Zapobieganie próchnicy Antonina Kawecka PSSE w Kamieniu Pomorskim 2015r.
Stan naszego zdrowia zależy w połowie od nas samych 50% styl życia czynniki środowiskowe 25-30% Czynniki biologiczne 10-15% medycyna kuratywno naprawczą 10-20%
80 proc. przyczyn próchnicy należy szukać w uwarunkowaniach naturalnych i stylu życia 10 proc. to wina systemu ochrony zdrowia 10 proc. to indywidualne uwarunkowania takie jak chociażby zwiększona podatność na próchnicę, słabe szkliwo.
ZAPOBIEGANIE PRÓCHNICY I. Intensywna edukacja prozdrowotna zwiększa poziom wiedzy o samej chorobie, jej przyczynach i możliwościach zapobiegania. II. Wprowadzenie właściwych zachowań dietetycznych na co dzień:
Właściwe zachowania dietetyczne 1. Okres rozwoju płodowego: wymaga sterowania dietą matki, w okresie ciąży i laktacji jest zwiększone zapotrzebowanie na pełnowartościowe białka, sole mineralne ( wapń, fosfor, żelazo i fluor), witaminy A, C, D ograniczone spożycie cukru ( tkanki zębów tworzą się podczas życia płodowego) 2. Okres niemowlęcy: podstawowym pokarmem jest mleko, najlepsze mleko matki (jałowe, ma odpowiednią temperaturę, zawiera w optymalnym stopniu białka, węglowodany, tłuszcze, sole mineralne i witaminy) niedopuszczalne podawanie smoczków z cukrem czy z miodem w celu uspokojenia-powoduje to tzw. Próchnicę butelkową zębów mlecznych!
Właściwe zachowania dietetyczne 3. Okres poniemowlęcy: zaleca się karmienie łyżeczką; niewskazane jest przedłużone karmienie z butelki papkowatymi i słodkimi pokarmami, szczególnie przed snem; dziecko nie przyzwyczajone do słodyczy w okresie poniemowlęcym nie ma potrzeby ich spożywania ; 4. Okres przedszkolny owoce oraz soki owocowe działają negatywnie na zęby, najlepiej podawać je podczas głównych posiłków; szczególnie groźne dla zębów są pokarmy papkowate, kleiste, słodkie które mają długi kontakt z powierzchnią zębów (krówki, chipsy, banany, lizaki, tofi, czekolada, zagęszczone soki typu Kubuś); najlepiej ograniczyć spożywanie słodyczy do specjalnych okazji (Szwecja-słodkie soboty); korzystniej spożyć większą ilość słodyczy jednorazowo; wyeliminować podjadanie między posiłkami;
Właściwe zachowania dietetyczne Pokarmy działające ochronnie na szkliwo: Surowe jarzyny i owoce przez swoją włóknistą budowę oczyszczają jamę ustną z osadów. Chleb gruboziarnisty, dzięki zawartości celulozy zapobiega przyleganiu resztek pokarmowych. Wit B6 redukuje próchnicę. Zwiększona zawartość tłuszczów redukuje próchnicotwórcze działanie cukrów. Białka. Wapń. Fosor. Substytuty cukru: sorbitol, ksylitol. FLUOR (owoce morza, ryby, liście herbaty).
Właściwe zachowania dietetyczne Dieta zbilansowana, zróżnicowana. Regularne posiłki o stałych porach z zachowaniem przerw pomiędzy głównymi posiłkami (5.6 posiłków dziennie). Nie podjadać i popijać słodkich napojów między posiłkami - popijanie czystej wody. Dopuszcza się żucie gumy po posiłku (krótko do utraty smaku, ponieważ długotrwałe żucie jest szkodliwe).
Higiena jamy ustnej III. Stosowanie zabiegów higienicznych na co dzień: u małych dzieci zalecana metoda szczotkowania-metoda szorowania u starszych dzieci metoda okrężna (Fonesa) Wymiana szczoteczki co 2 miesiące Przechowywana na sucho, nie w zamknięciu, w przewiewnym miejscu Można używać szczoteczek elektrycznych ( myją zęby, masują dziąsła, łatwe w użyciu, szczególnie zalecane u dzieci niepełnosprawnych)
Higiena jamy ustnej
Dobór pasty do zębów Dobór pasty do zębów jest bardzo ważny, ponieważ pasta powinna: czyścić powierzchnię zębów zarówno z osadów, jak i resztek pokarmu, uodparniać zęby na powstawanie próchnicy, pozytywnie wpływać na dziąsła, nie działać w szkodliwy sposób na szkliwo i błonę śluzową jamy ustnej, mieć przyjemny smak i zapach (pozbawiony aromatu owocowego, zachęcającego dziecko do połykania pasty)
Higiena jamy ustnej Dobór pasty do zębów Bardzo małe dzieci powinny używać past do zębów bez zawartości fluoru, ponieważ często nie umieją wypluwać pasty. W wieku 2-4 lat stężenie fluoru powinno wynosić od 250-500 ppm Dla dzieci w wieku 4-12 lat stężenie fluoru powinno wynosić ok. 1000ppm. Dzieci powyżej 12 roku życia mogą używać pasty dla dorosłych. Czyszczenie zębów powinno trwać ok. 2, 3 min Nie zapominajmy o czyszczeniu języka
Dobór szczoteczki do zębów Producenci oferują szczoteczki o trzech standardowych stopniach twardości włosia. Włosie miękkie przeznaczone jest dla większości osób, a w szczególności dla tych borykających się z wrażliwymi dziąsłami. Jeśli Twoje dziąsła krwawią podczas szczotkowania zębów, używaj tylko i wyłącznie miękkich szczoteczek (zalecane również dla dzieci). Włosie o średniej twardości polecane w większości przypadków, stanowi kompromis pomiędzy ochroną dziąseł, a dbałością o oczyszczanie zębów. Włosie twarde będzie odpowiednim wyborem dla osób o zdrowych, odpornych dziąsłach i zębach narażonych szczególnie na problem osadu i kamienia nazębnego.
Higiena jamy ustnej Warto także pamiętać, że obecnie producenci oferują szczoteczki o mieszanym włosiu. Często na przykład włosie przy brzegach szczoteczki jest nieco dłuższe i bardziej miękkie, aby nie narażało dziąseł. Szczoteczka zwykła czy elektryczna? Wiele osób zadaje pytanie na temat skuteczności tradycyjnych szczoteczek do zębów w porównaniu ze szczoteczkami elektrycznymi. Odpowiedź na to pytanie nie jest prosta. Po pierwsze, najważniejsza i tak jest systematyczność mycia zębów, niezależnie od rodzaju używanej szczoteczki. Po drugie, dobre szczoteczki elektryczne są co najmniej tak samo skuteczne jak szczoteczki tradycyjne używane w sposób prawidłowy (przy manualnych szczoteczkach nieco ważniejsza jest technika mycia).
Higiena jamy ustnej Szczoteczka oczyszcza tylko 3 z 5 powierzchni zębów (powierzchnie styczne). Nie ma efektywnego mycia zębów bez użycia nici!!! Młodzież może sama używać nici, u małych dzieci w uzębieniu mlecznym zabiegi takie wykonują rodzice Jeżeli dziecko nie opanowało techniki nitkowania można użyć specjalnych trzymadełek do nici
Higiena jamy ustnej Wykałaczki - nie są zalecane dzieciom ze względu na możliwość uszkodzenia dziąsła Irygatory wodne - szczególnie zalecane u dzieci noszących aparaty ortodontyczne
Wizyty u stomatologa IV. Regularne wizyty u stomatologa. Zaleca się, aby pierwsza wizyta u stomatologa odbyła się między 6 a 12 miesiącem życia.
Zabiegi profilaktyczne 1. Lakierowanie Przesycanie twardych tkanek zębów związkami fluoru, za pomocą lakierów, pianek, żeli 2. Lakowanie Zamykanie bruzd świeżo wyrzniętych zębów stałych i mlecznych światłoutwardzalnym materiałem uwalniającym fluor 3. Profesjonalne Czyszczenie Zębów Skaling ultradźwiękami lub ręczny piaskowanie (usuwanie z zębów osadów i przebarwień) 4. Fluoryzacja zębów Nakładanie fluoru na powierzchnie zębów.
Rady dla rodziców Nie straszyć dziecka dentystą-powoduje to dentofobię. Wybierać na wizytę taką porę dnia, żeby dziecko było wyspane i w dobrym humorze. Nie bezpośrednio po posiłku. Po każdej wizycie wręczyć dziecku nagrodę-motywowanie do kolejnych wizyt. Zabawa w domu w dentystę lub czytanie dziecku książeczek związanych z wizytą u dentysty. Wybór odpowiedniego lekarza. Nie zmieniać wybranego lekarza. Nie używać dla dziecka niezrozumiałych i strasznych słów np. wiercenie, znieczulenie,ekstrakcja.
Kontraktowane zakresy świadczeń refundowane ze środków publicznych: Świadczenia ogólnostomatologiczne Świadczenia ogólnostomatologiczne dla dzieci i młodzieży do ukończenia 18 r. ż. Świadczenia ortodoncji dla dzieci i młodzieży do ukończenia 18 r. ż. Świadczenia protetyki stomatologicznej Świadczenia protetyki stomatologicznej dla świadczeniobiorców po chirurgicznym leczeniu nowotworów w obrębie twarzoczaszki Świadczenia ogólnostomatologiczne udzielane w znieczuleniu ogólnym Świadczenia chirurgii stomatologicznej i periodontologii Świadczenia stomatologiczne dla świadczeniobiorców z grupy wysokiego ryzyka chorób zakaźnych, w tym chorych na AIDS Program ortodontycznej opieki nad dziećmi z wrodzonymi wadami części twarzowej czaszki Świadczenia stomatologicznej pomocy doraźnej (ryczałt 12 godzin)
WYKAZ BEZPŁATNYCH PODSTAWOWYCH MATERIAŁÓW STOMATOLOGICZNYCH STOSOWANYCH PRZY UDZIELANIU ŚWIADCZEŃ ZDROWOTNYCH ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 18 czerwca 2003 r. w sprawie wykazu bezpłatnych podstawowych świadczeń zdrowotnych lekarza stomatologa oraz podstawowych materiałów stomatologicznych stosowanych przy udzielaniu tych świadczeń (Dz. U. Nr 115, poz. 1088) Załącznik nr 2 1) materiał do wypełnień czasowych; 2) cementy podkładowe na bazie wodorotlenku wapnia, cement fosforanowy; 3) cementy glasjonomerowe; 4) kompozytowy materiał chemoutwardzalny do wypełniania ubytków w zębach przednich górnych i dolnych (od 3+ do +3, od 3- do -3); 5) amalgamat kapsułkowy typu non gamma 2; 6) materiały do wypełnień kanałów korzeniowych; 7) ćwieki gutaperkowe; 8) masa wyciskowa alginatowa; 9) masa do wycisków czynnościowych przy bezzębiu; 10) nici chirurgiczne; 11) szyny unieruchamiające, drut ligaturowy.
Co zawiera wykaz świadczeń dla dzieci i młodzieży? Świadczenia lecznicze : leczenie próchnicy wypełnienia zębów mlecznych, wypełnienia zębów stałych, leczenie powikłań próchnicy amputacja miazgi w zębach mlecznych i leczenie przewodowe zębów stałych, ekstrakcje zębów mlecznych i stałych, leczenie protetyczne braków zębowych zarówno w uzębieniu stałym jak i mlecznym specjalistyczne zabiegi periodontologiczne
Co zawiera katalog świadczeń dla dzieci i młodzieży? Świadczenia profilaktyczne : wizyty adaptacyjne - jedna przed ukończeniem 1 rż wizyty kontrolne - 3 x w roku nie częściej niż 91 dni lakowanie - pierwsze trzonowce stałe do ukończenia 7 rż lakierowanie - nie częściej niż raz na kwartał, ale dopiero zębów stałych instruktaż higieny - jeden na kwartał profesjonalne oczyszczanie uzębienia - jeden zabieg na 6 miesięcy, program wizyt profilaktycznych
Program profilaktycznych wizyt NFZ 6, 9, 12 miesiąc życia 2, 4, 5, 6 rok życia 7, 10, 12, 13, 16, 19 rok życia
Uśmiech jest istotnym czynnikiem wpływającym na sukces zawodowy i osobisty!!! (47 %) Oczy 31% Zapach 11% Ubiór 7% Włosy 4%
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ