Ujawnienie informacji dotyczących profilu ryzyka, funduszy własnych, wymogów kapitałowych, polityki w zakresie wynagrodzeń i innych informacji Banku Spółdzielczego w Krokowej wg stanu na dzień 31.12.2017 roku Krokowa, czerwiec 2018 roku
Spis treści I. Informacje ogólne... 5 II. Cele i strategie w zakresie zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka... 6 1. Informacja o systemie zarządzania ryzykiem, strategii i celach zarządzania ryzykiem... 6 2. Struktura i organizacja procesu zarządzania ryzykiem... 13 3. Zakres i rodzaj systemów raportowania i pomiaru ryzyka... 15 4. Zasady polityki stosowania zabezpieczeń i ograniczania ryzyka oraz strategie i procesy monitorowania skuteczności zabezpieczeń i metod ograniczania ryzyka... 15 III. Fundusze własne... 16 1. Składniki funduszy własnych... 17 2. Instrumenty w funduszach własnych... 20 3. Ograniczenia stosowane do obliczania funduszy własnych... 20 4. Poziom kapitału ponad wymagany poziom współczynnika... 20 5. Przepisy przejściowe... 22 IV. Wymogi kapitałowe... 22 1. Metody szacowania kapitału wewnętrznego... 22 2. Rezultaty przeprowadzonego przez KNF Badania i Oceny Nadzorczej... 23 3. Ekspozycje ważone ryzykiem... 24 4. Wymogi w zakresie funduszy własnych... 24 4.1. Wymóg w zakresie funduszy własnych - ryzyko kredytowe... 24 4.2. Wymóg w zakresie funduszy własnych - ryzyko operacyjne... 24 4.3. Wymóg w zakresie funduszy własnych - ryzyko walutowe... 25 4.4. Łączny współczynnik kapitałowy... 25 4.5. Wewnętrzny współczynnik kapitałowy... 25 5. Wymogi w zakresie bufora antycyklicznego... 26 V. Ujawnienia z tytułu ryzyka kredytowego... 26 1. Definicja należności przeterminowanych i zagrożonych... 26 2. Metody przyjęte do ustalenia korekt wartości i rezerw... 26 3. Ekspozycje wg wyceny bilansowej w podziale na klasy ryzyka... 27 4. Struktura geograficzna ekspozycji... 28 5. Struktura branżowa ekspozycji... 28 6. Struktura ekspozycji według okresów zapadalności... 28 7. Istotne branże... 29 8. Kwoty ekspozycji zagrożonych w podziale na obszary geograficzne... 29 9. Informacja o zmianie i stanach korekt wartości i rezerw... 30 10. Korzystanie z ECAI... 30 VI. Ryzyko walutowe... 31 VII. Ryzyko operacyjne... 31 VIII. Ekspozycje kapitałowe... 32 IX. Ryzyko stopy procentowej pozycji zakwalifikowanych do portfela bankowego... 34 2
1. Charakter ryzyka stopy procentowej oraz podstawowe założenia, częstotliwość pomiaru ryzyka stopy procentowej... 34 2. Zmiany wyniku finansowej oraz bilansowej zaktualizowanej wartości kapitału w wyniku szokowych spadków/wzrostów stóp procentowych... 34 X. Polityka zmiennych składników wynagrodzeń... 35 1. Informacje dotyczące procesu ustalania polityki zmiennych składników wynagrodzeń... 35 2. Informacje dotyczące kształtowania wynagrodzeń... 35 3. Stosunek stałych składników wynagrodzenia do składników zmiennych... 35 4. Główne parametry oraz zasady ustalania wynagrodzeń osób zajmujących stanowiska kierownicze... 36 5. Zbiorcze informacje ilościowe na temat wynagrodzeń osób zajmujących stanowiska kierownicze... 37 5.1. Wartość wynagrodzeń za dany rok obrotowy z podziałem na wynagrodzenia stałe i zmienne oraz liczbę osób je otrzymujących... 37 5.2. Wartość i formy wynagrodzenia zmiennego... 37 5.3. Wartość wynagrodzeń z odroczoną wypłatą z podziałem na część już przyznaną i jeszcze nieprzyznaną 37 5.4. Wartość wynagrodzeń z odroczoną wypłatą przyznanych w danym roku obrotowym, wypłaconych i zmniejszonych w ramach korekty związanej z wynikami... 37 5.5. Wartość płatności związanych z podjęciem zatrudnienia i z zakończeniem stosunku zatrudnienia dokonanych w danym roku obrotowym, liczbę osób otrzymujących takie płatności oraz najwyższą taką płatność na rzecz jednej osoby,... 37 XI. Ryzyko płynności i pozycja płynnościowa... 37 1. Rola i zakres odpowiedzialności jednostek biznesowych oraz zespołów zaangażowanych w zarządzanie ryzykiem płynności... 37 2. Sposób pozyskiwania finansowania działalności... 39 3. Stopień scentralizowania funkcji skarbowych i funkcji zarządzania płynnością... 40 4. Zasady funkcjonowania w ramach Zrzeszenia i Systemu Ochrony SGB... 40 5. Rozmiar i skład nadwyżki płynności... 41 6. Wielkość nadzorczych miar płynności oraz wskaźnika LCR... 42 7. Urealniona luka płynności dla pierwszych trzech przedziałów... 42 8. Dodatkowe zabezpieczenia płynności funkcjonujące w Zrzeszeniu i Systemie Ochrony SGB... 42 9. Aspekty ryzyka płynności, na które narażony jest Bank.... 43 10. Sposób dywersyfikacji źródeł finansowania.... 43 11. Techniki ograniczania ryzyka płynności... 43 12. Pojęcia stosowane w procesie mierzenia pozycji płynności i ryzyka płynności... 44 13. Sposób odzwierciedlenia ryzyka płynności rynku w procesie zarządzania płynnością płatniczą... 44 14. Testy warunków skrajnych... 45 15. Plany awaryjne... 46 16. Polityka utrzymania rezerwy płynności... 48 17. Ograniczenia regulacyjne odnośnie transferu płynności... 49 18. Częstotliwość i rodzaj sprawozdawczości w zakresie ryzyka płynności... 49 XII. Informacja o spełnianiu przez członków Rady Nadzorczej i Zarządu wymogów określonych w art. 22aa ustawy Prawo bankowe... 50 XIII. Dźwignia finansowa... 50 3
XIV. Ujawnienia w zakresie aktywów obciążonych i wolnych od obciążeń... 51 XV. System kontroli wewnętrznej... 52 Załącznik nr 1 Oświadczenie Zarządu dotyczące adekwatności ustaleń dotyczących zarządzania ryzykiem Załącznik nr 2 Oświadczenie Zarządu na temat ogólnego profilu ryzyka związanego ze strategią działalności Załącznik nr 3 Informacje na temat systemu zarządzania 4
I. Informacje ogólne 1. Bank zgodnie z wymogami określonymi w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych (zwanego dalej Rozporządzeniem ) w Części Ósmej dokonuje ujawnienia informacji o charakterze jakościowym i ilościowym dotyczących profilu ryzyka Banku, funduszy własnych, wymogów kapitałowych polityki w zakresie wynagrodzeń oraz innych informacji w niniejszym dokumencie zwanym dalej Ujawnieniem według stanu na 31 grudnia 2017 r. 2. Bank w zakresie ujawnianych informacji: nie stosuje pominięcia informacji uznanych za nieistotne - informacje nieistotne to w opinii Banku informacje, których pominięcie lub nieprawidłowe ujawnienie nie powinno zmienić lub wpłynąć na ocenę lub decyzję użytkownika opierającego się na tych informacjach przy podejmowaniu decyzji ekonomicznych, nie stosuje pominięcia informacji uznanych za zastrzeżone lub poufne Bank uznaje informacje za zastrzeżone, jeżeli ich podanie do wiadomości publicznej w opinii Banku osłabiłoby jego pozycję konkurencyjną. Bank uznaje informacje za poufne, jeśli Bank zobowiązał się wobec klienta lub innego kontrahenta do zachowania poufności. 3. Bank informuje, że niniejszy dokument obejmuje cały zakres ujawnianych informacji, określonych w Części Ósmej Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 CRR. Ujawnienie informacji w innych dokumentach przez Bank wynika z art. 434 ust. 2 CRR. 4. W 2017 roku Bank Spółdzielczy w Krokowej prowadził działalność poprzez: 1) Bank Spółdzielczy w Krokowej Centrala i Oddział, ul. Żarnowiecka 1, 84-110 Krokowa; 2) Oddział we Władysławowie, ul. 1000 lecia P.P. 48, 84-120 Władysławowo; 3) Oddział w Pucku, Pl. Obr. Wybrzeża 11, 84-100 Puck; 4) Oddział w Luzinie, ul. Bankowa 2, 84-242 Luzino; 5) Filia w Karwi, ul. 12 Marca 64, 84-105 Karwia; 6) Filia w Wierzchucinie, ul. Abrahama 16, 84-113 Wierzchucino; 7) Filia w Jastrzębiej Górze, ul. Droga Rybacka 54, 84-104 Jastrzębia Góra (do dnia 30.09.2017 r.); 8) Filia w Starzynie, ul. Lipowa 1, 84-107 Starzyno; 9) Filia w Kębłowie, ul. Perłowa2, 84-242 Luzino; 10) Działalność operacyjna prowadzona była również za pośrednictwem bankowości internetowej oraz sieci bankomatów. 5. Zatwierdzone przez Zarząd oświadczenie na temat adekwatności ustaleń dotyczących zarządzania ryzykiem w Banku, dające pewność, że stosowane systemy zarządzania ryzykiem są odpowiednie z punktu widzenia profilu i strategii Banku zawarte jest w Załączniku nr 1. 6. Informacja na temat ryzyka, zawierająca kluczowe wskaźniki i dane liczbowe dotyczące ryzyka zawarta jest w Załączniku nr 2. 7. Informacja na temat systemu zarządzania zawarta jest w Załączniku nr 3. 8. Bank Spółdzielczy w Krokowej na dzień 31.12.2017 roku nie posiadał udziałów w podmiotach zależnych nie objętych konsolidacją. 9. Wszelkie dane liczbowe zostały wyrażone w tysiącach złotych. 5
II. Cele i strategie w zakresie zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka 1. Informacja o systemie zarządzania ryzykiem, strategii i celach zarządzania ryzykiem System zarządzania ryzykiem realizowany jest na podstawie Strategii zarządzania ryzykiem w Banku Spółdzielczym w Krokowej, obejmującej cele i organizację zarządzania ryzykiem, a także apetyt na ryzyko. Podejmowanie ryzyka zmusza Bank do koncentrowania uwagi na powstających zagrożeniach, poszukiwania form obrony przed zagrożeniami i dostosowywania działalności do zmieniających się warunków zewnętrznych, ostrożnościowe podejmowanie ryzyka, oznacza utrzymywanie racjonalnej równowagi pomiędzy prowadzeniem działalności przychodowej i kontrolowaniem ryzyka. W tym celu realizowane są zadania, związane z analizą wartości podstawowych mierników charakterystycznych dla poszczególnych rodzajów ryzyka. Do głównych zadań w zakresie zarządzania ryzykiem w Banku należy: dostarczanie informacji na temat ryzyka i jego profilu, stosowanie działań profilaktycznych redukujących ryzyko i jego skutki, monitorowanie dopuszczalnego poziomu ryzyka, szacowanie wymogów kapitałowych na pokrycie poszczególnych rodzajów ryzyka, raportowanie wyników oceny ryzyka oraz adekwatności kapitałowej Zarządowi i Radzie Nadzorczej, wykorzystywanie przez Zarząd i Radę Nadzorczą wyników audytu wewnętrznego do bieżącego zarządzania i nadzoru nad ryzykiem. Bank zarządza rodzajami ryzyka uznanymi przez Bank za istotne zgodnie z obowiązującymi wewnętrznymi regulacjami zarządzania tymi rodzajami ryzyka opracowanymi w oparciu o wytyczne Spółdzielni. Na system zarządzania każdym rodzajem ryzyka składa się: 1) procedura opisująca zasady zarządzania ryzykiem; 2) identyfikacja, pomiar i monitorowanie; 3) system limitów ograniczających ryzyko; 4) system informacji zarządczej; 5) odpowiednio dostosowana organizacja procesu zarządzania. Do rodzajów ryzyka uznanych przez Bank za istotne, zaliczane są: 1) ryzyko kredytowe; 2) ryzyko operacyjne, w tym ryzyko modeli; 3) ryzyko walutowe; 4) ryzyko koncentracji; 5) ryzyko płynności; 6) ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej; 7) ryzyko kapitałowe; 8) ryzyko braku zgodności. Oprócz ryzyk istotnych, Bank wyróżnił również: 1) ryzyko wynikające ze zmian otoczenia makroekonomicznego; 2) ryzyko wynikające ze sprzedaży produktów ubezpieczeniowych. 6
Ryzyko kredytowe Cele strategiczne w zakresie ryzyka kredytowego obejmują: 1) wdrożenie systemu zarządzania ryzykiem kredytowym zapewniającego stabilny rozwój optymalnego jakościowo portfela kredytowego; 2) dostarczanie Zarządowi Banku informacji o poziomie ryzyka kredytowego umożliwiających podejmowanie ostrożnościowych, zasadnych decyzji dotyczących działalności kredytowej Banku; 3) utrzymywanie jakości portfela kredytowego Banku, wyrażonej udziałem kredytów zagrożonych w kredytach ogółem wg wartości bilansowej brutto na poziomie nie wyższym od 6,1%. 4) utrzymywanie pokrycia rezerwami celowymi należności zagrożonych od podmiotów sektora niefinansowego i instytucji rządowych lub samorządowych na poziomie co najmniej 30 %; 5) ograniczanie ryzyka utraty wartości aktywów, wynikającego z pozostałych (poza kredytami) aktywów Banku. Bank realizuje cele strategiczne poprzez: 1) stosowanie odpowiednich standardów zawartych w regulacjach kredytowych, w szczególności dotyczących oceny zdolności kredytowej klientów Banku oraz prowadzenia monitoringu kredytów; 2) ustanawianie skutecznych i adekwatnych do ponoszonego ryzyka zabezpieczeń spłaty kredytów, w szczególności weryfikacja ich wartości i płynności, zarówno podczas oceny wniosku kredytowego, jak i w ramach prowadzonego monitoringu, ograniczanie ryzyka prawnego w procesie ustanawiania zabezpieczeń; 3) inwestowanie nadwyżek zgromadzonych środków na lokatach w Banku Zrzeszającym lub za pośrednictwem Banku Zrzeszającego w innych instrumentach finansowych w ramach limitów ustanowionych przez System Ochrony SGB; Bank zakłada, że maksymalna kwota instrumentów finansowych, innych niż wyemitowane przez Skarb Państwa lub NBP nie może przekroczyć 100% funduszy własnych Banku. 4) utrzymywanie w bilansie Banku tylko portfeli aktywów o charakterze bankowym 1 ; 5) utrzymywanie aktywów obciążonych najwyższym ryzykiem kredytowym, tj. portfela kredytów podmiotów niefinansowych na poziomie 70% ich udziału w sumie bilansowej powiększonej o zobowiązania pozabilansowe udzielone dotyczące finansowania 2. Ryzyko koncentracji Cele strategiczne w zakresie ryzyka koncentracji obejmują: 1) utrzymywanie umiarkowanie zdywersyfikowanego portfela kredytowego w zakresie uwarunkowanym terenem działania Banku; 2) bezwzględne przestrzeganie limitów dużych ekspozycji określonych w CRR; 3) budowę, weryfikację i aktualizację Zasad zarządzania ryzykiem koncentracji. Bank realizuje cele strategiczne poprzez: 1) angażowanie się Banku w branże, w których obsłudze Bank posiada wieloletnie doświadczenie oraz ustalanie limitów koncentracji w pojedyncze branże; 2) ograniczenie kredytowania klientów oraz grup powiązanych klientów, których zaangażowanie w Banku wyniosłoby 10% uznanego kapitału; 3) ograniczanie ryzyka koncentracji w ten sam rodzaj zabezpieczenia w postaci hipoteki poprzez opracowanie i stosowanie odpowiednich standardów postępowania dotyczących zarządzania ryzykiem ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie; 1 Aktywa o charakterze bankowym stanowią aktywa, nie wynikające z działalności handlowej (zgodnie z definicją zawartą w art. 92 CRR). 2 Definicja portfela została określona w zasadach zarządzania ryzykiem kredytowym. 7
Ryzyko ekspozycji zabezpieczonych hipotecznie Cele strategiczne w zakresie ryzyka związanego z udzielaniem kredytów zabezpieczonych hipotecznie obejmują: 1) wdrożenie, weryfikacja i aktualizacja zasad zarządzania ryzykiem w obszarze związanym z ekspozycjami zabezpieczonymi hipotecznie, które będą uwzględniały w sposób adekwatny do skali prowadzonej działalności zapisy dobrych praktyk w zakresie zarządzania ekspozycjami kredytowymi zabezpieczonymi hipotecznie; 2) prowadzenie działalności w zakresie związanym z udzielaniem kredytów zabezpieczonych hipotecznie mającej na celu utrzymanie zaangażowania na nieistotnym poziomie; 3) utrzymywanie udziału portfela kredytów zagrożonych zabezpieczonych hipotecznie na poziomie nie wyższym od 6,1% całego portfela kredytów zabezpieczonych hipotecznie; 4) zaangażowanie się w ekspozycje kredytowe zabezpieczone hipotecznie maksymalnie do 85% ich udziału w portfelu kredytowym. Bank realizuje cele strategiczne poprzez: 1) udzielanie kredytów zabezpieczonych hipotecznie, tym klientom detalicznym w przypadku których poziom relacji wydatków związanych z obsługą zobowiązań kredytowych i innych niż kredytowe zobowiązań finansowych do dochodów tych klientów (wskaźnik DtI 3 ) nie przekracza poziomów opisanych w celach strategicznych w zakresie ryzyka detalicznych ekspozycji kredytowych. 2) stosowanie limitów LtV 4, na maksymalnym poziomie 5 : a) 80% - przypadku ekspozycji kredytowych zabezpieczonych na nieruchomościach mieszkalnych, b) 90% - przypadku ekspozycji kredytowych zabezpieczonych na nieruchomościach mieszkalnych, gdy część ekspozycji przekraczająca 80% LtV jest odpowiednio ubezpieczona lub kredytobiorca przedstawił dodatkowe zabezpieczenie w formie blokady środków na rachunku bankowym lub poprzez zastaw na denominowanych w złotych dłużnych papierach wartościowych Skarbu Państwa lub NBP, c) 75% - w przypadku ekspozycji kredytowej zabezpieczonej na nieruchomości komercyjnej; d) 80% - w przypadku ekspozycji kredytowej zabezpieczonej na nieruchomości komercyjnej, gdy część ekspozycji przekraczająca 75% LtV jest odpowiednio ubezpieczona lub kredytobiorca przedstawił dodatkowe zabezpieczenie w formie blokady środków na rachunku bankowym lub poprzez zastaw na denominowanych w złotych dłużnych papierach wartościowych Skarbu Państwa lub NBP. e) wskaźniki wymienione w lit. a-d ulegają obniżeniu o 10 p.p. jeżeli długość okresu zaangażowania Banku w finansowanie ekspozycji kredytowej przekracza 25 lat; 3 Definicja wskaźnika DtI znajduje się w procedurze szczegółowej dotyczącej zarządzania ryzykiem detalicznych ekspozycji kredytowych. 4 Sposób obliczania wskaźnika LtV został szczegółowo opisany w procedurze szczegółowej dotyczącej zarządzania ryzykiem ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie. 5 Dla ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie na nieruchomości mieszkalnej: - powstałych w okresie do 31 grudnia 2014 r. poziom wskaźnika LtV nie powinien przekraczać 95%, - powstałych w okresie od 1 stycznia 2015 r. do 31 grudnia 2015 r. poziom wskaźnika LtV nie powinien przekraczać 90%, - powstałych w okresie od 1 stycznia 2016 r. do 31 grudnia 2016 r. poziom wskaźnika LtV nie powinien przekraczać: 85% lub 90% w przypadku, gdy część ekspozycji przekraczająca 85% LtV jest odpowiednio ubezpieczona, lub kredytobiorca przedstawił dodatkowe zabezpieczenie w formie blokady środków na rachunku bankowym lub poprzez zastaw na denominowanych w złotych dłużnych papierach wartościowych Skarbu Państwa lub NBP. 8
3) kierowanie oferty kredytów hipotecznych głównie do klientów detalicznych i rolników, preferowanie zabezpieczeń hipotecznych w postaci nieruchomości mieszkalnych), stosowanie maksymalnego okresu kredytowania 30 lat; 4) stosowanie ostrożnego podejścia do wycen nieruchomości, m.in. poprzez: a) dokonywanie weryfikacji wycen przez pracowników posiadających odpowiednie przeszkolenie; b) zlecanie ponownych wycen, jeżeli w ocenie Banku wartość nieruchomości obniżyła się o 10% i jeżeli zabezpieczenia ekspozycji Banku na tej nieruchomości pomniejszają podstawę naliczania rezerw celowych; Ryzyko detalicznych ekspozycji kredytowych Cele strategiczne w zakresie ryzyka detalicznych ekspozycji kredytowych obejmują: 1) wdrożenie, weryfikacja i aktualizacja zasad zarządzania ryzykiem w obszarze związanym z detalicznymi ekspozycjami kredytowymi, które będą uwzględniały w sposób adekwatny do skali prowadzonej działalności zapisy dobrych praktyk w zakresie zarządzania detalicznymi ekspozycjami kredytowymi; 2) prowadzenie działalności w zakresie związanym z udzielaniem detalicznych ekspozycji kredytowych mającej na celu utrzymanie zaangażowania na nieistotnym poziomie; 3) utrzymywanie udziału portfela detalicznych ekspozycji zagrożonych na poziomie nie wyższym od 6,1% całego portfela detalicznych ekspozycji kredytowych; 4) zaangażowanie się w detaliczne ekspozycje kredytowe maksymalnie do 10% ich udziału w portfelu kredytowym. Bank realizuje cele strategiczne poprzez: 1) przyjęcie maksymalnego okresu kredytowania dla detalicznych ekspozycji kredytowych na 10lat; 2) udzielanie kredytów detalicznych tym klientom w przypadku których poziom relacji wydatków związanych z obsługą zobowiązań kredytowych i innych niż kredytowe zobowiązań finansowych do dochodów tych klientów (wskaźnik DtI 6 ) nie przekracza: Warunki dochód netto wnioskodawcy PWP przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw dochód PWP dochód > PWP okres kredytowania okres 1 rok 1 rok < okres 5 lat okres > 5 lat miejsce zamieszkania - wieś - małe miasto <= 50 tys. - duże miasto > 50 tys. Maksymaln y poziom DtI nie więcej niż wieś 60% małe miasto 55% duże miasto 50% wieś 55% małe miasto 50% duże miasto 45% wieś 50% małe miasto 45% duże miasto 40% wieś 75% okres 1 rok małe miasto 70% duże miasto 65% 1 rok < okres 5 lat wieś 70% 6 Definicja wskaźnika DtI znajduje się w procedurze szczegółowej dotyczącej zarządzania ryzykiem detalicznych ekspozycji kredytowych. 9
okres > 5 lat małe miasto 65% duże miasto 60% wieś 65% małe miasto 60% duże miasto 55% Ryzyko operacyjne Cele strategiczne w zakresie ryzyka operacyjnego obejmują: 1) optymalizacja efektywności gospodarowania poprzez zapobieganie i minimalizowanie strat operacyjnych oraz wyeliminowanie przyczyn ich powstawania; 2) racjonalizacja kosztów; 3) zwiększenie szybkości oraz adekwatności reakcji Banku na zdarzenia od niego niezależne; 4) automatyzację procesów realizowanych w Banku, pozwalającą w sposób bezpieczny zredukować ryzyko wynikające z błędów ludzkich; 5) wdrożenie efektywnej struktury zarządzania ryzykiem operacyjnym, w tym określenie ról i odpowiedzialności w zakresie zarządzania ryzykiem operacyjnym. Bank realizuje cele strategiczne poprzez opracowanie i wdrożenie: 1) systemu zarządzania ryzykiem operacyjnym, adekwatnego do profilu ryzyka Banku; 2) systemu zarządzania zasobami ludzkimi, który pozwala na stworzenie kultury organizacyjnej wspierającej efektywne zrządzanie ryzykiem operacyjnym; 3) skutecznego systemu kontroli wewnętrznej pozwalającego na monitorowanie i korygowanie wykrytych nieprawidłowości (w szczególności w obszarach najbardziej narażonych na ryzyko); 4) odpowiednich warunków technicznych (w tym technologicznych) wspierających w sposób bezpieczny działalność Banku i przetwarzane przez niego informacje; 5) procedur opisujących istniejące w Banku procesy, które regularnie są dostosowywane do zmieniających warunków otoczenia wewnętrznego i zewnętrznego; 6) planów awaryjnych i planów zachowania ciągłości działania Banku. Ryzyko walutowe Cele strategiczne w zakresie działalności walutowej obejmują: 1) obsługę klientów Banku w zakresie posiadanych uprawnień walutowych; 2) zapewnienie klientom Banku kompleksowej obsługi w zakresie prowadzenia rachunków walutowych bieżących i terminowych, obsługi kasowej, realizacji przelewów otrzymywanych i wysyłanych za granicę oraz wykonywania innych czynności obrotu dewizowego za pośrednictwem Banku Zrzeszającego; 3) minimalizowanie ryzyka walutowego. Bank realizuje cele strategiczne poprzez: 1) dążenie do utrzymania domkniętych indywidualnych pozycji walutowych, tak aby pozycja walutowa całkowita nie przekroczyła 2% funduszy własnych Banku; 2) prowadzenie transakcji wymiany walut z Bankiem Zrzeszającym polegających na zagospodarowywaniu nadwyżek środków walutowych oraz domykaniu otwartych pozycji walutowych Banku; transakcje walutowe nie mają charakteru spekulacyjnego; 3) utrzymywanie poziomu aktywów płynnych w walutach obcych które zaspokoją wypływy netto w danej walucie obcej; 4) podnoszenie kwalifikacji kadry oraz ścisłą współpracę w tym zakresie z Bankiem Zrzeszającym; 10
5) niedokonywanie transakcji w walutach niewymienialnych. Ryzyko płynności Cele strategiczne w zakresie ryzyka płynności obejmują: 1) zapewnienie finansowania aktywów i terminowego wykonywania zobowiązań w toku normalnej działalności Banku lub w innych warunkach, które można przewidzieć, bez konieczności poniesienia straty; 2) zapobieganie powstania sytuacji kryzysowej, zwłaszcza z powodu czynników wewnątrzbankowych oraz posiadanie aktualnego i skutecznego planu awaryjnego na wypadek wystąpienia takiej sytuacji, 3) utrzymywanie przez Bank aktywów nieobciążonych na minimalnym poziomie stanowiącym zabezpieczenie na wypadek zrealizowania się scenariuszy warunków skrajnych płynności w horyzoncie przeżycia wynoszącym 30 dni. Bank realizuje cele strategiczne poprzez: 1) realizowanie strategii finansowania; 2) pozyskiwanie depozytów o możliwie długich terminach wymagalności, tak aby Bank mógł otwierać po stronie aktywnej pozycje o dłuższym horyzoncie czasowym; 3) utrzymywanie na bezpiecznym poziomie nadzorczych miar płynności, przy jednoczesnym minimalizowaniu kosztów z tym związanych; 4) utrzymywanie wymogu pokrycia płynności (wskaźnika LCR) oraz stabilnego finansowania (wskaźnika NSFR) na wymaganym przepisami 7 poziomie; 5) finansowanie na bezpiecznym poziomie kredytów 8 powiększonych o majątek trwały przez depozyty powiększone o fundusze własne; 6) utrzymywanie płynnościowej struktury bilansu 9 na poziomie zapewniającym występowanie nadwyżki skumulowanych aktywów 10 nad skumulowanymi pasywami 11 w okresie do 1 roku oraz nadwyżki skumulowanych pasywów nad skumulowanymi aktywami w okresie powyżej 1 roku 12 ; 7) zapewnienie globalnej wypłacalności Banku, oznaczającej posiadanie skumulowanej luki płynności 13 (bez uwzględnienia zobowiązań pozabilansowych udzielonych i otrzymanych) na poziomie nieujemnym; 8) dywersyfikacja źródeł finansowania poprzez ograniczanie udziału środków dużych deponentów; 9) dążenie do podnoszenia stabilności źródeł finansowania głównie poprzez pozyskiwanie środków od gospodarstw domowych po akceptowalnej cenie oraz poprzez wydłużanie terminów wymagalności; 10) identyfikacja wszelkich zagrożeń związanych z ryzykiem utraty płynności w zależności od stwierdzonego charakteru zagrożenia postępowanie według procedur awaryjnych określonych w obowiązujących w Banku zasadach zarządzania ryzykiem płynności. 7 Zgodnie z Umową Systemu Ochrony SGB; 8 Wartość kredytów obliczona jako: kwota nominalna kapitału kredytu (dla kredytów w rachunkach bieżących jest to kwota wykorzystanego kapitału) minus nierozliczona prowizja minus rezerwa celowa 9 Wyznaczonej w oparciu o zestawienie luki płynności, o którym mowa w obowiązujących w Banku zasadach zarządzania ryzykiem płynności. 10 Wraz ze zobowiązaniami pozabilansowymi otrzymanymi. 11 Wraz ze zobowiązaniami pozabilansowymi udzielonymi. 12 Kumulując aktywa i pasywa począwszy od ostatniego przedziału. 13 O której mowa w obowiązujących w Banku zasadach zarządzania ryzykiem płynności. 11
Ryzyko stopy procentowej Cele strategiczne w zakresie ryzyka stopy procentowej obejmują: 1) optymalizacja wyniku odsetkowego w warunkach zmienności rynkowych stóp procentowych; 2) ograniczanie negatywnego wpływu zmian stóp procentowych poprzez doskonalenie narzędzi pomiaru i odpowiednie kształtowanie struktury aktywów i pasywów wrażliwych na zmiany stóp procentowych; 3) utrzymywanie poziomu ryzyka w ramach ustanowionych limitów opisanych w wewnętrznej procedurze dotyczącej zasad zarządzania ryzykiem stopy procentowej. Bank realizuje cele strategiczne poprzez: 1) ograniczenie ryzyka stopy procentowej tylko do portfela bankowego i tylko do pozycji wynikających z produktów bilansowych; 2) ograniczenie kwoty pozycji wrażliwych na zmiany stóp procentowych z terminami przeszacowania powyżej 1 roku do maksymalnie 5% sumy bilansowej; 3) zmniejszanie ryzyka bazowego poprzez: a) stosowanie dla produktów klientowskich stóp bazowych w postaci stawek własnych Banku (w zakresie przewidzianym w przepisach prawa) zwłaszcza dla aktywów wrażliwych, b) oferowanie klientom produktów depozytowych, których oprocentowanie uzależnione byłoby od stawek rynkowych (stóp rynku międzybankowego); 4) dążenie do wypracowywania jak największych przychodów pozaodsetkowych. Ryzyko kapitałowe Długoterminowe cele kapitałowe Banku: 1) dążenie do zapewnienia odpowiedniej struktury oraz systematycznego wzrostu funduszy własnych, adekwatnych do skali i rodzaju prowadzonej działalności; 2) ograniczenie wyznaczania łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko do rodzajów ryzyka przewidzianych przez przepisy prawa przy założeniu braku prowadzenia działalności handlowej; 3) posiadanie minimalnej wielkości łącznego współczynnika kapitałowego na poziomie: w 2017 13,25%, w 2018 13,875%, od 2019 14,5%. 4) posiadanie minimalnej wielkości współczynnika kapitału Tier I na poziomie: w 2017 10,25%, w 2018 10,875%, od 2019 11,5%; 5) posiadanie minimalnej wielkości współczynnika kapitału podstawowego Tier I na poziomie: w 2017 5,75%, w 2018 6,375%, od 2019 7%; 6) obciążenie kapitałem wewnętrznym funduszy własnych na maksymalnym poziomie 100%; tym samym posiadanie wewnętrznego współczynnika kapitałowego na minimalnym poziomie 8%; 7) dążenie do takiej struktury funduszy Tier I, aby kapitał rezerwowy stanowił 90% funduszy Tier I; 8) dywersyfikacja funduszu udziałowego poprzez ograniczenie pakietu udziałów jednego członka do 5% funduszu udziałowego; zwiększenie pakietu udziałów powyżej 5% funduszu udziałowego wymaga zgody Spółdzielni; 9) przekazywanie na fundusze własne minimum 95% nadwyżki bilansowej; 10) posiadanie zaangażowania w kapitał zakładowy (akcyjny) Banku Zrzeszającego na poziomie minimum 0,5% sumy bilansowej Banku; 12
11) ograniczenie jednostkowego zaangażowania kapitałowego w instytucjach finansowych, bankach krajowych, zakładach ubezpieczeń i zakładach reasekuracji w taki sposób, aby umniejszenie funduszy własnych Banku z tego tytułu nie stanowiło zagrożenia dla celów określonych w pkt 3, 4 i 5; 12) nie angażowanie się kapitałowe w podmioty będące Uczestnikami Systemu Ochrony, za wyjątkiem Banku Zrzeszającego; Ryzyko braku zgodności Celem strategicznym Banku w zakresie ryzyka braku zgodności jest wzmacnianie pozycji Banku jako instytucji godnej zaufania, uczciwej i rzetelnej, poprzez: 1) zapewnienie działania Banku zgodnego z przepisami prawa, regulacjami wewnętrznymi oraz standardami rynkowymi ; 2) zapewnienie zgodności regulacji wewnętrznych Banku z przepisami zewnętrznymi; 3) dążenie i dbałość o: a) wizerunek zewnętrzny Banku rozumianego jako instytucja zaufania publicznego, b) pozytywny odbiór Banku przez klientów, c) przejrzystość działań Banku wobec klientów, d) stworzenie kadry pracowniczej identyfikującej się z Bankiem, dobrze zorganizowanej wewnętrznie dla realizacji wspólnych celów wytyczonych przez Bank, Bank realizuje cele strategiczne poprzez: 1) identyfikację, ocenę, kontrolę, monitorowanie i raportowanie w zakresie ryzyka braku zgodności; 2) projektowanie i wprowadzenie bazujących na ocenie ryzyka braku zgodności mechanizmów kontroli ryzyka braku zgodności; 3) sprawne i skuteczne podejmowanie działań naprawczych w sytuacji zidentyfikowania braku zgodności; 4) systematyczne podnoszenie kompetencji Stanowiska ds. Zgodności i Kontroli Wewnętrznej. 2. Struktura i organizacja procesu zarządzania ryzykiem 1. Funkcjonujący w Banku system zarządzania ryzykiem i system kontroli wewnętrznej jest zorganizowany na trzech niezależnych poziomach: 1) na pierwszy poziom składa się zarządzanie ryzykiem w działalności operacyjnej Banku; 2) na drugi poziom składa się: a) zarządzanie ryzykiem przez pracowników na specjalnie powoływanych do tego stanowiskach lub w komórkach organizacyjnych (zwane dalej zarządzaniem ryzykiem na drugim poziomie w zakresie, o którym mowa w lit. a) ); b) działalność komórki do spraw zgodności; 3) na trzeci poziom składa się działalność komórki audytu wewnętrznego, przy czym w związku uczestnictwem Banku w Systemie Ochrony, tę działalność wykonuje Spółdzielnia. 2. Zarządzanie ryzykiem na drugim poziomie, w zakresie, o którym mowa w lit. a) jest niezależne od zarządzania ryzykiem na pierwszym poziomie. 3. Zgodnie z obowiązującą w Banku strukturą organizacyjną, w ramach poziomu wymienionego w ust. 1: 1) pkt 1) funkcjonują następujące komórki organizacyjne i stanowiska: a) Zespół Finansowo-Rachunkowy i Rozliczeń Międzybankowych; b) Wydział Kredytów; c) Wydział Rachunków Bieżących i Depozytów; d) Oddziały; e) Filie. 13
2) pkt 2) lit. a) funkcjonują następujące komórki organizacyjne i stanowiska: Zespół Kadr Marketingu i Administracji, Zespół Sprawozdawczości, Analiz i Ryzyk Bankowych, Stanowisko Monitoringu Restrukturyzacji i Windykacji; 3) pkt 2) lit. b) funkcjonuje Stanowisko ds. Zgodności i Kontroli Wewnętrznej. 4. Pracownicy/komórki organizacyjne odpowiedzialne za zarządzanie ryzykiem na drugim poziomie, w zakresie o którym mowa w lit. a) wykonują zadania związane z identyfikacją, pomiarem lub szacowaniem, kontrolą, monitorowaniem oraz sprawozdawaniem każdego istotnego ryzyka. Rada Nadzorcza w systemie zarządzania ryzykiem sprawuje nadzór nad wprowadzeniem systemu zarządzania ryzykiem, w tym ryzykiem braku zgodności oraz ocenia jego adekwatność i skuteczność, w tym: 1) zatwierdza, określony przez Zarząd, akceptowalny ogólny poziomu ryzyka oraz monitoruje jego przestrzeganie; 2) zatwierdza, przyjętą przez Zarząd, strategię zarządzania Bankiem oraz nadzoruje jej przestrzeganie; 3) zatwierdza, przyjętą przez Zarząd Banku, strategię zarządzania ryzykiem oraz monitoruje jej przestrzeganie; 4) sprawuje nadzór nad opracowaniem, przyjęciem i wdrożeniem procedur, na podstawie których funkcjonować ma w Banku system zarządzania ryzykiem; nadzoruje ich przestrzeganie; 5) wybiera członków Zarządu posiadających odpowiednie kwalifikacje do sprawowania wyznaczonych im funkcji; 6) monitoruje skuteczność czynności wykonywanych przez członków Zarządu w związku z realizacją ich zadań w zakresie systemu zarządzania Bankiem; 7) sprawuje nadzór nad wykonywaniem przez członków Zarządu obowiązków, w tym w szczególności w ramach przypisanych im obowiązków na pierwszym poziomie i drugim poziomie w zakresie, o którym mowa w lit. a); 8) określa zasady raportowania do Rady Nadzorczej o rodzajach i wielkości ryzyka w działalności, po uprzednim przedstawieniu propozycji przez Zarząd, w sposób umożliwiający nadzorowanie systemu zarządzania ryzykiem w Banku; 9) zatwierdza zasady przeprowadzania testów warunków skrajnych w odniesieniu do poszczególnych rodzajów ryzyka. Zarząd w systemie zarządzania ryzykiem projektuje, wprowadza oraz zapewnia działanie, spójnego ze strategia zarządzania Bankiem, systemu zarządzania ryzykiem, w tym: 1) określa bieżącą i przyszłą gotowość Banku do podejmowania ryzyka; 2) opracowuje i przyjmuje strategię zarządzania ryzykiem; 3) odpowiada za opracowanie, przyjęcie i wdrożenie procedur dotyczących zarządzania oraz zapewnienie wdrożenia planów w zakresie systemu zarządzania ryzykiem opracowuje i akceptuje politykę oraz zapewnia wdrożenie procedur; monitoruje ich przestrzeganie; 4) zapewnia strukturę organizacyjną dostosowaną do wielkości i profilu ponoszonego ryzyka i umożliwiającą skuteczne wykonywanie zadań, w tym: wprowadza podział realizowanych w Banku zadań, zapewniający niezależność zarządzania ryzykiem na pierwszym poziomie od zarządzania ryzykiem na drugim poziomie; 5) nadzoruje zarządzanie ryzykiem na pierwszym i drugim poziomie; 6) nadzoruje wielkość i profil ryzyka w Banku; 7) ustanawia odpowiednie zasady raportowania, w tym zasady raportowania Zarządu do Rady Nadzorczej; ustanawia zasady raportowania przez jednostki organizacyjne, komórki organizacyjne oraz stanowiska organizacyjne Banku o rodzajach i wielkości ryzyka w działalności, w sposób umożliwiający monitorowanie poziomu ryzyka w Banku; 14
8) wprowadza niezbędne korekty i udoskonalenia systemu zarządzania w przypadku zmiany wielkości i profilu ryzyka w działalności Banku oraz czynników otoczenia gospodarczego lub wykrycia nieprawidłowości w funkcjonowaniu systemu zarządzania; 9) zatwierdza przyjęte rodzaje limitów oraz ich wysokość. (poprzez zatwierdzenie zasad zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka istotnego, w których to zasadach są określane limity) Zarządzanie ryzykiem w Banku realizowane jest przez poszczególnych członków Zarządu w ramach przypisanych im obowiązków oraz: 1) na pierwszym poziomie; 2) na drugim poziomie w zakresie, o którym mowa w lit. a), przy czym nadzór nad tym poziomem przypisany jest Prezesowi Zarządu. Zarządzanie ryzykiem jest zorganizowane w sposób umożliwiający zapobieganie konfliktom interesów pomiędzy pracownikami, czy też jednostkami organizacyjnymi Banku. Komórki organizacyjne (lub wyznaczone osoby w Banku) uczestniczą w procesie zarządzania ryzykiem w ramach przypisanych im zadań w strukturze organizacyjnej Banku oraz w procedurach wewnętrznych, dotyczących zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka. 3. Zakres i rodzaj systemów raportowania i pomiaru ryzyka 1. Bank dokonuje identyfikacji i pomiaru/szacowania ryzyka w oparciu o metody i modele, dostosowane do profilu, skali i złożoności ryzyka. 2. Częstotliwość pomiaru ryzyka dostosowana jest do wielkości, charakteru oraz zmienności poziomu poszczególnych rodzajów ryzyka w działalności Banku. 3. Metody/modele, w szczególności ich założenia są poddawane okresowej ocenie uwzględniającej testowanie i weryfikację historyczną. 4. Przegląd i aktualizacja metod/modeli lub systemów pomiaru ryzyka przeprowadzane są wraz z przeglądem procedur dotyczących zarządzania ryzykiem. 5. W ramach pomiaru ryzyka Bank przeprowadza testy warunków skrajnych. 6. Bank przeprowadza testy warunków skrajnych dla wszystkich mierzalnych rodzajów ryzyka, które zostały uznane za istotne. 7. Bank dokłada staranności, aby zakres i założenia przyjmowane w przeprowadzanych testach warunków skrajnych dawały podstawy rzetelnej oceny ryzyka tj.: 1) obejmowały obszary najbardziej narażone na ryzyko lub mogące wygenerować największe ryzyko; 2) w większości wynikały z czynników ryzyka, których zmiana nie wynika bezpośrednio z działań podejmowanych przez Bank; 3) wartości liczbowe przyjmowane w założeniach do testów stanowiły najgorsze z prawdopodobnych scenariuszy; 4) do czynników ryzyka które są obowiązkowo poddawane testom warunków skrajnych Bank zalicza w szczególności: zmianę rynkowych stóp procentowych, zmiany rynkowych cen nieruchomości, wycofywanie depozytów, wzrost kredytów zagrożonych, w tym wynikający z pogorszenia się sytuacji ekonomiczno- finansowej największych klientów Banku; 8. Szczegółowe założenia i scenariusze przyjęte w testach warunków skrajnych są zawarte w obowiązujących w Banku zasadach zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka, ich przegląd i aktualizacja są dokonywane wraz z przeglądem tych zasad; analizy sporządzane są na piśmie a wyniki oceny prezentowane Zarządowi Banku; o przyjętych założeniach do testów warunków skrajnych Zarząd informuje Radę Nadzorczą. 9. Zarząd Banku, po wprowadzonej zmianie lub wprowadzeniu nowego testu warunków skrajnych, informuje Radę Nadzorczą o zakresie testów warunków skrajnych, dokonanych zmianach i przyjętych w testach założeniach. 15
10. Wyniki testów warunków skrajnych stanowią obowiązkowy element informacji zarządczej dla Zarządu i Rady Nadzorczej Banku. 11. Bank wykorzystuje wyniki testów warunków skrajnych w systemie zarządzania Bankiem, a w szczególności w systemie zarządzania ryzykiem w takich obszarach jak: 1) weryfikacja polityki zarządzania poszczególnymi obszarami ryzyka, w tym zwłaszcza ryzykiem kredytowym; 2) ocena adekwatności przyjętych w Banku limitów; 3) ocena skuteczności określonych w Banku, m.in. w ramach planów awaryjnych, opcji naprawy. 12. Część testów warunków skrajnych przeprowadza Spółdzielnia (jednostka zarządzająca Systemem Ochrony SGB) w ramach Grupowego Planu Naprawy. 13. Bank otrzymuje od Spółdzielni swoje wyniki testów w okresach kwartalnych wraz z przyjętymi do nich założeniami oraz sposobem obliczania wpływu zrealizowania się sytuacji skrajnych na określone w Planie obszary krytyczne: płynność, rentowność (w tym jakość aktywów) i wypłacalność. 14. W przypadkach, w których wyniki testu wskazują, że w sytuacji zrealizowania się warunków skrajnych, zostaną przekroczone wartości krytyczne Bank podejmuje działania ograniczające ryzyko. 4. Zasady polityki stosowania zabezpieczeń i ograniczania ryzyka oraz strategie i procesy monitorowania skuteczności zabezpieczeń i metod ograniczania ryzyka 1. Bank wprowadza odpowiednie do skali i złożoności działalności limity wewnętrzne ograniczające poziom ryzyka występującego w poszczególnych obszarach działania Banku. 2. Procedury wewnętrzne określają zasady ustalania i aktualizowania wysokości limitów oraz częstotliwości monitorowania ich przestrzegania i raportowania. 3. Poziom limitów wewnętrznych jest dostosowany do akceptowanego przez Radę Nadzorczą ogólnego poziomu ryzyka Banku oraz do poziomu limitów ustalonych w Systemie Ochrony SGB. 4. Analizy będące podstawą do określenia wysokości limitów wewnętrznych są sporządzane w formie pisemnej. Komórką odpowiedzialną za sporządzenie przedmiotowej analizy jest Zespół Sprawozdawczości, Analiz i Ryzyk Bankowych. 5. Bank określa wysokość limitów (w zależności od rodzaju ryzyka lub charakteru limitu) w oparciu o następujące przesłanki: 1) analizę historyczną stopnia wykorzystania limitu; 2) apetyt na ryzyko zatwierdzony przez Radę Nadzorczą; 3) analizę wpływu zrealizowania się limitu w maksymalnej wysokości na sytuację finansową Banku; 4) wysokość ryzyka, którym jest obciążona pozycja objęta limitem; 5) wyniki testów warunków skrajnych; 6. Z zachowaniem limitów określonych w rozporządzeniu CRR, ustawie Prawo bankowe oraz limitów ustalonych w Systemie Ochrony SGB, Bank ustalił i weryfikuje wewnętrzne limity zaangażowań według kryteriów uwzględniających specyfikę swojej działalności. 7. W przypadku przekroczenia obowiązujących limitów sporządzana jest stosowna analiza, której celem jest określenie stopnia przekroczenia limitów, sytuacje która spowodowała to przekroczenie oraz sposób postępowania w celu zapobiegania przekroczeniom limitów w przyszłości. Szczegółowe zapisy dotyczące przekroczeń limitów, w tym ewentualnej akceptacji przekroczeń, znajdują się w procedurach wewnętrznych dotyczących zarządzania ryzykiem. Bank może określić limity dla których przekroczenie jest niedopuszczalne. 8. Przyjęte rodzaje limitów wewnętrznych, dotyczących poszczególnych rodzajów ryzyka oraz ich wysokość, zatwierdza Zarząd Banku. 16
9. Przekroczenia limitów wewnętrznych są monitorowane i poddawane szczegółowej analizie zadania te wykonują komórki organizacyjne wskazane w procedurach szczegółowych dotyczących zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka. 10. Podstawę monitorowania procesu zarządzania ryzykiem w Banku stanowi formalnie ustanowiony system informacji zarządczej. 11. System sprawozdawczości zarządczej dostarcza informacji na temat: 1)rodzajów i wielkości ryzyka w działalności Banku; 2)profilu ryzyka; 3)stopnia wykorzystania limitów wewnętrznych; 4)wyników testów warunków skrajnych; 5)skutków decyzji w zakresie zarządzania ryzykiem. 12. Monitorowanie ryzyka odbywa się z częstotliwością umożliwiającą dostarczenie informacji o zmianach profilu ryzyka Banku. 13. Zakres oraz szczegółowość sprawozdań wewnętrznych są dostosowane do rodzaju raportowanego ryzyka oraz odbiorców informacji. 14. Rzetelność, dokładność oraz aktualność dostarczanych informacji zapewnia wprowadzony w Banku system kontroli wewnętrznej. III. Fundusze własne 1. Składniki funduszy własnych Fundusze własne Banku obejmują: 1) kapitał Tier I; 2) kapitał Tier II. Kapitał Tier I Banku obejmuje: 1) kapitał podstawowy Tier I, na który składają się: a) wpłacony fundusz udziałowy, b) zysk w trakcie zatwierdzania oraz zysk netto bieżącego okresu sprawozdawczego, obliczone zgodnie z obowiązującymi zasadami rachunkowości, pomniejszone o wszelkie przewidywane obciążenia i dywidendy, w kwotach nie większych niż kwoty zysku zweryfikowane przez biegłych rewidentów, po uzyskaniu zgody właściwego organu, c) niepodzielony zysk z lat ubiegłych, po uzyskaniu zgody właściwego organu, d) w ramach skumulowanych, innych całkowitych dochodów: fundusz z aktualizacji wyceny majątku trwałego, kapitał z aktualizacji instrumentów dłużnych lub kapitałowych zakwalifikowanych do portfela dostępne do sprzedaży, (w tym miejscu Bank ujmuje 100% zysków oraz 100% strat) e) kapitał rezerwowy, f) fundusz ogólnego ryzyka na niezidentyfikowane ryzyko działalności bankowej, g) w ramach innych przejściowych korekt kapitału podstawowego Tier I: (ze znakiem minus) określoną wartość procentową 14 funduszu z aktualizacji wyceny majątku trwałego; (ze znakiem minus co oznacza, że Bank usuwa z funduszy) określoną wartość procentową 14 zysków z wyceny instrumentów dłużnych lub kapitałowych zakwalifikowanych do portfela dostępne do sprzedaży, 2) pomniejszenia kapitału podstawowego Tier I: 14 Określona wartość procentowa jest równa: - 20% w 2017 roku, - 0% od 2018 roku. 17
a) określona wartość procentowa 15 wartości niematerialnych i prawnych wyceniona według wartości bilansowej, b) wzajemne zaangażowania w instrumenty kapitałowe 16 (krzyżowe powiązania kapitałowe) zaliczane do funduszy podstawowych Tier I, jeżeli KNF uznała, że miały one na celu sztuczne zwiększenie funduszy własnych Banku, c) posiadane przez Bank bezpośrednie, pośrednie i syntetyczne udziały kapitałowe w instrumentach w kapitale podstawowym Tier I podmiotów sektora finansowego, jeżeli Bank nie dokonał znacznej inwestycji 17, d) posiadane przez Bank bezpośrednie, pośrednie i syntetyczne udziały kapitałowe w instrumentach w kapitale podstawowym Tier I podmiotów sektora finansowego, jeżeli Bank dokonał znacznej inwestycji 6, e) strata z lat ubiegłych, strata w trakcie zatwierdzania, strata netto bieżącego okresu, w tym utworzone rezerwy, których skutki nie zostały odniesione na fundusze, f) aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego oparte na przyszłej rentowności, g) pozycje, które należy odliczyć od pozycji dodatkowych w Tier I, których wartość przekracza wartość kapitału dodatkowego Tier I; h) dodatkowe korekty wartości jako 0,1% sumy wartości wycenionych według wartości godziwej; 3) kapitał dodatkowy Tier I, który stanowi: a) instrumenty kapitałowe spełniające warunki opisane w art. 52 CRR (aktualnie Bank nie posiada takich instrumentów), b) w ramach korekt okresu przejściowego obligacje zaliczone do funduszy własnych Banku na podstawie Uchwały KNF nr 314/2009 z dnia 14 października 2009 r. w sprawie innych pozycji bilansu banku zaliczanych do funduszy podstawowych banku, ich wysokości, zakresu i warunków ich zaliczania do funduszy podstawowych banku; 4) pomniejszenia kapitału dodatkowego Tier I: a) określona wartość procentowa wartości niematerialnych i prawnych wyceniona według wartości bilansowej 18 ; b) wzajemne zaangażowania w instrumenty kapitałowe (krzyżowe powiązania kapitałowe) zaliczane do dodatkowego kapitału podstawowego, jeżeli właściwy organ uznał, że miały one na celu sztuczne zwiększenie funduszy własnych Banku, c) posiadane przez Bank bezpośrednie, pośrednie i syntetyczne udziały kapitałowe w instrumentach zaliczanych do dodatkowego kapitału podstawowego podmiotów sektora finansowego, jeżeli Bank nie dokonał znacznej inwestycji 19, d) posiadane przez Bank bezpośrednie, pośrednie i syntetyczne udziały kapitałowe w instrumentach zaliczanych do dodatkowego kapitału podstawowego podmiotów sektora, jeżeli Bank dokonał znacznej inwestycji 20, e) pozycje, które należy odliczyć od pozycji Tier II, których wartość przekracza wartość kapitału Tier II. 1. Kapitał Tier II Banku obejmuje: 1) instrumenty kapitałowe spełniające warunki opisane w art. 63 CRR; 2) pożyczki podporządkowane; 15 Określona wartość procentowa jest równa: - 80% w 2017 roku, - 100% od 2018 roku. 16 Pomniejszanie nie dotyczy udziałów wzajemnych powstałych po 2011 r. Pomniejszanie dotyczy części wspólnej (częścią wspólną jest kwota mniejszego udziału, jeśli są równe, to częścią wspólną jest kwota jednego lub drugiego). Kwotę korekty Bank pomniejsza o część zamortyzowaną analogicznie do stopnia amortyzacji funduszu udziałowego. 17 Z wyłączeniem udziałów kapitałowych w Banku Zrzeszającym i u innego Uczestnika (za wyjątkiem udziałów krzyżowych). 18 Do roku 2017 włącznie wskaźnik jest równy 100% minus wartość procentowa z przypisu nr 15 19 Jak w przypisie nr 6. 18
3) rezerwę na ryzyko ogólne do wysokości 1,25% aktywów ważonych ryzykiem; rezerwę na ryzyko ogólne Bank tworzy zgodnie z Regulaminem tworzenia i funkcjonowania rezerwy na ryzyko ogólne w Banku Spółdzielczym w Krokowej. 4) pomniejszenia kapitału Tier II: a) wzajemne zaangażowania w instrumenty kapitałowe (krzyżowe powiązania kapitałowe) zaliczane do kapitału Tier II, jeżeli właściwy organ uznał, że miały one na celu sztuczne zwiększenie funduszy własnych Banku, b) posiadane przez Bank bezpośrednie, pośrednie i syntetyczne udziały kapitałowe w instrumentach zaliczanych do kapitału Tier II podmiotów sektora finansowego, jeżeli Bank nie dokonał znacznej inwestycji 20, c) posiadane przez Bank bezpośrednie, pośrednie i syntetyczne udziały kapitałowe w instrumentach zaliczanych do kapitału Tier II, jeżeli Bank dokonał znacznej inwestycji. NAZWA KWOTA Kapitał podstawowy Tier I: instrumenty i kapitały rezerwowe 1 Instrumenty kapitałowe i powiązane ażio emisyjne 71,04 3 Skumulowane inne całkowite dochody (i pozostałe kapitały rezerwowe, z 16 360,73 uwzględnieniem niezrealizowanych zysków i strat zgodnie z mającymi zastosowanie standardami rachunkowości) 3a Fundusze ogólne ryzyka bankowego 712,20 6 Kapitał podstawowy Tier I przed korektami regulacyjnymi 17 143,97 Kapitał podstawowy Tier I: korekty regulacyjne 8 Wartości niematerialne i prawne (po odliczeniu powiązanej rezerwy z tytułu -30,75 odroczonego podatku dochodowego) (kwota ujemna) 18 Posiadane przez instytucję bezpośrednie i pośrednie udziały kapitałowe w -1,74 instrumentach w kapitale podstawowym Tier I podmiotów sektora finansowego, jeżeli instytucja nie dokonała znacznej inwestycji w te podmioty (kwota przekraczająca próg 10% oraz po odliczeniu kwalifikowanych pozycji krótkich) (kwota ujemna) 28 Całkowite korekty regulacyjne w kapitale podstawowym Tier I -32,49 29 Kapitał podstawowy Tier I 17 111,48 Kapitał dodatkowy Tier I: instrumenty 33 Kwota kwalifikujących się pozycji o których mowa w art. 484 ust. 4 i powiązane ażio emisyjne przeznaczone do wycofania z kapitału dodatkowego Tier I 299,45 36 Kapitał dodatkowy Tier I przed korektami regulacyjnymi 299,45 Kapitał dodatkowy Tier I: korekty regulacyjne 39 Bezpośrednie i pośrednie udziały kapitałowe we własnych instrumentach -27,01 dodatkowych w kapitale Tier I podmiotów sektora finansowego, jeżeli instytucja nie dokonała znacznej inwestycji w te podmioty (kwota przekraczająca próg 10% oraz po odliczeniu kwalifikowanych pozycji krótkich) (kwota ujemna) 41a Kwoty rezydualne odliczane od kapitału dodatkowego Tier I w odniesieniu do -7,69 odliczeń od kapitału podstawowego Tier I w okresie przejściowym zgodnie z art. 472 rozporządzenia (UE) nr 575/2013 W tym pozycje które należy wyszczególnić np. istotne straty netto w bieżącym -7,69 okresie, wartości niematerialne i prawne, brak rezerw na pokrycie oczekiwanych strat itd. 43 Całkowite korekty regulacyjne w kapitale dodatkowym Tier I -34,70 44 Kapitał dodatkowy Tier I 264,75 20 Jak w przypisie nr 6. 19