OŚWIADCZENIE ORAZ WYKAZ PROJEKTANTÓW I WERYFIKATORÓW

OŚWIADCZENIE ORAZ WYKAZ PROJEKTANTÓW I WERYFIKATORÓW Zgodnie z wymogami ustawy Prawo Budowlane art. 20 ust.4 oświadczamy, że projekt instalacji gazów medycznych dla PRZEBUDOWY ODZIAŁU REHABILITACJI NA ODDZIAŁ CHIRURGICZNY W NOWYM SZPITALU W SZUBINIE I NAKLE został sporządzony zgodnie z obowiązującymi przepisami i zasadami wiedzy technicznej. BRANŻA STANOWISKO IMIĘ I NAZWISKO SPECJALNOŚĆ I NUMERY UPRAWNIEŃ DATA PODPIS SANITARNA PROJEKTANT: mgr inż. Rajmund Lewandowski spec. instalacyjno-inżynieryjna upr. nr KUP/0177/PWOS/04 04-2013r. SPRAWDZAJĄCY: mgr. inż. Halina Chamera spec. instalacyjno-inżynieryjna upr. nr GPKG-1-7342-50/96 04-2013r. Strona 2 z 16

I. SPIS TREŚCI OPIS TECHNICZNY... 5 1. PODSTAWA OPRACOWANIA... 5 2. PRZEDMIOT I ZAKRES OPRACOWANIA... 5 3. ŹRÓDŁA ZASILANIA W GAZY MEDYCZNE... 6 4. OPIS PROJEKTOWANYCH INSTALACJI GAZÓW MEDYCZNYCH... 6 4.1. ROZWIĄZANIA PROJEKTOWE INSTALACJI GAZÓW MEDYCZNYCH I PRÓŻNI... 6 4.2. RUROCIĄGI GAZÓW MEDYCZNYCH... 7 4.3. PUNKTY POBORU GAZÓW MEDYCZNYCH... 8 4.4. ARMATURA GAZÓW MEDYCZNYCH... 9 5. INSTALACJA SYSTEMÓW MONITOROWANIA I SYSTEMÓW ALARMOWYCH... 10 5.1. SYGNALIZACJA INFORMACYJNA... 10 5.2. ALARMY EKSPLOATACYJNE... 10 5.3. AWARYJNE ALARMY EKSPLOATACYJNE... 10 5.4. AWARYJNE ALARMY KLINICZNE... 10 5.5. SYGNALIZACJA AWARYJNA... 11 6. WARUNKI WYKONANIA... 11 6.1. MATERIAŁY... 11 6.2. WYKONANIE... 12 6.3. CIŚNIENIE ROBOCZE... 12 6.4. CIŚNIENIA PRÓBNE... 12 6.5. PRÓBNA SZCZELNOŚCI... 13 7. WYTYCZNE DLA BRANŻ... 14 WYTYCZNE DLA BRANŻY ELEKTRYCZNEJ... 14 8. ODBIORY I ATESTACJA... 14 8.1. PRÓBY I BADANIA PO ZAKOŃCZENIU MONTAŻU, PRZED ZAKRYCIEM INSTALACJI... 14 8.2. PRÓBY I BADANIA PO CAŁKOWITYM ZAKOŃCZENIU PRAC MONTAŻOWYCH, PRZED ODDANIEM SYSTEMU DO EKSPLOATACJI... 14 9. UWAGI KOŃCOWE... 15 10. BEZPIECZEŃSTWO I OCHRONA ZDROWIA... 17 Strona 3 z 16

II. CZĘŚĆ RYSUNKOWA RYS. GM/01 Rzut parteru instalacja gazów medycznych skala 1:100 III. SPIS ZAŁĄCZNIKÓW ZAŁ. NR 1 ZAŁ. NR 2 KARTA KATALOGOWA SKRZYNKA ZAWOROWO-INFORMACYJNA KARTA KATALOGOWA TABLICA POBORU GAZÓW MED. Strona 4 z 16

OPIS TECHNICZNY Do projektu wykonawczego dla Nowego Szpitala w Szubinie i Nakle Spółka z O.O. Przebudowa Oddziału Rehabilitacji na Oddział Chirurgiczny 1. PODSTAWA OPRACOWANIA Zlecenie wykonania dokumentacji projektowej systemu zasilania do gazów medycznych, Uzgodnienia z Użytkownikiem, Projekt technologii medycznej i architektury, Norma PN-EN ISO 7396-1:2010 Systemy rurociągowe do gazów medycznych Część 1: Systemy rurociągowe do sprężonych gazów medycznych i próżni, Norma PN-EN 13348:2009 Miedź i stopy miedzi Rury miedziane okrągłe bez szwu do gazów medycznych i próżni. Norma PN-EN ISO 9170-1:2009 Punkty poboru dla systemów rurociągowych do gazów medycznych Część 1: Punkty poboru do użycia ze sprężonymi gazami medycznymi i próżnią Norma PN-EN ISO 15223-1:2012 Wyroby medyczne Symbole do stosowania na etykietach wyrobów medycznych, w ich oznakowaniu i w dostarczanych z nimi informacjach Część 1: Wymagania ogólne Norma PN-EN ISO 11197-1:2009 Jednostki zaopatrzenia medycznego Norma PN-EN 1041:2009 Informacja dostarczana przez producenta wraz z wyrobem medycznym Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, z dnia 23.12.2003r. W sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy produkcji i magazynowaniu gazów, napełnianiu zbiorników gazami oraz magazynowaniu i używaniu karbidu. 2. PRZEDMIOT I ZAKRES OPRACOWANIA Przedmiotem opracowania jest dostosowanie istniejących pomieszczeń do projektowanej przebudowy i dostosowaniu do obecnie obowiązujących przepisów oraz potrzeb użytkownika w zakresie instalacji gazów medycznych. Niniejsze opracowanie obejmuje: instalację tlenową, instalację próżni, instalację sprężonego powietrza medycznego, W zakres opracowania wchodzi również system monitorowania i sygnalizacji alarmowej dla w/w gazów medycznych. Strona 5 z 16

3. ŹRÓDŁA ZASILANIA W GAZY MEDYCZNE Do zasilania systemu rurociągów gazów medycznych wykorzystuje się istniejące źródła zasilania. 4. OPIS PROJEKTOWANYCH INSTALACJI GAZÓW MEDYCZNYCH Zgodnie z wymaganiami Dyrektywy 93/42/EWG oraz ustawą o wyrobach medycznych z dnia 20 maja 2010 r. z jej późniejszymi zmianami, ustawą z dnia 15 kwietnia 2011 r. p działalności leczniczej z jej późniejszymi zmianami, rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 5 listopada w sprawie klasyfikowania wyrobów medycznych oraz rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 12 stycznia 2011 r. w sprawie wymagań zasadniczych oraz procedur oceny zgodności wyrobów medycznych poniższe materiały i urządzenia muszą posiadać aprobatę CE dla wyrobu medycznego odpowiedniej klasy, deklarację zgodności wytwórcy oraz potwierdzenie powiadomienia Prezesa Urzędu Rejestracji Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych: punkty poboru gazów i próżni rury i kształtki do gazów medycznych i próżni zawory do gazów medycznych strefowe zespoły kontrolne wraz z sygnalizacją jednostki zaopatrzenia medycznego (tablice poborów gazów itp.) kompletny system rurociągowy do gazów medycznych i próżni Dowód na spełnienie tych wymagań powinien dostarczyć wykonawca Niniejsza dokumentacja projektowa, wymagane obliczenia oraz rozwiązania techniczne zostały wykonane w oparciu o wskazane treści, wybrane urządzenia i materiały spełniające określone parametry techniczne i jakościowe. Dopuszcza się zastosowanie zamiennych urządzeń lub materiałów, wyłącznie o parametrach technicznych i jakościowych równoważnych z przyjętymi w niniejszym opracowaniu. Zastosowanie urządzeń lub materiałów zamiennych wymaga potwierdzenia przez Wykonawcę równoważności wyżej określonych parametrów oraz akceptacji projektanta. 4.1. Rozwiązania projektowe instalacji gazów medycznych i próżni Projekt przewiduje wyposażenie projektowanych pomieszczeń w instalacje gazów medycznych tj.: instalację tlenową, instalację próżni, instalację sprężonego powietrza medycznego 5 bar, Projektowane instalacje będą rozprowadzana wzdłuż korytarzy, w przestrzeni stropów podwieszonych, pod przewodami elektrycznymi i pod kanałami wentylacyjnymi (montaż poziomów należy wykonywać dopiero po zakończonym montażu kanałów wentylacji mechanicznej). W pozostałych pomieszczeniach (gdzie nie będą zainstalowane stropy podwieszane) przewody instalacji oraz wszystkie odgałęzienia od poziomów do Strona 6 z 16

poszczególnych pomieszczeń będą prowadzone w tynku (w bruździe) lub w przestrzeni ścian wyk. z GK. Poziom instalacji gazów medycznych od istniejącego pionu będzie dochodził do zespołu kontrolnego - skrzynki zaworowo-manometryczno-alarmowej (typ SZKA-3 dla 3 gazów). Zamontowane w zespole kontrolnym zawory odcinające kulowe będą umożliwiały w sytuacjach awaryjnych odcięcie danej strefy, bez pozbawiania zasilania pozostałych. Ilość i rozmieszczenie punktów poboru gazów zgodnie z częścią rysunkową. Skrzynka SZKA posiadaja również wbudowane punkty poboru, pozwalające na awaryjne zasilanie gazami medycznym (z butli poprzez reduktor) obsługiwanego fragmentu instalacji. Są one jednocześnie elementem systemu sygnalizacji awaryjnej gazów medycznych i powinny spełniać wymogi normy EN ISO 7396-1:2010. Do punktów poboru w salach poziome rurociągi prowadzone będą w przestrzeni stropu podwieszonego w pomieszczeniu lub w ścianach. Projektowane instalacje gazów medycznych będą zasilane z istniejącego pionu zasilanego ze źródeł znajdujących się na terenie szpitala. 4.2. Rurociągi gazów medycznych Wszystkie projektowane rurociągi gazów medycznych wykonane będą z rur miedzianych ciągnionych twardych z miedzi odtlenionej, spełniających wymagania normy PN-EN 13348:2009 Miedź i stopy miedzi Rury miedziane okrągłe bez szwu do gazów medycznych lub próżni. Zgodnie z przepisami, na rurociągi gazów medycznych, należy stosować wyłącznie miedź odtlenioną o zawartości czystej miedzi nie mniejszej niż 99,9% i dopuszczalnej zawartości fosforu na poziomie 0,015...0,040% wagowo, oznaczenie SF-Cu. Połączenia rur powinny być wykonane metodą lutowania twardego LS-45, z wyjątkiem połączeń gwintowanych, wykorzystywanych w takich elementach jak zawory odcinające, reduktory ciśnienia, manometry, czujniki lub punkty poboru. Wymagania oraz warunki wykonania dla lutowania twardego określa norma PN-EN ISO 7396-1:2010 Systemy rurociągowe do sprężonych gazów medycznych i próżni. Przewody gazów medycznych i pozamedycznych montować po wykonaniu przewodów wentylacji i klimatyzacji oraz instalacji sanitarnych. Należy zachować odległość od instalacji elektrycznej > 5cm oraz odległość >25cm od rurociągów gazów palnych lub mediów gorących. W miejscach krzyżowania się instalacji g.m. z przewodami elektrycznymi należy zachować odstęp 10cm lub zastosować tuleje ochronną. Przy przechodzeniu rurociągów gazów medycznych przez ściany lub stropy należy bezwzględnie stosować tuleje ochronne z PCV, przy przejściach przez ściany i stropy oddzielenia przeciwpożarowego zamontować przepusty instalacyjne - opaski pęczniejące o odporności ogniowej takiej jak dany element budowlany. Strona 7 z 16

Przewody instalacji gazów medycznych należy uziemić. Podpory rurociągów montować w odległościach nie większych niż: dla zewnętrznych średnic do 15mm 1,5m dla zewnętrznych średnic 18-28mm 2,0m dla zewnętrznych średnic 35-54mm - 2,5m Dodatkowe podpory należy wykonać w miejscach krzyżowania się z przewodami elektrycznymi. Materiał użyty na podpory powinien być odporny na korozję i odizolowany od rurociągów. 4.3. Punkty poboru gazów medycznych Punkty poboru dla gazów medycznych powinny spełniać wymagania określone w normie PN-EN ISO 9170-1:2009 Punkty poboru do systemów rurociągowych do gazów medycznych Część 1: Punkty poboru do sprężonych gazów medycznych i próżni. Instalacje gazów medycznych będą zakończone punktami poboru wykonanymi zgodnie z dyrektywą MDD93/42/EEC oraz normą EN ISO 9170 1:2009. Punkty poboru TPG, w panelach nadłóżkowych oraz wtyki do punktów poboru winny wykonane z miedzi przeciwdrobnoustrojowej (AMC) i znakowane Cu+. Standard punktów poboru zależny jest od decyzji Inwestora, sugeruje się wyroby firmy INMED-Karczewcsy (lub równoważne). Projektowane punkty poboru gazów medycznych będą instalowane w jednostkach zasilających takich jak: 1. Panele nadłóżkowy sufitowy - 2szt 2. Natynkowe tablice poboru gazów medycznych TPG (3 gazy) 3 kpl 3. Natynkowe tablice poboru gazów medycznych TPG (2 gazy) 18 kpl Wszystkie punkty poboru w szpitalu musza być tego samego typu. Ilość punktów poboru oraz ich lokalizację przyjęto zgodnie z projektem technologii medycznej. Na poziomie parteru instalacja gazów medycznych zasilać będzie: Sala po operacyjna nr 1.21: - panele nadłóżkowe sufitowe 2 szt., 2 x tlen, sprężone powietrze, 2 x próżnia Sala po operacyjna nr 1.27: - podtynkowa tablica poboru gazów TPG-3-3 szt. zasilane w O 2, sprężone powietrze i próżnię Pokoje łóżkowe: - natynkowa tablica poboru gazów TPG-2-18 szt. (nad każdym łóżkiem) tlen, próżnia Strona 8 z 16

4.4. Armatura gazów medycznych Instalację gazów medycznych winna być wyposażona w zawory awaryjne Na wyjściach rurociągów z pomieszczeń, w których znajdują się źródła zasilania oraz na wejściu głównego rurociąg tlenu do budynku powinny być zamontowane główne zawory odcinające służące celom serwisowym oraz przeciwpożarowym. Zawory odcinające powinny być też zamontowane także na odgałęzieniach oraz pionach. W/w elementy instalacji gazów medycznych są poza zakresem niniejszego opracowania. Jako zawory odcinające dla instalacji tlenu, sprężonego powietrza i próżni należy stosować zawory kulowe przelotowe, model nakrętno - nakrętny, średnica nominalna wg średnic rur, ciśnienie nominalne 2,5 MPa. Korpus zaworu mosiężny MO 58 niklowany, kula mosiężna MO 58 chromowana, uszczelnienie kuli-teflon PTFE. Projektowana skrzynka SZKG/G/SGM, zaworowo informacyjne, musi być wyposażona w: - zawory odcinające dla zamykania lub otwierania przepływu gazów, pełniące rolę strefowych zaworów odcinających, - punkty zasilania awaryjnego, dla zasilania instalacji z butli w przypadku awarii w systemie rozprowadzającym gazów medycznych, - złączki umożliwiające fizyczne odłączenie instalacji poniżej zaworu odcinającego, wykorzystywane podczas przeprowadzania ewentualnych remontów czy modyfikacji części instalacji znajdującej się za zaworami odcinającymi, - panel sygnalizacji i kontroli, umożliwiający bieżącą kontrolę instalacji, a także współpracę z sygnalizatorami zewnętrznymi dla potrzeb sygnalizacji awaryjnych alarmów klinicznych, - manometry, wakuometry, - odpowiednie czujniki ciśnienia (dla tlenu, podtlenku azotu i powietrza) i podciśnienia (dla próżni), - sygnalizatory elektroniczne (optyczno-akustyczne) ciśnienia i podciśnienia wraz z wyposażeniem elektrycznym dostosowanym do zasilania 24V/DC. Skrzynka powinna być wentylowana do pomieszczenia oraz posiadać drzwiczki zamykane zamkiem z możliwością szybkiego dostępu w razie nagłej potrzeby. Na skrzynkach powinny się znaleźć następujące lub podobne napisy: UWAGA Nie zamykać zaworów w żadnym przypadku z wyjątkiem sytuacji awaryjnych. Projektuje się następujące konfiguracje skrzynek SZKG: Skrzynka SZKG/G/SGM-3 (zaworowo-manometryczno-alarmowa) dla 3 gazów: - tlen, próżnia i sprężone powietrze medyczne 5 bar 1 szt., Wstępnie przyjęto skrzynki produkowane i dostarczane przez firmę INMED Karczewscy (lub równoważne) w konfiguracji wyszczególnionej powyżej. Projektuje się także 1 powtarzacz alarmów SGM w konfiguracji PA-3 dla 3 gazów. Strona 9 z 16

5. INSTALACJA SYSTEMÓW MONITOROWANIA I SYSTEMÓW ALARMOWYCH System monitorowania i systemy alarmowe powinny spełniać cztery różne funkcje. Są to sygnały informacyjne, alarmy eksploatacyjne, awaryjne alarmy eksploatacyjne i awaryjne alarmy kliniczne. Składać się będą z czujników oraz sygnalizatorów wizualnoakustycznych. Czujniki pneumatyczno-elektryczne umieszczone będą w skrzynce SZKG. Czujniki będą przekazywać informacje do sygnalizatorów o bieżącym stanie ciśnienia lub podciśnienia w rurociągach i pełnić rolę nadajników awaryjnych alarmów klinicznych. Projektuje się także dodatkowe sygnalizatory alarmów, tzw. powtarzacze alarmów (na rysunkach oznaczone jako PA), połączone przewodami 8-żyłowymi FTP/UTP ze skrzynką SZKG. 5.1. Sygnalizacja informacyjna Sygnalizatory wskazujące na normalny tryb pracy będą składnikami skrzynek SZKG. Powinny zapewniać stały sygnał wizualny o barwie różnej od czerwonej i żółtej. 5.2. Alarmy eksploatacyjne Alarmy eksploatacyjne powiadamiać będą personel techniczny o awarii źródła zasilania, aby ten mógł podjąć stosowne działania. Sygnały alarmu eksploatacyjnego powinny wskazywać w szczególności poniższe przypadki: nieprawidłowe działanie systemu sprężarek nieprawidłowe działanie systemu próżniowego 5.3. Awaryjne alarmy eksploatacyjne Awaryjne alarmy eksploatacyjne wskazują na nienormalne ciśnienie w rurociągu, co może wymagać natychmiastowego działania personelu technicznego. Sygnały alarmu eksploatacyjnego powinny wskazywać poniższe przypadki: - odchylenia ciśnienia o więcej niż ±20% w stosunku do nominalnego ciśnienia rozprowadzania mierzone w rurociągu poniżej głównego zaworu odcinającego, - wzrostu ciśnienia absolutnego powyżej wartości 44 kpa w rurociągu próżni mierzone powyżej głównego zaworu odcinającego. 5.4. Awaryjne alarmy kliniczne Awaryjne alarmy kliniczne wskazują nienormalne ciśnienie w rurociągu, co może wymagać natychmiastowego działania personelu technicznego i personelu klinicznego. Sygnały awaryjnego alarmu klinicznego powinny wskazywać poniższe przypadki: - odchylenie ciśnienia o więcej niż ±20% w stosunku do nominalnego ciśnienia rozprowadzania mierzone w rurociągu poniżej dowolnego strefowego zaworu odcinającego, - wzrost ciśnienia absolutnego powyżej wartości 66 kpa w rurociągu do próżni Strona 10 z 16

mierzone powyżej dowolnego strefowego zaworu odcinającego. 5.5. Sygnalizacja awaryjna Spadek ciśnienia gazów medycznych sygnalizowany jest przez sygnalizatory awaryjnych stanów gazów. Sygnalizatory takie występują w skrzynkach SZKG lub samodzielnie jako tzw. powtarzacze alarmów (oznaczone na rysunkach jako PA). Do sygnalizatora doprowadzone będą sygnały ze skrzynki SZKG, zlokalizowanego w pomieszczeniu 1.19. Należy poprowadzić przewód 8-żyłowy UTP lub FTP od skrzynki do powtarzacza alarmu. Czujniki alarmu uruchamiane są przy zmianach ciśnienia: a) sprężone gazy medyczne - poniżej 0,4 MPa oraz powyżej 0,6 MPa b) próżnia - powyżej -0,056 MPa (0,044 MPa abs. Po przekroczeniu krytycznych wartości ciśnienia sygnał z czujników doprowadzony zostaje do sygnalizatorów, które w sposób akustyczny i świetlny informują o zmianie ciśnienia. Sygnał awarii (alarmu) trwa dopóki ciśnienie gazu nie powróci do normy. Instalacja sygnalizacji gazów medycznych zasilana jest w energię elektryczną o napięciu 230V. 6. WARUNKI WYKONANIA 6.1. Materiały Instalowane elementy w instalacji powinny odpowiadać poniższym normom: - rurociągi z rur miedzianych - wg PN-EN 13348 - punkty poboru gazów medycznych i próżni - wg PN-EN ISO 9170-1:2009 - skrzynki zaworowo-kontrolne gazów medycznych - wg PN-EN ISO 7396-1 - sygnalizacja alarmowa gazów medycznych - wg PN-EN ISO 7396-1 Do wykonania robót instalacyjnych przewiduje się zastosowanie następujących materiałów: - rury miedziane: Ø 10, 12, 15, 18, typu SF Cu - złączki miedziane: Ø 10, 12, 15, 18 (trójniki, kolanka, mufy redukcje, itd) - uchwyty do mocowania rurociągów: Ø 10,12, 15, 18, - spoiwo srebrne LS 45 - topnik do lutowania twardego - tlen techniczny sprężony - azot Strona 11 z 16

6.2. Wykonanie Systemy rurociągowe dla gazów medycznych należy wykonać zgodnie z warunkami zawartymi w PN-EN ISO 7396-1: 2010 Systemy rurociągowe do gazów medycznych Część 1: Systemy rurociągowe do sprężonych gazów medycznych i próżni Wszystkie skrzynki zaworowe, zawory, manometry, wakuometry muszą być oznaczone w sposób trwały i czytelny. Kierunek przepływu gazu medycznego winien być oznaczony strzałką wzdłuż osi rurociągów. Rurociągi muszą być oznakowane w sąsiedztwie zaworów odcinających, rozgałęzień, przed i za przegrodami itp. oraz na prostych odcinkach nie dłuższych niż 10 m. W przypadku gdy na obiekcie nie ma jeszcze oznakowanych rurociągów należy przyjąć oznakowania barwne w oparciu o ISO 5359 z opisaną nazwą gazu lub jego symbolem: tlen biała, sprężone powietrze 5 bar biało-czarna, próżnia żółta, Wszystkie zawory i piony muszą być oznakowane jak niżej: - nazwa lub symbol gazu - strefa, obszar, odcinek przynależny do danego zaworu. Oznakowanie to musi być umocowane do zaworu lub do skrzynki. 6.3. Ciśnienie robocze Ciśnienia pracy systemów rurociągowych dla gazów medycznych: - system rurociągowy gazów medycznych - 0,50 do 0,70 MPa - system rurociągowy próżni - 0,035 MPa 6.4. Ciśnienia próbne Wszystkie badania, odbiory i certyfikację przeprowadzić należy zgodnie z klauzulą 12 oraz załącznikami C i D normy PN-EN ISO 7396-1:2010 Systemy rurociągowe do gazów medycznych Część 1: Systemy rurociągowe do sprężonych gazów medycznych i próżni. Badania przeprowadzone przez wytwórcę po wykonaniu instalacji powinny być udokumentowane i atestowane. Przy wykonywaniu badań i prób stosuje się następujące wartości ciśnień: Próba wytrzymałości mechanicznej rurociągu próżni Próby wytrzymałości mechanicznej powinna być wykonana po zamontowaniu systemu rurociągowego przed jego zakryciem lub po zakryciu, ale przed oddaniem do użytku. Dla rurociągu próżni stosuje się ciśnienie 500 kpa przez 5 min. Próba wytrzymałości mechanicznej rurociągu sprężonych gazów Próby wytrzymałości mechanicznej powinna być wykonana po zamontowaniu Strona 12 z 16

systemu rurociągowego przed jego zakryciem. Dla rurociągów sprężonych gazów stosuje się ciśnienie 1200 kpa przez 5 min. Próba szczelności po zakończeniu montażu, a przed eksploatacją systemu rurociągowego Przed przeprowadzeniem tej próby należy zamontować wszystkie punkty poboru, manometry i wakuometry, zawory nadmiarowe oraz czujniki ciśnienia. Podczas przeprowadzania prób należy stosować poniższe wartości ciśnień : - dla rurociągów o ciśnieniu pracy 0,5 MPa 0,50 MPa - dla rurociągów próżni -0,06 MPa Kombinowane próby wytrzymałości mechanicznej i szczelności Próby wytrzymałości mechanicznej i szczelności powinny być wykonane po zamontowaniu systemu rurociągowego zarówno przed jego zakryciem jak i po zakryciu. Podczas przeprowadzania prób należy stosować poniższe wartości ciśnień: - dla rurociągów o ciśnieniu pracy 0,5 MPa 1,20 MPa 6.5. Próbna szczelności Próba szczelności po zakończeniu montażu. Rurociągi powinny być całkowicie zmontowane i przymocowane do ściany. Gniazda punktów poboru, złącza pod czujniki i zawory nadmiarowe winny być zaślepione. Podczas przeprowadzania prób należy stosować poniższe wartości ciśnień : dla rurociągów o ciśnieniu pracy 0,5 MPa - 0,7MPa - 1,0 MPa dla rurociągów próżni - 0,5 MPa Próba szczelności po zakończeniu montażu, a przed eksploatacją instalacji Przed przeprowadzeniem tej próby należy zamontować wszystkie punkty poboru, manometry i wakuometry, oraz czujniki ciśnienia. 1. Badanie szczelności (próba hydrauliczna) należy przeprowadzić dla każdej instalacji odrębnie. Podobnie można postępować w przypadku rozległego zładu dzieląc go na części. 2. Próby należy przeprowadzać przed zakryciem bruzd i kanałów oraz przed wykonaniem izolacji rur. 3. Jeżeli postęp robót budowlanych wymaga zakrycia bruzd i szachtów przed całkowitym zakończeniem montażu, należy wówczas przeprowadzać badania szczelności części danej instalacji. 4. Czas trwania próby 24 godziny. Wynik uważa się za pozytywny, jeżeli spadek ciśnienia przypadający na jedną godzinę nie przekroczy 1%. 5. Instalację należy dokładnie przedmuchać aż do otrzymania czystego gazu. Instalację należy przedmuchać sprężonym azotem lub sprężonym powietrzem medycznym. Strona 13 z 16

7. WYTYCZNE DLA BRANŻ Wytyczne dla branży elektrycznej W miejscach montażu strefowej skrzynki zaworowo-informacyjnej zapewnić należy zasilanie o napięciu 230V ze źródła rezerwowanego. Sygnalizatory alarmu, na rysunkach oznaczone jako SGM, zasilane również będą ze źródła rezerwowanego o napięciu 230V. Sygnalizatory te połączone będą ze skrzynkami SZKG przewodem ośmiożyłowym UTP lub FTP. 8. ODBIORY I ATESTACJA ODBIORU DOKONUJE JEDNOSTKA NOTYFIKOWANA LUB FIRMA POSIADAJĄCA UPRAWNIENIA PRZEZ NIĄ NADANE. Projektowane instalacje gazów medycznych, zgodnie z Dyrektywą 93/42/EEC oraz przepisami krajowymi (Ustawa o wyrobach medycznych z dnia 20 kwietnia 2004 r.-dz. U. z 2004 r. Nr 93, poz. 896), zostały zaliczone do wyrobów medycznych klasy IIb. Instalacja, jako wyrób medyczny, powinna zostać oznakowana obowiązkowym znakiem CE. Wszystkie przywołane w niniejszym projekcie normy zharmonizowane z Dyrektywą 93/42/EEC, w trakcie wykonywania instalacji, muszą być przestrzegane, tak aby instalacja mogła zostać oznakowana przez jej Wykonawcę znakiem CE. W świetle obowiązującego prawa instalacje gazów medycznych muszą być wykonywane przez firmy posiadające odpowiednie uprawnienia zgodnie z systemem zarządzania dla wyrobów medycznych PN-EN 13485. Wykonawca powinien posiadać uprawnienia do dokonywania odbiorów końcowych, w innym przypadku należy posiłkować się instytucją posiadającą takie uprawnienia. W trakcie składania oferty przetargowej należy dołączyć certyfikat firmy prowadzącej wykonawstwo i odbiory w zakresie wykonywanej instalacji gazów medycznych. Po wykonaniu rurociągu i przeprowadzeniu badań zgodnie z PN-EN ISO 7396-1 nadawane mu jest oznaczenie CE z nr jednostki notyfikowanej. 8.1. Próby i badania po zakończeniu montażu, przed zakryciem instalacji próba wytrzymałości mechanicznej próba szczelności przegląd oznakowania oraz podpór rurociągów sprawdzenie obecności połączeń krzyżowych wizualna ocena zgodności wykonanych elementów ze specyfikacja techniczną 8.2. Próby i badania po całkowitym zakończeniu prac montażowych, przed oddaniem systemu do eksploatacji badanie szczelności i wytrzymałości mechanicznej instalacji Strona 14 z 16

sprawdzenie strefowych zaworów odcinających pod kątem zdolności zamykania oraz przyporządkowania sprawdzenie obecności połączeń krzyżowych badanie na obecność zatorów i badania przepływu sprawdzenie wydajności systemu badanie ciśnieniowych zaworów nadmiarowych badania systemów monitorujących i alarmowych sprawdzenie punktów poboru badania wszystkich źródeł zasilana próba na obecność zanieczyszczeń stałych w rurociągach napełnienie rurociągu gazem przeznaczenia badanie dedykowalności gazu Przed dokonaniem próby wytrzymałości mechanicznej odłączyć należy od instalacji przetworniki pomiarowe ciśnienia w skrzynkach zaworwo-informacyjnych. Przed przekazaniem instalacji do użytkowania, komisja odbierająca powinna potwierdzić wyniki prób i badań, czy spełnione zostały wymagania i instalacja nadaje się do użytku. Wyniki przedstawić należy na formularzach, które podane są w normie. Projektowane instalacje gazów medycznych, zgodnie z Dyrektywą 93/42/EEC oraz przepisami krajowymi (Ustawa o wyrobach medycznych z dnia 20 kwietnia 2004 r.-dz. U. z 2004 r. Nr 93, poz. 896), zostały zaliczone do wyrobów medycznych klasy IIb. Instalacja, jako wyrób medyczny, powinna zostać oznakowana obowiązkowym znakiem CE. Wszystkie przywołane w niniejszym projekcie normy zharmonizowane z Dyrektywą 93/42/EEC, w trakcie wykonywania instalacji, muszą być przestrzegane, tak aby instalacja mogła zostać oznakowana przez jej Wykonawcę znakiem CE. W świetle obowiązującego prawa instalacje gazów medycznych muszą być wykonywane przez firmy posiadające odpowiednie uprawnienia zgodnie z systemem zarządzania dla wyrobów medycznych PN-EN 13485. Wykonawca powinien posiadać uprawnienia do dokonywania odbiorów końcowych, w innym przypadku należy posiłkować się instytucją posiadającą takie uprawnienia. W trakcie składania oferty przetargowej należy dołączyć certyfikat firmy prowadzącej wykonawstwo i odbiory w zakresie wykonywanej instalacji gazów medycznych. Po wykonaniu rurociągu i przeprowadzeniu badań zgodnie z PN-EN ISO 7396-1 nadawane mu jest oznaczenie CE z nr jednostki notyfikowanej. 9. UWAGI KOŃCOWE Do budowy zastosowano tylko wyroby i materiały budowlane posiadające: - certyfikat na znak bezpieczeństwa B, - certyfikat zgodności lub deklarację zgodności z Polską Normą lub aprobatą techniczną (w odniesieniu do wyrobów nie objętych certyfikacją), Strona 15 z 16

- przepusty instalacyjne o średnicy większej niż 0,04 m w ścianach i stropach pomieszczeń zamkniętych, dla których wymagana klasa odporności ogniowej jest nie niższa niż EI 60 lub REI 60 powinny zostać zabezpieczone do klasy odporności ogniowej ścian i stropów tego pomieszczenia (EI). Wszystkie urządzenia i materiały mogą być zastąpione przez równoważne. Wszystkie prace należy wykonać zgodnie z projektem oraz następującymi przepisami: Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 2 lutego 2011 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładu opieki zdrowotnej (Dz.U. Nr 31 poz.158), Warunki techniczne wykonania i odbioru robót budowlano-montażowych. Tom II - Instalacje sanitarne i przemysłowe. Arkady 1988 r., Instalacje z rur miedzianych. Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Techniki Instalacyjnej Instal Warszawa 1994 r., Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie Dz.U. Nr 75 z dnia 15 czerwca 2002r/ z późniejszymi zmianami, Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 11 sierpnia 2004 r w sprawie sposobów deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobów znakowania ich znakiem budowlanym (DZ. U. Nr 198, poz.2041) z późniejszymi zmianami, Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003r ( DZ. U. Nr 47, poz. 401 ) w sprawie BHP przy wykonywaniu robót budowlanych z późniejszymi zmianami, Rozporządzenie MP i PS z dnia 26 września 1997r w sprawie ogólnych przepisów BHP (Dz. U. 129/97)-jedn. tekst DzU. Nr 169 poz. 1650 z 2003r. Projektował: mgr inż. Rajmund Lewandowski Strona 16 z 16

10. BEZPIECZEŃSTWO I OCHRONA ZDROWIA Zakres prac: Inwestor: Wewnętrzna instalacja gazów medycznych - Przebudowa Oddziału Rehabilitacyjnego na Oddział Chirurgiczny Nowy Szpital w Szubinie i Nakle Spółka z o.o. Plan bezpieczeństwa i ochrony zdrowia - zwany Planem BIOZ opracowuje kierownik budowy, odpowiedzialny za organizację placu budowy. Kierownik budowy zabezpiecza realizację budowy w oparciu o projekt wykonawczy oraz projekt organizacji ruchu na czas budowy. Plan bioz powinien być wykonany zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 23 czerwca 2003 r. (Dz. U. Nr 120 poz. 1126 wraz z późn. zm.). 1) Przed przystąpieniem do wykonania prac związanych z planową budową należy miejsce prowadzonych prac zabezpieczyć przed dostępem osób niepowołanych. Teren budowy powinien zostać ogrodzony, wyposażony w bramę wjazdową oraz wyjazdową przy których umieścić tablice informacyjne i stosowne oznaczenia. 2) W trakcie wykonywania prac należy ściśle przestrzegać Warunków technicznych wykonania i odbioru robót budowlano-montażowych instalacje sanitarne i przemysłowe. 3) W związku z możliwością wystąpienia wypadku przy pracy należy postępować zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 28 grudnia 2009 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy budowie i eksploatacji sieci gazowych oraz uruchamiania instalacji gazu ziemnego, a także Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych. 4) Do elementów stanowiących zagrożenie bezpieczeństwa i zdrowia pracowników zaliczono: roboty spawalnicze, prace z użyciem narzędzi ręcznych oraz elektronarzędzi, zagrożenie wynikające z prowadzenia prac przy podłączaniu elektrycznych urządzeń, zagrożenie porażenia prądem elektrycznym, możliwość urazów mechanicznych, otarć, skaleczeń, upadków, zatrucia podczas prac malarskich, izolacyjnych, spawalniczych, zagrożenie wynikające z transportu oraz montażu ciężkich elementów wyposażenia, możliwość przygniecenia lub zmiażdżenia kończyn, zagrożenie upadku pracowników, spadku narzędzi lub materiałów instalacyjnych w miejscu wykonywania robót, ewentualnie w miejscu składowania materiałów. 5) Brak robót szczególnie niebezpiecznych. 6) Brak stref szczególnego zagrożenia. 7) Przed przystąpieniem do realizacji robót pracownicy powinni zostać odpowiednio przeszkoleni w zakresie niebezpieczeństw mogących występować przy prowadzonych pracach na danym stanowisku pracy. Szkolenie przeprowadzone przez kierownika budowy lub wyznaczoną przez niego osobę posiadającej Strona 17 z 16

odpowiednie, wymagane prawem uprawnienia. Szkolenie potwierdzone właściwym zaświadczeniem i odnotowane w dzienniku szkoleń. Pracownicy zatrudnionych podwykonawców powinni odbyć szkolenie przeprowadzone przez kierownika podwykonawcy lub wyznaczoną przez niego osobę. Pracownicy powinni być wyposażeni w odpowiednią odzież ochronną oraz niezbędny i sprawny sprzęt w zależności od zróżnicowania stanowiska pracy. W czasie prac szlifierskich powinni stosować wymagane środki ochrony wzroku. Pracownicy narażeni na uderzenia przez ruchome przedmioty powinni używać kaski ochronne. Osoby wykonujące pracę na wysokości są zobowiązane do używania szelek bezpieczeństwa. W przypadku stosowania innych środków ochrony indywidualnej podyktowane zostanie przez kierownika budowy. Stosowane narzędzia i urządzenia powinny posiadać atest i być w stanie technicznym nie stwarzającym zagrożenia dla obsługujących osób. Kierownik budowy jest obowiązany do ustalenia i aktualizowania wykazu prac szczególnie niebezpiecznych występujących na danej budowie. Całość robót należy prowadzić przestrzegając i stosując środki techniczno organizacyjne opisane w wcześniejszym przywołanym Rozporządzeniu oraz Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dn. 27 kwietnia 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach spawalniczych (Dz.U. 2000 nr 40 poz.). Prace budowlane winny być prowadzone zgodnie z przepisami bhp, warunkami technicznymi wykonywanych robót oraz polskimi normami i przepisami szczegółowymi. 8) W planowaniu kolejności robót uwzględnić uwagi zawarte w niniejszym projekcie. 9) Kierownik powinien sprawować nadzór w trakcie prowadzenia prac na budowie osobiście lub za pośrednictwem osoby posiadającej niezbędne uprawnienia. 10) Wszystkie prace należy prowadzić zgodnie z wytycznymi podanymi w projekcie, a w przypadku wystąpienia konieczności zmian w stosunku do projektu należy dokonać uzgodnienia z projektantem i innymi instytucjami uzgadniającymi. ŚRODKI ZAPOBIEGAWCZE zastosowanie materiałów - wszystkie materiały użyte w trakcie prowadzenia prac powinny być zgodne z polskimi normami i powinny posiadać stosowne aprobaty techniczne i dopuszczenia, wykorzystanie sprzętu budowlanego i urządzeń technicznych wszystkie urządzenia techniczne oraz sprzęt budowlany zastosowany w czasie realizacji inwestycji powinien posiadać odpowiednie dopuszczenia i zezwolenia do eksploatacji zapewniające bezpieczne funkcjonowanie zgodnie z przepisami szczegółowymi i normami. Należy zwrócić szczególną uwagę na stan i jakość urządzeń technicznych oraz sprzętu budowlanego przez osoby naprawiające i eksploatujące urządzenia, ochrona przeciwpożarowa - pomieszczenia magazynowe i składowiska, a także inne urządzenie tymczasowe na placu budowy należy wyposażyć w sprzęt ochrony przeciwpożarowej. Strona 18 z 16

O prowadzonych robotach oraz środkach bezpieczeństwa, jakie należy stosować w czasie trwania prac, pracodawca winien poinformować pracowników przebywających na terenie prowadzenia robót lub w jego sąsiedztwie. Teren prowadzenia robót powinien być oznakowany. W miejscach niebezpiecznych należy umieścić znaki informujące o zagrożeniu oraz stosować środki chroniące przed skutkami zagrożeń. Bezpieczną odległość wykonywania robót określa ich kierownictwo w porozumieniu z właściwymi jednostkami, w których zarządzie lub użytkowaniu znajdują się te instalacje. W razie przypadkowego odkrycia w trakcie wykonywania robót ziemnych jakichkolwiek przewodów instalacji, należy niezwłocznie przerwać roboty do czasu ustalenia pochodzenia tych instalacji i określenia, czy i w jaki sposób możliwe jest w tym miejscu dalsze bezpieczne prowadzenie robót. WSKAZANIE ŚRODKÓW TECHNICZNYCH I ORGANIZACYJNYCH ZAPOBIEGAJĄCYCH NIEBEZPIECZEŃSTWOM Teren budowy powinien być zabezpieczony przed wejściem osób postronnych (trzecich), ogrodzony, oznaczony stosownymi tablicami informacyjnymi i ostrzegawczymi. Miejsca składowania materiałów i dojazd należy zabezpieczyć w sposób zapewniający możliwość ruchu transportu. Ponadto miejsca składowania wypoziomować. Wszystkie maszyny i urządzenia techniczne winny być montowane, eksploatowane i obsługiwane zgodnie z instrukcją producenta oraz posiadać oceny zgodności wymagane przepisami szczegółowymi. W związku z transportem materiałów ciężkich należy zabezpieczyć ich transport przy pomocy urządzeń mechanicznych. Materiały składować w sposób wykluczający możliwość wywrócenia, zsunięcia, rozsunięcia lub spadnięcia. W związku z transportem materiałów długich (rury itp.) należy zabezpieczyć ich transport przy pomocy urządzeń mechanicznych. Opracował: mgr inż. Rajmund Lewandowski Strona 19 z 16

II. CZĘŚC RYSUNKOWA

III. ZAŁĄCZNIKI