JÓZEF P ANFIL MALARSTWO
JÓZEF PANFIL Urodzony w 1958 roku w Tomaszowie Mazowieckim. Studia w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Łodzi. Dyplom uzyskał w 1984 r. Uprawia malarstwo olejne i rysunek (pejzaż, portret, martwa natura). Prowadzi seminaria z malarstwa i rysunku na Wydziale Malarstwa Europejskiej Akademii Sztuk. Jest jednym z najbardziej intrygujących i najbardziej rozpoznawalnych współczesnych polskich malarzy. Brał udział w wielu wystawach indywidualnych - w kilku Galeriach BWA w Polsce, w Galerii Heer w Oslo (1998r.), Państwowej Galerii Sztuki w Toruniu (1999r.), Galerii Muzeum w Tomaszowie Mazowieckim (2000r.) oraz ponownie w Galerii Heer w Oslo (2001r.). Wystawy zbiorowe z jego udziałem organizowane były w Polsce w kilkudziesięciu galeriach a za graniczne odbyły się m.in. w Bonn, Santorini (Grecja), Oslo, Nowym Jorku. Artysta zdobył także wiele wyróżnień i nagród. Jego prace znajdują się w zbiorach wielu galerii oraz w prywatnych kolekcjach w Polsce i za granicą. Maluje cykle obrazów: widoki z pracowni, portrety, martwe natury, pejzaże polskie i pejzaże śródziemnomorskie, architekturę i wnętrza świątyń. Wystawa malarstwa Józefa Panfila w Galerii Sztuki Wirydarz prezentuje najnowsze prace artysty. foto: Piotr Zieliński Na tle współczesnej sztuki, pełnej krzyku i relatywizmu, malowane przeze mnie obrazy - najczęściej nieduże pejzaże wydają się tradycyjne i nie współczesne. W wybieranych motywach odnajduję urodę otaczającego nas świata, przeżywam piękno natury i odkrywam jej tajemnice. Operując tradycyjnie pojętym warsztatem, staram się zawrzeć w obrazie moje doznania i fascynacje, bez naturalistycznego odwzorowania... Motyw z Mykonos V, akryl/płótno na płycie, 12x24; 2011
Motyw z Mykonos XV, akryl/płótno na płycie, 24x18; 2011
Analizując dotychczasową twórczość Józefa Panfila nie trudno zauważyć, że pejzaż zajmuje szczególne miejsce w zainteresowaniach artysty. O ile w martwych naturach o ściszonej gamie kolorystycznej i prostej w swym założeniu kompozycji, których nierzadko centralnym punktem jest chleb w otoczeniu zwykłych przedmiotów, z pewnym uproszczeniem można szukać wspólnych cech malarskich z martwymi Chardina, czy z hiszpańskimi bodegonami, tak w przypadku pejzaży Józefa Panfila można dostrzec wspólnotę malarskiego widzenia z tak wybitnymi twórcami jak Jan Stanisławski, Stanisław Kamocki czy Izaak Lewitan. Panfil podobnie rozgrywa swoje spotkania z naturą, traktując pejzaż syntetycznie. Rezygnuje z ozdobników i szczegółów na rzecz ogólnego, malarsko traktowanego wrażenia. Niewielkie powierzchnie obrazów zmuszają artystę do zdecydowanego, arbitralnego wyboru elementów z krajobrazu w celu skonstruowania malarskiej jego interpretacji. Świadoma powściągliwość w opracowaniu formy powoduje, że w pejzażu pokazuje to, co najistotniejsze i konieczne do konstrukcji dzieła mocno osadzonego w realiach. Tak widziany, czy zauważony pejzaż staje się malarskim zapisem przeżycia w spotkaniu z bogactwem natury, a szybko podejmowane decyzje kolorystyczne i formalne nadają świeżość tym płótnom. Panfil przekazuje swój osobisty pogląd na sens natury. Nie próbuje jej imitować, ale dąży do stworzenia wiarygodnego, artystycznego odpowiednika tematów inspirujących jego dzieła malarskie. Prace te stanowią malarską kronikę doznań artystycznych w spotkaniu artysty z urodą pejzażu. Operuje solidną bryłą przy formowaniu elementów tworzących obraz. Być może z tego powodu pojawia się monumentalizm w tych pracach, przywodzący na myśl niektóre dzieła Ferdynanda Ruszczyca. Plama kładziona szeroko, odważnie, impastami, z wielką dbałością o harmoniczne współbrzmienie, nadaje szczególną siłę materii malarskiej. Gama kolorystyczna, niepozbawiona związku z kolorem lokalnym, oparta na soczystych zieleniach, ugrach, głębokich brązach i różach, dzięki malarskim zestawieniom tworzy ciekawą i dźwięczną chromatykę. Józef Panfil nie idealizuje tematu. Nie usiłuje deformować swojej narracji malarskiej. Doskonale chwyta proporcje zaobserwowane w rzeczywistości i tłumaczy je na język malarski. Uderza w tych pracach pewna nostalgia w doborze tematów. Samotne drzewa na tle oświetlonego promieniami zachodzącego słońca niebie, kwitnące grusze, stogi siana, samotne chałupy czy stodoły. Pojawia się też na pierwszym planie, tuż przed okiem, dziewanna czy kwitnące drzewo na tle lakonicznie zaznaczonego drugiego planu. Nie ulega wątpliwości, że Panfil obserwuje pejzaż emocjonalnie i dzięki wiedzy malarskiej i talentowi doskonale odczytuje malarską inspirację. Wnikliwa obserwacja pozwala malarzowi na dostrzeganie często niezauważalnego piękna natury. Jego prace są oazą spokoju i harmonii. Panfil nie usiłuje tworzyć czegoś, co jest poza prawdą. Zachwyt nad otaczającą nas przyrodą jest wystarczającym powodem, aby zapisać swoje wrażenie i do tego nie są mu potrzebne żadne manifesty, ani ideologie malarskie. Jego obrazy to osobisty przekaz, a nie pokaz czy demonstracja inności. Czysto koncepcyjne podejście do realizacji obrazu nie znajduje u Panfila zastosowania. Maluje świadomie i impulsywnie, z miłością. W obrazach tych widać radość tworzenia i nie trudno dostrzec, że artyście zależy na malarskiej urodzie własnych prac oraz ich czytelnej formie. O wiele łatwiej byłoby zapuścić się w labirynt abstrakcjonizmu,
niż ze znanych każdemu z natury elementów konstruować malarski zapis rzeczywistości. Panfil zdecydował się oprzeć swój dialog z odbiorcą na mocnych i sprawdzonych zasadach wypowiedzi malarskiej- przejrzystej, czytelnej formie i naturalnym kolorycie. Wszelkie chłodne spekulacje w poszukiwaniu schematu koncepcyjnego w przedstawieniu pejzażu nie godzą się z emocjonalnym stosunkiem artysty do przedstawianego tematu. Konstruuje malarski zapis rzeczywistości bez naturalistycznego naśladownictwa. Przyroda staje się w pracach Panfila pretekstem do tworzenia nastroju, nie przy pomocy czysto przyrodniczych elementów, ale poprzez malarskie uzasadnienie ich obecności w obrazie. Maluje doznania, a nie przedmiotowość tematu. W spontanicznej twórczości Józefa Panfila nie ma jakiegoś scalającego czy upraszczającego interpretację tych prac symbolu. Są one nieskazitelnie czytelne i adresowane do wrażliwości widza. Malarz raczej kontempluje rzeczywistość, niż ją tworzy. Na osobny dział twórczości artysty składają się portrety. Nie są klasycznymi wizerunkami modeli, a raczej obrazami na temat ich zachowania. Stanowią zapis chwili z obecnością portretowanego. Brak tu zupełnie pozowania. Artysta przedstawia wycinek zatrzymanego w kadrze malarskim życia osoby. Józef Panfil jest współczesnym malarzem, który zastosował tradycyjny kanon malarski do zanotowania i przekazania przemijającej urody natury. Wybrał język malarskiego dialogu, świadomie jasny i zrozumiały, aby podzielić się swoją fascynacją niedościgłym pięknem natury, z jak największą liczbą odbiorców. Twórczość ta, świadomie sięgająca do korzeni naszej tradycji, wymyka się jednoznacznym określeniom. Natura jest zawsze taka sama, ale nic z niej nie pozostaje, nic z tego co widzimy. Nasza sztuka powinna obdarzyć naturę pulsem trwania i ukazać wszystkie jej zmiany. Dzięki sztuce powinniśmy odczuwać naturę jako wieczną. Te słowa Paula Cezanna mogłyby stanowić motto twórczej drogi Józefa Panfila. Wiesław Ochman Motyw z Mykonos XXIII, akryl/płótno na płycie, 18x33; 2011
Motyw z Parikii II, akryl/płótno na płycie, 18x13; 2011
Motyw z Mykonos XX, akryl/płótno na płycie, 24x18; 2011
Motyw z Mykonos XIX, akryl/płótno na płycie, 13x18; 2011
Motyw z Levkies II, akryl/płótno na płycie, 33x24; 2011
Motyw z Lublina, akryl/płótno na płycie, 18x13; 2011
Motyw ze Smardzewic, akryl/płótno na płycie, 12x20; 2011 Motyw z Parikii VI, akryl/płótno na płycie, 24x18; 2011 Motyw z Mykonos XV, akryl/płótno na płycie, 24x18; 2011
Motyw z Mykonos X, akryl/płótno na płycie, 13x18; 2011 Motyw z Nausy II, akryl/płótno na płycie, 24x18; 2011 Motyw z Mykonos XIII, akryl/płótno na płycie, 24x18; 2011
Motyw z Smardzewic, akryl/płótno na płycie, 24x33; 2011 Motyw z Kazimierza nad Wisłą, akryl/płótno na płycie, 18x33; 2011 Motyw z Levkies VI, akryl/płótno na płycie, 24x33; 2011 Wisła pod Kazimierzem, akryl/płótno na płycie, 18x33; 2011 Motyw z Mykonos II, akryl/płótno na płycie, 13x18; 2011
20-112 Lublin, ul. Grodzka 19 tel./fax: 81 441 33 50 e-mail: galeria@wirydarz.com.pl www.wirydarz.com.pl paêdziernik - grudzieƒ 2011 Kurator wystawy, projekt i redakcja katalogu: PIOTR ZIELI SKI Fotografie i reprodukcje prac: ARCHIWUM ARTYSTY, MA GORZATA ZIELI SKA Tekst: WIES AW OCHMAN Opracowanie komputerowe i druk: MEDIAPRINT62.COM Na ok adce: Motyw z Mykonos XII, akryl/p ótno, 24x18; 2011 Patronat honorowy: Prezydent Lublina Pan Krzysztof uk Wystaw zrealizowano dzi ki pomocy finansowej Miasta Lublin Sponsorzy wspierajàcy: Patronat medialny: mediaprint 62.com 62 20-113 Lublin, ul. Archidiakoƒska 6a tel./fax: 081 534 24 14 info@vip.lublin.pl www.vip.lublin.pl Specjalne podzi kowania dla: ul. Jezuicka 14, LUBLIN tel. 53 658 44 Galeria Sztuki Wirydarz sk ada serdeczne podzi kowania firmie: MEDIAPRINT62.COM ul. Narutowicza 62, 20-013 Lublin tel.: 81 536 06 50, fax: 81 532 79 10 www.mediaprint62.com Specjalne podzi kowania dla: Dyrektor Marzenny Sendeckiej, Ma gorzaty i Jacka Stachnik, ks. dyr. Miros awa adniaka, Prezesa Dariusza Marka, Prezesa Miros awa Tarasa, Dyr. Roberta Wiciƒskiego, Dyr. S awomira Star gi, Dyrektora Micha a Wysmulskiego, Prezesa Marka T czy, Artura Sienkiewicza, S awomira Frydrycha, Zbigniewa Lato, Leszka Gwiazdy i Piotra Andrzejewskiego, Dyr Mieczys awa Marcinkiewicza, Joanny Szpak, Waldemara K py, Bo enyi Andrzeja Ro ek, El biety i Lecha Cwalinów, W odzimierza Orzechowskiego, Paw a Ziemby oraz Krzysztofa Lamcha za ogromnà pomoc w przygotowaniu ekspozycji. Za o yciel i kustosz galerii: Piotr Zieliƒski Galeria prowadzi sprzeda dzie sztuki
Sponsorzy Galerii Sztuki Wirydarz: Mecenas Polskiej Kultury PRACOWNIA Z OTNICZA Wystawy w Galerii Sztuki Wirydarz: Zofia Kopel-Szulc Barbara Gawdzik-Brzozowska Andrzej Dudziński Krystyna Zachwatowicz i Andrzej Wajda Ewa i Roman Fleszarowie Zbylut Grzywacz Jerzy Duda-Gracz Adam Myjak Leszek Sobocki Kiejstut Bereźnicki Maria Tyzenhauz Tomek Kawiak Jan Kanty Pawluśkiewicz Paweł Dobrzycki Ryszard Stryjec Jacek Waltoś Jacek Malczewski i inni Marek Szmidel Edward Hartwig Tadeusz Kantor Maciej Bieniasz Stanisław Jan Łazorek Tomasz Bachanek Marian Gromada Marcin Samlicki Adam Hoffmann Nikifor Andrzej Strumiłło Łukasz Banach Ewa i Roman Fleszarowie Patrz grzeszniku Daniel de Tramecourt Andrzej Umiastowski Andrzej Dudziński Jan Kanty Pawluśkiewicz Tadeusz Brzozowski Adam Faglio Leszek Sobocki Tadeusz Boruta Juliusz Joniak Piotr Fąfrowicz Grupa Tolerance Józef Czerniawski 120 lat za kulisami Kashinath Chauhan Bartłomiej Michałowski Kazimierska Konfraternia Sztuki Mieczysław Olszewski Marek Andała Kiejstut Bereźnicki Krystyna Głowniak Wojciech Zieliński Michał Smółka Portret Sarmacki Janusz Oskar Knorowski Artur Kardamasz Tomek Kawiak Henryk Waniek Ekspress Bystrzyca Tomasz Karabowicz Tadeusz Dominik Marian Czapla Jerzy Gnatowski Antoni Fałat Krystyna Zachwatowicz i Andrzej Wajda Stanisław Baj Andrzej Borowski Włodzimierz Borowczyk Joanna Sierko-Filipowska Bogusław Jagiełło Małgorzata Fonfria-Pereda Stanisław Mazuś Dorota Rakowska Tomasz Bachanek Krzysztof Raczyński Krzyr Miro Biały Franciszek Maśluszczak Joanna Trzcińska Maria Targońska Piotr Naliwajko www.wirydarz.com.pl