Obrót bezgotówkowy
Obrót bezgotówkowy przychody i rozchody środków pienięŝnych realizowane za pośrednictwem i pod kontrolą banków. rozliczenia bezgotówkowe występują w postaci zapisów na rachunkach bankowych.
Rodzaje rachunków bankowych Banki mogą prowadzić w szczególności: rachunki rozliczeniowe, w tym bieŝące i pomocnicze, rachunki lokat terminowych, rachunki oszczędnościowe, rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe oraz rachunki terminowych lokat oszczędnościowych, rachunki powiernicze.
Formy obrotu bezgotówkowego Rozliczenia bezgotówkowe mogą być dokonywane w następujących formach: polecenie przelewu, polecenie zapłaty, inkaso dokumentowe, czeki, karty płatnicze, akredytywa, rozliczenia saldami, rozliczenia planowe.
Polecenie przelewu Polecenie przelewu to udzielona bankowi dyspozycja dłuŝnika obciąŝenia jego rachunku określoną kwotą i uznania tą samą kwotą rachunku wierzyciela. Operacja ta odbywa się na podstawie wystawionego przez dłuŝnika formularza Polecenie przelewu.
Polecenie zapłaty Polecenie zapłaty stanowi udzieloną bankowi dyspozycję wierzyciela obciąŝenia określoną kwotą rachunku bankowego dłuŝnika i uznania tą kwotą rachunku wierzyciela. Warunkiem stosowania polecenia zapłaty jest zgoda wyraŝona przez dłuŝnika na stosowanie tego sposobu rozliczeń.
Inkaso dokumentowe Inkaso występuje najczęściej jako forma rozliczeń w obrotach zagranicznych. Polega na pobieraniu przez bank naleŝności klienta lub zabezpieczenia jej przyszłej zapłaty w zamian za wydanie dokumentów powierzonych przez niego bankowi. Bank wydaje dokumenty po zainkasowaniu naleŝności lub zabezpieczeniu zapłaty. Podmiotem inkasa mogą być dokumenty handlowe potwierdzające dostawę towarów lub świadczenie usług i dające prawo ich posiadaczom do otrzymania towaru (faktura), albo dokumenty finansowe (czeki, weksle).
Czek rozrachunkowy Czek rozrachunkowy stanowi dyspozycję wystawcy czeku udzieloną trasatowi do obciąŝenia jego rachunku kwotą, na którą czek został wystawiony, oraz uznania tą kwotą rachunku posiadacza czeku. Na wniosek wystawcy czeku bank moŝe potwierdzić czek rozrachunkowy, rezerwując jednocześnie na rachunku wystawcy odpowiedni fundusz na pokrycie czeku.
Czek rozrachunkowy cd. Czek musi zawierać - w treści słowo czek, - bezwarunkowe polecenie zapłacenia określonej kwoty pienięŝnej, - oznaczenie miejsca płatności, - oznaczenie banku czyli trasata, który ma zapłacić - datę wystawienia - podpisy wystawcy czyli trasanta.
Czek rozrachunkowy cd. Czek rozrachunkowy moŝe być przedstawiony do rozrachunku ze skutkami zapłaty bezpośrednio u trasata lub w banku, w którym posiadacz czeku ma rachunek. Okres waŝności czeku krajowego wynosi 10 dni i w tym czasie powinien on być przedstawiony w banku do realizacji. Trasatem czeku moŝe być wyłącznie bank, a trasantem kaŝda osoba fizyczna i prawna mająca zdolność do działań prawnych.
Uczestnicy operacji rozliczenia za pomocą czeku WYSTAWCA (TRASANT) PŁATNIK (TRASAT) ZAWSZE BANK REMITENT (BENEFICJENT) - podany imiennie - okaziciel czeku
Karty płatnicze Karta kredytowa oznacza, Ŝe bank zgadza się dokonywać płatności posiadacza karty nawet po przekroczeniu stanu konta. Warunki kredytowania są uzgadniane z bankiem. Karta debetowa umoŝliwia dokonywanie płatności tylko do wysokości stanu konta posiadacza karty. Karta z odroczonym terminem płatności oznacza, Ŝe w ciągu miesiąca posiadacze kart mogą przekroczyć stan konta, a bank dokonuje rozliczenia pod koniec kaŝdego miesiąca i wtedy klient w określonym terminie musi zlikwidować dług wynikający z dokonywanych przez bank płatności.
Akredytywa jest upowaŝnieniem wystawionym przez odbiorcę towaru, do zablokowania odpowiedniej kwoty środków pienięŝnych, na określony czas, na rzecz wskazanego dostawcy towaru. stanowi dla dostawcy zabezpieczenie terminowej zapłaty, gdy wywiąŝe się on z warunków dostawy określonych umową. gwarantuje dostawcy otrzymanie zapłaty, a u odbiorcy uzaleŝnienia dokonania zapłaty od spełnienia przez dostawcę określonego świadczenia.
Okresowe rozliczenia saldami forma rozliczeń kompensacyjnych, które mogą stosować kontrahenci świadczący sobie wzajemnie dostawy lub usługi i z tego tytułu występujący wobec siebie jako dostawca i odbiorca. jest dokonywane na podstawie zawartej pomiędzy kontrahentami umowy przyjętej przez obsługujące je oddziały banków.
Rozliczenia planowe mają zastosowanie zwłaszcza do rozrachunków z tytułu stałych i powtarzalnych dostaw pomiędzy kontrahentami współpracującymi ze sobą, kiedy to istnieje moŝliwość planowego ustalenia kwoty rozrachunków. w umówionych terminach następuje obliczenie wartości dostaw i kwot przelewów oraz wyrównywania salda.
Dokumenty obrotu bezgotówkowego Dokumenty bankowe to: polecenie przelewu, polecenie zapłaty, bankowy dowód wpłaty, czek rozrachunkowy.
Polecenie przelewu
Polecenie wpłaty gotówkowej
Czek własny gotówkowy
Literatura USTAWA PRAWO BANKOWE z dnia 29 sierpnia 1997 r. Dziennik Ustaw 2002 nr 72 poz. 665 ( tekst ujednolicony) Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. Nr 121, poz. 591 z póź. zm.) Z. Kołaczyk, Rachunkowość finansowa, Wydawnictwo AE Poznań, Poznań 2006 B. Gierusz Podręcznik samodzielnej nauki księgowania - Oddk Gdańsk 2006 4. M. Gmytrasiewicz, A. Karmańska Rachunkowość Finansowa, Difin, Warszawa 2006 5.B.Olzacka, R. Pałczyńska-Gościniak Leksykon zarządzania finansami Oddk Gdańsk 2006