INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE MECHANIK MOTOCYKLOWY kod 723107 Zakres tematyczny informacji 1) Zadania zawodowe oraz profil kompetencyjny 2) Sytuacja zawodu na rynku pracy 3) Prognozy dla rynku pracy-barometr Zawodów 4) Kształcenie i doskonalenie w zawodzie 5) Informacje dodatkowe 6) Możliwości i warunki zatrudnienia w zawodzie w krajach Unii Europejskiej ANEKS STATYSTYCZNY Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu, Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Bydgoszczy, Aktualizacja: Bydgoszcz, maj 2018 r. 1
1) Zadania zawodowe oraz profil kompetencyjny Zawód mechanik motocyklowy (kod 723107) to jeden z 2455 zawodów ujętych w obowiązującej od 1 stycznia 2015 r. klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (Dz. U. 2014, poz. 1145 z późn zm.). W obowiązującej do 31 grudnia 2014 roku klasyfikacji zawód ten nie występował (Dz. U. 2010, Nr 82, poz. 537 z późn. zm.). Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie mechanik motocyklowy, powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań 1 : diagnozowania motocykli; obsługi i użytkowania motocykli; naprawy motocykli. PROFIL KOMPETENCYJNY 2 dla grupy Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni (grupa duża 3 72) Przykładowe zawody dla grupy Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni: mechanik motocyklowy, spawacz, blacharz, monter kadłubów okrętowych, kowal, ślusarz, frezer, tokarz w metalu, mechanik pojazdów samochodowych, mechanik silników lotniczych, mechanik monter maszyn i urządzeń, monter mechanik rowerów i wózków, itp. Kompetencje to cechy/dyspozycje osoby, w zakresie wiedzy, umiejętności i postaw, pozwalające realizować zadania zawodowe na wymaganym poziomie/efekty. Kompetencje są obserwowalne i mierzalne dzięki temu, że przejawiają się w zachowaniu. Podlegają procesowi uczenia się, są dynamiczne, zmienne w czasie, rozwijają się w ramach zdobywanego doświadczenia. Pozwalają określić, w jakich zadaniach, na jakim stanowisku, przyszły pracownik będzie mógł efektywnie wykorzystać swój potencjał. Tempo ich rozwoju zależy od zmiennych zewnętrznych (otoczenia) oraz względnie trwałych dyspozycji (osobowość, inteligencja). 4 Są uniwersalne (transferowalne), wykorzystywane w różnych zadaniach i różnych obszarach funkcjonowania. Dla grupy Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni określono 4 kompetencje, tj.: Kompetencja 1 Sprawność motoryczna: Wykonywanie złożonych ruchów dokładnie, szybko i w zmiennych warunkach, w celu realizacji zadań. Na sprawność motoryczną wpływają: zdolności kondycyjne (siła, szybkość, moc, wytrzymałość, gibkość) oraz koordynacyjna (dostosowanie ruchu, różnicowanie ruchu, zdolności utrzymywania równowagi, szybkiej reakcji, orientacji, sprzężenia ruchów, rytmizacji). Kompetencja 2 Elastyczność: dostosowywanie działania do zmieniających się okoliczności. Nadawanie konstruktywnych znaczeń różnorodnym sytuacjom zawodowym, pomimo niejednoznaczności napływających informacji, oraz efektywne działania, nawet w sytuacji nieprzewidzianych trudności. Łączenie informacji z różnych źródeł, dostrzeganie połączeń między danymi z dziedzin niezbędnych do dobrej pracy. Umiejętność znalezienia związków pomiędzy uprzednio niepowiązanymi pojęciami oraz tworzenie ogólnych planów działania pomimo braku kompletnych informacji. 1 Źródło: http://isap.sejm.gov.pl/detailsservlet?id=wdu20170000860 - podstawa programowa kształcenia w zawodzie mechanik motocyklowy 2 NBK Narzędzie do badania kompetencji. Podręcznik dla doradców zawodowych Warszawa 2014r. 3 Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania, DZ.U. z 2014r. poz.1145 2
Kompetencja 3 Podzielność uwagi: efektywne wykonywanie kilku czynności jednoczenie i zdolność do pracy w warunkach rozpraszających uwagę. Kompetencja 4 Sumienność w dążeniu do rezultatów: rozumiana jako wysoka efektywność realizacji zadań w ściśle określonym terminie z należytą starannością, uwzględniającą własne kompetencje i możliwości. Determinacja w działaniu i osiąganie zakładanych rezultatów przez utrzymanie odpowiedniego tempa oraz jakości pracy, nawet w obliczu trudności. Zestaw kompetencji może się różnić od podanych wyżej kompetencji, w zależności od wymagań pracodawcy w konkretnym zawodzie i na konkretnym stanowisku. Zróżnicowane będzie również natężenie każdej z kompetencji. Kto i w jaki sposób może wiedzę o naszych kompetencjach można wykorzystać? Odpowiedź jest prosta My Sami oraz pracodawca. Coraz więcej pracodawców wykorzystuje analizę kompetencyjną w procesie rekrutacji. W niektórych firmach dodatkowo jest ona wykorzystywana podczas: okresowej oceny pracowników - jako narzędzie do oceny efektywności pracy; ustalania indywidualnych planów rozwoju - dostarcza informacji, jakie właściwości predysponują do np. awansów. Jest również źródłem informacji odnośnie obecnych i przyszłych potrzeb szkoleniowych. Jeśli stwierdzimy, że nie posiadamy dostatecznej wiedzy i umiejętności, które są wymagane przez pracodawców warto zatem zastanowić się nad skorzystaniem z różnych form działań rozwojowych (szkolenia, wsparcie innych, literatura, uczestniczenie w coachingu, itp.). 2) Sytuacja zawodu na rynku pracy 5 Prezentowana analiza dotyczy 2015, 2016 i 2017 r. W poprzednich latach w statystykach powiatowych urzędów pracy, opisywany zawód na występował. W latach 2015-2017 powiatowe urzędy pracy zarejestrowały łącznie 40 osób z zawodem mechanik motocyklowy. W tym czasie pracodawcy zgłosili 45 ofert pracy dla tego zawodu. Od 2015 r. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej wprowadziło nową metodologię prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych 6. Według tej metodologii zamiast wskaźnika intensywności nadwyżki/deficytu zawodów, dokonuje się wyboru zawodów deficytowych i nadwyżkowych na podstawie trzech wskaźników: wskaźnika dostępności ofert pracy, wskaźnika długotrwałego bezrobocia oraz wskaźnika płynności bezrobotnych. Wprowadzona zmiana spowodowała, że sytuacja znacznej części zawodów pozostaje nieokreślona nie przynależy do żadnej z grup, ponieważ żaden ze wskaźników nie osiągnął wymaganego poziomu. W latach: 2015-2017 zawód mechanik motocyklowy pozostaje w grupie zawodów nieokreślonych. 4 Jurek P., Analiza wybranych metod oceny kompetencji zawodowych, artykuł w książce pod red. A. Witkowski, T. Listwan, Kompetencje a sukces zarządzania organizacją, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2008 5 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w województwie kujawsko-pomorskim w poszczególnych latach dostępny jest na stronie: http://wup.torun.pl/urzad/publikacje/publikacje-dotyczace-rynku-pracy/ 6 Wskaźnik dostępności ofert pracy: iloraz średniomiesięcznej liczby bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie i średniomiesięcznej liczby wolnych miejsc pracy dostępnych w PUP i Internecie w danej grupie zawodów, w badanym okresie. Wskaźnik długotrwałego bezrobocia: iloraz liczby długotrwale bezrobotnych w danej grupie zawodów, w końcu okresu i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danej grupie zawodów, w końcu okresu. Wskaźnik płynności bezrobotnych: iloraz odpływu bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie i napływu bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie. 3
3) Prognozy dla rynku pracy-barometr Zawodów Z badania pt. Barometr zawodów 7, prognozującego zapotrzebowanie na zawody w województwie wynika, że zawód mechanik motocyklowy, ujęty w grupie barometrowej pod nazwą Mechanicy pojazdów samochodowych, w 2018 r. został zaklasyfikowany w Regionie do zawodów deficytowych. W 2018 r. w większości (14) powiatów zawód ten sklasyfikowany jest jako deficytowy. W 9 powiatach mechanicy pojazdów samochodowych klasyfikowali się w kategorii zawodów zrównoważonych (w tym w powiatach bydgoskich grodzkim i ziemskim). 4) Kształcenie i doskonalenie w zawodzie Podstawa prawna w kształceniu Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 marca 2017 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz.U. 2017 poz. 622, z późn. zm.) określa, że zawód 7 Barometr zawodów jest prognozą zapotrzebowania na pracowników w 2017 r. Badanie zostało przeprowadzone na przełomie III i IV kwartału 2017 r. W przypadku wystąpienia nieprzewidzianych zdarzeń, sytuacja w niektórych zawodach może ulec zmianie. 4
mechanik motocyklowy w roku szkolnym 2017/2018 można zdobyć w trzyletniej szkole branżowej I stopnia, oraz na kwalifikacyjnych kursach zawodowych w zakresie kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie. Według danych na dzień 30 września 2017 r. w województwie były 2 szkoły kształcące w zawodzie mechatronik motocyklowy(w Bydgoszczy i Lubaszczu ). Są to szkoły publiczne dla dzieci i młodzieży. W roku szkolnym 2017/2018 w województwie kujawsko-pomorskim kształciło się 11 uczniów w zawodzie mechanik motocyklowy. Do klasyfikacji zawodów szkolnych zawód ten został wprowadzony 8 sierpnia 2014 r. Brak jest absolwentów legitymujących się zawodem mechanik motocyklowy. 5) Informacje dodatkowe POMOCNE ADRESY http://wup.torun.pl strona Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Toruniu www.psz.praca.gov.pl Wortal Publicznych Służb Zatrudnienia zawiera szereg informacji dotyczących różnego rodzaju zawodów, w tym także zawodów informatycznych. Można znaleźć opisy zawodów (w zakładce Publikacje znajduje się np. Przewodnik po Zawodach), informacje o ofertach pracy w urzędach pracy, standardy kwalifikacyjne i inne. http://tujestpraca.eu Portal poświęcony zagadnieniom związanym z poszukiwaniem zatrudnienia, serwis prowadzony jest przez urzędy pracy województwa kujawsko-pomorskiego. STRONY INTERNETOWE: http://forum.motocyklistow.pl/index.php/topic/154932-motocykle-poradnik-keith-weighill/ - forum motocyklistów, http://www.swiatmotocykli.pl/motocykle/0,0.html świat motocykli. KSIĄŻKI Keith Weighill Motocykle. Poradnik obsługi i naprawy - Wydawnictwo Komunikacji i Łączności Wydanie I, Warszawa 2009, Henryk Załęski, Motocykle WSK - Wydawnictwo: WKŁ (Wydawnictwa Komunikacji i Łączności) 2004 r., Jerzy Pancewicz, Motocykle SHL -Wydawnictwo: WKŁ (Wydawnictwa Komunikacji i Łączności) 2004 r., Christian Steiner, Wolfram Riedel Jeżdżę motocyklem MZ Wydawnictwo: WKŁ (Wydawnictwa Komunikacji i Łączności) 2006 r., Alan Seeley Motocykl bez tajemnic - Wydawnictwo: Alma-Press, Sierpień 2012 r. Opracował: Adam Mickiewicz doradca zawodowy Akceptowała: Elżbieta Słowińska kierownik CIiPKZ w Bydgoszczy WUP w Toruniu, Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Bydgoszczy. 5
6) Możliwości i warunki zatrudnienia w zawodzie w krajach Unii Europejskiej Mechanik motocyklowy 1. Dostęp do rynków pracy krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG). W państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) swobodny przepływ pracowników jest prawem podstawowym pozwalającym obywatelom danego państwa EOG podjąć pracę w innym państwie należącym do EOG na tych samych warunkach jak obywatele wybranego państwa. Polacy, podejmujący legalną pracę w innym państwie EOG, mają takie same prawa i obowiązki jak pracownicy lokalni. 2. Informacja dla osób poszukujących pracy w zawodzie mechanik motocyklowy w krajach EOG: Osoba chcąca podjąć pracę jako mechanik motocyklowy w jednym z krajów EOG, powinna sprawdzić czy zawód ten nie jest w tym kraju regulowany, co wiąże się z oficjalnym uznaniem kwalifikacji i doświadczenia zawodowego. Każdy kraj EOG decyduje o uregulowaniu zawodu, dlatego też może się zdarzyć, że dany zawód jest regulowany w jednym kraju, podczas gdy w innych nie będzie regulowany. Aby sprawdzić, czy zawód mechanik motocyklowy jest regulowany należy skorzystać z wyszukiwarki na portalu Twoja Europa prowadzonym przez Komisję Europejską: http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/regprof/index.cfm?action=homepage Obecnie w 4 krajach EOG zawód mechanik motocyklowy jest regulowany, są to: Cypr, Francja, Węgry i Lichtenstein. W przypadku braku informacji o danym zawodzie w powyższej wyszukiwarce lub w razie potrzeby uzyskania dodatkowych informacji, należy zgłosić się do jednego z punktów informacyjnych utworzonych w tym celu w każdym z krajów EOG (tzw. contact points): http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/contact/national_contact_points_en.htm 3. Zapotrzebowanie na osoby z zawodem mechanik motocyklowy wg Europejskiego Portalu Mobilności Zawodowej http://eures.europa.eu Z danych dostępnych na portalu EURES wynika, że dla osób z tym zawodem zgłoszonych zostało 382 oferty pracy z 7 krajów EOG. Najwięcej ofert pracy dla mechaników motocyklowych znajduje się w Republice Czeskiej (334 oferty), Niemczech (24 oferty) i Austrii (13 ofert) - dane wg stanu na dzień 22.03.2018 r. Wśród najczęściej spotykanych wymogów kwalifikacyjnych, jakich spodziewać się mogą kandydaci na stanowisko mechanik motocyklowy jest konieczność ukończenia zasadniczej szkoły zawodowej lub kursu z zawodem mechanika motocyklowego. Ponadto przyszły mechanik powinien umieć posługiwać się narzędziami podstawowymi (jak klucze oczkowe, płaskie, nasadowe, wkrętaki, szczypce itp.) i specjalistycznymi przeznaczonymi tylko do określonych prac i operacji. Powinien stosować aparaturę pomiarową i diagnostyczną, a także specjalistyczne testery i oprogramowanie do komputerowej diagnozy oraz programowania układów sterowania. Praca w tym zawodzie wymaga ostrości wzroku, sprawności manualnej, sprawności fizycznej, koordynacji wzrokowo-ruchowej i logicznego rozumowania. Obowiązkowym wymogiem będzie również doskonała znajomość języka kraju, w którym, zamierzamy podjąć pracę. Mechanik motocyklowy jest zatrudniany w warsztatach obsługowo-naprawczych świadczących usługi dla użytkowników motocykli. 6
Przykładowe stawki płacy w zawodzie mechanik motocyklowy w wybranych krajach: Wielka Brytania 22 tyś. /rok. Opracowała: Beata Baranowska pośrednik pracy, WUP w Toruniu, Wydział Pośrednictwa Pracy OZ WUP w Bydgoszczy 7
SPIS TABEL Tabela 1. Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy w zawodzie mechanik motocyklowy w latach: 2015-2017. Tabela 2. Liczba uczniów i absolwentów kształcących się w zawodzie mechanik motocyklowy w latach 2015-2017 8
ANEKS Tabela 1. Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy w zawodzie mechanik motocyklowy w latach: 2015-2017 lata Bezrobotni zarejestrowani w ciągu okresu Bezrobotni według stanu na koniec okresu Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki w ciągu okresu ogółem Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki na koniec okresu Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej zgłoszone w ciągu okresu Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej na koniec okresu 2017 4 3 0 0 9 0 2016 13 6 0 0 19 1 2015 23 13 0 0 17 0 Tabela 2. Liczba uczniów i absolwentów kształcących się w zawodzie mechanik motocyklowy w latach 2015-2017 stan na 30 września Liczba uczniów Liczba absolwentów 2017 11 0 2016 0 0 2015 0 0 9
Załącznik SZKOŁY KSZTAŁCĄCE W ZAWODZIE MECHANIK MOTOCYKLOWY SZKOŁY ZAWODOWE (wg SIO, stan na 2017.09.30 w.5) lp. 1. 2. Typ szkoły Branżowa szkoła I stopnia nr 12 samochodowa Branżowa szkoła I stopnia Kategoria uczniów Dzieci lub młodzież Dzieci lub młodzież Publiczność Miejscowość Ulica publiczna Bydgoszcz Powst. Wielkopolskich Nr domu publiczna Lubaszcz 11A Telefon 63 523423939 10