Ochrona własności intelektualnej Wykład 8
Prawo własności przemysłowej
Pojęcie prawa własności przemysłowej Zgodnie z Konwencją paryską o ochronie własności przemysłowej mianem własności przemysłowej określa się grupę praw podmiotowych, których przedmiotem są następujące dobra niematerialne: Patenty na wynalazki, Wzory użytkowe, Wzory przemysłowe, Znaki towarowe, Znaki usługowe, Nazwy handlowe, Oznaczenia pochodzenia lub nazwy pochodzenia, Zwalczanie nieuczciwej konkurencji
Pojęcie prawa własności przemysłowej W znaczeniu podmiotowym W znaczeniu przedmiotowym To prawo podmiotowe do dóbr niematerialnych (wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych, znaków towarowych i usługowych, nazw handlowych, geograficznych oznaczeń pochodzenia, topografii układów scalonych oraz nowych odmian roślin) Jest to zespół przepisów regulujących powstanie, treść, zmianę, ustanie i ochronę praw podmiotowych do wymienionych dóbr niematerialnych oraz zwalczanie nieuczciwej konkurencji
Własność przemysłowa Własność przemysłowa to zespół norm prawnych regulujących stosunki: związane z ochroną przedmiotów tej własności korzystanie z dóbr tej własności obrót dobrami własności
Własność przemysłowa Regulacja ta obejmuje: Stosunki materialne (prawa i obowiązki stron) Stosunki procesowe (procedury sądowe i administracyjne) Zagadnienia ustrojowe i organizacyjne (funkcjonowanie Urzędu Patentowego i samorządu zawodowego rzeczników patentowych)
Dziedziny prawa własności przemysłowej Głównymi dziedzinami są: Prawo patentowe (wynalazcze) Prawo znaków towarowych Prawo wzorów przemysłowych Prawo konkurencji reguluje stosunki związane z ochroną patentową, dotyczącą innowacji technicznych wynalazków i wzorów użytkowych normuje ochronę oznaczeń, których immanentną cechą jest zdolność odróżniająca normuje stosunki związane z ochroną nowych i oryginalnych wzorów zdobniczych, rysunków przemysłowych obejmuje zróżnicowany zespół wielu przepisów normujących konkurencję w działalności gospodarczej (zwalczanie nieuczciwej konkurencji)
Ustawa z 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej Ustawa normuje Wynalazków (art. 24-93) Wzorów użytkowych (art. 94-101) Stosunki w zakresie: Znaków towarowych (art. 120-173) Oznaczeń geograficznych (174-195) Zasady, na jakich przedsiębiorcy mogą przyjmować projekty racjonalizatorskie i wynagradzać ich twórców Zadania i organizację Urzędu Patentowego RP Wzorów przemysłowych (art. 102-119) Topografii układów scalonych (196-221)
Urząd Patentowy RP Centralnym organem administracji rządowej w sprawach z zakresu własności przemysłowej jest Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej. Urząd Patentowy podlega Radzie Ministrów. Nadzór nad działalnością Urzędu Patentowego sprawuje z ramienia Rady Ministrów minister właściwy do spraw gospodarki. Na czele Urzędu Patentowego stoi Prezes Urzędu Patentowego, który kieruje Urzędem, reprezentuje go na zewnątrz oraz ustala szczegółową organizację wewnętrzną i szczegółowy zakres zadań komórek organizacyjnych.
Urząd Patentowy RP Prezes Rady Ministrów powołuje Na wniosek właściwego ministra do spraw gospodarki Na wniosek Prezesa UP Prezesa UP Zastępców Prezesa UP
Ekspert Urzędu Patentowego Jest to osoba mająca uprawnienia eksperta, powołana przez Prezesa UP do orzekania w sprawach: udzielania patentów i dodatkowych praw ochronnych na wynalazki, udzielania praw ochronnych na wzory użytkowe oraz znaki towarowe, udzielania praw z rejestracji wzorów przemysłowych, oznaczeń geograficznych i topografii układów scalonych, rozstrzygania spraw w postępowani u spornym dokonywa nia wpisów do rejestrów
Ekspertem może być osoba, która: posiada wyższe wykształcenie odpowiadające zadaniom eksperta; odbyła aplikację ekspercką i odbyła asesurę; jest obywatelem polskim i korzysta z pełni praw publicznych; nie była karana za przestępstwo umyślne; posiada znajomość języków obcych; jest nieskazitelnego charakteru; ma stan zdrowia oraz predyspozycje pozwalające na powierzenie jej zadań eksperta; posiada odpowiednie uprawnienia do dostępu do informacji niejawnych.
Ekspert Urzędu Patentowego W zakresie orzekania eksperci podlegają tylko ustawom. Orzekając w sprawie, ekspert obowiązany jest uwzględnić dyrektywy interpretacyjne ustalone w Ogólnych Wytycznych Prezesa Urzędu Patentowego: wydaje je po zasięgnięciu opinii lub na wniosek Kolegium Ekspertów; podaje się je do wiadomoś ci publicznej; wiążą one wyłącznie ekspertów przy rozpatrywaniu sprawy i nie mogą być powoływane jako podstawa prawna wydanej decyzji bądź postanowienia. Bezpośredni nadzór nad działalnością komórek organizacyjnych, w których orzekają eksperci, sprawuje Prezes Urzędu Patentowego lub z jego upoważnienia Zastępca Prezesa. Nadzór ten nie może wkraczać w zakres orzekania.
Kolegium Ekspertów Urzędu Patentowego Eksperci współuczestniczą w czynnościach z zakresu zarządzania w Urzędzie Patentowym poprzez Kolegium Ekspertów, stanowiące powszechne ich zgromadzenie. Kolegium Ekspertów wybiera ze swego grona Rzecznika Interesu Zawodowego, który reprezentuje ekspertów wobec organów władzy i administracji we wszystkich sprawach dotyczących pracy. Kolegium Ekspertów zwołuje co najmniej raz w roku Prezes Urzędu Patentowego, który mu przewodniczy. Kolegium Ekspertów może również zwołać, w każdym czasie, Rzecznik Interesu Zawodowego, dla przedstawienia sprawy wymagającej wyrażenia opinii przez Kolegium. Kolegium Ekspertów może również obradować w sekcjach, na które eksperci zostają podzieleni według kryteriów rzeczowo-problemowych, stosownie do wykonywanych zadań.
Kolegium Ekspertów Urzędu Patentowego Do zadań Kolegium należy: składanie wniosków i wyrażanie opinii co do zadań w zakresie rozpatrywania wpływających zgłoszeń oraz co do środków potrzebnych na ich wykonanie; ustalanie zasad podziału środków funduszu nagród na ekspertów; wyrażanie opinii co do problemów związanych z orzekaniem, w szczególności co do przypadków niejednolitości orzecznictwa, oraz przedstawianie odpowiednich wniosków w tym zakresie; wyrażanie opinii w innych sprawach, przedstawionych przez Prezesa Urzędu Patentowego lub przez Rzecznika Interesu Zawodowego.
Asesorzy i aplikanci eksperccy Prezes Urzędu Patentowego organizuje nabór na aplikację ekspercką. Aplikacja trwa 3 lata, z tym że w uzasadnionych przypadkach, na wniosek aplikanta eksperckiego, może być skrócona do 1 roku i 6 miesięcy. Aplikantowi eksperckiemu może być powierzane wykonywanie określonych czynności związanych z orzekaniem, bez prawa podejmowania decyzji. Po złożeniu egzaminu pracownikowi powierza się wykonywanie zadań w charakterze asesora przez okres nie krótszy niż 2 lata. Asesorowi powierza się wykonywanie czynności eksperta, które podlega ocenie. W przypadku pozytywnej oceny przebiegu asesury, asesor uzyskuje uprawnienia eksperta.
Zadania Urzędu Patentowego Urząd Patentowy wykonuje zadania w sprawach własności przemysłowej: wynikające z ustawy, wynikające z przepisów odrębnych, wynikające z umów międzynarodowych.
Zadania Urzędu Patentowego wynikające z ustawy przyjmowanie i badanie zgłoszeń dotyczących orzekanie w sprawach udzielania wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych, znaków towarowych, oznaczeń geograficznych oraz TUS; patentów i dodatkowych praw ochronnych na wynalazki, praw ochronnych na wzory użytkowe oraz znaki towarowe, praw z rejestracji wzorów przemysłowych, oznaczeń geograficznych i topografii układów scalonych;
Zadania Urzędu Patentowego wynikające z ustawy rozstrzyganie spraw w postępowaniu spornym w zakresie określonym ustawą; prowadzenie rejestrów; wydawanie Biuletynu Urzędu Patentowego ; udział w pracach organów międzynarodowych z tytułu zawartych przez RP umów międzynarodowych; prowadzenie centralnego zbioru polskich i zagranicznych opisów patentowych.
Rejestry prowadzone przez UP Dla dokonywania wpisów o udzielonych patentach, dodatkowych prawach ochronnych, prawach ochronnych i prawach z rejestracji Urząd Patentowy prowadzi: rejestr patentowy; rejestr wzorów użytkowych; rejestr wzorów przemysłowych; rejestr znaków towarowych; rejestr oznaczeń geograficznych; rejestr topografii układów scalonych.
Zasady rejestrów prowadzonych przez UP Zasada jawności rejestrów Zasada prawdziwości wpisów Zasada domniemania znajomości wpisów Oznacza, że każdy może przeglądać treść wpisów, nie ma przy tym obowiązku wykazania swego interesu. Oznacza, że prawa jawne z rejestru są wpisane zgodnie z rzeczywistym stanem prawnym. Oznacza, że nikt nie może zasłaniać się ich nieznajomością
Wynalazek - pojęcie Utożsamiany jest z technicznym rozwiązaniem dowolnego problemu. Jest to twórcze i zupełnie nowe rozwiązanie pewnego zagadnienia technicznego, nadającego się do zastosowania w produkcji. Jest to wszystko co nowe, oryginalne i prowadzi w sposób bezpośredni lub pośredni do szeroko rozumianego postępu.
Wynalazek - pojęcie W znaczeniu podmiotowym W znaczeniu przedmiotowym Wytwór umysłu ludzkiego Wytwory służące celom praktycznym, zaspokajające potrzeby ludzkie
Wynalazek - kategorie Produkty Urządzenia Sposoby Zastosowania Substancje lub mieszaniny (np. lekarstwa), przedstawia się je poprzez podanie składników danej substancji Maszyny, narzędzia Przedstawia się je charakteryzując cechy konstrukcyjne, usytuowanie poszczególnych części Sposób wytwarzania lekarstwa Podaje się czynności, procesy, operacje oraz ich kolejność i warunki w jakich przebiegają Przedstawia się nowe zastosowanie istniejących już produktów
Wynalazek - wyłączenia Za wynalazki nie uważa się w szczególności: odkryć, teorii naukowych i metod matematycznych; wytworów o charakterze jedynie estetycznym; planów, zasad i metod dotyczących działalności umysłowej lub gospodarczej; gier; wytworów, niemożliwych do wykorzystania; programów do maszyn cyfrowych; przedstawienia informacji.
Przesłanki zdolności patentowej Patenty są udzielane bez względu na dziedzinę techniki na wynalazki, które są: nowe, posiadają poziom wynalazczy, nadają się do przemysłowego stosowania.
Nowość wynalazku Wynalazek uważa się za nowy, jeśli nie jest on częścią stanu techniki. Przez stan techniki rozumie się wszystko to, co przed datą, według której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania patentu, zostało udostępnione do wiadomości powszechnej w formie pisemnego lub ustnego opisu, przez stosowanie, wystawienie lub ujawnienie w inny sposób. Za stanowiące część stanu techniki uważa się również informacje zawarte w zgłoszeniach wynalazków lub wzorów użytkowych, korzystających z wcześniejszego pierwszeństwa, nieudostępnione do wiadomości powszechnej, pod warunkiem ich ogłoszenia w sposób określony w ustawie.
Nowość wynalazku Rodzaje nowości rozwiązania technicznego: Obiektywna Subiektywna Krajowa Światowa Lokalna Nie jest znany stworzony wcześniej odpowiednik wynalazku Twórca nie ma wiadomości o podobnym wynalazku Wynalazek nie jest znany w kraju, w którym twórca ubiega się o patent Wynalazek nie jest znany na świecie Wynalazek nie jest znany na określonym terenie
Poziom wynalazczy Wynalazek uważa się za posiadający poziom wynalazczy, jeżeli wynalazek ten nie wynika dla znawcy, w sposób oczywisty, ze stanu techniki. Wynalazek musi różnić się od rozwiązań przeciwstawnych, powinien charakteryzować się nieoczywistością pomysłu, polegającej na: Rozwiązaniu problemu bezskutecznie dotąd podejmowanego Zaspokojeniu nowej potrzeby Zastosowaniu środka, które tworzy nowe rozwiązanie
Przemysłowa stosowalność Wynalazek uważany jest za nadający się do przemysłowego stosowania, jeżeli według wynalazku może być uzyskiwany wytwór lub wykorzystywany sposób, w rozumieniu technicznym, w jakiejkolwiek działalności przemysłowej, nie wykluczając rolnictwa. Przemysłowa stosowalność oznacza: Możliwość urzeczywistnienia wynalazku Możliwość stosowania wynalazku z identycznym skutkiem w sposób powtarzalny Realizację konkretnego praktycznego celu
Wynalazki wyłączone spod ochrony prawnej Patentów nie udziela się na: wynalazki, których wykorzystywanie byłoby sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami; odmiany roślin lub rasy zwierząt oraz czysto biologiczne sposoby hodowli roślin lub zwierząt; sposoby leczenia ludzi i zwierząt metodami chirurgicznymi lub terapeutycznymi oraz sposoby diagnostyki stosowane na ludziach lub zwierzętach;