Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 utego 2012r. KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angieskim Obowiązuje od roku akademickiego 2017/2018 Chemia sanitarna Chemistry for sanitary engineering A. USYTUOWANIE MODUŁU W SYSTEMIE STUDIÓW Kierunek studiów Poziom kształcenia Profi studiów Forma i tryb prowadzenia studiów Specjaność Jednostka prowadząca moduł Koordynator modułu Zatwierdził: Inżynieria Środowiska I stopień (I stopień / II stopień) ogónoakademicki (ogóno akademicki / praktyczny) niestacjonarne (stacjonarne / niestacjonarne) Sieci i Instaacje Sanitarne; Zaopatrzenie w Wodę, Unieszkodiwianie Ścieków i Odpadów Katedra Technoogii Wody i Ścieków dr Magdaena Woźniak dr hab. Lidia Dąbek, prof. PŚk B. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA PRZEDMIOTU Przynaeżność do grupy/boku przedmiotów Status modułu Język prowadzenia zajęć Usytuowanie modułu w panie studiów - semestr Usytuowanie reaizacji przedmiotu w roku akademickim kierunkowy (podstawowy / kierunkowy / inny HES) obowiązkowy (obowiązkowy / nieobowiązkowy) język poski semestr 2 semestr etni (semestr zimowy / etni) Wymagania wstępne Chemia (kody modułów / nazwy modułów) Egzamin tak (tak / nie) Liczba punktów ECTS 5 Forma prowadzenia zajęć wykład ćwiczenia aboratorium projekt inne w semestrze 10 20
C. EFEKTY KSZTAŁCENIA I METODY SPRAWDZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA Ce modułu Ceem przedmiotu chemia sanitarna jest zapoznanie studentów z zanieczyszczeniami obecnymi w wodach i ściekach, procesami ich przemian oraz zagadnieniami związanymi z anaityką wód i ścieków. Wiedza zdobyta na zajęciach chemii sanitarnej jest wykorzystana przy modeowaniu i optymaizacji procesów jednostkowych stosowanych zarówno przy uzdatnianiu wód, jak i oczyszczaniu ścieków. Symbo efektu U_01 U_02 Efekty kształcenia Ma podstawową wiedzę w zakresie chemii Ma wiedzę w zakresie podstawowych procesów bioogicznych i chemicznych zachodzących w środowisku wodnym. Zna podstawowe powiązania pomiędzy zjawiskami zachodzącymi w przyrodzie a antropopresją. Potrafi pracować indywiduanie oraz w zespoe. Potrafi przeprowadzić eksperyment umożiwiający ocenę jakości wody i ścieków potrafi poprawnie zinterpretować wyniki badań. Potrafi prawidłowo zinterpretować związki pomiędzy działanością człowieka i zmianami zachodzącymi w środowisku. Stosuje zasady BHP w aboratorium chemii sanitarnej Potrafi pozyskiwać informację z iteratury i innych źródeł. Jest odpowiedziany za rzeteność uzyskanych wyników. Ma świadomość postępu technicznego i konieczności wdrażania nowoczesnych systemów anaizy wody Formułuje wnioski i prawidłowo opisuje wyniki badań wody i ścieków Rozumie potrzebę przekazywania społeczeństwu wiedzy w zakresie chemii wody i ścieków. Ma świadomość konieczności samodzienego poszerzania wiedzy w zakresie chemii i inżynierii środowiska Forma prowadzenia zajęć (w/ć//p/inne) w odniesienie do efektów kierunkowych IŚ_W01 IŚ_W07 IŚ_W16 IŚ_U02 IŚ_U08 IŚ_U01 IŚ_U06 IŚ_U09 IŚ_U26 IŚ_U02 IŚ_K02 IŚ_K09 odniesienie do efektów obszarowych T1A_W01 T1A_W02 T1A_W01 T1A_W03 T1A_W08 T1A_W03 T1A_W05 T1A_W07 T1A_W08 T1A_U01 T1A_U05 T1A_U07 T1A_U08 T1A_U09 T1A_U15 T1A_U01-06 T1A_U08 T1A_U09 T1A_U10 T1A_U11 T1A_U01 T1A_U05 T1A_U07 T1A_K02 T1A_K05 T1A_K02 IŚ_K07 T1A_K07 w w IŚ_K06 IŚ_K03 T1A_K06 T1A_K07 T1A_K01 T1A_K02 T1A_K04
Treści kształcenia 1. Treści kształcenia w zakresie wykładu Numer wyk. 1. 2. 3. 4. 5. Treści kształcenia Zanieczyszczenie wód naturanych. Bians wodny Poski. Skutki ingerencji człowieka na stan równowagi bioogicznej wód. Normy jakości wody. Roa wody w przyrodzie. Naturane procesy zachodzące w wodach. Skutki zwichnięcia równowagi ekoogicznej. Rozpuszczanie gazów w wodzie absorpcja. Rozpuszczaność w wodach naturanych gazów z powietrza atmosferycznego. Roa tenu w wodach naturanych. Znaczenie tenu da życia bioogicznego. Znaczenie tenu da procesów odnowy wody i oczyszczania ścieków. Ditenek węga w wodzie. Roztwory wodne. Twardość wód. Kwasowość i zasadowość wód. Równowaga węganowo - wapniowa. Korozyjność wód. Stopnie oczyszczania ścieków. Zanieczyszczenie wód związkami organicznymi. Charakterystyka zagrożeń. Związki humusowe w środowisku gruntowo-wodnym. Wskaźniki zanieczyszczeń wód związkami organicznymi BZT, ChZT, OWO, UV 254, interpretacja kinetyki reakcji w procesie BZT. BZT hamowane. Inhibitor nitryfikacji. Reacje ChZT/BZT 5 w ściekach. Odniesienie do efektów kształcenia da modułu -03-03 2. Treści kształcenia w zakresie zadań aboratoryjnych Odniesienie Nr do efektów zajęć Treści kształcenia kształcenia ab. da modułu Zajęcia organizacyjne. Informacje o warunkach zaiczenia. Zasady BHP. 1. Obowiązki studentów w trakcie i po wykonaniu ćwiczeń. Zapoznanie się ze sprzętem aboratoryjnym.badania fizyczne wody. Przewodnictwo wł. Mętność. Barwa. Zapach. 2. Badania chemiczne wody. Ciała rozpuszczone, minerane, otne. Zasadowość. Kwasowość. 3. Obiczanie dwutenku węga wonego, agresywnego i przynaeżnego. Ocena korozyjności wody. Twardość wody. 4. Oznaczanie żeaza Fe(II), Fe (III). Metody oznaczania chorków. 5. Związki azotu. Oznaczanie azotu amonowego. Oznaczanie azotu -03
azotynowego i azotanowego. 6. Ten rozpuszczony. BZT 5, utenianość wody. ChZT wody. 7. 8. Pozostały chor użyteczny. Oznaczanie pozostałego choru użytecznego metodą jodometryczną. Oznaczanie pozostałego choru wonego i związanego za pomocą metyooranżu i bromku potasowego. Badania chemiczne ścieków. Oznaczenie ortofosforanów metodą moibdenianową. 9. Pobieranie próbek ścieków i osadów ściekowych. Kontrone badania ścieków. Ogóny węgie organiczny (OWO) 10. Oznaczanie związków azotu w ściekach. -03-03 -03-03 Metody sprawdzania efektów kształcenia Symbo efektu U_01 U_02 Metody sprawdzania efektów kształcenia (sposób sprawdzenia, w tym da umiejętności odwołanie do konkretnych zadań projektowych, aboratoryjnych, itp.) egzamin, kookwium końcowe z aboratorium egzamin,kookwium końcowe z aboratorium egzamin,kookwium końcowe z aboratorium egzamin, dyskusja na zajęciach aboratoryjnych obserwacja studenta na zajęciach aboratoryjnych egzamin egzamin / dyskusja na zajęciach aboratoryjnych egzamin egzamin
D. NAKŁAD PRACY STUDENTA Bians punktów ECTS Rodzaj aktywności obciążenie studenta 1. Udział w wykładach 10 2. Udział w aboratoriach 20 3. Udział w konsutacjach (2-3 razy w semestrze) 3 4. Udział w egzaminie 2 5. Liczba godzin reaizowanych przy bezpośrednim udziae nauczyciea akademickiego 35 (suma) 6. Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczyciea akademickiego (1 punkt ECTS=25-30 godzin obciążenia studenta) 7. Samodziene studiowanie tematyki wykładów 15 8. Samodziene przygotowanie się do aboratoriów 20 9. Wykonanie sprawozdań 15 10. Przygotowanie do kookwium końcowego z aboratorium 20 11. Przygotowanie do egzaminu 20 12. Liczba godzin samodzienej pracy studenta 90 (suma) 13. Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach samodzienej pracy 3,6 (1 punkt ECTS=25-30 godzin obciążenia studenta) 14. Sumaryczne obciążenie pracą studenta 125 15. Punkty ECTS za moduł 1 punkt ECTS=25-30 godzin obciążenia studenta 16. Nakład pracy związany z zajęciami o charakterze praktycznym Suma godzin związanych z zajęciami praktycznymi 17. Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym 1 punkt ECTS=25-30 godzin obciążenia studenta 1,4 5 75 3 E. LITERATURA Wykaz iteratury 1. Dojido J.: Chemia wód powierzchniowych, Wyd. Ekon. i Środk., Białystok 1995 2. Hermanowicz W.: Chemia sanitarna, Arkady, Warszawa, 1984. 3. Dojido J.: Chemia wody, Arkady, Warszawa, 1987. 4. Gomółka W., Szajnok A.: Chemia wody i powietrza, Wyd. P. Wr., wyd.iv, 1997. 5. Praca zb. pod red.. Dojido J.: Fizyczno -chemiczne badania wody i ścieków, Arkady, 1999. 6. Sawyer C. N., Perry L. Mc Cart: Chemistry for sanitary engineering, McGraw - Hi Co. III wyd. Singapur, 1978. 7. Żygadło M., Gawdzik J.: Przewodnik do ćwiczeń z chemii sanitarnej - aboratorium, Skrypt nr 443, Wyd. Poitechnika Świętokrzyska, Kiece, 2009. 8. Świetik R., Dojido J.: Metody anaizy wody i ścieków, wyd. Po. Radomska, 1999. 9. Praca zb. pod red. Zieińskiego E.: Chemia wody i ścieków, Wyd. Po. Ś.
Witryna WWW modułu/przedmiotu Giwice, 1993. 10.Praca zbiorowa: Wytyczne WHO jakości wody do picia, PWN, 1996. 11.O'Nei P.: Chemia środowiska, PWN, W-wa, 1998. 12.Zakrzewski S.F.: Podstawy toksykoogii środowiska, PWN, W-wa, 1995. http://wisgie.tu.kiece.p/wisgie/studia/studia-niestacjonarne/kataogstudiow/inzynieria-srodowiska/