określa sposoby ochrony przed korozją elementów maszyn i urządzeń 5) dobiera metody zabezpieczenia przed korozją 6) wykonuje zabezpieczenie antykorozyjne części maszyn i urządzeń 1) rozróżnia techniki oraz metody spajania materiałów 2) rozróżnia techniki oraz metody odlewania 3) rozróżnia techniki oraz metody obróbki plastycznej 4) rozróżnia techniki oraz metody obróbki cieplnej 5) rozróżnia techniki oraz metody obróbki cieplnochemicznej 6) rozróżnia rodzaje obróbki ręcznej 7) rozróżnia rodzaje obróbki maszynowej 8) opisuje własności materiałów po spajaniu 9) opisuje własności materiałów po odlewaniu 10) opisuje własności materiałów po obróbce plastycznej 11) opisuje własności materiałów po obróbce cieplnej 12) opisuje własności materiałów po obróbce cieplno-chemicznej 13) opisuje własności materiałów po obróbce ręcznej
14) opisuje własności materiałów po obróbce maszynowej 15) opisuje techniki wytwarzania obróbki skrawaniem 11) wykonuje pomiary warsztatowe: 1) opisuje metody pomiarów warsztatowych 2) rozróżnia błędy pomiarowe 3) dobiera metodę pomiarową w zależności od rodzaju i wielkości mierzonego przedmiotu 4) dobiera przyrządy i narzędzia do wykonywania pomiarów warsztatowych 5) przeprowadza pomiary warsztatowe wybranych części maszyn 6) porównuje wyniki pomiarów warsztatowych z wzorcem lub danymi w dokumentacji technicznej 7) określa zasady użytkowania i przechowywania narzędzi i przyrządów pomiarowych 8) zabezpiecza przyrządy pomiarowe 12) rozróżnia metody kontroli jakości wykonanych prac: 1) dobiera metodę kontroli jakości wykonanych prac 2) sprawdza jakość wykonanych prac 3) identyfikuje błędy wykonanych prac 13) rozpoznaje właściwe normy i procedury oceny zgodności podczas realizacji zadań zawodowych CHM.01.3. Podstawy przetwórstwa tworzyw sztucznych 1) rozróżnia rodzaje obróbki cieplnej i cieplnochemicznej: 2) rozróżnia technologie kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych: 3) dobiera narzędzia do obróbki ręcznej, mechanicznej, spajania i plastycznego kształtowania i tworzyw sztucznych: 4) wykonuje operacje obróbki ręcznej, mechanicznej, spajania i plastycznego kształtowania i tworzyw sztucznych: 7 1) wymienia cele normalizacji krajowej 2) podaje definicje i cechy normy 3) rozróżnia oznaczenie normy międzynarodowej, europejskiej i krajowej 4) korzysta ze źródeł informacji dotyczących norm i procedur oceny zgodności 1) klasyfikuje rodzaje obróbki cieplnej 2) klasyfikuje rodzaje obróbki cieplno-chemicznej 1) klasyfikuje technologie kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych 2) dobiera technologie kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych 1) rozróżnia narzędzia do obróbki ręcznej metali i tworzyw sztucznych 2) rozróżnia narzędzia do obróbki mechanicznej tworzyw sztucznych 3) rozróżnia narzędzia do spajania tworzyw sztucznych 4) rozróżnia narzędzia do plastycznego kształtowania tworzyw sztucznych 5) dobiera narzędzia do obróbki ręcznej tworzyw sztucznych 6) dobiera narzędzia do obróbki mechanicznej tworzyw sztucznych 7) dobiera narzędzia do spajania tworzyw sztucznych 8) dobiera narzędzia do plastycznego kształtowania tworzyw sztucznych 1) rozróżnia operacje obróbki ręcznej tworzyw sztucznych 2) rozróżnia operacje obróbki mechanicznej tworzyw sztucznych
5) stosuje programy do komputerowego wspomagania projektowania i tworzenia dokumentacji: 3) rozróżnia operacje spajania tworzyw sztucznych 4) rozróżnia operacje plastycznego kształtowania tworzyw sztucznych 5) wykonuje prace z zakresu obróbki ręcznej tworzyw sztucznych 6) wykonuje prace z zakresu obróbki mechanicznej tworzyw sztucznych 7) wykonuje prace z zakresu spajania tworzyw sztucznych 8) wykonuje prace z zakresu plastycznego kształtowania tworzyw sztucznych 1) rozróżnia programy komputerowe do wykonywania zadań 2) sporządza raporty z wykonanych zadań, wykorzystując programy komputerowe 3) sporządza rysunki techniczne wykorzystując programy komputerowe CHM.01.4. Użytkowanie maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych 1) rozróżnia maszyny i urządzenia do przetwórstwa tworzyw sztucznych i ich zastosowanie 2) posługuje się narzędziami i oprzyrządowaniem maszyn do wytwarzania wyrobów z tworzyw sztucznych: 3) posługuje się schematami układów mechanicznych, elektrycznych, hydraulicznych 8 1) rozpoznaje maszyny do przetwórstwa tworzyw sztucznych 2) klasyfikuje maszyny do przetwórstwa tworzyw sztucznych 3) rozpoznaje urządzenia do przetwórstwa tworzyw sztucznych 4) klasyfikuje urządzenia do przetwórstwa tworzyw sztucznych 5) wymienia cechy maszyn do przetwórstwa tworzyw sztucznych 6) wymienia cechy urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych 7) opisuje budowę, sposób działania i zastosowanie maszyn do przetwórstwa tworzyw sztucznych 8) opisuje budowę, sposób działania i zastosowanie urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych 1) rozpoznaje narzędzia stosowane do wytwarzania wyrobów z tworzyw sztucznych 2) rozpoznaje oprzyrządowanie maszyn stosowane do wytwarzania wyrobów z tworzyw sztucznych 3) dobiera narzędzia stosowane do wytwarzania wyrobów z tworzyw sztucznych 4) dobiera oprzyrządowanie maszyn stosowane do wytwarzania wyrobów z tworzyw sztucznych 5) stosuje zasady użytkowania narzędzi stosowanych do wytwarzania wyrobów z tworzyw sztucznych 6) stosuje zasady użytkowania oprzyrządowania maszyn stosowanych do wytwarzania wyrobów z tworzyw sztucznych 1) rozpoznaje oznaczenia elementów układów mechanicznych, elektrycznych,
i pneumatycznych 4) ocenia stan techniczny maszyn, urządzeń i narzędzi do przetwórstwa tworzyw sztucznych: 5) dokonuje montażu oprzyrządowania maszyn i urządzeń wykorzystywanych w procesach przetwórstwa tworzyw sztucznych: 6) przygotowuje maszyny i urządzenia do produkcji wyrobów z tworzyw sztucznych: hydraulicznych i pneumatycznych na schematach 2) wyjaśnia zasadę działania układów mechanicznych, elektrycznych, hydraulicznych i pneumatycznych na podstawie schematów 3) odczytuje parametry pracy układów mechanicznych, elektrycznych, hydraulicznych i pneumatycznych ze schematów 1) rozróżnia parametry techniczne maszyn, urządzeń i narzędzi do przetwórstwa tworzyw sztucznych 2) rozróżnia metody oceny stanu technicznego maszyn, urządzeń i narzędzi do przetwórstwa tworzyw sztucznych 3) wykonuje pomiary parametrów technicznych maszyn, urządzeń i narzędzi stosowanych w procesach przetwórstwa tworzyw sztucznych 4) weryfikuje na podstawie parametrów technicznych lub dokumentacji technicznej stan techniczny maszyn, urządzeń i narzędzi stosowanych w procesach przetwórstwa tworzyw sztucznych 5) określa sposoby lokalizacji usterek maszyn, urządzeń i narzędzi do przetwórstwa tworzyw sztucznych 6) lokalizuje usterki maszyn, urządzeń i narzędzi do przetwórstwa tworzyw sztucznych 7) Sporządza raporty kontrolno-pomiarowe, oceny stanu technicznego maszyn i urządzeń stosowanych w przetwórstwie tworzyw sztucznych 1) dobiera na podstawie dokumentacji technicznej oprzyrządowanie maszyn stosowanych w procesach przetwórstwa tworzyw sztucznych 2) dobiera na podstawie dokumentacji technicznej oprzyrządowanie urządzeń stosowanych w procesach przetwórstwa tworzyw sztucznych 3) wykonuje na podstawie dokumentacji technicznej prace montażowe oprzyrządowania maszyn wykorzystywanych w procesach przetwórstwa tworzyw sztucznych 4) wykonuje na podstawie dokumentacji technicznej prace montażowe oprzyrządowania urządzeń wykorzystywanych w procesach przetwórstwa tworzyw sztucznych 1) określa sposób przygotowania maszyn i urządzeń do produkcji wyrobów z tworzyw sztucznych 2) przygotowuje narzędzia, przyrządy, urządzenia do produkcji wyrobów 9
7) dokonuje przeglądów, konserwacji i napraw maszyn oraz urządzeń stosowanych do przetwórstwa tworzyw sztucznych z tworzyw sztucznych 3) sprawdza kompletność maszyn lub urządzeń służących do produkcji wyrobów z tworzyw sztucznych 4) określa parametry pracy maszyn lub urządzeń do produkcji wyrobów z tworzyw sztucznych na podstawie dokumentacji technicznej 5) dokumentuje przygotowanie maszyn lub urządzeń do produkcji wyrobów z tworzyw sztucznych 1) omawia metody przeglądów technicznych, konserwacji i napraw maszyn oraz urządzeń stosowanych do przetwórstwa tworzyw sztucznych 2) dobiera rodzaje przeglądów technicznych, konserwacji i napraw maszyn oraz urządzeń stosowanych do przetwórstwa tworzyw sztucznych 3) planuje prace dotyczące przeglądów technicznych, konserwacji i napraw maszyn oraz urządzeń stosowanych do przetwórstwa tworzyw sztucznych 4) przeprowadza przeglądy techniczne, konserwacje i naprawy maszyn oraz urządzeń stosowanych do przetwórstwa tworzyw sztucznych CHM.01.5. Wytwarzanie wyrobów z tworzyw sztucznych 1) określa właściwości tworzyw sztucznych: 1) klasyfikuje tworzywa sztuczne 2) klasyfikuje właściwości tworzyw sztucznych 3) rozróżnia właściwości użytkowe tworzyw sztucznych 4) rozróżnia właściwości technologiczne tworzyw sztucznych 2) określa dodatki stosowane w procesach przetwórstwa tworzyw sztucznych i ich wpływ na właściwości wyrobów: 3) rozróżnia metody wytwarzania wyrobów z tworzyw sztucznych: 4) przygotowuje surowce, dodatki i środki pomocnicze do produkcji wyrobów z tworzyw sztucznych: 10 1) rozróżnia dodatki stosowane w procesach przetwórstwa tworzyw sztucznych 2) klasyfikuje dodatki stosowane w procesach przetwórstwa tworzyw sztucznych 3) wyjaśnia wpływ dodatków stosowanych w procesach przetwórstwa tworzyw sztucznych na właściwości mechaniczne wyrobów 4) wyjaśnia wpływ dodatków stosowanych w procesach przetwórstwa tworzyw sztucznych na właściwości organoleptyczne wyrobów 1) klasyfikuje metody wytwarzania wyrobów z tworzyw sztucznych 2) opisuje metody wytwarzania wyrobów z tworzyw sztucznych 1) rozróżnia surowce do produkcji wyrobów z tworzyw sztucznych 2) rozróżnia dodatki do produkcji wyrobów z tworzyw sztucznych
5) rozróżnia parametry procesów przetwórstwa tworzyw sztucznych na podstawie dokumentacji technologicznej: 6) obsługuje maszyny i urządzenia stosowane w procesach wytwarzania wyrobów z tworzyw sztucznych: 7) kontroluje zakłócenia w procesach produkcji wyrobów z tworzyw sztucznych: 8) posługuje się przyrządami kontrolno-pomiarowymi podczas produkcji wyrobów z tworzyw sztucznych: 3) rozróżnia środki pomocnicze do produkcji wyrobów z tworzyw sztucznych 4) dobiera surowce do produkcji wyrobów z tworzyw sztucznych 5) dobiera dodatki do produkcji wyrobów z tworzyw sztucznych 6) dobiera środki pomocnicze do produkcji wyrobów z tworzyw sztucznych 7) dokonuje obliczeń ilość dodatków w proporcji do ilości przetwarzanego tworzywa sztucznego 8) wykonuje prace z zakresu obróbki wstępnej wyrobów z tworzyw sztucznych 1) określa parametry technologiczne procesów przetwórstwa tworzyw sztucznych 2) odczytuje z dokumentacji technologicznej parametry procesów przetwórstwa tworzyw sztucznych 3) dobiera parametry technologiczne procesów przetwórstwa tworzyw sztucznych na podstawie dokumentacji technologicznej 1) wyjaśnia zasady eksploatacji maszyn i urządzeń stosowanych w procesach wytwarzania wyrobów z tworzyw sztucznych 2) opisuje działanie maszyn i urządzeń stosowanych w poszczególnych procesach wytwarzania wyrobów z tworzyw sztucznych 3) planuje czynności przed uruchomieniem, w trakcie obsługi i po zatrzymaniu maszyn i urządzeń stosowanych w poszczególnych procesach wytwarzania wyrobów z tworzyw sztucznych 4) przeprowadza procesy wytwarzania wykorzystując maszyny i urządzenia do przetwórstwa tworzyw sztucznych 1) rozróżnia zakłócenia w procesach produkcji wyrobów z tworzyw sztucznych oraz usuwa ich przyczyny 2) usuwa przyczyny zakłóceń powstałych w procesie produkcji wyrobów z tworzyw sztucznych 1) rozróżnia narzędzia i przyrządy kontrolnopomiarowe do produkcji wyrobów z tworzyw sztucznych 2) dobiera narzędzia i przyrządy kontrolnopomiarowe do produkcji wyrobów z tworzyw sztucznych 3) wykonuje kontrolę międzyoperacyjną 4) odczytuje wskazania przyrządów kontolnopomiarowych podczas procesu wytwarzania wyrobów z tworzyw sztucznych 5) interpretuje wskazania przyrządów 11
kontrolno-pomiarowych parametrów technologicznych podczas produkcji wyrobów z tworzyw sztucznych 9) ocenia jakość wyrobów z tworzyw sztucznych: 1) rozróżnia rodzaje wad wyrobów z tworzyw sztucznych 2) określa przyczyny powstawania wad w wyrobach z tworzyw sztucznych 3) klasyfikuje wyroby z tworzyw sztucznych pod względem występujących wad 4) posługuje się przyrządami, normami i instrukcjami do oceny jakościowej półproduktów i wyrobów z tworzyw sztucznych 5) określa jakość wykonywanych prac z zakresu produkcji wyrobów z tworzyw sztucznych na podstawie karty technologicznej 6) rejestruje wyniki kontroli jakości 10) wykonuje czynności związane z obróbką wykańczającą, znakowaniem oraz pakowaniem wyrobów z tworzyw sztucznych 11) dokumentuje przebieg i parametry procesów wytwarzania wyrobów z tworzyw sztucznych: 12) segreguje odpady technologiczne i produkcyjne CHM.01.6. Język obcy zawodowy 1) posługuje się podstawowym zasobem środków językowych w języku obcym nowożytnym (ze szczególnym uwzględnieniem środków 12 1) rozróżnia metody obróbki wykańczającej wyrobów z tworzyw sztucznych 2) przeprowadza obróbkę wykańczającą wyrobów z tworzyw sztucznych 3) znakuje wyroby z tworzyw sztucznych 4) określa zasady przechowywania wyrobów z tworzyw sztucznych 5) pakuje wyroby z tworzyw sztucznych 1) rozróżnia dokumentację procesów wytwarzania wyrobów z tworzyw sztucznych 2) określa metody dokumentowania przebiegu procesu produkcji wyrobów z tworzyw sztucznych 3) dobiera metody dokumentowania przebiegu procesu produkcji wyrobów z tworzyw sztucznych 4) wypełnia dokumentację procesów wytwarzania wyrobów z tworzyw sztucznych 5) stosuje systemy komputerowe wspomagające czynności dokumentowania procesów wytwarzania wyrobów z tworzyw sztucznych 1) klasyfikuje odpady technologiczne i produkcyjne 2) wymienia sposoby przechowywania odpadów technologicznych i produkcyjnych 3) rozpoznaje tworzywa sztuczne ze względu na możliwość ich recyklingu 4) oznakowuje odpady technologiczne i produkcyjne 5) przygotowuje odpady do utylizacji 6) przygotowuje odpady do recyklingu 7) ewidencjonuje odpady do recyklingu i utylizacji 1) rozpoznaje oraz stosuje środki językowe umożliwiające realizację czynności zawodowych w zakresie:
leksykalnych), umożliwiającym realizację czynności zawodowych w zakresie tematów związanych: a) ze stanowiskiem pracy i jego wyposażeniem b) z głównymi technologiami stosowanymi w danym zawodzie c) z dokumentacją związaną z danym zawodem d) z usługami świadczonymi w danym zawodzie 2) rozumie proste wypowiedzi ustne artykułowane wyraźnie, w standardowej odmianie języka obcego nowożytnego, a także proste wypowiedzi pisemne w języku obcym nowożytnym, w zakresie umożliwiającym realizację zadań zawodowych: a) rozumie proste wypowiedzi ustne dotyczące czynności zawodowych (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, instrukcje/filmy instruktażowe, prezentacje), artykułowane wyraźnie, w standardowej odmianie języka b) rozumie proste wypowiedzi pisemne dotyczące czynności zawodowych (np. napisy, broszury, instrukcje obsługi, przewodniki, dokumentację zawodową) 3) samodzielnie tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi ustne i pisemne w języku obcym nowożytnym, w zakresie umożliwiającym realizację zadań zawodowych: a) tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi ustne dotyczące czynności zawodowych (np. polecenie, komunikat, instrukcję) b) tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne dotyczące czynności zawodowych (np. komunikat, e-mail, instrukcję, wiadomość, CV, list motywacyjny, dokument związany z wykonywanym zawodem wg wzoru) 4) uczestniczy w rozmowie w typowych sytuacjach związanych z realizacją zadań zawodowych reaguje w języku obcym nowożytnym w sposób zrozumiały, adekwatnie do sytuacji komunikacyjnej, ustnie lub w formie prostego tekstu: a) reaguje ustnie (np. podczas rozmowy z innym pracownikiem, klientem, kontrahentem, w tym rozmowy telefonicznej) w typowych sytuacjach związanych z wykonywaniem czynności zawodowych b) reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, formularz, e-mail, dokument związany z wykonywanym zawodem) w typowych sytuacjach związanych z wykonywaniem czynności zawodowych 5) zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w języku obcym nowożytnym, w zakresie umożliwiającym realizację zadań zawodowych: a) przetwarza tekst ustnie lub pisemnie w typowych sytuacjach związanych z wykonywaniem czynności zawodowych a) czynności wykonywanych na stanowisku pracy, w tym związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa i higieny pracy b) narzędzi, maszyn, urządzeń i materiałów koniecznych do realizacji czynności zawodowych c) procesów i procedur związanych z realizacją zadań zawodowych d) formularzy, specyfikacji oraz innych dokumentów związanych z wykonywaniem zadań zawodowych e) świadczonych usług, w tym obsługi klienta 1) określa główną myśl wypowiedzi/tekstu lub fragmentu wypowiedzi/tekstu 2) znajduje w wypowiedzi/tekście określone informacje 3) rozpoznaje związki między poszczególnymi częściami tekstu 4) układa informacje w określonym porządku 1) opisuje przedmioty, działania i zjawiska związane z czynnościami zawodowymi 2) przedstawia sposób postępowania w różnych sytuacjach zawodowych (np. udziela instrukcji, wskazówek, określa zasady) 3) wyraża i uzasadnia swoje stanowisko 4) stosuje zasady konstruowania tekstów o różnym charakterze 5) stosuje formalny lub nieformalny styl wypowiedzi adekwatnie do sytuacji 1) rozpoczyna, prowadzi i kończy rozmowę 2) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia 3) wyraża swoje opinie i uzasadnia je, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza z opiniami innych osób 4) prowadzi proste negocjacje związane z czynnościami zawodowymi 5) stosuje zwroty i formy grzecznościowe 6) dostosowuje styl wypowiedzi do sytuacji 1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, symbolach, piktogramach, schematach) oraz audiowizualnych (np. filmach instruktażowych) 13
6) wykorzystuje strategie służące doskonaleniu własnych umiejętności językowych oraz podnoszące świadomość językową: a) wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad nauką języka b) współdziała w grupie c) korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym d) stosuje strategie komunikacyjne i kompensacyjne 2) przekazuje w języku polskim informacje sformułowane w języku obcym nowożytnym 3) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje sformułowane w języku polskim lub tym języku obcym nowożytnym 4) przedstawia publicznie w języku obcym nowożytnym wcześniej opracowany materiał, np. prezentację 1) korzysta ze słownika dwujęzycznego i jednojęzycznego 2) współdziała z innymi osobami, realizując zadania językowe 3) korzysta z tekstów w języku obcym, również za pomocą technologii informacyjnokomunikacyjnych 4) identyfikuje słowa klucze, internacjonalizmy 5) wykorzystuje kontekst (tam gdzie to możliwe), aby w przybliżeniu określić znaczenie słowa 6) upraszcza (jeżeli to konieczne) wypowiedź, zastępuje nieznane słowa innymi, wykorzystuje opis, środki niewerbalne CHM.01.7. Kompetencje personalne i społeczne 1) przestrzega zasad kultury i etyki 1) wymienia uniwersalne zasady etyki 2) wyjaśnia, czym jest zasada (norma, reguła) moralna 3) podaje przykłady zasad (norm, reguł) moralnych 4) wyjaśnia na czym polega zachowanie etyczne w zawodzie operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych 5) wskazuje przykłady zachowań etycznych w zawodzie operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych 6) okazuje szacunek innym osobom oraz szacunek dla ich pracy 7) stosuje zasady etykiety w komunikacji z przełożonym i ze współpracownikami w codziennych kontaktach 8) przestrzega reguł i procedur obowiązujących w środowisku pracy 9) stosuje zasady kultury osobistej i ogólnie przyjęte normy zachowania 10) przestrzega tajemnicy zawodowej 2) planuje wykonanie zadania 1) omawia czynności w ramach czasu pracy 2) szacuje czas i budżet zadania 3) określa czas realizacji zadań 4) planuje pracę zespołu 5) realizuje działania w wyznaczonym czasie 6) monitoruje realizację zaplanowanych działań 7) dokonuje modyfikacji zaplanowanych działań 8) dokonuje samooceny 3) wykazuje się kreatywnością i otwartością na zmiany 14 1) podaje przykłady wpływu zmiany na różne sytuacje życia społecznego i gospodarczego 2) wyjaśnia znaczenie zmiany w życiu człowieka
3) reaguje elastycznie na nieprzewidywalne sytuacje 4) proponuje sposoby rozwiązywania problemów związanych z wykonywaniem zadań zawodowych 5) stosuje różne źródła informacji 6) samodzielnie planuje, realizuje i demonstruje proste działania 4) stosuje techniki radzenia sobie ze stresem 1) wymienia przyczyny sytuacji stresowych w pracy zawodowej 2) wymienia techniki radzenia sobie ze stresem 3) przedstawia różne formy zachowań asertywnych, jako sposobów radzenia sobie ze stresem 4) opisuje sytuacje wywołujące stres 5) wskazuje na wybranym przykładzie z wykonywania swoich zadań zawodowych na pozytywne sposoby radzenia sobie z emocjami i stresem 5) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe 1) podaje umiejętności i kompetencje niezbędne w swoim środowisku pracy w zawodzie operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych 2) wskazuje przykłady podkreślające wartość wiedzy dla osiągnięcia sukcesu zawodowego i postępu cywilizacyjnego 3) analizuje własne kompetencje 4) wyznacza sobie cele rozwojowe 5) planuje własny rozwój zawodowy 6) omawia możliwą dalszą ścieżkę rozwoju i awansu zawodowego 6) stosuje zasady komunikacji interpersonalnej 1) wymienia bariery komunikacyjne 2) nazywa rodzaje komunikatów zastosowane w zaobserwowanych sytuacjach 3) stosuje różne rodzaje komunikatów 4) podaje zasady poprawnej komunikacji 5) określa ogólne zasady komunikacji interpersonalnej 6) interpretuje mowę ciała w komunikacji 7) stosuje aktywne metody słuchania 7) stosuje metody i techniki rozwiązywania problemów 1) opisuje techniki twórczego rozwiązywania problemu 2) przedstawia alternatywne rozwiązania problemu, aby osiągnąć założone cele 3) opisuje sposób wykonania czynności w celu uniknięcia wystąpienia niepożądanych zdarzeń 4) modyfikuje sposób wykonywania czynności uwzględniając stanowisko wypracowane wspólnie z innymi członkami zespołu 5) rozwiązuje problemy różnymi technikami i metodami 8) współpracuje w zespole 1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań 2) dzieli się zadaniami 3) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań 4) angażuje się w realizację przypisanych zadań 5) wspiera członków zespołu w realizacji zadań 15
6) wykorzystuje opinie i pomysły innych członków zespołu w celu usprawnienia pracy zespołu 7) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań 8) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań 9) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy 10)komunikuje się ze współpracownikami WARUNKI REALIZACJI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO PRZETWÓRSTWA TWORZYW SZTUCZNYCH Szkoła prowadząca kształcenie w zawodzie zapewnia pomieszczenia dydaktyczne z wyposażeniem odpowiadającym technologii i technice stosowanej w zawodzie, aby zapewnić uzyskanie wszystkich efektów kształcenia wymienionych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego oraz umożliwić przygotowanie absolwenta do realizowania zadań zawodowych. Wyposażenie szkoły niezbędne do realizacji kształcenia w kwalifikacji CHM.01. Obsługa maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych: Pracownia techniczna wyposażona w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do sieci internet, z urządzeniem wielofunkcyjnym, projektorem multimedialnym oraz wizualizerem, oprogramowanie typu CAD; stanowiska komputerowe dla uczniów (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, program do wykonywania rysunku technicznego; środki dydaktyczne do kształtowania wyobraźni przestrzennej, normy dotyczące zasad wykonywania rysunku technicznego maszynowego; części maszyn i urządzeń oraz narzędzia stosowane w przetwórstwie tworzyw sztucznych, elementy układów hydraulicznych i pneumatycznych, urządzeń oraz narzędzi do przetwórstwa tworzyw sztucznych, przyrządy i urządzenia kontrolno-pomiarowe stosowane w przetwórstwie tworzyw sztucznych, modele i przekroje części maszyn, schematy maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych; rysunki części maszyn, katalogi części maszyn, przykładowa dokumentacja konstrukcyjna narzędzi (formy wtryskowej, formy rozdmuchowej, głowicy wytłaczarskiej, kalibratora); instrukcje obsługi maszyn i urządzeń, katalogi form i narzędzi kształtujących oraz katalogi znormalizowanych elementów maszyn i urządzeń stosowanych w przetwórstwie tworzyw sztucznych; zestaw przepisów prawa dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska. Pracownia technologiczna wyposażona w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do sieci internet, z urządzeniem wielofunkcyjnym, projektorem multimedialnym oraz wizualizerem, oprogramowanie typu CAD; formy do wtryskiwania, prasowania oraz termoformowania, przyrządy do kontroli przebiegu procesów technologicznych, wzorniki i płytki wzorcowe barw, przyrządy do badania barwy i połysku wyrobów z tworzyw sztucznych, modele form do wtryskiwania, prasowania, termoformowania oraz laminowania, modele różnych typów głowic wytłaczarskich. próbki tworzyw sztucznych i materiałów pomocniczych, przykłady wadliwych wyrobów z tworzyw sztucznych. Warsztaty szkolne wyposażone w: stanowisko przygotowania do obróbki wyposażone w palnik, pojemnik z wodą, dygestorium, pęsetę. tabele właściwości tworzyw sztucznych, tabele identyfikacyjne, próbki tworzyw sztucznych, próbki wyrobów z tworzyw sztucznych, suszarkę do tworzyw sztucznych, mieszalnik, młynek do tworzyw sztucznych, wagę elektroniczną, pojemniki na surowce, różne rodzaje tworzyw sztucznych, dodatki do tworzyw sztucznych (barwniki, środki modyfikujące do tworzyw sztucznych), instrukcje obsługi maszyn i urządzeń; stanowisko do wtryskiwania, wytłaczania i kalandrowania wyposażone we wtryskarkę, formę wtryskową, mieszalnik, termostat, mikrochłodziarkę, termoregulator do form z dyszami gorąco-kanałowymi, zestaw narzędzi do montażu i demontażu form, wagę elektroniczną, suwmiarkę, mikromierz, czujnik zegarowy, 16
wzorce kolorów, sprawdziany, stół warsztatowy, wytłaczarkę, głowicę wytłaczarską, wannę chłodzącą, kalibrator, odciąg, nawijak, granulator, wzorce kolorów; stanowisko do obróbki ręcznej wyposażone w: zgrzewarkę oporową,, spawarka, zestaw narzędzi do przygotowania łączonych powierzchni (pilniki, materiały ścierne), zestaw ścisków, wagę elektroniczną, suwmiarkę, różne rodzaje próbek z tworzyw sztucznych (folie, płyty, profile), pręty do spawania tworzyw sztucznych, kleje do tworzyw sztucznych, środki chemiczne do przygotowania łączonych powierzchni, stół warsztatowy z imadłem, zestaw narzędzi do obróbki ręcznej, termoformierkę, formę do termoformowania, suwmiarkę, mikromierz, czujnik zegarowy ze statywem, folię i płyty do termoformowania z różnych tworzyw sztucznych, wyroby i półwyroby z tworzyw sztucznych do obróbki ręcznej. Każda pracownia powinna być zasilana napięciem 230/400 V prądu przemiennego, zabezpieczona ochroną przeciwporażeniową, wyposażona w wyłączniki awaryjne i wyłącznik awaryjny centralny, pojemniki do selektywnej zbiórki odpadów. MINIMALNA LICZBA GODZIN KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO W KWALIFIKACJI WYODRĘBNIONEJ W ZAWODZIE CHM.01. Obsługa maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych Nazwa jednostki efektów kształcenia Liczba godzin CHM.01.1. Bezpieczeństwo i higiena pracy 32 CHM.01.2. Podstawy budowy maszyn, obróbki metali i tworzyw sztucznych 320 CHM.01.3. Podstawy przetwórstwa tworzyw sztucznych 192 CHM.01.4. Użytkowanie maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych 320 CHM.01.5. Wytwarzanie wyrobów z tworzyw sztucznych 320 CHM.01.6. Język obcy zawodowy 32 CHM.01.7. Kompetencje personalne i społeczne 32 Razem 1248 17
OPERATOR URZĄDZEŃ PRZEMYSŁU CHEMICZNEGO 813134 KWALIFIKACJA WYODRĘBNIONA W ZAWODZIE CHM.02. Eksploatacja maszyn i urządzeń przemysłu chemicznego CELE KSZTAŁCENIA Absolwent szkoły prowadzącej kształcenie w zawodzie operator urządzeń przemysłu chemicznego powinien być przygotowany do wykonywania zadań zawodowych w zakresie kwalifikacji CHM.02. Eksploatacja maszyn i urządzeń przemysłu chemicznego: 1) wytwarzania półproduktów i produktów chemicznych; 2) użytkowania maszyn i urządzeń przemysłu chemicznego; 3) kontrolowania przebiegu procesów technologicznych przemysłu chemicznego. EFEKTY KSZTAŁCENIA Do wykonywania zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie niżej wymienionych efektów kształcenia CHM.02. Eksploatacja maszyn i urządzeń przemysłu chemicznego CHM.02.1. Bezpieczeństwo i higiena pracy 1) charakteryzuje pojęcia i zasady dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i ergonomii 2) rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce 1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią 2) wyjaśnia znaczenie pojęć: bezpieczeństwo pracy, higiena pracy, ochrona pracy, ergonomia 3) rozpoznaje symbole związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska 4) określa fizjologiczne uwarunkowania wydajności pracy obciążenia pracą, optymalny czas pracy, przerwy wypoczynkowe 5) określa zasady ergonomicznego kształtowania warunków pracy i stanowisk roboczych w przemyśle chemicznym 1) wymienia instytucje oraz służby sprawujące nadzór nad warunkami pracy i bezpiecznym użytkowaniem maszyn i urządzeń w Polsce 2) wymienia instytucje oraz służby działające w zakresie ochrony środowiska w Polsce 3) identyfikuje zadania instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce 4) wskazuje przykłady uprawnień instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce 3) określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa 1) wymienia prawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy i higieny pracy 2) wymienia obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy 3) wskazuje konsekwencje nieprzestrzegania obowiązków przez pracownika i pracodawcę w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy 4) wskazuje prawa i obowiązki pracownika, który uległ wypadkowi przy pracy 5) określa zakres odpowiedzialności pracodawcy z tytułu naruszenia przepisów prawa pracy 6) określa zakres odpowiedzialności pracownika z tytułu naruszenia przepisów prawa prac 4) określa zagrożenia związane z występowaniem 1) identyfikuje niebezpieczne, szkodliwe
szkodliwych czynników w środowisku pracy 5) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska 6) stosuje zasady udzielania pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach CHM.02.2. Podstawy stosowania metod pomiarowych 1) klasyfikuje metody pomiarowe stosowane w badaniach laboratoryjnych i pomiarach przemysłowych i uciążliwe czynniki środowiska pracy występujące w przemyśle chemicznym 2) identyfikuje podstawowe rodzaje zanieczyszczeń środowiska naturalnego pochodzące z prowadzonego procesu produkcyjnego 3) rozpoznaje źródła niebezpiecznych, szkodliwych i uciążliwych czynników występujących w przemyśle chemicznym 4) opisuje skutki oddziaływania szkodliwych czynników w środowisku pracy w przemyśle chemicznym 5) określa sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia w środowisku pracy w przemyśle chemicznym 6) rozróżnia objawy typowych chorób zawodowych mogących wystąpić w konsekwencji oddziaływania czynników szkodliwych na stanowiskach pracy w branży chemicznej 7) określa przyczyny powstawania chorób zawodowych, wypadków, awarii w pracy związanych z wykonywaniem prac w przemyśle chemicznym 8) określa zagrożenia dla mienia, zdrowia i życia człowieka podczas wykonywania prac z zakresu użytkowania urządzeń przemysłu chemicznego 1) określa zasady organizacji stanowisk pracy związanych z użytkowaniem maszyn i urządzeń przemysłu chemicznego zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska 2) stosuje wymagania ergonomii, bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas organizowania stanowisk pracy związanych z użytkowaniem maszyn i urządzeń przemysłu chemicznego 1) określa zasady postępowania na miejscu wypadku przy pracy 2) stosuje zasady postępowania na miejscu wypadku przy pracy 3) określa zasady udzielania pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia 4) stosuje zasady udzielania pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia w wypadkach przy pracy w przemyśle chemicznym 5) ocenia stan poszkodowanego 6) wymienia czynności ratujące życie 7) określa kolejność działań i zakres czynności koniecznych do wezwania służb odpowiedzialnych za bezpieczeństwo 1) wymienia metody pomiarowe stosowane w badaniach laboratoryjnych 2) wymienia metody pomiarowe stosowane w procesach przemysłowych 3) wskazuje zakres stosowania metod pomiarowych w badaniach laboratoryjnych 19
4) wskazuje zakres stosowania metod pomiarowych w procesach przemysłowych 2) przestrzega zasad wdrażania i funkcjonowania systemów akredytacji urządzeń technicznych i 1) rozróżnia systemy akredytacji urządzeń technicznych i certyfikacji systemów zarządzania certyfikacji systemów zarządzania 2) określa wymagania dotyczące akredytacji urządzeń technicznych 3) rozróżnia etapy procesów certyfikacji 4) wskazuje korzyści wynikające z certyfikacji systemów zarządzania 3) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań 1) rozróżnia programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań 2) określa możliwości zastosowania programów komputerowych do wspomagania zadań zawodowych 3) wykorzystuje zasoby sieci internetowej do wyszukiwania informacji wspomagających wykonywanie zadań 4) stosuje programy komputerowe do dokumentowania wykonywanych zadań 4) rozpoznaje właściwe normy i procedury oceny 5) wymienia cele normalizacji krajowej zgodności podczas realizacji zadań 6) podaje definicje i cechy normy zawodowych 7) rozpoznaje oznaczenie normy międzynarodowej, europejskiej i krajowej 8) korzysta ze źródeł informacji dotyczących norm i procedur oceny zgodności CHM.02.3. Nadzorowanie pracy maszyn i urządzeń stosowanych w przemyśle chemicznym 1) sporządza szkice i rysunki techniczne części maszyn i urządzeń przemysłu chemicznego 1) rozróżnia rodzaje dokumentacji rysunkowej 2) określa zasady sporządzania szkiców i rysunków technicznych aparatury chemicznej 3) stosuje normy dotyczące rysunku technicznego 4) rozpoznaje symbole graficzne stosowane w rysunku technicznym 5) wykonuje rzuty, przekroje i wymiarowanie figur płaskich i brył geometrycznych zgodnie z obowiązującymi normami i zasadami 6) wykonuje szkice oraz rysunki elementów aparatury chemicznej odwzorowujące kształty zewnętrzne i wewnętrzne 7) wykonuje szkice oraz rysunki aparatów i maszyn przemysłu chemicznego 8) wykonuje rysunki połączeń rozłącznych i nierozłącznych stosowanych w przemyśle chemicznym 9) stosuje programy komputerowe do wykonania 2) posługuje się pojęciami z zakresu mechaniki technicznej i elektrotechniki 3) określa właściwości materiałów stosowanych w konstrukcji maszyn i urządzeń przemysłu rysunków technicznych 1) rozróżnia pojęcia z zakresu elektrotechniki związane z przemysłem chemicznym 2) rozróżnia źródła i odbiorniki energii elektrycznej 3) rozróżnia napędy elektryczne stosowane w przemyśle chemicznym 4) rozróżnia pojęcia z zakresu mechaniki technicznej związane z przemysłem chemicznym 5) wyjaśnia pojęcia z zakresu hydrodynamiki, hydrauliki, aerodynamiki i przepływu cieczy 6) rozróżnia napędy pneumatyczne i hydrauliczne stosowane w przemyśle chemicznym 1) rozpoznaje materiały stosowane do konstrukcji maszyn i urządzeń 20
chemicznego 2) rozróżnia właściwości fizyczne, chemiczne, mechaniczne i technologiczne materiałów stosowanych w konstrukcji maszyn i urządzeń 3) wymienia właściwości materiałów metalowych i ich stopów oraz materiałów niemetalowych 4) wskazuje zastosowanie materiałów metalowych i ich stopów oraz materiałów niemetalowych do konstrukcji maszyn i urządzeń 4) klasyfikuje elementy konstrukcyjne maszyn i urządzeń stosowanych w przemyśle chemicznym 5) określa rodzaje i zastosowanie maszyn i urządzeń przemysłu chemicznego 6) ocenia stan techniczny maszyn i urządzeń stosowanych w przemyśle chemicznym 7) wykonuje prace związane z konserwacją i przygotowaniem do remontów bieżących armatury, maszyn i urządzeń 8) użytkuje maszyny i urządzenia stosowane w procesach jednostkowych i w ciągach technologicznych przemysłu chemicznego 9) użytkuje maszyny i urządzenia do transportu i dozowania mediów technologicznych 1) rozpoznaje elementy konstrukcyjne maszyn i urządzeń przemysłu chemicznego w dokumentacji technicznej 2) opisuje funkcje elementów konstrukcyjnych maszyn i urządzeń przemysłu chemicznego 3) rozpoznaje napędy maszyn i urządzeń przemysłu chemicznego 4) wyjaśnia budowę i zasadę działania napędów maszyn i urządzeń przemysłu chemicznego 1) klasyfikuje maszyny i urządzenia stosowane w procesach jednostkowych i w ciągach technologicznych 2) rozróżnia maszyny wykorzystywane w przemyśle chemicznym 3) rozróżnia aparaty i urządzenia stosowane do operacji i procesów jednostkowych przemysłu chemicznego 4) wskazuje zastosowanie maszyn i urządzeń w przemyśle chemicznym 5) określa zasady działania maszyn i urządzeń przemysłu chemicznego 1) określa warunki eksploatacji maszyn i urządzeń przemysłu chemicznego 2) diagnozuje stan techniczny maszyn i urządzeń przemysłu chemicznego 3) opisuje metody ochrony maszyn i urządzeń przed nadmiernym zużyciem 4) dokumentuje stan techniczny maszyn i urządzeń przemysłu chemicznego 1) określa zastosowanie materiałów smarownych, uszczelniających, czyściw i chłodziw w procesach konserwacji maszyn i urządzeń oraz armatury przemysłu chemicznego 2) rozpoznaje rodzaje niesprawności maszyn i urządzeń oraz armatury przemysłu chemicznego 3) planuje czynności mające na celu przygotowanie maszyn i urządzeń do konserwacji i remontów 4) wykonuje czynności z zakresu przygotowania do remontów bieżących i konserwacji maszyn i urządzeń 1) określa zasady użytkowania maszyn i urządzeń do operacji i procesów jednostkowych przemysłu chemicznego 2) określa sposoby przygotowania maszyn i urządzeń do pracy 3) obsługuje maszyny i urządzenia w procesach jednostkowych i ciągach technologicznych zgodnie z instrukcją 4) dokumentuje wykonanie obsługi codziennej maszyn i urządzeń przemysłu chemicznego 1) określa sposoby transportu ciał stałych i płynów w zależności od rodzaju transportowanych 21