Rozkład materiału nauczania i plan wynikowy

Rozkład materiału nauczania i plan wynikowy Zgodnie z obowiązującą od 1 września 2009 r. reformą programową, szkole podstawowej przypadła rola wprowadzająca i zaznajamiająca ucznia z podstawowymi zagadnieniami z zakresu historii i wiedzy o społeczeństwie. Właściwe opanowanie podstaw wiedzy i umiejętności zgodnie z zasadą kumulatywności jest warunkiem niezbędnym do prawidłowego przebiegu procesu kształcenia na kolejnym etapie edukacyjnym. Opublikowana w Dzienniku Ustaw z 15 stycznia 2009 r. Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych opisuje w języku efektów kształcenia wiadomości i umiejętności, które uczeń zdobędzie w szkole podstawowej. Cele kształcenia zostały sformułowane w języku wymagań ogólnych, natomiast treści kształcenia i oczekiwane umiejętności uczniów w języku wymagań szczegółowych. Ponieważ wymagania ogólne odnoszą się do całego cyklu kształcenia, nie uwzględniono ich w planie wynikowym. Zawiera on jedynie wymagania szczegółowe przypisane do poszczególnych jednostek lekcyjnych. Kursywą oznaczono treści wynikające z Podstawy programowej powinny one zostać obowiązkowo zrealizowane. Cele i materiał poszczególnych tematów sformułowano w ujęciu operacyjnym i zakwalifikowano na poziomy wymagań: podstawowy (P) oraz ponadpodstawowy Bardziej szczegółowe ujęcie wymagań, z podziałem na poszczególne oceny, nauczyciele znajdą na stronie internetowej Wydawnictwa. Przedstawiony plan wynikowy jest jedynie propozycją rozwiązań metodycznych, z której nauczyciel może skorzystać, dostosowując ją do kryteriów oceniania sporządzonych na potrzeby swoich uczniów. 7

3. Wielka wojna z Krzyżakami Część I. Wybuch wielkiej wojny Część II. Bitwa pod Grunwaldem Na nowej drodze lekcjapowtórzeniowa Polska i Litwa sprawdzian wiadomości 4. Jakie życie jest najdoskonalsze? 2 Uczeń zna: daty: 1409 1411, 15 lipca 1410, 1411, 1466 1454 postać: Ulricha von Jungingena postanowienia pierwszego i drugiego pokoju toruńskiego (P). daty, postacie i wydarzenia związane z tematyką działu Polska ilitwa, postanowienia umowy w Krewie oraz pierwszego i drugiego pokoju toruńskiego. 1 postacie: św. Franciszka św. Benedykta nazwy stanów średniowiecznej Europy (P). konsekwencje przegranej pod Grunwaldem dla zakonu krzyżackiego pojęcia związane z tematyką działu Polska ilitwa, związki przyczynowo- -skutkowe zachodzące między omawianymi wydarzeniami. pojęcia: stan, duchowieństwo, zakon, reguła, zakon żebraczy opat, opactwo na czym polegały różnice między poszczególnymi stanami omówić relacje między Polską, Litwą a zakonem krzyżackim po 1386 r. opowiedzieć o przyczynach i skutkach bitwy pod Grunwaldem opisać przebieg bitwy pod Grunwaldem zlokalizować na mapie Grunwald, ziemiędobrzyńską, Żmudź i Toruń (P). podjąć próbę oceny skutków bitwy pod Grunwaldem przedstawić relacje między Polską a zakonem krzyżackim w XIII XV w., wskazać na mapie miejsca związane z konfliktem między Polską, Litwą a zakonem krzyżackim, omówić przyczyny i skutki unii zawartej przez Polskę i Litwę, opisać przebieg bitwy pod Grunwaldem. opisać różne grupy społeczne, wskazując ich role w społeczeństwie opisać klasztor średniowieczny i tryb życia mnichów, używając pojęć: zakon, reguła, ubóstwo opowiedzieć, jak wyglądała edukacja w średniowiecznej szkole klasztornej scharakteryzować postać św. Franciszka z Asyżu II. BLASKI I CIENIE ŚREDNIOWIECZA I. POLSKA I LITWA 9

I. POLSKA I LITWA DZIAŁ LICZBA GODZIN TEMAT Czego będziemy się uczyć w klasie V szkoły podstawowej? 1. Krzyżacy Część I. Decyzja Konrada Mazowieckiego Część II. Krzyżacy na ziemiach polskich 2. Unia Polski zlitwą CELE KSZTAŁCENIA W UJĘCIU OPERACYJNYM ZAPAMIĘTYWANIE ROZUMIENIE UMIEJĘTNOŚCI 1 Zapoznanie uczniów z tematyką zajęć i przedmiotowym systemem oceniania. Omówienie zasad kontroli i oceny osiągnięć ucznia. 2 Uczeń zna: daty: 1230 1283, 1308, 1309 postać: Konrada Mazowieckiego czas i miejsce powstania zakonów rycerskich pojęcia: zakon rycerski, zakon krzyżacki (Krzyżacy) wielki komtur, wielki mistrz, islam, fosa, warownia zagrożenia dla państwa polskiego, wynikające z pojawienia się Krzyżaków wyjaśnić, czym zajmowały się zakony rycerskie przedstawić okoliczności pojawienia się Krzyżaków na ziemiach polskich zlokalizować na mapie ziemię chełmińską, PrusyiPomorze Gdańskie wskazać na mapie stolicę państwa zakonnego i terytoria zajęte przez Krzyżaków omówić osiągnięcia państwa zakonnego scharakteryzować zamek średniowieczny na przykładzie zamku wmalborku(p). daty:1385, 1386, 1399 1370, 1384 postacie: Jadwigi, Władysława Jagiełły Ludwika Węgierskiego postanowienia umowy wkrewie(p). pojęcia: unia, unia personalna, dynastia Jagiellonów dlaczego Jadwigę nazywa się królem Polski konsekwencje unii dla relacji między Polską, Litwą a zakonem krzyżackim scharakteryzować osobę Jadwigi i wymienić jej zasługi dla kultury polskiej wskazać na mapie Krewo i Wielkie Księstwo Litewskie oraz obszar państwa polsko-litewskiego po zawarciu unii przedstawić najważniejsze informacje o państwie litewskim w II połowie XIV w. wyjaśnić przyczyny unii polsko-litewskiej podjąć próbę oceny znaczenia unii z punktu widzenia interesów Polski i Litwy 8

II. BLASKI I CIENIE ŚREDNIOWIECZA DZIAŁ LICZBA GODZIN TEMAT 5. O rycerzach izamkach 6. W średniowiecznym mieście CELE KSZTAŁCENIA W UJĘCIU OPERACYJNYM ZAPAMIĘTYWANIE ROZUMIENIE UMIEJĘTNOŚCI w jaki sposób działalność benedyktynów przyczyniła się do rozwoju Europy przedstawić działalność św. Benedykta i św. Franciszka postać:zawiszy Czarnego z Garbowa najważniejsze elementy zabudowy średniowiecznego zamku (P). pojęcia:rycerz, rycerz bez skazy, paź, giermek pasowanie na rycerza rolę Kościoła w zmianie wizerunku średniowiecznego rycerza opisać różne grupy społeczne, wskazując ich role w społeczeństwie opisać charakterystyczne cechy wzoru osobowego średniowiecznego rycerza wyjaśnić, jakie warunki należało spełnić, aby zostać rycerzem opowiedzieć, jak wyglądała uroczystość pasowania na rycerza omówić dokonania Zawiszy Czarnego scharakteryzować zamek średniowieczny i jego mieszkańców przedstawić wychowanie dziewczynek w średniowieczu i pozycję kobiety w średniowiecznym społeczeństwie najważniejsze budowle średniowiecznego miasta (P). pojęcia:rynek, ratusz, samorząd, rada miejska, burmistrz, cech pręgierz, czeladnik, majstersztyk opisać różne grupy społeczne, wskazując ich role w społeczeństwie opisać miasto średniowieczne, używając pojęć: kupiec, rzemieślnik, cech, burmistrz, samorząd miejski, rynek, mury miejskie opowiedzieć, czym zajmowali się mieszkańcy średniowiecznych miast omówić warunki życia panujące w średniowiecznym mieście porównać warunki życia w mieście średniowiecznym i współczesnym 10

7. Najliczniejszy stan 8. Mądrość całego świata *9. Średniowieczne rozrywki rodzaje prac wykonywanych przez średniowiecznego chłopa (P). datę: 1400 przedmioty wykładane na średniowiecznych uniwersytetach (P). zasady obowiązujące podczas turnieju rycerskiego (P). pojęcia: pan, dzierżawa, czynsz, pańszczyzna, dziesięcina, sołtys, targ, jarmark z czego wynikała duża liczebność stanu chłopskiego w średniowieczu pojęcia: Akademia Krakowska, Uniwersytet Jagielloński, teologia, żak, otrzęsiny bean, absolwent, stypendium, szkoła parafialna, szkoła katedralna pojęcia: turniej rycerski, szranki, trubadur, misteria (P). opisać różne grupy społeczne, wskazując ich role w społeczeństwie scharakteryzować stan chłopski w średniowieczu opisać warunki życia na wsi średniowiecznej wymienić produkty wchodzące w skład jadłospisu mieszkańców średniowiecznej wsi dostrzec zależności między średniowieczną wsią a średniowiecznym miastem porównać życie chłopa z życiem rycerza i mieszczanina przedstawić okoliczności, w których doszło do odnowienia Akademii Krakowskiej opowiedzieć o działalności krakowskiej uczelni wxvw. scharakteryzować szkolnictwo w średniowiecznej Polsce opisać życie krakowskiego żaka (P). wymienić najważniejsze rozrywki ludzi żyjących w średniowieczu przedstawić przebieg średniowiecznego turnieju rycerskiego wyjaśnić, jak organizowano polowania omówić tematykę średniowiecznej literatury i misteriów scharakteryzować twórczość trubadurów II. BLASKI I CIENIE ŚREDNIOWIECZA 11

III. CZASY ODRODZENIA II. BLASKI I CIENIE ŚREDNIOWIECZA DZIAŁ LICZBA GODZIN TEMAT Średniowieczny porządek świata lekcja powtórzeniowa Blaski i cienie średniowiecza sprawdzian wiadomości *10. Jestem człowiekiem... CELE KSZTAŁCENIA W UJĘCIU OPERACYJNYM ZAPAMIĘTYWANIE ROZUMIENIE UMIEJĘTNOŚCI daty, postacie i wydarzenia związane z tematyką działu Blaski i cienie średniowiecza, nazwy stanów średniowiecznej Europy. pojęcia związane z tematyką działu Blaski i cienie średniowiecza, czym poszczególne stany różniły się od siebie. opisać różne grupy społeczne, wskazując ich role w społeczeństwie, opowiedzieć, jak wyglądało życie codzienne w epoce średniowiecza, porównać warunki życia przedstawicieli poszczególnych stanów średniowiecznej Europy, scharakteryzować klasztor, zamek, miasto i wieś średniowiecza, dostrzec pozytywne i negatywne cechy związane ze strukturą i funkcjonowaniem społeczeństwa w średniowiecznej Europie, scharakteryzować szkolnictwo średniowiecznej Polski, przedstawić działalność Akademii Krakowskiej w XV w., opowiedzieć, jak ludzie średniowiecznej Europy spędzali czas wolny. 1 ramy chronologiczne epoki nowożytnej i odrodzenia datę: ok. 1450 postacie wybitnych przedstawicieli pojęcia: humaniści, odrodzenie (renesans) znaczenie sformułowania: Jestem człowiekiem i sądzę, omówić porządek panujący w średniowiecznej Europie opisać zmiany, jakie nastąpiły na kontynencie europejskim w XV w. wymienić cechy charakterystyczne okresu odrodzenia przedstawić dokonania najwybitniejszych przedstawicieli odrodzenia 12

*11. Dzieci odrodzenia 12. Ziemia! Ziemia! 1 odrodzenia (Filippa Brunelleschiego, Michała Anioła, Leonarda da Vinci) (P). postać: Vittorino da Feltre datę: 1492 postacie: Krzysztofa Kolumba Ameriga Vespucciego, Vasco da Gamy że nic, co ludzkie, nie jest mi obce z czego wynikała surowość, z jaką średniowieczni rodzice wychowywali swoje dzieci (P). pojęcia: karawela, karaka, Indianie, wielkie odkrycia geograficzne, Nowy Świat kolonia, plantacja znaczenie daty odkrycia Ameryki jako końca epoki średniowiecza i początku epoki nowożytnej (P). dostrzec rolę druku jako wynalazku, który odmienił życie Europejczyków opisać sposób wychowania dzieci żyjących w średniowieczu opowiedzieć, jak wyglądały szkoły okresu odrodzenia na przykładzie Domu Radości wskazać różnice między Domem Radości a średniowieczną szkołą wyjaśnić, jak w odrodzeniu wychowywano dziewczynki określić wpływ zmian zapoczątkowanych w szkołach odrodzenia na funkcjonowanie współczesnego szkolnictwa wymienić mocne i słabe strony systemu edukacji w odrodzeniu dostrzec znaczenie handlu z Indiami dla mieszkańców Europy podać przyczyny wypraw odkrywczych opisać wygląd karaweli i karaki z uwzględnieniem wprowadzonych w nich ulepszeń umieścić Krzysztofa Kolumba i jego pierwszą odkrywczą wyprawę w czasie i w przestrzeni opisać odkrycie Krzysztofa Kolumba, używając pojęć: karawela, Nowy Świat, Indianie, broń palna wymienić następstwa wypraw odkrywczych dla Europy i dla Ameryki wskazać na mapie tereny odkryte przez Europejczyków na przełomie XV i XVI w. III. CZASY ODRODZENIA 13

III. CZASY ODRODZENIA DZIAŁ LICZBA GODZIN TEMAT 13. Wstrzymał Słońce... Nowe widzenie człowieka i świata lekcjapowtórzeniowa Czasy odrodzenia sprawdzian wiadomości CELE KSZTAŁCENIA W UJĘCIU OPERACYJNYM ZAPAMIĘTYWANIE ROZUMIENIE UMIEJĘTNOŚCI datę: 1517 postacie:mikołaja Kopernika Marcina Lutra pojęcia: uczony, astronom, człowiek renesansu, odkrycie naukowe Kościół luterański (protestancki), reformacja, teoria dlaczego odkrycie Kopernika zostało poddane krytyce omówić wydarzenia w Europie będące następstwami wystąpienia Marcina Lutra przedstawić poglądy uczonych średniowiecznych na temat budowy wszechświata opowiedzieć o życiu Mikołaja Kopernika, używając pojęć: uczony, astronom, odkrycie naukowe opisać i umieścić w czasie odkrycie Mikołaja Kopernika, wyjaśniając, co znaczy powiedzenie: Wstrzymał Słońce, ruszył Ziemię (P). daty, postacie i wydarzenia związane z tematyką działu Czasy odrodzenia, ramy chronologiczne epoki nowożytnej i okresu odrodzenia. pojęcia związane z tematyką działu Czasy odrodzenia, znaczenie odkryć dokonanych przez Krzysztofa Kolumba i Mikołaja Kopernika. scharakteryzować porządek panujący w Europie pod koniec średniowiecza, wymienić cechy charakterystyczne odrodzenia, opisać najważniejsze zmiany, jakie nastąpiły w Europie pod wpływem odrodzenia, omówić dokonania największych przedstawicieli odrodzenia, scharakteryzować szkolnictwo odrodzenia, przedstawić przyczyny, przebieg i skutki wyprawy Krzysztofa Kolumba, wyjaśnić, na czym polegało odkrycie dokonane przez Mikołaja Kopernika, dostrzec pozytywne i negatywne skutki zmian, jakie zaszły w Europie w okresie odrodzenia. 1 14

14. Polska złotego wieku 15. Na dworze Jagiellonów 16. Szlachcic na zagrodzie... datę: 1525 postacie: Zygmunta Starego, Zygmunta Augusta, królowej Bony, Mikołaja Reja, Jana Kochanowskiego Piotra Skargi ramy chronologiczne czasów zygmuntowskich (złotego wieku) (P). postać: Stańczyka treść przywilejów nadanych szlachcie w 1374 i 1454 r. pojęcia: czasy zygmuntowskie (złoty wiek), szlachta, tolerancja religijna hołd pruski, jezuici (Towarzystwo Jezusowe), kolegium dlaczego lata panowania Zygmunta Starego i Zygmunta Augusta nazywamy złotym wiekiem (P). pojęcia: paź, włoszczyzna, arras błazen znaczenie zachowania ciągłości władzy dla sprawnego funkcjonowania państwa pojęcia: przywilej, pospolite ruszenie, sejmik, poseł, sejm walny, senator scharakteryzować międzynarodową pozycję Polski w XVI w. określić, czym różniła się szlachta od rycerstwa wyjaśnić, dlaczego w Polsce XVI w. panowała tolerancja religijna omówić cele działalności jezuitów opisać przebieg edukacji w szkołach jezuickich przedstawić wkład królowej Bony w rozwój odrodzenia na terenie Polski wymienić osiągnięcia twórców literatury polskiej okresu odrodzenia ocenić wpływ tolerancji religijnej na funkcjonowanie państwa polskiego w XVI w. opisać wygląd zamku królewskiego na Wawelu opisać życie dworskie na Wawelu w okresie panowania Zygmuntów, używając pojęć: dwór, paziowie, komnata, arras opisać okoliczności narodzin Zygmunta Augusta przedstawić wkład Zygmunta Starego i Zygmunta Augusta w rozwój odrodzenia na terenie Polski wyjaśnić, jaką rolę odgrywał błazen na dworze królewskim scharakteryzować kuchnię polską XVI w. scharakteryzować system rządów w Polsce w XIV XVI w. opisać sposób działania sejmików przedstawić organizację sejmu walnego wymienić prawa szlachcica IV. LATA ŚWIETNOŚCI POLSKI 15

IV. LATA ŚWIETNOŚCI POLSKI DZIAŁ LICZBA GODZIN TEMAT 17. Spichlerz Europy 18. Wspólna Rzeczpospolita Część I. Na drodze do nowej unii Część II. Jaka unia? CELE KSZTAŁCENIA W UJĘCIU OPERACYJNYM ZAPAMIĘTYWANIE ROZUMIENIE UMIEJĘTNOŚCI 1 skład i zadania sejmu walnego (P). konsekwencje nadawania przez władców przywilejów szlacheckich scharakteryzować obowiązki szlachcica wobec państwa, używając pojęć: sejm, sejmik, pospolite ruszenie dostrzec zagrożenia dla państwa polskiego wynikające z dominującej pozycji szlachty ocenić system rządów w Polsce w XV XVI w. produkty sprowadzane do Polski z Europy Zachodniej i wysyłane z Polski na zachód Europy pojęcia: folwark, kmiecie (poddani), pańszczyzna, spichlerz, szkuta, flisak szyper zależności między zmianami gospodarczymi w Europie Zachodniej a sytuacją gospodarczą w Polsce scharakteryzować sytuację gospodarczą w Europie Zachodniej wxviw. opisać działalność gospodarczą polskiej szlachty, używając pojęć: folwark, pańszczyzna, kmiecie, spichlerz, spław rzeczny Wisłą do Gdańska wyjaśnić, z czego wynikała potęga gospodarcza Gdańska w XVI i XVII w. dostrzec negatywne konsekwencje posiadania przez Polskę tylko jednego liczącego się portu nad Bałtykiem 2 Uczeń zna: datę: 1569 nazwy, którymi określano państwo polsko- -litewskie po zawarciu unii lubelskiej (P). pojęcia: magnaci, Korona, unia realna różnice między unią personalną a unią realną (P). scharakteryzować relacje między Polską a Litwą od czasu zawarcia unii w 1386 r. wyjaśnić przyczyny dążenia Polaków do zawarcia nowej unii omówić postawę Litwinów wobec propozycji zawarcia nowej unii opisać przebieg sejmu w Lublinie wyjaśnić, na czym polegała unia lubelska wskazać na mapie Lublin, Rzeczpospolitą Obojga Narodów oraz ziemie litewskie przyłączone do Polski przez Zygmunta Augusta (P). 16

19. Król z wyboru daty: 1572, 1573 postać: Henryka Walezego postanowienia artykułów henrykowskich (P). Na chwałę Rzeczypospolitej lekcja powtórzeniowa daty, postacie i wydarzenia związane z tematyką działu Lata świetności Polski, ramy chronologiczne czasów zygmuntowskich (złotego wieku), postanowienia unii lubelskiej i artykułów henrykowskich. Lata świetności Polski sprawdzian wiadomości 1 20. Potop daty: 1655, 1660 1648, 1654, 1667 pojęcia: bezkrólewie, prymas, konfederacja, konfederacja warszawska, wolna elekcja, artykuły henrykowskie interrex zasady, na jakich odbywała się wolna elekcja (P). pojęcia związane z tematyką działu Lata świetności Polski, dlaczego czasy panowania Zygmunta Starego i Zygmunta Augusta nazywa się złotym wiekiem. pojęcia: potop, wojna szarpana przedstawić zasady następstwa tronu obowiązujące w czasach rządów dynastii Piastów i Jagiellonów scharakteryzować sytuację Rzeczypospolitej po bezpotomnej śmierci Zygmunta Augusta opisać, w jaki sposób dokonywano wyboru króla, używając pojęć: elekcja, pole elekcyjne, koronacja wyjaśnić, czym zakończyły się rządy Henryka Walezego dostrzec negatywny wpływ wolnej elekcji na funkcjonowanie państwa polskiego wskazać na mapie obszar Rzeczypospolitej po unii lubelskiej oraz tereny Litwy przyłączone do Polski przez Zygmunta Augusta, wymienić i scharakteryzować najważniejsze przemiany polityczne, gospodarcze, kulturalne i społeczne w czasach zygmuntowskich, dostrzec pozytywne i negatywne skutki tych przemian. wymienić przyczyny wybuchu powstania Chmielnickiego IV. LATA ŚWIETNOŚCI POLSKI 17

TEMAT CELE KSZTAŁCENIA W UJĘCIU OPERACYJNYM ZAPAMIĘTYWANIE ROZUMIENIE UMIEJĘTNOŚCI V. NIESZCZĘSNE KRÓLESTWO DZIAŁ LICZBA GODZIN postacie:stefana Czarnieckiego Bohdana Chmielnickiego, Karola X Gustawa, Jana Kazimierza dlaczego wydarzenia lat 1655 1660 nazywa się potopem (P). wyjaśnić okoliczności wybuchu i opisać przebieg wojny między Moskwą a Rzecząpospolitą sytuować w czasie i omówić wydarzenia potopu szwedzkiego, z uwzględnieniem obrony Częstochowy i postaci Stefana Czarnieckiego wskazać na mapie najważniejsze miejsca związane z potopem szwedzkim (P) oraz ziemie utracone przez Rzeczpospolitą w wyniku wojny z Rosją przedstawić skutki wojen prowadzonych przez Rzeczpospolitą w połowie XVII w. 21. Złota wolność okoliczności, w których po raz pierwszy doszło do zerwania obrad sejmu pojęcia:liberum veto, sarmatyzm złota wolność, przedmurze chrześcijaństwa z czego wynikała postawa magnaterii polskiej w XVII w. scharakteryzować polską magnaterię w XVII w. omówić funkcjonowanie sejmu polskiego w XVII w. przedstawić konsekwencje stosowania zasady liberum veto wyjaśnić, jak zmieniał się stosunek szlachty do liberum veto wymienić główne elementy ideologii sarmackiej (P). 22. Zwycięzca spod Wiednia daty:1674, 1683 1672, 1673 postacie:jana III Sobieskiego Kara Mustafy pojęcia:sułtan, lew Lechistanu, husaria wielki wezyr znaczenie zwycięstwa pod Wiedniem opisać organizację państwa tureckiego przedstawić relacje między Polską a Turcją w XVII w. sytuować w czasie i opisać wyprawę wiedeńską Jana III Sobieskiego, używając pojęć: oblężenie, odsiecz, sułtan, husaria wskazać na mapie Wiedeń (P) i Chocim scharakteryzować postać Jana III Sobieskiego (P). 18

*23. Czasy saskie daty: 1700 1721 postacie: Augusta II Mocnego, Augusta III Sasa ramy chronologiczne czasów saskich (P). *24. Rodzina iszkoła postać: Stanisława Konarskiego ramy chronologiczne okresu oświecenia główne założenia ideologii oświecenia (P). 25. Ostatni król Polski Część I. Stanisław August Poniatowski ostatni król Polski Część II. Konstytucja 3 maja 2 Uczeń zna: daty: 1764 1795, 1772, 1788 1792, 3 maja 1791 1765, 1773 postacie: Stanisława Augusta Poniatowskiego carycy Katarzyny II najważniejsze postanowienia Konstytucji 3maja(P). w czym przejawiała się słabość Rzeczypospolitej w czasach saskich pojęcia: oświecenie, Collegium Nobilium makaronizm zmianę w sposobie myślenia, jaka nastąpiła w okresie oświecenia pojęcia: obiady czwartkowe, czasy stanisławowskie, Sejm Czteroletni (Sejm Wielki) Szkoła Rycerska, Komisja Edukacji Narodowej dlaczego okres panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego scharakteryzować sytuację polityczną Rzeczypospolitej w czasach saskich omówić zmiany położenia chłopów i szlachty w XVII i XVIII w. opowiedzieć o warunkach życia na polskiej wsi w XVIII w. wyjaśnić, skąd pochodzą i kiedy pojawiły się na ziemiach polskich ziemniaki, kawa i herbata opisać kuchnię szlachecką i magnacką w XVII i XVIII w. (P). opisać sposób wychowania dzieci w XVIII w. porównać XVIII-wieczny model wychowania dzieci ze współczesnym scharakteryzować szkoły jezuickie w XVIII-wiecznej Polsce przedstawić zmiany w sposobie nauczania, jakie zostały wprowadzone w Collegium Nobilium przedstawić dokonania ostatniego króla Polski w dziedzinie kultury, gospodarki i edukacji podać przykłady naprawy państwa polskiego za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego, z uwzględnieniem Konstytucji 3 maja wymienić państwa, które uczestniczyły w I rozbiorze Polski wskazać na mapie ziemie odebrane Polsce w wyniku I rozbioru opisać okoliczności, w których doszło do uchwalenia Konstytucji 3 maja V. NIESZCZĘSNE KRÓLESTWO 19

V. NIESZCZĘSNE KRÓLESTWO DZIAŁ LICZBA GODZIN TEMAT 26. Upadek Rzeczypospolitej Na drodze do upadku lekcja powtórzeniowa CELE KSZTAŁCENIA W UJĘCIU OPERACYJNYM ZAPAMIĘTYWANIE ROZUMIENIE UMIEJĘTNOŚCI nazywa się czasami stanisławowskimi znaczenie Konstytucji 3 maja jako próby ratowania państwa polskiego scharakteryzować iocenićpostać Stanisława Augusta Poniatowskiego (P). daty:1793, 1794, 1795 1792 postać:tadeusza Kościuszki (P). pojęcia:powstanie kościuszkowskie, Naczelnik powstania, kosynierzy, patriota konfederacja targowicka, abdykacja dlaczego doszło do upadku państwa polskiego wyjaśnić, dlaczego zawiązano konfederację targowicką przedstawić okoliczności, w których doszło do wojny w obronie Konstytucji 3 maja i II rozbioru sytuować w czasie wydarzenia powstania kościuszkowskiego omówić wydarzenia powstania kościuszkowskiego, używając pojęć: Naczelnik powstania, przysięga Kościuszki, kosynierzy wyjaśnić, w jakich okolicznościach doszło do upadku państwa polskiego, i podać datę III rozbioru wskazać na mapie ziemie odebrane Polsce w wyniku II i III rozbioru scharakteryzować (P) i ocenić postać Stanisława Augusta Poniatowskiego podjąć próbę oceny postaw różnych grup społeczeństwa polskiego wobec zagrożenia upadkiem państwa daty, postacie i wydarzenia związane z tematyką działu Nieszczęsne Królestwo, pojęcia związane z tematyką działu Nieszczęsne Królestwo, omówić najważniejsze konflikty militarne, w jakich uczestniczyła Rzeczpospolita w XVII i XVIII w., przedstawić działania podejmowane w celu ratowania państwa polskiego przed upadkiem, 20

Nieszczęsne Królestwo sprawdzian wiadomości 1 ramy chronologiczne czasów saskich i czasów stanisławowskich, najważniejsze postanowienia Konstytucji 3maja. na czym polegała zmiana sposobu myślenia ludzi żyjących w oświeceniu. wymienić przejawy ingerencji państw ościennych w wewnętrzne sprawy państwa polskiego, wskazać na mapie ziemie odebrane Polsce w wyniku I, II i III rozbioru, wyjaśnić, dlaczego doszło do upadku państwa polskiego, scharakteryzować postawę różnych grup społecznych wobec państwa polskiego w XVII i XVIII w., dostrzec charakter zmian w międzynarodowym położeniu Rzeczypospolitej w XVII i XVIII w. V. NIESZCZĘSNE KRÓLESTWO