F u n d a c j a I n s t y t u t M y ś l i O b y w a t e l s k i e j im. S t a ń c z y k a z siedzibą w K r a k o w i e Biuro Fundacji: ul. Sławkowska 12, oficyna III p., 31 014 Kraków, zarejestrowana w Sądzie Rejonowym dla Krakowa Śródmieścia w Krakowie Wydział XI Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS 0000325617, NIP 6772327075; REGON 120874588; www.stanczyk.org.pl, stanczyk@stanczyk.org.pl, +48 794257937 Kraków, 31 marca 2015 r. Komisarz Wyborczy w Krakowie SSA Teresa Anna Rak Zastrzeżenia i uwagi do sprawozdania finansowego Komitetu Wyborczego Wyborców Nowa Prawica Kraków [na podstawie art. 144 7 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy] Fundacja Instytut Myśli Obywatelskiej im. Stańczyka prowadzi w Krakowie w ramach projektu Kraków Na Oku Wyborców monitoring finansowania samorządowej kampanii wyborczej 2014, mający na celu kontrolę poszanowania zasad określonych w Kodeksie Wyborczym, w tym głównie źródeł finansowania i wydatków komitetów wyborczych uczestniczących w zeszłorocznych wyborach samorządowych oraz spełniania obietnic wyborczych kandydatów. Nasze działania prowadzone są, w oparciu o metodologię, doświadczenia oraz dzięki wsparciu finansowemu udzielonemu w ramach programu Obywatele dla Demokracji, finansowanemu z Funduszy EOG. Jednym z dodatkowych celów projektu jest uczynienie obywatelskiej kontroli finansowania polityki w Krakowie stałą praktyką i faktem społecznym, wpływającym na coraz większy rozwój naszej lokalnej obywatelskości. Projekt zakończy publiczna prezentacja raportu, zawierającego nasze wnioski z obserwacji przebiegu kampanii i analizy sprawozdań finansowych. Po dokonaniu analizy udostępnionych nam w dniu 18 marca 2015 r. przez Panią Komisarz sprawozdania finansowego Komitetu Wyborczego Wyborców Nowa Prawica Kraków wraz z załączoną dokumentacją oraz zebranych przez zespół monitorujący naszej Fundacji w trakcie kampanii obserwacji, pragniemy przedstawić Pani Komisarz poniższe uwagi. 1/5
W pierwszej kolejności jednak, z ostrożności procesowej pragniemy wskazać, iż pomimo upływu 30 dniowego terminu do składania zastrzeżeń przez stowarzyszenia i fundacje, które w swoich statutach przewidują działania związane z analizą finansowania kampanii wyborczych, Komisarz Wyborczy powinien zapoznać się i uwzględnić w swojej ocenie sprawozdania finansowego Komitetu Wyborczego, przedstawione przez Fundację Stańczyka uwagi. Taki wniosek płynie z podstawowego założenia, zgodnie z którym Komisarz Wyborczy, jako organ władzy publicznej powinien działać z urzędu. Zgodnie z art. 166 1 Kodeksu wyborczego Komisarz jest pełnomocnikiem Państwowej Komisji Wyborczej. Art. 167 1 pkt 1 Kodeksu wyborczego jako jedno z kluczowych zadań Komisarza Wyborczego wymienia sprawowanie nadzoru nad przestrzeganiem prawa wyborczego. Powzięcie zatem wiadomości o nieprawidłowościach lub potencjalnych nieprawidłowościach, które wpływają na prawdziwość, rzetelność i zgodność z prawem złożonego przez Komitet Wyborczy sprawozdania finansowego, obliguje organ do wzięcia pod uwagę takich informacji niezależnie od podmiotu, od którego pochodzą oraz terminu (o ile zostaną one powzięte przed zatwierdzeniem sprawozdania). Pragniemy podkreślić, iż mechanizm wskazany w art. 144 7 Kodeksu wyborczego ma na celu zagwarantowanie, iż zastrzeżenia złożone przez organizacje społeczne, zostaną nie tylko rozpatrzone w określonym terminie, ale zgłaszający uzyska pisemną odpowiedź. Przekroczenie terminu powoduje jedynie, iż organ wyborczy nie ma obowiązku pisemnego ustosunkowania się do uwag konkretnego podmiotu. Nie oznacza to jednakże, iż informacje w nim zawarte powinny zostać całkowicie pominięte z powodu upływu terminu. Należy mieć na uwadze, iż funkcją regulacji dotyczących badania sprawozdań finansowych komitetów jest m.in. realizacja zasady jawności finansowania kampanii wyborczej, wyrażonej w art. 125 Kodeksu wyborczego. Niniejsze pismo przedstawia przykłady zauważonych przez zespół monitorujący, naruszeń prawa wyborczego wraz ze wskazaniem dowodów. Mając zatem na względzie przywołane argumenty natury prawnej ufamy, iż poniższe zastrzeżenia zostaną wzięte pod uwagę podczas oceny sprawozdania Komitetu Wyborczego. 1. 13 listopada 2014 roku w hali TS Wisła przy ulicy Reymonta w Krakowie Fundacja Kisiela zorganizowała spotkanie z Januszem Korwin Mikke, podczas którego przedstawiono część kandydatów Komitetu Wyborczego Wyborców Nowa Prawica Kraków do Rady Miasta (załączniki nr 1 6). Podczas wydarzenia promowana była również kandydatka do sejmiku województwa małopolskiego z innego komitetu Agata Banasik (KW Nowa Prawica Janusza Korwin Mikke) (załącznik nr 7), co stoi w sprzeczności z art. 131 1 Kodeksu Wyborczego. W wydarzeniu uczestniczyło ok 2,5 tys. osób. Plakaty, na których informowano 2/5
o wydarzeniu, wieszane były w miejscach przeznaczonych na ogłoszenia komitetów (załącznik nr 8), co jednoznacznie wskazuje na charakter imprezy. Zgodnie z art. 84 1 Kodeksu Wyborczego, komitety prowadzą kampanię na zasadzie wyłączności. Z kolei art. 126 Kodeksu Wyborczego zobowiązuje komitety do pokrywania wszelkich wydatków związanych z kampanią ze źródeł własnych. Ponadto działalność Fundacji Kisiela jest naruszeniem przepisów art. 132 5 Kodeksu Wyborczego, zabraniających przekazywania korzyści majątkowych na rzecz komitetów wyborczych. Mamy tutaj do czynienia z finansowaniem kampanii ze środków podmiotu trzeciego, do czego otwarcie przyznaje się zarówno komitet, jak i wspomniana organizacja. W związku z tym, że Fundacja Kisiela posiada status OPP, wysłano wniosek w trybie przewidzianym przez Ustawę o dostępie do informacji publicznej, o udzielenie informacji na temat udziału fundacji w organizacji wspomnianej imprezy. Z otrzymanych informacji wynika, że organizatorami była Fundacja oraz KWW Nowa Prawica Kraków. Koszty poniesione przez Fundację Kisiela to wynajem hali TS Wisła. 2.460 złotych, plakatowanie firma Koneser 2.300 złotych oraz wydruk plakatów 1.218,93 złotych (załącznik nr 9). Część kosztów pokrył komitet, niestety Fundacja nie była w stanie podać szczegółów. W sprawozdaniu komitetu znaleźć można jedynie fakturę na współorganizację eventu Korwin Ball (załącznik nr 10), co jednak nie pozwala stwierdzić, co zostało sfinansowane ze środków komitetu wyborczego. 2. Podczas kampanii KWW Nowa Prawica Kraków korzystał z pomieszczeń biurowych przy ulicy Lwowskiej 26 w Krakowie. Świadczą o tym wpisy kandydata Konrada Berkowicza w mediach społecznościowych (załącznik nr 11) oraz obserwacje poczynione przez zespół monitorujący. Zauważono między innymi przygotowywanie materiałów wyborczych we wspomnianym miejscu. W sprawozdaniu nie odnaleziono dokumentów, które świadczyłyby o tym, że komitet poniósł koszty związane z użytkowaniem lokalu. Prawdopodobnie mamy więc do czynienia z naruszeniem art. 132 5 Kodeksu Wyborczego. 3. Zespół monitorujący w grudniu 2014 roku zarejestrował plakat kandydata Tomasza Krzciuka, wiszący w oknie punktu socjalnego Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego w Krakowie S.A. przy pętli autobusowej Borek Fałęcki (załączniki nr 12 i 13). W sprawozdaniu nie odnaleziono żadnych dokumentów, które potwierdzałyby wykupienie powierzchni reklamowej we wspomnianym miejscu. Oznacza to, że prawdopodobnie naruszono art. 132 5 Kodeksu Wyborczego. 4. Komitet Wyborczy Wyborców Nowa Prawica Kraków do akcji plakatowania bardzo często angażował wolontariuszy. Efektem były plakaty wiszące w miejscach niedozwolonych, całkowicie nielegalnie i bez porozumienia z właścicielami czy zarządcami zaklejanych 3/5
powierzchni. Przykładem może być zaklejone ogrodzenie budowy przy skrzyżowaniu ulic Na Zjeździe oraz Limanowskiego (załącznik nr 14) czy plakat Szymona Ruska na drzewie przy alei Róż (załącznik nr 15). Tego typu wykorzystywanie powierzchni reklamowej może zostać uznane jako naruszenie art. 132 5 Kodeksu Wyborczego. 5. 6 listopada 2014 roku zarejestrowano na portalu internetowym prokocim24.pl grafikę będącą elementem kampanii kandydata na prezydenta Miasta Krakowa Konrada Berkowicza (załącznik nr 16). W sprawozdaniu nie odnaleziono dokumentów potwierdzających wykupienie reklamy na portalu, co może stanowić naruszenie art. 132 5 Kodeksu Wyborczego. 6. Na jednym z portali społecznościowych kandydat omawianego komitetu do Rady Miasta Krakowa, Norbert Czarnek, zamieścił informację, że przygotował projekty plakatów dla kandydatów swojego komitetu (załącznik nr 17). W sprawozdaniu natomiast nie znalazł się żaden dokument, który potwierdzałby przekazanie wynagrodzenia za usługi, które z pewnością nie mieszczą się w przewidzianych przez art. 132 5 Kodeksu Wyborczego. 7. Zarówno w rejestrze wpłat na stronie internetowej komitetu (załącznik nr 18) jak i w wykazie darczyńców, można zauważyć wpłaty, które miały miejsce po terminie I tury wyborów. Art. 129 2 Kodeksu Wyborczego wprost zabrania pozyskiwaniu środków po dniu wyborów. 8. Zgodnie z Art. 129 1 Kodeksu Wyborczego, komitety mogą wydatkować środki jedynie na cele związane z kampanią wyborczą. W związku z powyższym pewne wątpliwości mogą budzić niektóre z wydatków znajdujących się w sprawozdaniu KWW Nowa Prawica Kraków. Zastanawiać może na przykład zakup kilku sztuk rogali czy napojów energetycznych (załącznik nr 19). W związku z przedstawionymi zastrzeżeniami zwracamy się do Pani Komisarz z prośbą o weryfikację i wyjaśnienie wskazanych powyżej potencjalnych uchybień i naruszeń Kodeksu wyborczego. Jan Niedośpiał członek Zarządu Przemysław Żak członek Zarządu Załączniki: 1 19: zdjecia, dokumenty z opisami wg wskazań w piśmie 4/5
5/5