TeX TeX jest programem komputerowym stworzonym przez Donalda E. Knutha; Jest przeznaczony do składu tekstów oraz wzorów matematycznych; Knuth rozpoczął pracę nad TeX-em w 1977 roku; TeX wykorzystuje potencjał składu cyfrowego; TeX ma renomę programu nadzwyczaj stabilnego, pracującego na różnego rodzaju sprzęcie oraz praktycznie wolnego od błędów; Numery wersji TeX-a zbiegają do liczby π
LaTeX LaTeX jest zestawem instrukcji umożliwiających złożenie i wydrukowanie prac na najwyższym poziomie typograficznym; Pierwszą wersję LaTeX-a opracował Leslie Lamport Do formatowania dokumentu LaTeX używa programu TeX Tworzenie tekstu w LaTeX-u opiera się na zasadzie WYSIWYM (ang. What You See Is What You Mean To, co widzisz, jest tym, o czym myślisz) Do pisania dokumentów w LaTeX-u możemy używać dowolnego edytora jak np. Notatnik lub edytorów specjalnie dla LaTeX-a przewidzianych np. TeXNicCenter
LaTeX LaTeX zajmuje się również odpowiednim rozmieszczeniem i sformatowaniem wzorów matematycznych, rysunków i diagramów, zwalniając użytkownika ze żmudnej pracy związanej z integracją tych elementów z właściwym tekstem. W sposób automatyczny tworzone są: o spisy treści, ilustracji oraz tabel, o numerowanie i referencje do rozdziałów i podrozdziałów, o numerowanie i referencje elementów takich jak wzory i rysunki, o skorowidze, o bibliografia.
LaTeX a MS Word Czym się różni LaTeX od MS Worda? Jak pisano książki naukowe kiedyś, a jak pisze się je teraz?
Zalety LaTeX-a Dostępne są gotowe, przygotowane przez zawodowców szablony, dzięki zastosowaniu których dokumenty wyglądają jak z drukarni ; Wygodnie składa się wzory matematyczne; Do rozpoczęcia pracy wystarczy poznać zaledwie kilkanaście łatwych do zrozumienia instrukcji, określających strukturę logiczną dokumentu; Przypisy, odnośniki, spisy treści, spisy tabel, skorowidze oraz spisy bibliograficzne przygotowuje się bardzo łatwo; TeX program formatujący używany przez LaTeX jest bezpłatny i w najwyższym stopniu przenośny
Wady LaTeX-a Przez zmianę niektórych parametrów można dostosowywać predefiniowane układy graficzne do własnych potrzeb, jednak zaprojektowanie całkowicie nowego układu jest pracochłonne; Nie każdy użytkownik jest w stanie operować instrukcjami i poleceniami (oczywiście to Państwa nie dotyczy ;)
Pierwszy dokument \documentclass{article} \begin{document} Hello world! \end{document}
Odstępy Znaki niewidoczne, takie jak odstępy (spacje) lub znaki tabulacji, są przez LATEX-a traktowane jednakowo jako odstęp. Kolejno po sobie występujące znaki odstępu LATEX traktuje jak pojedynczy odstęp. Znaki odstępu znajdujące się na początku wiersza są prawie zawsze ignorowane. Pojedynczy koniec linii jest traktowany jak odstęp. Pusty wiersz pomiędzy dwoma wierszami tekstu oznacza koniec akapitu. Kolejno występujące puste wiersze LATEX traktuje jak jeden.
Odstępy - przykład
Znaki specjalne Niektóre znaki są zarezerwowane w tym sensie, że albo mają dla LATEX-a specjalne znaczenie, albo nie są dostępne we wszystkich standardowych krojach pisma. Użyte dosłownie w pliku źródłowym spowodują błąd podczas przetwarzania tekstu. Oto ich lista: $ & % # _ { } ~ ^ \ Znaki te można umieścić w dokumencie pod warunkiem, że w pliku źródłowym zostaną poprzedzone znakiem backslash: \$ \& \% \# \_ \{ \}
Polecenia LaTeX-a Polecenia LaTeX-a mogą wystąpić w dwóch następujących odmianach: o Instrukcji rozpoczynających się znakiem backslash \, po którym występuje ciąg liter. Końcem instrukcji jest wówczas odstęp lub inny znak niebędący literą.w nazwach instrukcji LaTeX rozróżnia litery małe i duże, nie można też w nich używać polskich liter diakrytycznych. o Instrukcji składających się ze znaku backslash oraz jednego znaku niebędącego literą.
Polecenia LaTeX-a - przykład
Instrukcje z argumentami Niektóre instrukcje LATEX-owe mają argumenty. Podaje się je w nawiasach klamrowych { } Liczba oraz kolejność argumentów jest istotna i wynika z definicji instrukcji. Instrukcje mogą mieć także argumenty opcjonalne, podawane w nawiasach kwadratowych [ ] W przypadku większej liczby argumentów opcjonalnych oddziela się je przecinkami. Kolejność argumentów opcjonalnych nie ma znaczenia.
Instrukcje z argumentami - przykład
Komentarze Po napotkaniu znaku % LaTeX ignoruje resztę bieżącego wiersza oraz znaki odstępu na początku następnego. Znak % jest używany do umieszczania komentarzy i dodatkowych informacji w pliku źródłowym.
Struktura pliku źródłowego Kod źródłowy dokumentu składa się z następujących elementów: 1. deklaracji klasy, określającej ogólne zasady formatowania tekstu; 2. preambuły, która zawiera definicje dodatkowych instrukcji i modyfikacje parametrów, stosowane w całym dokumencie; 3. tekstu wraz z instrukcjami formatującymi. \documentclass[opcje]{klasa}...preambuła... \begin{document}...tekst... \end{document}
Standardowe klasy dokumentów book (książki) report (dłuższe opracowania, dysertacje magisterskie i doktorskie itp.) article (artykuły, krótkie opracowania itp.) letter (listy).
Parametry opcjonalne klasy dokumentu Parametr ustala Dopuszczalne wartości Wartość domyślna rozmiar czcionki 10pt, 11pt, 12pt 10pt rozmiar papieru a4paper, a5paper,letterpaper, legalpaper, executivepaper, b5paper letterpaper orientacja papieru portrait, landscape portrait numeracja równań leqno z prawej sposób umieszczenia równań fleqn rodzaj pliku wynikowego draft, final final sposób wydruku oneside, twoside oneside sposób rozpoczynania rozdziału openright, openany w środku kolumny openright liczba kolumn onecolumn, twocolumn onecolumn istnienie osobnej strony tytułowej titlepage, notitlepage notitlepage
Przykład \documentclass[a4paper,11pt]{article} \usepackage{polski} \usepackage[cp1250]{inputenc} \begin{document} Zażółcić gęśl. \end{document}
Pakiety Pakiety rozszerzają możliwości LaTeX-a. Dołącza się je poleceniem: \usepackage[opcje]{pakiet} gdzie pakiet oznacza nazwę pakietu, a opcje listę rozdzielonych przecinkami opcji.
Style strony Style strony dla całego dokumentu deklarujemy w preambule za pomocą komendy \pagestyle{} Możemy określić styl tylko dla bieżącej strony poleceniem \thispagestyle{} Standardowe style to: o plain nagłówek strony jest pusty a stopka zawiera wycentrowany numer strony. o empty nagłówek i stopka strony są puste. Strony są nienumerowane. o headings stopka jest pusta a nagłówek zawiera numer strony i tytuł rozdziału, sekcji, lub podsekcji (zależnie od klasy dokumentu).
Literatura T. Przechlewski, R. Kubiak, J. Gołdasz, Nie za krótkie wprowadzenie do systemu LaTeX2ε, 2007 A. Kuczyński, P. Barański, Kurs LaTeX, 2008 https://pl.wikipedia.org/wiki/latex