Pogoda Jest to ogół zjawisk atmosferycznych zachodzących w danej chwili i miejscu w dolnych warstwach atmosfery (głównie troposfery). Jej stan określają składniki pogody (czyli fizyczne właściwości troposfery: -temperatura powietrza, -ciśnienie atmosferyczne, -wilgotność, -nasłonecznienie, -siła i kierunek wiatru, -zachmurzenie i rodzaj chmur, -opady i osady atmosferyczne (ich rodzaj i wielkość), -zjawiska atmosferyczne np. burze. Badaniem zjawisk pogodowych zajmuje się meteorologia.
Meteorologia To nauka zajmująca się badaniem zjawisk fizycznych i procesów zachodzących w atmosferze, szczególnie w jej niższej warstwie - troposferze. Bada, jak te procesy wpływają na przebieg procesów atmosferycznych i stan pogody na danym obszarze. Obserwacje atmosfery prowadzone są w placówkach pomiarowych (stacje meteorologiczne), za pomocą standaryzowanych przyrządów w ogródku meteorologicznym. Do zbierania danych wykorzystuje się też samoloty, rakiety, balony meteorologiczne, satelity meteorologiczne i radary meteorologiczne.
Prognoza pogody Jest to przewidywanie czasowych i przestrzennych zmian stanu atmosfery. Prognozy pogody można sklasyfikować w zależności od czasu prognozy, obszaru, i sposobu prognozy. Podstawowe parametry opisujące stan atmosfery to ciśnienie, temperatura,prędkość i kierunek wiatru. Związane z nimi wielkości takie jak zachmurzenie, zamglenie,stan morza, zanieczyszczenia atmosferyczne także są elementami prognozy pogody i często zależą od prognozy podstawowych elementów
Historia prognozy pogody Przez tysiące lat ludzie starali się przewidywać pogodę. Około 340 p.n.e. Arystoteles opisał zjawiska pogodowe w pracy "Meteorologica". W Chinach prognoza pogody był praktykowana przynajmniej od 300 p.n.e. Starożytne metody polegały zazwyczaj na lokalnych obserwacjach np. czerwone słońce o zachodzie zazwyczaj zwiastowało dobrą pogodę następnego dnia. Ta lokalna wiedza o pogodzie tworzona była przez stulecia. Dopiero wynalazek telegrafu w 1837 zapoczątkował nowoczesny rozwój prognoz pogody głównie ze względu na możliwość zebrania początkowych danych jednocześnie w czasie.
Dwóch naukowców jest uznawanych za pionierów prognoz pogody. Francis Beaufort (słynny ze swej skali Beauforta) i Robert Fitzroy. Obydwaj mieli duże wpływy w Brytyjskiej Marynarce Wojennej. Chociaż ich wysiłki były ośmieszane w prasie tego okresu, to ich idee zostały zaakceptowane przez środowiska naukowe i stanowią podstawy współczesnych prognoz pogody. W XX wieku nastąpił gwałtowny rozwój meteorologii jako dziedziny wiedzy. Idea numerycznej prognozy pogody (NPP) została zapoczątkowana przez angielskiego naukowca i pacyfistę Lewisa Richardsona w 1922 roku. Niestety jego schemat obliczeniowy był niewłaściwy, a obliczenia wykonywano ręcznie. Dopiero konstrukcja komputerów po II wojnie światowej i rozwój metody numerycznych umożliwiły gwałtowny rozwój NPP i ich operacyjny charakter.
Klasyfikacja prognoz pogody prognoza na teraz" (0-6 godzin) prognozy krótkoterminowe (0-5 dni) prognozy średnioterminowe (3-7dni) Prognoza na teraz stosowana jest w żeglarstwie olimpijskim,tutaj przewidzenie pierwszej zmiany wiatru czy częstotliwości zmian wiatru przez następne kilka godzin.tego typu prognozy są często stosowane w natychmiastowych decyzjach z ważnymi lub mniej ważnymi konsekwencjami (np. czy wystrzelić prom kosmiczny na orbitę lub czy zabrać rano parasol). Prognozy krótkoterminowe (0-3 dniowe) są obecnie najczęściej dawane przez narodowe ośrodki prognoz tj. polski Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej. Pogody krótkoterminowe opracowane są na podstawie: analizy danych meteorologicznych, analizy zdjęć satelitarnych, analizy innych aktywnych i pasywnych metod teledetekcyjnych
Prognozy średnioterminowe (3-7 dniowe) są w Europie dawane przez Europejskie Centrum Prognoz Średnioterminowych z siedzibą w Anglii. Jakość prognoz średnioterminowych i krótkoterminowych ma olbrzymi wpływ na ekonomię, zwłaszcza w naszych szerokościach geograficznych. Ze względu na chaotyczny przepływ powietrza nad Ziemią prognozy średnioterminowe mają mniejszą sprawdzalność niż prognozy "na teraz" i prognozy krótkoterminowe. Prognozy długoterminowe i klimatologia synoptyczna: -prognozy długoterminowe ( powyżej 7 dni) -prognozy międzysezonalne (zmiany pomiędzy sezonami) -prognozy wewnątrzsezonalne (zmiany w czasie sezonu)
Mimo że prognozy długoterminowe mają mniejszą sprawdzalność to pewne elementy pogodowe można prognozować w skali sezonu. Dla przykładu, prognoza ilości cyklonów tropikalnych na Atlantyku jest regularnie opracowywana i ma dobrą sprawdzalność. W zachodnich Stanach Zjednoczonych pewne sezonalne oceny takie jak intensywność opadu zależą od zjawisk wielkoskalowych determinowanych przez fazę El Nino/La Nina i mogą być przewidywane na skali sezonu. Prognozy długoterminowe i związana z nimi klimatologia synoptyczna mają olbrzymie znaczenie ekonomiczne w przewidywaniu m.in. plonów zbóż.
Prognoza pogody ze względu na obszar prognoza lokalna prognoza mezoskalowa prognoza regionalna prognoza globalna Lokalna prognoza pogody podawana jest dla określonej miejscowości lub nawet miejsca. Dla przykładu w czasie zawodów żeglarskich różnica w kierunku wiatru przy brzegu i na środku akwenu może stanowić istotny element prognozy. Mezoskalowe prognozy pogody są na skali kilkuset kilometrów. Np. ocena wystąpienia w danym dniu bryzy morskiej jest prognozą mezoskalowa. W skali kilku krajów Europejskich mówimy o prognozie regionalnej lub mezoskalowej. Prognozy globalne dawane są dla całej kuli ziemskiej.
Daty Lata 40 XX w. Pomiary wyższych warstw atmosfery za pomocą radiosond, czyli balonów zbierających informacje o temperaturze, wilgotności, ciśnieniu i ruchach górnych warstw atmosfery. 1957 r. W telewizji polskiej pojawił się pierwszy prezenter pogody, popularny Wicherek czyli Czesław Nowicki. Zwolniony z telewizji w latach 70. 1960 r. W USA wystrzelono pierwszego w historii satelitę meteorologicznego Tiros. Zapoczątkował on serię 50 satelitów, które dostarczały zdjęcia Ziemi widzianej z kosmosu i dane na temat zjawisk pogodowych
1964 r. Uruchomiono pierwszy w Polsce radar meteorologiczny. 1986 r. W maju we wschodnich Chinach trąba powietrzna uniosła w górę 13 dzieci, przeniosła je na znaczną odległość, po czym łagodnie opuściła na piaszczyste wydmy i zarośla nie wyrządzając im szkody. 1996 r. W filmie Twister konkurujące ze sobą ekipy meteorologów wyruszają do Oklahomy, by zbadać tornado. Kto zrobi to pierwszy,ten zyska sławę,ale zadanie jest ryzykowne. 2005 r. Huragan Katrina zniszczył Nowy Orlean kolebkę jazzu. Miasto najpierw zostało zdemolowane przez wiatr wiejący z prędkością 200 km/h, a potem zalane przez powódź, Katrina zabiła w USA 1577 osób.
Polski klimat Polska leży w strefie klimatu przejściowego, pomiędzy klimatem umiarkowanym oceanicznym na zachodzie a klimatem umiarkowanym kontynentalnym na wschodzie. Nad obszarem Polski ścierają się różne masy powietrza, co jest wynikiem położenia w centrum Europy oraz równoleżnikowego układu krain geograficznych. Średnia temperatura w lecie waha się pomiędzy 16,5 C a 20 C, w zimie między -6 C a 0 C. Średnia roczna temperatura powietrza w Polsce wynosi 7-8 C (poza obszarami górskimi). Największy wpływ na klimat Polski mają masy powietrza polarno-morskiego i polarno-kontynentalnego, decydujące o przejściowości klimatu polskiego. Nad Polskę napływają również masy powietrza, arktycznego, zwrotnikowego-morskiego i kontynentalnego, mające mniejszy wpływ na kształtowanie klimatu. Masy powietrza polarno-morskiego powodują latem zachmurzenie, ochłodzenie i wzrost wilgotności, zimą zaś przynoszą ocieplenie, odwilż i mgły.
Globalne ocieplenie Jest to obserwowane od połowy XX wieku podwyższenie średniej temperatury atmosfery przy powierzchni ziemi i oceanów oraz przewidywane ocieplenie w przyszłości. Istotą problemu związanego z wyjaśnieniem globalnego ocieplenia jest ustalenie w jakim stopniu na to zjawisko ma działalność człowieka, a w jakim czynniki naturalne. Międzyrządowy Zespół do spraw Zmian Klimatu (IPCC) uważa że większość obserwowanego wzrostu średniej temperatury globalnej od połowy XX w. spowodowana jest najprawdopodobniej antropogenicznym wzrostem koncentracji gazów cieplarnianych poprzez efekt cieplarniany.
W XX wieku czynniki naturalne, takie jak aktywność słoneczna i wulkany miały raczej niewielki łączny wpływ ocieplający w stosunku do okresu sprzed rewolucji przemysłowej. Wnioski te poparło co najmniej trzydzieści stowarzyszeń i akademii naukowych wliczając wszystkie narodowe akademie nauk najbardziej uprzemysłowionych państw mimo że indywidualni naukowcy wyrazili sprzeciw wobec niektórych ustaleń IPCC, znakomita większość uczonych badających zmiany klimatyczne zgadza się z podstawowymi wnioskami Zespołu. Rosnąca temperatura globalna spowoduje wzrost poziomu morza, przypuszczalnie zintensyfikuje też ekstremalne zjawiska pogodowe oraz zmieni ilość i rozkład opadów atmosferycznych. Inne spodziewane efekty globalnego ocieplenia to zmiany w wydajności i jakości upraw, szlakach handlowych, regresji lodowców, wymieranie gatunków organizmów żywych i zwiększony zasięg rezerwuaru chorób zakaźnych.
Wpływ pogody na organizm człowieka Wpływ pogody na nasze zdrowie i samopoczucie jest znacznie większy, niż podejrzewamy. Organizm wykazuje pewną tolerancję na zmiany temperatury, ciśnienia, wilgotności. Ale u niektórych jest ona dość duża, u innych - szczątkowa. Najostrzej na zmiany aury reagują osoby z niskim ciśnieniem, cierpiące na choroby przewlekłe (np. astmę, schorzenia reumatyczne). Wpływ na reakcje ma też stres i przemęczenie. Wystarczą dwie nieprzespane noce, a organizm jest osłabiony jak po grypie i gorzej znosi to, co dzieje się za oknem. Niż, który niesie ze sobą spadek ciśnienia atmosferycznego, wywołuje bóle głowy i senność, a ciepły front atmosferyczny zwiększa objawy chorób chronicznych takich jak astma, schorzenia nerek czy zaburzenia krążenia. Temu dyktatowi pogody podlegają również schorzenia układu trawiennego. Wrzody żołądka lub dwunastnicy uaktywniają się zwykle wiosną i jesienią. Liczba meteoropatów (ludzi wrażliwych na zmiany pogody) rośnie wraz z rozwojem cywilizacji. Takie jej zdobycze, jak klimatyzacja czy centralne ogrzewanie usypiają mechanizmy przystosowawcze organizmu. Jak wynika z badań dr. Krzysztofa Błażejczyka z Polskiej Akademii Nauk - liczba osób skarżących się na nadwrażliwość związaną z pogodą jest znacznie mniejsza na wsi. Tu ludzie nadal żyją bliżej natury, a praca na świeżym powietrzu hartuje organizm.
Grupa projektowa z klasy VI dziękuje za uwagę i wszystkim życzy przyjemnej pogody.