MARIAN CZAPLA MALARSTWO

Transkrypt

1 MARIAN CZAPLA MALARSTWO

2 MARIAN CZAPLA Urodzony w Gackach koło Szydłowa (1946), ukończył studia na Wydziale Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie (dyplom w 1972 roku). Uczeń prof. Stefana Gierowskiego (malarstwo), prof. Haliny Chrostowskiej i prof. Józefa Pakulskiego (grafika), od 1972 roku pracuje w macierzystej uczelni - Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, gdzie prowadzi samodzielną pracownię na Wydziale Malarstwa, współzałożyciel grupy artystycznej Sympleks S4, działającej w latach Brał udział w kilkudziesięciu wystawach indywidualnych i zbiorowych w Polsce i za granicą. Wypracował własny styl malarstwa w oparciu o żywy kolor i zmysłową, ekspresyjną figurację. Tworzy monumentalne płótna, którym nadaje metaforyczne tytuły. Od samego początku przeważnie tworzy cyklami - abstrakcje tworzone w latach siedemdziesiątych ujął w cykle: CZŁOWIEK W PRZESTRZENI, MISTERIUM FIGURY CZTERORAMIENNEJ, ROMANTYCZNY; często powstaje też kilka wersji jednego obrazu (KOBIETA Z KUKŁAMI, SIEWCA) a także dyptyki i tryptyki. Od dzieciństwa zachwycony katolicką, barokową ikonografią, sięgnął po postaci - symbole ze Starego i Nowego Testamentu, historie i przesłania, które przeobraził na kolory i kształty dwudziestowiecznej wyobraźni. W ten sposób powstały nieortodoksyjne przedstawienia Chrystusa i Madonny, Drogi krzyżowe (w tym PIETA, OPŁAKIWANIE, UKRZYŻOWANIE), święte Magdaleny, prorocy, etc. foto: Piotr Zieliński Cykl Romantyczny: Figura pod krzyżem, olej/płótno, 102x143; 1972 [...] Tematy pasyjne w moim malarstwie są rozpamiętywaniem Biblii, a szczególnie ostatniej drogi Jezusa Chrystusa. Nieustannie trwa praca nad uchwyceniem istoty męki Pana i zbawczej jej roli w czasie egzystencjalnym człowieka. Niekiedy udręczony pracą nad pasyjnymi scenami Jezusa, Cyrenejczyka czy Maryi, pragnę powrotów do nowych rozwiązań, pouczających o zbawczej roli świętych mojej wiary. Malowanie moje składam w hołdzie malarzom wieków średnich wielbiąc ich kunszt malarski, moralizatorstwo i święte posłannictwo w wyjaśnianiu prawd wiary...

3 Cykl Ecce Homo: Ukrzyżowanie, akryl/płótno, 180x120; 1993

4 In forma crucis est (fragmenty) Profesor Marian Czapla na trwałe wpisał się swoim malarstwem w istotne przestrzenie polskiej sztuki współczesnej. Swoistość jego malarskich poszukiwań jest niepowtarzalna i szczególnie cenna, nie tylko poprzez walory formalnej materii, ale przede wszystkim poprzez wyzierające z niej idee, przesłania i sensy, jakże dziś ważne na terenie sztuki, jak też w tak zwanej humanistycznej przestrzeni współczesnego człowieka bezgranicznie kształtowanego przez wiedzę. A przecież w przestrzeni sztuki człowiek z istoty swej otwarty jest na niewerbalizowane, pozafizyczne doznania i pragnienia. Najogólniej określając, malarstwo Mariana Czapli jest zanurzone w tajemnicę, metafizyczność i sacrum człowieka, którego szczególnym wyrazem pozostaje sztuka. [...] Autoportret, Pitta, olej/płótno, 2 x 46x38; 1993 Autoportret, olej/płótno, 81x81; Przede wszystkim jest w Jego twórczości klasyczność sztuki malarskiej oparta na tradycyjnej technice malarstwa olejnego budującego świat przedstawień i wyobrażeń poprzez płaszczyznową wizualizację, poprzez formę, kolor, światło i ekspresywny gest malarski (w tym przypadku faktury, zamaszyste pociągnięcia pędzla bądź szpachli). Kolor i światło w tym malarstwie - oprócz walorów estetycznych i naturalnie odczytywanych - nasycone są zawartością znaczeń kulturowych, tych powszechnie rozpoznawalnych, ale i tych odautorskich, w nowy sposób kodowanych, wynikających z aktualnych kontekstów dzisiejszej doli człowieczej i własnej egzystencji autora. Może dlatego motywy religijne, chrześcijańskie,

5 Cykl Ecce Homo: Miłość, akryl/płótno, 180x120; 1993 Cykl Ecce Homo: Upadek, akryl/płótno, 180x120; lata 90. a szczególnie Droga Krzyżowa, stały się w tej twórczości zasadniczym motywem, przedstawieniem, aktualizacją, a zarazem tematem ramowym najbardziej odpowiednim dla dania świadectwa wiary w sens ludzkiego cierpienia mocno wpisanego w kondycję człowieka w naszych czasach. Wyraz tego stanowi nowe, aktualizujące, pełne pokory i wnikliwości spojrzenie na człowieka w cyklu Ecce Homo. Abstrahowanie w procesie powstawania każdego obrazu od motywu czy tematu wyjściowego owocuje w Jego obrazowaniu syntezą emocji i refleksji; daje esencję przesłania możliwą do zaistnienia tylko w obrazach, albowiem w ten sposób unika się banalizacji czy też moralizującej jednoznaczności. Szczególną rolę pełni w większości prac światło emanujące z barw i z malarskiej materii; buduje ono nie tylko tzw. malarską przestrzeń, ale w sposób szczególny pogłębia sens przedmiotowych znaczeń, uogólnia i usymbolicznia materie tych w swej genezie jednostkowych przedstawień. [...] Jeśli prześledzić by dzieje współczesnej sztuki malarskiej w jej dążności do sublimacji i różnorakich uduchowień, ujrzeć można byłoby wówczas malarskie doświadczenie Mariana Czapli jako tendencję ideowo temu przeciwną jako ucieleśnianie ducha, sprowadzanie go na ziemię, również do ludzkiej małości i pokory. Może dlatego tak dotkliwie nas widzów autor kłuje swym sposobem obrazowania i sugestywnie dosadną swoją prawdą o sobie i o nas. Marian Rumin

6 Droga Krzyżowa - Stacja III, olej/płótno, 130x100; 1986 Droga Krzyżowa - Stacja VII, olej/płótno, 130x100; 1986 Droga Krzyżowa - Stacja VI, Veraicon, olej/płótno, 130x100; 1986 Droga Krzyżowa - Stacja I, Podjęcie krzyża, olej/płótno, 130x100; 1986

7 10 lat Wirydarz Galeria Sztuki Lublin, ul. Narutowicza 8 tel./fax: wirydarz.lublin@o2.pl maj - czerwiec 2009 Kurator wystawy: PIOTR ZIELI SKI [projekt i redakcja katalogu] Tekst: MARIAN RUMIN Fotografie i reprodukcje prac: MA GORZATA ZIELI SKA Opracowanie komputerowe i druk: MEDIA PRINT Na ok adce: Wieczny W drowiec - Pielgrzym, technika mieszana/p ótno, 180x120; 1999 Sponsorzy wspierajàcy: Patronat medialny: Patronat edukacyjny: Specjalne podzi kowania dla: I Liceum Ogólnokszta càce im. St. Staszica Al. Rac awickie 26 LUBLIN ul. Jezuicka 14, LUBLIN tel GOSPODA U ALFREDA Lublin, ul. Peowiaków Lublin, ul. Archidiakoƒska 6a tel./fax: info@vip.lublin.pl Galeria Sztuki Wirydarz sk ada serdeczne podzi kowania firmom: Firmy wspierajàce: oraz MEDIA PRINT - Drukarnia Offsetowa ul. Narutowicza 62, Lublin tel.: (081) , fax: (081) Specjalne podzi kowania dla: Dyrektor Ma gorzaty Babik, Agnieszki Mazurkiewicz, Prezesa Roberta Wiciƒskiego, Prezesa Grzegorza Stachyry, Prezesa Dariusza Marka, Prezesa Zbigniewa Borowego, Prezesa GrzegorzaTurskiego, Dyrektora Stanis awa Zieliƒskiego, Artura Sienkiewicza, Krzysztofa Wezdeƒko, Prezesa Marka T czy, Paw a Ziemby, Mieczys awa Marcinkiewicza, Artura Targoƒskiego, Wojciecha MoÊcibrodzkiego, Bo eny i Andrzeja Ro ek, El biety i Lecha Cwalinów oraz Krzysztofa Lamcha za ogromnà pomoc w przygotowaniu ekspozycji. W aêciciel i kustosz galerii: Piotr Zieliƒski Galeria prowadzi sprzeda dzie sztuki

8 Wystawy w Galerii Sztuki Wirydarz: Zofia Kopel-Szulc Barbara Gawdzik-Brzozowska Andrzej Dudziński Krystyna Zachwatowicz i Andrzej Wajda Ewa i Roman Fleszarowie Zbylut Grzywacz Jerzy Duda-Gracz Adam Myjak Leszek Sobocki Kiejstut Bereźnicki Maria Tyzenhauz Tomek Kawiak Jan Kanty Pawluśkiewicz Paweł Dobrzycki Ryszard Stryjec Jacek Waltoś Jacek Malczewski i inni Marek Szmidel Edward Hartwig Tadeusz Kantor Maciej Bieniasz Stanisław Jan Łazorek Tomasz Bachanek Marian Gromada Marcin Samlicki Adam Hoffmann Nikifor Andrzej Strumiłło Łukasz Banach Ewa i Roman Fleszarowie Patrz grzeszniku Daniel de Tramecourt Andrzej Umiastowski Andrzej Dudziński Jan Kanty Pawluśkiewicz Tadeusz Brzozowski Adam Faglio Leszek Sobocki Tadeusz Boruta Juliusz Joniak Piotr Fąfrowicz Grupa Tolerance Józef Czerniawski 120 lat za kulisami Kashinath Chauhan Bartłomiej Michałowski Kazimierska Konfraternia Sztuki Mieczysław Olszewski Marek Andała Kiejstut Bereźnicki Krystyna Głowniak Wojciech Zieliński Michał Smółka Portret Sarmacki Janusz Oskar Knorowski Artur Kardamasz Tomek Kawiak Henryk Waniek Ekspress Bystrzyca Tomasz Karabowicz Tadeusz Dominik