WYTYCZNE DOTYCZĄCE ROZPATRYWANIA SPRAW ZWIĄZANYCH ZE WSPÓLNOTOWYMI ZNAKAMI TOWAROWYMI PRZEZ URZĄD HARMONIZACJI RYNKU WEWNĘTRZNEGO (ZNAKI TOWAROWE I WZORY) CZĘŚĆ C SPRZECIW DZIAŁ 2 PODWÓJNA IDENTYCZNOŚĆ I PRAWDOPODOBIEŃSTWO WPROWADZENIA W BŁĄD ROZDZIAŁ 2 PORÓWNANIE TOWARÓW I USŁUG Wytyczne dotyczące rozpatrywania spraw przez Urząd, Część C: Sprzeciw Strona 1
Spis treści 1 Wstęp... 5 1.1 Znaczenie... 5 1.2 Klasyfikacja nicejska: punkt wyjścia... 6 1.2.1 Klasyfikacja nicejska jako narzędzie do klasyfikacji... 6 1.2.2 Struktura i metodyka klasyfikacji... 6 1.2.3 Wnioski ze struktury klasyfikacji nicejskiej... 7 1.2.4 Zmiany klasyfikacji towarów/usług... 7 1.3 Baza danych UHRW do porównywania towarów/usług... 8 1.4 Definicja towarów i usług (Terminologia)... 8 1.4.1 Towary... 8 1.4.2 Usługi... 8 1.4.3 Produkty... 9 1.5 Ustalanie towarów/usług... 10 1.5.1 Prawidłowe brzmienie... 10 1.5.2 Właściwy zakres... 11 1.5.3 Znaczenie towarów/usług... 12 1.6 Podejście obiektywne... 13 1.7 Uzasadnienie... 13 2 Identyczność... 13 2.1 Zasady ogólne... 13 2.2 Pełna identyczność: identyczne terminy lub synonimy... 14 2.3 Częściowa identyczność... 15 2.3.1 Wcześniejszy znak obejmuje towary/usługi z zakwestionowanego znaku.. 15 2.3.2 Zakwestionowany znak obejmuje towary/usługi z wcześniejszego znaku... 15 2.3.3 Część wspólna... 17 2.4 Praktyka w zakresie stosowania określeń ogólnych z nagłówków klas... 18 3 Podobieństwo towarów i usług... 19 3.1 Zasady ogólne... 19 3.1.1 Kryteria podobieństwa... 19 3.1.2 Określenie właściwych kryteriów... 20 3.2 Poszczególne kryteria podobieństwa... 21 3.2.1 Charakter... 21 3.2.2 Przeznaczenie... 24 3.2.3 Sposób użycia... 24 3.2.4 Charakter uzupełniający... 25 3.2.5 Charakter konkurencyjny... 27 3.2.6 Kanał dystrybucji... 28 3.2.7 Właściwy krąg odbiorców... 29 3.2.8 Typowe pochodzenie (producent/usługodawca)... 30 Wytyczne dotyczące rozpatrywania spraw przez Urząd, Część C: Sprzeciw Strona 2
3.3 Związki między poszczególnymi kryteriami... 32 3.3.1 Wzajemne powiązania między kryteriami... 32 3.3.2 Znaczenie każdego kryterium... 33 3.3.3 Różne rodzaje porównań: towary z towarami, usługi z usługami i towary z usługami... 34 3.3.4 Stopień podobieństwa... 34 Pytania szczególne dotyczące podobieństwa towarów i usług... 36 1 Części, elementy i osprzęt... 36 2 Surowce i półprodukty... 36 3 Akcesoria... 37 4 Usługi instalacji, konserwacji i naprawy... 38 5 Usługi doradcze... 38 6 Wypożyczanie i wynajem... 39 6.1 Wypożyczanie/wynajem a usługi powiązane... 40 6.2 Wypożyczanie/wynajem a towary: z zasady zawsze brak podobieństwa... 40 Załącznik II... 41 Branże szczególne... 41 1 Środki chemiczne, środki farmaceutyczne i kosmetyki... 41 1.1 Środki chemiczne (klasa 1) a wyroby chemiczne (klasy 3 i 5)... 41 1.2 Środki farmaceutyczne a środki farmaceutyczne... 41 1.3 Środki farmaceutyczne a dietetyczne substancje przystosowane do celów medycznych... 42 1.4 Środki farmaceutyczne a kosmetyki... 42 1.5 Środki farmaceutyczne a usługi... 43 2 Przemysł motoryzacyjny... 43 3 Urządzenia/przyrządy elektryczne... 44 4 Przemysł odzieżowy i włókienniczy... 44 4.1 Surowce i półprodukty a produkty gotowe... 44 4.2 Wyroby włókiennicze (klasa 24) a odzież (klasa 25)... 45 4.3 Odzież, obuwie i nakrycia głowy (klasa 25)... 45 4.4 Akcesoria modowe... 45 4.5 Odzież sportowa, sportowe obuwie i nakrycia głowy (klasa 25) a artykuły sportowe i gimnastyczne (klasa 28)... 46 4.6 Projektowanie ubrań (klasa 42), krawiectwo (klasa 40) a odzież (klasa 25)... 46 5 Żywność, napoje i usługi restauracyjne... 47 5.1 Składniki gotowej żywności... 47 5.2 Składnik główny... 47 5.3 Napoje bezalkoholowe (klasa 32) a napoje alkoholowe (z wyjątkiem piwa) (klasa 33)... 47 5.4 Piwa (klasa 32), napoje alkoholowe (z wyjątkiem piwa) (klasa 33)... 48 5.5 Zaopatrzenie w żywność i napoje a żywność i napoje... 48 6 Usługi wspierające inną działalność gospodarczą... 48 Wytyczne dotyczące rozpatrywania spraw przez Urząd, Część C: Sprzeciw Strona 3
7 Usługi sprzedaży detalicznej... 50 7.1 Sprzedaż detaliczna a dowolny towar: brak podobieństwa... 50 7.2 Sprzedaż detaliczna określonych towarów a same określone towary: niski stopień podobieństwa... 51 7.3 Sprzedaż detaliczna określonych towarów a inne lub podobne określone towary: brak podobieństwa... 51 7.4 Sprzedaż detaliczna a sprzedaż detaliczna lub sprzedaż detaliczna określonych towarów: identyczne... 51 7.5 Sprzedaż detaliczna określonych towarów a sprzedaż detaliczna innych określonych towarów: podobne... 51 7.6 Usługi, do których stosuje się te same zasady... 52 7.7 Usługi, do których nie stosuje się tych samych zasad... 52 8 Usługi finansowe... 52 8.1 Usługi z zakresu bankowości (klasa 36) a usługi ubezpieczeniowe (klasa 36)... 53 8.2 Majątek nieruchomy (klasa 36) a działalność finansowa (klasa 36)... 53 8.3 Karty kredytowe (klasa 9) a usługi finansowe (klasa 36)... 54 9 Transport... 54 9.1 Transport towarów (klasa 39) a dowolny towar... 54 9.2 Pakowanie i składowanie towarów (klasa 39) a dowolny towar... 54 10 Technologie informacyjne... 55 10.1 Komputery i oprogramowanie komputerowe (klasa 9) a programowanie (klasa 42)... 55 10.2 Urządzenia do nagrywania, przesyłania oraz odtwarzania dźwięku lub obrazów, komputery i programy komputerowe (klasa 9) a usługi telekomunikacyjne (klasa 38)... 55 Wytyczne dotyczące rozpatrywania spraw przez Urząd, Część C: Sprzeciw Strona 4
1 Wstęp 1.1 Znaczenie Porównanie towarów i usług ma znaczenie przede wszystkim przy ocenie identyczności zgodnie z art. 8 ust. 1 lit. a) RWZT i prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd zgodnie z art. 8 ust. 1 lit. b) RWZT. Jednym z najważniejszych warunków art. 8 ust. 1 lit. a) RWZT jest identyczność towarów/usług, podczas gdy art. 8 ust. 1 lit. b) RWZT wymaga identyczności lub podobieństwa towarów/usług. Tym samym jeżeli wszystkie towary/usługi okażą się niepodobne, jeden z warunków zawartych w art. 8 ust. 1 RWZT nie będzie spełniony i sprzeciw należy odrzucić bez odnoszenia się do pozostałych części decyzji 1. Kryteria oceny identyczności lub podobieństwa mogą być także przydatne w sytuacji, gdy zażądano dowodu używania znaku i konieczna jest ocena dowodów, aby stwierdzić, czy osoba wnosząca sprzeciw wykazała używanie tych samych towarów/usług, które zostały zarejestrowane. W szczególności ważne jest, aby określić, czy towary i usługi, dla których używano znaku, należą do kategorii towarów i usług, dla których znak został zarejestrowany, czy są tylko do nich podobne czy nawet niepodobne (zob. Wytyczne, część C: Sprzeciw, dział 6: Dowód używania). Podobnie dowód używania towarów/usług może być również istotny dla badania przypadków powołania się na wzmocniony charakter odróżniający znaku. W takich przypadkach ekspert musi często odpowiedzieć na pytanie, czy wzmocniony charakter odróżniający obejmuje towary/usługi chronione wcześniejszym znakiem, które są istotne dla danej sprawy, czyli takie, które zostały uznane za identyczne lub podobne w odniesieniu do towarów/usług objętych zakwestionowanym WZT (zob. Wytyczne, część C: Sprzeciw, dział 2: Podwójna identyczność i prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd, rozdział 4: Charakter odróżniający). Ponadto wynik porównania towarów/usług odgrywa istotną rolę przy określaniu tych odbiorców, dla których istnieje prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd. Właściwy krąg odbiorców rozpatruje się także dla towarów/usług, które zostały uznane za identyczne lub podobne (zob. Wytyczne, część C: Sprzeciw, dział 2: Podwójna identyczność i prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd, rozdział 6: Właściwy krąg odbiorców i poziom uwagi). Porównanie towarów/usług może być także istotne w związku z art. 8 ust. 3 RWZT, który wymaga identyczności towarów/usług lub ich bliskiego związku lub równoważności pod względem handlowym (zob. Wytyczne, część C: Sprzeciw, dział 3: Dokonywanie zgłoszeń przez agentów bez zgody właściciela znaku towarowego (art. 8 ust. 3 RWZT)), oraz w związku z obowiązującymi przepisami prawa krajowego na podstawie art. 8 ust. 4 RWZT, ponieważ identyczność lub podobieństwo towarów/usług to często warunek, który umożliwia zakaz używania późniejszego znaku towarowego (zob. Wytyczne, część C: Sprzeciw, dział 4: Prawa, o których mowa w art. 8 ust. 4 RWZT). 1 Tak samo porównanie towarów i usług ma znaczenie w postępowaniu o unieważnienie, ponieważ zgodnie z art. 53 ust. 1 lit. a) RWZT wspólnotowy znak towarowy zostaje unieważniony, jeżeli spełnione są warunki określone w art. 8 ust. 1 RWZT. Wytyczne dotyczące rozpatrywania spraw przez Urząd, Część C: Sprzeciw Strona 5
1.2 Klasyfikacja nicejska: punkt wyjścia Porównywane towary/usługi są przyporządkowane do kategorii zgodnie z klasyfikacją nicejską. W chwili obecnej klasyfikacja nicejska składa się z 34 klas (1-34) dla towarów i 11 klas (35-45) dla usług. 1.2.1 Klasyfikacja nicejska jako narzędzie do klasyfikacji Klasyfikacja nicejska została stworzona w celu ujednolicenia krajowych praktyk w zakresie klasyfikacji. Pierwsza edycja klasyfikacji weszła w życie w 1961 r. Chociaż klasyfikacja przeszła wiele aktualizacji, czasami nie nadąża za dynamicznymi zmianami w rozwoju produktów na rynkach. Ponadto brzmienie nagłówków jest niekiedy niejasne i nieprecyzyjne. Zasada 2 ust. 4 rozporządzenia wykonującego RWWZT stwierdza wyraźnie, że klasyfikacja nicejska służy wyłącznie celom administracyjnym i jako taka nie stanowi podstaw do wyciągania wniosków na temat podobieństwa towarów i usług. Fakt, że dane towary lub usługi są wymienione w tej samej klasie klasyfikacji nicejskiej, nie świadczy sam w sobie o ich podobieństwie. y Żywe zwierzęta wykazują brak podobieństwa do kwiatów (klasa 31). Reklama wykazuje brak podobieństwa do prac biurowych (klasa 35). Nawet fakt, że dane dwa towary / dwie usługi są objęte tym samym określeniem ogólnym w nagłówku klasy nie oznacza, że są podobne per se: samochody i rowery, chociaż należą do tej samej grupy pojazdów w klasie 12, nie są uznawane za podobne. Ponadto towary lub usługi wymienione w różnych klasach nie muszą być do siebie niepodobne (zob. wyrok z 16/12/2008 w sprawie T-259/06 Manso de Velasco, pkt 30-31). y Ekstrakty mięsne (klasa 29) wykazują podobieństwo do przypraw (klasa 30). Organizowanie podróży (klasa 39) wykazuje podobieństwo do tymczasowego zakwaterowania (klasa 43). 1.2.2 Struktura i metodyka klasyfikacji Niezależnie od zasady 2 ust. 4 RWWZT klasyfikacja może służyć jako narzędzie do identyfikacji wspólnych cech określonych towarów/usług. Wiele klas klasyfikacji nicejskiej jest uporządkowanych według takich parametrów, jak funkcja, skład lub przeznaczenie, co może być istotne przy porównywaniu towarów/usług. Na przykład: Klasa 1 zawiera produkty chemiczne w oparciu przede wszystkim o ich właściwości chemiczne (charakter), a nie ich określone zastosowania. Z kolei klasa 3 obejmuje wszystkie artykuły, które są albo środkami do czyszczenia, albo Wytyczne dotyczące rozpatrywania spraw przez Urząd, Część C: Sprzeciw Strona 6
środkami do higieny osobistej lub pielęgnacji. Chociaż ze względu na swój charakter produkty te mogą być również zaklasyfikowane jako produkty chemiczne, to ich określone przeznaczenie umożliwia ich wyróżnienie i inną klasyfikację. Tak samo większość artykułów wykonanych ze skóry, ze względu na ich charakter, zalicza się do klasy 18, ale odzież wykonana ze skóry należy do klasy 25, ponieważ ma ściśle określone przeznaczenie, mianowicie jest przeznaczona do noszenia przez ludzi i ma służyć jako ochrona przed warunkami zewnętrznymi. 1.2.3 Wnioski ze struktury klasyfikacji nicejskiej Struktura nagłówków klas nie jest jednolita i nie rządzi nią jedna logika. Niektóre klasy składają się tylko z jednego określenia ogólnego, które z definicji obejmuje już prawie wszystkie towary/usługi należące do danej klasy (klasa 15 instrumenty muzyczne, klasa 38 telekomunikacja). Inne klasy obejmują wiele określeń ogólnych, z których niektóre są bardzo obszerne, a inne bardzo szczegółowe. Na przykład nagłówek klasy 9 obejmuje ponad 30 terminów, od urządzeń i przyrządów naukowych po urządzenia do gaszenia ognia. Wyjątkowo zdarzają się nagłówki klas zawierające określenia ogólne, które obejmują inne określenia ogólne i są tym samym identyczne, np. materiały opatrunkowe w klasie 5 obejmują plastry z tej samej klasy. Jest tak zwłaszcza wówczas, gdy określenie szczególne jest umieszczone w nagłówku klasy tylko w celu podkreślenia, że dane określenie nie należy do innej klasy, chociaż zawiera się już w innym szerszym określeniu w nagłówku klasy. : Kleje do użytku przemysłowego zawierają się już w produktach chemicznych przeznaczonych dla przemysłu w klasie 1. Zostały wymienione przede wszystkim po to, aby odróżnić je od klejów zaliczonych do klasy 16, które służą do materiałów piśmiennych lub do celów domowych. Podsumowując, klasyfikacja nicejska zawiera wskazania, które można zastosować do oceny identyczności lub podobieństwa towarów/usług. Jednak struktura i treść klasyfikacji nie są spójne. Dlatego każdy nagłówek lub określony termin należy przeanalizować zgodnie z klasą, do jakiej został zaklasyfikowany. Jak stwierdzono powyżej, klasyfikacja nicejska służy przede wszystkim do klasyfikacji towarów/usług do celów administracyjnych i nie jest rozstrzygająca przy ich porównywaniu. 1.2.4 Zmiany klasyfikacji towarów/usług Z reguły każda aktualizacja klasyfikacji nicejskiej oznacza zmiany w klasyfikacji towarów i usług (w szczególności przeniesienie towarów/usług między klasami) lub zmianę brzmienia nagłówków. W takich przypadkach wykaz towarów i usług zarówno wcześniejszego, jak i zakwestionowanego znaku należy interpretować zgodnie z edycją klasyfikacji nicejskiej obowiązującą w chwili jego zgłoszenia. W 8. edycji klasyfikacji nicejskiej usługi prawne zostały przeniesione z klasy 42 do klasy 45. Charakter tych usług się nie zmienił. Wytyczne dotyczące rozpatrywania spraw przez Urząd, Część C: Sprzeciw Strona 7
1.3 Baza danych UHRW do porównywania towarów/usług Baza danych do porównywania towarów i usług to narzędzie do wyszukiwania stanowiące pomoc i wsparcie dla ekspertów przy ocenie podobieństwa towarów i usług. Celem bazy danych jest ujednolicenie praktyki w zakresie oceny podobieństwa towarów i usług oraz zagwarantowanie spójności decyzji w sprawie sprzeciwów. Wyszukiwanie informacji w bazie danych jest obowiązkowe. Baza danych opiera się na porównaniu określonych par towarów i usług. W ramach pary porównuje się dwa wyrażenia. Wyrażenie składa się z numeru klasy klasyfikacji nicejskiej (1-45) oraz elementu tekstowego, np. określonego towaru lub określonej usługi (łącznie z kategoriami towarów i usług, takimi jak odzież lub edukacja ). Istnieje pięć możliwych wyników wyszukiwania: identyczność, wysoki stopień podobieństwa, podobieństwo, niski stopień podobieństwa i brak podobieństwa. W przypadku różnych stopni podobieństwa baza danych wskazuje kryteria, które posłużyły do ustalenia stopnia. Baza danych jest aktualizowana na bieżąco i zmieniana w razie potrzeby, tak aby stanowiła wyczerpujące i wiarygodne źródło odniesienia. Ponieważ z bazy danych uzyskuje się odpowiedzi dotyczące określonych porównań, niniejsze wytyczne skupiają się na określeniu ogólnych zasad i ich zastosowaniu w praktyce. 1.4 Definicja towarów i usług (Terminologia) 1.4.1 Towary Rozporządzenie nie określa definicji towarów i usług. Chociaż klasyfikacja nicejska zawiera pewne ogólne wyjaśnienia w tym zakresie w uwagach wstępnych, nie określa jednoznacznie kryteriów rozróżnienia między towarami a usługami. Zasadniczo towar to każdy artykuł, który może być przedmiotem wymiany handlowej. Towary obejmują surowce (tworzywa sztuczne w stanie surowym w klasie 1), półprodukty (tworzywa sztuczne wyprofilowane stosowane w produkcji w klasie 17) oraz produkty gotowe (pojemniki z tworzyw sztucznych do użycia w gospodarstwie domowym w klasie 21). Obejmują towary naturalne i wyprodukowane, takie jak produkty rolnicze w klasie 31 oraz maszyny i narzędzia maszynowe w klasie 7. Czasami nie jest jednak jasne, czy towary obejmują tylko materialne produkty fizyczne, w przeciwieństwie do usług, które są niematerialne. Definicja, a tym samym zakres ochrony, są szczególnie istotne w przypadku takich towarów, jak elektryczność, które są niematerialne. Kwestia ta jest rozstrzygana już podczas rozpatrywania klasyfikacji i z reguły nie powoduje problemów przy porównywaniu towarów i usług. 1.4.2 Usługi Usługą jest każde działanie lub świadczenie o charakterze niematerialnym, które może być zaoferowane przez jedną stronę drugiej stronie, i które nie skutkuje przeniesieniem własności przedmiotów materialnych. Wytyczne dotyczące rozpatrywania spraw przez Urząd, Część C: Sprzeciw Strona 8
Naprawa samochodów jest usługą. W przeciwieństwie do towarów, usługa jest zawsze dobrem niematerialnym. Usługi obejmują czynności gospodarcze świadczone na rzecz osób trzecich, które to czynności nie zaliczają się do produkcji początkowej, wytwarzania ani sprzedaży towarów. Fakt bycia pianistą (czynność grania na pianinie) nie stanowi usługi, ale udzielanie lekcji gry na pianinie (usługa świadczona na rzecz ucznia) jest usługą. Zagranie koncertu jest usługą świadczoną przez pianistę na rzecz organizatora, a koncert stanowi usługę świadczoną przez organizatora na rzecz publiczności. Reklamowanie własnych towarów nie jest usługą, ale prowadzenie agencji reklamowej (projektowanie kampanii reklamowych na rzecz osób trzecich) stanowi usługę. Terminy pojawiające się w wykazie, takie jak reklama, należy więc interpretować jako obejmujące tylko powyższą definicję usług. Sprzedaż lub dystrybucja własnych towarów nie stanowią usługi. Usługi detaliczne obejmują usługi towarzyszące faktycznej sprzedaży towarów, takie jak zapewnienie klientowi możliwości dogodnego obejrzenia, porównania lub sprawdzenia towarów. Jedną z cech świadczących o tym, że daną czynność należy uznać za usługę na mocy przepisów o znakach towarowych, jest jej niezależna wartość ekonomiczna, tzn. fakt, że z reguły świadczona jest w zamian za pewną formę wynagrodzenia (pieniężnego). W przeciwnym razie może stanowić po prostu czynność pomocniczą wykonywaną przy lub po zakupie danego towaru. Dostawa, w tym transport wcześniej zakupionych mebli, nie stanowi niezależnej usługi zaliczanej do usług transportowych w klasie 39. Niemniej jednak zamiar osiągnięcia zysku niekoniecznie musi być kryterium określającym, czy daną czynność można uznać za usługę (zob. wyrok z 09/12/2008 w sprawie C-442/07 Radetzky, pkt 16-18). Jest to raczej kwestia ustalenia tego, czy dana usługa ma niezależny rynek i klientów, niż sposobu czy formy ostatecznego wynagrodzenia. 1.4.3 Produkty W języku potocznym termin produkty jest używany zarówno do towarów, jak i usług, np. mówi się o produktach finansowych zamiast o usługach finansowych. To, czy dany termin jest potocznie określany jako produkt, nie ma znaczenia pod względem jego klasyfikacji jako towar lub usługa. Wytyczne dotyczące rozpatrywania spraw przez Urząd, Część C: Sprzeciw Strona 9
1.5 Ustalanie towarów/usług 1.5.1 Prawidłowe brzmienie Po pierwsze, należy ustalić prawidłowe brzmienie rozpatrywanych wykazów towarów i usług. 1.5.1.1 Wspólnotowe znaki towarowe Zgłoszenie wspólnotowego znaku towarowego publikuje się we wszystkich językach urzędowych Unii Europejskiej (art. 120 ust. 1 RWZT). Podobnie wszystkich wpisów do rejestru wspólnotowych znaków towarowych dokonuje się we wszystkich tych językach (art. 120 ust. 2 RWZT). Publikacje zgłoszeń oraz wpisów dokonanych w rejestrze umieszcza się w Biuletynie Wspólnotowych Znaków Towarowych (zasada 85 ust. 1 i ust. 2 RWWZT). W praktyce zdarzają się niekiedy rozbieżności pomiędzy: tłumaczeniem brzmienia wykazu towarów i usług dla danego WZT (zgłoszenia lub rejestracji) opublikowanym w Biuletynie Wspólnotowych Znaków Towarowych a oryginalnym brzmieniem w zgłoszeniu. W przypadku takiej rozbieżności rozstrzygającą wersją wykazu towarów i usług jest: jeżeli pierwszy język jest jednym z języków Urzędu tekst w pierwszym języku; jeżeli pierwszy język zgłoszenia nie jest jednym z pięciu języków Urzędu tekst w drugim języku wskazanym przez zgłaszającego (zob. art. 120 ust. 3 RWZT). Zasadę tę stosuje się niezależnie od tego, czy WZT (lub zgłoszenie WZT) stanowi wcześniejsze prawo, czy zakwestionowane zgłoszenie. 1.5.1.2 Wcześniejsze znaki krajowe i rejestracje międzynarodowe Wykaz towarów i usług dla wcześniejszych znaków, na których opiera się sprzeciw, musi zostać złożony w języku postępowania w sprawie sprzeciwu (zasada 19 ust. 3 RWWZT). Urząd nie wymaga tłumaczeń poświadczonych i przyjmuje zwykłe tłumaczenia sporządzone przez osobę wnoszącą sprzeciw lub jej pełnomocnika. Urząd z reguły nie korzysta ze swojego uprawnienia wynikającego z zasady 98 ust. 1 RWWZT, zdanie drugie, zgodnie z którym może zażądać poświadczenia tłumaczenia przez tłumacza przysięgłego lub urzędowego. Jeżeli pełnomocnik dołączy oświadczenie, że tłumaczenie jest zgodne z oryginałem, Urząd nie będzie tego kwestionować. Druga strona może jednak podważyć prawidłowość tłumaczenia podczas części spornej postępowania. Ponadto ponieważ tłumaczenie musi odtwarzać strukturę oryginalnego dokumentu (zasada 98 ust. 1 RWWZT), oczywiste rozbieżności mogą zostać również zauważone przez eksperta (np. wykaz w języku oryginalnym składa się z trzech wyrażeń, podczas gdy tłumaczenie zawiera dwie strony itp.). W takich przypadkach zagadnienie będzie musiało być wyjaśnione przez eksperta w ostatecznej decyzji. Wytyczne dotyczące rozpatrywania spraw przez Urząd, Część C: Sprzeciw Strona 10
W przypadku rejestracji międzynarodowych na mocy porozumienia madryckiego lub protokołu madryckiego język, w którym dokonano rejestracji międzynarodowej, jest decydujący (francuski, angielski lub hiszpański). 1.5.2 Właściwy zakres Porównanie towarów i usług musi się opierać na brzmieniu odpowiednich wykazów towarów i usług. Faktyczne lub zamierzone stosowanie towarów i usług, które nie zostało wymienione w wykazie towarów i usług, nie ma znaczenia przy badaniu zgłoszenia (zob. wyrok z 16/06/2010 w sprawie T-487/08 Kremezin, pkt 71). Jednakże jeżeli złożono ważny wniosek o przedłożenie dowodu używania wcześniejszego znaku, a przedstawione dowody są wystarczające tylko dla części towarów/usług objętych wykazem, to wcześniejszy znak uznaje się za zarejestrowany tylko dla takich towarów/usług (art. 42 ust. 2 RWZT) i tylko do nich ogranicza się badanie (zob. dalej dział 6: Dowód używania). Ponadto w przypadku wcześniejszego znaku znaczenie mają tylko te towary i usługi, na których skutecznie oparty jest sprzeciw. Dlatego nie uwzględnia się towarów/usług, które: nie mogą być uwzględnione z uwagi na ich niedopuszczalność: nie zostały odpowiednio uzasadnione (np. przedłożono tylko częściowe tłumaczenie wykazu towarów lub usług); lub nie są lub przestały być podstawą sprzeciwu. Podobnie uwzględnia się tylko te towary i usługi z zakwestionowanego zgłoszenia, przeciwko którym skierowany jest sprzeciw. Wynika z tego, że ograniczenia w toku postepowania dotyczące wykazu towarów i usług w zgłoszeniu, zakresu sprzeciwu lub obu tych czynników zmniejszają zakres towarów i usług podlegający porównaniu. Ponadto może być konieczna analiza brzmienia wykazu towarów/usług, aby określić zakres ochrony dla takich towarów lub usług. Odnosi się to zwłaszcza do sytuacji, w których użyto wyrażeń typu w szczególności, mianowicie lub równoważnych w celu pokazania związku danego produktu z szerszą kategorią. Termin w szczególności (lub na przykład, takie jak, w tym lub inne równoważne) wskazuje na to, że dane towary/usługi stanowią tylko przykłady elementów w danej kategorii i ochrona nie ogranicza się tylko do nich. Innymi słowy, taki termin wprowadza niewyczerpującą listę przykładów (odniesienie do terminu w szczególności znajduje się w wyroku z 09/04/2003 w sprawie T-224/01 Nu-tride ). Z drugiej strony termin mianowicie (lub wyłącznie bądź inne równoważne) ma charakter wyłączny i ogranicza zakres rejestracji tylko do wyraźnie wymienionych towarów. Na przykład jeżeli wymieniono produkty chemiczne przeznaczone dla przemysłu, mianowicie surowce do tworzyw sztucznych, to tylko surowce do tworzyw sztucznych wymagają porównania z towarami objętymi drugim znakiem. Wytyczne dotyczące rozpatrywania spraw przez Urząd, Część C: Sprzeciw Strona 11
Należy pamiętać, że stosowanie przecinków w wykazie towarów/usług służy oddzieleniu poszczególnych elementów w obrębie podobnej kategorii. Średnik oznacza rozdzielenie terminów. Oddzielenie terminów innymi znakami interpunkcyjnymi może prowadzić do zmiany ich znaczenia i różnic w ocenie podczas porównywania towarów/usług. Na przykład w wyrażeniu programy komputerowe do maszyn przemysłowych; urządzenia do gaszenia ognia w klasie 9 zastosowano średnik, co oznacza, że termin urządzenia do gaszenia ognia należy traktować jako niezależną kategorię towarów, niezależnie od tego, czy zamiarem była ochrona programów komputerowych przeznaczonych do stosowania w maszynach przemysłowych i urządzeniach do gaszenia ognia. 1.5.3 Znaczenie towarów/usług Po określeniu brzmienia nazw towarów i usług należy ustalić ich znaczenie. W niektórych przypadkach dokładne znaczenie wynika w sposób oczywisty z wykazu towarów i usług znaków, gdzie często zamieszczony jest mniej lub bardziej szczegółowy opis takich towarów i usług. Na przykład wyrażenie paski stanowiące element odzieży z definicji nie obejmuje pasów bezpieczeństwa czy pasów przemysłowych. W przypadku wątpliwości dotyczących dokładnego znaczenia terminów użytych w wykazie towarów i usług należy je interpretować zarówno w świetle klasyfikacji nicejskiej, jak i z perspektywy handlowej. Dlatego paski w klasie 25 należą do swojej klasyfikacji jako elementy odzieży. Jeżeli znaczenie terminu w kontekście semantycznym, handlowym lub w świetle klasyfikacji nicejskiej jest dwuznaczne lub budzi wątpliwości, rozstrzygające jest znaczenie na podstawie klasyfikacji nicejskiej. Odzież na przykład odnosi się do wszystkich ubrań (zob. np. definicję angielskiego terminu clothing w Oxford English Dictionary), czyli do artykułów noszonych w celu okrycia ciała, takich jak koszule, sukienki, spodnie itp. Chociaż definicja odzieży w zwykłych słownikach nie wyklucza wyraźnie obuwia, to fakt, że termin ten pojawia się w klasyfikacji nicejskiej jako oddzielna pozycja w tej samej klasie 25, prowadzi do wniosku, że odzież i obuwie nie są identyczne, tylko podobne (co zostało potwierdzone w wyroku z 13/07/2004. w sprawie T-0115/02 a (fig), pkt 26). Nie oznacza to jednak, że dwa określenia ogólne w jednym nagłówku klasy nie mogą być nigdy uznane za identyczne. Jak wspomniano powyżej, struktura nagłówków klasy nie jest jednolita. Niektóre określenia ogólne zawarte w nagłówkach klasy mogą obejmować pozostałe. Mięso i drób są identyczne (klasa 29). Wytyczne dotyczące rozpatrywania spraw przez Urząd, Część C: Sprzeciw Strona 12
1.6 Podejście obiektywne Przy porównywaniu towarów/usług nie uwzględnia się stopnia podobieństwa spornych oznaczeń ani charakteru odróżniającego wcześniejszego znaku. Eksperci uwzględniają wszystkie istotne czynniki dopiero podczas ostatecznej oceny decyzji. Klasyfikacja towarów i usług nie jest rozstrzygająca, ponieważ podobne towary/usługi mogą być zaliczone do różnych klas, podczas gdy niepodobne towary/usługi mogą zaliczać się do tej samej klasy. Identyczność lub podobieństwo danych towarów/usług należy ustalić na obiektywnych podstawach. Ustalenia muszą się opierać na realiach rynkowych, tj. ustalonych praktykach w danej branży przemysłu lub handlu. Praktyki te, w szczególności praktyki handlowe, są dynamiczne i ulegają ciągłym zmianom. Na przykład telefony komórkowe łączą obecnie wiele funkcji narzędzia do komunikacji i aparatu fotograficznego. W niektórych przypadkach decyzja eksperta musi się opierać tylko na faktach i dowodach przedłożonych przez strony. To, co nie wynika z przedłożonych dowodów ani nie jest powszechnie znane, nie powinno być przedmiotem spekulacji ani rozległego dochodzenia prowadzonego z urzędu (zob. wyrok z 09/02/2011 w sprawie T-222/09 Alpharen, pkt 31-32). 1.7 Uzasadnienie Decyzja eksperta musi zawierać uzasadnienie wyniku porównania (identyczność, podobieństwo lub brak podobieństwa) dla wszystkich poszczególnych towarów i usług określonych w zgłoszeniu do rejestracji, niezależnie od sposobu sformułowania zgłoszenia. Jeżeli jednak dla całej kategorii lub grupy towarów czy usług ustalono to samo, to ekspert może podać jedynie ogólne uzasadnienie dla wszystkich towarów i usług, pod warunkiem że wykazują one analogiczne cechy (zob. analogiczny wyrok z 18/03/2010 w sprawie C-282/09 PAYWEB CARD, pkt 37-38 i wyrok z 12/04/2011 w sprawie T-28/10, EURO AUTOMATIC PAYMENT, pkt 54). 2 Identyczność 2.1 Zasady ogólne Identyczność definiuje się zasadniczo jako cechę lub warunek bycia takim samym pod względem istoty, składu, charakteru, właściwości lub, w szczególności, rozpatrywanych cech (definicja angielskiego terminu identity w Oxford English Dictionary). Identyczność występuje nie tylko wtedy, gdy towary i usługi w pełni się pokrywają (zastosowano te same terminy lub synonimy), ale także wtedy, gdy towary/usługi zakwestionowanego znaku mieszczą się w szerszej kategorii wcześniejszego znaku, lub odwrotnie, gdy, szerszy termin zakwestionowanego znaku obejmuje bardziej szczegółowe towary/usługi z wcześniejszego znaku. Identyczność może też występować w przypadku, gdy dwie rozległe kategorie będące przedmiotem porównania częściowo się pokrywają ( część wspólna ). Dlatego można wyróżnić przypadki pełnej identyczności i częściowej identyczności. Wytyczne dotyczące rozpatrywania spraw przez Urząd, Część C: Sprzeciw Strona 13
Identyczności nie należy ustalać na podstawie kryteriów podobieństwa (zob. pkt 3.1.1 poniżej). 2.2 Pełna identyczność: identyczne terminy lub synonimy Identyczność spornych towarów/usług ustala się na podstawie brzmienia odpowiednich części wykazów towarów i usług dla obu znaków, określonych zgodnie z zasadami opisanymi powyżej. Identyczność jest oczywista, jeżeli porównywane towary/usługi wymieniono za pomocą dokładnie tych samych terminów. Pojazdy są identyczne z pojazdami. Jeżeli tak nie jest, terminy z poszczególnych wykazów towarów/usług należy zinterpretować, aby wykazać, że są one de facto synonimami, czyli ich znaczenie jest takie same. Interpretacja może się opierać na definicjach słownikowych i wyrażeniach z klasyfikacji nicejskiej, uwzględniając w szczególności perspektywę handlową. y Bicykl to synonim roweru. Towary są identyczne. Znaczenie słów artykuły dla palaczy z klasy 34 odnosi się do przedmiotów używanych w ścisłym związku z tytoniem lub wyrobami tytoniowymi. W poprzednich edycjach klasyfikacji nicejskiej produkty te występowały pod nazwą przybory dla palaczy. Dlatego, pomimo użycia innego terminu w aktualnym nagłówku, towary te pozostają identyczne. Z handlowego punktu widzenia usługi spa i usługi odnowy biologicznej są takie same, a więc identyczne. Jeżeli jednak brzmienie terminów jest takie same, ale towary zaliczono do różnych klas, oznacza to z reguły, że takie towary nie są identyczne: y Wiertarki (narzędzia maszynowe) z klasy 7 nie są identyczne z wiertarkami (narzędziami ręcznymi) z klasy 8. Lasery (nie do użytku medycznego) z klasy 9 nie są identyczne z laserami (do celów leczniczych) z klasy 10. Nawet jeżeli dane towary wydają się podobne, zaliczenie ich do różnych klas wskazuje, że mają inny charakter, przeznaczenie, metodę użycia itp. Rozumowanie to nie dotyczy przypadków, gdy różna klasyfikacja jest tylko wynikiem aktualizacji klasyfikacji nicejskiej lub gdy towary/usługi zostały w oczywisty sposób niewłaściwie zaklasyfikowane w wyniku oczywistego błędu, np. w transkrypcji. Wytyczne dotyczące rozpatrywania spraw przez Urząd, Część C: Sprzeciw Strona 14
y Karty do gry (klasa 16 7. edycja) są identyczne z kartami do gry (klasa 28 10. edycja). Produkty farmaceutyczne (klasa 15 oczywisty błąd pisarski) są identyczne z produktami farmaceutycznymi (klasa 5). 2.3 Częściowa identyczność 2.3.1 Wcześniejszy znak obejmuje towary/usługi z zakwestionowanego znaku Wcześniejszy znak Zakwestionowany znak Jeżeli wykaz towarów lub usług dla wcześniejszego prawa zawiera określenie ogólne lub szeroką kategorię, które w całości obejmują towary/usługi z zakwestionowanego znaku, towary i usługi uznaje się za identyczne (zob. wyrok z 17/01/2012 w sprawie T-522/10 Hell, pkt 36). y Tymczasowe zakwaterowanie (wcześniejsze prawo, klasa 43) obejmuje schroniska młodzieżowe (zakwestionowany znak, klasa 43). W związku z tym usługi są identyczne. Makarony (wcześniejsze prawo, klasa 30) obejmują spaghetti (zakwestionowany znak, klasa 30). Sporne towary uznaje się za identyczne. 2.3.2 Zakwestionowany znak obejmuje towary/usługi z wcześniejszego znaku Zakwestionowany znak Wcześniejszy znak Wytyczne dotyczące rozpatrywania spraw przez Urząd, Część C: Sprzeciw Strona 15
Jeżeli usługi/towary określone dla wcześniejszego znaku zawierają się w określeniu ogólnym lub szerokiej kategorii zakwestionowanego znaku, takie towary/usługi należy uznać za identyczne, ponieważ Urząd nie może z własnej inicjatywy szczegółowo analizować szerokiej kategorii określonej dla towarów/usług zgłaszającego/właściciela (zob. wyrok z 07/09/2006 w sprawie T-133/05 Pam-Pim s Baby-Prop, pkt 29). y Dżinsy z wcześniejszego znaku (klasa 25) zawierają się w artykułach odzieżowych (zakwestionowany znak, klasa 25). Towary uznaje się za identyczne. Rowery z wcześniejszego znaku (klasa 12) zawierają się w pojazdach (zakwestionowany znak, klasa 12). Towary uznaje się za identyczne. Zgłaszający/właściciel może jednak ograniczyć wykaz towarów/usług w sposób, który wyklucza identyczność, ale może nadal prowadzić do podobieństwa (zob. wyrok z 24/05/2011 w sprawie T-161/10 E-Plex, pkt 22). Dżinsy z wcześniejszego znaku (klasa 25) zawierają się w artykułach odzieżowych (klasa 25). Zgłaszający/właściciel ograniczył specyfikację do artykułów odzieżowych, z wyłączeniem dżinsów. Towary nie są już identyczne, ale pozostają podobne. Rowery z wcześniejszego znaku (klasa 12) zawierają się w pojazdach (zakwestionowany znak, klasa 12). Zgłaszający/właściciel ograniczył specyfikację do pojazdów, mianowicie samochodów. Towary nie są już identyczne ani podobne. Jeżeli zgłaszający/właściciel nie ograniczy wykazu towarów/usług lub zrobi to w sposób niewystarczający, Urząd potraktuje określenie ogólne lub szeroki termin/kategorię z zakwestionowanego znaku jako jedną jednostkę i stwierdzi identyczność. Jeżeli zakwestionowany znak obejmuje zarówno określenie ogólne lub szeroki termin/kategorię, jak i zawarte w nich wyszczególnione pozycje, to wszystkie takie pozycje należy porównać z wcześniejszymi towarami/usługami. Ustalenie identyczności w odniesieniu do określenia ogólnego lub szerokiego terminu/kategorii nie rozciąga się automatycznie na wyszczególnione pozycje. Zakwestionowany znak obejmuje pojazdy (określenie ogólne), jak i rowery, samoloty, pociągi (zawierające się w pojazdach). Jeżeli wcześniejszy znak jest chroniony dla rowerów, Urząd stwierdzi identyczność w odniesieniu do pojazdów i rowerów, ale nie samolotów i pociągów. Jeżeli jednak zakwestionowany znak obejmuje określenie ogólne lub szeroki termin/kategorię oraz wyszczególnione terminy, które nie zostały wymienione niezależnie, a tylko jako przykłady, to porównanie przebiega inaczej, ponieważ dotyczy tylko określenia ogólnego lub szerokiego terminu/kategorii. Wytyczne dotyczące rozpatrywania spraw przez Urząd, Część C: Sprzeciw Strona 16
Zakwestionowany znak obejmuje pojazdy, w szczególności rowery, samoloty, pociągi. Wcześniejszy znak jest chroniony dla rowerów. Sporne towary uznaje się za identyczne. Zgłaszający/właściciel może uniknąć takiego rozstrzygnięcia poprzez usunięcie określenia ogólnego pojazdy, wyrażenia w szczególności oraz kategorii szczególnej rowery. Jeżeli wykaz towarów i usług z zakwestionowanego znaku stanowi: pojazdy, mianowicie rowery, samoloty, pociągi, to porównanie przebiega inaczej, ponieważ porównuje się tylko pozycje wyszczególnione. W tym przypadku tylko zakwestionowane rowery są identyczne z wcześniejszymi towarami. 2.3.3 Część wspólna Wcześniejszy znak Zakwestionowany znak Jeżeli dwie kategorie towarów/usług częściowo się pokrywają (mają część wspólną ), to może występować identyczność, jeżeli towary/usługi: a. są zaliczone do tej samej klasy; b. należą do tego samego określenia ogólnego w nagłówku klasy; oraz c. niemożliwe jest wyraźne rozdzielenie danych dwóch towarów lub usług. y Wcześniejsze towary Zakwestionowane towary Pokrywająca się część Odzież zewnętrzna dla kobiet Odzież ze skóry Elementy i części zamienne do pojazdów lądowych Chleb Elektryczne przybory kuchenne Siedzenia do pojazdów 2 Wyroby piekarnicze o przedłużonej trwałości Termometry 3 Odzież zewnętrzna dla kobiet wykonana ze skóry Siedzenia do pojazdów lądowych Chleb o przedłużonej trwałości Elektryczne termometry kuchenne To samo dotyczy sytuacji, gdy jedno określenie ogólne w nagłówku klasy częściowo zawiera się w innym określeniu ogólnym z tego samego nagłówka klasy. 2 Wyrok z 09/09/2008 w sprawie T-363/06 Magic seat, pkt 22. 3 Wyrok z 19/01/2011 w sprawie T-336/09 Topcom, pkt 34. Wytyczne dotyczące rozpatrywania spraw przez Urząd, Część C: Sprzeciw Strona 17
y Wcześniejsze towary Zakwestionowane towary Pokrywająca się część Mydło Środki do czyszczenia Mydła do czyszczenia Przyrządy naukowe Przyrządy optyczne Optyczne przyrządy naukowe, np. mikroskopy Środki grzybobójcze Produkty farmaceutyczne Grzybobójcze produkty farmaceutyczne W takich przypadkach Urząd nie jest w stanie oddzielić takich towarów od ww. kategorii. Ponieważ Urząd nie może z własnej inicjatywy szczegółowo analizować szerokiej kategorii towarów zgłaszającego/właściciela, towary uznaje się za identyczne. W pierwszym z powyższych przykładów wynik będzie oczywiście inny, jeżeli mydło ograniczone jest do mydeł do użytku osobistego. W takim przypadku towary nie zawierają się już w nagłówku środki do czyszczenia w klasie 3, ponieważ kategoria ta ogranicza się tylko do użytku w gospodarstwie domowym. 2.4 Praktyka w zakresie stosowania określeń ogólnych z nagłówków klas Zgodnie z komunikatem Prezesa nr 2/12 z 20/06/2012 Urząd nie podnosi sprzeciwu wobec stosowania określeń ogólnych z nagłówków klas, o ile taka identyfikacja jest wystarczająco jednoznaczna i precyzyjna. Urząd akceptuje stosowanie określeń ogólnych z nagłówków klas do odwołania, rozpatrując każdą sprawę indywidualnie 4. Zgodnie z ww. komunikatem Urząd interpretuje przypadki użycia wszystkich określeń ogólnych z nagłówka klasy w następujący sposób: WZT zgłoszone do dnia 20/06/2012 r. włącznie: Jeżeli chodzi o wspólnotowe znaki towarowe zarejestrowane i zgłoszone przed wejściem w życie ww. komunikatu 5, które zawierają wszystkie określenia ogólne z nagłówka danej klasy, Urząd uznaje, że zamiarem zgłaszającego było uwzględnienie nie tylko określeń ogólnych w ich dosłownym brzmieniu, ale również towarów lub usług wymienionych w alfabetycznym wykazie danej klasy właściwym dla klasyfikacji nicejskiej w edycji obowiązującej w chwili zgłoszenia. W wyroku T-66/11 z 31/01/2013, pkt 49-50, Sąd potwierdził powyższą interpretację zakresu ochrony wcześniejszych WZT. WZT zgłoszone od dnia 21/06/2012 r. włącznie: Zgłaszający znak towarowy, który posługuje się wszystkimi określeniami ogólnymi nagłówka konkretnej klasy klasyfikacji nicejskiej w celu wskazania towarów lub usług, w odniesieniu do których wniesiono o ochronę wynikającą ze znaku towarowego, musi sprecyzować, czy jego zgłoszenie do rejestracji obejmuje całość towarów lub usług ujętych w wykazie alfabetycznym tej klasy, czy tylko niektóre z tych towarów lub usług. Jeżeli zgłaszający nie określi tego zakresu, określenia 4 Z zastrzeżeniem rezultatów programu konwergencji prowadzonego przez Urząd i określone urzędy krajowe w przedmiocie wspólnej interpretacji nagłówków klasyfikacji nicejskiej. 5 Niniejszy komunikat wszedł w życie 21/06/2012. Wytyczne dotyczące rozpatrywania spraw przez Urząd, Część C: Sprzeciw Strona 18
ogólne (o ile spełniają wymogi jednoznaczności i precyzji) będą interpretowane dosłownie. Dnia 02/05/2013 r. UHRW i wszystkie krajowe urzędy ds. znaków towarowych Unii Europejskiej wydały wspólny komunikat na temat wykonania wyroku w sprawie IP Translator (zob.: Wspólny komunikat ). Zgodnie z tym komunikatem UHRW interpretuje zakres ochrony znaków krajowych zawierających nagłówki klas w następujący sposób: Wcześniejsze krajowe znaki towarowe zgłoszone przed wydaniem wyroku w sprawie IP Translator : Zasadniczo UHRW akceptuje praktyki zgłoszeniowe stosowane przez wszystkie krajowe urzędy ds. znaków towarowych w Unii Europejskiej. Krajowe znaki towarowe zgłoszone przed wydaniem wyroku w sprawie IP Translator mają zakres ochrony przyznany im przez urząd krajowy. Większość urzędów krajowych interpretuje nagłówki klas swoich znaków w sposób dosłowny. Dla takich znaków UHRW również interpretuje nagłówki klas na podstawie naturalnego i zwyczajowego znaczenia każdego określenia ogólnego. Tylko osiem krajowych urzędów ds. znaków towarowych nie interpretuje nagłówków klas swoich znaków, które zgłoszono przed wydaniem wyroku w sprawie IP Translator, na podstawie ich naturalnego i zwyczajowego znaczenia: Bułgaria, Finlandia, Grecja, Węgry, Włochy, Łotwa, Malta i Rumunia (zob. tabela 1 we wspólnym komunikacie). UHRW interpretuje takie znaki krajowe jako obejmujące nagłówki klas plus alfabetyczny wykaz zawarty w edycji klasyfikacji nicejskiej obowiązującej w czasie zgłoszenia (nawet jeżeli urząd krajowy interpretuje nagłówek klasy jako obejmujący wszystkie towary i usługi w danej klasie). Wcześniejsze krajowe znaki towarowe zgłoszone po wydaniu wyroku w sprawie IP Translator : UHRW interpretuje wszystkie towary i usługi objęte znakami krajowymi na podstawie ich naturalnego i zwyczajowego znaczenia (zob. tabela 5 we wspólnym komunikacie). Aby określić zakres ochrony, należy zastosować ww. zasady. Do celów porównania towarów/usług uwzględnia się tylko te towary lub usługi, które uznaje się za zawarte w wykazie zgodnie z powyższymi zasadami. 3 Podobieństwo towarów i usług 3.1 Zasady ogólne 3.1.1 Kryteria podobieństwa Ogólnie rzecz biorąc, dwa obiekty określa się jako podobne, jeżeli mają pewne wspólne właściwości. Podobieństwo towarów i usług było przedmiotem orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości w sprawie Canon (wyrok z 29/09/1998 w sprawie C-39/97 Canon ). Trybunał orzekł, że podczas oceny podobieństwa towarów należy uwzględnić wszystkie istotne kryteria dotyczące takich towarów. Kryteria takie obejmują m.in. charakter, końcowych użytkowników [powinno być przeznaczenie ], sposób używania oraz to, czy dane towary są wobec siebie konkurencyjne czy uzupełniające (pkt 23). Wytyczne dotyczące rozpatrywania spraw przez Urząd, Część C: Sprzeciw Strona 19
Termin m.in. wskazuje, że wyliczenie powyższych kryteriów przez Trybunał ma jedynie charakter orientacyjny. Podobieństwo towarów i usług nie może zależeć od stałych i ograniczonych kryteriów, które można by zasadniczo określić z góry i które miałyby jednolity skutek we wszystkich sprawach. Mogą istnieć inne kryteria oprócz lub zamiast tych wymienionych przez Trybunał, które mogą mieć znaczenie dla danej sprawy. Prowadzi to do wniosku, że należy uwzględnić następujące kryteria: Kryteria ze sprawy Canon charakter, przeznaczenie, sposób użycia, charakter uzupełniający, charakter konkurencyjny. Kryteria dodatkowe kanały dystrybucji, właściwy krąg odbiorców, typowe pochodzenie towarów/usług. Kryteria te zostały szczegółowo omówione poniżej (zob. Poszczególne kryteria podobieństwa ); są one również wykorzystywane w bazie danych Urzędu dotyczącej porównania towarów i usług. Należy jednak zauważyć, że chociaż baza danych ogranicza się do tych ośmiu kryteriów, mogą występować szczególne sprawy, kiedy istotne będą inne kryteria. 3.1.2 Określenie właściwych kryteriów Porównanie powinno się koncentrować na określeniu właściwych kryteriów, które w danym przypadku charakteryzują towary lub usługi będące przedmiotem porównania. Dlatego przydatność każdego z kryteriów zależy jedynie od charakteru danych spornych towarów lub usług. Przy porównaniu nart i butów narciarskich oczywiste jest, że różnią się one od siebie pod względem charakteru i sposobu użycia oraz nie są względem siebie konkurencyjne. Dlatego porównanie powinno koncentrować się na ich przeznaczeniu, charakterze uzupełniającym, kanałach dystrybucji, typowym pochodzeniu oraz właściwym kręgu odbiorców. Tym samym właściwe kryteria i cechy charakteryzujące dany towar lub usługę mogą się różnić w zależności od towarów i usług, z którymi są porównywane. Nie trzeba wymieniać wszystkich możliwych kryteriów. Ważne jest jednak, czy powiązania między odpowiednimi kryteriami są na tyle bliskie, aby wykryć podobieństwo. Wytyczne dotyczące rozpatrywania spraw przez Urząd, Część C: Sprzeciw Strona 20
Można zadać następujące pytania: W jaki sposób towary/usługi będą użytkowane? Jakie jest ich przeznaczenie? Jakie jest prawdopodobieństwo, że będą miały tego samego producenta? Czy z reguły są dostępne w tym samym sklepie, domu towarowym lub w tej samej części supermarketu? Jeżeli kryteriów nie można ustalić na podstawie samego brzmienia nazw towarów/usług, informacje można zaczerpnąć z definicji słownikowych. Definicje słownikowe należy jednak analizować z perspektywy realiów handlowych, uwzględniając w szczególności klasyfikację nicejską. Zgodnie z wydaniem internetowym słownika języka angielskiego The Oxford English Dictionary słowo ice ( lód ) to liczba pojedyncza od słowa ices ( lody ) i oznacza m.in. lód jako deser lub lód jako postać wody. Porównanie wyrażeń lody i lód z klasy 30 dokonane tylko na podstawie takiej słownikowej definicji doprowadziłoby do błędnego wniosku, że lód to to samo, co lody. Ponieważ jednak w wykazie towarów w klasie 30 znajdują się zarówno lody, jak i lód, należy rozumieć, że lody to lody jadalne, a lód to lód do celów chłodniczych. Chociaż skład tych towarów częściowo się pokrywa, ponieważ oba składają się (częściowo) z zamrożonej wody, ich charakter handlowy jest różny: lody to żywność, a lód to artykuł pomocniczy służący do konserwacji lub chłodzenia żywności. ten pokazuje, że klasyfikacja nicejska w połączeniu z oglądem handlowym są ważniejsze niż definicja słownikowa. Po zidentyfikowaniu odpowiednich kryteriów ekspert musi określić związki pomiędzy poszczególnymi kryteriami oraz przypisaną im wagę (zob. poniżej Związki między poszczególnymi kryteriami ). 3.2 Poszczególne kryteria podobieństwa W poniższych działach zdefiniowano i zilustrowano poszczególne kryteria oceny podobieństwa towarów i usług. 3.2.1 Charakter Charakter towaru/usługi można zdefiniować jako podstawowe właściwości lub cechy rozpoznawcze danego towaru lub danej usługi. Charakter często odpowiada określonemu typowi lub rodzajowi towaru/usługi bądź kategorii, do jakiej towar lub usługa należą i która z reguły jest używana do ich zdefiniowania. Innymi słowy, charakter to odpowiedź na pytanie: Co to jest? y Jogurt to produkt mleczny. Samochód to pojazd. Mleczko do ciała to kosmetyk. Wytyczne dotyczące rozpatrywania spraw przez Urząd, Część C: Sprzeciw Strona 21
3.2.1.1 Orientacyjna wartość nagłówków klas i kategorii Sam fakt, że porównywane towary/usługi należą do tego samego określenia ogólnego w nagłówku klasy lub szerokiej kategorii, nie musi automatycznie oznaczać, że ich charakter jest taki sam. em takiej szerokiej kategorii są środki spożywcze dla ludzi. y Takie produkty jak świeże owoce z jednej strony oraz kawa, mąka i chleb z drugiej strony różnią się co do charakteru, chociaż wszystkie są środkami spożywczymi. Mięso, ryby, drób i dziczyzna to środki spożywcze pochodzenia zwierzęcego. Owoce i warzywa to środki spożywcze pochodzenia roślinnego. Odległe powiązanie między tymi grupami, czyli fakt, że obie zawierają środki spożywcze, nie wyklucza ich odmiennego charakteru. Jeżeli porównywane towary/usługi zalicza się do tego samego określenia ogólnego w nagłówku klasy, a zakres tego określenia jest wystarczająco wąski, przemawia to na korzyść ich identycznego lub podobnego charakteru. y Mleko zagęszczone i ser mają wspólny charakter, ponieważ należą do tej samej rodziny produktów, mianowicie produktów mlecznych stanowiących podkategorię środków spożywczych (zob. wyrok z 04/11/2003 w sprawie T-85/02 Castillo, pkt 33). Wszystkie napoje są cieczami, co nie oznacza jednak, że mleko ma ten sam charakter, co napój alkoholowy. 3.2.1.2 Cechy towarów określające ich charakter Wiele różnych cech może być przydatnych do celów określenia charakteru towarów. Są to takie cechy, jak: Skład: np. składniki, materiały, z których wykonane są towary. Jogurt to produkt mleczny (charakter jogurtu można zdefiniować poprzez jego podstawowy składnik). Skład może być najistotniejszym kryterium służącym do określenia charakteru. Niemniej jednak identyczny lub podobny skład towarów nie przesądza automatycznie, że ich charakter jest taki sam. Wytyczne dotyczące rozpatrywania spraw przez Urząd, Część C: Sprzeciw Strona 22
Zarówno krzesło, jak i lalka mogą być wykonane z tworzyw sztucznych, ale ich charakter nie jest taki sam, ponieważ krzesło to mebel, a lalka to zabawka. Należą więc do różnych kategorii. Zasada działania: np. działanie mechaniczne, z silnikiem lub bez, działanie optyczne, elektryczne, biologiczne lub chemiczne. Teleskop to urządzenie optyczne (charakter teleskopu można zdefiniować poprzez zasadę jego działania, która ma charakter optyczny). Chociaż zasada działania może być pomocna przy określaniu charakteru niektórych towarów, nie zawsze jest rozstrzygająca. Istnieją przypadki, w których towary, w szczególności techniczne, mają tę samą zasadę działania, ale różny charakter. Mikser i elektryczna szczoteczka do zębów mają tę samą obrotową zasadę działania, ale różny charakter. Istnieją również towary, których charakter jest taki sam, ale zasada działania się różni. Zasada działania pralek wykorzystujących proszek do prania ma charakter chemiczny, a więc różni się od zasady działania pralek wykorzystujących fale magnetyczne. Towary te mają jednak ten sam charakter, ponieważ w obu przypadkach są to pralki. Stan fizyczny: np. ciecz/ciało stałe, twarde/miękkie, elastyczne/sztywne. Stan fizyczny to kolejna cecha towarów, która może być użyta do określenia ich charakteru, ale, podobnie jak zasada działania, nie jest to cecha rozstrzygająca. y Woda to substancja ciekła. Jogurt jest sprzedawany zarówno w formie stałej, jak i ciekłej. Towary te mają taki sam charakter, pomimo różnego stanu fizycznego. 3.2.1.3 Charakter usług Przy określaniu charakteru usług nie można wykorzystać cech (skład, zasada działania, stan fizyczny), ponieważ usługi są niematerialne. Charakter usług można określić w szczególności poprzez rodzaj czynności wykonywanych na rzecz osób trzecich. W większości przypadków to kategoria, do której należy dana usługa, definiuje jej charakter. Wytyczne dotyczące rozpatrywania spraw przez Urząd, Część C: Sprzeciw Strona 23