1. OBSZAR I POTRZEBY REWITALIZACJI GMINY WĄWOLNICA

. OBSZAR I POTRZEBY REWITALIZACJI GMINY WĄWOLNICA Zgodnie z definicją i podstawowymi założeniami, rewitalizacja jest procesem skoncentrowanym terytorialnie (przestrzennie), co oznacza, że nie dotyczy w równym stopniu całego terytorium miasta, lecz ściśle określonego obszaru w jego przestrzeni (obszaru odznaczającego się koncentracją różnego rodzaju negatywnych zjawisk kryzysowych, który równocześnie posiada istotne znaczenie dla rozwoju całego obszaru, w tym przypadku Gminy). Należy w tym miejscu podkreślić, że zgodnie z Wytycznymi Ministra Rozwoju w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata -, obszar ten powinien zostać zidentyfikowany na podstawie analiz, opierających się na obiektywnych i weryfikowalnych miernikach (wskaźnikach) i metodach badawczych, dostosowanych do specyfiki uwarunkowań lokalnych. W trakcie prac diagnostycznych nad Programem Rewitalizacji, zgodnie z Wytycznymi Ministra Rozwoju w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata -, wyznacza się dwa typy obszarów: obszar zdegradowany obszar miasta, znajdujący się w stanie kryzysowym ze względu na koncentrację negatywnych zjawisk społecznych (w szczególności bezrobocia, ubóstwa, niskiego poziomu edukacji bądź kapitału społecznego, przestępczości oraz niewystarczającego poziomu uczestnictwa w życiu publicznym i kulturalnym), jednocześnie cechujący się występowaniem co najmniej jednego negatywnego zjawiska w sferze gospodarczej, technicznej, środowiskowej lub przestrzenno-funkcjonalnej, obszar rewitalizacji (obejmujący całość lub część obszaru zdegradowanego) obszar cechujący się szczególną koncentracją negatywnych zjawisk w sferze społecznej oraz występowaniem co najmniej jednego negatywnego zjawiska w jednej z pozostałych sfer (gospodarczej, technicznej, środowiskowej i przestrzenno-funkcjonalnej), na którym ze względu na jego znaczenie dla rozwoju całego obszaru (w tym przypadku Gminy), władze lokalne zamierzają przeprowadzić rewitalizację. Zgodnie Wytycznymi Ministra Rozwoju w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata -, obszar rewitalizacji nie może być większy niż % ogólnej powierzchni całego obszaru, a także nie może być zamieszkały przez więcej niż % ogólnej liczby jego ludności. Równocześnie należy podkreślić, że ze względu na swoje cele społeczne (takie jak między innymi redukcja ubóstwa, jak również przeciwdziałanie wykluczeniu i marginalizacji społecznej), rewitalizacja jest procesem prowadzonym co do zasady na terenach zamieszkałych. Obszary niezamieszkałe, na których występują negatywne zjawiska w sferze gospodarczej, środowiskowej, technicznej bądź przestrzenno-funkcjonalnej, także mogą wejść w skład obszaru rewitalizacji, pod warunkiem, że działania realizowane na tych terenach przyczynią się do przeciwdziałania negatywnym zjawiskom społecznym na rewitalizowanym obszarze. Ponadto należy odnotować, że obszar rewitalizacji

(podobnie jak sam obszar zdegradowany) może zostać podzielony na podobszary, w tym również podobszary, które nie posiadają ze sobą wspólnych granic... PROCEDURA DELIMITACJI OBSZARU REWITALIZACJI W celach umożliwienia rozpoczęcia działań rewitalizacyjnych należy wskazać obszar, który rewitalizacji zostanie poddany. Podczas przygotowywania Programu Rewitalizacji dokonano delimitacji obszarów kwalifikujących się do objęcia Lokalnym Programem Rewitalizacji. W ramach przeprowadzonych badań uwzględnione zostały oddolne inicjatywy mieszkańców Gminy Wąwolnica, jednakże identyfikacja obszarów problemowych została oparta także na twardych, weryfikowalnych kryteriach, które w długim horyzoncie czasowym pozwolą na monitorowanie postępu procesu rewitalizacji. Umożliwienie właściwego monitorowania postępów rewitalizacji wymaga zapewnienie odpowiedniej grupy kwantyfikowalnych i weryfikowalnych danych, które na etapie delimitacji obszaru rewitalizacji wykorzystane zostały w celu identyfikacji obszarów problemowych w Gminie. Dane ilościowe, kwantyfikowalne i weryfikowalne uzyskano z zasobów Głównego Urzędu Statystycznego, Urzędu Gminy Wąwolnica (dane takie jak ewidencje ludności, podmiotów gospodarczych, gruntów i budynków), Powiatowego Urzędu Pracy, Ośrodka Pomocy Społecznej w Wąwolnicy i innych dostępnych rejestrów, których agregaty informacyjne mogły zostać wykorzystane przy tworzeniu Programu Rewitalizacji (np. rejestr PESEL, rejestr REGON). Uzyskanie danych ilościowych pozwoliło na wyodrębnienie obszarów o wysokim stopniu koncentracji problemów, które w dalszym etapie poddane zostały dogłębnej analizie, uwzględniającej zarówno cechy ilościowe, jak i jakościowe. Informacje, które zostały wykorzystane w procesie delimitacji obszaru rewitalizacji pochodzą także od lokalnych podmiotów i społeczeństwa, zgodnie z horyzontalną zasadą partycypacji przy tworzeniu Lokalnego Programu Rewitalizacji. Analiza zjawisk kryzysowych przeprowadzona została z uwzględnieniem następujących sfer:. Sfera społeczna. Sfera gospodarcza. Sfera środowiskowa. Sfera techniczna. Sfera funkcjonalno-przestrzenna Skalę negatywnych zjawisk odzwierciedlają wyniki analizy i wskaźniki rozwoju opisujące Gminę Wąwolnica pod kątem pięciu wspomnianych wyżej sfer, które wskazują na niski poziom rozwoju lub prezentują silną dynamikę spadkową w poziomie rozwoju lub cechy, której wzrost jest

pożądany. Ujęcie obszaru w opisanych ramach pozwala na określenie zasięgu terytorialnego obszarów zdegradowanych, które charakteryzuje najwyższy poziom nacechowania problemami. Procedura wyznaczania obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji na terenie Gminy Wąwolnica obejmowała cztery etapy:. Wyznaczenie zamieszkałych jednostek urbanistycznych (jednostek analitycznych). Rewitalizacja zgodnie z wytycznymi ministerialnymi to proces prowadzony na terenach zamieszkałych. Identyfikacja obszarów o wysokim stopniu natężenia zjawisk negatywnych (ze szczególnym uwzględnieniem problemów o charakterze społecznym) opiera się o pogłębione badania i analizy wewnętrzne, co w przypadku Programu Rewitalizacji Parczewa sprowadziło się do analiz na poziomie ulic, których agregaty stanowiły jednostki analityczne. W związku z powyższym, dla potrzeb delimitacji obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji na terenie Gminy Wąwolnica, wyznaczono jednostek urbanistycznych. W dalszych częściach prac delimitacyjnych i diagnostycznych wyznaczone jednostki urbanistyczne stanowiły podstawowe jednostki analityczne, dla których agregowano dane ilościowe obrazujące zjawiska i procesy ekonomicznospołeczne, przestrzenno-funkcjonalne, techniczne i środowiskowe.. Identyfikacja negatywnych zjawisk o charakterze społecznym, gospodarczym, przestrzennym, funkcjonalnym, technicznym i środowiskowym. Analizy oparte muszą być na obiektywnych i weryfikowalnych miernikach oraz metodach badawczych, aby zapewnić odpowiedni merytorycznie poziom jakości przeprowadzanych analiz. W przeprowadzanym procesie delimitacji wykorzystano łącznie wskaźniki, o różnym charakterze (stymulanty wzrost cechy oceniany pozytywnie i destymulanty wzrost cechy oceniany negatywnie), które zestawiono w Tabeli. Tabela. Wskaźniki wykorzystane w procesie delimitacji i ich charakter L.p. 8 Wskaźnik Sfera Charakter wskaźnika Gęstość zaludnienia (os./km²) Liczba budynków pokrytych azbestem Liczba pustostanów Dynamika zmiany liczby ludności (- Społeczna Środowiskowa Techniczna Stymulanta Destymulanta Destymulanta Społeczna Stymulanta Społeczna Społeczna Stymulanta Stymulanta Społeczna Stymulanta Społeczna Stymulanta ) Liczba szkół podstawowych Liczba uczniów szkół podstawowych Liczba komputerów z dostępem do Internetu w szkołach Średni wynik sprawdzianu szóstoklasisty - I

9 8 9 część Średni wynik sprawdzianu szóstoklasisty - II część Liczba podmiotów gospodarczych Liczba podmiotów gospodarczych na mieszkańców Liczba wyrejestrowanych podmiotów gospodarczych (-) Liczba wyrejestrowanych podmiotów gospodarczych na mieszkańców Liczba przedszkoli Liczba uczniów przedszkoli Liczba bezrobotnych Liczba długotrwale bezrobotnych liczba osób bezrobotnych z wykształceniem co najwyżej gimnazjalnym liczba osób młodych bezrobotnych do roku życia Mieszkania oddane do użytkowania w ostatnich latach Powierzchnia mieszkań oddanych do użytkowania w m w ostatnich latach Średnia powierzchnia nowego mieszkania Społeczna Stymulanta Gospodarcza Stymulanta Gospodarcza Stymulanta Gospodarcza Destymulanta Gospodarcza Destymulanta Społeczna Społeczna Gospodarcza Gospodarcza Stymulanta Stymulanta Destymulanta Destymulanta Gospodarcza Destymulanta Gospodarcza Destymulanta Techniczna Stymulanta Techniczna Stymulanta Techniczna Stymulanta Społeczna Społeczna Społeczna Społeczna Destymulanta Destymulanta Destymulanta Destymulanta w ostatnich latach Ubóstwo - liczba rodzin Bezrobocie - liczba rodzin Niepełnosprawność - liczba rodzin Długotrwała/ciężka choroba - liczba rodzin Bezradność w sprawach opiekuńczo- wychowawczych i prowadzenia Społeczna Destymulanta 8 9 gospodarstwa domowego - liczba rodzin Przemoc w rodzinie - liczba rodzin Alkoholizm - liczba rodzin Ubóstwo - wydatki Bezrobocie - wydatki Niepełnosprawność - wydatki Długotrwała/ciężka choroba - wydatki Bezradność w sprawach opiekuńczo- Społeczna Społeczna Społeczna Społeczna Społeczna Społeczna Destymulanta Destymulanta Destymulanta Destymulanta Destymulanta Destymulanta wychowawczych i prowadzenia Społeczna Destymulanta gospodarstwa domowego - wydatki Przemoc w rodzinie - wydatki Alkoholizm - wydatki Społeczna Społeczna Destymulanta Destymulanta

8 9 Ubóstwo - wydatki na rodzinę Bezrobocie - wydatki na rodzinę Niepełnosprawność - wydatki na rodzinę Długotrwała/ciężka choroba - wydatki na rodzinę Bezradność w sprawach opiekuńczowychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego - wydatki na rodzinę Przemoc w rodzinie - wydatki na rodzinę Alkoholizm - wydatki na rodzinę Długość dróg wymagających remontu (w km) Społeczna Społeczna Społeczna Destymulanta Destymulanta Destymulanta Społeczna Destymulanta Społeczna Destymulanta Społeczna Społeczna Destymulanta Destymulanta Funkcjonalno-przestrzenna Destymulanta Źródło: opracowanie własne. Wszystkie mierniki wykorzystane podczas procesu delimitacji wybrano w sposób celowy tak, aby zidentyfikować obszary Gminy, odznaczające się ponadprzeciętną koncentracją negatywnych zjawisk w poszczególnych sferach wymienionych wcześniej.. Wyznaczenie obszaru zdegradowanego. Zgodnie z wytycznymi Ministerstwa Rozwoju, podstawową przesłanką uznania danego obszaru za zdegradowany jest ponadprzeciętny poziom nasilenia negatywnych zjawisk w sferze społecznej oraz przynajmniej jednej z pozostałych sfer. W związku z tym, dla wszystkich jednostek analitycznych obliczono wskaźniki natężenia problemów tworząc ranking, w którym miejsce uzależnione jest od ilości punktów przyznanych w ramach sfer problemowych, które występują na danym obszarze. Oznacza to, że ostateczny ranking powstał z zestawienia poszczególnych rankingów cząstkowych wykorzystujących poszczególne wskaźniki wykorzystane w procesie delimitacji.. Wyznaczenie obszaru rewitalizacji. Podstawą do wyznaczenia obszaru rewitalizacji był obszar w ramach obszaru zdegradowanego, w którym nasilenie zjawisk negatywnych jest szczególnie wysokie. Podstawowym kryterium do określenia danego obszaru jako obszaru rewitalizacji jest występowanie na nim wysokiego natężenia problemów społecznych i negatywnych zjawisk w co najmniej jednej z pozostałych sfer, które stały się podstawą do wyznaczenia obszaru rewitalizacji. Z uwagi na fakt, iż całkowita liczba mieszkańców obszarów w ramach obszaru zdegradowanego spełniających kryteria określone w wytycznych ministerialnych (nie więcej niż % ogółu ludności miasta), spośród nich wybrano obszary odznaczające się szczególnym nasileniem problemów społecznych i innych z pozostałych sfer, posiadających jednocześnie istotne i strategiczne znaczenie dla rozwoju Gminy. Istotnym etapem procesu delimitacji obszaru rewitalizacji były również konsultacje społeczne. W rezultacie w granicach obszaru wyznaczonego jako

zdegradowany, wybrano do rewitalizacji, poprzez wskazania wynikające z analiz część obszaru Celejowa oraz część obszaru Wąwolnicy. Podobszar Celejowa obejmuje, km i zamieszkują na nim osoby. Od południa i wschodu ograniczony jest granicami Celejowa, natomiast wyłączona została północno-zachodnia część sołectwa Celejów tak, że północną granicę podobszaru wyznacza droga wojewódzka nr 8 Lublin-Nałęczów-Bochotnica, północna część drogi kierującej z Celejowa na Stok (powyżej drogi wojewódzkiej nr 8 Lublin-NałęczówBochotnica) i północna granica Celejowa. Natomiast podobszar Wąwolnicy obejmuje, km i zamieszkuje w nim 89 osób. W jego zakres wchodzi obszar Wąwolnicy na północ od drogi wojewódzkiej nr 8 Lublin-Nałęczów-Bochotnica, od południa ograniczona ulicą Bełżycką wraz z jej przedłużeniem do granic sołectwa a także ulicą Kębelską, wraz z działkami / i /, gdzie działa Wąwolnickie Stowarzyszenie Strzeleckie STEN. Podobszar od strony zachodniej i wschodniej ograniczają granice sołectwa. Razem, obszar rewitalizacji składający się z dwóch podobszarów obejmuje 9, km, co stanowi,% całości powierzchni Gminy Wąwolnica, a zamieszkiwany jest przez osoby (8% ludności Gminy), co oznacza, że obszar rewitalizacji spełnia kryteria przedstawione w Wytycznych Ministra Rozwoju w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata -... METODOLOGIA WYZNACZANIA OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI ORAZ ŹRÓDŁA DANYCH Dane wejściowe wykorzystane jako materiał do analiz zmierzających do wyznaczenia obszaru zdegradowanego i wyboru obszaru rewitalizacji zostały pozyskane z kilku źródeł: dane z rejestrów prowadzonych przez Gminę Wąwolnica, dane z rejestru PESEL, dane z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG), dane z Krajowego Rejestru Sądowego (KRS), dane z Głównego Urzędu Statystycznego (GUS). Za podstawową metodę, zmierzającą do wyboru obszarów rewitalizacji, posłużyło pozycjonowanie obszarów pod kątem występowania wybranych wskaźników społeczno-gospodarczych. Wykorzystano statystyczne metody taksonomiczne pozwalające na przyznawanie odpowiednich punktacji poszczególnym jednostkom urbanistycznym stanowiącym podstawę analiz, dzięki czemu

możliwy był do stworzenia ranking, na podstawie którego wybrano obszary najbardziej zdegradowane w celu ich przeznaczenia do rewitalizacji. Metody taksonomiczne są odpowiednim narzędziem do przeprowadzenia tego typu analizy nie tylko ze względu na możliwość oceny poszczególnych jednostek urbanistycznych, ale również pozwalają na porównywanie ich ze sobą, co w efekcie umożliwia uzyskanie pełnej informacji na temat zarówno obszaru zdegradowanego, jak i obszaru przeznaczonego do rewitalizacji. W niniejszym opracowaniu w głównej mierze wykorzystano klasyczne metody prezentacji kartograficznej. Istotnym ich celem jest rzetelne zaprezentowanie zjawiska - najczęściej w formie map. Pozwoliło to na wykorzystanie analiz geostatystycznych, które poza analizą surowych danych pozwalają na umiejscowienie ich w przestrzeni, umożliwiając rzetelny i obrazowy opis zjawisk, które zachodzą w danej przestrzeni Gminy... DELIMITACJA OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI Delimitacja obszaru rewitalizacji jest postępowaniem wielowymiarowym, zawierającym analizę wskaźników społecznych, gospodarczych, przestrzenno-funkcjonalnych, technicznych oraz środowiskowych. Wymogi porządkujące i normujące ten proces, do których odnosi się niniejsza analiza, zawarte są w następujących dokumentach: Ustawa z dnia 9 października r. o rewitalizacji, Zasady programowania, wdrażania i wsparcia rewitalizacji w województwie lubelskim, Departament Wdrażania Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego Departament Zarządzania Regionalnym Programem Operacyjnym, Grudzień, Wytyczne w zakresie rewitalizacji w programach na lata, Warszawa, sierpień, Zasady delimitacji obszarów rewitalizacji i definiowania programów rewitalizacji na terenach wiejskich województwa lubelskiego... SFERA SPOŁECZNA Gęstość zaludnienia W Gminie Wąwolnica średnia gęstość zaludnienia wynosi 9 os./km. Analiza gęstości zaludnienia na terenie poszczególnych sołectw pozwala na wskazanie ośmiu sołectw, dla których wartość tego wskaźnika jest wyższa od średniej Celejów, Karmanowice, Kębło, Łopatki, Rąblów, Rogalów, Wąwolnica i Zarzeka. W tych miejscowościach zagęszczenie ludności jest najwyższe w całej Gminie Wąwolnica. Koncentracja ludności w Celejowie, Karmanowicach i Wąwolnicy wynika przede wszystkim z funkcji w Gminie, które pełnione są przez te sołectwa administracyjna, handlowa,

usługowa, mieszkaniowa oraz edukacyjna. Gęstość zaludnienia zaprezentowano w postaci liczbowej (Tabela ) i graficznej (Mapa ). Tabela. Gęstość zaludnienia w sołectwach Gminy Wąwolnica (stan na..) L.p. 8 9 Sołectwo Bartłomiejowice Celejów Grabówki Huta Karmanowice Kębło Łąki Łopatki Kolonia Łopatki Mareczki Rąblów Rogalów Stanisławka Wąwolnica Zarzeka Zawada Zgórzyńskie Średnia Gęstość zaludnienia (os./km²) 8 98 9 9 8 8 8 9 9 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Gminy Wąwolnica oraz Głównego Urzędu Statystycznego. Mapa. Gęstość zaludnienia w sołectwach Gminy Wąwolnica (stan na..)

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Gminy Wąwolnica oraz Głównego Urzędu Statystycznego.

Dynamika zmiany liczby ludności Dynamika zmiany liczby ludności w wybranym okresie czasu na danym terenie uzależniona jest od zmian społeczno-gospodarczych na nim zachodzących i jednocześnie pozwala określić zainteresowanie ludności do osiedlania się na stałe na danym obszarze. Analizę dynamiki zmiany liczby ludności na terenie poszczególnych sołectw Gminy Wąwolnica przeprowadzono dla lat. Średnia wartość wskaźnika dynamiki zmian liczby ludności w analizowanym okresie wyniosła osób, natomiast bezwzględny przyrost ludności na całym obszarze Gminy wyniósł 88 osób. Najwyższy przyrost ludności w tym okresie odnotowano natomiast w Wąwolnicy ( osób), Łopatkach ( osób), Zarzece ( osób) i Rąblowie ( osoby). Najniższy poziom wskaźnika osiągnięto natomiast w Stanisławce ( osoby), Hucie ( osoby), Zgórzyńskich ( osoby) i Mareczkach ( osób). W żadnym z sołectw nie odnotowano ujemnego wskaźnika dynamiki. Sytuację w zakresie dynamiki zmiany liczby ludności w latach - zaprezentowano w Tabeli oraz na Mapie. Tabela. Dynamika zmiany liczby ludności w sołectwach Gminy Wąwolnica w latach - L.p. 8 9 Sołectwo Bartłomiejowice Celejów Grabówki Huta Karmanowice Kębło Łąki Łopatki Kolonia Łopatki Mareczki Rąblów Rogalów Stanisławka Wąwolnica Zarzeka Zawada Zgórzyńskie Suma Średnia Dynamika zmiany liczby ludności (-) 88 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Gminy Wąwolnica Mapa. Dynamika zmiany liczby ludności w sołectwach Gminy Wąwolnica w latach -

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Gminy Wąwolnica

Ludność korzystająca z pomocy społecznej ubóstwo W roku w Gminie Wąwolnica z pomocy społecznej z powodu ubóstwa korzystały łącznie 9 rodziny. Średnia liczba rodzin korzystających w każdym sołectwie z pomocy społecznej z tego powodu wyniosła. Wartości te świadczą o tym, iż ubóstwo stanowi najczęstszy powód przyznawania pomocy społecznej w Gminie Wąwolnica. Najwięcej rodzin pochodziło z Wąwolnicy ( rodziny) i Zarzeki ( rodzin), podczas gdy najmniej z Garbówek, Huty, Karmanowic i Zgórzyńskich (po rodzinie). Ogólnie, w roku środki przekazane w ramach pomocy społecznej z powodu ubóstwa w Gminie Wąwolnica wyniosły,8 zł, z czego najwięcej trafiło do rodzin z Wąwolnicy (,%), Zarzeki (,%) i Celejowa (,%). Najmniej środków trafiło natomiast do rodzin z Karmanowic, gdyż świadczenia wyniosły zł i stanowiły,% wszystkich gminnych transferów z tego tytułu. Najwyższe wydatki z pomocy społecznej z powodu ubóstwa na rodzinę odnotowano w Hucie (, zł), natomiast najmniejsze we wspomnianych wcześniej Karmanowicach ( zł), przy średnich wydatkach na rodzinę na poziomie, zł. Sytuację w zakresie ubóstwa, jako powodu przyznawania pomocy społecznej w poszczególnych sołectwach Gminy Wąwolnica przedstawiono w Tabeli i na Mapie. Tabela. Pomoc społeczna przyznawana z powodu ubóstwa w sołectwach Gminy Wąwolnica (stan na..) L.p. 8 9 Sołectwo Bartłomiejowice Celejów Grabówki Huta Karmanowice Kębło Łąki Łopatki Kolonia Łopatki Mareczki Rąblów Rogalów Stanisławka Wąwolnica Zarzeka Zawada Zgórzyńskie Suma Liczba rodzin 9 Wysokość przekazanych świadczeń 8, 8, 8,,, 8,,8 9,88 9,88 8, 9, 8, 9, 8,89,, 9,,8 Wysokość przekazanych % wydatków świadczeń na rodzinę ogółem 9, 9, 8,,, 9, 8, 8, 8,,9 8, 89, 8,,8, 8, 9,,,%,%,%,9%,%,%,%,%,% 8,%,%,%,%,%,%,%,%,%

Średnia 98,, x Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Ośrodka Pomocy Społecznej w Wąwolnicy. Mapa. Pomoc społeczna przyznawana z powodu ubóstwa w sołectwach Gminy Wąwolnica (stan na..)

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Ośrodka Pomocy Społecznej w Wąwolnicy.

Ludność korzystająca z pomocy społecznej bezrobocie W roku w Gminie Wąwolnica z pomocy społecznej z powodu bezrobocia korzystało łącznie rodziny. Średnia liczba rodzin korzystających w każdym sołectwie z pomocy społecznej z tego powodu wyniosła. Najwięcej rodzin pochodziło z Wąwolnicy ( rodzin) i Zarzeki ( rodzin), podczas gdy najmniej z Garbówek, Huty, Karmanowic, Łąk, Zawady i Zgórzyńskich (po rodzinie). Ogólnie, w roku środki przekazane w ramach pomocy społecznej z powodu bezrobocia w Gminie Wąwolnica wyniosły 9, zł, z czego najwięcej trafiło do rodzin z Wąwolnicy (,%) i Zarzeki (,%). Najmniej środków trafiło natomiast do rodzin z Karmanowic, gdyż świadczenia wyniosły zł i stanowiły,% wszystkich gminnych transferów z tego tytułu. Najwyższe wydatki z pomocy społecznej z powodu ubóstwa na rodzinę odnotowano w Hucie (, zł), natomiast najmniejsze we wspomnianych wcześniej Karmanowicach ( zł), przy średnich wydatkach na rodzinę na poziomie,9 zł. Sytuację w zakresie bezrobocia, jako powodu przyznawania pomocy społecznej w poszczególnych sołectwach Gminy Wąwolnica przedstawiono w Tabeli i na Mapie. Tabela. Pomoc społeczna przyznawana z powodu bezrobocia w sołectwach Gminy Wąwolnica (stan na..) L.p. 8 9 Sołectwo Bartłomiejowice Celejów Grabówki Huta Karmanowice Kębło Łąki Łopatki Kolonia Łopatki Mareczki Rąblów Rogalów Stanisławka Wąwolnica Zarzeka Zawada Zgórzyńskie Suma Liczba rodzin Wysokość przekazanych świadczeń 8,, 8,,, 898,,8,, 989, 9, 8,,, 8,8, 9, 9, Wysokość przekazanych % wydatków świadczeń na rodzinę ogółem, 88,8 8,,, 8,,8,, 9,8 8, 9, 8,,,, 9,,,%,%,%,%,%,%,%,%,%,% 8,%,%,%,%,%,%,%,%

Średnia 88,,9 x Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Ośrodka Pomocy Społecznej w Wąwolnicy. Mapa. Pomoc społeczna przyznawana z powodu bezrobocia w sołectwach Gminy Wąwolnica (stan na..)

Ludność korzystająca z pomocy społecznej niepełnosprawność W roku w Gminie Wąwolnica z pomocy społecznej z powodu niepełnosprawności korzystało łącznie rodziny. Średnia liczba rodzin korzystających w każdym sołectwie z pomocy społecznej z tego powodu wyniosła. Najwięcej rodzin pochodziło z Zarzeki ( rodzin), Celejowa ( rodzin) i Wąwolnicy (8 rodzin), podczas gdy przypadków korzystania z pomocy społecznej ze względu na niepełnosprawność nie stwierdzono w Hucie i Zgórzyńskich. Ogólnie, w roku środki przekazane w ramach pomocy społecznej z powodu niepełnosprawności w Gminie Wąwolnica wyniosły 9, zł, z czego najwięcej trafiło do rodzin z Celejowa (,%), Zarzeki (,%) i Wąwolnicy (,8%). Najmniej środków (nie licząc miejscowości, do których świadczenia nie zostały skierowane ze względu na brak potrzebujących) trafiło natomiast do rodzin z Rąblowa, gdyż świadczenia wyniosły zł i stanowiły,% wszystkich gminnych transferów z tego tytułu. Najwyższe wydatki z pomocy społecznej z powodu niepełnosprawności na rodzinę odnotowano w Grabówkach (89, zł), natomiast najmniejsze we wspomnianym wcześniej Rąblówku ( zł), przy średnich wydatkach na rodzinę na poziomie,9 zł. Sytuację w zakresie niepełnosprawności, jako powodu przyznawania pomocy społecznej w poszczególnych sołectwach Gminy Wąwolnica przedstawiono w Tabeli i na Mapie. Tabela. Pomoc społeczna przyznawana z powodu niepełnosprawności w sołectwach Gminy Wąwolnica (stan na..) L.p. 8 9 Sołectwo Bartłomiejowice Celejów Grabówki Huta Karmanowice Kębło Łąki Łopatki Kolonia Łopatki Mareczki Rąblów Rogalów Stanisławka Wąwolnica Zarzeka Zawada Liczba rodzin 8 Wysokość przekazanych świadczeń 89,, 89,, 89, 8,, 8, 8,,, 8,,,8,9 9, Wysokość przekazanych % wydatków świadczeń na rodzinę ogółem 89,, 89,, 9,8,, 8, 8, 88,, 98,, 99,,9 9,,%,% 9,%,%,8%,%,%,%,%,%,%,%,%,8%,%,%

Zgórzyńskie Suma Średnia, 9, 8,9, 8,,9,%,% x Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Ośrodka Pomocy Społecznej w Wąwolnicy. Mapa. Pomoc społeczna przyznawana z powodu niepełnosprawności w sołectwach Gminy Wąwolnica (stan na..)

Ludność korzystająca z pomocy społecznej długotrwała/ciężka choroba W roku w Gminie Wąwolnica z pomocy społecznej z powodu długotrwałej lub ciężkiej choroby korzystało łącznie 9 rodzin. Średnia liczba rodzin korzystających w każdym sołectwie z pomocy społecznej z tego powodu wyniosła. Najwięcej rodzin pochodziło z Wąwolnicy ( rodzin), Zarzeki ( rodzin) i Celejowa ( rodzin), podczas gdy przypadków korzystania z pomocy społecznej ze względu na długotrwałą lub ciężką chorobę nie stwierdzono w Hucie i Zgórzyńskich. Ogólnie, w roku środki przekazane w ramach pomocy społecznej z powodu długotrwałej lub ciężkiej choroby w Gminie Wąwolnica wyniosły 8,8 zł, z czego najwięcej trafiło do rodzin z Celejowa (,,%), Zarzeki (,%) i Wąwolnicy (,9%). Najmniej środków (nie licząc miejscowości, do których świadczenia nie zostały skierowane ze względu na brak potrzebujących) trafiło natomiast do rodzin z Rąblowa, gdyż świadczenia wyniosły zł i stanowiły,% wszystkich gminnych transferów z tego tytułu. Najwyższe wydatki z pomocy społecznej z powodu długotrwałej lub ciężkiej choroby na rodzinę odnotowano w Grabówkach (89, zł), natomiast najmniejsze we wspomnianym wcześniej Rąblówku ( zł), przy średnich wydatkach na rodzinę na poziomie, zł. Sytuację w zakresie długotrwałej lub ciężkiej choroby, jako powodu przyznawania pomocy społecznej w poszczególnych sołectwach Gminy Wąwolnica przedstawiono w Tabeli i na Mapie. Tabela. Pomoc społeczna przyznawana z powodu długotrwałej lub ciężkiej choroby w sołectwach Gminy Wąwolnica (stan na..) L.p. 8 9 Sołectwo Bartłomiejowice Celejów Grabówki Huta Karmanowice Kębło Łąki Łopatki Kolonia Łopatki Mareczki Rąblów Rogalów Stanisławka Wąwolnica Liczba rodzin Wysokość przekazanych świadczeń 9,, 89,, 9, 8,,99,,,, 89,,,8 Wysokość przekazanych % wydatków świadczeń na rodzinę ogółem,, 89,,,, 8, 8, 8,,, 99,, 8,8,%,% 8,8%,%,%,%,%,%,% 9,%,%,%,%,9%

Zarzeka Zawada Zgórzyńskie Suma Średnia 9,9,, 8,8 9,9, 8,, 9,9,,%,8%,%,% x Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Ośrodka Pomocy Społecznej w Wąwolnicy. Mapa. Pomoc społeczna przyznawana z powodu długotrwałej lub ciężkiej choroby w sołectwach Gminy Wąwolnica (stan na..)

Ludność korzystająca z pomocy społecznej bezradność w sprawach opiekuńczowychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego W roku w Gminie Wąwolnica z pomocy społecznej z powodu bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego korzystały łącznie 8 rodziny. Średnia liczba rodzin korzystających w każdym sołectwie z pomocy społecznej z tego powodu wyniosła. Najwięcej rodzin pochodziło z Wąwolnicy (9 rodzin) i Zarzeki ( rodzin), podczas gdy przypadków korzystania z pomocy społecznej ze względu na bezradność w sprawach opiekuńczowychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego nie stwierdzono ponownie w Hucie i Zgórzyńskich. Ogólnie, w roku środki przekazane w ramach pomocy społecznej z powodu bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego w Gminie Wąwolnica wyniosły, zł, z czego najwięcej trafiło do rodzin z Zarzeki (9,9%) i Wąwolnicy (, %). Najmniej środków (nie licząc miejscowości, do których świadczenia nie zostały skierowane ze względu na brak potrzebujących) trafiło natomiast do rodzin z Bartłomiejowic, gdyż świadczenia wyniosły, zł i stanowiły,% wszystkich gminnych transferów z tego tytułu. Najwyższe wydatki z pomocy społecznej z powodu bezradności w sprawach opiekuńczowychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego na rodzinę odnotowano w Łąkach (,98 zł), natomiast najmniejsze w Celejowie (9,8 zł), przy średnich wydatkach na rodzinę na poziomie 98, zł. Sytuację w zakresie bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, jako powodu przyznawania pomocy społecznej w poszczególnych sołectwach Gminy Wąwolnica przedstawiono w Tabeli i na Mapie. Tabela. Pomoc społeczna przyznawana z powodu bezradności w sprawach opiekuńczowychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego w sołectwach Gminy Wąwolnica (stan na..) L.p. Sołectwo Bartłomiejowice Celejów Grabówki Huta Karmanowice Kębło Łąki Liczba rodzin 8 Wysokość przekazanych świadczeń, 9,8 8,,, 8,,9 Wysokość przekazanych % wydatków świadczeń na rodzinę ogółem, 9,8 8,, 8,,8,98,%,%,%,%,%,% 9,%

8 9 Łopatki Kolonia Łopatki Mareczki Rąblów Rogalów Stanisławka Wąwolnica Zarzeka Zawada Zgórzyńskie Suma Średnia 9 8 8,8,8 8,, 8, 9, 8, 8,8,,, 9,9,8,8 88,, 9,,,9 8,9,,, 98,,% 8,%,%,%,%,8%,% 9,9% 9,%,%,% x Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Ośrodka Pomocy Społecznej w Wąwolnicy. Mapa. Pomoc społeczna przyznawana z powodu bezradności w sprawach opiekuńczowychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego w sołectwach Gminy Wąwolnica (stan na..)

Ludność korzystająca z pomocy społecznej przemoc w rodzinie Przemoc w rodzinie nie dotyka Gminy Wąwolnica w istotnym stopniu. Ogółem, z pomocy społecznej z powodu przemocy w rodzinie korzystało rodzin zlokalizowanych w Zarzece ( rodziny), Celejowie, Łopatkach Kolonii i Stanisławce (po rodzinie). W roku z powodu przemocy w rodzinie przekazano w Gminie Wąwolnica, zł, przy średniej, zł na rodzinę (biorąc pod uwagę średnią dla wszystkich sołectw). Najwyższe świadczenia na rodzinę wypłacane były w Stanisławce, zł, najmniej natomiast w Celejowie 8, zł. Najwięcej środków z pomocy społecznej z powodu przemocy w rodzinie trafiło do rodzin z Zarzeki (%) i Stanisławki (,%). Sytuację w zakresie przemocy w rodzinie, jako powodu przyznawania pomocy społecznej w poszczególnych sołectwach Gminy Wąwolnica przedstawiono w Tabeli 8 i na Mapie 8. Tabela 8. Pomoc społeczna przyznawana z powodu przemocy w rodzinie w sołectwach Gminy Wąwolnica (stan na..) L.p. 8 9 Sołectwo Bartłomiejowice Celejów Grabówki Huta Karmanowice Kębło Łąki Łopatki Kolonia Łopatki Mareczki Rąblów Rogalów Stanisławka Wąwolnica Zarzeka Zawada Zgórzyńskie Suma Średnia Liczba rodzin Wysokość przekazanych świadczeń, 8,,,,,,,,,,,,,,,,, 9, Wysokość przekazanych % wydatków świadczeń na rodzinę ogółem, 8,,,,,,,,,,,,,,,, 8,,,%,%,%,%,%,%,% 9,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,% x Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Ośrodka Pomocy Społecznej w Wąwolnicy. Mapa 8. Pomoc społeczna przyznawana z powodu przemocy w rodzinie w sołectwach Gminy Wąwolnica (stan na..)

Ludność korzystająca z pomocy społecznej alkoholizm W roku w Gminie Wąwolnica z pomocy społecznej z powodu alkoholizmu korzystały łącznie rodziny. Średnia liczba rodzin korzystających w każdym sołectwie z pomocy społecznej z tego powodu wyniosła. Najwięcej rodzin pochodziło z Wąwolnicy ( rodzin) i Zarzeki ( rodzin), podczas gdy przypadków korzystania z pomocy społecznej ze względu na alkoholizm nie stwierdzono w Hucie i Zawadzie. Ogólnie, w roku środki przekazane w ramach pomocy społecznej z powodu alkoholizmu w Gminie Wąwolnica wyniosły 99,9 zł, z czego najwięcej trafiło do rodzin Wąwolnicy (,8 %) i Stanisławki (,9%). Najmniej środków (nie licząc miejscowości, do których świadczenia nie zostały skierowane ze względu na brak potrzebujących) trafiło natomiast do rodzin z Karmanowic, gdyż świadczenia wyniosły tam, zł i stanowiły,% wszystkich gminnych transferów z tego tytułu. Najwyższe wydatki z pomocy społecznej z powodu alkoholizmu na rodzinę odnotowano w Kęble (8, zł) i Mareczkach (,9 zł), natomiast najmniejsze w Karmanowicach (, zł), przy średnich wydatkach na rodzinę na poziomie 8,89 zł. Sytuację w zakresie alkoholizmu, jako powodu przyznawania pomocy społecznej w poszczególnych sołectwach Gminy Wąwolnica przedstawiono w Tabeli 9 i na Mapie 9. Tabela 9. Pomoc społeczna przyznawana z powodu alkoholizmu w sołectwach Gminy Wąwolnica (stan na..) L.p. 8 9 Sołectwo Bartłomiejowice Celejów Grabówki Huta Karmanowice Kębło Łąki Łopatki Kolonia Łopatki Mareczki Rąblów Rogalów Stanisławka Wąwolnica Zarzeka Zawada Zgórzyńskie Suma Liczba rodzin Wysokość przekazanych świadczeń 8,, 8,,, 8,, 9, 9, 8,9 99, 8,,,99,, 9, 99,9 Wysokość przekazanych % wydatków świadczeń na rodzinę ogółem 8,, 8,,, 8,,, 9,,9 9,,8,,8,, 9, 9,,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,9%,9%,8%,%,%,%,%

Średnia, 8,89 x Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Ośrodka Pomocy Społecznej w Wąwolnicy. Mapa 9. Pomoc społeczna przyznawana z powodu alkoholizmu w sołectwach Gminy Wąwolnica (stan na..)

Szkolnictwo W Gminie Wąwolnica zlokalizowane jest szkolnictwo na poziomie podstawowym i przedszkolnym. Na terenie gminy znajdują się trzy szkoły podstawowe (w Wąwolnicy, Karmanowicach i Rąblowie) i jedno przedszkole (Wąwolnica). Ze względu na występowanie tych obiektów jedynie w sołectwach (8% sołectw ogółem) zrezygnowano z przedstawiania danych w porównaniu ze wszystkimi pozostałymi sołectwami, a także prezentacji danych na mapie. Odniesienie do pozostałych sołectw zostanie dokonane w momencie przyznawania punktów w poszczególnych sferach dla każdego z nich. W Tabeli zestawiono podstawowe informacje o szkołach i przedszkolach zlokalizowanych w Gminie Wąwolnica. Tabela. Dane dotyczące szkolnictwa w sołectwach Gminy Wąwolnica (stan na..) Sołectwo Liczba szkół podstawowych Liczba uczniów szkół podstawowych Liczba komputerów z dostępem do Internetu w szkołach Średni wynik sprawdzianu szóstoklasisty - I część Średni wynik sprawdzianu szóstoklasisty - II część Liczba przedszkoli Liczba wychowanków przedszkoli Karmanowice % 8,% Rąbló w % % Wąwolnica 9 9,%,8% 8 Razem 9 8 x x 8 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych ze szkół w Gminie Wąwolnica. Do przedszkola mieszczącego się w Wąwolnicy w roku uczęszczało 8 wychowanków. Gminie Wąwolnica. Jest to jedyne przedszkole w Gminie Wąwolnica, a więc rodzice nie mają wyboru, chcąc aby ich dziecko uczęszczało do przedszkola na terenie gminy. W trzech szkołach podstawowych zlokalizowanych na terenie Gminy Wąwolnica w roku uczęszczało łącznie 9 uczniów, z czego,8% w Karmanowicach,,9% w Rąblowie i,% w Wąwolnicy. W szkołach tych znajduje się baza dydaktyczna, w skład której wchodzi łącznie 8 komputerów w Karmanowicach (,%), w Rąblowie (,%) i 9 w Wąwolnicy (,%). Odnosząc się do tych danych należy zatem zaznaczyć, iż największy obiekt edukacyjny mieści się w Wąwolnicy. Zaplecze techniczne służy poprawianiu jakości usług edukacyjnych. W tym aspekcie zebrano dane dotyczące średnich wyników sprawdzianu szóstoklasisty uzyskanych z I i II części sprawdzianu. W przypadku części I najlepszy wynik uzyskali uczniowie szkoły w Karmanowicach i Rąblowie % możliwych do uzyskania punktów, podczas gdy w Wąwolnicy wynik ten wyniósł,%, co jest znacznie gorszym rezultatem. Uczniowie szkoły w Karmanowicach osiągnęli także najwyższy wynik w ramach II części sprawdzianu, w którym uzyskali średnio 8,%, podczas gdy inne uczniowie innych szkół % (Rąblów) i,8% (Wąwolnica). W świetle tych danych należy podkreślić, iż uczniowie szkoły w Karmanowicach osiągają najlepsze

wyniki w nauce spośród szkół podstawowych w Gminie Wąwolnica, co może świadczyć o najwyższej jakości usług edukacyjnych na poziomie szkolnictwa podstawowego w gminie... SFERA GOSPODARCZA Przedsiębiorczość Zachowanie odpowiednio wysokiego poziomu przedsiębiorczości jest bardzo ważne z punktu widzenia rozwoju całego obszaru gminy. Obszar charakteryzujący się koncentracją podmiotów gospodarczych wymaga podjęcia kroków zmierzających do jego uatrakcyjnienia i sprawienia, aby stał się bardziej przyjazny dla istniejących i potencjalnych nowych przedsiębiorców. W Tabeli zestawiono dane dotyczące poziomu przedsiębiorczości w Gminie Wąwolnica mierzonego ilością zarejestrowanych przedsiębiorstw oraz tych, które zostały wyrejestrowane na przestrzeni ostatnich lat. Graficznie zobrazowano to na Mapach -. Tabela. Przedsiębiorczość w sołectwach Gminy Wąwolnica (stan na..) L.p. 8 9 Sołectwo Bartłomiejowice Celejów Grabówki Huta Karmanowice Kębło Łąki Łopatki Kolonia Łopatki Mareczki Rąblów Rogalów Stanisławka Wąwolnica Zarzeka Zawada Zgórzyńskie Suma Średnia Liczba Liczba Liczba Liczba podmiotów wyrejestrowanych wyrejestrowanych podmiotów gospodarczych podmiotów podmiotów gospodarczych na 8 mieszkańców 8 89 gospodarczych (- gospodarczych na Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z rejestru REGON. ) 8 9 mieszkańców

Mapa. Liczba podmiotów gospodarczych w sołectwach Gminy Wąwolnica (stan na..)

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z rejestru REGON. Mapa. Liczba podmiotów gospodarczych na mieszkańców w sołectwach Gminy Wąwolnica (stan na..)

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z rejestru REGON.

Mapa. Liczba wyrejestrowanych podmiotów gospodarczych w sołectwach Gminy Wąwolnica (-)

Mapa. Liczba wyrejestrowanych podmiotów gospodarczych na mieszkańców w sołectwach Gminy Wąwolnica (-)

W roku w Gminie Wąwolnica zarejestrowanych było podmiotów gospodarczych (zarówno spółek prawa handlowego, jak i jednoosobowych działalności gospodarczych). Najwięcej spośród nich na główną miejscowość prowadzenia działalności gospodarczej wybrało Wąwolnice. Zarejestrowanych jest tam podmiotów gospodarczych, czyli,% ogółu przedsiębiorstw Gminy. Pozostałe sołectwa zdecydowanie odstają w tej statystyce od Wąwolnicy, gdyż na kolejnym miejscu znajduje się Zarzeka z zarejestrowanymi podmiotami gospodarczymi (,9% ogółu przedsiębiorstw). Natomiast w Zgórzyńskich nie ma zarejestrowanego ani jednego podmiotu gospodarczego. Pozostałymi miejscowościami, które odznacza niski poziom przedsiębiorczości w Gminie Wąwolnica są Stanisławka ( zarejestrowany podmiot) i Rogalów ( zarejestrowane podmioty). Średnio, na każde sołectwo przypada 8 podmiotów gospodarczych, jednak tylko z nich wartość średnią przekracza Celejów, Karmanowice, Łopatki, Wąwolnica i Zarzeka. W sołectwach tych, poziom przedsiębiorczości jest zdecydowanie wyższy niż w pozostałych obszarach Gminy Wąwolnica. W przeliczeniu na mieszkańców sołectwa, statystyka ta, jak i rozkład się nieco spłaszcza średnio w Gminie, na mieszkańców zarejestrowanych jest podmiotów gospodarczych, co oznacza, że jedynie w pięciu sołectwach zarejestrowanych jest mniej podmiotów niż średnia. Innym istotnym wskaźnikiem jest liczba wyrejestrowanych podmiotów gospodarczych, co obrazuje warunki prowadzenia działalności gospodarczej w Gminie Wąwolnica. Na przestrzeni lat - ogółem wyrejestrowano przedsiębiorstw, które prowadziły działalność na terenie Gminy Wąwolnica. Największa część z nich pochodziła z Wąwolnicy ( wyrejestrowanych podmiotów,%), natomiast pomijając Zgórzyńskie, gdzie od lat nie jest zarejestrowana żadna działalność gospodarcza, żadnej działalności gospodarczej nie wyrejestrowano w Łopatkach Kolonii, natomiast po podmiocie wyrejestrowano w Grabówkach, Mareczkach i Stanisławce najmniej podmiotów wyrejestrowano w Grabówkach. W przeliczeniu na mieszkańców, najwięcej wyrejestrowanych w tym okresie było przedsiębiorstw w Wąwolnicy ( przedsiębiorstw), Kęble i Zarzece (po przedsiębiorstw) oraz Hucie ( przedsiębiorstwa). Najmniej podmiotów na mieszkańców wyrejestrowano natomiast w Łopatkach Kolonii (), a także w Grabówkach (), Łopatkach (), Mareczkach () i Zawadzie (). Sytuację w aspekcie przedsiębiorczości w poszczególnych sołectwach Gminy Wąwolnica zobrazowano na Mapie 9 i Mapie. Rynek pracy Niemniej istotne od przedsiębiorczości, w kontekście rozwoju lokalnego, jest odpowiednio niska stopa bezrobocia, która w roku w Gminie Wąwolnica wynosiła,%, co jest wskaźnikiem wysokim, gdyż oznacza, że co czwarta osoba aktywna zawodowo pozostawała bez pracy. Należy

pamiętać, że Gminy wiejskie dotyka również problem ukrytego bezrobocia, które charakteryzuje się nadwyżką zatrudnionych w rolnictwie (zjawisko to nie jest objęte oficjalną statystyką). Ponadto, ze względu na bliskie sąsiedztwo Puław, Kazimierza i Nałęczowa, mieszkańcy gminy korzystają z miejskich rynków pracy, na niekorzyść obszaru wiejskiego. Dane dotyczące lokalnej sytuacji na rynku pracy w Gminie Wąwolnica zamieszczono w Tabeli. Tabela. Rynek pracy w sołectwach Gminy Wąwolnica (stan na..) Liczba osób L.p. 8 9 Sołectwo Bartłomiejowice Celejów Grabówki Huta Karmanowice Kębło Łąki Łopatki Kolonia Łopatki Mareczki Rąblów Rogalów Stanisławka Wąwolnica Zarzeka Zawada Zgórzyńskie Suma Średnia Liczba bezrobotnych 9 9, Liczba bezrobotnych z długotrwale wykształceniem co bezrobotnych najwyżej 9, gimnazjalnym, Liczba osób młodych bezrobotnych do roku życia 8, Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Powiatowego Urzędu Pracy w Nałęczowie. W roku w Gminie Wąwolnica bez pracy pozostawały osoby. Spośród tej grupy bezrobotnych, dominują osoby z Wąwolnicy ( osoby,%), Celejowa i Zarzeki (po osób,%). Trzy sołectwa zatem koncentrują ponad połowę bezrobotnych w Gminie. Sytuację w tym zakresie zaprezentowano na Mapie. Mapa. Bezrobotni w sołectwach Gminy Wąwolnica (stan na..)

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Powiatowego Urzędu Pracy w Nałęczowie.

Duża część bezrobotnych w Gminie Wąwolnica posiada status bezrobotnych długoterminowo (powyżej roku) 9 osób (,%). Największa grupa bezrobotnych długoterminowo znajduje się w Wąwolnicy ( osoby %). Nieco mniejsza koncentracja bezrobotnych długotrwale zamieszkuje Zarzekę ( osób bezrobotnych długoterminowo,%) i Celejów ( - osób bezrobotnych długoterminowo,%). Ponownie zauważyć można, że główna koncentracja bezrobocia, tym razem długoterminowego w Gminie znajduje się w tych trzech sołectwach, w których łącznie skoncentrowane jest 9,8% bezrobocia długoterminowego. Sytuacja ta przedstawiona została na Mapie. Mapa. Bezrobotni długoterminowo (powyżej roku) w sołectwach Gminy Wąwolnica (stan na..)

Innym aspektem rynku pracy, na który należy zwrócić uwagę jest liczba bezrobotnych z niskim wykształceniem. W Gminie Wąwolnica osób bezrobotnych z wykształceniem co najwyżej gimnazjalnym było, co stanowi,% ogółu bezrobotnych, a zatem jest to dość wysoki odsetek. Oznacza to, że co trzecia osoba bezrobotna posiada wykształcenie gimnazjalne lub niższe. Najwięcej bezrobotnych z niskim wykształceniem ponownie skoncentrowanych jest w Wąwolnicy ( osób,%), Zarzece ( osób 9,%) oraz Celejowie ( osób,%), czyli sołectwach, które mają największy problem z bezrobocie w Gminie Wąwolnica. Sytuację w zakresie osób bezrobotnych z niskim wykształceniem zaprezentowano na Mapie. Mapa. Bezrobotni z wykształceniem co najwyżej gimnazjalnym w sołectwach Gminy Wąwolnica (stan na..)

Polski rynek pracy jest wymagający, zwłaszcza w stosunku do osób młodych, bez dużego doświadczenia zawodowego. W Gminie Wąwolnica osoby bezrobotne, poniżej roku życia stanowią,% ogółu bezrobotnych. Największa koncentracja bezrobotnych do roku życia znajduje się w Wąwolnicy (8 osób 9,%). W pozostałych sołectwach osób takich jest przynajmniej o połowę mniej niż w Wąwolnicy, z czego kolejne największe miejsca koncentracji bezrobotnych do roku życia to Celejów i Zarzeka (po bezrobotnych poniżej roku życia,8%). W Gminie Wąwolnica znajdują się jednak sołectwa, które z problemem bezrobotnych do roku życia się nie borykają. W celu prezentacji danych z tego zakresu, wykonano Mapę. Mapa. Bezrobotni do roku życia w sołectwach Gminy Wąwolnica (stan na..)

.. SFERA ŚRODOWISKOWA Do scharakteryzowania sfery środowiskowej wykorzystano dane dotyczące liczby budynków pokrytych azbestem. Azbest jest szkodliwą dla człowieka grupą minerałów, znajdującej się zwłaszcza na dachach i fasadach, której należy się pozbywać z miejsc zamieszkiwanych przez ludność. W Tabeli zamieszczono dane dotyczące liczby budynków pokrytych azbestem w poszczególnych sołectwach Gminy Wąwolnica. Tabela. Liczba budynków pokrytych azbestem w sołectwach Gminy Wąwolnica (stan na..) L.p. 8 9 Sołectwo Bartłomiejowice Celejów Grabówki Huta Karmanowice Kębło Łąki Łopatki Kolonia Łopatki Mareczki Rąblów Rogalów Stanisławka Wąwolnica Zarzeka Zawada Zgórzyńskie Suma Średnia Liczba budynków pokrytych azbestem % 9 8 8 9 9,8%,%,%,%,%,%,%,% 8,%,% 8,%,%,%,%,%,%,% % 8 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Gminy Wąwolnica. W Gminie Wąwolnica odnotowano budynków pokrytych azbestem. Miejscowościami z największą ich liczbą są Karmanowice (8,%), Celejów (,%) i Wąwolnica (,%). Razem, mieści się tam % wszystkich budynków pokrytych azbestem w Gminie. Najmniejszy problem w tym zakresie występuje w najmniejszym stopniu w Stanisławce, gdzie znajdują się jedynie budynki pokryte azbestem, co stanowi,% budynków pokrytych azbestem w całej Gminie. Niemniej, są to budynki, z których w przyszłości niezbędne będzie usunięcie zalegającego azbestu,

który zagraża zdrowiu mieszkańców. W celu zobrazowania liczby budynków pokrytych azbestem, wykonano Mapę 8. Mapa 8. Budynki pokryte azbestem w sołectwach Gminy Wąwolnica (stan na..)

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Gminy Wąwolnica.

.. SFERA TECHNICZNA Pustostany Pustostany są ściśle powiązane z krajobrazem współczesnych miast. W ich rosnącej liczbie przejawia się stopniowa degradacja przestrzeni miejskiej. Niejasna sytuacja prawna tego rodzaju nieruchomości często skutecznie hamuje jakiekolwiek działania naprawcze, czy to osób zainteresowanych nabyciem takiego obiektu, czy samorządów. Problem jest poważny, ponieważ ze względu na pogarszający się stan techniczny wiele pustostanów nie spełnia norm bezpieczeństwa. Znaczną część tych obiektów należałoby przeznaczyć do rozbiórki. Trudność wyegzekwowania roszczeń wobec właścicieli opustoszałych budynków polega na niemożliwości skontaktowania się z nimi. Pod nieobecność osób posiadających tytuł prawny do nieruchomości mieszkania lub domy bywają nielegalnie zajmowane. Jest to zatem istotny problem, który wpływa na jakość życia w Gminie i świadczy o jej stanie technicznym. W Tabeli przedstawiono liczbę pustostanów w poszczególnych sołectwach Gminy Wąwolnica. Tabela. Liczba pustostanów w sołectwach Gminy Wąwolnica (stan na 9.8.) L.p. 8 9 Sołectwo Bartłomiejowice Celejów Grabówki Huta Karmanowice Kębło Łąki Łopatki Kolonia Łopatki Mareczki Rąblów Rogalów Stanisławka Wąwolnica Zarzeka Zawada Zgórzyńskie Suma Liczba pustostanów Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Gminy Wąwolnica. W wielu sołectwach problem pustostanów nie występuje, jednakże w pięciu z nich można odnotować występowanie pustostanów. Najwięcej, bo połowa wszystkich pustostanów w Gminie znajduje się na terenie Wąwolnicy, a następnie w Hucie () i Bartłomiejowicach (). Po jednym pustostanie

odnotowano w Łąkach i Zarzece. W pozostałych sołectwach Gminy Wąwolnica problem pustostanów nie występuje. Graficznie, sytuacja w zakresie pustostanów w Gminie zobrazowana została na Mapie 9. Mapa 9. Pustostany w sołectwach Gminy Wąwolnica (stan na 9.8.)

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Gminy Wąwolnica.

Mieszkania oddane do użytkowania w ostatnich latach Innym aspektem sfery technicznej jest ilość mieszkań, które powstaje w Gminie. Z jednej strony, powstające mieszkania świadczą o zwiększaniu się zamożności ludności, która może sobie pozwolić na zakup nowych mieszkań, z drugiej świadczy to o sferze technicznej, w postaci ilości nowych budynków, które spełniają wszelkie normy bezpieczeństwa, a także nadają Gminie współczesny charakter. Często, nowe osiedla powstają w miejscach zdegradowanych, które specjalnie są przygotowywane pod stworzenie nowych mieszkań, co także podnosi jakość Gminy w sferze technicznej. W Tabeli przedstawiono sytuację w zakresie liczby nowych mieszkań oddanych do użytkowania oraz ich powierzchni. Tabela. Mieszkania oddane do użytkowania oraz ich powierzchnia w ostatnich latach w sołectwach Gminy Wąwolnica Mieszkania oddane do L.p. Sołectwo użytkowania w ostatnich latach 8 9 Bartłomiejowice Celejów Grabówki Huta Karmanowice Kębło Łąki Łopatki Kolonia Łopatki Mareczki Rąblów Rogalów Stanisławka Wąwolnica Zarzeka Zawada Zgórzyńskie Suma 8 9 8 Powierzchnia mieszkań oddanych do użytkowania (w m ) w ostatnich latach 8 9 8 8 9 9 9 99 8 Średnia powierzchnia nowego mieszkania (w m)w ostatnich latach 9,,, 8,8,,, 8,,,,, 9,,, 9,8, 9,

Średnia,8,8,9 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Gminy Wąwolnica oraz Głównego Urzędu Statystycznego. W analizowanym okresie, w Gminie Wąwolnica oddano do użytkowania łącznie 8 mieszkań o łącznej powierzchni 8 m. W ostatnich latach najwięcej nowych mieszkań oddano do użytkowania w Zarzece () i Celejowie (), co stanowiło odpowiednio,8% i,% ogółu mieszkań oddanych do użytkowania w tym okresie, o łącznej powierzchni odpowiednio 9 m (,%) i m (,9%). Natomiast najmniej, bo po jednym mieszkaniu oddano do użytkowania w Mareczkach (o powierzchni m) i Zgórzyńskich (o powierzchni m ). Średnio, największe mieszkania oddano do użytkowania na przestrzeni ostatnich lat w Łąkach, m, natomiast najmniejsze w Łopatkach Kolonia 8 m. Sytuację w zakresie mieszkań oddanych do użytkowania zobrazowano na Mapie (liczba mieszkań) oraz Mapie (powierzchnia mieszkań). Mapa. Liczba mieszkań oddanych do użytkowania w ostatnich latach w sołectwach Gminy Wąwolnica