Przedmiotowe zasady oceniania z geografii Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów przez nauczyciela geografii ma na celu nie tylko badanie efektywności kształcenia. Do celów oceniania uczniów w edukacji geografii należą przede wszystkim:. Wspieranie, poprzez motywowanie uczniów do lepszej nauki i pracy nad sobą stymulowanie i mobilizowanie uczniów do myślenia o swojej przyszłości oraz do podejmowania starań podnoszących jakość edukacji geografii stworzenie uczniom okazji i szansy osiągnięcia sukcesów edukacyjnych w zakresie geografii oraz dowartościowanie ich pomoc uczniom w samodzielnym planowaniu własnego rozwoju różnicowanie, wyróżnianie i nagradzanie uczniów. Prognozowanie, poprzez zdobywanie informacji o efektywności nauczania geografii i pracy nauczyciela przewidywanie przyszłych osiągnięć ucznia, wykrywanie potencjalnych umiejętności 3. Diagnoza, poprzez poinformowanie uczniów o poziomie ich osiągnięć edukacyjnych i postępów w nauce zdiagnozowanie potrzeb edukacyjnych uczniów, tj. określenie ich zainteresowań poznawczych i potrzeb w zakresie uczenia się geografii oraz przyczyn trudności w uczeniu się tego przedmiotu określenie stopnia osiągnięcia standardów wymagań porównanie osiągnięć uczniów różnych klas w szkole dostarczenie rodzicom i opiekunom uczniów oraz nauczycielom informacji o postępach, trudnościach i specjalnych uzdolnieniach uczniów 4. Ewaluacja, poprzez uzyskiwanie informacji o jakości i poziomie osiągnięć oraz pracy edukacyjnej uczniów umożliwienie nauczycielom doskonalenia organizacji i metod pracy edukacyjnej Cele kształcenia wymagania ogólne: Podstawa programowa drugiego etapu kształcenia w szkole podstawowej określa następujące ogólne cele edukacyjne z geografii: I. Wiedza geograficzna.. Opanowanie podstawowego słownictwa geograficznego w celu opisywania oraz wyjaśniania występujących w środowisku geograficznym zjawisk i zachodzących w nim procesów.. Poznanie wybranych krajobrazów Polski i świata, ich głównych cech i składników. 3. Poznanie głównych cech środowiska geograficznego Polski, własnego regionu oraz najbliższego otoczenia małej ojczyzny, a także wybranych krajów i regionów Europy oraz świata. 4. Poznanie zróżnicowanych form działalności człowieka w środowisku, ich uwarunkowań
i konsekwencji oraz dostrzeganie potrzeby racjonalnego gospodarowania zasobami przyrody. 5. Rozumienie zróżnicowania przyrodniczego, społeczno-gospodarczego i kulturowego świata. 6. Identyfikowanie współzależności między elementami środowiska przyrodniczego i społeczno-gospodarczego oraz związków i zależności w środowisku geograficznym w skali lokalnej, regionalnej i globalnej. 7. Określanie prawidłowości w zakresie przestrzennego zróżnicowania warunków środowiska przyrodniczego oraz życia i różnych form działalności człowieka. 8. Integrowanie wiedzy przyrodniczej z wiedzą społeczno-ekonomiczną i humanistyczną. II. Umiejętności i stosowanie wiedzy w praktyce.. Prowadzenie obserwacji i pomiarów w terenie, analizowanie pozyskanych danych i formułowanie wniosków na ich podstawie.. Korzystanie z planów, map, fotografii, rysunków, wykresów, diagramów, danych statystycznych, tekstów źródłowych oraz technologii informacyjno-komunikacyjnych w celu zdobywania, przetwarzania i prezentowania informacji geograficznych. 3. Interpretowanie map różnej treści. 4. Określanie związków i zależności między poszczególnymi elementami środowiska przyrodniczego, społeczno-gospodarczego i kulturowego, formułowanie twierdzenia o prawidłowościach, dokonywanie uogólnień. 5. Ocenianie zjawisk i procesów społeczno-kulturowych oraz gospodarczych zachodzących w Polsce i w różnych regionach świata. 6. Stawianie pytań, formułowanie hipotez oraz proponowanie rozwiązań problemów dotyczących środowiska geograficznego. 7. Podejmowanie nowych wyzwań oraz racjonalnych działań prośrodowiskowych i społecznych. 8. Rozwijanie umiejętności percepcji przestrzeni i wyobraźni przestrzennej. 9. Podejmowanie konstruktywnej współpracy i rozwijanie umiejętności komunikowania się z innymi. 0. Wykorzystywanie zdobytej wiedzy i umiejętności geograficznych w życiu codziennym. III. Kształtowanie postaw.. Rozpoznawanie swoich predyspozycji i talentów oraz rozwijanie pasji i zainteresowań geograficznych.. Łączenie racjonalności naukowej z refleksją nad pięknem i harmonią świata przyrody oraz dziedzictwem kulturowym ludzkości. 3. Przyjmowanie postawy szacunku do środowiska przyrodniczego i kulturowego oraz rozumienie potrzeby racjonalnego w nim gospodarowania. 4. Rozwijanie w sobie poczucia tożsamości oraz wykazywanie postawy patriotycznej, wspólnotowej i obywatelskiej. 5. Kształtowanie poczucia dumy z piękna ojczystej przyrody i dorobku narodu (różnych obiektów dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego własnego regionu i Polski, krajobrazów Polski, walorów przyrodniczych, kulturowych, turystycznych oraz sukcesów polskich przedsiębiorstw na arenie międzynarodowej). 6. Kształtowanie pozytywnych emocjonalnych i duchowych więzi z najbliższym otoczeniem, krajem ojczystym, a także z całą planetą Ziemią. 7. Rozwijanie zdolności percepcji najbliższego otoczenia i miejsca rozumianego jako oswojona najbliższa przestrzeń, której nadaje pozytywne znaczenia. 8. Rozwijanie postawy współodpowiedzialności za stan środowiska geograficznego, kształtowanie ładu przestrzennego oraz przyszłego rozwoju społeczno-kulturowego
i gospodarczego małej ojczyzny, własnego regionu i Polski. 9. Przełamywanie stereotypów i kształtowanie postawy szacunku, zrozumienia, akceptacji i poszanowania innych kultur przy jednoczesnym zachowaniu poczucia wartości dziedzictwa kulturowego własnego narodu i własnej tożsamości. Obszary aktywności podlegające ocenie Przedmiotowemu systemowi oceniania podlegają następujące formy pracy: a) lekcyjnej swobodne wypowiedzi wypowiedzi kierowane odpowiedź ustna wypowiedź pisemna ( opracowanie, opis, projekt itp.) odpowiedź pisemna ( sprawdzian w formie testu, kartkówka itp.) udział w lekcji umiejętność korzystania z różnych źródeł wiedzy stosowanie wiedzy w praktyce prezentacja (indywidualna i grupowa) b) pozalekcyjnej konkursy szkolne, międzyszkolne, okręgowe i wojewódzkie olimpiady przedmiotowe wystawy prac praca w ramach koła zainteresowań inne formy pracy pozalekcyjnej (np. udział w programach edukacyjnych i projektach) Skala ocen i zasady oceniania. Oceny bieżące i klasyfikacyjne ( końcoworoczne i semestralne) ustala się w stopniach wg następującej skali: ) stopień celujący 6 ) stopień bardzo dobry 5 3) stopień dobry 4 4) stopień dostateczny 3 5) stopień dopuszczający 6) stopień niedostateczny Sprawdziany w formie testu oceniane są punktowo, a następnie przeliczane na skalę procentową odpowiadającą poszczególnym ocenom: 00% 98% celujący 97% 88% bardzo dobry 87% 7% dobry 70% 5% dostateczny 50% 35% dopuszczający 34% 0% niedostateczny Przy ocenach bieżących i semestralnych nie stosuje się znaków + i -. Stopnie roczne i na świadectwie wystawiane są analogicznie bez wymienionych znaków. 3
Przy wystawianiu oceny semestralnej (końcoworocznej) z geografii nauczyciel posługuje się średnią ważoną: podstawą obliczenia średniej ważonej są wszystkie otrzymane oceny (w przypadku prac poprawianych obie oceny). przyjmuje się, że w przypadku poprawiania oceny, ocena z poprawy ma taką samą wagę jak ocena poprawiana Każda ocena cząstkowa, którą otrzymuje uczeń ma ustaloną wagę: Formy aktywności. Praca na lekcji, praca w grupach. Aktywność na lekcji ( oraz jej brak ) 3. Zeszyt przedmiotowy, zeszyt ćwiczeń 4. Zadanie domowe 5. Odpowiedź ustna 6. Kartkówka (z -3 ostatnich tematów) 7. Realizacja i prezentacja projektu długoterminowego 8. Test z całego działu 9. Osiągnięcia w konkursach ( etap szkolny) 0. Osiągnięcia w konkursach ( etap rejonowy). Osiągnięcia w konkursach ( etap wojewódzki ) W przypadku oceniania innej formy aktywności lub potrzeby wyróżnienia któregoś z działań nauczyciel ustala sposób oceny oraz jej wagę informując o tym uczniów. Waga Oceny 3 3 Uczeń otrzymuje następującą ocenę na półrocze lub koniec roku szkolnego uzyskując średnią ważoną wszystkich uzyskanych ocen:,0-,6 niedostateczny (),,7-,6 dopuszczający (),,7-3,6 dostateczny (3), 3,7-4,6 dobry (4), 4,7-5,6 bardzo dobry (5), 5,7-6,0 celujący (6) Kryteria oceniania. Postępy ucznia ocenia się w następujących kategoriach: ) zachowań i postaw ) umiejętności 3) wiadomości według ustalonych standardów, z którymi na bieżąco zapoznawani są uczniowie podczas zajęć lekcyjnych oraz zainteresowani rodzice (np. podczas zebrań, konsultacji przedmiotowców organizowanych wg harmonogramu szkolnego). Uczniowie, którzy posiadają orzeczenia Poradni Pedagogiczno-Psychologicznej oceniani są według kryteriów dostosowanych do ich możliwości. 4
Kryteria oceniania społeczno- wychowawczego. W kategorii zachowań i postaw oceniana jest:. Praca w grupie DOPUSZCZAJĄCY DOSTATECZNY zachowuje dyscyplinę podczas zajęć w grupach postępuje zgodnie z ustalonym kontraktem grupowym uczestniczy w pracy grupy DOBRY BARDZO DOBRY wnosi twórczy wkład w wykonanie zadań przydzielonych grupie prezentuje wyniki pracy grupowej CELUJĄCY pomaga w wykonywaniu zadań innym członkom grupy pełni funkcję lidera grupy. Aktywność DOPUSZCZAJĄCY DOSTATECZNY systematycznie przygotowuje się do lekcji (posiada zeszyt, podręcznik, odrobione zadanie domowe) potrafi właściwie zachowywać się podczas zajęć wykonuje zlecone przez nauczyciela zadania uważnie śledzi tok lekcji DOBRY BARDZO DOBRY aktywnie uczestniczy w zajęciach samodzielnie rozwiązuje postawione na lekcji zadania problemowe stawia własne pytania i hipotezy wykorzystuje zdobytą na lekcjach wiedzę w życiu codziennym uczestniczy w konkursach przedmiotowych, imprezach szkolnych np. apele, akcje Sprzątania Świata CELUJĄCY korzysta z dodatkowych źródeł informacji (np. literatura popularnonaukowa, Internet, programy komputerowe, własne obserwacje) wnosząc twórczy wkład w przebieg zajęć bierze udział w pracy kół zainteresowań o tematyce geograficznej, programach i projektach odnosi sukcesy w konkursach przedmiotowych (szkolnych, gminnych, wojewódzkich) 5
KRYTERIA OCENY SEMESTRALNEJ I ROCZNEJ. Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie opanował wiadomości i umiejętności zawartych w podstawie programowej nauczania geografii, a w szczególności: nie potrafi samodzielnie korzystać z różnych źródeł informacji, nie potrafi rozwiązać prostych zadań teoretycznych i praktycznych nie udziela poprawnych odpowiedzi na większość pytań nauczyciela, nie odrabia prac domowych, nie wykazuje systematyczności i chęci do pracy.. Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który opanował jedynie minimum wiedzy i umiejętności, a większość ćwiczeń i poleceń wykonuje z pomocą nauczyciela, a w szczególności: opanował w stopniu elementarnym umiejętność czytania map, posiada elementarną orientację na mapie świata, Europy i Polski, posługuje się w stopniu elementarnym terminologią geograficzną, rozwiązuje zadania o niewielkim stopniu trudności, przejawia chęć i gotowość pracy i współpracy, udziela odpowiedzi na proste pytania 3. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który opanował wiedzę i umiejętności wymagane w programie nauczania w stopniu zadowalającym i wykorzystuje je przy niewielkiej pomocy nauczyciela, a w szczególności: posiada podstawową orientację w przestrzeni geograficznej, poprawnie wypowiada swoje myśli w prostych i typowych przykładach w mowie żywej i pisanej, odpowiedź ustna odbywa się przy pomocy nauczyciela, który zadaje kolejne, naprowadzające pytania, samodzielnie i w grupie rozwiązuje nieskomplikowane zadania, potrafi stosować podobne rozwiązania w analogicznych sytuacjach, poprawnie odczytuje dane z tekstu, rysunków, diagramów, tabel, przetwarza proste dane na wykresy, wykonuje proste obliczenia stosowane w geografii, z pomocą nauczyciela stosuje wiadomości i umiejętności do rozwiązywania sytuacji problemowych. 4. Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który pracuje samodzielnie, ma wiedzę i umiejętności wymagane na ocenę dobrą, a w szczególności: posiada dobrą orientację na mapie świata, czyta poprawnie mapy tematyczne, dokonuje poprawnych interpretacji różnych tekstów źródłowych, udziela samodzielnych odpowiedzi, choć odpowiedzi te uwidaczniają niewielkie braki i nie wyczerpują omawianego zagadnienia, samodzielnie rozwiązuje zadania o średnim stopniu trudności, wykonuje obliczenia stosowane w geografii, dostrzega zależności przyczynowo skutkowe, łączy zagadnienia w logiczne ciągi, dokonuje interpretacji prostych zjawisk przedstawionych graficznie, posługuje się poprawnie terminologią geograficzną, wypowiada się prawidłowo pod względem stylistycznym i gramatycznym, aktywnie pracuje i współpracuje w grupie, chętnie wykonuje zadania dodatkowe. 6
5. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który opanował cały materiał przewidziany w programie nauczania, w praktyce stosuje wiedzę i umiejętności kluczowe w edukacji geograficznej, wykazuje dużą samodzielność pracy, a w szczególności: dokonuje samodzielnej interpretacji omawianego zagadnienia, samodzielnie wykonuje zadania o znacznym stopniu trudności, wypowiada się poprawnie pod względem merytorycznym i językowym, samodzielnie interpretuje treść mapy i innych materiałów źródłowych, chętnie wykonuje zadania i prace dodatkowe, wykorzystuje różne źródła informacji do pogłębiania swojej wiedzy, wnosi twórczy wkład w realizację zadań, bierze udział w konkursach o treściach geograficznych, umiejętnie łączy wiadomości z różnych dziedzin wiedzy oraz codziennego życia. 6. Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który spełnia wszystkie kryteria wymagane na ocenę bardzo dobrą, a ponadto: w zakresie posiadanej wiedzy wykracza poza podstawę programową, samodzielnie i twórczo rozwija własne uzdolnienia i zainteresowania, a ich efekty potrafi zaprezentować innym w konkretnej formie. wykazuje się znaczącymi osiągnięciami w konkursach przedmiotowych na etapach pozaszkolnych. WYMAGANIA DLA UCZNIÓW Z DYSFUNKCJAMI uczniowi z dysleksją - wydłuża się czas na wykonanie zadania, pracy pisemnej (docenia się przede wszystkim wysiłek włożony w wykonanie różnych zadań) ucznia z dysgrafią - w większym stopniu ocenia się na podstawie wypowiedzi ustnych, w pracach pisemnych ocenia się przede wszystkim ich treść (stronę merytoryczną) uczeń z dyskalkulią - oceniany jest tok rozumowania ucznia, a nie techniczna strona liczenia. Dostosowanie wymagań będzie dotyczyło tylko formy sprawdzania wiedzy poprzez koncentrację na prześledzeniu toku rozumowania zadania. w stosunku do ucznia, u którego stwierdzono specyficzne trudności w nauce uniemożliwiające sprostanie wymogom edukacyjnym wynikającym z realizowanego programu nauczania, potwierdzone pisemną opinią poradni psychologiczno-pedagogicznej lub innej upoważnionej do tego jednostki - nauczyciel stosuje obniżenie wymagań jednak są one nie mniejsze niż opisane wymagania na ocenę dopuszczającą. inne rodzaje dysfunkcji zgodnie ze wskazaniami poradni psychologiczno-pedagogicznej Sposoby poprawy uzyskiwanych wyników Uczeń, który uzyskał ze sprawdzianu ocenę niedostateczną, dopuszczającą lub dostateczną może ją poprawiać (ocenę niedostateczną poprawia obowiązkowo) w terminie ustalonym z nauczycielem (do dwóch tygodni po oddaniu pracy przez nauczyciela). Uczeń poprawia pracę tylko raz i brane są pod uwagę obie oceny. 7
W przypadku nieobecności ucznia na sprawdzianie pisemnym ma on obowiązek napisania go w ciągu tygodniu po powrocie do szkoły w terminie uzgodnionym przez nauczyciela. W przypadku kartkówek można poprawiać oceny niedostateczne i dopuszczające tylko jeden raz w terminie ustalonym przez nauczyciela. Pod uwagę brane są obie oceny. Sposoby przekazywania informacji zwrotnej stronom zainteresowanym wynikami ucznia. Uczniowie oraz rodzice są na bieżąco informowani o postępach w nauce. Informacje o ocenach uczniowie uzyskują ustnie na lekcji, a rodzice poprzez wpis do dziennika elektronicznego. Rodzice powinni na bieżąco kontrolować postępy dziecka poprzez przeglądanie dziennika elektronicznego. Prace pisemne takie jak testy sprawdzające są udostępniane do wglądu uczniom na lekcji. Ocenione prace pisemne uczeń ma obowiązek pokazać rodzicom i zwrócić nauczycielowi z ich podpisem w wyznaczonym terminie. Ustne informacje na temat wyników w nauce rodzice mogą również pozyskiwać na konsultacjach (dyżurach nauczycieli przedmiotowców) organizowanych wg harmonogramu szkolnego. Narzędzia sprawdzania. Narzędzia i środki stosowane przy ocenianiu uczniów to: sprawdzian w formie testu przeprowadzany jest po zakończeniu każdego działu, które nauczyciel zapowiada co najmniej tydzień wcześniej, a oddaje poprawione w ciągu najpóźniej dwóch tygodni. kartkówka- obejmuje zakres materiału ostatnich trzech lekcji; może wystąpić na każdej lekcji bez zapowiedzi ( czas 0-5 minut) odpowiedzi ustne prace grupowe wytwory uczniowskie ( np. albumy, plakaty, modele, projekty) zadania domowe 8