StaSyS EidrigEvičiuS

Transkrypt

1 D WI E S T R O N Y O B R A Z U

2 Stasys Eidrigevičius Urodził się 24 lipca 1949 w Mediniškiai na Litwie grafik pochodzenia litewskiego, od 1980 roku mieszkający w Polsce. W latach uczył się w technikum w Kownie, na kierunku projektowanie wyrobów ze skóry, a następnie ( ) studiował na wydziale pedagogicznym Instytutu Sztuk Pięknych w Wilnie. Jest czynny w wielu dziedzinach sztuki: projektuje plakaty, ilustruje książki, maluje obrazy, tworzy scenografię, fotografuje, urządza performance, jest współpracownikiem tygodnika Polityka. Baśń o pastelowym malarstwie. Jednego dnia idę ulica Mazowiecką w Warszawie i jak zwykle zwalniam krok kolo sklepu z materiałami dla artystów. W witrynie piękne drewniane pudło z kredkami suchej pasteli Sennelier. Prosto z Paryża. Zestaw olbrzymi - pastele kuszą dziesiątkami odcieni. Wchodzę do sklepu i pytam sprzedawcę o ten zestaw. Okazuje sie to jedyny komplet i trzeba wyjąć z witryny. Młodzieniec z entuzjazmem podejmuje sie tego czynu ale okazuje się, że żeby dojść do tego pudla trzeba cos tam odstawić, przesunąć. Usłyszałem huk spadających sztalug, ale zestaw pasteli udało się dosięgnąć i wyjąć. Patrzę na te kredki już z bliska i zastanawiam się. To kosztuje kolo 1400 zł. Pytam czy dla artysty obniży cenę. Mówię że mam złotą kartę stałego klienta. Szukam tej karty szukam - ale przy sobie nie mam. Sprzedawca jednak woli tę kartę zobaczyć. Odstawia mi ten zestaw do następnego dnia. Nazajutrz idę z tą kartą, dostaję 10 procent zniżki, biorę ten skarb, przychodzę do pracowni, otwieram i cieszę się jak małe dziecko. Tyle odcieni tych kredek, może teraz moje malarstwo nabierze więcej olśnienia kolorów. Kredki leżą jak noworodki owinięte w takich papierkach z numerem serii. Na przykład odcień czerwieni nr 303, odcień szarości nr 481, odcień zieleni z nr 760. Kredki leżą w szarych miękkich łóżeczkach, ułożone według kolorów swoistej tęczy. Tu odcienie niewinnej bieli, żółci przechodzą na chore, czerwień zieleń błękit szarości - brązy aż do czerni - koloru śmierci. Żeby malować tymi pastelami muszę każdą kredkę obnażyć - to znaczy ostrożnie wyzwolić z tej kalkowej szaty. Biorę ostry nożyk i jak skalpelem robię cesarskie cięcie - przecinam papierek i go odrywam od kredki a ta już gotowa, żeby nią malować na odpowiednim papierze. I co widzę - kredki Sennelier są cieńsze niż firmy Rembrand czy Schminke. Kredka Sennelier jest krucha, łamie się na trzy kawalki. Zastanawiam się czy je wszystkie obnażać. To zajęło by mi cały dzień. Z powrotem kładę te kredki do pięknego drewnianego pudła i... maluję tymi starymi, które leżą na stole - moimi ukochanymi pastelami Schminke. Pod ręką mam ich setki - tyle abym mógłbym czuć się wolny. Co znaczy wolny? Tyle, że mogę swoje idee realizować na papierze, tak jak pianista grający na dobrze zestrojonym instrumencie.

3 Zasłona, pastel/papier, 54,5x37; 1989

4 Stasys zaskakuje podwójnie. Jest artystą o bardzo wyrazistej osobowości, którego wyróżnia oryginalny styl. Tak osobisty, że nie do podrobienia. Jego prace są rozpoznawalne od pierwszego spojrzenia. Stasys tworzy świat spójny, metaforycznie mówiący o kondycji człowieka. A jednocześnie jego otwarta, kreacyjna wyobraźnia wydaje się niewyczerpana. Eidrigevičius swobodnie przechodzi z jednej dyscypliny do drugiej i posługuje się różnymi technikami. Jest malarzem, grafikiem, autorem ekslibrisów, ilustracji i plakatów, twórcą masek, obiektów i instalacji, performance ów i teatrów rysowania, autorskich spektakli, fotografii aranżowanej, a nawet współtwórcą pełnometrażowego filmu. Ta wielość zainteresowań nie prowadzi do rozproszenia. W przypadku Stasysa oznacza dążenie do połączenia przeciwieństw- pełni i nieskończoności, przywołując na myśl teorię sztuki Umberto Eco, wyłożoną w Szaleństwie katalogowania. Różnorodność zainteresowań pomaga Stasysowi znaleźć własną artystyczną formę. ( ) Kontekstów sztuki Stasysa trzeba szukać wśród mistrzów wyobraźni, którym nie wystarcza wierna obserwacja rzeczywistości. Wsród tych, którzy kreowali własną wizję świata, sytuując w centrum symbolicznie przedstawionego człowieka, uniwersalizującego indywidualne przeżycia. Stasys nikogo nie naśladuje. Można jedynie mówić o pewnych paralelach czy pokrewieństwach między jego sztuką oraz innych twórców. Świat wyobraźni Stasysa jest rozpięty między wizyjnością Boscha i Bruegela a surrealizmem Dalego, Magritte a i Klee. Między grozą i groteską, rzeczywistością i wyobraźnią. W nurcie sztuki, której twórców z różnych epok intrygowała dziwność świata, natury i kondycji człowieka. ( ) Monika Kuc Wstęp (fragment) do albumu Stasys 60, ABE Dom Wydawniczy Warszawa 2011 Bracia, akryl/tektura, 30x24; 1982

5 Przyroda, pastel/papier, 68x62; 1987

6 Nowe buty, pastel/papier, 65x50; 2012

7 Papiri, pastel/papier, 42x30; 2000

8 Czerwony kapelusz, pastel/papier, 70x50; 2012

9 Kolczasty kwiat, pastel/papier, 70x50; 2012

10 Niebieska wieża, pastel/papier, 32x22,5; 1995 Świt, pastel/papier, 32x23; 1999 Zagadka, pastel/papier, 32x22,5; 1995 Pod daszkiem, pastel/papier, 32x22,5; 1995

11 Klown 4, pastel/papier, 32x22,5; 1991

12 List, pastel/papier, 54,5x37; 1989

13 Czerwona linia, pastel/papier, 65x50; 1989 Wieś, pastel/papier, 69x48; 1990

14 Brilli, olej/płótno, 41x30; 2005 Clown, olej/płótno, 54,5x37; 1989 Tiki, olej/płótno, 42x30; 2000 Panel, olej/płótno, 42x30; 1999

15 u Lublin, ul. Grodzka 19 tel./fax: galeria@wirydarz.com.pl paêdziernik - listopad 2012 Wirydarz Galeria Sztuki Kurator wystawy, projekt i redakcja katalogu: PIOTR ZIELI SKI Fotografie i reprodukcje prac: ARCHIWUM ARTYSTY Tekst: MONIKA KUC Opracowanie komputerowe: PAWEŁ ZIEMBA Na ok adce: Architekt, pastel/papier, Wystawę zrealizowano dzięki pomocy finansowej Miasta Lublin Sponsorzy wspierajàcy: Patronat medialny: DRUKARNIA OFFSETOWA Lublin, ul. Dolnej Panny Marii 5 tel./fax: info@vip.lublin.pl Specjalne podzi kowania dla: POLOT CENTRUM USŁUG LOTNICZYCH Lublin, ul. Jasna 6; tel./fax: l. Jezuicka 14, tel LUBLIN Specjalne podziękowania dla: Dyrektor Marzenny Sendeckiej, Małgorzaty i Jacka Stachnik, Ryszardy Michalik, ks. dyr. Mirosława Ładniaka, Prezesa Dariusza Marka, Prezesa Stefana Sajkiewicza, Prezesa Mirosława Tarasa, Dyr. Andrzeja Stawiszyńskiego, Dyr. Sławomira Staręgi, Dyrektora Michała Wysmulskiego, Dyr. Bożeny Furtak, Prezesa Marka Tęczy, Artura Sienkiewicza, Sławomira Frydrycha, Zbigniewa Lato, Leszka Gwiazdy i Piotra Andrzejewskiego, Dyr Mieczysława Marcinkiewicza, Joanny Szpak, Waldemara Kępy, Bożeny i Andrzeja Rożek, Elżbiety i Lecha Cwalinów, Włodzimierza Orzechowskiego, Arkadiusza Wizeruka oraz Pawła Ziemby za ogromną pomoc w przygotowaniu ekspozycji. Za o yciel i kustosz galerii: Piotr Zieliƒski Galeria prowadzi sprzeda dzie sztuki

16 Sponsorzy Gale rii S ztu k i Wi r y d a r z : Wystawy w Galerii Sztuki Wirydarz: Zofia Kopel-Szulc Barbara Gawdzik-Brzozowska Andrzej Dudziński Krystyna Zachwatowicz i Andrzej Wajda Ewa i Roman Fleszarowie Zbylut Grzywacz Jerzy Duda-Gracz Adam Myjak Leszek Sobocki Kiejstut Bereźnicki Maria Tyzenhauz Tomek Kawiak Jan Kanty Pawluśkiewicz Paweł Dobrzycki Ryszard Stryjec Jacek Waltoś Jacek Malczewski i inni Marek Szmidel Edward Hartwig Tadeusz Kantor Maciej Bieniasz Stanisław Jan Łazorek Tomasz Bachanek Marian Gromada Marcin Samlicki Adam Hoffmann Nikifor Andrzej Strumiłło Łukasz Banach Ewa i Roman Fleszarowie Patrz grzeszniku Daniel de Tramecourt Andrzej Umiastowski Andrzej Dudziński Jan Kanty Pawluśkiewicz Tadeusz Brzozowski Adam Faglio Leszek Sobocki Tadeusz Boruta Juliusz Joniak Piotr Fąfrowicz Grupa Tolerance Józef Czerniawski 120 lat za kulisami Kashinath Chauhan Bartłomiej Michałowski Kazimierska Konfraternia Sztuki Mieczysław Olszewski Marek Andała Kiejstut Bereźnicki Krystyna Głowniak Wojciech Zieliński Michał Smółka Portret Sarmacki Janusz Oskar Knorowski Artur Kardamasz Tomek Kawiak Henryk Waniek Ekspress Bystrzyca Tomasz Karabowicz Tadeusz Dominik Marian Czapla Jerzy Gnatowski Antoni Fałat Krystyna Zachwatowicz i Andrzej Wajda Stanisław Baj Andrzej Borowski Włodzimierz Borowczyk Joanna Sierko-Filipowska Bogusław Jagiełło Małgorzata Fonfria-Pereda Stanisław Mazuś Dorota Rakowska Tomasz Bachanek Krzysztof Raczyński Krzyr Miro Biały Franciszek Maśluszczak Joanna Trzcińska Maria Targońska Piotr Naliwajko Józef Panfil Wojciech Zieliński Ewa i Roma Fleszarowie Jarosław Koziara Jacek Pałucha Waldemar J. Marszałek Jacek Frąckiewicz w w w. w i r y d a r z. c o m. p l

17 Wirydarz Galeria Sztuki D WI E S TR ON Y OB R A ZU