SPIS TREŚCI Redaktorzy Współpracownicy XI XIII DOROŚLI 1 NADBRZUSZE 3 Anu E. Obaro, Venus Hedayati, Colin R. Deane, Keshthra Satchithananda i Paul S. Sidhu Wątroba Ocena wielkości wątroby 4 Ocena zwłóknienia wątroby 8 Drogi żółciowe 10 Pęcherzyk żółciowy i jego ściana 14 Śledziona 16 Trzustka 20 Przewód trzustkowy (dorośli) 22 Nadnercza (dorośli) 24 Przepona 26 Unaczynienie górnej części jamy brzusznej Żyła wrotna 28 Żyły wątrobowe 32 Tętnica wątrobowa 36 Tętnica krezkowa górna i pień trzewny 40 Pomiar poposiłkowych przepływów dopplerowskich w łożysku naczyniowym przewodu pokarmowego 42 Tętnica krezkowa dolna 44 2 UKŁAD MOCZOWY 51 Venus Hedayati, Colin R. Deane, Keshthra Satchithananda i Paul S. Sidhu Nerki Szacowanie ostrej nefropatii zaporowej za pomocą dopplerowskiej oceny przepływów nerkowych 52
VI Spis treści Naczynia nerkowe, tętnica nerkowa 54 Węzły chłonne zaotrzewnowe 60 Pęcherz moczowy Objętość pęcherza i objętość zalegającego moczu 62 Ściana pęcherza moczowego 64 Obrazowanie czynnościowe pęcherza moczowego 66 3 TRANSPLANTOLOGIA 69 Anu E. Obaro, Venus Hedayati, Colin R. Deane, Keshthra Satchithananda i Paul S. Sidhu Transplantacja wątroby 70 Transplantacja nerki 74 Zwężenie tętnicy nerkowej po transplantacji 78 Transplantacja trzustki 82 4 UKŁAD ROZRODCZY 85 Venus Hedayati, Dean Y. Huang, Keshthra Satchithananda i Paul S. Sidhu (męski układ rozrodczy); Induni Douglas, Anthony E. Swartz i Wui K. Chong (żeński układ rozrodczy) Męski układ rozrodczy Jądra 86 Najądrze 90 Żylaki powrózka nasiennego 92 Gruczoł krokowy (ultrasonografia przezodbytnicza) 96 Pęcherzyki nasienne (ultrasonografia przezodbytnicza) 98 Prącie 100 Żeński układ rozrodczy Objętość jajników (USG przezpochwowe) 104 Pęcherzyki jajnikowe (USG przezpochwowe) 106 Macica (USG przezpochwowe) 108 Grubość endometrium (USG przezpochwowe) 110 5 PRZEWÓD POKARMOWY 113 Anu E. Obaro i Suzanne M. Ryan Wyrostek robaczkowy 114 Ściana górnego odcinka przewodu pokarmowego ultrasonografia endoskopowa (ang. endoscopic ultrasound EUS) 116 Ściana przewodu pokarmowego ultrasonografia przezbrzuszna 120 Ultrasonografia przezodbytnicza 124
Spis treści VII 6 STRUKTURY POWIERZCHNIOWE 127 Keshthra Satchithananda i Paul S. Sidhu Przytarczyce 128 Ślinianki podżuchwowe 130 Ślinianki przyuszne 132 Tarczyca 134 Węzły chłonne szyi 138 Oczodół (mięśnie gałkoruchowe) 142 Oczodół (nerw wzrokowy) 144 7 NACZYNIA OBWODOWE (UKŁAD TĘTNICZY) 147 Colin R. Deane i Paul S. Sidhu Kończyny górne 148 Aorta brzuszna i tętnice biodrowe wspólne 152 Kończyny dolne (układ tętniczy) 156 Kończyny dolne (pomosty naczyniowe w układzie tętniczym) 160 Dostępy naczyniowe do hemodializy przetoki i protezy naczyniowe 164 Tętnice zewnątrzczaszkowe 168 Przezczaszkowa ultrasonografia dopplerowska (ang. transcranial Doppler TCD) 176 8 NACZYNIA OBWODOWE (UKŁAD ŻYLNY) 183 Colin R. Deane i Paul S. Sidhu Żyła główna dolna 184 Żyły szyi 186 Żyły kończyn dolnych 188 9 UKŁAD MIĘŚNIOWO-SZKIELETOWY 191 Bhavna Batohi, Keshthra Satchithananda i David Elias Uwagi ogólne 192 Kończyna górna: ramię Głowa długa mięśnia dwugłowego 194 Ścięgno mięśnia podłopatkowego 196 Ścięgno mięśnia nadgrzebieniowego 198 Ścięgno mięśnia podgrzebieniowego 200 Kończyna górna: staw łokciowy Okolica przednia stawu łokciowego i dystalny odcinek ścięgna mięśnia dwugłowego 202
VIII Spis treści Dół wyrostka łokciowego, nerw łokciowy i dystalny odcinek mięśnia trójgłowego 206 Boczna okolica stawu łokciowego 208 Okolica przyśrodkowa stawu łokciowego 210 Kończyna górna: nadgarstek Przedziały prostowników 212 Kanał nadgarstka 214 Kończyna dolna: staw biodrowy Wysięk w stawie biodrowym 218 Dysplazja rozwojowa stawu biodrowego 220 Kończyna dolna: staw kolanowy Okolica przednia stawu kolanowego 224 Okolica tylna stawu kolanowego 228 Kończyna dolna: staw skokowy Ścięgna okolicy przedniej, przyśrodkowej i bocznej 230 Ścięgno Achillesa 234 Kończyna dolna: stopa Rozcięgno podeszwowe 236 Przestrzenie międzykostne śródstopia 238 USG W PEDIATRII I NEONATOLOGII 10 NADBRZUSZE 241 Annamaria Deganello, Maria E. Sellars i Paul S. Sidhu Wątroba (u dziecka) 242 Pęcherzyk żółciowy (u noworodka) 244 Pęcherzyk żółciowy (u dziecka) 246 Przewód żółciowy wspólny (u dziecka) 250 Śledziona (u dziecka) 252 Trzustka (u dziecka) 256 Nadnercza (u noworodka) 258 Nadnercza (u niemowlęcia) 262 Zwężenie odźwiernika 264 11 UKŁAD MOCZOWY 267 Annamaria Deganello i Maria E. Sellars Wielkość nerki (u dziecka) 268 Wielkość nerki (u noworodka i niemowlęcia) 272 Wymiary miedniczki nerkowej (u płodu i noworodka) 278 Napływ moczu do pęcherza (u niemowlęcia i dziecka) 282
Spis treści IX 12 UKŁAD ROZRODCZY W PEDIATRII 285 Induni Douglas, Anthony E. Swartz, Wui K. Chong i Paul S. Sidhu Macica (ultrasonografia przezbrzuszna) 286 Objętość jajników (ultrasonografia przezbrzuszna) 288 Jądra 290 13 MÓZG U NOWORODKA 293 Annamaria Deganello i Paul S. Sidhu Mózg noworodka (wielkość układu komorowego) 294 Mózg noworodka (ultrasonografia dopplerowska) 298 POŁOŻNICTWO 14 POŁOŻNICTWO 303 Induni Douglas, Anthony E. Swartz i Wui K. Chong Pęcherzyk ciążowy 304 Czynność serca zarodka lub płodu w I trymestrze ciąży 308 Długość ciemieniowo-siedzeniowa (CRL) 312 Wartości referencyjne w rozpoznawaniu niepowodzenia położniczego I trymestru (ultrasonografia przezpochwowa) 314 Badanie przezierności karkowej 316 Pomiar grubości fałdu karkowego 318 Wymiar dwuciemieniowy 320 Obwód główki 324 Obwód brzucha 328 Długość kości udowej płodu 330 Szacowanie wieku ciążowego na podstawie parametrów ultrasonograficznych 334 Szacowanie masy płodu na podstawie parametrów ultrasonograficznych 338 Długość kości ramiennej płodu 356 Wymiar poprzeczny móżdżku 360 Stosunek obwodu główki do obwodu brzucha 364 Stosunek wymiaru poprzecznego móżdżku do obwodu brzucha 366 Stosunek przepływu skurczowego do przepływu rozkurczowego w tętnicy pępowinowej 368 Pomiary komór mózgu Pomiar przedsionka komory bocznej w przekroju poprzecznym (wielkość przedsionka) 370
X Spis treści Pomiary zbiornika wielkiego 372 Obwód klatki piersiowej 374 Pomiar miedniczki nerkowej 376 Średnia wielkość nerek w zależności od wieku ciążowego 378 Rozstaw oczodołów 382 Długości kości nosowej 384 Pomiary wielkości żołądka płodu 388 Pomiar jelita grubego płodu 390 Pomiar jelita cienkiego płodu 392 Indeks płynu owodniowego 394 Długość kanału szyjki macicy w ciąży 396 INDEKS 399