Kontrole UTK w świetle nowych przepisów

Kontrole UTK w świetle nowych przepisów Jerzy Kolanowski Warszawa, 26 października 2018 r.

Pod pojęciem władzy właściwej rozumieć należy organ władzy państwowej lub inne jednostki upoważnione, na podstawie przepisów prawa krajowego, do wykonywania odpowiednich czynności administracyjnych (1.2.1 RID). Władza właściwa Natomiast jeżeli RID zobowiązuje władzę właściwą lub upoważnione przez nią jednostki do wykonywania odpowiednich czynności administracyjnych, czynności te, w sprawach kontroli bezpieczeństwa przewozu koleją towarów niebezpiecznych, wykonuje Prezes Urzędu Transportu Kolejowego (art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o przewozie towarów niebezpiecznych). 2 Ignacy Góra Prezes UTK

I tu mamy pierwszą, bardzo poważną zmianę, bo o ile prawie do końca 2016 r. (29 grudnia) nadzór nad działalnością Prezesa UTK sprawował minister właściwy ds. transportu, to teraz ranga Prezesa UTK wzrosła niepomiernie, gdyż obecnie: Władza właściwa = Prezes UTK 3 bezpośredni nadzór nad działalnością Prezesa UTK sprawuje Prezes Rady Ministrów (art. 11 ust. 1 ustawy o transporcie kolejowym ), zapis w art. 11 ust. 3 ustawy o transporcie kolejowym zapewnił Prezesowi UTK niezależność od ministra właściwego ds. transportu, a z zapisów art. 10 ustawy o transporcie kolejowym wynika zakaz domniemywania właściwości / kompetencji Prezesa UTK!

Zadania i kompetencje Prezesa UTK w zakresie przewozu towarów niebezpiecznych koleją obejmują m.in.: Władza właściwa = Prezes UTK kontrole bezpieczeństwa przewozu koleją towarów niebezpiecznych (art. 9 ust.1 pkt 1 ustawy o przewozie towarów niebezpiecznych) (art. 13 ust. 2 pkt 5 ustawy o transporcie kolejowym), kontrole spełnienia wymagań przez ciśnieniowe urządzenia transportowe (art. 93 ust.1 pkt 2 ustawy o przewozie towarów niebezpiecznych), 4 nakładanie kar pieniężnych w drodze decyzji administracyjnych na uczestników przewozu koleją towarów niebezpiecznych, którzy naruszają obowiązki lub warunki wynikające z przepisów ustawy lub przepisów wiążących Rzeczypospolitą Polską umów międzynarodowych (art. 107 ust.1 pkt 2 ustawy o przewozie towarów niebezpiecznych),

Uprawnienia kontrolne Prezesa UTK w zakresie przewozu towarów niebezpiecznych koleją, wynikają z postanowień: 1.8.1 RID Kontrole urzędowe towarów niebezpiecznych, w którym postanowiono, że władze właściwe Państw członkowskich mogą przeprowadzać na swoich terytoriach, w każdym czasie, kontrole mające na celu sprawdzenie czy przestrzegane są przepisy dotyczące przewozu towarów niebezpiecznych, włącznie z przepisami 1.10.1.5, dotyczącymi działań dla zapewnienia bezpieczeństwa oraz 5

Uprawnienia kontrolne Prezesa UTK w zakresie przewozu towarów niebezpiecznych koleją, wynikają z postanowień: ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych (Dz.U. z 2018 r. poz. 169 z późn. zm.), w której m.in. ustalono, że: kontrolę spełniania wymagań przez ciśnieniowe urządzenia transportowe prowadzi, w przypadku przewozu towarów niebezpiecznych koleją, z urzędu albo na wniosek, Prezes UTK (art. 93 ust. 1 pkt 2), 6

Uprawnienia kontrolne Prezesa UTK w zakresie przewozu towarów niebezpiecznych koleją, wynikają z postanowień: kontrolę przewozu towarów niebezpiecznych koleją przeprowadzają upoważnieni pracownicy UTK: na obszarze kolejowym, bocznicach kolejowych oraz w miejscu prowadzenia działalności gospodarczej przez uczestnika przewozu. 7

Przedmiotem kontroli spełniania wymagań przez ciśnieniowe urządzenia transportowe (art. 93) mogą być: wprowadzone do obrotu ciśnieniowe urządzenia transportowe, prawidłowość oznakowania ciśnieniowych urządzeń transportowych np. znakiem Π) oraz dokumentacja techniczna dotycząca ciśnieniowych urządzeń transportowych. 8

Natomiast kontrola przewozu koleją towarów niebezpiecznych (art. 100) polega na sprawdzeniu: 9 1) zgodności wykonywanego przewozu towarów niebezpiecznych z wymaganiami określonymi w RID oraz w ustawie, 2) stanu technicznego naczyń, opakowań, urządzeń transportowych służących do przewozu towarów niebezpiecznych, 3) stanu technicznego środka transportu użytego do przewozu, jego oznakowania i wyposażenia, 4) przeszkolenia osób wykonujących przewóz towarów niebezpiecznych oraz czynności związanych z tym przewozem, 5) wyznaczenia właściwego doradcy ds. bezpieczeństwa przewozu towarów niebezpiecznych, 6) dokumentów wymaganych przy przewozie towarów niebezpiecznych.

Zmiany i nowości w przepisach prawnych, określających tryb i zasady przeprowadzania kontroli przewozu towarów niebezpiecznych koleją. 10 W Dzienniku Ustaw z dnia 29 grudnia 2017 r. pod pozycją 2488 ukazało się rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 grudnia 2017 r. w sprawie trybu wykonywania kontroli przez Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego. Rozporządzenie weszło w życie z dniem 30 grudnia 2017 r., zastępując rozporządzenie Ministra Transportu z dnia 12 marca 2007 r. w sprawie trybu wykonywania kontroli przez Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego (Dz.U. poz. 388 oraz z 2010 r. poz. 114), które utraciło moc z dniem wejścia w życie obecnego rozporządzenia, zgodnie z postanowieniami art. 18 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. o zmianie ustawy o transporcie kolejowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1923). Jednak obecne rozporządzenie RM, podobnie jak i poprzednie rozporządzenie MT, nadal nie ma bezpośredniego zastosowania do kontroli bezpieczeństwa przewozu towarów niebezpiecznych!

Zmiany i nowości w przepisach prawnych, określających tryb i zasady przeprowadzania kontroli przewozu towarów niebezpiecznych koleją. Natomiast w Dzienniku Ustaw z dnia 30 marca 2018 r. pod pozycją 646 ukazała się ustawa z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców, która weszła w życie w terminie i na zasadach określonych w ustawie z dnia 6 marca 2018 r. Przepisy wprowadzające ustawę Prawo przedsiębiorców oraz inne ustawy dotyczące działalności gospodarczej (Dz.U. poz. 650), tj. po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia, czyli z dniem 29 kwietnia 2018 r. Jednocześnie na podstawie art. 192 ustawy wprowadzającej utraciła moc ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. z 2017 r. poz. 2168, 2290 i 2486 oraz z 2018 r. poz. 107 i 398). 11 Ta zamiana ustaw spowodowała, że obecnie:

Zmiany i nowości w przepisach prawnych, określających tryb i zasady przeprowadzania kontroli przewozu towarów niebezpiecznych koleją. Wejście w życie ustawy Prawo przedsiębiorców spowodowało kolejną zmianę zapisu w art. 15 ust. 2 ustawy o transporcie kolejowym, w którym obecnie widnieje zapis, że do kontroli działalności gospodarczej przedsiębiorcy stosuje się postanowienia rozdziału 5. ustawy z dnia 6 marca 2004 r. Prawo przedsiębiorców. 12

Zasady przeprowadzania kontroli przewozu koleją towarów niebezpiecznych: Kontrole w zakresie przewozu towarów niebezpiecznych koleją (i nie tylko) upoważnieni pracownicy UTK przeprowadzać mogą w 3 wariantach: A kontrola przeprowadzana w siedzibie przedsiębiorcy, podjęta po pisemnym zawiadomieniu o zamiarze wszczęcia kontroli (art. 100 ust. 6 ustawy w związku z art. 49 ustawy Prawo przedsiębiorców), B kontrola przeprowadzana w siedzibie przedsiębiorcy, podjęta po okazaniu legitymacji służbowej (art. 100 ust. 6 ustawy w związku z art. 49 ust. 2 ustawy Prawo przedsiębiorców i z 1.8.1 RID), 13 C kontrola przeprowadzana poza siedzibą przedsiębiorcy, podjęta po okazaniu legitymacji służbowej (art. 100 ustawy w związku z art. 62 ust. 1 pkt 2 lit. d ustawy Prawo przedsiębiorców i/lub z 1.8.1 RID).

Zasady przeprowadzania kontroli przewozu koleją towarów niebezpiecznych: Podział ten jest konsekwencją zapisów w: 1.8.1 RID, art. 100 ust. 6 ustawy o przewozie towarów niebezpiecznych oraz art. 45 ust. 1 ustawy Prawo przedsiębiorców, ponieważ zasady i tryb kontroli przewozu towarów niebezpiecznych koleją, wykonywanego wg RID, wynikają z bezpośrednio stosowanych przepisów powszechnie obowiązującego prawa wspólnotowego (RID) oraz z ratyfikowanych (COTIF) umów międzynarodowych. 14

Zasady i tryb wykonywania kontroli 15 Kontrole planuje się i przeprowadza po uprzednim dokonaniu analizy prawdopodobieństwa naruszenia prawa w ramach wykonywania działalności gospodarczej, obejmującej identyfikację obszarów podmiotowych i przedmiotowych, w których ryzyko naruszenia przepisów jest największe. Planowanie i przeprowadzanie kontroli Sposób przeprowadzenia analizy określa organ kontroli (Prezes UTK) lub organ nadrzędny (Prezes Rady Ministrów) art. 47a ust. 1 ustawy Prawo przedsiębiorcy). Przepisu tego nie stosuje się: 1) jeśli organ kontroli (UTK) poweźmie uzasadnione podejrzenie: a) a) zagrożenia życia lub zdrowia, b) b) popełnienia przestępstwa lub wykroczenia, c) c) innego naruszenia prawnego zakazu lub niedopełnienia prawnego obowiązku w wyniku wykonywania działalności gospodarczej objętej kontrolą; 2) w przypadku, gdy jest ona niezbędna do przeprowadzenia postępowania w celu sprawdzenia wykonania zaleceń pokontrolnych organu lub wykonania decyzji albo postanowień nakazujących usunięcie naruszeń prawa, w związku z przeprowadzoną kontrolą.

Zasady i tryb wykonywania kontroli Zawiadomienie o zamiarze kontroli: 16 Organ kontroli zawiadamia przedsiębiorcę o zamiarze wszczęcia kontroli. W wariancie A (wyłącznie) inspektor UTK, zgodnie z postanowieniami art. 49 ust. 1 i 9 ustawy Prawo przedsiębiorców, sporządza i wysyła do przedsiębiorcy Zawiadomienie o zamiarze wszczęcia kontroli, zawierające: 1) oznaczenie organu; 2) datę i miejsce wystawienia; 3) oznaczenie przedsiębiorcy; 4) wskazanie zakresu przedmiotowego kontroli; 5) imię, nazwisko oraz podpis osoby udzielającej upoważnienia z podaniem zajmowanego stanowiska lub funkcji.

Zasady i tryb wykonywania kontroli Zawiadomienie o zamiarze kontroli: Kontrolę rozpoczyna się nie wcześniej niż po upływie 7 dni i nie później niż przed upływem 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli. Jeżeli kontrola nie zostanie wszczęta w terminie 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia, wszczęcie kontroli wymaga ponownego zawiadomienia. Jednak na wniosek przedsiębiorcy kontrola może być wszczęta przed upływem 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia. 17 Uzasadnienie przyczyny braku zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli umieszcza się w protokole kontroli.

Zasady i tryb wykonywania kontroli 18 Zawiadomienie o zamiarze kontroli: Zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli nie dokonuje się, w przypadku gdy: 1) kontrola ma zostać przeprowadzona na podstawie ratyfikowanej umowy międzynarodowej albo bezpośrednio stosowanych przepisów prawa Unii Europejskiej; 2) przeprowadzenie kontroli jest niezbędne dla przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia; 3) przeprowadzenie kontroli jest uzasadnione bezpośrednim zagrożeniem życia, zdrowia lub środowiska; 4) przedsiębiorca nie ma adresu zamieszkania lub adresu siedziby lub doręczanie pism na podane adresy było bezskuteczne lub utrudnione; 5) kontrola jest przeprowadzana na podstawie przepisów ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciekłych (Dz.U. z 2018 r. poz. 1344 i 1356).

Czynności poprzedzające kontrolę: Czynności kontrolne mogą być wykonywane przez inspektorów UTK po okazaniu przedsiębiorcy albo osobie przez niego upoważnionej legitymacji służbowej, upoważniającej do wykonywania takich czynności oraz Zasady i tryb wykonywania kontroli po doręczeniu upoważnienia do przeprowadzenia kontroli, wydanego przez Prezesa UTK lub dyrektora właściwego oddziału terenowego UTK (art. 49 ust. 1 ustawy Prawo przedsiębiorcy). 19 Zasada ta dotyczy kontroli w wariancie A chyba, że odrębne przepisy przewidują możliwość podjęcia kontroli po okazaniu legitymacji.

Zasady i tryb wykonywania kontroli Czynności poprzedzające kontrolę: 20 W przypadku podjęcia czynności kontrolnych po okazaniu legitymacji służbowej (wariant B ): 1) upoważnienie doręcza się przedsiębiorcy albo osobie przez niego upoważnionej w terminie określonym w odrębnych przepisach, lecz nie później niż w terminie 3 dni roboczych od rozpoczęcia kontroli; 2) inspektor UTK podejmujący kontrolę, po okazaniu legitymacji służbowej i przed podjęciem pierwszej czynności kontrolnej, informuje przedsiębiorcę lub osobę, wobec której podjęto czynności kontrolne, o przysługujących im prawach oraz obowiązkach w trakcie kontroli (wariant B lub C ). Ale podjęcie czynności kontrolnych po okazaniu legitymacji służbowej, na podstawie odrębnych przepisów, może dotyczyć jedynie przypadków, gdy czynności kontrolne są niezbędne dla przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia, a także gdy przeprowadzenie kontroli jest uzasadnione bezpośrednim zagrożeniem życia, zdrowia lub środowiska.

Zasady i tryb wykonywania kontroli Czynności poprzedzające kontrolę: 21 Upoważnienie do kontroli zawiera w szczególności (art. 49 ust. 7): 1) wskazanie podstawy prawnej; 2) oznaczenie organu kontroli; 3) imię i nazwisko pracownika UTK, uprawnionego do wykonania kontroli oraz numer jego legitymacji służbowej; 4) oznaczenie przedsiębiorcy objętego kontrolą; 5) określenie zakresu przedmiotowego kontroli; 6) wskazanie daty rozpoczęcia i przewidywanego terminu zakończenia kontroli; 7) pouczenie o prawach i obowiązkach kontrolowanego przedsiębiorcy; 8) imię, nazwisko oraz podpis osoby udzielającej upoważnienia z podaniem zajmowanego stanowiska lub funkcji; 9) pouczenie o prawach i obowiązkach kontrolowanego.

Zasady i tryb wykonywania kontroli Czynności poprzedzające kontrolę: 22 Dokument, który nie spełnia powyższych wymagań nie stanowi podstawy do przeprowadzenia kontroli! Zakres kontroli nie może wykraczać poza zakres wskazany w upoważnieniu. Zmiana osób upoważnionych do przeprowadzenia kontroli, zakresu przedmiotowego kontroli oraz miejsca wykonywania czynności kontrolnych wymaga każdorazowo wydania odrębnego upoważnienia, a zmiany te nie mogą prowadzić do wydłużenia przewidywanego wcześniej terminu zakończenia kontroli.

Zasady i tryb wykonywania kontroli Czynności poprzedzające kontrolę: Natomiast w przypadku kontroli, przeprowadzanych przez inspektorów UTK w wariancie C, upoważnieniem do przeprowadzenia kontroli jest wydane przez Prezesa UTK na podstawie postanowień art. 15 ust. 1 ustawy o transporcie kolejowym (Dz.U. z 2017 r. poz. 2117, z późn. zm.) upoważnienie imienne. 23

Zasady i tryb wykonywania kontroli Przeprowadzanie kontroli: Zgodnie z art. 50 ust. 1 ustawy Prawo przedsiębiorców czynności kontrolne powinny być wykonywane w obecności przedsiębiorcy albo osoby przez niego upoważnionej, jednakże w przypadku kontroli przewozu towarów niebezpiecznych zasada ta nie jest obligatoryjna, gdyż przepisu tego nie stosuje się (art. 50 ust. 2 ustawy Prawo przedsiębiorców), w przypadkach gdy: 24

Zasady i tryb wykonywania kontroli Przeprowadzanie kontroli: 25 1) ratyfikowane umowy międzynarodowe (np. 1.8.1.3 RID) albo bezpośrednio stosowane przepisy prawa UE stanowią inaczej; 2) przeprowadzenie kontroli jest niezbędne dla przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia, 3) przeprowadzenie kontroli jest uzasadnione zagrożeniem życia, zdrowia lub środowiska naturalnego, a także gdy 4) odrębne przepisy (np. dot. ciśnieniowych urządzeń transportowych) przewidują możliwość przeprowadzenia kontroli w toku prowadzonego postępowania dotyczącego przedsiębiorcy. Do czasu trwania kontroli nie wlicza się czasu nieobecności przedsiębiorcy lub osoby przez niego upoważnionej, jeżeli stanowi to przeszkodę w wykonaniu czynności kontrolnych.

Zasady i tryb wykonywania kontroli Przeprowadzanie kontroli: Kontrolę przeprowadza się w siedzibie przedsiębiorcy lub w miejscu wykonywania działalności gospodarczej oraz w godzinach pracy lub w czasie faktycznego wykonywania działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę (art. 51 ust. 1 ustawy Prawo przedsiębiorców). Za zgodą lub na wniosek przedsiębiorcy kontrolę przeprowadza się w miejscu przechowywania dokumentacji innym niż siedziba lub miejsce wykonywania działalności gospodarczej, jeżeli może to usprawnić prowadzenie kontroli (art. 51 ust. 2 ustawy Prawo przedsiębiorców). 26

Zasady i tryb wykonywania kontroli Przeprowadzanie kontroli: Za zgodą przedsiębiorcy kontrola lub poszczególne czynności kontrolne mogą być przeprowadzane również w siedzibie właściwego oddziału terenowego UTK, jeżeli może to usprawnić prowadzenie kontroli (art. 51 ust. 3 ustawy Prawo przedsiębiorców). 27 Jednakże dokumenty oraz informacje zebrane w toku czynności wykonywanych inspektora UTK bez zgody przedsiębiorcy na zmianę miejsca przeprowadzenia kontroli nie stanowią dowodu w postępowaniu kontrolnym.

Zasady i tryb wykonywania kontroli Przeprowadzanie kontroli: 28 Nie można równocześnie podejmować i prowadzić więcej niż jednej kontroli działalności przedsiębiorcy. Nie dotyczy to sytuacji, gdy: ratyfikowane umowy międzynarodowe (np. RID) stanowią inaczej, przedsiębiorca wyraził zgodę na równoczesne podjęcie i prowadzenie więcej niż jednej kontroli; przeprowadzenie kontroli jest uzasadnione bezpośrednim zagrożeniem życia, zdrowia lub środowiska naturalnego (art. 54 ust. 1, pkt 1, 3 i 4 ustawy Prawo przedsiębiorców).

Zasady i tryb wykonywania kontroli Przeprowadzanie kontroli: Jeżeli kontrolowany wykonuje działalność gospodarczą w więcej niż jednym zakładzie lub innej wyodrębnionej części swojego przedsiębiorstwa, powyższa zasada odnosi się także do tego zakładu lub tej części przedsiębiorstwa z tym, że w danym zakładzie lub w części przedsiębiorstwa, w której przeprowadzana jest kontrola, dopuszczalne jest równoczesne przeprowadzenie czynności kontrolnych niezbędnych do zakończenia innej kontroli u tego przedsiębiorcy (art. 54 ust. 2 ustawy Prawo przedsiębiorców). 29 Jeżeli działalność gospodarcza przedsiębiorcy jest już objęta kontrolą innego organu, inspektor UTK odstępuje od podjęcia czynności kontrolnych oraz może ustalić z przedsiębiorcą inny termin przeprowadzenia kontroli (art. 54 ust. 5 ustawy Prawo przedsiębiorców).

Czas kontroli i przerwy w kontroli (art. 55 ustawy Prawo przedsiębiorców): Przeprowadzanie kontroli: Czas trwania wszystkich kontroli organu kontroli u przedsiębiorcy w jednym roku kalendarzowym nie może przekraczać w odniesieniu do: 1) mikroprzedsiębiorców (mniej niż 10 pracowników) 12 dni roboczych; 2) małych przedsiębiorców (mniej niż 50 pracowników) 18 dni roboczych; 3) średnich przedsiębiorców (mniej niż 250 pracowników) 24 dni roboczych; 4) pozostałych przedsiębiorców 48 dni roboczych. 30 Przepisu tego nie stosuje się, jeżeli: 1) ratyfikowane umowy międzynarodowe albo bezpośrednio stosowane przepisy prawa Unii Europejskiej stanowią inaczej; 2) przeprowadzenie kontroli jest niezbędne dla przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia, 3) przeprowadzenie kontroli jest uzasadnione bezpośrednim zagrożeniem życia, zdrowia lub środowiska.

Czas kontroli (art. 55 ustawy Prawo przedsiębiorców): Przeprowadzanie kontroli: 31 Przedłużenie czasu trwania kontroli jest możliwe jedynie z przyczyn niezależnych od UTK i wymaga uzasadnienia na piśmie, które doręcza się przedsiębiorcy. Przedłużenie czasu trwania kontroli nie może naruszać terminów podanych na poprzednim slajdzie. Jednakże jeżeli wyniki kontroli wykazały rażące naruszenie przepisów prawa przez przedsiębiorcę, można przeprowadzić powtórną kontrolę w tym samym zakresie przedmiotowym w danym roku kalendarzowym, a czas trwania powtórnej kontroli nie może przekraczać 7 dni i nie jest wliczany do czasu trwania wszystkich kontroli UTK u danego przedsiębiorcy w jednym roku kalendarzowym.

Książka kontroli Przedsiębiorca prowadzi i przechowuje w swojej siedzibie książkę kontroli oraz upoważnienia i protokoły kontroli. Książka kontroli zawiera wpisy obejmujące: 1) oznaczenie organu kontroli; 2) oznaczenie upoważnienia do kontroli; 3) zakres przedmiotowy przeprowadzonej kontroli; 4) daty podjęcia i zakończenia kontroli. 32 Wpisów w książce kontroli prowadzonej w postaci: 1) papierowej dokonuje kontrolujący; 2) elektronicznej dokonuje przedsiębiorca.

Książka kontroli 33 Domniemywa się, że dane zawarte w książce kontroli prowadzonej w postaci elektronicznej znajdują potwierdzenie w dokumentach przechowywanych przez przedsiębiorcę. W przypadku wszczęcia kontroli przedsiębiorca niezwłocznie okazuje kontrolującemu książkę kontroli. Okazanie książki kontroli prowadzonej w postaci elektronicznej następuje przez zapewnienie dostępu przy użyciu urządzenia pozwalającego na zapoznanie się z jej treścią albo wykonanie wydruków z systemu informatycznego, w którym prowadzona jest książka kontroli, poświadczonych przez przedsiębiorcę za zgodność z wpisem w książce kontroli.

Książka kontroli Przedsiębiorca nie okazuje książki kontroli, jeżeli jej okazanie jest niemożliwe ze względu na udostępnienie jej innemu organowi kontroli. W takim przypadku przedsiębiorca okazuje książkę kontroli w siedzibie właściwego oddziału terenowego UTK w terminie 3 dni roboczych od dnia zwrotu tej książki przez inny organ kontroli. 34

Odstąpienie od kontroli 35 Prezes UTK nie przeprowadza kontroli, w przypadku gdy ma ona dotyczyć przedmiotu kontroli objętego już uprzednio zakończoną kontrolą. Przepisu tego nie stosuje się w przypadku, gdy: 1) kontrola ma dotyczyć okresu nieobjętego uprzednio zakończoną kontrolą; 2) ponowna kontrola ma na celu przeciwdziałanie zagrożeniu życia lub zdrowia; 3) ponowna kontrola jest niezbędna do przeprowadzenia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności, stwierdzenia wygaśnięcia, uchylenia lub zmiany decyzji ostatecznej lub wznowienia postępowania w sprawie zakończonej decyzją ostateczną; 4) ponowna kontrola jest niezbędna do przeprowadzenia postępowania w związku z uchyleniem lub stwierdzeniem nieważności decyzji przez sąd administracyjny;

Odstąpienie od kontroli 36 5) ponowna kontrola jest niezbędna do przeprowadzenia postępowania w celu sprawdzenia wykonania zaleceń pokontrolnych lub wykonania decyzji lub postanowień nakazujących usunięcie naruszeń prawa, w związku z przeprowadzoną kontrolą; 6) Prezes UTK poweźmie uzasadnione podejrzenie, że uprzednio zakończona kontrola została przeprowadzona z naruszeniem prawa mającym wpływ na wynik kontroli lub dowody, na których podstawie ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały się fałszywe lub protokół kontroli został sporządzony w wyniku przestępstwa; 7) po sporządzeniu protokołu kontroli z poprzedniej kontroli wyszły na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody nieznane w chwili przeprowadzenia kontroli.

Sprzeciw przedsiębiorcy 37 Podczas kontroli, przeprowadzanych w wariancie A lub B, przedsiębiorca może wnieść sprzeciw wobec podjęcia i wykonywania przez UTK czynności z naruszeniem przepisów dotyczących: 1) zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli (art. 48), 2) sposobu rozpoczęcia czynności kontrolnych (art. 49), 3) wykonywania czynności kontrolnych w obecności przedsiębiorcy lub osoby przez niego upoważnionej lub nie stosowania tych przepisów przez pracownika UTK (art. 50 ust. 1 i 5), 4) miejsca przeprowadzania kontroli (art. 51 ust. 1), 5) równoczesnego prowadzenia (lub nie) więcej niż jednej kontroli działalności przedsiębiorcy (art. 54 ust. 1), 6) czasu trwania wszystkich kontroli organu kontroli u przedsiębiorcy w jednym roku kalendarzowym lub nie stosowania ograniczeń czasu kontroli (art. 55 ust. 1 i 2), 7) nie przeprowadzania kontroli (art. 58).

Sprzeciw przedsiębiorcy Sprzeciw wymaga uzasadnienia. 38 Wniesienie sprzeciwu nie jest dopuszczalne, w przypadku gdy Prezes UTK przeprowadza kontrolę, powołując się na przepisy: art. 48 ust. 11 pkt 2, art. 50 ust. 2 pkt 2, art. 54 ust. 1 pkt 2, art. 55 ust. 2 pkt 2, gdy przeprowadzenie kontroli jest niezbędne dla przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia, oraz art. 62, dotyczącego kontroli przemieszczających się środków transportu, osób z nich korzystających oraz towarów nimi przewożonych, na podstawie ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (Dz.U. z 2017 r. poz. 2117 z późn. zm.).

Sprzeciw przedsiębiorcy Sprzeciw przedsiębiorca wnosi do Prezesa UTK na piśmie, w terminie 3 dni roboczych od dnia wszczęcia kontroli lub wystąpienia przesłanki do wniesienia sprzeciwu, a o wniesieniu sprzeciwu zawiadamia na piśmie wykonującego kontrolę inspektora UTK. 39 Wniesienie sprzeciwu powoduje wstrzymanie: 1) czynności kontrolnych przez UTK z chwilą doręczenia kontrolującemu zawiadomienia o wniesieniu sprzeciwu; 2) biegu czasu trwania kontroli od dnia wniesienia sprzeciwu do dnia zakończenia postępowania wywołanego jego wniesieniem.

Sprzeciw przedsiębiorcy Prezes UTK w terminie 3 dni roboczych od dnia otrzymania sprzeciwu rozpatruje sprzeciw oraz wydaje postanowienie o: 1) odstąpieniu od czynności kontrolnych; albo 2) kontynuowaniu czynności kontrolnych. 40 Nierozpatrzenie sprzeciwu w terminie 3 dni roboczych od dnia otrzymania sprzeciwu jest równoznaczne w skutkach z wydaniem przez Prezesa UTK postanowienia o odstąpieniu od czynności kontrolnych.

Zażalenie przedsiębiorcy 41 Na postanowienie Prezesa UTK o kontynuowaniu czynności kontrolnych przysługuje przedsiębiorcy zażalenie w terminie 3 dni od dnia doręczenia postanowienia. Prezes UTK rozpatruje zażalenie w terminie 7 dni od dnia jego wniesienia oraz wydaje postanowienie o: 1) utrzymaniu w mocy zaskarżonego postanowienia; 2) uchyleniu zaskarżonego postanowienia i odstąpieniu od czynności kontrolnych. Nierozpatrzenie zażalenia w terminie 7 dni od dnia jego wniesienia jest równoznaczne w skutkach z wydaniem postanowienia o uchyleniu zaskarżonego postanowienia i odstąpieniu od czynności kontrolnych.

Sprzeciw i zażalenie przedsiębiorcy UTK może kontynuować czynności kontrolne z dniem, w którym postanowienie o kontynuowaniu czynności kontrolnych stało się ostateczne, a w przypadku wniesienia przez przedsiębiorcę zażalenia z dniem, w którym postanowienie o utrzymaniu w mocy zaskarżonego postanowienia zostało doręczone przedsiębiorcy. 42

Dokumentacja kontroli Lista kontrolna i protokół kontroli: Ustalenia kontroli zamieszcza się w protokole kontroli (art. 53 ustawy Prawo przedsiębiorców). 43 Wyniki przeprowadzonej kontroli inspektor UTK zapisuje w Liście kontrolnej, na podstawie której sporządza Protokół kontroli. Wzory oraz tryb postępowania w zakresie sporządzania ww. dokumentów określały 2 ust. 4 oraz 3-5 rozporządzenia MTBiGM z dnia 4 czerwca 2012 r. w sprawie formularza listy kontrolnej i formularza protokołu kontroli (Dz.U. z 2012 r. poz. 655).

Dokumentacja kontroli, ale jaka? Określały, ponieważ w Dzienniku Ustaw z dnia 12 grudnia 2016 r. pod pozycją 1954 ukazała się ustawa z dnia 16 listopada 2016 r. o zmianie ustawy o działach administracji rządowej oraz niektórych innych ustaw, w art. 38 ust. 3 której znalazł się następujący zapis: 44 Dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 106 ust. 1 pkt 1 ustawy o przewozie towarów niebezpiecznych, w brzmieniu dotychczasowym, zachowują moc do dnia wejścia w życie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 106 ust. 1 pkt 1 i ust. 1a ustawy zmienionej zapisem w art. 23, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, nie dłużej jednak niż przez okres 18 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.

Dokumentacja kontroli, ale jaka? Cytowana na poprzednim slajdzie ustawa z dnia 16 listopada 2016 r. o zmianie ustawy o działach administracji rządowej oraz niektórych innych ustaw weszła w życie z dniem 17 grudnia 2016 r. Ponieważ jednak nowe przepisy wykonawcze, wydane na podstawie art. 106 ust. 1 pkt 1 i ust. 1a znowelizowanej ustawy o przewozie towarów niebezpiecznych dotychczas się nie ukazały, mamy kolejną dziurę prawną, bo rozporządzenie MTBiGM z dnia 4 czerwca 2012 r. w sprawie formularza listy kontrolnej i formularza protokołu kontroli (Dz.U. z 2012 r. poz. 655) przestało obowiązywać z dniem 18 czerwca 2018 r. 45 A więc od tego dnia licząc, do czasu ukazania się nowego rozporządzenia określającego wzory oraz tryb postępowania w zakresie sporządzania ww. dokumentów, kontroli z zakresu bezpieczeństwa przewozu towarów niebezpiecznych koleją przeprowadzać NIE MOŻNA!!!

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ 46 Jerzy Kolanowski tel. 506 046 342 kolanowski@onet.pl