Charakterystyka wybranych pasożytów człowieka i wywoływanych przez nie chorób. dr n. med. Małgorzata Blatkiewicz Zakład Biologii Medycznej Źródła pasożytów człowieka obejmują: Środowisko (woda i gleba) Żywność Wektory stawonogi krwiopijne mogą przenosić wirusy, bakterie, pierwotniaki (np. malaria) Zwierzęta domowe i dzikie Człowiek i jego przedmioty osobiste Transmisja przenoszenie pasożytów POZIOMA Aktywne wnikanie pasożytów Kontakt Konsumpcja Wektory Zabiegi medyczne 1
PIONOWA 2018-11-15 Transmisja przenoszenie pasożytów Klasyfikacja pasożytów: STAWONOGI (Arthropoda) Ciało podzielone na segmenty, parzyste członowane odnóża, szkielet zewnętrzny, utworzony z płytek ruchomo połączonych ze sobą. W rozwoju osobniczym przechodzą postać larwalną. Wyróżniamy m. in. podgromadę roztocza (Acari), PAJĘCZAKI - ROZTOCZA 2
Świerzbowiec ludzki (Sarcoptes scabiei) Dorosłe roztocza mają przeciętnie 0,3-0, 4 mm długości. Świerzbowiec ma rozmieszczenie kosmopolityczne 300 milionach zarażonych na świecie i około 15 000 w Polsce Jest pasożytem zwierząt domowych i ludzi, jednak może przeżyć wiele godzin poza gospodarzem (łatwe rozprzestrzenianie się). Transmisja poprzez bezpośredni kontakt z zakażonym bądź z rzeczami osobistymi zakażonego (ubrania, ręczniki, itp.), także transmisja seksualna. Najczęściej występuje epidemicznie w miejscach zatłoczonych : domy opieki, obozy wojskowe, więzienia. Świerzbowiec ludzki (Sarcoptes scabiei) Główne objawy powodowane przez samicę, która drąży serpentynowate korytarze i komory w warstwie rogowej naskórka W ciągu 3 m-cy samica może znieść w komorach nawet 1,5 mln jaj Larwy żywią się szczątkami tkanki pozostawionymi przez samicę Świerzbowiec ludzki (Sarcoptes scabiei) Po upływie 3-6 tyg. od zakażenia występują główne objawy: uporczywe swędzenie i zmiany skórne, które można uwidocznić pędzlując skórę nalewką jodową lub atramentem Świerzb u psa Najczęstsze umiejscowienie intensywnego świądu: boczne powierzchnie palców rąk, fałdy międzypalcowe, nadgarstki, zgięcia łokciowe, boczne powierzchnie tułowia, brzuch, okolice narządów płciowych Świerzb na ręce 3
Świerzb Odmianą jest świerzb norweski występujący u osób z obniżoną odpornością ogólną (AIDS, choroby hematologiczne). Charakterystyczne objawy świąd skóry, o tak silnym natężeniu, że chory nie jest w stanie powstrzymać się od drapania; suche i jednocześnie swędzące strupy na całej powierzchni ciała; silne łuszczenie się skóry. Nużeniec ludzki (Demodex folliculorum) długość (najczęściej 0,2-0,3 mm) i 0.45 mm grubości występuje u 9 na 10 badanych osób kosmopolityczne rozpowszechnienie odżywia się łojem i przesączem osocza krwi. Częściej występuje u ludzi z łojotokiem (do skóry tłustej łatwiej przywiera kurz) przenoszony jest wraz z kurzem, przez kontakt bezpośredni z osobą zarażoną, przez stosowanie tych samych przyborów kosmetycznych, ręczników i ubrań Pasożytuje w mieszkach włosowych oraz gruczołach łojowych, szczególnie w okolicy nosa i ust. Nużeniec ludzki (Demodex folliculorum) 240 godzin = 10 dni! 4
Nużeniec ludzki (Demodex folliculorum) ciało nużeńca (http://www.polesine.com/pagine/salute/altre/a002.htm) tylna część ciała nużeńca wystaje z tkanki (http://www.polesine.com/pagine/salute/altre/a002.htm) Miejsce pasożytowania nużeńca Nużeniec ludzki (Demodex folliculorum) na ogół nie wywołuje poważnych objawów chorobowych niekiedy może powodować zapalenie gruczołu łojowego lub mieszka włosowego, uniemożliwiając wydzielanie łoju - stan zapalny, ból i powstanie ropnia (wyprysk ropny) sprzyja zakażeniom bakteryjnym, szczególnie w przebiegu trądziku i zapalenia łojotokowego skóry przyczynia się do powstawania wągrów (zaskórników) wrażliwe osoby odczuwają lekkie swędzenie skóry odchody nużeńca mogą u niektórych osób wywoływać uczulenie i podrażnienie ujścia gruczołów łojowych. Kleszcz pospolity (Ixodes ricinus) pajęczak z rzędu roztoczy odżywiający się krwią kręgowców Są małych rozmiarów: samica 3-4mm, samiec 2,5 mm Po opiciu krwią ich rozmiary zwiększają się do kilku cm! przenoszą wiele groźnych bakterii i wirusów, które mogą być przyczyną takich chorób człowieka jak: gorączka plamista, zapalenie opon mózgowych, borelioza 5
Kleszcz pospolity (Ixodes ricinus) samiec samica larwa nimfa 6
Skórożarłoczek skryty (Dermatophagoides pteronyssinus) Odżywia się naskórkiem człowieka, bakteriami, grzybami i szczątkami roślin. Wydzieliny i wydaliny tego roztocza wywołują alergię (wyprysk, świąd skóry, astma i td.). Przenosi się wraz z kurzem. Im starsza tapicerka na meblach i pościel (poduchy, kołdry) tym więcej osobników je zamieszkuje i silniej działają alergogennie. Podaje się leki ogólne i miejscowe przeciwhistaminowe, przeciwzapalne, przeciwwysiękowe, przeciwświądowe, uspokajające. Leczenie na ogół objawowe. W razie potrzeby leki przeciwdychawicze. 7
Skórożarłoczek skryty (Dermatophagoides pteronyssinus) Leczenie przyczynowe i profilaktyka: wyeliminowanie roztoczy z mieszkania: łóżka wodne, brak tapicerki, unikanie firan, dywanów, wszelkich łapaczy kurzu, wentylatory z filtrami, zachowanie czystości w mieszkaniu przy użyciu odkurzaczy z filtrami wodnymi. Utrzymywanie mieszkania w dobrym stanie technicznym (szczelne okna, brak szpar w podłogach i ścianach, brak uwilgotnienia ścian). Częste zmienianie pościeli, w tym poduszek i kołder. Częsta zmiana odzieży. Unikanie gromadzenia starych ubrań w szafach OWADY Wesz głowowa (Pediculus humanus capitis) wywołuje wszawicę. Wszy są stawonogami, pasożytami zewnętrznymi, bytującymi na skórze, żywią się krwią; W obrębie skóry owłosionej głowy obecne są żywe pasożyty, ich jaja i larwy (gnidy); Ich obecność wywołuje zmiany skórne sączące i ropne, obecne są liczne nawarstwione strupy; Wesz głowowa ma długość 2-3 mm; Dorosła samiczka składa od 100 do 300 jaj, w rytmie 8-10 dziennie, które przylegają mocno do włosów dzięki substancji klejącej; Z jaj w ciągu 6-10 dni wykluwają się larwy (gnidy), które przeradzają się w dorosłe pasożyty. W miejscu ukłucia przez wesz powstaje niewielka grudka, której towarzyszy świąd 8
Wesz głowowa Gnidy Dorosłe wszy Wszawica odzieżowa Wywoływana przez wesz odzieżową ; Wesz odzieżowa rozmnaża się znacznie szybciej i krócej żyje (10 dni) niż wesz głowowa ; Wszy i gnidy obecne są w obrębie ubrania, szczególnie w szwach i w fałdach; Na skórze głównie karku i pleców mogą być obecne grudki obrzękowe i wykwity ropne; W dłużej trwającej wszawicy skóra wykazuje brunatnożółte przebarwienia i uporczywy świąd Wszawica odzieżowa 9
Pluskwa domowa (Cimex lactularius) Owad brunatny, spłaszczony, o skrzydełkach zderukowanych i czułkach 4-członowych. Żywi się krwią zwierząt ciepłokrwistych, w tym człowieka. Była prawie wytępiona w krajach rozwiniętych (z użyciem DDT), ale współcześnie obserwowany jest jej powrót. Potrafi być uciążliwa w warunkach domowych, często poprzez aktywność nocą w łóżkach. OBJAWY: Nieprzyjemny zapach miejscu żerowania owadów, alergiczne zmiany skórne, grudki zapalne, świąd, pokrzywka, katar, kichanie. Pchła ludzka (Pulex irritans) Pchła nie posiada skrzydeł, ciemnobrunatne ciało jest bocznie spłaszczone, a nóżki bardzo skoczne. Pchła ludzka ma kłująco-ssący aparat gębowy. Samice w przeciągu 24-48 godzin po pobraniu krwi składają 25-50 jaj dziennie przez okres ok. 100 dni, w miejscach brudnych i zakurzonych. Pełny cykl rozwojowy trwa ok. 3-4 tygodni. Dorosłe osobniki opuszczają kokon, gdy poczują dwutlenek węgla, wzrost temperatury. Jest to dla nich sygnał, że w pobliżu znajduje się żywiciel. Pchłę ludzką od innych odróżnia brak na głowie i przedtułowiu chitynowych grzebyków. Jest to gatunek kosmopolityczny, spotykany również na ptakach, świniach, gryzoniach, zwierzętach domowych i drapieżnych. PIERWOTNIAKI (Protozoa Pierwotniaki zwierzęce) Organizmy jednokomórkowe (samodzielny organizm) Podziału dokonujemy na podstawie ich organelli ruchu: - pełzaki: nibynóżki (pseudopodia) - wiciowce wici (undulopodia, falagellae) - orzęski ktrótkie undulopodia o charakterze rzęsek (cilia) Możemy zaobserwować postać wegetatywną trofozoit, oraz przetrwalinikową cysta. 10
Pełzak czerwonki (Entamoeba histolytica) Entameboza Pełzakowica jelitowa może mieć charakter ostry lub przewlekły (z owrzodzeniem jelita grubego) Pełzakowica pozajelitowa na skutek przebicia się pełzaka z jelita grubego do naczyń krwionośnych i limfatycznych, może on dostać się do innych narządów. Najczęściej lokalizuje się w wątrobie, a także skórze, płucach i mózgu. Rzęsistek pochwowy (Trichomonas vaginalis) pierwotniak z grupy wiciowców; pasożyt bytujący w drogach moczowo-płciowych człowieka Wywołuje przenoszoną drogą płciową chorobę rzęsistkowicę Rzęsistek pochwowy (Trichomonas vaginalis) Objawy: zaczerwienienie i obrzęk błony śluzowej, punkcikowate zaczerwienienia ubytki nabłonka, uporczywy świąd, ból, pieczenie, wydzielina bardzo obfita, pienista o nieprzyjemnej woni Może wnikać do cewki moczowej praz pęcherza moczowego oraz do kanału szyjki macicy, trzonu i jajowodów. Mężczyzna nosiciel, brak objawów klinicznych, konieczne leczenie partnera 11
Toksoplazmoza Wywoływana przez pierwotniaka Toksoplasma gondii Zarażenie przez spożycie niedogotowanego mięsa zawierającego cysty bądź pokarmów zanieczyszczonych kałem, moczem bądź śliną zwierząt zarażonych Według danych WHO zarażenie dotyczy 1/3 ludności świata; Polska -25% zbadanych osób U osób z prawidłową odpornością brak objawów; najbardziej niebezpieczna dla kobiet ciężarnych W Polsce odczyny dodatnie u około 70% kobiet z zaburzeniami przebiegu ciąży (poronienia) U noworodków, które zostały zakażone przez łożysko choroba ma charakter nabyty Występuje u nich triada objawów tzw. triada Sabina- Pinkertona, do których należą: małogłowie, i/lub wodogłowie, zapalenie siatkówki oraz naczyniówki, często znacznego stopnia opóźnienie rozwoju umysłowego Toksoplasma gondii Pierwotniak, ma kształt rogalikowaty, na przodzie zaostrzony Żywicielem ostatecznym jest kot, a pośrednim wszystkie ssaki oraz ptaki Wyróżniamy dwie postacie kliniczne toksoplazmozy : nabytą i wrodzoną Pasożytuje w miocytach i neuronach Postacią inwazyjną jest trofozoit Zapobieganie toksoplazmozie: 1. Przestrzeganie zasad higieny w kontakcie z kotami, zwłaszcza muszą uważać kobiety młode i ciężarne; 2. Wykonywanie okresowych badań zwierząt u weterynarza; 3. Dbałość o czystość środowiska (zwłaszcza miejsc zabaw dzieci np. skwerów, piaskownic); 4. Okresowe badanie na toksoplazmozę kotów dla sprawdzenia czy nie są siewcami cyst. Stwierdzenie u kota w kale oocyst toksoplazmy nie jest wskazaniem do uśpienia zwierzęcia lecz do jego leczenia; 5. Spożywanie mięsa po obróbce termicznej. Natomiast mięso przeznaczone do spożycia na surowo powinno być zamrożone przynajmniej przez dobę. 12
Lamblia (Giardia lamblia, Lamblia intestinalis) Wywoływana przez lamblie (Giardia lamblia, Lamblia intestinalis) Choroba brudnych rąk Co 20-ty Polak jest zarażony; w tym na 3 dzieci 2 Najczęstsze objawy: nawracające, przewlekłe bóle brzucha, biegunki z dużą ilością śluzu, ogólne osłabienie Zakażenie lamblią może utrzymywać się przez wiele lat Lamblia bytuje w jelicie cienkim- szczególnie w dwunastnicy oraz drogach żółciowych Krążek czepny na stronie brzusznej, Cysta- zawiązek pałeczki osiowej, 2-4 jąder u człowieka występuje w dwóch postaciach: trofozoitu- aktywnej postaci pasożyta cysty - wydalanej z kałem postaci przetrwalnikowej trofozoity okresowo przekształcają się w cysty, które następnie są wydalane z kałem Trofozoit Cysta PŁAZIŃCE (Platyhelminthes) Wyróżniamy trzy gromady, z których dwie są chorobotwórcze dla człowieka: - przywry (Trematoda), oraz - tasiemce (Cestoda). Charakterystyka morfologiczna: spłaszczone (najczęściej grzbietobrzusznie) ciało, okryte worem powłokowo mięśniowym. Tasiemce mają ciało segmentowane (segmenty to proglotydy), przednia część ciała posiadająca narządy czepne to skoleks, za którym znajduje się szyjka (niesegmentowana). Każdy proglotyd stanowi jednostkę autonomiczną z kompletem narządów wewnętrznych. 13
PRZYWRY Motylica wątrobowa (Fascjola hepatica) Ciało spłaszczone (dł. 51 mm) posiada otwór gębowy z przyssawką Odżywia się krwią Żywiciel ostateczny: owce, kozy, konie, króliki, zające lub człowiek; żywiciel pośredni: ślimak wodny (błotniarka moczarowa) W wyjątkowych przypadkach może umiejscowić się w miąższu płuc, mózgu lub w mięśniach Jest hermafrodytą Fascjoloza - choroba wywoływana przez motylice wątrobową- pasożyta przewodu żółciowego. Charakteryzuje się uszkodzeniem ścian przewodów żółciowych i występowaniem marskości wątroby CYKL ROZWOJOWY MOTYLICY WĄTROBOWEJ - Człowiek zaraża się metacerkariami żując źdźbła traw, jedząc szczaw lub zioła w formie świeżej (np. rzeżucha, mniszek, pokrzywa, żywokost); - zakażenie jest możliwe również przez spożycie zanieczyszczonej metacerkariami, nieprzegotowanej wody; 14
CYKL ROZWOJOWY MOTYLICY WĄTROBOWEJ wydalenie jaja z odchodami przez żywiciela ostatecznego - krowę, owcę, człowieka jajo dostaje się do wody wykluwa się swobodnie pływająca, orzęsiona larwa miracidium miracidium wnika do ciała żywiciela pośredniego - ślimaka wodnego larwy rozmnażają się (prawdopodobnie partenogenetycznie) i przeobrażają się w sporocysty, potem w redie ostatnie pokolenie tych larw to cerkaria cerkaria opuszcza ciało ślimaka i albo znów trafia do żywiciela pośredniego, albo osiada na roślinach, otarbia się i przeobraża się w metacerkarię po zjedzeniu przez żywiciela ostatecznego, uwolniona z otoczki larwa przebija ściankę jelita cienkiego, przedostaje się do naczyń krwionośnych i z krwią wędruje do wątroby TASIEMCE Tasiemczyce wywoływane przez tasiemce: 1. tasiemca uzbrojonego (Taenia solium), 2. tasiemca nieuzbrojonego (Taenia saginata), 3. bruzdogłowca szerokiego (Diphyllobothrium latum) i inne Zarażenie często przebiega bezobjawowo, niekiedy występują bóle brzucha, nudności, bóle głowy, uczucie osłabienia, nadmierna pobudliwość nerwowa, utrata masy ciała 15
Tasiemce Dorosłe tasiemce zbudowane są z: główki (skoleksu) - oparzonej przyssawkami (tasiemiec nieuzbrojony) i wieńcem haczyków (tasiemiec uzbrojony), szyjki i szeregu powtarzających się segmentów (członów), inaczej proglotydów ciało tasiemców nazywamy strobilą, w której w zależności od stopnia rozwoju układu rozrodczego wyróżniamy człony: niedojrzałe, dojrzałe i maciczne Tasiemce Ciało dorosłego tasiemca może składać się nawet z 6000 członów- jeden osobnik może wyprodukować nawet 600 mln jaj rocznie są hermafrodytami posiadają żywicieli pośrednich Tasiemiec nieuzbrojony bytuje w jelicie cienkim człowieka długość 4 10 m, 4 przyssawki człony dojrzałe płciowo odrywają się i są wydalane z kałem żywiciel ostateczny: człowiek, pośredni: bydło domowe zarażenie poprzez spożycie surowego bądź niedogotowanego mięsa (wołowiny) zawierającego larwy (wągry) Dwupłatowy jajnik cecha diagnostyczna, zdolność poruszania się (apolizy) 15 lub więcej par odgałęzień 16
CYKL ROZWOJOWY TASIEMCA NIEUZBROJONEGO wydalenie członu wypełnionego jajami przez żywiciela ostatecznego - człowieka zjedzenie jaja przez żywiciela pośredniego - bydło rogate w przewodzie pokarmowym żywiciela pośredniego z jaj wydostaje się onkosfera - larwa onkosfera przebija ścianki jelita, dostaje się do naczyń krwionośnych i z krwią wędruje do mięśni w mięśniach osadza się, otarbia i przekształca w wągra - postać larwalną tasiemca, którą zaraża się człowiek po zjedzeniu mięsa z wągrami przez człowieka, w jego jelicie następuje rozpuszczenie otoczki, a tasiemiec osadza się w jelicie cienkim i zaczyna produkować człony Tasiemiec uzbrojony jeden z najgroźniejszy spośród wszystkich tasiemców bytujących w organizmie człowieka długość 2-4 m, 4 przyssawki Trójpłatowy płatowy jajnik cecha diagnostyczna, do 15 par odgałęzień macicy 17
Tasiemiec uzbrojony człowiek jest jedynym żywicielem ostatecznym, żywicielem pośrednim świnia lub dzik wągry z prądem krwi mogą dostać się do mózgu, gałek ocznych, wątroby lub mięśni zarażenie po spożyciu surowego bądź niedogotowanego mięsa wieprzowego może żyć nawet do 20 lat CYKL ROZWOJOWY TASIEMCA UZBROJONEGO 1. wydalenie członu wypełnionego jajami przez żywiciela ostatecznego człowieka 2. zjedzenie jaja przez żywiciela pośredniego świnię 3. w przewodzie pokarmowym żywiciela pośredniego z jaj wydostaje się onkosfera larwa 4. onkosfera przebija ścianki jelita, dostaje się do naczyń krwionośnych i z krwią wędruje do mięśni, tam otarbia się i przekształca w wągra - postać larwalną tasiemca, którą zaraża się człowiek 5. po zjedzeniu mięsa z wągrami przez człowieka, w jego jelicie następuje rozpuszczenie otoczki, a tasiemiec osadza się najczęściej w jelicie cienkim i zaczyna produkować człony 5 4 3 1 2 Bruzdogłowiec szeroki bytuje w jelicie cienkim, 2 przyssawki długość do 15 m dojrzałe jaja wydostają się z członów już w jelicie i z kałem wydostają się do środowiska żywiciel pośredni I : raczek, oczlik, żywiciel pośredni II: szczupak, okoń żywiciel ostateczny: człowiek, zarażenie przez spożywanie surowej ryby 18
Bruzdogłowiec szeroki zarażenie przez spożywanie surowej ryby po 5-6 tyg. larwy przekształcają się w dorosłe osobniki i produkują po kilkaset tyś. jaj dziennie jego obecność powoduje ciężką niedokrwistość (spowodowaną utratą witaminy B12) w skrajnych przypadkach może doprowadzić do śmierci Bruzdogłowiec szeroki Człony bruzdogłowca Skoleks bruzdogłowca Bruzdogłowiec szeroki 19
Tasiemiec bąblowiec tasiemiec ten posiada 3-4 człony (niedojrzały, dojrzały i maciczny) długość ok. 6mm; żywiciel pośredni: człowiek, owce, bydło, świnie, konie, dziki, psy, sarny, jelenie, zające, króliki. żywiciel ostateczny: pies, wilk, lis, kot. dojrzałe jaja wydostają się z ustroju żywiciela ostatecznego wraz z kałem na zewnątrz i zanieczyszczają wodę lub rośliny. zarażenie przez spożywanie pokarmu lub wody zanieczyszczonej jajami bąblowca. po połknięciu jaj przez żywiciela pośredniego onkosfera przedostaje się z jelita do naczyń krwionośnych i wędruje dużym krwioobiegiem do wątroby, płuc, mięśni, mózgu i gałki ocznej wzrost pęcherza bąblowcowego w organizmie żywiciela pośredniego człowieka, może trwać nawet 20 lat. Tasiemiec bąblowiec Tasiemiec bąblowiec 20
Klasyfikacja pasożytów: OBLEŃCE (Nemathelminthes) Pasożyty o wydłużonym, niesegmentowanym ciele. Nicienie (Nematoda) są przeważnie rozdzielnopłciowe, większość z nich jest jajorodna. Pasożyty te można dostrzec gołym okiem. Najczęstsza choroba pasożytnicza układu pokarmowego GLISTNICA Wywoływana przez glistę ludzką (Ascaris lumbricoides) Zachorowania najczęściej u dzieci Do zakażenia dochodzi drogą pokarmową poprzez połknięcie jaj Szczególny rodzaj pasożyta gdyż bytuje tylko na człowieku! Jelito ludzkie wypełnione dużą ilością glist ludzkich Glista ludzka długość samców: 15-35 cm; samic: 20-50cm bytuje w jelicie cienkim człowieka odżywia się nabłonkiem zniszczonej ściany jelita i treścią jelitową dojrzała samica składa od 100 200 tyś. jaj na dobę larwa może się rozwijać tylko w obecności tlenu i wilgoci w jelicie cienkim może żyć od 1-1,5 roku 21
CYKL ROZWOJOWY GLISTY LUDZKIEJ zjedzenie jaja z nie umytych warzyw lub owoców Jajo inwazyjne przedostaje się do jelita cienkiego wgryza się w ścianki jelita, przedostaje się do naczyń krwionośnych płynie żyłami do krwioobiegu (przepływa przez serce) dostaje się do pęcherzyków płucnych (powoduje zapalenie płuc podczas którego chory odksztusza krew z larwami) dostaje się do oskrzelików, oskrzeli, do tchawicy w nocy (gdy występuje u nas samowolne przełykanie) z tchawicy przez jamę ustną przedostaje się do układu pokarmowego po około 2 miesiącach samica rozmnaża się w jelicie cienkim OWSICA Wywoływana przez owsika ludzkiego (Enterobius vermicularis) Choroba brudnych rąk Do zakażenia dochodzi drogą pokarmową Objawem jest swędzenie okolicy odbytu szczególnie wieczorem i w nocy Najczęściej występuje u dzieci Choroba pasożytnicza końcowej części jelita cienkiego oraz jelita grubego i odbytnicy 22
Owsik ludzki Dorosłe osobniki są wydalane z kałem Są widoczne jako ruchliwe, niewielkie, o szaro- białawej barwie robaki Dł. samca: 3-5 mm; samicy: 9-12mm Żywią się wyssana treścią i substancjami zawartymi w jelicie Dojrzałe samice składają ok. 10 000 jaj w okolicy odbytu a następnie same giną Trichinelloza (włośnica) Wywoływana przez włośnia krętego (Trichinella spiralis) Zarażenie poprzez spożycie zakażonego mięsa Choroba jest przewlekła i może prowadzić do zgonu Larwy mogą przetrwać żywe nawet 40 lat! Larwy w ciele człowieka można zabić środkami farmakologicznymi ale nie da się ich usunąć! Charakterystyczne objawy to bóle brzucha, a następnie bóle mięśni 23
Włosień kręty Formy dojrzałe bytują w jelicie, larwy w mięśniach poprzecznie prążkowanych Dł. samca: 1,4-1,6 mm; samicy 3-5mm Do organizmu człowieka dostaje się w postaci larwalnej Samce po zapłodnieniu giną a samice wdrążają się w ścianę jelita i przebywają tam 7-8 tyg. Samice produkują od 1000 do 1500 larw Samice rodzą od razu żywe larwy (jajożyworodność) CYKL ROZWOJOWY WŁOŚNIA KRĘTEGO Spożycie mięsa zawierającego wapienne cysty ( otorbione larwy) w przewodzie pokarmowym larwy wydostają się z osłonek i wgryzają w ścianki jelita, tam dojrzewają i rozmnażają się( jajożyworodność) larwy przedostają się do naczyń krwionośnych i z krwią wędrują do mięśni poprzecznie prążkowanych, najczęściej do przepony lub mięśni międzyżebrowych tam osiadają, kilkakrotnie linieją i otarbiają się W takiej postaci mogą przetrwać nawet kilkadziesiąt lat. Nie ma sposobu na ich usunięcie. Najczęstsze pasożyty skóry człowieka wesz głowowa, wesz odzieżowa, świerzbowiec ludzki nużeniec ludzki kleszcz zwyczajny 24
Pasożyty układu pokarmowego człowieka 1. Tasiemce: 2. Motylica wątrobowa 3. Glista ludzka 4. Owsik 5. Lamblia 6. Włosień kręty Drożdżyca (Candidia albicans) gatunek grzybów zaliczany do rzędu drożdżaków (Saccharomycetes) Grzyb bezotoczkowy, wywołujący zakażenia oportunistyczne ( ) u chorych z obniżoną odpornością. Stanowi florę przewodu pokarmowego u 40-80% populacji. jest gatunkiem diploidalnym, posiada 8 par chromosomów. Naukowcy zsekwencjonowali cały genom w 2004 roku - 14 mln par zasad (1n) Drożdżyca (Candidia albicans) Zakażenia: Podobnie jak w przypadku pozostałych grzybic, także tutaj infekcji sprzyja przewlekła antybiotykoterapia, osłabienie odporności, sztuczne zastawki, cewniki, zabiegi inwazyjne etc. Zazwyczaj kandydozę dzieli się na powierzchowną oraz znacznie poważniejszą uogólnioną. Obecność grzybów w moczu określa się mianem kandydurii. 25
Drożdżyca (Candidia albicans) Zapalenie pochwy: świąd, pieczenie, podrażnienie i bolesność okolic intymnych, upławy, bolesne oddawanie moczu, pieczenie wokół odbytu oraz powierzchowna bolesność w trakcie stosunków płciowych; Dodatkowo obecne są objawy w postaci zaczerwienienia okolic intymnych (sromu i przedsionka pochwy), pęknięć błony śluzowej oraz obrzęku; Drożdżyca (Candidia albicans) Zapalenie pochwy: Oznacza się ph wydzieliny pochwowej, które w tym przypadku mieści się w zakresie prawidłowym między 3,8, a 4,4. Badanie mikroskopowe opiera się m.in. na poszukiwaniu skrzępek rzekomych w materiale, pobranym ze sklepienia przedniego i ścian pochwy Microsporum auduini Grzybica skóry owłosionej powierzchniowa Grzybica stóp Grzybica paznokci 26
Microsporum auduini Grzybica skóry owłosionej powierzchniowa Trzy odmiany: Strzygąca; Drobnozarodnikowa Woszczynowa Microsporum auduini Grzybica stóp Dotyczy co 5 osoby w Polsce, objawy są wędrujące : najpierw są widoczne między piątym, a czwartym palcem; później między czwartym, a trzecim bo właśnie między palcami u stóp grzybica czuje się najlepiej; w niedługim czasie zmiany widać już na we wszystkich przestrzeniach międzypalcowych oraz na grzbiecie i podeszwie stopy, która zaczyna mało estetycznie wyglądać; zaatakowany chorobą naskórek staje się pomarszczony, białawy i wilgotny; w zajętych miejscach tworzą się pęknięcia i zaczerwienienia, powstają pęcherzyki, w których może znajdować się ropa. Wszystko swędzi i nieprzyjemnie pachnie. Grzybica paznokci Microsporum auduini Zazwyczaj na początku zmiany dotyczą 1 2 paznokci, potem przenoszą się na następne. Paznokcie zmieniają barwę (stają się żółte, zielonkawe czy brunatne), tracą przejrzystość, rogowacieją od spodniej strony, przez co grubieją i uwierają. Jeśli przyczyną są dermatofity, to wały paznokciowe nie są zmienione zapalnie, gdy drożdżaki wały paznokciowe są zaczerwienione, obrzękłe, bolesne, czasem przy ucisku wydobywa się spod nich kropelka ropy. U starszych osób może występować na paznokciach palców specjalna grzybica, tzw. akaulioza, powodująca ciemne zabarwienie płytki paznokciowej w postaci klina szerszego u wolnego brzegu paznokcia 27
Microsporum auduini U starszych osób może występować na paznokciach palców specjalna grzybica, tzw. akaulioza, powodująca ciemne zabarwienie płytki paznokciowej w postaci klina szerszego u wolnego brzegu paznokcia 28